Przedmiotem wynalazku jest samojezdna maszy¬ na do robót torowych, zwlaszcza oczyszczarka tlu¬ cznia podsypki torowej, z 'jezdnym po torze ko¬ lejowym podwoziem, którego rama spoczywa na ukladzie kilku wózlków jezdnych, przy czym co najmniej jeden z wózków jezdnych zawiera naped przedstawiony zaleznie od wyboru, polaczony z u- rzadzeniami do obróbki toru wzglednie do obrób¬ ki podsypki torowej.Znana jest z polskiego opisu patentowego nr 803&7 maszyna do nasuwania, niwelacji i pod¬ bijania toru kolejowego, wyposazona w kilka szy¬ nowych wózków jezdnych, umieszczonych jeden za drugim w osi podluznej ramy podwozia ma¬ szyny w celu umozliwienia dostosowania • sie ma¬ szyny do róznych warunków pracy wizglednie do zróznicowanych -elementów toru kolejowego. Aby mozna bylo dostosowac sie za kazdym razem do danych warunków eksploatacyjnych co najmniej jeden z tych szynowych wózków jezdnych moz¬ na przemieszczac okresowo w polozenie opiera¬ nia go na torze lub podnosic go na torze.Na skutek tego mozna odpowiednio zmienic od¬ leglosc pomiedzy tymi wózkami jezdnymi w kie¬ runku podluznym toru w zaleznosci od aktualnie wymaganych warunków eksploata¬ cyjnych. W ten sposób, na przyklad pod¬ czas podnoszenia i bocznego nasuwania toru za pomoca urzadzen korygujacych, umieszczonych po¬ miedzy osiami, dzieki zastosowaniu duzego odste- 20 25 30 pu pomiedzy osiami zmniejsza sie obciazenie szyn toru, zwlaszcza obciazenie na zginanie.Natomiast podczas jazdy dla przestawienia ma¬ szyny, która to jazda odbywa sie ze znacznie 'wieksza predkoscia, a na skutek zmniejszonego odstepu pomiedzy osiami nastepuje korzystniejsze przejezdzanie maszyny wzdluz krzywizn toru z wieksza jej stabilnoscia.Tego rodzaju maszyny okazaly sie w praktyce bardzo korzystne. Przy tym masa ramy podwo¬ zia lub tez sily reakcji oddzialywujace na"urza¬ dzenie do obróbki toru wzglednie do obróbki pod¬ sypki torowej, umieszczone na ramie podwozia, sa tu zawsze przenoszone na tor kolejowy po¬ przez oba szynowe wózki jezdne, odpowiednio do wybranej wzajemnej odleglosci pomiedzy tymi wózkami jezdnymi.Zadaniem wynalazku jest takie uksztaltowanie maszyny do robót torowych opisanego na wste¬ pie rodzaju, aby równiez i w przypadku bardzo duzych maszyn, posiadajacych wielka mase, moz¬ na bylo nie przekraczac dopuszczalnych warto¬ sci granicznych obciazenia toru, zwlaszcza zas, aby i w tym przypadku mozliwa byla równiez stosunkowo duza predkosc jazdy.Zadanie to rozwiazuje samojezdna maszyna do robót torowych, zwlaszcza oczyszczarka tlucznia podsypki torowej, z jezdna po torze kolejowym rama podwozia podparta na ukladzie kilku szy- 124 221124 221 3 25 30 nowych wózków jezdnych, przy czym co najmniej jeden taki wózek jezdny zawiera naped do jego transportu, zaleznie od wyboru jego polozenia.Naped ten polaczony jest z urzadzeniami do ob¬ róbki toru albo do obróbki podsypki torowej. 5 Samojezdna maszyna wedlug wynalazku charak¬ teryzuje sie tym, ze ma w obszarze czola ma¬ szyny robót torowych obie ramy tworzace skret¬ ny wózek usytuowany na torze w zaleznosci od wyboru jego polozenia i posiadajacy uksztalto- 10 wana postac osi zestawu tocznego dla okreso¬ wego tylko przenoszenia odpowiednich obciazen wywolywanych masa maszyny na wózku jezdnym zawierajacym naped transportu wózka, przy czym ma urzadzenie ^sterujace dla zapewnienia w wy- 15 brany lub kolejno przemienny sposób sterowania zasilaniem napedu transportu, zmniejszenia wzgle¬ dnie calkowitego,tznoszenia obciazenia osiowego osi zestawu tocznego zapewniajacego zmniejsze¬ nie obciazenia osi ramy skretnego wózka, wzgled- 20 nie zwiekszenie sily pociagowej, podczas dziala¬ nia roboczego urzadzen do obróbki toru.Kazda z obu ram wózków skretnych zawiera dwie osie napedowe, z których jedna jest prze¬ stawna pionowo stanowiac os zestawu tocznego, korzystnie usytuowanego blisko kazdego z prze¬ ciwleglych zakonczen czolowych obu ram wózków skretnych, przy czym osie zestawów tocznych wraz z ich ulozyskowaniem i napedem transportu, sta¬ nowiacym korzystnie postac uruchamianego hy¬ draulicznie silownika — maja uksztaltowanie za¬ pewniajace przesuw obrotowy w "kierunku pio¬ nowym wzgledem ramy podwozia lub wzgledem osi napedowych w kierunku polozenia spoczyn- _ 35 kowego, usytuowanego nad szynami. Uklad reso¬ rowania osi zestawu tocznego opartego na ply¬ cie wsporczej, ulozyskowanej na ramie podwo¬ zia przesuwnego poprzecznie, promieniowo wzgle¬ dem punktu srodkowego osi napedowych i po¬ siadajacego uksztaltowanie umozliwiajace obcia¬ zenie toru czescia obciazenia przenoszonego przez os zestawu tocznego na tor, przy czym naped transportu dla podnoszenia osi tocznej, zwlasz¬ cza dla podnoszenia odpowiednio do wielkosci u- 45 giecia sprezyn ukladu resorowania polaczony jest przegubowo z ukladem resorowania oraz z plyta wsporcza.Uklad resorowania w obszarze srodkowym osi zestawu tocznego jest podparty na ulozyskowa- 50 niach polaczonych plyta oporowa resoru