Przedmiotem wynalazku jest sposób polerowania przedmiotów szklanych w kapieli polerskiej, za¬ wierajacej kwas siarkowy i kwas fluorowodoro¬ wy, oraz plukania juz na gotowo wypolerowanych przedmiotów w myjacej kapieli z kwasu siarko¬ wego i/lub z wody.Zastosowanie sposobu wedlug wynalazku rozcia¬ ga sie na przemysl szklarski, przy czym niewy¬ konczone, prasowane lub szlifowane przedmioty poleruje sie powierzchniowo, aby nadac im zada¬ ny polysk.Znane jest polerowanie na drodze chemicznej przedmiotów szklanych, i to zarówno szkla praso¬ wanego jak i szlifowanych przedmiotów szkla¬ nych, przy czym stosuje sie kapiel polerska, za¬ wierajaca kwas fluorowodorowy i kwas siarko¬ wy. Dzieki zachodzacym podczas polerowania kwa¬ sami reakcji ze skladnikami szkla powierzchni przedmiotów tworzy sie na nich silnie zwiazana warstwa produktów reakcji. Te produkty reakcji sa na ogól siarczanami, wodorosiarczanami, fluor¬ kami i szesciofluorokrzemianami kationów zawar¬ tych w szkle. Ta warstwa produktów reakcji za¬ klóca przebieg polerowania, czyli dzialanie kwa¬ sów polerskich na powierzchnie szkla, az reakcje te zupelnie ustana. Bylo wiec dotychczas zawsze niezbedne oderwanie tej warstwy produktów reak¬ cji procesu polerowania od powierzchni szkla, by móc kontynuowac polerowanie. 10 15 20 Dla tego celu polerowanie przerywano a powlo¬ ke odmywano i to powtarzano wielokrotnie, az osiagnieto zamierzony stopien polerowania. Dla od¬ mycia powloki polerskiej stosowano dawniej .wo¬ de, co jednak prowadzilo do zbyt wielkich niedo¬ godnosci, gdyz przez, naprzemienne polerowanie i plukanie bywaly zawleczone do kapieli polerskiej duze ilosci wody, które tym samym kapiel roz¬ cienczaly, a po drugie otrzymywano popluczyny wodne o takiej zawartosci kwasu, ze to prowadzi nie tylko do nadmiernego zuzycia kwasu lecz tez do powaznych problemów, poniewaz te kwasne po¬ pluczyny wodne, nim beda mogly byc spuszczone do scieków, musza zostac zobojetnione w kosztow¬ ny sposób.Wedlug opisu patentowego Republiki Federalnej Niemiec nr 1185780 roztwór kwasu siarkowego o takim stezeniu, ze jest on chlonacym wode, sto¬ sowano jako kapiel myjaca, T tak ze tylko juz na gotowo wypolerowane przedmioty szklane musia¬ ly byc plukane woda. Jednak tez w tym sposobie polerowania z myjaca kapiela z kwasu siarkowe¬ go niezbedne bylo zanurzanie poddawanych pole¬ rowaniu przedmiotów szklanych kilkakrotne, oko¬ lo 10—15nkrotne, w ciagu stosunkowo krótkotrwa¬ lych okresów zanurzenia na przemian w kapieli polerskiej i w kapieli myjacej.Z opisu Republiki Federalnej Niemiec DAS nr 1496666 znane jest utrzymywanie kapieli polerskiej 124 685'* A r r 124685 w warunkach stezenia 'nasycenia kwasem szescio- fluorokrzemowym, przyj czym czesc kapieli poler¬ skiej odbiera sie i odfizuca, a taka sama czesc objetosci zastepuje sie swiezym kwasem polerskim lu odpowiednio zwiejks&a sie zawartosc fluorowo¬ doru w kwasie polerskitn przez wprowadzenie ga¬ zowego fluorowodoru. Nie dazy sie jednak ani nie osiaga sie na tej drodze usuniecia rozpuszczo¬ nych jonów sodu i potasu z kwasu polerskiego.Celem wynalazku jes4 przeto calkowite lub da¬ leko idace wyeliminowanie tego