Przedmiotem wynalazku jest zespól dwubieguno¬ wy do ogniwa elektrolitycznego, szczególnie do ele¬ ktrolizy roztworów wodnych chlorków metali alka¬ licznych.Przy eksploatacji ogniwa przeponowego lub mem¬ branowego typu dwubiegunowego korzystym jest zachowanie mozliwie malego odstepu miedzy ano¬ da a katoda, to jest odstepu anoda-katoda, aby u- trzymac na minimalnym poziomie wartosc strat opo¬ rowych, a przy tym równiez utrzymac odpowiednio minimalne napiecie ogniwa.W najnowszych znanych konstrukcjach ogniw dwubiegunowych, zespól dwubiegunowy ma anode w postaci plyty z warstewka metalu, zwykle tyta¬ nu, plyta jest ponadto pokryta powloka elektroka- talitycznie aktywna, przykladowo tlenkiem meta¬ lu z grupy platynowców, katoda natomiast ma pos¬ tac perforowanej metalowej plyty z wieloma otwo¬ rami, zwykle ze stali miekkiej, przy czym anoda i katoda sa przewodzaco wzajemnie ze soba pola¬ czone.W ogniwie, miedzy kolejnymi zespolami dwubie¬ gunowymi w ukladzie szeregowym sa ustawione przepony lub membrany przy czym anoda jednego zespolu dwubiegunowego jest zwrócona do katody sasiedniego zespolu dwubiegunowego, ponadto ogni¬ wo zawiera takze koncowe zespoly anodowe i kato¬ dowe. Przepony lub membrany stykaja sie z per¬ forowana katoda. 15 20 25 30 Dla uzyskania malego odstepu anoda-katoda bez uszkodzenia przepony lub membrany przy wytwa¬ rzaniu plaskich anod nalezy zachowac wielka sta¬ rannosc, a takze ten stan plaski trzeba zachowac podczas obróbki cieplnej zwiazanej z powlekaniem anody powloka elektrokatalitycznie aktywna.Ponadto duza starannosc trzeba zachowac przy montazu zespolów w ogniwie elektrolitycznym dla unikniecia uszkodzenia przepon lub membran. Ope¬ racje te sa bardzo pracochlonne, a wiec kosztowne.Zespól dwubiegunowy wedlug wynalazku przezna¬ czony do dwubiegunowych ogniw elektrolitycznych usuwa te niedogodnosci i umozliwia bardzo male, nawet równe zero, odstepy anoda-katoda, bez usz¬ kodzen przepon lub membran, a ponadto umozli¬ wia ich wytwarzanie bez potrzeby zachowywania bar¬ dzo duzej dokladnosci w produkcji, która jest wy¬ magana w przypadku znanych dwubiegunowych zespolów z anodami plytkowymi plaskimi.Zespól dwubiegunowy do ogniwa elektrolityczne¬ go wedlug wynalazku zawiera anode, majaca gru¬ pe podluznych elementów z metalu pokrytych co najmniej na czesci swych powierzchni powloka elektrokatalitycznie czynna, przy czym elementy te sa zmontowane na plycie majacej warstewke z me¬ talu i wystaja z tej plyty i sa przewodzace elektry¬ cznie, przy czym srodkowe czesci tych elementów sa umiejscowione w plaszczyznie poprzecznie odsunie¬ tej od plyty; zespól zawiera równiez blaszana kato- 111191111191 de, majaca grupe podluznych elementów metalo¬ wych zmontowanych na blasze i wystajacych z tej blachy, przewodzacych elektrycznie, przy czym srodkowe czesci tych elementów sa umiejscowione w plaszczyznie poprzecznie odsunietej od blachy, ponadto podluzne elementy sa co najmniej w jed¬ nej z grup sa elastyczne a plyty anody z warstew¬ kami metalu i blachy katody sa przewodzaco elek¬ trycznie polaczone ze soba.Na blache katody mozna stosowac dowolny me¬ tal, inny jak metal tworzacy warstewke na plycie anody pod warunkiem, ze metal zastosowany na blache katody jest przewodzacy i odporny na dzia¬ lanie elektrolitu ogniwa elektrolitycznego.Korzystnie katoda jest wykonana z miekkiej bla¬ chy zelaznej lub stalowej, aczkolwiek moga byc tak¬ ze uzyte inne metale, jak na przyklad nikiel.Poniewaz podluzne elementy co najmniej w jed¬ nej z. grup sa elastyczne, wiec zespoly dwubieguno¬ we sa zestawiane w ogniwie elektrolitycznym bez powodowania uszkodzen przepony lub membrany znajdujacej sie miedzy tymi zespolami w chwili kiedy grupy podluznych elementów zetkna sie z przepona lub membrana. Niekiedy gdy nastepuje