PL117141B1

PL117141B1 - Coding and locking mechanism for locks

Info

Publication number: PL117141B1
Application number: PL1978205854A
Authority: PL
Original assignee: Elkem Spigerverket As
Priority date: 1977-04-06
Filing date: 1978-04-06
Publication date: 1981-07-31
Also published as: ZA781913B; ES468558A1; FR2386668A1; BE865699A; NO140145C; BR7802096A; DK147427C; CA1067713A; SE425924B; HU175904B; PT67862B; NL7803652A; IT7867709A0; GR66174B; NO771253L; YU80378A; CH627815A5; FI781047A; CS209448B2; AU3479778A

Description

Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie szyfru¬ jaco-ryglujace do zamka.Znane sa zamki majace obudowe, czlon ryglu¬ jacy oraz kolki blokujace, parzy czyim kolki bloku¬ jace sa przemieszczane miedzy dwoma polozeniami za pomoca elementu otwierajacego, majacego w przyblizeniu ksztalt plytkowy, .umozliwiajacego lub uniemozliwiajacego wzajemny ruch miedzy czlo¬ nem ryglujacym a obudowa, zas kombinacja szy¬ frowa zaimka jest okreslana przez element szyfru¬ jacy majacy równiez w przyblizeniu ksztalt plyt¬ kowy.Tego rodzaju zamki sa szczególnie przydatne dla hoteli, gdzie czesto dochodzi do tego, ze goscie za¬ bieraja ze soba klucze przy wyjezdzie lub tez na¬ stepuje utrata klucza w inny sposób. Ze wzgledów bezpieczenstwa jest wiec pozadanym, aby mozna bylo taki zamek przestawic na inny szyfr klucza.Zamki tego rodzaju, znane przykladowo z pa¬ tentów USA nr 3 271983 i 3 611763, zawieraja kolki blokujace majace postac magnesów preto¬ wych, iktóre przemieszczaja sie pomiedzy elemen¬ tami otwierajacymi szyfrujacymi. Kolki blokujace moga byc przemieszczane w fcierunlku ich osi wzdluznej w polozenie zwalniajace czlon ryglujacy za pomoca namagnesowanych odcinków elementów otwierajacych i szyfrujacych. Poniewaz kolki blo¬ kujace sa przemieszczane tylko przez stosunkowo slabe sily magnetyczne, zatem kurz lub inne zanie¬ czyszczenia mechaniczne dostajace sie do zamka 10 15 moga latwo zmniejszyc swobode ruchu kolków blokujacych do tego stopnia, ze sily magnetyczne wytwarzane przykladowo przez element otwiera¬ jacy moga okazac sie niewystarczajace dla prze¬ suniecia ich w stopniu 'koniecznym dla otwarcia zamka.Problem ten moze byc spotegowany jeszcze tym, ze kurz zawierajacy czastki zelaza jest latwo przy¬ ciagany przez magnetyczne kolki blokujace. Po¬ nadto istnieje równiez mozliwosc rozmagnesowania lub przemagnesowania elementu otwierajacego tak, ze nie [mozna go bedzie juz uzywac do otwierania zamka. Ponadto zmiany zaszyfrowania zamka sa stosunkowo kosztowne poniewaz wykonanie ele¬ mentów otwierajacych i szyfrujacych wymaga uzy¬ cia urzadzen do magnesowania. Do tego dochodzi jeszcze fakt, ze zamki tego rodzaju nie stanowia wystarczajaco dobrego zabezpieczenia przed wla¬ maniem.Celem wynalazku jest wyeliminowanie wspom¬ nianych wad i niedogodnosci.Dla osiagniecia tego celu postawiono zadanie opracowac urzadzenie szyfrujaco-ryglujace do wspomnianego typu zamka, dzialajace na zasadzie mechanicznej.Zadanie to rozwiazano wedlug wynalazku w ten sposób, ze kolki blokujace poruszane sa mechanicz¬ nie przez element 'otwierajacy i/lub szyfrujacy, i ze laczna grubosc elementów otwierajacego i szy¬ frujacego w punktach pokrywajacych sie z osiami 117 141s 117 141 4 kolków blokujacych jest mniejsza niz laczna gru¬ bosc obu .tych elementów iw' pozostalych miej¬ scach.Korzystnie, laczna giruibosc elementów otwiera¬ jacego i szyfrujacego, w punktach pokrywajacych sie z osiami kolków blokujacych, jest równa po¬ lowie lacznej grubosci obu tych elementów w po¬ zostalych miejscach.Element otwierajacy ma otwory przelotowe w wybranych punktach pojcrywania sie z osiami kol¬ ków blokujacycih, a element szyfrujacy ma otwory przelotowe w poeOisialycll punktach pokrywania sie z osiami ikolków blokujacych.Zgodnie z wynalazkiem element otwierajacy i/lub element szyfrujacy stanowi wiecej niz jedna plytka.Kolki blokujace sa podzielone na wiele czesci, z których co najmniej jedna jest usytuowana po¬ miedzy elementem otwierajacym i elementem szy¬ frujacym, przy czym korzystnie jedna z tych czesci stanowi kulka.