PL132083B2 - Method of manufacture of polyurethanes or polyurethaneisocyanurates - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania poliuretanów i poliuretanoizocyjanuranów, zwlaszcza w postaci sztywnych pianek, na osnowie poliestropolioli otrzymanych z technicznie latwo dostepnych petrochemicznych surowców i pólproduktów.Wiadomo, ze pianki poliuretanowe otrzymuje sie przez reakcje aromatycznych i/lub alifaty¬ cznych i/lub cykloalifatycznych izocyjanianów o liczbie grup funkcyjnych w czasteczce wynoszacej powyzej 1, ze zwiazkami zawierajacymi w czasteczce wiecej nizjeden aktywny atom wodoru, wobec katalizatora, poroforu, stabilizatora, emulgatora, srodka zmniejszajacego palnosc i/lub innych substancji dodatkowych. Pianki poliuretanowe mozna otrzymac sposobem jednostopniowym lub wielostopniowym.Jako izocyjaniany mozna stosowac liczne zwiazki zawierajace grupy-NCO, przede wszystkim jednak techniczny 4,4-dwuizocyjanian dwufenylometanu lub dwuizocyjanian toluilenowy.Drugim podstawowym surowcem jest komponent poliolowy zawierajacy aktywny atom wodoru, przede wszystkim sa to polieteropoliole i/lub poliestropoliole. Ze wzgledów ekonomi¬ cznych stosuje sie w praktyce glównie polieteropoliole.Znany jest równiez sposób wytwarzania pianek poliuretanowych z poliestropolioli polegajacy na polikondensacji kwasu ftalowego, tereftalowego, adypinowego (opis patentowy RFN nr913 474), kwasu sebacynowego (Cornwell A.C., Parker B.V.Brit.: Plasticas 30/1967(strona 392) i ewentualnie innych kwasów dwu- i/lub polikarboksylowych i/lub ich bezwodników z dwoma i/lub wielowodorotlenowymi alkoholami, przy czym ilosc i ewentualnie wzajemna proporcja podanych skladników zalezy od zadanych wlasciwosci produktu koncowego. Skladnikiem alkoho¬ lowym w sposobie otrzymywania poliestropolioli moga byc glikole, takie jak glikol etylenowy, glikol propylenowy, 1,4-butandiol, 1,6-heksandiol lub tlenki polialkilenowe o stopniu poliaddycji 2-10. Rozgalezienie poliestropoliolu mozna uzyskac za pomoca wielowartosciowych alkoholi, takich jak heksantriol, gliceryna, trójmetylolopropan, pentaerytryt itp.Znany jest równiez sposób wytwarzania modyfikowanych uretanami pianek izocyjanurano- wych z alifatycznych i/lub cykloalifatycznych i/lub aromatycznych dwu- i/lub poli- izocyjania¬ nów, polieteropolioli i/lub polieteropoliestropolioli i/lub poliestropolioli, ponadto katalitycznego2 132 083 ukladu reakcji uretanowej i/lub trimeryzacyjnej, poroforu, stabilizatora, emulgatora, srodka zmniejszajacego palnosc i/lub innych substancji pomocniczych.Modyfikowana pianke izocyjanuranowa mozna otrzymac w dwóch etapach, przy czym w pierwszym etapie otrzymuje sie polimer z poliolu i nadmiaru izocyjanianu lub otrzymuje sie w wyniku kontrolowanej trimeryzacji izocyjanianów izocyjanian zawierajacy izocyjanurany, który w drugim etapie poddaje sie reakcji z poliolem wzglednie przez oddzialywanie katalizatorów trimery¬ zacji na resztkowe grupy-NCO przeksztalca sie w izocyjanurany otrzymujac pianki, takjak podano w opisach patentowych St. Zjedn. Am. nr 2979 485, nr 2993 870.Stosowany obecnie czesciej sposób otrzymywania pianki jest stosunkowo dobrze znany, przy czym reagent poliolowy w wiekszosci opisywanych sposobów stanowi poliol liniowy, umiarkowa¬ nie rozgaleziony, lub o duzym stopniu rozgalezienia o ciezarze czasteczkowym 62-2000, przy czym podany sposób jest opisany w belgijskim opisie patentowym nr 680 380, francuskim opisie patento¬ wym nr 1 511 865, belgijskim opisie patentowym nr 723 161, Bali i Koli. J. Celi. Piast. 