wielokrotnego na¬ przemiennego traktowania w kapieli polerskiej lub myjacej, albo inaczej mówiac opracowanie takie¬ go sposobu, który pozwolilby na uzyskanie zada¬ nego stopnia wypolerowania w jednym lub co najwyzej w dwóch lub trzech zabiegach zanurza¬ nia.Osiaga sie ten cel za pomoca sposobu wedlug wynalazku, polegajacego na tym, ze z kapieli po¬ lerskie] podczas jej eksploatacji usuwa sie nie- ^ przerwanie, z przerwami lub od czasu do czasu rozpuszczone jony sodu i/lub potasu.Nieoczekiwanie okazalo sie, ze przez usuniecie jonów sodu i/lub potasu z kapieli polerskiej moz¬ na czas polerowania przy jednym zabiegu zanu¬ rzenia znacznie przedluzyc, tj. mozna naprzemien¬ ne traktowanie ograniczyc do kilku razy, albo ze nawet mozliwe jest uzyskanie zamierzonej jakosci powierzchni za pomoca jednego zabiegu polerowa¬ nia i plukania.W sposobi* wedlug wynalazku stosuje sie jak zwykle kapiel polerska, która obok kwasu siar¬ kowego zawiera tez kwas fluorowodorowy. Pole¬ ruje sie przewaznie w podwyzszonej temperaturze, a mianowicie w temperaturze co najwyzej okolo 70 °C, korzystnie w temperaturze 40—60 °C, w za¬ leznosci Od skladu kapieli polerskiej. Na ogól w WftneLL polerskiej stezenie kwasu siarkowego wy¬ nosi 52 i/lub 63V» H2SO4 i wiecej, zas stezenie HF wynosi 3—10%. Dokladny sklad i temperatura kwasti polerskiego zalezy w dalekiej mierze od skladu szkla, z którego wytworzone sa przedmioty poddawtone polerowaniu.Jak juz wspomniano, dla zmniejszenia ilosci za¬ biegów zanudzania poddawanych polerowaniu przedmiotów w kapieli polerskiej i dla zmniejsze¬ nia danych okresów zanurzania okazalo sie celo¬ wym to, zeby powloke, tworzaca sie na podda¬ wanych polerowaniu przedmiotach podczas proce¬ su polerowania z powodu reakcji polerowania, splukiwac nie woda lecz za pomoca myjacej ka¬ pieli z kwasu siarkowego. Stezenie kwasu siarko¬ wego w takiej kapieli myjacej powinno byc tak wysokie, aby dzialalo ono jak odciagajace wode, tzn. by-bylo wieksze niz 67% HzSÓ4. Utworzona powloka solna bedzie wskutek tego porowata, po¬ kruszona lub odlupana, gdyz kwas siarkowy od¬ ciaga z tych soli w nich zawarta wode i umo¬ zliwia tym samym istotna zmiane struktury tej powloki. Celowo stosuje sie przeto kwas siarko¬ wy o stezeniu 68—72% H2SO4. Równiez myjaca kapiel z kwasu siarkowego powinna wykazywac podwyzszona temperature, przy czym korzystnie utrzymuje sie temperature 55—65 °C.Jezeli po pewnej ilosci naprzemiennych trakto- 10 15 25 wan, tzn. zanurzen w kapieli polerskiej i usuniec przy tym utworzonych powlok w myjacej kapieli z kwasu siarkowego, uzyska sie zamierzony sto¬ pien wypolerowania, to juz na gotowo wypolero¬ wany przedmiot przemywa sie ostatecznie woda do usuniecia kwasu i suszy.Ozeste przenoszenie koszy, zaladowanych przed¬ miotami poddawanymi polerowaniu, z kapieli po¬ lerskiej do kapieli w kwasie siarkowym i odwrot¬ nie a wreszcie do ostatecznej kapieli wodnefprzed suszeniem wymaga nie tylko wiele czasu lecz tez wielu prac manipulacyjnyeh i stad tez jest praco¬ chlonne a zatem kosztowne.Podczas toku polerowania w zawierajacym kwas fluorowodorowy kwasie siarkowym powierzchnio¬ we skladniki szkla rozpuszczaja