Przedmiotem wynalazku jest asynchroniczny silnik samohamowny, ze zwartym wirnikiem i z podwójnym dzialaniem, gdzie wlasne pole magnetyczne oprócz momentu obrotowego wytwarza równiez ruch osiowy wirnika w celu odblokowania hamulca• Znane sa silniki asynchroniczne z hamulcem, w których sila elektromagnetyczna odblo¬ kowania hamulca uzyskiwana jest przy uzyciu pola magnetycznego wytwarzanego przez prad ply¬ nacy poprzez pierscien wirnika klatkowego. Silniki takie maja te wade, ze sila motoryczna dzialajaca na kotwice odblokowania hamulca maleje znacznie od momentu startu do momentu osiagniecia predkosci roboczej, a wartosc koncowa tej sily jest bardzo mala, w zwiazku z czym nie mozna uzyskac dostatecznie duzych momentów hamujacych.Znane sa równiez silniki asynchroniczne z hamulcem, w których dla wytwarzania sily odblokowania hamulca wykorzystywane jest pole magnetyczne stojana, przy czym stojan jest dluzszy niz wirnik, a odpowiednia czesc dodatkowa jest stozkowo wywinieta z wydrazeniem, przy czym obszar aktywny kotwicy odblokowania hamulca wchodzi w otwór jedynie z ruchem osiowym na walku* Wszystkie te silniki maja wade polegajaca na znacznym zwiekszeniu dlugosci maszyny, przy czym wystepujaca tu wada jest ponadto niepewne dzialanie, ze wzgledu na mozliwosci blokowania kotwicy odblokowania hamulca przy jej polaczeniu z walkiem przy dzialaniu na nia momentu obrotowego* Wszystkie typy silników zsynchronizowanych wymienione powyzej i inne znane typy maja wade polegajaca na slabym wykorzystaniu ich wlasnego pola magnetycznego, co wplywa na zwiek¬ szenie wymiarów* Silnik wedlug wynalazku zawierajacy normalny pakiet blach stojana przedluzony przez dodatkowy pakiet blach stojana z taka sama liczba szczelin, przy czym oba te pakiety maja wspólne uzwojenie wzbudzenia oraz normalny pakiet blach wirnika z kolnierzami wentylacyj¬ nymi tylko po przeciwleglej stronie pakietu dodatkowego blach stojana, jak równiez kotwice2 136 140 odblokowania hamulca zamontowana na walku za pomoca odpowiedniego lozyska, które daje moz¬ liwosc przemieszczenia osiowego kotwicy, bez obracania sie jej wraz z walkiem, charakte¬ ryzuje sie tym, ze kotwica odblokowania hamulca ma dwie powierzchnie czynne, jedna z przodu pakietu blach wirnika, pod pierscieniem wirnika klatkowego, a druga przed dodatkowym pakie¬ tem blach stojana, w obszarze srodkowym w uzwojeniu stojana, utworzona przez rozszerzenie uzebienia dodatkowego pakietu blach stojana i ich oddzielenie przez odpowiednie przedluze¬ nie przesmyków szczelin.Dodatkowy pakiet blach stojana ma korzystnie taka sama liczbe szczelin, jak normalny pakiet blach stojana, a zeby szczelin sa przedluzone do wewnatrz i oddzielone od odpowied¬ niego przedluzenia przesmyków szczelin.W obszarze czynnym kotwicy odblokowania hamulca, usytuowanych przed obszarem srodko¬ wym dodatkowego pakietu blach stojana, pod uzwojeniem wzbudzenia, znajduje sie torus z walcowanej blachy elektrotechnicznej.Kotwica odblokowania hamulca ma szczeki wystajace na zewnatrz silnika poprzez otwory w oslony po stronie wentylatora, przytrzymujace jedna z wkladek ciernych osiowo dociskana przez sprezyne do drugiej wkladki ciernej, równoczesnie tworzacej czesc wentylatora, a zamo¬ cowanej na walku z pasowaniem suwliwyra i z zastosowaniem wpustu. Sprezyne stanowi korzystnie pojedyncza sprezyna centralna, zamocowana wokól walka, na zewnatrz sprezyny, dociskajacej wkladke cierna. Wkladki cierne maja powierzchnie cierna plaska lub stozkowa.Korzystnie, druga wkladka cierna pozostaje w docisku osiowym z kolnierzem i nakretka regulacyjna, z zastosowaniem sprezyny, która spoczywa przy drugim koncu na osadzeniu walka, za posrednictwem kolnierza, przy czym nakretka regulacyjna jest dzielona i wchodzi w nia kolek blokujacy, przechodzacy przez promieniowy otwór walka.