4,248 (1960),.Z polskich opisów patentowych nr 78 259 i nr 98 978 znane jest wykorzystywanie do otrzymy¬ wania poliuretanów etylenooligotereftalanu o masie czasteczkowej 600-2000, uzyskiwanego przez glikolize produktów odpadowych z procesu wytwarzania wlókien poliestrowych.Nieoczekiwanie stwierdzono, ze bardzo dobre wyniki uzyskuje sie, jezeli jako surowiec do wytwarzania poliuretanów lub poliuretanoizocyjanuranów zastosuje sie produkty odpadowe z procesu wytwarzania tereftalanu dwumetylowego lub kwasu tereftalowego.Wedlug wynalazku sposób wytwarzania poliuretanów lub poliuretanoizocyjanuranów, zwla¬ szcza w postaci sztywnych pianek, na osnowie co najmniej jednego alifatycznego lub aromaty¬ cznego dwu- do poliizocyjanianu wobec substancji pomocniczych polega na tym, ze skladnik poliolowy, na który dziala sie dwu- do poliizocyjanianami, czesciowo lub calkowicie sklada sie z poliestropoliolu otrzymanego przez transestryfikacje i/lub poliestryfikacje przez diole i/lub poliole skladnika kwasnego, przy czym do transestryfikacji i/lub poliestryfikacji jako skladnik kwasny stosuje sie w calosci lub w czesci pogon destylacyjny z procesu wytwarzania kwasu tereftalowego o liczbie kwasowej 60-610 mg KOH/g, liczbie zmydlania 5-300 mg KOH/g, zawierajacy 10-90% wagowych zwiazków o grupach karboksylowych i 1-70% wagowych zwiazków o grupach estro¬ wych z procesu utleniania toluenu lub ksylenu w temperaturze 100-500°C pod cisnieniem 0,1- 15MPa i/lub pogon destylacyjny z procesu wytwarzania tereftalanu dwumetylowego o liczbie kwasowej 1-250 mg KOH/gi liczbie zmydlania 70-800 mg KOH/g, zawierajacy 10-80% wagowych zwiazków o grupach karboksylowych i 1-70% wagowych zwiazków o grupach estrowych z procesu utleniania ksylenu w temperaturze 100-350°Cpod cisnieniem 0,1-15 MPa i estryfikacji w tempera¬ turze 100-400°C pod cisnieniem 0,1-10 MPa.Zaleta sposobu wedlug wynalazku wytwarzania poliuretanów lub poliuretanoizocyjanuranów polega na technicznym i ekonomicznym wykorzystaniu pogonów destylacyjnych z procesu wytwa¬ rzania kwasu tereftalowego oraz tereftalanu dwumetylowego, dzieki czemu rozszerza sie baze surowcowa do otrzymania poliestropolioli i tym samym poliuretanów lub poliuretanoizocyjanura¬ nów. Polaczenie procesu wytwarzania poliestropolioli sluzacych do otrzymywania poliuretanów i poliuretanoizocyjanuranów z procesem wytwarzania tereftalanu dwumetylowego lub kwasu tere¬ ftalowego umozliwia praktycznie bezodpadowe prowadzenie tych procesów, przy czym tak otrzy¬ many poliestropoliol równiez bez oczyszczania lub ewentualnie po prostej obróbce nadaje sie do otrzymywania sztywnych pianek.W procesie wytwarzania poliuretanów lub izocyjanuranów modyfikowanych poliuretanami mozna stosowac poliestropoliol oparty na estryfikacyjnych i/lub destylacyjnych pogonach z procesu wytwarzania tereftalanu dwumetylowego, jak równiez kwasu tereftalowego wzglednie w mieszaninie z innymi poliestropoliolami lub polieteropoliolami. Stosowane poliestropoliole sa produktami kondensacji ewentualnie równiez transestryfikacji i poliestryfikacji innych kwasów wielokarboksylowych lub innych bezwodników za pomoca dwu- lub wielowartosciowych