sie. Przy tym jo¬ ny metalu alkalicznego przechodza najpierw do roztworu, lecz po nasyceniu kapieli polerskiej jo¬ nami metalu alkalicznego wytracaja sie one jako wodorosiarczany razem z fluorkami i szesciofluo- rokrzemianami w postaci osadu silnie zwiazanego z powierzchnia szkla.Jesli wówczas z kapieli polerskiej jony metalu alkalicznego usunie sie w dowolny sposób, to kapiel ta bedzie znów w stanie utrzy¬ mywac jony metalu alkalicznego ze skladników szkla jako rozpuszczone w roztworze, dzieki cze¬ mu stlumi sie lub opózni sie osadzanie wodoro¬ siarczanów metalu alkalicznego. Nadal zachodzace osadzanie fluorków i szesciofluorokrzemianów w w reakcji polerowania ewentualnie z pewnym u- dziaiem siarczanów, tworzy powloke jednak nie tak silnie przyczepna — jak dotychczasowe war¬ stwy zawierajace w szerokim zakresie wodorosiar¬ czany metalu alkalicznego — i daja sie spluki¬ wac na ogól przez poruszanie przedmiotów szkla¬ nych w kapieli polerskiej.Usuwanie jonów sodu i/lub potasu z kapieli po¬ lerskiej wedlug wynalazku moze zachodzic na róz¬ nych drogach. Szczególnie korzystne jest stracanie za pomoca kwasu szesciofluorokrzemowego, gdyz szesciofluorokrzemiany sodowe lub potasowe sa bardzo trudno rozpuszczalne w kapieli polerskiej.To wytracanie za pomoca kwasu szesciofluoro¬ krzemowego moze nastepowac nieprzerwanie, z przerwami lub od czasu do czasu. Wytracone sze¬ sciofluorokrzemiany oddziela sie na filtrze prze¬ pompowujac przez niego kapiel polerska. Rodzaj w tym celu stosowanego filtra nie ma znaczenia, so Mozna w tym celu stosowac zwykle nucze, a tak¬ ze filtry bebnowe i prasy filtracyjne.Placek filtracyjny, czyli wytracone szesciofluoro¬ krzemiany metalu alkalicznego mozna odprowa¬ dzac do dalszego wykorzystania, zas przesacz, czy- 55 li oczyszczona kapiel polerska zawraca sie po¬ nownie do koryta polerowniezego. Stosowane ilo- * sci kwasu szesciofluorokrzemowego zaleza od cal¬ kowitej ilosci jonów sodu i potasu w pozostajacej do wytracania objetosci kapieli polersikiej. Te ilosc M kwasu szesciofluorokrzemowego oblicza sie latwo ze stezen nasycenia sodem i/lub potasem w posta¬ ci ich wodorosiarczanów, fluorków lub szesciofluo¬ rokrzemianów albo mozna okreslic na drodze lat¬ wych prób wstepnych. 65 Na to stracanie szesciofluorokrzemianów metalu 35 40 455 124 685 6 alkalicznego korzystnie wplywa nieznaczny doda¬ tek kwasu fosforowego l/lub kwasu octowego.. Mozliwe jest tez dodawanie do kapieli poler¬ skiej niewielkiej iloscd kompleksomwórczyeh kwa¬ sów organicznych, takich jak kwas szczawiowy, winowy lub malonowy, dzieki czemu mozna wiecej jonów metalu alkalicznego utrzymywac jako roz¬ puszczone w kapieli polerskiej, a tym samym mo¬ zna stracanie prowadzic za pomoca mniejszych ilo¬ sci kwasu szesciofluorokrzemowego lub w wiek¬ szych przerwach.. Oprócz wyzej omówionych kwasów komplekso- twórczych nadaja sie tez inne substancje chelato- twórcze dla sodu i potasu, pod warunkiem, ze mo¬ glyby one stawic opór silnie kwasnym warunkom srodowiska. Przykladami takich substancji sa 1,2, 3-trójamdnopropan, alanina, glicyna, kwas amino- barbiturowy, kwas N,N^dwuoctowy, kwas nitrylo- trójoctowy, kwas 