usytu¬ owanego pomiedzy kolami osi, zas w kazdym ob¬ szarze tych ulozyskowan ma napedy transportu, przy czym plyta wsporcza jest równoczesnie u- ksztaltowana w postaci zderzaka, ograniczajacego 55 ruchy boczne i ruchy wzdluzne ulozyskowan oraz osi zestawu tocznego przemieszczanego wzgledem plyty wsporczej.Urzadzenie sterujace wyposazone jest w czlon sterujacy, uruchamiany przy przestawianiu na- «o pedu jazdy maszyny, korzystnie w polozenie dla jazdy przestawiania maszyny na odcinku toro¬ wym, zas czlon sterujacy dla samoczynnego uru¬ chamiania zasilania napedów transportowych do¬ ciazajacych odciazenia osie zestawu tocznego wy- w posazony jest w uklad blokujacy naped jazdy, uruchamiany przez czujnik pomiarowy do pomia¬ ru obciazenia osiowego, przyporzadkowany jednej z osi zestawu tocznego wzglednie jednej z osi napedowych.Maszyna wedlug wynalazku zapewnia skutecz¬ ne dostosowania obciazenia wywieranego przez maszyne na tor kolejowy do innych za kazdym razem warunków eksploatacyjnych oraz warun¬ ków jazdy. Na skutek odpowiedniego rozklada¬ nia i zmieniania w wybrany sposób obciazen, wy¬ wieranych poprzez szynowe wózki jezdne na tor, zapewnia sie szybkie dostosowanie tych obcia¬ zen do dopuszczalnego obciazenia toru równiez i w przypadku zróznicowanych konstrukcji to¬ rowych lub zróznicowanych warunków pracy, na przyklad dla jazdy transportowej maszyny, dla jazdy roboczej, a zwlaszcza dla róznych pred¬ kosci jazdy.Ponadto oprócz mozliwosci dostosowywania wiel¬ kosci obciazenia osiowego wzglednie mozliwosci zmieniania wielkosci tego obciazenia, a zwlasz¬ cza obciazenia osi napedowych w stosunku do dopuszczalnych obciazen toru, mozna równiez do¬ stosowywac do róznych warunków pracy wiel¬ kosc sily pociagowej maszyny poprzez zmiane ob¬ ciazenia osiowego.Na skutek tego, ze istnieje mozliwosc zmniej¬ szania obciazenia osi tocznych maszyny podczas pracy urzadzen do obróbki toru wzglednie do obróbki podsypki torowej, umieszczonych na ma¬ szynie do robót torowych, mozna równoczesnie zwiekszyc obciazenie osi napedowych, a przez to i wielkosc sily pociagowej maszyny, która stano¬ wi iloczyn wielkosci obciazenia osi napedowych i wspólczynnika tarcia pomiedzy szyna, a kolem.Równoczesnie przez zwiekszenie obciazenia osi ze¬ stawów tocznych przy koncu ruchu roboczego zo¬ staje umozliwione odciazenie osi napedowych dla ruchu jazdy. W rezultacie równiez i w przypad¬ ku wiekszych predkosci jazdy maszyny oraz u- warunkowanych tym znacznie wiekszych sil dy¬ namicznych, dzialajacych dodatkowo oprócz sta¬ tycznych sil obciazenia osi, nie zostaja przekra¬ czane graniczne wartosci obciazalnosci nawierz¬ chni torowej.Ponadto po raz pierwszy mozna eksploatowac w odpowiednio wybrany sposób na torach kolejo¬ wych o róznej obciazalnosci maszyne wedlug wy¬ nalazku bez klopotliwego jej przebudowywania lub wprowadzania dodatkowych zmian konstruk¬ cyjnych. Na przyklad mozna ja eksploatowac za¬ równo na torach glównych jak i na torach bocz¬ nych, poniewaz obciazenie wywierane przez ma¬ szyne na tor sa w kazdym przypadku doklad¬ nie dostosowane do aktualnych warunków obcia¬ zeniowych.W przypadku róznych maszyn do robót toro¬ wych mozna uniknac ukladu trój- lub wieloosio¬ wych wózków skretnych stosujac wózki dwu- lub trójosiowe w takich przypadkach, kiedy obciaze¬ nie calkowite, jakie ma byc przenoszone na tor, przekracza nieznacznie sume dopuszczalnych jed¬ nostkowych obciazen osiowych maszyny. Wsku-5 124 221 6 tek tego mozna wlasnie w przypadku tego ro¬ dzaju maszyn uzyskac wiecej miejsca dla usy¬ tuowania urzadzen do obróbki toru wzglednie do obróbki podsypki torowej, które sa umieszczo¬ ne pomiedzy wózkami jezdnymi, poniewaz przy stosowaniu jedynie dwuosiowych wózków skret¬ nych dopuszcza sie wieksza odleglosc pomiedzy czopami obrotowymi wózków oraz mniejszy roz¬ staw osi danego wózka skretnego.Dzieki temu przy takiej, samej dlugosci cal¬ kowitej ramy podwozia pozostaje do dyspozy¬ cji wiekszy obszar pod rama dla umieszczenia tam urzadzen do obróbki toru wzglednie obróbki podsypki torowej.Podobnie okazuje sie wystarczajace zastosowa¬ nie dwuosiowych wózków skretnych o krótkim wysiegu ramy, pod którym to okresleniem na¬ lezy rozumiec odleglosc od czopa obrotowego wóz¬ ka skretnego do czolowego zakonczenia ramy pod¬ wozia tak, ze maszyna moze przejezdzac rów¬ niez wzdluz krzywizny toru o mniejszym promie¬ niu bez wystawania jakiejkolwiek czesci maszy¬ ny poza skrajnie. Odnosnie wymaganego zawsze zachowania okreslonej odleglosci pomiedzy osiami jezdnymi a ukladami czopów obrotowych nalezy jeszcze dodatkowo podkreslic, ze warunków tych nie mozna zmieniac w dowolny sposób.Musza one byc raczej okreslone odpowiednimi przepisami kazdego danego Zarzadu Kolei, z u- wzglednieniem zwlaszcza uzaleznienia od aktual¬ nie ustalonego schematycznego ukladu osi po¬ ciagu, który to uklad jest wykorzystywany do przeprowadzenia obliczen statycznych mostów lub tym podobnych obiektów