alkoholi ewentualnie poliglikoli. Do ich wytwarzania mozna stosowac kwas adypinowy, dalej kwas szcza¬ wiowy, malonowy, korkowy, bursztynowy, azelainowy, glutarowy, pimelinowy, nienasycone kwasy dwukarboksylowe, takie jak kwas maleinowy, fumarowy, itakonowy, bezwodnik ftalowy i % bezwodnik maleinowy.132083 3 Jako alkohole mozna stosowac glikol etylenowy i glikole polietylenowe o stopniu polimeryza¬ cji 2-10, glikol propylenowy i glikole polipropylenowe o stopniu polimeryzacji 2-10, glikole butylenowe, dalej gliceryne, heksantrid, butantriol, trójmetylolopropan, pentaerytryt,,mannit, sorbit itp.Korzystnymi polieteropoliolami, które mozna stosowac w mieszaninie z poliestropoliolem opartym na pogonach podestylacyjnych przy wytwarzaniu tereftalanu dwumetylowego i kwasu tereftalowego, sa zwlaszcza produkty reakcji wielowodorotlenowych alkoholi z kwasami wielokar- boksylowymi lub wielowartosciowych fenoli z maloczasteczkowym zwiazkiem alkoksylowym, który zawiera w czasteczce co najmniej jedna grupe epoksydowa.Jako maloczasteczkowe zwiazki alkoksylowe mozna stosowac tlenek etylenu, tlenek propy¬ lenu, tlenek butylenu, epichlorohydryne, tlenek styrenu, etery glicydylowe itp.W sposobie wedlug wynalazku wytwarzania poliuretanów lub poliuretanoizocyjanuranów jako dwu- i poliizocyjaniany stosuje sie przede wszystkim aromatyczne szeregu benzenowego i naftalenowego, takie jak 2,4-dwuizocyjanian toluilenowy, 2,6-dwuizocyjnian toluilenowy i ich mieszanina, dwuizocyjanian fenylowy, dwuizocyjanian naftylenu, 4,4-dwuizocyjanian dwufenylo- metanu, 4,4'-dwuizocyjanianu, 3,3'-dwumetoksydwufenylenu, 2,4-dwuizocyjanian chlorofeny- lenu, 2,4,6-trójizocyjanian toluilenu itp, ponadto wieloczasteczkowe poliizocyjaniany jako ciekle produkty reakcji dwuizocyjanianów ze zwiazkami wielowodorotlenowymi i/lub wieloaminami.Na wlasciwosci poliuretanów i poliuretanoizocyjanuranów maja wielki wplyw rodzaj i ilosc substancji pomocniczych, takich jak katalizatory, stabilizatory, emulgatory, porofory, rozpu¬ szczalniki, srodki zmniejszajace palnosc i wypelniacze.Jako aktywatory reakcji uretanowej mozna stosowac wiele znanych zwiazków (I. H. Sanderns i K. C. Frish: Poliurethanes, Interscience Publishers 1967), przede wszystkim jednak trzeciorze¬ dowe aminy, takie jak N, N-dwumetylocykloheksyloamina,dwumetyloetanoloamina, trójetyleno- dwuamina, dwumetyloanilina, etylomorfolina, czterometyloguanidyna i/lub zwiazki metaloorga¬ niczne, przede wszystkim zwiazki cyny, takie jak dwulaurynian dwubutylocyny, trójchlorek n-butylocyny, wodorotlenek trójmetylocyny.W przypadku stosowania nieoczyszczonych pogonów podestylacyjnych i/lub poestryfikacyj- nych do otrzymywania poliestropolioli nalezy sie liczyc przy wytwarzaniu pianek poliuretanowych z katalitycznym dzialaniem obecnych metali, zwlaszcza soli Mn, Co, Fe, Cr, Ni itp.Katalizatory trimeryzacji stosowane do wytwarzania poliuretanoizocyjanuranów sa znane i opisane wyczerpujaco w literaturze. Sa to trzeciorzedowe aminy, fosfiny trójalkilowe, organiczne zwiazki onionowe, etylenoiminy, karboksyleny metali, katalizatory zasadowe, takie jak tlenki metali alkalicznych, tlenki metali ziem alkalicznych, ich wodorotlenki, weglany, alkoholany, fenolany, ponadto sole metali alkalicznych zwiazków enolizujacych, zwiazki cyny i antymonu, katalizatory Friedel-Craftsa i chelaty metali alkalicznych.W