Przedmiotem wynalazku jest szczelinowa dysza do wytwarzania szerokiego, pionowego do kierunku szerokosci i waskiego kierunku strumienia, stru¬ mienia cieczy z rozciagajaca sie w kierunku sze¬ rokosci podluzna obudowa ze wzdluz niej przebie¬ gajacym szczelinowym otworem dyszy i z usytuo¬ wanym na jednym koncu doprowadzajacym otwo¬ rem, przez który ciecz doprowadzana jest w kie¬ runku podluznym do obudowy.Szczelinowa dysza tego rodzaju znana jest z opi¬ su wylozeniowego RFN 2 334 998. W znanej dyszy otwór dyszy ograniczony jest dwoma wystajacymi w kierunku strumienia blaszanymi krawedziami, które utrzymywane sa razem przez rozdzielony na dlugosci szczeliny dyszy, przechodzacy poprzecznie przez otwór dyszy nit.W tym rozwiazaniu, przechodzacy przez strumien nit powoduje miejscowe zaburzenia przeplywu, które w krytycznych przypadkach zastosowan, na przyklad przy farbowaniu wyrobów wlókienniczych, zwlaszcza dywanów objawiac sie moga w postaci nierównomiernie barwionych pasów. Ponadto nie jest mozliwie uzupelniajace nastawianie szerokosci dyszy.Celem wynalazku jest takie uksztaltowanie szcze¬ linowej dyszy wymienionego na wstepie rodzaju, aby dawala ona nieprzerwany, o zmiennym na sze¬ rokosci natezeniu strumien. Cel ten osiagnieto dzie¬ ki temu, ze obudowa ma po stronie otworu dyszy scianke, która przy podluznej krawedzi polaczona 10 15 20 25 30 jest z obudowa, podczas gdy przy drugiej krawedzi jest swobodna i wraz z sasiednia czescia ogranicza otwór dyszy. Swobodna krawedz scianki przesuwna jest za pomoca kilku rozmieszczonych wzdluz dlu¬ gosci obudowy, zaczepiajacych o nia i scianke, umieszczonych na zewnatrz przekroju otworu dy¬ szy, nastawczych czlonów, pod wplywem lekkiego odksztalcenia scianki i zmiany szerokosci otworu dyszy.Zamocowana wzdluz jednej krawedzi scianka po¬ winna posiadac wprawdzie znaczna wytrzymalosc, tym niemniej jednak takze pewna podatnosc, która pozwala na przesuniecie lub obrócenie wokól kra¬ wedzi mocujacej. W ten sposób nastawiana moze byc gestosc strumienia bez istnienia przesuwnej, lub obrotowej, to znaczy wymagajacej uszczelnie¬ nia, czesci. Wynika stad takze, ze gestosc strumie¬ nia moze byc rózna na jego szerokosci.Poniewaz nastawne czlony umieszczone sa na zewnatrz przekroju otworu dyszy, strumien wycho¬ dzacy z dyszy nie jest przerywany w zadnym miejscu i zaklócany. Poniewaz dysza w gruncie rzeczy stosowana byc powinna w ciaglym procesie uszlachetniania materialów wlókienniczych, w szczelinowej dyszy wedlug wynalazku szczególnie korzystne jest to, ze nie istnieje nigdzie mozliwosc chwytania zanieczyszczen, poniewaz nie istnieja zadne krawedzie znajdujace sie na drodze przeply¬ wu lub przeszkody zaklócajace przeplyw. Niemoz¬ liwosc chwytania zanieczyszczen i przez to takze 113 5543 skrecania sie ich jest wazne, poniewaz zbite przez dysze i doprowadzone do materialu zanieczyszcze¬ nia zaklócaja znacznie proces laczenia sie jak far¬ bowanie lub drukowanie materialu.Obudowa ma ksztalt „U", i od otwartej strony zamknieta jest przez scianke, przymocowana do jednego z ramion ksztaltownika „U". Pomiedzy drugim ramieniem a swobodna krawedzia scianki, znajduje sie otwór dyszy, którego wymiar