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia silnik w przekroju wzdluznym, a fig. 2 przedstawia dodatkowy pakiet blach stojana w przekroju poprzecznym.' Silnik wedlug wynalazku umozliwia pelne wykorzystanie wlasnego pola magnetycznego maszyny, przy czym pole magnetyczne pochodzi od pradu w pierscieniu wirnika klatkowego, który to prad przeplywa w obwodzie utworzonym w czesci pakietu blach wirnika, który jest krótszy niz pakiet blach stojana, zlozony z wlasciwego pakietu blach stojana i z dodat¬ kowego pakietu blach stojana, z taka sama liczba szczelin jak w pakiecie blach stojana.Zeby szczelin sa przedluzone w obszar srodkowy az do poziomu srednicy wewnetrznej pierscienia wirnika klatkowego i sa oddzielone od odpowiedniego przedluzenia przesmyków szczelin, przy czym szczelina powietrzna pomiedzy obszarem srodkowym dodatkowego pakietu blach stojana a torusem z elektrotechnicznej blachy stalowej, zamknietym w ruchomej kot¬ wicy odblokowania hamulca oraz szczelina powietrzna pomiedzy ta kotwica a powierzchnia pakietu blach wirnika, od spodu odpowiedniego pierscienia zwarciowego, tworza razem szcze¬ line powietrzna pomiedzy obszarem srodkowym dodatkowego pakietu blach stojana a torusem z elektrotechnicznej blachy stalowej, zawartym w kotwicy odblokowania hamulca.Pole magnetyczne wytwarzane jest przez uzwojenie wzbudzenia wspólne dla wlasciwego pakietu blach stojana i dla dodatkowego pakietu blach stojana, dzieki czemu mozliwe jest sumowanie dzialania pradu poczatkowego (startowego) z pierscienia wirnika klatkowego, co powoduje naprezenia udarowe i bardzo szybkie przyciaganie kotwicy odblokowania hamulca przy polaczonym dzialaniu obu pól tzn. pola stojana i pola pierscienia wirnika klatkowego, aby przytrzymywac kotwice odblokowania hamulca w polozeniu przyciagnietym nawet w obecnosci duzych sil powodowanych przez sprezyny blokowania hamulca. Kotwica odblokowania hamulca ma mozliwosc ruchu osiowego, bez obrotu wraz z walkiem i jest zamo¬ cowana na nim za pomoca lozyska. 7/lasciwy hamulec umieszczony jest na zewnatrz maszyny, a regulacje wartosci momentu hamujacego i korekcje zuzycia materialów ciernych uzyskuje sie za pomoca nakretki nakreconej na os silnika.136 140 3 Silnik wedlug wynalazku zawiera normalny pakiet blach stojana i przedluzony przez dodatkowy pakiet "blach stojana 2, obydwa o takiej samej liczbie szczelin i o wspólnym zwoze¬ niu wzbudzenia 3. Na walku 4 silnika umieszczony jest normalny pakiet blach wirnika 5 krótszy niz pakiet blach stojana 1, z kolnierzami wentylacyjnymi tylko po przeciwleglej stronie dodatkowego pakietu blach stojana 2 oraz kotwica odblokowania hamulca 6 zamocowana na walku 4 za pomoca lozyska waleczkowego 7, które daje tej kotwicy mozliwosc ruchu osiowego. Czesc robocza kotwicy odblokowania hamulca 6 przed obszarem srodkowym dodatkowego pakietu blach stojana 2 stanowi torus 8 wytworzony przez walcowanie blachy elektro¬ technicznej.Ruchoma kotwica odblokowania hamulca 6 ma szczeki 9, które wystaja z silnika poprzez otwory w oslonie 10. Szczeki 9 przytrzymuja jedna z wkladek ciernych 11, która jest docis¬ kana sprezynami 12 do drugiej wkladki ciernej 13, która stanowi równoczesnie czesc wenty¬ latora, przy czym czesc ta jest zamocowana na walku 4 z pasowaniem suwliwym, z zastosowa¬ niem wpustu 14 i jest dociskana do kolnierza 15 oraz do nakretki regulacyjnej 16 za pomoca sprezyny 17, która spoczywa na osadzeniu walka 4 poprzez kolnierz 18. Nakretka regulacyjna 16 jest dzielona i wchodzi w nia kolek blokujacy 19* który przechodzi przez promieniowy otwór wykonany w zakonczeniu walka 4. Kiedy uzwojenie wzbudzenia 3 nie jest zasilone energia, sprezyna 12 dociska wkladke cierna 11 do drugiej wkladki ciernej 13.Pomiedzy powierzchniami stykowymi wkladek ciernych, które moga byc plaskie - jak na rysunku, lub stozkowe, powstaje sila hamowania, która blokuje walek 4. Kiedy uzwojenie wzbudzenia 3 jest zasilone energia, na kotwice odblokowania hamulca 6, przez te dwie czynne powierzchnie, jedna z przodu pakietu wirnika 5 z pierscienia wirnika klatkowego, a druga z przodu dodatkowego pakietu stojana 2 srodkowa powierzchnia wewnatrz uzwojenia wzbudzenia 3, pole magnetyczne wytworzone przez prad plynacy przez pierscien wirnika klatkowego 5 zsumowane z polem magnetycznym wytworzonym przez uzwojenie wzbudzenia 3 w powierzchni dodat¬ kowego pakietu stojana 3 daje sile przyciagania, która sciska