praktyce sposród wymienionych katalizatorów stosuje sie takie, które w stezeniu 0,1-10% wagowych umozliwiaja trimeryzacje izocyjanianów w temperaturze 20°C, przy czym w ciagu 10minut konwersji ulega 85-90% wagowych. Do takich katalizatorów naleza zwlaszcza 2,4,6-tris- /dwumetyloaminometyloAlenol, 2,4,6-tris-/dwuetyloaminometylo/-fenol, N,N\ N"-tris-/dwu- metyloaminopropylo/-s-szesciowodorotriazyna, wodorotlenek sodu potasu, octan potasu i kombinacje trzeciorzedowych amin z sola metalu alkalicznego. Innymi substancjami dodatko¬ wymi potrzebnymi do otrzymania pianki sa porofory i stabilizatory pianki.Jako porofory mozna stosowac niskowrzace weglowodory, takie jak penta, heksan, heptan, przede wszystkim jednak chlorowcoweglowodory i zwlaszcza pochodne chlorowe i fluorowe, takie jak dwuchlorodwufluorometan, trójchlorofluoroetan, trójchlorotrójfluorometan itp. Do otrzyma¬ nia poroforów mozna wykorzystac reakcje izocyjanianu z woda z wytworzeniem dwupodstawio- nego mocznika i dwutlenku wegla.Stabilnosc spienianej mieszaniny reakcyjnej i równomierne rozmieszczenie komórek w piance mozna uzyskac przy uzyciu substancji powierzchniowo-czynnych z grupy stabilizatorów niejono- twórczych i silikonowych. Najczestszymi stabilizatorami sa stabilizatory z grupy alkoksylowanych siloksanów.4 132083 W sposobie wedlug wynalazku wytwarzanie poliuretanów i/lub poliuretanoizocyjanuranów przede wszystkim w postaci sztywnych pianek mozna stosowac równiez inne dodatki, takie jak srodki zmniejszajace palnosc, zwlaszcza fosforany trójchlorowcoalkilowe, ponadto rózne wypel¬ niacze, takie jak np. polimery na osnowie chlorku winylu, octanu winylu, akrylonitrylu itp. oraz wypelniacze nieorganiczne, takie jak weglan wapnia, proszek kwarcowy, azbest, szklo itp.Przyklad I. W kolbie czteroszyjnej o pojemnosci 5dm3 zaopatrzonej w mieszadlo, termo¬ metr kontaktowy, wypelniona nasadke i doprowadzenie azotu umieszcza sie 1500 g pogonu destylacyjnego z wytwarzania tereftalanu dwumetylowego (liczba zmydlania 472mgKOH/g, liczba kwasowa 56 mg KOH/g,temperatura topnienia 55°C/, 1500 g glikolu dwuetylenowego, 250 g pentaerytrytu i 1,5 g tlenku olowiu jako katalizatora reestryfikacjii. Reestryfikacje prowadzi sie w temperaturze 200°C, mieszajac 250 obrotów na minute w strumieniu azotu w ilosci 40dm3 na godzine. Czas reestryfikacji trwa 5 godzin. Otrzymuje sie produkt barwy ciemnej o liczbie kwaso¬ wej 1 mgKOH/g, liczbie hydroksylowej 460mgKOH/g i lepkosci 4,2 X 10_1Pa*s w temperatu¬ rze 25°C. Do 100 g tak przygotowanego poliestropoliolu dodaje sie 1 g stabilizatora silikonowego Tegostab B 1903, 1 g dwumetylocykloheksyloaminy, 0,1 g kaprylanu cyny, 1 g wody, 30gtrójchlo- rofluorometanu i 135 g surowego 4,4'-dwuizocyjanianu metanodwufenylu. Sztywna pianka poliu¬ retanowa wykazuje ciezar objetosciowy 30 X 0,980665 ? 10 N/m3, równomierna drobna strukture o doskonalej stabilnosci wymiaru w temperaturze od —30 do 90°C o charakterystycznych czasach piankowania: czasu inicjacji 20sek i czas ekspandowania pianki 46sek.Przyklad II. Do 100 g poliestropoliolu przygotowanego wedlug przykladu I wprowadza sie 1,5 g stabilizatora silikonowego LK-221, 2 g emulgatora (dyspergator EM), 2 g trójetyloaminy, 20 g srodka zmniejszajacego palnosc (Phosgard XA 995), 40 g trójchlorolluorometanu i 130 g surowego 4,4'-dwuizocyjanianu metanodwufenylu (Tedimon31).Otrzymuje sie sztywna pianke poliuretanowa o ciezarze wlasciwym (objetosciowym) 35 X 0,980665 X 10 N/m3 o obnizonej palnosci, korzystnej budowie i dobrej trwalosci w temperatu¬ rze —25°C.Przyklad III. Wedlug przykladu I przeprowadza sie w ciagu 8 godzin transestryfikacje 1500g pogonu poestryfikacyjnego z wytwarzania tereftalanu dwumetylowego, 1500g glikolu - dwuetylenowego i 250 g trójmetylolopropanu bez uzycia katalizatora. Otrzymuje sie ciemny pro¬ dukt o liczbie kwasowej 0,6 mg KOH/g, liczbie hydroksylowej 430 mg KOH/g i lepkosc 3,2 X 10"1 Pa »s w temperaturze 25°C. Takotrzymany poliestropoliol w ilosci 30 g miesza sie z 1,7 g stabiliza¬ tora silikonowego (Tegostab B 1903),0,7 g dwumetylocykloheksyloaminy, 0,07 g dwulaurynianu dwubutylocyny, 1,4g 50% roztworu octanu potasu w glikolu etylenowym, 0,7 g 2,4,6-tris- /dwumetyloaminometyloAfenolu, 11,2 trójchlorolluorometanu i 131,5 g surowego 4,4'- dwuizocyjanianu metanodwufenylu o nazwie fabrycznej Desmodur44V.Otrzymana sztywna pianka poliuretanowo-izocyjanuranowa wykazuje czas inicjacji 17sek ekspandowania 45sek., ciezar objetosciowy 38,4 X 0,980665 X 10 N/m3, kruchosc 17% ijestsamo- gasnaca wedlug normy ASTM 1692.Przyklad IV. Poliolowy skladnik reakcji otrzymywania sztywnej pianki poliuretanowej wytwarza sie przez zmieszanie 60 g poliestropoliolu otrzymanego wedlug przykladu III, 40 g otrzy¬ manego droga propoksylacji poliestropoliolu (Slovaprop T-450), o liczbie hydroksylowej 440 mg KOH/g, Ig stabilizatora (Tegostab B 1903), Ig trójetylenodwuaminy, 0,5 g emulgatora (Slovasol SF), 45 g trójchlorolluorometanu i 115 g surowego 4,4'-dwuizocyjanianiu metanodwufe¬ nylu. Charakterystyczne czasy piankowania maja nastepujace wartosci: czas inicjowania 20sek., czas ekspandowania pianki 50sek., zanik lepkosci 50sek. Otrzymuje sie sztywna pianke o jedno¬ rodnej, drobnokomórkowej strukturze wykazujaca ciezar objetosciowy 35 X 0,980665 X 10 N/m3 i doskonala trwalosc w temperaturze -25°C.PrzykladV. Do wytwarzania sztywnej jednorodnej pianki poliuretanowej stosuje sie poliestropoliol otrzymany prze transestryfikacje 1500g pozostalosci z wytwarzania tereftalanu dwumetylowego (liczba kwasowa 45 mg KOH/g, liczba zmydlania 450 mg KOH/g, zawartosc kobaltu 0,15% wagowych, zawartosc manganu 0,08% wagowych) za pomoca 1500 g glikolu dwu¬ etylenowego i 200 g pentaerytrytu. Reakcje prowadzi sie przez 6 godzin w strumieniu azotu 50 dm3 na godzine bez katalizatora.132083 5 Do 100 g tak otrzymanego poliestropoliolu dodaje sie stabilizator (Tegostab B 1903), 7g 1,4-butylenoglikolu, 1,5g trójetyloaminy, 0,15g dwulaurynianu dwubutylocyny, Ig emulgatora (Slovasol SF), 20 g trójchlorofluorometanu i 135gsztywnego4,4'-dwuizocyjanianu metanodwufe- nylu. Po homogenizacji mieszanine wprowadza sie do oddzielnej formy metalowej utrzymywanej w temperaturze 50°C otrzymuje sie pianke o ciezarze objetosciowym 450 X 0,980665 X 10 N/m3 o doskonalej, zwartej powierzchni.Przyklad VI. Otrzymuje sie poliestropoliol z 1200g z pozostalosci poestryfikacyjnych z wytwarzania tereftalanu dwumetylowego (liczba kwasowa 48,7mgKOH/g, liczba zmydlania 482,7 mg KOH/g, zawartosc kobaltu 0,16% wagowego, zawartosc manganu 0,05% wagowego- /przez reestryfikacje za pomoca 217 g glikolu etylenowego i 250 g 1,4-butandiolu wobec 0,9 g tlenku olowiu jako katalizatora reestryfikacji. Przez