zetkniecie, powstaje uszkodzenie przepony lub mem¬ brany jednak jest tak minimalne, ze mozna go zu¬ pelnie pominac, poniewaz podluzne elementy ugina¬ ja sie w kierunku do plyty pokrytej metalem two¬ rzacym warstewke i/lub w kierunku do zelaznej wzglednie stalowej blachy katody.Korzystnie jest w zespole dwubiegunowym, aby srodkowa zasadnicza czesc kazdego z podluznych elementów anody byla poprzecznie odsunieta od plyty z metalem formujacym warstewke oraz by byla do tej plyty równolegla, a tak samo, aby za- sadnicza-srodkowa czesc kazdego z podluznych elementów katody byla poprzecznie odsunieta od zelaznej lub stalowej blachy i byla do niej równo¬ legla.Czesci srodkowe podluznych elementów plyty z metalem tworzacym warstewke, które sa polozo¬ ne w jednej plaszczyznie, korzystnie powinny byc równolegle do siebie, tak samo korzystnie czesci srodkowe podluznych elementów z zelaza lub stali, które sa polozone w jednej plaszczyznie powinny byc takze równolegle do siebie.Elementy podluzne zarówno anody, jak i kato¬ dy sa korzystnie wykonane w postaci drutów lub pretów. Podluzne elementy sa wykonane jako sztywne badz jako sprezyste przez ich odpowiednie uksztaltowanie i dobranie wymiarów, na przyklad ich grubosci. Przykladowo proste druty lub prety anodowe sa zagiete z jednego konca blisko punktu przymocowania do plyty pokrytej warstewka meta¬ lu formujacego anode i moga byc zasadniczo sztyw¬ ne, natomiast elastycznosc pretów zamocowanych do zelaznej albo stalowej blachy katody uzyskuje sie przez zaginanie drutów lub pretów w dwóch lub wiecej miejscach ksztaltujac je w petle.Im wieksza jest grubosc drutu lub preta, tym wieksza jest sztywnosc elementu. Grubosc drutów lub pretów ma wartosc w zakresie 1—6 mm, ko¬ rzystnie 2—4 mm.Ze wzgledu na wyzszy koszt metalu tworzacego warstewke anody w stosunku do zelaza lub stali tworzacej katode oraz mniejszej przewodnosci ta¬ kiego metalu elementy podluzne z metalem tworza¬ cym warstewke powinny byc mozliwie o najmniej¬ szej dlugosci. Wobec koniecznosci stosowania ele- 5 mentów o wiekszej dlugosci ze wzgledu na nada¬ nie im elastycznosci, podluzne elementy sprezyste sa raczej stosowane na katodzie jak na anodzie.W szczególnie korzystnym wedlug wynalazku zes¬ pole dwubiegunowym, podluzne elementy anody sa io sztywne, natomiast podluzne elementy katody sa gietkie — sprezyste. Dlatego podluzne elementy anody maja kazdy tylko pojedyncze zagiecie, nato¬ miast elementy katody maja dwa lub wiecej zagiec tworzacych petle. 15 Podluzne elementy katody i anody moga byc przy¬ mocowane do odpowiadajacych im blach i plyt na przyklad za pomoca spawania. W anodzie wedlug wynalazku, majacej podluzne elementy w postaci sztywnych drutów lub pretów kazdy element jest 20 zagiety blisko jednego konca i przymocowany do plytki z metalem tworzacym warstewke za pomoca spawania przy wykorzystaniu energii kondensatora.W katodzie wedlug wynalazku, kazdy element w ksztalcie petli ma jeden koniec swobodny, podczas 25 gdy drugi koniec jest przymocowany do zelaznej lub stalowej blachy za pomoca przyspawania przy wykorzystaniu energii kondensatora.OKreslenie „metal tworzacy warstewke" oznacza jeden z takich metali jak tytan, cyrkon, niob, tan¬ tal lub wolfram, albo stop zawierajacy glównie je¬ den z tych metali i majacy wlasnosci polaryzacji porównywalne do wlasnosci tego metalu.Wedlug wynalazku korzystnie uzywa sie samego tytanu lub stopu tytanu, majacego wlasnosci pola¬ ryzacji porównywalne z tytanem. Przykladem ta¬ kich stopów sa stopy tytan-cyrkon zawierajace do 14% wagowo cyrkonu, stopy tytanu z zawartoscia do 5% wagowo metalu grupy platynowców, to jest platyny, rodu lub irydu oraz stopy tytanu z niobem lub tantalem, zawierajace do 10% wagowo tych skladników.Powloka elektirokatalitycznie aktywna jest po¬ wloka