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przy¬ kladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schematycznie i w onzucie perspektywi¬ cznym wycinek drzwi zaopatrzonych w zamek we¬ dlug wynalazku wraz z plytka otwierajaca, fig. 2 — ten isam fragment drzwi w przekroju poziomym wzdluz linii II—II zaznaczonej na fig. 1, a zam¬ kiem oraz plytkami otwierajaca i szyfrujaca znajdujacymi sie poza zamkiem, fig. 3 — zamek w przekroju wzdluz linii JJI—JII, zaznaczonej na fig. 2, w zwiekszonej podzialce ibez plytki otwiera¬ jacej i iszyfrujacej, fig. 4 — zamelk w takim sa¬ mym przekroju jaik na fig. 3, ale z wprowadzona do niego plytka szyfrujaca, fig. 5 — zamek w przekroju takim (samym jaik na fig. 3 z wlozony¬ mi do niego plytkami szyfrujaca i otwierajaca, fig. 6 — zamek z obiema plytkami jak na fig. 5, z tym ze plytka otwierajaca jest niewlasciwa.Na figurze 1 jest pokazany schematycznie frag¬ ment drzwi 1 z zarnikiem 2, posiadajacym galke obrotowa 3 i rygiel zatrzaskowy 4. Ponadto oslo¬ na zamka ma szczeline 5 do wkladania plytki otwierajacej 6.Figura 2 przedstawia poziomy przekrój II—II przez fragment drzwi 1 z zamkiem 2. Tutaj poka¬ zana jest takze plytka szyfrujaca 7 znajdujaca sie poza zamkiem. Pod oslona zamka Z znajduje sie jego obudowa fc w Jctftrej uimtieszczony jest przesuwnie czlon ryglujacy 9. Czlon ryglujacy 9 jest polaczony z ryglem zatrzaskowym 4, oraz ma pionowe, nieprzelotowe otwory 10 rozmieszczone w jednakowych odstepach od siebie w pieciu rze¬ dach po 5 otworów w kazdym rzedzie. Plytki otwierajaca 6 i szyfrujaca T maja otwory 11 w ukladnie odjp^wia^ajacyim .ukladowi otworów 10 czlonu ryglujacego. Mozna zauwazyc, ze otwory plytki otwierajacej uzupelniaja otwory plytki szy¬ frujacej. Razem otwory obu tych plytek tworza pelen zestaw otworów w takim samym ukladzie jak w czlonie ryglujacym to znaczy,, ze plytka otwierajaca ma otwory w tych miejscach gdzie na njytce szyfrujacej nde ma otworów oraz odwrot¬ nie. Ody piyike otwierajaca nalozy sie na plytke ¦zyfrujaca, to ich laczna grubosc w miejscach le¬ zacych naprzeciw otworów 10 rózni sie od grubosci calosci w pozostalych miejscach.Na figurze 3 pokazano przekrój pionowy przez obudowe 8 i czlon ryglujacy 9 zaimka. Na tym * pnzekroju widac zatem piec otworów srodkowego rzedu otworów czlonu ryglujacego, które to otwo¬ ry oznaczono przez lOa do lOe. Otwory te pokry¬ waja sie z odpowiednimi otworami w obudowie 8 zamka i siegaja do przebiegajacej poprzecznie szczeliny 5 dla plytki otwierajacej 6. Ponadto z otworami przecina sie takze poprzeczna szczelina 12 dla plytki szyfrujacej 7.W kazdym z otworów 10 znajduja sie dwie kul¬ ki 13, 14 ii dwa Ikolki blokujace 15, 16. Kolki blo¬ kujace sa wypychane ku górze sprezyna 17 umiesz¬ czona pod nimi w otworze.Ody ido zamka nie jest jeszcze wlozona ani plytka szyfrujaca ani otwierajaca, to kolki bloku¬ jace 16 przepinaja plaszczyzne podzialu miedzy czlonem ryglujacym 9 a górna powierzchnia wneki 19 obudowy 8 zamka. Tym samym kolki bloku¬ jace 16 uniemozliwiaja przesuniecie czlonu ryglu¬ jacego 9 we wnece 19.Na figurze 4 pokazano zamek z plytka szyfru¬ jaca 7 wlozona do szczeliny 12. Plytka szyfrujaca 7 ma otwory, które pokrywaja sie z otworami lOa, lOb i lOe. W zwiazku z tym Ikolki blokujace 16 w tych otworach pozostaja w takim samym polo¬ zeniu blokowania jak na fig. 3. Plytka szyfrujaca nie posiada zadnych otworów w miejscach odpo¬ wiadajacych otworom lOe i lOd. Plytka szyfrujaca powoduje zatem, ze kuliki 13 i 14 sa odpychane