transestryfikacje w temperaturze 210°C przez 10 godzin otrzymuje sie poliestropoliol o liczbie kwasowej 0,8 mg KOH/g i liczbie hydroksylowej 44 mg KOH/g.Do 100 g poliestropoliolu dodaje sie 2,7 g wody, 2,5 g trójetanoloaminy, 0,25 g trójetylenodwu- aminy, 0,4g dwumetyloetanoloaminy, 0,4 g stabilizatora (Tegostab B 4133), 10 g trójchloroiluoro¬ metanu i 48 g mieszaniny 4,4'—dwuizocyjanianu metanodwufenylu z dwuizocyjanianem toluilenowym w stosunku wagowym 60/40. Otrzymuje sie pianke poliuretanowa o ciezarze obje¬ tosciowym 40X0,980665 X 10 N/m3, odksztalceniu trwalym 2,4%, wytrzymalosci na sprezanie 2,3 kPa i wytrzymalosci na rozciaganie 59 kPa.Zastrzezenie patentowe Sposób wytwarzania poliuretanów lub poliuretanoizacyjanuranów, zwlaszcza w postaci sztywnej pianki, na osnowie co najmniej jednego alifatycznego lub aromatycznego dwu- do poliizocyjanianu wobec substancji pomocniczych, znamienny tym, ze skladnik poliolowy, na który dziala sie dwu- do poliizocyjanianami, sklada sie czesciowo lub calkowicie z poliestropoliolu otrzymanego przez transestryfikacje i/lub poliestryfikacje skladnika kwasnego za pomoca dioli i/lub polioli, przy czym do transestryfikacji i/lub poliestryfikacji jako skladnik kwasny wprowadza sie w calosci lub czesci pogon destylacyjny z procesu wytwarzania kwasu tereftalowego o liczbie kwasowej 60-610 mg KOH/g, liczbie zmydlania 5-300 mg KOH/g, zawierajacy 10-90% wagowych zwiazków o grupach karboksylowych i 1-70% wagowych zwiazków o grupach estrowych z procesu utleniania toluenu lub ksylenu w temperaturze 100-500°C pod cisnieniem 0,1-15 MPa i/lub pogoh destylacyjny z procesu wytwarzania tereftalanu dwumetylowego o liczbie kwasowej 1- 250 mg KOH/g i liczbie zmydlania 70-800 mg KOH/g, zawierajacy 10-80% wagowych zwiazków o grupach karboksylowych i 1-70% wagowych zwiazków o grupach estrowych z procesu utleniania ksylenu w temperaturze 100-350°C pod cisnieniem 0,1-15 MPa i estryfikacji w temperaturze 100-400°C pod cisnieniem 0,1-10 MPa. PL

Claims (1)

1. Zastrzezenie patentowe Sposób wytwarzania poliuretanów lub poliuretanoizacyjanuranów, zwlaszcza w postaci sztywnej pianki, na osnowie co najmniej jednego alifatycznego lub aromatycznego dwu- do poliizocyjanianu wobec substancji pomocniczych, znamienny tym, ze skladnik poliolowy, na który dziala sie dwu- do poliizocyjanianami, sklada sie czesciowo lub calkowicie z poliestropoliolu otrzymanego przez transestryfikacje i/lub poliestryfikacje skladnika kwasnego za pomoca dioli i/lub polioli, przy czym do transestryfikacji i/lub poliestryfikacji jako skladnik kwasny wprowadza sie w calosci lub czesci pogon destylacyjny z procesu wytwarzania kwasu tereftalowego o liczbie kwasowej 60-610 mg KOH/g, liczbie zmydlania 5-300 mg KOH/g, zawierajacy 10-90% wagowych zwiazków o grupach karboksylowych i 1-70% wagowych zwiazków o grupach estrowych z procesu utleniania toluenu lub ksylenu w temperaturze 100-500°C pod cisnieniem 0,1-15 MPa i/lub pogoh destylacyjny z procesu wytwarzania tereftalanu dwumetylowego o liczbie kwasowej 1- 250 mg KOH/g i liczbie zmydlania 70-800 mg KOH/g, zawierajacy 10-80% wagowych zwiazków o grupach karboksylowych i 1-70% wagowych zwiazków o grupach estrowych z procesu utleniania ksylenu w temperaturze 100-350°C pod cisnieniem 0,1-15 MPa i estryfikacji w temperaturze 100-400°C pod cisnieniem 0,1-10 MPa. PL