jest zmienny przez przesuniecie scianki w jego prze¬ kroju.Korzystnym jest, aby komora w obudowie miala zmniejszajacy sie przekrój w kierunku od odpro¬ wadzajacego otworu. Zwezenie to zapobiega spad¬ kowi cisnienia, który móglby wystepowac przy jednakowym przekroju komory. Korzystnym jest równiez, umieszczenie na calej dlugosci obudowy, otworu doprowadzajacego na przeciwleglej do scianki stronie, ograniczajacej scianki oraz to, ze doprowadzajacy otwór ma wlot do komory pomie¬ dzy ograniczajaca scianka a scianka, i ogranicza¬ jaca scianka zbliza sie do scianki w stronie prze¬ ciwnej niz doprowadzajacy otwór.Korzystnym jest takze, ze na calej dlugosci obu¬ dowy, na przeciwleglej do scianki stronie, znajdu¬ je sie ograniczajaca scianka, a doprowadzajacy otwór ma wlot w obudowie, pomiedzy ograniczaja~- ca scianka o polozona po stronie scianki, przeciw¬ legla do ograniczajacej scianki, tylna sciana i ogra¬ niczajaca scianka posiada kilka rozmieszczonych na dlugosci przelewowych otworów, które prowadza do polozonej miedzy scianka a ograniczajaca scianka komory. Cala utworzona w obudowie ko¬ mora jest podzielona przez ograniczajaca scianke na' dwie, umieszczone jedna za druga wzgledem otworu dyszy, komory, przy czym ciecz wprowa¬ dzana jest najpierw do dalszej komory a nastep¬ nie przez przelewowe otwory przeplywa do drugiej komory, polozonej z boku otworu dyszy. Przez przelewowe otwory ujednolicane sa warunki prze¬ plywu w przedniej komorze i przez to uspokojony jest strumien wylotowy. Miedzy scianka a ogra¬ niczajaca scianka umieszczona jest dlawiaca blacha, która rozciaga sie na dlugosci obudowy przed przele¬ wowymi otworami i której odleglosc od przelewo¬ wych otworów jest zmienna za pomoca kilku roz¬ mieszczonych wzdluz dlugosci nastawnych czlonów.Z tej charakterystycznej cechy wynika wazna w praktyce wlasciwosc szczelinowej dyszy, ze mozli¬ we sa do regulowania niezaleznie od siebie szyb¬ kosc i ilosc wyplywu. Ilosc wyplywu okreslana jest przewaznie przez polozenie dlawiacej blachy przed przelewowymi otworami, poniewaz posiada¬ ja one bezposredni wplyw na przeplywajaca do przedniej sekcyjnej komory ilosc cieczy. Szybkosc, z która ciecz ta wyplywa z otworu dyszy, zalezy znów od jej szerokosci, która dopasowywana jest do okreslonych potrzeb za pomoca nastawnych czlo¬ nów. Wprawdzie przy przestawieniu jednej wiel¬ kosci, zmienia sie w uprzednio opisany sposób tak¬ ze i druga wartosc, jednak przez doregulowanie otrzymuje sie zawsze zadana kombinacje szybkosci i ilosci wyplywu.Celowe konstrukcyjne wykonanie szczelinowej dyszy polega na tym, ze scianka, dlawiaca blacha L3 554 4 i ograniczajaca scianka zagiete sa pod katem i za¬ giecia te umieszczone sa jedno nad drugim, jak równiez zamocowane sa na przeciwleglym do otwo¬ ru dyszy ramieniu ksztaltownika „U". 