2-sulfoamlinodwuoctowy, kwas etylmodwuaminoczteroocbowy oraz rózne skonden¬ sowane kwasy fosforowe, takie jak kwas pirofo- sforowy, kwas tetrametafosforowy, kwas trójmeta- fosforowy, kwas trójpolifiosforowy i dalsze, wedlug tej samej idei dzialajace substancje.Dalsza mozliwosc usuwania jonów metalu alka¬ licznego z kapieli polerskiej polega na tym, ze kapiel te prowadzi sie w obiegu bocznym lub od czasu do czasu przez elektrolizer rteciowy, w któ¬ rym katoda rteciowa wychwytuje sód i potas przez tworzenie amalgamatu. Amalgamat poddaje sie zwyklej obróbce. Metale alkaliczne sód i/lub potas, osadzone wobec wysokiego nadnapiecia wo¬ dorowego na katodzie rteciowej, rozpuszczaja sie w rteci z utworzeniem cieklych amalgamatów; te zwykle w naczyniu do rozkladu traktuje sie woda, wskutek czego powstaje lug metalu alkalicznego i wodór, a rtec regeneruje sie dla nowej elektro¬ lizy.Elektrolityczne lub elektrodialityczne usuwanie jonów metalu alkalicznego z kapieli polerskiej jest równiez mozliwe w elektrolizerze membranowym, przy czym jony metalu alkalicznego z kapieli po¬ lerskiej wedruje przez pólprzepuszczalna blone do katolitu. Do tego rodzaju elektrolitycznych lub e- lektrodialitycznych sposobów stosuje sie blony z materialu, który jest selektywnie przepuszczalny tylko dla kationów, czyli w tym przypadku dla sodu lub potasu.Blony do wymiany kationów sa dla elektrolizy i elektrodializy ogólnie znane w technice. Material wymieniacza moze byc przykladowo zywica na o- snowie fenoloformaldehydowych produktów z da¬ jacymi sie wymieniac pobocznie usytuowanymi grupami sulfonowymi, albo tez znanymi materia¬ lami jonitowymi na osnowie zywicy styrenowej zawierajacej jonitowe grupy sulfonowe, odpowia¬ dajacymi produktom handlowym o nazwie Am- berlite i Dowex, które sa najbardziej znanymi.W rachube wchodza tez zywice na osnowie kwa¬ su akrylowego z grupami karboksylowyrnd jako grupami wymiennymi oraz zywice winylowe z grupami sulfonowymi jako wymiennymi. Wreszcie nadaja sie oczywiscie tez nowo opracowane, per- fluorowane homo- i kopolimery etylenu, zawiera¬ jace pobocznie usytuowane grupy sulfonowe i kar¬ boksylowe. Jako katolit nadaje sie np. roztwór kwasu siarkowego, z którego nastepnie wykrysta- lizowuje sie siarczan metalu alkalicznego a kwas zawraca sie do polerowania albo mozna odprowa- 5 dzac do jakiegokolwiek innego wykorzystania.Wreszcie mozliwe jest tez podejmowanie usuwa¬ nia jonów metalu alkalicznego z kapieli polerskiej za pomoca jonitów, przy czym moze tu chodzic o polimeryczne produkty w postaci kwasu lub o zeolitopodobne sita molekularne lub im podobne.Materialy jonowymienne w tym przypadku utrzy¬ muje sie w kolumnie, a kapiel polerska, podda¬ wana uwolnieniu od jonów metalu alkalicznego, prowadzi sie przez nasypowe zloze jonitów* Z jo¬ nitem silnie wiaza sie jony metalu alkalicznego, a zregenerowana kapiel polerska mozna ponownie zawrócic do koryta polerowniczego.Jako nieorganiczne polimeryczne kationity wcho¬ dza w rachube produkty, takie jakie wyzej wy¬ szczególniono dla materialów membranowych. Po¬ nadto nadaja sie tez nieorganiczne jonowymienne substancje w rodzaju permutytów i