od siebie na odleglosc odpowiadajaca grubosci plytki szyfrujacej. Grubosc plytki szyfrujacej jest tak dobrana, ze powierzchnia graniczna 20 miedzy kolkami blokujacymi 15 i 16 pokrywa isie z plasz¬ czyzna podzialu 18 miedzy czlonem ryglujacym a obudowa zaimka. Kolki blokujace w otworach lOe i lOd nie powoduja tym samym blokowania czlonu ryglujacego.Na figurze 5 pokazano zamek z plytka otwiera¬ jaca 6 wlozona w szczeline 5. Poniewaz plytka otwierajaca ma otwory w tych miejscach gdzie nie ima ich w plytce szyfrujacej, to nie ma ona wply¬ wu na zmiane polozenia kolków blokujacych w otworach 10c i 10£. Ich powierzchnia graniczna 20 pozostaje w tym samyma polozeniu pokrywania sie •b plaszczyzna podzialu 18. Natomiast plytka otwie¬ rajaca 6 nie ima zadnych otworów w miejscach odpowiadajacych pozostalym otworom lOa, lób i lOe czlonu ryglujacego, a poniewaz plytka otwierajaca 6 ma taka sama grubosc jak plytka szyfrujaca, to naciska ona na kulki 13, 14 i kolki blokujace 15, 16, wciskajac je tak dalece, ze powierzchnia gra¬ niczna miedzy kolkami blokujacymi 15, 16 pokry¬ wa sie z plaszczyzna podzialu 18 miedzy czlonem ryglujacym 9 i obudowa 8. Zatem powierzchnie graniczne 20 wszystkich par kolków pokrywaja sie z plaszczyzna-podzialu 18 i czlon ryglujacy moze sie w zwiaziku z tym swobodnie przesuwac, jak to pokazano na fig. 5. Przesuwanie czlonu rygluja¬ cego moze odbywaj sie w kazdy dowolny sposób, nie wymagajacy 'blizszego opisywania, i prowadzi do tego, ze rygiel zatrzaskowy 4 zostaje wycofany 10 155 117 141 • tak, ze mozna juz otworzyc drzwi 1. Szczelina 12 dla plytki szyfrujacej ima szerokosc w pionie od¬ powiadajaca co najmniej podwójnej girubosci plyt¬ ki szyfrujacej. Pozwala to na pnzeimieszczende sie plytki szyfrujacej w dól przy wkladaniu plytki otwierajacej 6.Na figurze 6 pokazano co dzieje sie z zamkiem z fig. 4 w przypadku, gdy wlozy sie do niego niewlasciwa plytke otwierajaca 6'. Plytka 6' ma wlasciwa kombinacje otworów dla otworów lOb i lOc, ale pozostale otwory nie zgadzaja sie. Wy¬ nika z tego, ze tylko dla jednego z otworów, a mianowicie dla otworu lOb, powierzchnia granicz¬ na 20 miedzy (kolkami pokrywa sie z plaszczyzna podzialu 18. W przypadku otworu lOc czlon ryglu¬ jacy jest blokowany przez górny kolek blokujacy 15, chociaz w tym miejscu plytka otwierajaca po¬ siada otwór. Wynika to z tego, ze kolki blokujace i ikulka 14 w otworze lOc sa wciskane pinzez plytke szyfrujaca 7, poniewaz na skuteik braiku otworu- odpowiadajacego otworowi lOc plytka ta zostaje popchnieta w dól przez znajdujace sie nad nia ikulki 13.Z powyzszego przykladu mozna wywnioskowac, ze wedlug wynalazku uzyskano zamek, który mpze byc w sposób latwy i tani zaszyfrowany na nowa kombinacje. Nastepuje to w sposób bardzo prosty poprzez wymiane plytki szyfrujacej na nowa.Plytka szyfrujaca moze byc latwo wykonana z ta¬ niego materialu jak tworzywo sztuczne, karton lub metal. Odpowiadajaca jej plytka otwierajaca moze byc korzystnie wylkonana z tego samego mate¬ rialu.Zamek moze byc tak skonstruowany, ze plytke •szyfrujaca 7 mozna wkladac tylko od wewnetrznej strony drzwi. Tak wiec tylko osoby majace dostep do pokoju moga wymienic plytke szyfrujaca i w ten sposób uczynic dotychczas uzywany klucz nie¬ przydatnym do tego zarnika. Dostep do plytki szy¬ frujacej osobom niepowolanym moze byc takze uniemozliwiony w inny sposób, na przyklad po¬ przez oddzielnie zamykany otwór po wewnetrznej stronie drzwi i to w ten sposób, zeby potrzeba bylo dwóch kluczy dla uzyskania dostepu do plyt¬ ki szyfrujacej. W przypadkach, gdy szczególne wzgledy ostroznosci wymagaja, zeby jedne drzwi -mogly byc otworzone dopiero przez dwde osoby mozliwe jest takie rozwiazanie zamka, przy któ- róm konieczne jest wlozenie od zewnetrznej stro¬ ny drzwi zarówno plytki otwierajacej