5 W innym wariancie rozwiazania polozone przy otworze dyszy ramie ksztaltownika „U" zagiete jest na zewnatrz, a scianka az do zagiecia przebiega równolegle do niego.W tej postaci wykonania otwór dyszy ograniczo- io ny Jest przez rówolegle do siebie samouszczelnia- jace czesci, przez co ustala sie szczególnie dobre dzialanie kierunkowe strumienia wylotowego.Nastawne czlony uksztaltowane sa jako umiesz¬ czone na zewnatrz scianki, przebiegajace w jednym 15 kierunku ze scianka, gwintowane kolki Niewielka zmiana kata powoduje juz male prze¬ stawienie na gwintowanym kolku i bardzo znaczne przesuniecie scianki, a przez to bardzo duza zmia¬ ne gestosci strumienia wylotowego. W innych 20 wariantach rozwiazania, nastawcze czlony uksztal¬ towane sa jako umieszczone na zewnatrz scianki, przewaznie dzialajace pionowo wzgledem scianki, gwintowane kolki.Przedmiot wynalazku uwidoczniony jest w przy- 25 kladach wykonania na rysunku, na którym, fig. 1 przedstawia widok pierwszego wariantu wykona¬ nia, w widoku od strony otworu dyszy, fig. 2 — widok z góry dyszy wedlug fig. 1, fig. 3 — prze¬ krój wzdluz linii III-III oznaczonej na fig. 2, fig. 30 4 przekrój wzdluz linii IV-IV oznaczonej na fig. 2, fig. 5 — czesciowy widok z dolu drugiego warian¬ tu wykonania, fig. 6 — przekrój wzdluz linii VI-VI oznaczonej na fig. 5, fig. 7 — czesciowy widok rozwiazania wedlug fig. 6. 35 Przedstawiona na fig. 1 do 4 i oznaczona jako calosc odnosnikiem cyfrowym 10 szczelinowa dysza ma obudowe 1, która sklada sie z ksztaltownika „U", który otwarty jest od strony wychodzacej na otwór 2 dyszy. Na jednym koncu obudowy 1 znaj- 40 duje sie doprowadzajacy otwór 3, przez który ciecz doprowadzana jest w kierunku podluznym do obu¬ dowy. Na przeciwleglym koncu obudowa 1 jest zamknieta i ma walcowy czop 4, na którym wspie¬ ra sie szczelinowa dysza. Utworzona w obudowie 45 1 tylna komora 5 zweza sie od lewej strony do prawej, to znaczy od doprowadzajacego otworu 3, celem wyrównania przez zwezenie przekroju straty cisnienia, powodowanej przez wyplyw cieczy przez otwór 2 dyszy. W przyjetym w poblizu doprowa- 50 dzajacego otworu 3 przekroju na fig. 3, tylna ko¬ mora 5 jest wiec znacznie szersza anizeli w odda¬ lonym od doprowadzajacego otworu 3 przekroju na fig. 4. Przy otwartej stronie, obudowa 1 ograni¬ czona jest scianka 6, która przy dolnej krawedzi 55 7 jest zagieta pod katem i tam szczelnie polaczona z ramieniem 8 obudowy 1. Scianka 6 pozostawia przy zwróconej do drugiego ramienia 9 krawedzi, odstep, który tworzy otwór 2 dyszy. Scianka 6 nie znajduje sie w polozeniu pionowym do ramion B, 50 9, lecz odchylona jest nieco na zewnatrz od ramie¬ nia 8, to znaczy do otwartej strony obudowy 1.W poblizu otworu 2 dyszy umieszczone sa na sciance 6 katowniki 11, w które wchodza, uksztal¬ towane jako gwintowane kolki 12, nastawcze czlo- 85 ny, które wspieraja sie z drugiej strony na ramie-113 554 6 niu 8 obudowy 1. Przy przestawieniu gwintowane¬ go kolka 12, scianka 6 obraca sie wokól zagiecia 7 i przez to zmienia w wyniku lekkiego skosnego po¬ lozenia, szerokosc otworu 2 dyszy.Pomiedzy scianka 6 a tylna sciana 13 obudowy 5 1 umieszczona jest ograniczajaca scianka 15, która rozciaga sie na calej dlugosci szczelinowej dyszy 10 i ma rozmieszczone wzdluz dlugosci dyszy prze¬ lewowe otwory 16. Ciecz, która z doprowadzajace¬ go otworu 3 wplywac moze tylko do tylnej komo- ry 5, dociera przez przelewowe otwory 16, do przedniej komory 17, z której wyplynac moze przez otwór 2 dyszy. Przelewowe otwory 16 maja podob¬ ne do dyszy zaokraglenie 18 