kolejowych.Maszyna wedlug wynalazku posiada urzadzenie sterujace zaleznie od wyboru lub w sposób ko¬ lejno przemienny zasilaniem napedu transportu, uksztaltowane i dostosowane do odpowiedniego zwiekszenia obciazenia osi zestawów tocznych, a tym samym do zmniejszenia obciazen osi nape¬ dowych, dzieki czemu mozna równiez i podczas ruchu jazdy dostosowac obciazenie osi napedowej do aktualnej predkosci jazdy, aby uniknac prze¬ kraczania dopuszczalnych wartosci obciazenia to¬ ru przez wspóldzialajace obciazenia statyczne i dy¬ namiczne.Bardzo korzystnym okazuje sie zasilanie na¬ pedów transportowych poprzez urzadzenie steru¬ jace obciazenia lub obciazenie osi zestawów tocz¬ nych przyporzadkowanym odpowiednim osiom na¬ pedowym, nastepuje odpowiednio do wielkosci róz¬ nicy obciazenia pomiedzy wybranym wstepnie za¬ lozonym obciazeniem osiowym a rzeczywistym — stwierdzonym ewentualnie za pomoca czujnika po¬ miarowego — obciazeniem osi napedowych wózka skretnego.Na skutek takiego bezposredniego uwzglednie¬ nia wielkosci obciazen osiowych, oddzialywuja¬ cych aktualnie na tor kolejowy mozna uzyskiwac korzystne rozlozenia obciazen osi maszyny od¬ powiednio dla danych warunków, podczas ruchu pracy, a wiec przy uwzglednieniu zróznicowanych sil reakcji wystepujacych przy pracy urzadzen do obróbki toru wzglednie do obróbki podsypki to¬ rowej, jak i przy uwzglednieniu zróznicowanych obciazen toru nastepujacych podczas ruchu jazdy maszyny.Szczególnie korzystne jest kazdej z obu ram 8 wózków skretnych, wyposazonych w dwie osie napedowe kazdy — przyporzadkowanie jednej osi zestawu tocznego przedstawionego pionowo, zwla¬ szcza jako usytuowane zawsze blisko danego jed¬ nego z obu zakonczen czolowych ram wózków skretnych, usytuowanych jako przeciwlegle wzgle¬ dem siebie. Przy tym takie osie zestawów tocz¬ nych wraz z ich ulozyskowaniem i napedem trans¬ portowym — uksztaltowanym zwlaszcza w po¬ staci uruchamianego hydraulicznie silownika — sa przystosowane do przestawiania w kierunku pionowym wzglednie do obracania w kierunku pionowym wzgledem ramy podwozia lub wzgle¬ dem osi napedowych do polozenia spoczynkowe¬ go, to znaczy do polozenia nad szynami toru.Przede wszystkim na skutek przyporzadkowa¬ nia po jednej osi zestawu tocznego kazdemu z tych wózków skretnych unika sie ukladu trój- osiowego wózka skretnego, dzieki czemu oprócz wykazanych juz korzysci zwiazanych z dwuosio¬ wym ukladem wózka skretnego mozna ponadto uzyskac znaczne obnizenie kosztów oraz duze u- proszczenie samej konstrukcji. Zwlaszcza na sku¬ tek mozliwosci przestawiania osi zestawów tocz¬ nych do polozenia spoczynkowego staje sie moz¬ liwe zwiekszenie obciazenia danej osi napedowej wzglednie osi napedowych pod dzialaniem masy osi tocznej podniesionej w góre nad szyny to¬ ru.Dzieki temu w niektórych przypadkach, zwla¬ szcza podczas ruchu roboczego maszyny, sile po¬ ciagowa mozna zwiekszyc do tego stopnia, aby mozliwe bylo uzyskanie duzej sily posuwu dla pokonania oporów napotykanych przez narzedzia do obróbki toru wzglednie narzedzia do obróbki podsypki torowej. Przy tym bardzo korzystnym jest podczas transportu predkosc jazdy do przo¬ du maszyny przewaznie bardzo mala, stad na tor nie oddzialywuja wtedy zadne obciazenia dy¬ namiczne, dzielu czemu mozna stosowac w takim przypadku wieksze dopuszczalne obciazenia osio¬ we.W kolejnej postaci wykonania przedmiotu we¬ dlug wynalazku przewiduje sie, ze uklad reso¬ rowania osi tocznej jest oparty na plycie wspor¬ czej, ulozyskowanej na ramie podwozia jako prze¬ suwna w kierunku poprzecznym, mniej wiecej promieniowo wzgledem punktu srodkowego osi napedowych, a ponadto uklad resorowania jest tu uksztaltowany w sposób umozliwiajacy obcia¬ zenie toru kolejowego czescia obciazenia, prze¬ noszona przez os zestawu tocznego na tor. Przy 'tym'naped przestawiania j*st polaczony przegu¬ bowo z ukladem resorowania i z plyta wspor- cza dla podnoszenia osi zestawu tocznego, zwla¬ szcza w zaleznosci od wielkosci ugiecia sprezyn ukladu resorowania i w sposób przeciwstawiaja¬ cy sie dzialaniu ukladu resorowania. Takie u- ksztaltowanie osi tocznej umozliwia zwarta bu¬ dowe tej osi. 15 20 25 30 35 40 45 60 55 60124 221 8 Spokojny bieg takiego wózka skretnego w po¬ laczeniu z promieniowym prowadzeniem osi ze¬ stawu tocznego przy uwzglednieniu punktu srod¬ kowego osi napedowych jest zapewniony równiez i przy duzych predkosciach jazdy. Rozwiazanie umozliwiajace wykorzystanie ugiecia sprezyn u- kladu resorowania do przestawiania w kierun¬ ku pionowym psi zestawu tocznego, wyróznia sie zwlaszcza prosta konstrukcja oraz pozwala na wyeliminowanie zbednych dodatkowych ukladów prowadzenia.Ponadto rozwiazanie wedlug wynalazku posia¬ da uklad resorowania osi zestawu tocznego pod¬ party na srodkowym odcinku tej osi przez dwa ulozyskowania, przewidziane pomiedzy kolami osi, natomiast napedy przestawiania sa usytuowane zawsze w obszarze tych ulozyskowan, przy czym plyta wsporcza