jak i plytki szyfrujacej.W przypadku, gdy istnieje potrzeba otwierania zamka dwiema róznymi plytkami otwierajacymi (kluczami), jak to ma miejsce w przypadku sy¬ stemu z tzw. kluczem „imatka", to poszczególne kolki blokujace moga byc podzielone na krazki o takiej samej grrubosci jak plytka otwierajaca.W zwiazku z tym mozna mówic o oddzielnej szcze¬ linie dla innej plytki otwierajacej, dzialajacej na pewna kombinacje, która przykladowo moze byc zawarta w konstrukcji samego zamka, albo okre¬ slona przez oddzielna plytke szyfrujaca.Oczywiste jest zatem, ze dzieki wynalazkowi uzyskuje sie zamek majacy prosta konstrukcje, i zawierajacy bardzo niewiele ozescd. W przedsta¬ wionym przykladzie wykonania kolki blokujace 15 i 16 maja zróznicowane dlugosci, ale mozna tak zmienic w prosty sposób wymiary korpusu zamka, 5 ze wszystkie kolki blokujace beda jednakowe. W celu dalszego zmniejiszenia liczby rozmaitych czesci kolki blokujace 15 i 16 moga byc zastapione kul¬ kami. W ty mpsnzypadku wskazanym jest, aby gru¬ bosci plytek otwierajacej i szyfrujacej odpowiadaly jo pnomieniowi fculki.Zamek wedlug wynalazku daje mozliwosc bardzo wieju rozmaitych kombinacji, a ta liczba moze byc odpowiednio powiekszona przez zwiekszenie liczby otworów dla kolków blokujacych. W przedstawio- 15 nym przykladnie wykonania uklad otworów jest kwadratowy i symetryczny, co oznacza, ze jeden i ten sam zamek moze byc otwierany dwoma róz¬ nymi kluczami, wzglednie ten isam klucz mozna stosowac do dwóch zamków o róznych kombina- 20 ej ach poprzez zwykle odwrócenie klucza. Mozna tego uniknac, co takze przewiduje wynalazek,' przez niesymetryczne rozmieszczenie otworów wzgledem linii srodkowej plytki otwierajacej czyli klucza.To samo odnosi sie do plytki szyfrujacej. 25 Zastrzezenia patentowe 1. Urzadzenie szyfrujaco-ryglujace do zamka, ma¬ jacego obudowe, element ryglujacy oraz kolki blo- 30 kujace przemieszczane miedzy dwoma polozeniami za pomoca elementu otwierajacego, majacego w .przyblizeniu (ksztalt plytkowy, zas kombinacja szy¬ frowa zamka jest okreslona przez element szyfru¬ jacy, majacy równiez w przyblizeniu ksztalt plyt- 35 kawy, znamienne tym, ze laczna grubosc elemen¬ tów otwierajacego (6) i szyfrujacego <7), przemiesz¬ czajacych mechanicznie kolki blokujace (15, 16), w punktach pokrywajacych sie z osiami kolków blokujacych (15, 16), jest mniejsza niz laczna gru- 40 bósc obu tych elementów w pozostalych miejscach. 2. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze laczna grubosc elementów otwierajacego (6) i szyfrujacego (7), w punktach pokrywajacych sie z osiami kolków blokujacych (15, 16), jest równa « polowie lacznej grulbosci obu tych elementów w pozostalych miejscach. 3. Urzadzenie wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, ze element otwierajacy (6) ima otwory prze¬ lotowe (11) w wybranych punktach pokrywania sie z osiami kolków blokujacych (15, 16), a element szyfrujacy <7) ima otwory przelotowe (11) w pozo-^ stalych punktach pokrywania sie z osiami kolków blokujacych. 4. Urzadzenie wedlug zastrz. 1 albo 3, znamienne w tym, ze element otwierajacy (6) i/luib element szy¬ frujacy (7) stanowi wiecej niz jedna plytka. 5. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze kolki blokujace sa podzielone na wiele czesci {13, 14, 15, 16), z /których co najmniej jedna jest 60 usytuowana pomiedzy elementem otwierajacym (6) i elementem szyfrujacym (7). 6. Urzadzenie wedlug zastrz. 5, znamienne tym, ze co najmniej jedna z czesci stanowi kulika (13, M).117 141 ttf.S. 12. 5S 13 14 /* lS 9 t7 ^/oa "-m L/8r ^wd L/0 /=r#5. 12\7S ^ 6, 13 14 1$ 13 $J V7 ^fca v^6 vtf£ W v &&.*• /2 ,7 5 I3rl4 /A & Sy 17 L/$a L/0z ^foc ^tód ^tfe /=-/f.6. £1 7 5- £f 13 14 ft fs. \0 /7 {/c4 L/0A L/0e V0et l'0e WZGraf. Z-d 2 — 739/82 — 85 Cena 100 zl PL PL PL PL