sprezyny 12 odciagajac wklad¬ ke cierna 11 od drugiej wkladki ciernej 13 i w konsekwencji, sila hamowania znika. W celu regulacji sily hamowania kolek 19 jest usuwany, a nakretka 16 jest obracana i nastepnie za¬ krecana na walku 4, w ten sposób okreslajac zmiany momentu hamowania.Silnik wedlug wynalazku daje nastepujace korzysci: lepsze wykorzystanie wlasnego pola magnetycznego w celu równoczesnego wytworzenia momentu obrotowego wirnika i sily elektro¬ magnetycznej dla zwolnienia hamulca; mozliwosc osiagniecia odpowiednio duzego momentu hamo¬ wania, wyzsza wydajnosc przez eliminowanie osiowego umieszczenia walka, jak równiez przez uzyskanie polaczenia pomiedzy wakiem a kotwica odblokowania hamulca, która umozliwia temu urzadzeniu poruszanie sie osiowo bez obracania sie razem z walkiem; mniejsze calkowite wy¬ miary i ciezar; krótszy czas reakcji przy zwalnianiu i blokowaniu hamulca; r.niej skompli¬ kowana technologia produkcji; odpowiednie warunki do uwalniania ciepla powstalego przez tarcie; prosta regulacja, z zewnatrz, wartosci momentu hamowania; prosta korekcja, z zew¬ natrz, zuzycie materialów ciernych.Zastrzezenia patentowe 1. Asynchroniczny silnik samohamowny, ze zwartym wirnikiem klatkowym podwójnego dzialania, zawierajacy normalny pakiet blach stojana, przedluzony przez dodatkowy pakiet blach stojana o takiej samej liczbie szczelin, przy czym oba te pakiety maja wspólne uzwojenia wzbudzenia, normalny pakiet blach wirnika z kolnierzami wentylacyjnymi tylko po przeciwleglej stronie dodatkowego pakietu blach stojana oraz kotwice odblokowania hamulca zamocowana na walku za pomoca odpowiedniego lozyska, zapewniajacego jej mozli¬ wosc ruchu osiowego bez obracania sie wraz z walkiem, znamienny tym, ze kotwica odblokowania hamulca /6/ ma dwie powierzchnie czynne jedna przed normalnym pakietem blach4 136 140 wirnika /5/ pod pierscieniem zwartego wirnika, a druga przed dodatkowym pakietem blach atojana /2/ w srodkowym obszarze wewnatrz uzwojenia atojana /3/, utworzona przez rozsze¬ rzenie uzfbienia dodatkowego pakietu blach atojana /2/ i ich oddzielenie przez odpowiednie przedluzenie przesmyków szczelin. 2. Silnik wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze dodatkowy pakiet blach atojana /2/ ma taka sama liczbe szczelin jak normalny pakiet blach atojana /1/, a zeby szczelin sa przedluzone do wewnatrz i oddzielone od odpowiedniego przedluzenia przesmyków szczelin. 3. Silnik wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze w obszarze czynnym kotwicy odblokowania hamulca /6/ usytuowanym przed obszarami srodkowymi dodatkowego pakietu blach atojana /2/ pod uzwojeniem wzbudzenia znajduje sie torus /8/ z walcowanej blachy elektro¬ technicznej. 4. Silnik wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze kotwica odblokowania hamulca /6/ ma szczeki /9/ wystajace na zewnatrz silnika poprzez otwory w oslonie /10/ po stronie wentylatora, przytrzymujace jedna z wkladek ciernych /11/ osiowo dociskana przez sprezyne /12/ do drugiej wkladki ciernej /13/ równoczesnie tworzacej czesc wentylatora, a zamocowa¬ nej na walku IM z pasowaniem suwliwym i z zastosowaniem wpustu /14/. 5. Silnik wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze sprezyne /12/ stanowi pojedyn¬ cza sprezyna centralna zamocowana wokól walka /4/ na zewnatrz sprezyny /17/, dociskajacej druga wkladke cierna /13/. 6. Silnik wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze wkladki cierne /11 i 13/ maja powierzchnie cierna plaska lub stozkowa. 7. Silnik wedlug zastrz. 6, znamienny tym, ze druga wkladka cierna /13/ pozostaje w docisku osiowym z kolnierzem /15/ i nakretka regulacyjna /16/ za pomoca sprezyny /17/, która spoczywa przy drugim koncu na osadzeniu walka /4/ za posrednictwem kolnierza /12/, przy czym nakretka regulacyjna /16/ jest dzielona i wchodzi w nia kolek blokujacy /19/» przechodzacy przez promieniowy otwór walka /4/.136 140 5 2 7 3 6 6 9 101112 13 16 17 14 15 16 19 Fig, 7136 140 Fig.2 Identyczna strefa do strefy 'normalnego pakietu stojana Strefa srodkowa Pracownia Poligraficzna UP PRL. Naklad 100 egz.Cena 100 zl. PL