zeolitów, tj. glinokrzemianów o róznym skladzie, które swa ka¬ tionowa czesc moga wymienic na sód lub potas lub dzialac jako sita molekularne, tj. nie przepu¬ szczac kationów przez swa szkieletowa strukture molekularna.Dalsza zaleta sposobu wedlug wynalazku polega na tym, ze stezenie kwasu siarkowego w kapieli polerskiej nie musi byc utrzymywane dokladnie — tak jak dotychczas — w zakresie 50—60f/t H2SO4, lecz ze zawartosc kwasu siarkowego moze wynosic okolo 40—75%, 00 moze ulatwic robocza eksploatacje kapieli polerskiej i zmniejszyc zuzy¬ cie kwasu siarkowego.Dla pierwszego wariantu postepowania niezbed¬ ny kwas szesciofluorokrzemowy mozna wytwarzac na miejscu i na stanowisku. Jak wiadomo, pod¬ czas procesu polerowania powstaje czterofluorek kraemu, który razem z fluorowodorkiem uchodzi z kapieli polerskiej, skad odciaga sie je pod zmniej¬ szonym cisnieniem i wylapuje w przemywaniu gazu woda* Tak utworzony kwas szesciofluorokrze¬ mowy, ewentualnie po zatezeniu do zadanej war¬ tosci, mozna wówczas stosowac do stracania jo¬ nów metalu alkalicznego. Tym samym tez ko¬ niecznosc zobojetnienia popluczyn wodnych z przemywania gazu jest wyeliminowana, a podczas procesu polerowania zuzywany kwas fluorowodo¬ rowy jest uzyteczny jako srodek stracajacy.Wreszcie stracanie alkaliów umozliwia latwe i niezawodne kontrolowanie i regulowanie skladu kapieli polerskiej. Zakladajac, ze gestosc kapieli polerskiej jest utrzymywana jako wartosc stala, mozna stezenie kwasu fluorowodorowego w kapieli polerskiej okreslac droga pomiarów przewodnosci (dokladnosc ± 10*/o) a przewodnosc przyjac za wielkosc regulacyjna dla odswiezenia kapieli po¬ lerskiej za pomoca kwasu fluorowodorowego. Na tej koncepcji mozna opierac automatyczne stero¬ wanie procesem polerowania.W przypadku • tego automatycznego sterowania procesu polerowania w warunkach stalej gesto¬ sci kapieli polerskiej przez utrzymywanie zasad¬ niczo stalego skladu albo nieprzerwanie rejestruje 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60124 685 7 sie w zwykly sposób przewodnosc kapieli poler¬ skiej albo od czasu do czasu okresla sie wartosc przewodnosci. Jesli wówczas przewodnosc kapieli polerskiej osiagnie okreslona wartosc graniczna, która odpowiada okreslonemu stezeniu graniczne¬ mu kwasu fluorowodorowego w kapieli, to auto¬ matycznie uruchomi sie zasilanie kwasem fluoro¬ wodorowym, zasilajac kapiel tak dlugo, az steze¬ nie kwasu fluorowodorowego w kapieli polerskiej a prczeto i jej przewodnosc osiagna druga wartosc graniczna.Podane nizej przyklady objasniaja sposób we¬ dlug wynalazku.Przyklad 1. Nalezalo wypolerowac przedmio¬ ty szklane ze szkla olowiowego krysztalowe o za¬ wartosci okolo 30% PbO. Jako kapiel polerska sto¬ sowano roztwór 45% wagowych H2SÓ4 i 25% wa¬ gowych HF o temperaturze okolo 50 °C. Do tej kapieli polerskiej na biezaco dodawano taka ilosc 35% H2&iF6, aby odpowiadala zawartosci alkaliów z rozpuszczonych podczas polerowania skladników szkla. Przy tym nadmiar kwasu szesciofluorokrze- mowego nie powinien' przewyzszac 1%.Plukano w 66—76% kwasie siarkowym o tempe¬ raturze okolo 70 °C. Niezbedne bylo tylko trzy¬ krotne traktowanie naprzemienne, a