celem niezaklócenia przeplywu.Pomiedzy ograniczajaca scianka 15 a scianka 6 znajduje sie jeszcze, rozciagajaca sie równiez wzdluz dlugosci szczelinowej dyszy 10, dlawiaca ^blacha 19. Dlawiaca blacha 19 przymocowana jest za pomoca zagiecia 20 tak samo jak ograniczajaca scianka 15 za pomoca zagiecia 21 wspólnie z zagie¬ ciem 7 scianki 6 do ramienia 8 obudowy. Moco^ wanie nastepuje za pomoca spawania punktowego lub za pomoca przedstawionych schematycznie mo- . cujacych elementów 22.Kat polozenia dlawiacej blachy 19 wzgledem scianki 6 i przez to jej odstep wzgledem przele¬ wowych otworów 16 nastawiony jest za pomoca, uksztaltowanego jako gwintowany kolek, nastaw- czego czlonu 23. W ten sposób okreslany jest sto¬ pien dlawienia na przelewowych otworach 16 oraz tym samym zasadniczo ilosc cieczy przeplywajacej z tylnej komory 5 do przedniej komory 17. Szyb¬ kosc wyplywu ustalana jest przez przekrój otworu 2 dyszy, który regulowany jest za pomoca gwinto¬ wanego kolka 12.W szczelinowej dyszy 30, przedstawionej na fig. 5 do 7, doprowadzajacy otwór 33 polozony jest wedlug fig. 5 po prawej stronie i ciecz przeplywa od strony prawej do lewej. Obudowa 31 sklada sie takze z ksztaltownika U, który jednakze po stro¬ nie polozonej przy otworze 32 dyszy (fig. 6) zagie¬ ty jest na zewnatrz. Zamocowana do ramienia 38 obudowy 31 scianka 36 rozciaga sie nad górnym ramieniem 39 obudowy 31 mniej wiecej równolegle do zagiecia 34 tak, ze otwór 32 dyszy ograniczony w jest przez dwie mniej wiecej równolegle, posiada¬ jace ksztalt dyszy, czesci.W utworzonej w obudowie 31 komorze, umiesz¬ czona jest ograniczajaca scianka 45, która wzgle¬ dem scianki 36 ma zmienny za pomoca gwintowa- 50 nego kolka 40, odstep tak, ze przednia komora 37 zweza sie w kierunku od doprowadzajacego otwo¬ ru 33.Scianka 36 zamocowana jest do ramienia 38 obu¬ dowy 31 za pomoca zagiecia 41. Razem z nia za- 55 mocowane sa podporowe katowniki 42, które utrzy¬ muja, uksztaltowane jako gwintowane kolki, na- stawcze czlony 43 i 44, które dzialaja mniej wiecej pionowo wzgledem scianki 36 i przy przestawieniu podczas obrotu scianki 36 wokól jej zagiecia 41, 50 wywieraja wplyw na szerokosc otworu 32 dyszy.Istnieja zatem dwie mozliwosci przestawienia: ciecz, która przez doprowadzajace otwory &3 wy¬ plywa tylko do przedniej komory 37, moze byc re¬ gulowana, odnosnie jej calkowitej ilosci, poloze-' as 90 35 40 niem ograniczajacej scianki 45 wzgledem scianki 36, podczas gdy szerokosc otworu 32 dyszy a przez to szybkosc wyplywu regulowana moze byc za po¬ moca nastawczych czlonów 43 i 44.Zastrzezenia patentowe 1. Szczelinowa dysza do wytwarzania szerokiego, pionowego do kierunku szerokosci i do kierunku strumienia waskiego strumienia cieczy z rozciagaja¬ ca sie w kierunku szerokosci podluzna obudowa z wzdluz niej przebiegajacym szczelinowym otworem dyszy i z usytuowanym na jednym koncu doprowa¬ dzajacym otworem, przez który ciecz doprowadzana jest w kierunku podluznym obudowy, znamienna tym, ze obudowa (1, 31) ma po stronie otworu (2,32) dyszy scianke (6, 36), która wzdluzna krawedzia po¬ laczona jest z obudowa (1, 31), a druga jej krawedz jest podobna i wraz z sasiednia czescia (9, 39) obudowy stanowi ograniczenie otworu (2, 32) dyszy oraz, ze ma kilka rozlozonych na dlugosci obudowy (1, 31) wzdluz swobodnej krawedzi scianki (6, 36) opierajacych sie o te scianke (6, 36), umieszczo¬ nych na zewnatrz przekroju otworu (2, 32) dyszy nastawczych czlonów (12, 43, 44), odksztalcajacych scianki (6, 36) i zmieniajacych szerokosc otworu (2, 32) dyszy. 