ma równoczesnie uksztaltowany zderzak, sluzacy do ograniczania ruchów podluz¬ nych i ruchów bocznych ulozyskowan wzglednie osi zestawów tocznych wzgledem tej plyty wspor¬ czej. Specjalne polaczenie ukladu resorowania z osia zestawu tocznego umozliwia bardzo korzy¬ stny, równomierny rozklad obciazenia na oba po¬ szczególne kola osi zestawu tocznego, a szcze¬ gólnie uksztaltowanie plyty wsporczej umozliwia ponadto bardzo waska budowe tego dodatkowego wózka jezdnego — biorac pod uwage kierunek podluzny ramy podwozia.Oprócz tego mozliwe jest równiez rozwiazanie wedlug wynalazku, aby urzadzenie sterujace za¬ wieralo czlon sterujacy, uruchamiany przy prze¬ stawianiu napedu jazdy maszyny, zwlaszcza z po¬ lozenia dla ruchu jazdy roboczej — nastepuja¬ cego podczas pracy urzadzen do obróbki toru, urzadzenia do wybierania i transportowania tlu¬ cznia oraz zespolu pluga — w polozenie dla prze¬ jezdzania odcinka torowego. Taki czlon steruja¬ cy ma za zadanie wskazywanie i/lub samoczyn¬ ne uruchamianie napedów przestawiania w celu odpowiedniego dociazenia wzglednie odciazenia osi zestawów tocznych.Szczególnie korzystnym jest, aby urzadzenie ste¬ rujace posiadalo uklad blokujacy naped jazdy maszyny, przy czym uklad blokujacy jest uru¬ chamiany przez czujnik pomiarowy obciazenia o- siowego, przyporzadkowany jednej z osi zestawu tocznego wzglednie jednej z osi napedowych. Na skutek tego unika sie w calkowicie niezawodny sposób uszkadzania elementów toru kolejowego, poniewaz dzieki zasygnalizowaniu lub samoczyn¬ nemu uruchomieniu zasilania napedów przesta¬ wiania, sluzacych do zwiekszania lub zmniejsza¬ nia obciazenia osiowego w obszarze osi napedo¬ wych, mozna przede wszystkim uniknac przecia¬ zania elementów torowych wspóldzialajacymi si¬ lami obciazajacymi o charakterze statycznym i dynamicznym. Oprócz tego taka dodatkowa kon¬ trola okazuje sie bardzo skuteczna w polaczeniu z blokada napedu jazdy, stanowiac dodatkowe za¬ bezpieczenie, poniewaz równiez w przypadku pow¬ stania bledu w zasilaniu napedu przestawienia mozna natychmiast ten blad zauwazyc, a tym samym mozna dzieki temu zapobiec uszkodze¬ niom urzadzen torowych, wykolejeniu sie maszy¬ ny, itp.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykladach wykonania na rysunku, na którym na fig. 1 uwidoczniono maszyne do robót torowych, podczas ruchu roboczego w widoku z boku, fig. 2 — os zestawu tocznego ukladu szynowych wóz¬ ków jezdnych, przestawnego w kierunku piono¬ wym, przedstawiona w widoku od strony zaz¬ naczonej linia II—II na fig. 1, przy czym czesc osi zestawu tocznego wraz z jednym kolem przy¬ porzadkowanym jednej szynie toru jest pokaza¬ na w polozeniu opuszczonym w dól dla prze¬ noszenia wzglednie odpowiedniego rozlozenia czesci masy maszyny oddzialywujacej na tor kolejowy, fig. 3 — os zestawu tocznego pokazana w wi¬ doku czesciowym wedlug fig. 2 ukazana w prze¬ kroju wzdluz linii III—III, fig. 4 — uklad roz¬ lozenia obciazenia osi maszyny do robót torowych z osiami zestawów tocznych, znajdujacych sie w polozeniu opuszczenia do dolu dla przenoszenia sil obciazenia, pokazany schematycznie, przy czym ugiecie szyny w kierunku pionowym, spowodo¬ wane obciazeniem osi, zostalo pokazane dla lep¬ szego zrozumienia istoty zajgadnienia w znacznym powiekszeniu w kierunku pionowym, a fig. 5 — inny uklad rozlozenia obciazenia osi maszyny do robót torowych z fig. 4, pokazany schematycz¬ nie, przy czym osie toczne znajduja sie w polo¬ zeniu spoczynkowym tj. podniesionym z toru, przy czym ugiecie, szyny w kierunku pionowym, spo¬ wodowane obciazeniem osi, zostalo pokazane dla lepszego zrozumienia istoty zagadnienia w zna¬ cznym powiekszeniu w kierunku pionowym.Maszyne 1 do robót torowych z fig. 1 stano¬ wi oczyszczarka podsypki torowej, posiadajaca ra¬ me ,2 podwozia, która jest oparta za posredni¬ ctwem ukladu 3 szynowych wózków jezdnych na 40 torze kolejowym 6, zbudowanym z szyn 4 i pod¬ kladów 5. Maszyna 1 do robót torowych zostala pokazana w polozeniu roboczym, w którym prze¬ jezdza ona do przodu w "kierunku zaznaczonym strzalka 7, iw którym urzadzenie 8 do wybie- 45 rania i transportowania tlucznia, który ma byc poddany oczyszczeniu jest usytuowane jako o- bejmujace wokól tor. Dla rozscielania oczyszczo¬ nego juz tlucznia, oddzielonego od zanieczyszczen za pomoca przesiewacza 9, przewidziane jest u- 50 rzadzenie 10 do rozscielania oczyszczonego tlucz¬ nia, przyporzadkowane wyjsciu przesiewacza 9.Za urzadzeniem 10 umieszczony jest zespól plu¬ ga 11, za pomoca którego oczyszczany i rozscielo¬ ny na calej szerokosci toru tluczen mozna zagar- 55 niac z górnej powierzchni podkladów i przemiesz¬ czac rozscielajac go w okienka miedzy podklada¬ mi wzglednie w obszar brzegowy podsypki tlucz¬ niowej. Pozostalosci zatrzymane w przesiewaczu 9 podczas oczyszczania wybieranej z toru, zanie- oo czyszczonej podsypki tluczniowej, tak zwane od- siewki, mozna odprowadzac za pomoca przenosnika tasmowego 