przewodzaca, odporna na dzialanie elektro- 45 chemiczne, ale bioraca czynny udzial w przenosze¬ niu elektronów miedzy elektrolitem a anoda. Co najmniej te czesci podluznych elementów anody, które sa odsuniete poprzecznie od plyty pokrytej metalem, formujacym warstewke anody maja ko- 50 rzystnie powloke elektrolitycznie aktywna.W przypadku potrzeby calosc podluznych elemen¬ tów a takze plyta z metalem tworzacym warstewke, moga miec powloke elektrokatalitycznie aktywna.Elektrolitycznie aktywny material zawiera jeden 55 lub wiecej metali z grupy platynowców, a wiec pla¬ tyne, rod, iryd, ruten, osm, pallad i/lub stopy tych metali oraz/lub ich tlenki, albo inny metal, lub zwiazek chemiczny, który bedzie dzialal jako ano¬ da i który jest odporny na rozpuszczanie elektro- 60 chemiczne w ogniwie, na przyklad ren, trójtlenek renu, magnetyt, azotek tytanu oraz borki, fosforki i krzemki metali grupy platynowców. Powloka mo¬ ze zawierac jeden lub wiecej z metali grupy platy¬ nowców i/lub ich tlenki z domieszka jednego lub 65 wiecej tlenków metali nieszlachetnych. 30 35111191 Alternatywnie powloka moze zawierac jeden lub wiecej samych tlenków metali nieszlachetnych, albo mieszanine jednego lub wiecej tlenków metali nie¬ szlachetnych i katalizatora w postaci chlorku meta¬ lu nieszlachetnego. Odpowiednimi tlenkami metali nieszlachetnych w tym przypadku tworzacych war¬ stewke, sa przykladowo tlenki tytanu, cyrkonu, nio¬ bu, tantalu lub wolframu oraz dwutlenek cyny, dwutlenek .germanu oraz tlenki antymonu.Ponadto moga byc stosowane odpowiednie kata¬ lizatory wydzielania chloru w postaci dwufluorków manganu, zelaza, kobaltu, niklu oraz ich mieszani¬ ny. Szczególnie korzystnymi wedlug wynalazku sa elektirokatalitycznie czynne powloki, które zawie¬ raja sama platyne oraz powloki, które maja zestaw dwutlenek rutenu (dwutlenek tytanu albo dwutle¬ nek rutenu) dwutlenek cyny z domieszka dwutlenku tytanu.Inne odpowiednie powloki opisane sa w brytyjs¬ kim patencie nr 1402414, w brytyjskim zgloszeniu patentowym nr 49898/73 oraz patencie belgijskim nr 821470, wedlug których nie przewodzacy ziarnisty lub wlóknisty material ogniotrwaly zostaje osadzo¬ ny w osnowie z materialu elektrokatalitycznie ak¬ tywnego typu wyzej opisanego. Odpowiednie do te¬ go celu nie przewodzace ziarniste lub wlókniste ma¬ terialy zawieraja tlenki, fluorki, azotki i siarczki.Przydatnymi tlenkami, wlacznie ze zlozonymi tlenkami sa tlenek cyrkonowy, tlenek glinowy, dwu¬ tlenek krzemu, tlenek toru, dwutlenek tytanu, tle¬ nek ceru, tlenek hafnu, pieciotlenek dwutantalowy, glinian magnezu, na przyklad spinel MgO*Al203, glinokrzemiany, mulit (Al2Os)3 (Si02)2, krzemian cyrkonowy, szklo, krzemian wapniowy, bolit (CaO)2Si02, glinian wapniowy, tytanian wapniowy, perowksit, to jest meta-tytanian wapniowy, CaTiOs, attapulgit, to jest poligorskit, kaolinit, azbesty, mika, kodieryt i bentonit.Przydatnymi siarczkami sa trójsiarczek dwuceru, przydatnymi azotkami sa azotek boru i azotek krze¬ mu, a przydatnym fluorkiem jest fluorek wapniowy.Korzystnym materialem ogniotrwalym nie prze¬ wodzacym jest mieszanina krzemianu cyrkonu i tlenków cyrkonowych, na przyklad czasteczki krzemianu cyrkonowego i wlókna tlenku cyrkono¬ wego.W zespolach dwubiegunowych wedlug wynalazku, czesci anod, które maja byc pokryte powloka elek¬ trokatalitycznie aktywna, sa pokrywane technika malowania lub wypalania, przy czym na powierz¬ chni anody, wytwarzana jest powloka z metalu i/lub tlenku metalu na przyklad za pomoca nakladania warstwy kompozycji malarskiej, zawierajacej cie¬ kle spoiwo ulegajace rozkladowi pod wplywem cie¬ pla oraz zwiazki kazdego z metali, który ma sie znajdowac w wykonanej powloce; nastepnie wars¬ twy farby sa suszone przez odparowanie cieklego spoiwa, po czym utwardzane przez