caly proces polerowania byl zakonczony po uplywie 12 minut.Przyklad II. Najezalo wypolerowac praso¬ wane talerze ze szkla olowiowego krysztalowego o zawartosci 24% PbO. Kapiel polerska zawierala 65% wagowych H2SO4 i 6% wagowych HF i wy¬ kazala temperature 55 °C. Po uplywie 10 minut proces polerowania byl zakonczony.Po trzech szarzach do kapieli polerskiej dodano taka ilosc kwasu szesciofluorokrzemowego, ze sta¬ nowilo to 0,5%-wy nadmiar H2SiF6. Wytracone szesciofluoroikrzemiany sodowe i/lub potasowe od¬ dzielano od kapieli polerskiej przy koncu kazdej zmiany.Przyklad III. Nalezalo wypolerowac kielichy szklane ze szkla olowiowego o zawartosci 24% PbO, wykazujace bardzo szorstki szlif diamento¬ wy. Kapiel polerska zawierala 45% wagowych H2SO4, 0,8% wagowych HF i 1% objetosciowy 85% HsP04. Po jednokrotnym zanurzeniu proces polerowania konczyl sie po uplywie 14 minut. Po trzech szarzach nastepowalo stracanie szesciofluo- rokrzemianów metalu alkalicznego za pomoca kwa¬ su szesciofluorokrzemowego.Przyklad IV. Nalezalo wypolerowac spodki ze szkla prasowanego. Kapiel polerska zawierala 55% wagowych H2SO4, 2,5% wagowych HF i 0,3% objetosciowych HsP04. Jako kapiel myjaca stoso¬ wano 75% kwas siarkowy o temperaturze 75 °C.W dwóch zabiegach zanurzania w kapieli poler¬ skiej i w kapieli myjacej osiagano po uplywie lacznie 9 minut zamierzony stopien polerowania.Stracenie szes^ofluorokrzemianów nastepowalo w ten sposób, ze w kapieli polerskiej utrzymywano stale nieznaczny nadmiar niezbednego kwasu sze- sciofluoroikrzemowego.Przyklad V. Nalezalo wypolerowac przezna¬ czone na wódke Whisky kieliszki ze szlifem dia¬ mentowym. Kapiel polerska zawierala 65% wago¬ wych H2SO4, 1,8% wagowych HF i 0,4% wago- 8 wych kwasu winowego i wykazywala temperature 50 °C. W jednorazowym zabiegu zanurzania po u- plywie 18 minut osiagano zamierzony stopien po¬ lerowania. Po 10 szarzach stracono szesciofluoro- 5 krzemiany dodatkiem kwasu szesciofluorokrzemo¬ wego i oddzielano z kapieli polerskiej.Przyklad VI. Na^zalo wypolerowac spodecz- ki wyprasowane ze szkla olowiowego krysztalo¬ wego o zawartosci 24% PbO. Kapiel polerska za- 10 wierala 70% wagowych H2SO4, 3% wagowe HF i 0,3% wagowych kwasu szczawiowego i wykazy¬ wala temperature 60 °C. Po jednorazowym zabiegu zanurzenia po uplywie 12 minut osiagnieto zamie¬ rzony stopien polerowania. Po 10—15 szarzach z 15 kapieli polerskiej stracano szesciofluorokrzemiany metali alkalicznych za pomoca kwasiu szesciofluoro¬ krzemowego i wydzielano jako osad.Przyklad VII. Nalezalo wypolerowac recznie szlifowane spodki ze szkla olowiowego krysztalo- 20 wego o zawartosci 24% PbO. Kapiel polerska za¬ wierala 70% wagowych H2SO4 i 6% wagowych HF i wykazywala temperature 55 °C. Jako kapiel my¬ jaca stosowano 75% roztwór kwasu siarkowego o temperaturze 75 °C. Po dwukrotnym zanurzeniu i 25 obróbce myjacej osiagano po uplywie lacznie 8 minut zamierzony stopien polerowania. Kapiel po¬ lerska od czasu do czasu doprowadzano do elek- trolizera rteciowego, w którym kapiel uwalniano od rozpuszczonych alkaliów, a nastepnie zawra- 30 camo do polerowania kolejnej szarzy.Przyklad VIII. Nalezalo wypolerowac