12, wyladowujac je na odpowiednie pojazdy torowe wzglednie odkladajac je obok to¬ ru. 65 Maszyna 1 do robót torowych posiada stosun- 10 15 20 25 30 35& 124 221 10 kowo duza mase, poniewaz w czasie ruchu robo¬ czego, bedacego ruchem postepowym o stosunkowo niewielkiej predkosci, ^odbywajacym sie w kierun¬ ku zaznaczonym strzalka 7, stosunkowo duze ilo¬ sci tlucznia znajduja sie na urzadzeniach 8, 9, 10, 11 do obróbki toru i obróbki podsypki torowej, umieszczonych na ramie podwozia maszyny. Z dru¬ giej strony wlasna masa maszyny 1 do robót to¬ rowych jest bardzo duza, równiez i podczas jazdy transportowej maszyny, poniewaz. wtedy urzadze¬ nie 8 do wybierania i transportowania podsypki tluczniowej — co zaznaczono na fig. 1 liniami kre¬ skowymi — oraz zespól pluga 11 sa przestawione obrotowo do polozenia spoczynkowego, to znaczy sa podniesione pbnad szyny toru, a ich masy od- dzialywuja wtedy za posrednictwem wózków jezd¬ nych na tor kolejowy." Na skutek tego podczas jazdy transportowej ma¬ szyny 1 z jednego miejsca pracy na drugie, odby¬ wajacej sie z duza predkoscia wynoszaca okolo 80 do 100 km/godz., do dosc duzych obciazen osio¬ wych dochodza jeszcze ponadto bardzo duze obcia¬ zenia dynamiczne toru wywolywane drganiami wla¬ snymi maszyny.Odpowiednio uklad 3 szynowych wózków jezd¬ nych utworzony jest przez dwa dwuosiowe wózki skretne 13 i 14 oraz przez dwa przyporzadkowane tym wózkom skretnym wózki jezdne 15 i itf. Kaz¬ da z obu osi 17, 18, 19, 20 wózków skretnych 13, 14 polaczona j^st z napedem 21. Na skutek tego po¬ winna byc zapewniona mozliwie duza sila pocia¬ gowa podczas ruchu roboczego maszyny w kie¬ runku zaznaczonym strzalka 7 dla pokonywania wystepujacych ewentualnie w podsypce torowej znacznych oporów, wywolywanych duzym stopniem zanieczyszczenia lub zbrylenia sie masy tlucznio¬ wej podsypki torowej oraz dla umozliwienia pra¬ widlowego rozscielania oczyszczonego juz tlucznia przy uzyciu zespblu pluga 11. Aby zatem mozna bylo uzyskac taka duza sile pociagowa rama 2 podwozia maszyny 1 jest oparta na torze kolejo¬ wym 6 tylko za posrednictwem osi napedowych 17, 18, 19, 20, poniewaz sila pociagowa jest iloczy¬ nem wielkosci obciazenia osi i wspólczynnika tar¬ cia pomiedzy szyna a kolem, zas w przypadku sta¬ lej wartosci tego wspólczynnika tarcia zmiana wielkosci sily pociagowej jest mozliwa poprzez zmienna wielkosc obciazenia osi. Odpowiednio do tego oba wózki jezdne 15, 16 przyporzadkowane obu wózkom skretnym 13, 14 znajduja sie w po¬ lozeniu spoczynkowym, to znaczy w polozeniu podniesienia nad szyny 4 toru 6.Na fig. 2 pokazana zostala w znacznym powiek¬ szeniu os zestawu tocznego 22, stanowiacego wózek jezdny 15 albo 16, przy czym jedna polowa tej osi zostala pokazana w polozeniu spoczynkowym czyli podniesionym z szyny 4, natomiast druga polowa tej osi zostala przedstawiona w polozeniu roboczym czyli w polozeniu przylegania do szyny 4. Os ze¬ stawu tocznego 22 jest osia sztywna, zas na obu odcinkach koncowych, na której umieszczone jest po jednym kole 23 albo 24, os zestawu tocznego -22 posiada dwa ulozyskowania 25, polaczone z plyta oporowa 26 ukladu resorowania.Na plycie oporowej 26 oparty jest uklad reso¬ rowania 27, na którym umieszczona jest plyta wsporcza 28. Silownik hydrauliczny 30 stanowiacy naped przestawiania 29 umieszczony jest jako u- 5 sytuowany równolegle do ukladu resorowania 27 w obszarze ulozyskpwan 25 i jest polaczony prze¬ gubowo z plyta oporowa 26 ukladu resorowania oraz z plyta wsiporcza 2& Na uksztaltowanej powierzchni prowadzenia gór- *• nej czesci plyty wsporczej 28 zwróconej w strone ramy 2 podwozia, oparta jest za posrednictwem plyty prowadzacej rame 2 podwozia. W plycie prowadzacej usytuowany jest rowek prowadzacy 31, przebiegajacy poprzecznie wzgledem kierunku podluznego ramy podwozia, w którym to rowku prowadzony jest czop prowadzacy 32, polaczony trwale z plyta wsporcza 28. Rowek prowadzacy 31 biegnie poprzecznie wzgledem kierunku podluznego ramy podwozia oraz poprzecznie wzgledem czopa obrotowego lub punktu srodkowego 33 wózka skretnego 13 albo 14, przyporzadkowanego danej osi zestawu tocznego. W skutek tego uzyskuje sie prawidlowy bieg osi zestawu tocznego 22 równiez wzdluz krzywizn toru kolejowego.Jak uwidoczniono na fig. 2, podniesienie kól 23, 24 z szyn toru do polozenia spoczynkowego, to znaczy nad szyny toru, nastepuje na skutek sci¬ sniecia ukladu resorowania 27 za pomoca urucha¬ mianych hydraulicznie silowników 30 przy wyko¬ rzystaniu ugiecia sprezyny ukladu resorowania 27.W polozeniu roboczym osi zestawu tocznego 22 (fig. 2) odpowiednia czesc masy maszyny 1 opie¬ ra sie poprzez uklad resorowania 27 za posred¬ nictwem osi zestawu tocznego 22 na torze kole¬ jowym <*. W tym celu charakterystyka sprezyno¬ wania ukladu resorowania 27 jest tak dobrana, ze uklad ten przenosi na kola 23, 24 obciazenie do takiej czesci masy maszyny 3 do robót torowych, które powodowaloby obciazenie osi