2. Szczelinowa dysza wedlug zastrz. 1, znamien¬ na tym, ze obudowa (1, 31) ma postac ksztaltow¬ nika („U") od którego otwartej strony umieszczona jest scianka (6, 36), polaczona z jednym z ramion (8, 38) ksztaltownika .(„U"). 3. Szczelinowa dysza wedlug zastrz. li, znamienna tym, ze komora obudowy (1, 31) ma zmniejszajacy sie przekrój w kierunku od doprowadzajacego ot¬ woru (3, 33). 4. Szczelinowa dysza wedlug zastrz. 3, znamien¬ na tym, ze na calej dlugosci obudowy (31), na prze¬ ciwleglej do scianki (36) stronie, usytuowana jest ograniczajaca scianka (45), a doprowadzajacy otwór (33) ma wlot w komorze (37) pomiedzy ogranicza¬ jaca scianka (45) a scianka (36), i ograniczajaca scianka (45) jest przemieszczana do scianki (36) z przeciwnej strony niz doprowadzajacy otwór (33). 5. Szczelinowa dysza wedlug zastrz. 3, znamienna tym, ze na calej dlugosci obudowy (1) na przeciw¬ leglej do scianki (6) stronie, usytuowana jest ogra¬ niczajaca scianka (15), a doprowadzajacy otwór (3) ma wylot w obudowie (1) pomiedzy ograniczajaca scianka (15) a polozona po przeciwnej stronie scian¬ ki (6), przeciwlegla do ograniczajacej scianki (15) tylna sciana (13), i ograniczajaca scianka (15) ma kflka rozmieszczonych wzdluz dlugosci przelewo¬ wych otworów (16), które prowadza do polozonej miedzy scianka (6) a ograniczajaca scianka (15) przedniej komory(17). ^ 6. Szczelinowa dysza wedlug zastrz. 5, znamien¬ na tym, ze pomiedzy scianka (6), a ograniczajaca scianka (15) umieszczona jest dlawiaca blacha (19), która jest rozmieszczona wzdluz dlugosci obudowy (1) przed przelewowymi otworami (16) i której od¬ leglosc od przelewowych otworów (16) jest zmien¬ na za pomoca kilku rozmieszczonych wzdluz dlu¬ gosci, nastawczych czlonów (23). 7. Szczelinowa dysza wedlug zastrz. 6, znamien¬ na tym, ze scianka (6), dlawiaca blacha (19) i og-113 554 raniczajaca scianka (15) maja przy przeciwleglej do otworu (2) dyszy podluznej krawedzi zagiecia (7, 20, 21), które umieszczone sa jedno nad drugim, i zamocowana sa razem do przeciwleglego do ot¬ woru (2) dyszy ramienia (8) ksztaltownika („U"). 8. Szczelinowa dysza wedlug zastrz. 2, znamienna tym, ze polozone przy otworze (32) dyszy, ramie (39) ksztaltownika „U" zagiete jest na zewnatrz oraz ze scianka (36) az do zagiecia (34) jest równolegla do niego. 10 9. Szczelinowa dysza wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze nastawcze czlony 12 uksztaltowane sa jako umieszczone na zewnatrz scianki (6), przebie¬ gajace w jednym kierunku ze scianka (6), gwinto¬ wane kolki. 10. Szczelinowa dysza wedlug zastrz. 1, znamien¬ na tym, ze nastawcze czlony (43, 44) uksztaltowa¬ ne sa jako umieszczone na zewnatrz scianki (36), korzystnie pionowe wzgledem scianki (36), gwinto¬ wane kolki.Illjll I I U-UP FIG.1 ZGK 5 Btm, zam. 9014 — 95 egz.Cena 100 zl PL