Claims

1. Zastrzezenia patentowe 1. Urzadzenie szyfrujaco-ryglujace do zamka, ma¬ jacego obudowe, element ryglujacy oraz kolki blo- 30 kujace przemieszczane miedzy dwoma polozeniami za pomoca elementu otwierajacego, majacego w .przyblizeniu (ksztalt plytkowy, zas kombinacja szy¬ frowa zamka jest okreslona przez element szyfru¬ jacy, majacy równiez w przyblizeniu ksztalt plyt- 35 kawy, znamienne tym, ze laczna grubosc elemen¬ tów otwierajacego (6) i szyfrujacego <7), przemiesz¬ czajacych mechanicznie kolki blokujace (15, 16), w punktach pokrywajacych sie z osiami kolków blokujacych (15, 16), jest mniejsza niz laczna gru- 40 bósc obu tych elementów w pozostalych miejscach.

2. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze laczna grubosc elementów otwierajacego (6) i szyfrujacego (7), w punktach pokrywajacych sie z osiami kolków blokujacych (15, 16), jest równa « polowie lacznej grulbosci obu tych elementów w pozostalych miejscach.

3. Urzadzenie wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, ze element otwierajacy (6) ima otwory prze¬ lotowe (11) w wybranych punktach pokrywania sie z osiami kolków blokujacych (15, 16), a element szyfrujacy <7) ima otwory przelotowe (11) w pozo-^ stalych punktach pokrywania sie z osiami kolków blokujacych.

4. Urzadzenie wedlug zastrz. 1 albo 3, znamienne w tym, ze element otwierajacy (6) i/luib element szy¬ frujacy (7) stanowi wiecej niz jedna plytka. 5. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze kolki blokujace sa podzielone na wiele czesci {13, 14, 15, 16), z /których co najmniej jedna jest 60 usytuowana pomiedzy elementem otwierajacym (6) i elementem szyfrujacym (7). 6. Urzadzenie wedlug zastrz. 5, znamienne tym, ze co najmniej jedna z czesci stanowi kulika (13, M).117 141 ttf.S. 12. 5S 13 14 /* lS 9 t7 ^/oa "-m L/8r ^wd L/0 /=r#

5. 12\7S ^ 6, 13 14 1$ 13 $J V7 ^fca v^6 vtf£ W v &&.*• /2 ,7 5 I3rl4 /A & Sy 17 L/$a L/0z ^foc ^tód ^tfe /=-/f.

6. £1 7 5- £f 13 14 ft fs. \0 /7 {/c4 L/0A L/0e V0et l'0e WZGraf. Z-d 2 — 739/82 — 85 Cena 100 zl PL PL PL PL