napedowych 17, 18 albo 19, 20 maszyny, przekraczajace zalozo¬ ne dopuszczalne obciazenie osiowe. Oczywiscie by¬ loby równiez mozliwe odpowiednie zmienianie w zaleznosci od wyboru lub potrzeby tego obciazenia przenoszonego z kól 23, 24 na tor kolejowy 6 za pomoca silowników hydraulicznych 30.Na fig. 3 pokazano, ze plyta wsporcza 28 jest wyposazona w plyty uksztaltowane w postaci zde¬ rzaków 34, usytuowanych w obszarze ulozyskowan 25 naprzeciw szyn 4. Dzieki wybraniom wykona¬ nym w tych plytach stopien swobody kazdej z osi wraz z kolami ograniczony jest zarówno w kie¬ runku podluznym ramy podwozia, jak tez w kie¬ runku poprzecznym do poprzedniego, na skutek ulozyskowan 25 albo przez polaczone z nimi cze¬ sci stanowiace zderzaki.Na fig. 4 i 5 (pokazano w sposób schematyczny rame podwozia maszyny 35 do robót torowych z umieszczonym w niej urzadzeniem do obróbki pod¬ sypki torowej wraz z urzadzeniem 8 do wybiera¬ nia i transportowania tlucznia, które usytuowane jest nad torem kolejowym 6 — tak jak ma to zazwyczaj miejsce podczas jazdy transportowej ma¬ szyny (fig. 4).Na fig. 5 maszyna 35 do robót torowych zosta- 20 25 30 35 40 45 50 55 60124 221 11 12 la pokazana w polozeniu roboczym, w którym u- rzadzenie 8 do wybierania i transportowania tlucz¬ nia obejmuje tor 6. Uklad 3 szynowych wózków jezdnych tej maszyny 35 utworzony jest przez dwa dwuosiowe Wózki skretne 36 oraz przez osie ze¬ stawów tocznych 37, z których kazda przyporzad¬ kowana jest odpowiednio kazdemu z tych wózków skretnych 38. Kazda z obu osi 38 wózka skretne¬ go polaczona jest z napedem 39.Oprócz tego w obszarze ramy wózka skretnego wzglednie w obszarze osi napedowych 38 wózka skretnego przewidziany jest czujnik pomiarowy 40 do pomiaru obciazenia osi, przyporzadkowany tym osiom napedowym 38, który to czujnik moze byc czujnikiem tensometrycznym. Takie pomiarowe u- klady tensometryczne moga byc umieszczone na ramie wózka skretnego wzglednie na osiach na¬ pedowych tego wózka. Czujniki pomiarowe 40 do pomiaru obciazen osi polaczone sa podobnie jak napedy 39 z urzadzeniem sterujacym 41.Dla umozliwienia przeniesienia obciazenia od cze¬ sci masy maszyny 35 na os zestawu tocznego 37 na ramie podwozia przewidziane sa napedy trans¬ portu 42 w postaci uruchamianych hydraulicznie silowników. Napedy transportu 42 sa równiez za¬ silane poprzez urzadzenie sterujace 41.Urzadzenie sterujace 41, .pokazane jedynie na fig. 4, zawiera zespól sterujacy 43 dla przestawia¬ nia napedów 39 z polozenia dla jazdy roboczej w polozenie dla jazdy transportowej maszyny, to znaczy z polozenia dla ruchu przemieszczania sie maszyny do przodu z niewielka predkoscia w po¬ lozenie przejezdzania maszyny do przodu z du¬ za predkoscia. W przewodzie zasilajacym napedy 39 umieszczony jest za zespolem sterujacym 43 u- klad blokujacy 44 naped jazdy. Oprócz tego z czujnikiem pomiarowym 40 do pomiaru obciaze¬ nia osi wózka skretnego 36 i z czujnikiem pomia¬ rowym 45 do pomiaru obciazenia osi zestawu tocz¬ nego 37 polaczony jest czlon porównujacy, w któ¬ rym nastepuje porównanie pomierzonych obciazen osi z nastawiona wstepnie za pomoca zespolu na- stawczego 46 wielkoscia zalozonych obciazen osi.Dla sterowania zasilaniem napedów przestawienia 42 czynnikiem przenoszacym cisnienie z central¬ nego zródla 47 napedu przewidziany jest czlon ste¬ rujacy 48.Przedstawione na fig. 4 i 5 uklady rozlozenia sie obciazen osi róznia sie miedzy soba tym, ze podczas jazdy transportowej maszyny do robót to¬ rowych czesc masy maszyny jest przenoszona za pomoca silowników hydraulicznych napedów trans¬ portu 42 poprzez osie zestawów tocznych 37 na tor kolejowy 6. Obciazenie osiowe 49 osi napedowych 38 odpowiada przy tym najwiekszemu dopuszczal¬ nemu obciazeniu osi napedowej, wynoszacemu np. 20 ton, dla jazdy transportowej maszyny, podczas której na obciazenie statyczne wywierane obcia¬ zenie osi — przy wiekszych predkosciach jazdy transportowej maszyny nastepujacej w kierunku jazrfy zaznaczonym strzalkami 50 — nakladaja sie dodatkowo wystepujace wtedy sily dynamiczne.Obciazenie osiowe 51 wywierane przez osie zesta¬ wów tocznych 37 na tor, jest regulowane przez czlon sterujacy 48. Obciazenie osiowe 49 w tym przypadku nie przekracza wartosci granicznej do¬ puszczalnego zalozonego obciazenia osi.Regulacja taka moze nastepowac samoczynnie, 5 w zaleznosci od wielkosci rzeczywistych obciazen osiowych, mierzonych za pomoca czujników po¬ miarowych 40 i 45 i porównywanych z zalozony¬ mi wstepnie obciazeniami osiowymi, nastawionymi na czlonie nastawczym 46 lub tez mozna przepro- 1° wadzac ja recznie na podstawie wskazan wielko¬ sci obciazen osi napedowych 38, wskazywanych na przyrzadzie pomiarowym 52. Jak zostalo to poka¬ zane schematycznie z przedstawieniem w duzym powiekszeniu odksztalcenia sie szyny w kierunku 15 pionowym na skutek niewielkiego obciazenia osio¬ wego 51 szyna ta jest nieco mniej obciazona, a zatem wykazuje mniejsze ugiecie niz ma to