prze¬ znaczone na wino kieliszki szklane w kapieli po¬ lerskiej, zawierajacej 65% wagowych H2SO4 i 1,5% wagowych HF, o temperaturze 45 °C. Kapiel po- 35 lerska przepompowano nieprzerwanie z koryta po¬ lerowniczego przez elektrolizer do ponownie koryta polerowniczego. Elektrolizer zawieral miedzy ko¬ morami elektrod pólprzepuszczalna blone, która pozwalala tylko na przejscie jonów metali alka- 40 licznych. Kapiel polerska wprowadzano do komory anodowej, a jako katolit stosowano roztwór kwa¬ su siarkowego. Dzieki elektrolizie jony metalu al¬ kalicznego wedrowaly z komory anodowej do ko¬ mory katodowej i tworzyly tam siarczan metalu 45 alkalicznego. Po osiagnieciu stezenia nasycenia siarczanami katolitu wykrystalizowano je w wa¬ runkach ochlodzenia. Za pomoca tej elektrolizy u- dawalo sie utrzymywac stale stezenie alkaliów w kapieli polerskiej w ciagu dluzszego czasu. Przy 50 tym sposobie postepowania polerowanie wymagalo 15 minut. W kapieli polerskiej o stalej gestosci mozna przewodnosc stosowac jako wielkosc regu¬ lacyjna dla zasiania kwasem fluorowodorowym kapieli polerskiej. 55 Przyklad IX. Otrzymane przez odlewanie od¬ srodkowe i szlifowane wazy ze szkla olowiowego krysztalowego o zawartosci 30% PbO polerowano w kapieli polerskiej ,zawiorajacej 45% wagowych H2SO4 i 1,5% wagowych HF o temperaturze 50 °C. 60 Z koryta polerowniczego nieprzerwanie w obiegu bocznym prowadzono kapiel polerska przez filtr wstepny do kolumny, w której byl zawarty zeolit w postaci H+ jako kationit. Po usunieciu jonów metalu alkalicznego z kapieli polerskiej zawracano 65 te kapiel do koryta polerowniczego. Przedmioty /9 124 685 10 szklane w trzech naprzemiennych traktowaniach wobec stosowania kapieli myjacej z kwasu siar¬ kowego polerowano w ciagu 8 minut. W kolumnie tej równie uzyteczny okazal sie organiczny katio- nit z grupami sulfonowymi. Po uplywie pewnego 5 okresu czasu mozna jonit regenerowac w znany sposób.Zastrzezenia patentowe 1. Sposób polerowania przedmiotów szklanych w kapieli polerskiej, zawierajacej kwas siarkowy i kwas fluorowodorowy, oraz plukania juz na go- towo wypolerowanych przedmiotów w myjacej kapieli z kwasu siarkowego i/lub z wody, zna¬ mienny tym, ze z kapieli polerskiej usuwa sie roz¬ puszczone jony sodu i/lub potasu. 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze usuwanie jonów sodu i/lub potasu z kapieli po¬ lerskiej prowadzi sie dodajac kwas szesciofluoro- krzemowy i oddzielajac wytracone szesciofluoro- knzemiany sodu lub potasu. 3. Sposób wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze dodatkowo wprowadza sie kwas fosforowy i/lub octowy do kapieli polerskiej. 4. Sposób wedlug zastrz. 2 albo 3, znamienny tym, ze dodatkowo wprowadza sie kwas malono- wy, kwas szczawiowy lub kwas winowy do karpieli polerskiej. 5. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jony sodu i/lub potasu usuwa sie z kapieli po¬ lerskiej droga elektrolizy w elektrolizerze rtecio¬ wym lub w elektrolizerze z blona pólprzepuszczal- na dla kationów. 6. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jony sodu i/lub potasu usuwa sie z kapieli poler¬ skiej za pomoca kationitu. 10 15 PL