miej¬ sce na odcinku oddzialywania osi napedowych 38.Przy tym dla pokonania stosunkowo niewielkich 21 oporów toczenia sila pociagowa maszyny 1 w przy¬ padku obciazen osiowych 49 okazuje sie calko¬ wicie wystarczajaca, aby nadawac maszynie ruch jazdy do przodu z duza predkoscia.Gdy maszyna przybyla juz na miejsce pracy i ma rozpoczac prace, wtedy za posrednictwem ze¬ spolu sterujacego 43 nalezy przestawic Jej naped w polozenie jazdy roboczej. Aby uniknac niebez¬ pieczenstwa uruchomienia maszyny wtedy, gdy roz¬ klad obciazen osiowych nie jest wlasciwy i to zarówno w przypadku jazdy transportowej jak i w przypadku jazdy roboczej, w przewód zasilaja¬ cy napedy 39 mozna wbudowac uklad blokujacy 44 napedu jazdy, który w przypadku przeciazenia wzglednie niedociazenia osi maszyny obciazeniem odpowiednim dla wybranego polozenia napedu jazdy, przerywa uklad uruchamiania napedów jaz¬ dy 39.Przy rozpoczeciu dzialania roboczego maszyny 40 os zestawu tocznego 37 zostaje odciazona za pomo¬ ca czlonu sterujacego 48, to znaczy obie .komory cylindra napedu przestawiania 42 tej osi zostaja na przyklad polaczone ze zbiornikiem cieczy hy¬ draulicznej zródla napedu 47, albo tez os zesta- 45 wu tocznego 37 zostaje podniesiona z toru 6 na skutek zasilania hydraulicznego komór cylindra (fig. 5) — przyporzadkowanych danej osi zestawu tocznego 37.W skutek tego cala masa maszyny, wynoszaca 50 np. 100 ton jest przenoszona poprzez osie napedo¬ we na tor 6, co pozwala na uzyskanie wiekszego obciazenia osiowego 53 wynoszacego np. 25 ton.W takim przypadku obciazenie osiowe 49 ulega zwiekszeniu o polowe wielkosci obciazenia osiowe- 55 go 51, wynoszacego np. 10 ton, a zatem o 5 ton, przy czym zawarta jest w nim skladowa czesc ciezaru podniesionej z toru osi zestawu tocznego 37, na przyklad 1 tona, co powoduje, ze obciaze¬ nie osiowe 53 ulega dzieki temu zwiekszeniu do 60 wielkosci np. 25 ton.Wprawdzie wskutek tego w obszarze osi nape¬ dowych 38 nastepuje nieco wieksze ugiecie szyn wzglednie obciazenie szyn toru 6, które mozna jed¬ nak w tym przypadku nie brac pod uwage, po- 35 niewaz predkosc jazdy maszyny do przodu pod- 25 30 3513 124 221 14 czas ruchu roboczego jest bardzo mala i dlatego tez prawie nie wystepuje obciazenie dynamiczne toru. Natomiast na skutek tego stosunkowo znacz¬ nego zwiekszenia obciazenia osi napedowych uzy¬ skuje sie pozadane zwiekszenie sily pociagowej maszyny 35 do robót torowych. Dzieki zwieksze¬ niu wielkosci sily pociagowej mozna pokonywac opory wystepujace w plaszczyznie toru i w kie¬ runku podluznym toru, przeciwstawiajace sie dzia¬ laniu narzedzi do obróbki toru lub narzedzi do obróbki podsypki torowej, a zwlaszcza dzialaniu lancucha wybierajacego i transportujacego, lub dzialaniu zespolu pluga na skutek zwiekszania dzialajacej w tym kierunku sily pociagowej. Te¬ go rodzaju opory wystepujace w obszarze toru moga byc spowodowane np. duzymi ilosciami tlucz¬ nia przed zespolem pluga lub tez zanieczyszcze¬ niami i zwiazanej z tym znacznej twardosci i za¬ wartosci podsypki tluczniowej.Z drugiej strony równiez i w przypadku innych maszyn do robót torowych okazuje sie czesto ko¬ nieczne wywieranie duzych sil posuwu na narze¬ dzia robocze, zwlaszcza na narzedzia sluzace do profilowania podsypki torowej w przypadku urza¬ dzen do profilowania podsypki, maszyn do oczysz¬ czania rowów bocznych, plugów do zgarniania tlucznia, maszyn do wymiany szyn w torach itp. urzadzen, aby bylo mozliwe przemieszczanie w spo¬ sób ciagly duzych mas podsypki w kierunku po¬ dluznym toru wzglednie w poprzek tego kierun¬ ku.Odnosnie urzadzenia sterujacego 41 nalezy za¬ uwazyc, ze urzadzenie to W omawianym przy¬ kladzie wykonania jest przewidziane dla ukladu wózka skretnego i przyporzadkowanej mu osi ze¬ stawu tocznego 37. Urzadzenie sterujace 41 moze miec jednak równiez uksztaltowanie, w którym obciazenia osi w obszarze obu wózków skretnych 36 moga byc kontrolowane równoczesnie, a ich wielkosc moze byc zmieniana samoczynnie lub recznie przy zachowaniu wzajemnej zaleznosci' po¬ miedzy- tymi obciazeniami. Oprócz tego mozliwe jest równiez zmienianie wielkosci odciazania osi zestawu tocznego 37 albo 22 za pomoca czlonu sterujacego 48 z dostosowaniem za kazdym razem tej wielkosci odciazania do zadanej wielkosci ob¬ ciazen osiowych w obszarze osi napedowych 38 lub 17, 18, 19, 20. Przy tym co najmniej ciezar wlasny osi zestawów tocznych 22, 37 jest tu przenoszony czesciowo lub calkowicie na szyny 4.Urzadzenie sterujace 41 jest umieszczone wedlug wynalazku korzystnie w centralnej kabinie 54 ob¬ slugujacego (fig. 1). Oczywiscie tego rodzaju urza¬ dzenie sterujace 41, jak równiez uksztaltowanie wedlug wynalazku ukladu 3 szynowych wózków jezdnych dla rozkladu w zaleznosci do wyboru obciazen osiowych, moze znalezc takze zastosowa¬ nie w innych maszynach do robót torowych, ta¬ kich jak np. maszyny do nasuwania, niwelacji i podbijania toru, plugi do zgarniania tlucznia pod¬ sypki tluczniowej, platformy motorowe itp.Uzupelniajac to co zostalo powiedziane, odnosnie urzadzenia sterujacego 41, nalezy jeszcze zwrócic uwage na to, ze urzadzenie to w przypadku sto¬ lo 15 20 25 sowania go w polaczeniach z osia zestawu tocz¬ nego 22 o postaci wykonania wedlug fig. 1, moze byc równiez wyposazone w zespól sterujacy, slu¬ zacy do podnoszenia i ryglowania osi zestawu tocz¬ nego w polozeniu spoczynkowym oraz do opusz¬ czania jej w polozenie robocze. Przy tym taki ze¬ spól sterujacy moze byc równiez wyposazony w uklad blokujacy naped jazdy, aby uruchamianie maszyny do robót torowych dla jazdy roboczej wzglednie dla jazdy transportowej bylo mozliwe jedynie przy odpowiednim polozeniu tej osi ze¬ stawu tocznego. W zakresie wynalazku mozliwe jest równiez odpowiednie sprzegniecie napedów transportu 29 — w przypadku postaci wykonania pokazanej na fig. 1 — z urzadzeniem sterujacyrci 41, za pomoca takiego napedu transportu mozna dodatkowo zwiekszac lub zmniejszac obciazenie, przyjete wstepnie ze wzgledu na charakterystyke sprezynowania ukladu resorowania 27.Zastrzezenia patentowe 1. Samojezdna maszyna do robót torowych, zwlaszcza ©czyszczarka tlucznia podsypki torowej, z jezdna po torze kolejowym rama podwozia pod¬ parta na ukladzie kilku szynowych wózków jezd- ,0 nych, przy czym co najmniej jeden taki wózek jezdny zawiera naped do jego transportu, zaleznie od wyboru jego polozenia, zas naped ten polaczo- .ny jest z urzadzeniami do obróbki toru, albo do obróbki podsypki torowej, znamienna tym, ze ma 35 w obszarze czola maszyny (1) robót torowych obie ramy tworzace skretny wózek (13, 14, 36) usytuo¬ wany na torze i posiadajacy uksztaltowana postac osi zestawu tocznego (22, 37) dla okresowego tylko przenoszenia odpowiednich obciazen wywolywanych 40 masa maszyny na wózku jezdnym (15, 16) zawie¬ rajacym naped (29, 42) transportu wózka, przy czym ma urzadzenie sterujace (41) dla zapewnie¬ nia w wybrany lub kolejno przemienny sposób sterowania zasilaniem napedu (29, 42) transportu, 45 zmniejszenia wzglednie calkowitego znoszenia ob¬ ciazenia osiowego (51) osi zestawu tocznego zapew¬ niajacego zmniejszenie obciazenia osi (49, 53) ramy skretnego wózka (13, 14, 36), wzglednie zwieksze¬ nia sily pociagowej podczas dzialania roboczego 50 urzadzenia (8, 11) do obróbki toru. 2. Maszyna wedlug zastrz. 1, znamienna tym; ze kazda z obu ram wózków skretnych (13, 14, 36) zawiera dwie osie napedowe (17, 18, 19, 20, 38), z których jedna jest przestawna pionowo osia ze- 55 stawu tocznego (22, 37), korzystnie usytuowanego blisko kazdego z przeciwleglych zakonczen czolo¬ wych obu ram wózków skretnych, przy czym osie zestawów tocznych (22, 37) wraz z ich ulozysko- waniem i napedem transportu (29, 42), stanowia- 60 cym korzystnie postac uruchamianego hydraulicz¬ nie silownika, maja uksztaltowanie zapewniajace przesuw obrotowy w kierunku pionowym wzgle¬ dem ramy (2) podwozia lub wzgledem osi napedo¬ wych w kierunku polozenia spoczynkowego usy- 65 tuowanego nad szynami i(4) toru.124 221 15 16 3. Maszyna wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze uklad resorowania (27) osi zestawu tocznego (22) opartego na plycie wsporczej (28), ulozyskowanej na ramie (2) podwozia przesuwnego poprzecznie promieniowo wzgledem punktu srodkowego osi napedowych i posiadajacego uksztaltowanie umoz¬ liwiajace obciazanie toru czescia obciazenia prze¬ noszonego przez os zestawu tocznego (22) na tor (6), przy czym naped transportu (29) dla podno¬ szenia osi tocznej (22), zwlaszcza dla podnoszenia odpowiednio do wielkosci ugiecia sprezyn ukladu resorowania K27), polaczony jest przegubowo z u- kladem resorowania <27) oraz z plyta wsporcza (2$). 4. Maszyna wedlug zastrz. 3, znamienna tym, ze uklad resorowania <27) w obszarze srodkowym osi zestawu tocznego (22) jest podparty na ulozysko- waniach (25) polaczonych plyta oporowa (26) reso¬ ru usytuowanego pomiedzy kolami (23, 24) osi, zas w kazdym obszarze tych ulozyskowan (25) ma na- 10 15 20 pedy transportu (29), przy czym plyta wsporcza (28) jest równoczesnie uksztaltowana w postaci zderza¬ ka '(34) ograniczajacego ruchy boczne i ruchy wzdluzne ulozyskowan <25) oraz osi zestawu tocz¬ nego (22) przemieszczanego wzgledem plyty wspor¬ czej (28). 5. Maszyna wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze urzadzenie sterujace (41) wyposazone jest w czlon sterujacy (48) uruchamiany przy przestawianiu na¬ pedu jazdy (21, 39) maszyny, korzystnie w poloze¬ nie dla jazdy transportowej maszyny na odcinku torowym, zas czlon sterujacy (48) dla samoczynne¬ go uruchamiania zasilania napedów transportowych (29, 42) dociazajacych osie zestawu tocznego (22, 37) wyposazony jest w uklad blokujacy <44) naped jazdy, uruchamiany przez czujnik pomiarowy (40, 45) do pomiaru obciazenia osiowego, przyporzad¬ kowany jednej z osi zestawu tocznego wzglednie jednej z osi napedowych (22, 37, 17, 18, 1% 20, 38).DN-3, z. 297/84 Cena 100 zl PL