nagrzewanie po¬ krytej anody, w temperaturze 250—800°C dla roz¬ kladu zwiazków metalowych i uformowania powlo¬ ki o potrzebnej kompozycji.Kiedy w powloce trzeba osadzic czastki ognio¬ trwale lub wlókna w metalu i/lub tlenku metalu, to czastki te lub wlókna ogniotrwale zostaja domie¬ szane do kompozycji lakierniczej przed jej naloze¬ niem na anode. Alternatywnie czastki ogniotrwale lub wlókna moga byc wprowadzone do warstwy kompozycji lakierniczej, kiedy jest jeszcze ciekla 5 na powierzchni anody, przy czym warstwa lakier¬ nicza jest wtedy suszona przez odparowanie spoiwa cieklego i utwardzanie.Powloka elektrokatalitycznie aktywna na ano¬ dzie zespolu dwubiegunowego jest tworzona za po- 10 moca nakladania wielu warstw lakieru, przy czym kazda warstwa jest suszona i wypalana przed na¬ lozeniem nastepnej warstwy.Zespolenie plyty z metalem tworzacym warstew¬ ke z blacha zelazna lub stalowa jest przykladowo 15 wykonywana za pomoca lutowania lub lutowania twardego. Szczególnie korzystnym jest sposób luto¬ wania przedstawiony w brytyjskim zgloszeniu paten¬ towym nr 1236997, wedlug którego plyta z metalem tworzacym warstewke zostaje pokryta metalem cy- 20 na lub jej stopem za pomoca nagrzewania, nato- miast druga powierzchnia laczona zostaje pokry¬ ta cynujacym metalem lub stopem w stanie cie¬ klym rozprowadzanym ultradzwiekowo pobudzana sonda, po calej powierzchni pokrywanej, przy czym *5 sonda ta ma styk z ta powierzchnia i stopionym metalem. W ten sposób plyta anody zostaje przylu- towana do blachy zelaznej lub stalowej.Cynujacy metal lub stop jest metalem lub stopem, który na plycie z* metalem tworzacym warstewke 30 tworzy powloke, która umozliwia zastosowanie do pokrytej w ten sposób plyty lutowania konwencjo¬ nalnego. Odpowiednimi metalami cynujacymi sa cy¬ na, cynk i kadm. Odpowiednimi stopami cynuja¬ cymi sa drugorzedowe stopy cyny z cynkiem olo- 35 wiem, antymonem, lub bizmutem oraz trzeciorzedo¬ we stopy zawierajace cyne, na przyklad stop cyna/ /olów/cynk, korzystnym jest stosowanie stopu cynk/ /cyna.Wedlug wynalazku stopiony cynujacy metal lub 40 stop ma temperature 350—450°C, a sonda ma rezo¬ nans przy czestotliwosci okolo 20 kHz.Wstepne ocynowanie blachy z zelaza lub stali mo¬ zna dogodnie wykonac sposobem konwencjonalnym za pomoca nagrzewania blachy razem, przykladowo 45 ze stopem olów/cyna, albo stopem olów/bizmut. Cy¬ nujacy metal lub stop moze byc taki sam dla cy¬ nowania plyty z metalem tworzacym warstewke jak i dla blachy z zelaza lub stali. Do lutowania z soba plyt i blach mozna stosowac szeroki asortyment sto- 50 pów; odpowiednimi stopami lutowniczymi sa przy¬ kladowo stopy olów/cyna, lub stopy olów/bizmut.Alternatywnie plyta z metalem tworzacym war¬ stewke, wstepnie ocynowana ultradzwiekowo, mo¬ ze byc polaczona z blacha z zelaza lub stali za po- 55 moca spoiwa elektrycznie przewodzacego w sposób przedstawiony w zgloszeniu brytyjskim nr 51227/73 odpowiadajacym patentowi belgijskiemu nr 821727.Mozna do tego wykorzystywac dowolne przewodza¬ ce spoiwo w tym równiez zywice epoksydowe, wy- 80 pelnione proszkiem z metalu przewodzacego, np. srebra lub cynku. Ogólnie zywice epoksydowe za¬ wieraja produkt kondensacji dwufenolu — Az epi- chlorhydryna, inne zywice moga byc utwardzane za pomoca odpowiedniego srodka tworzacego wiazania 85 poprzeczne, to jest czynnika sieciujacego, na przy-111191 8 klad za pomoca aminy. Spoiwa te powinny zawierac wagowo 50—90% metalu. Przy zastosowaniu takich spoiw trzeba nalozyc spoiwo na laczone plyty i bla¬ chy, nastepnie scisnac je razem z dociskiem, przy¬ kladowo 1,4—3,5 kg/cm2 i utwardzac w temperatu¬ rze 100—180°C.W przykladzie wykonania wedlug wynalazku ply¬ ty z metalem tworzacym warstewke oraz blachy z zelaza lub stali sa laczone za pomoca wielu sworz¬ ni miedzianych, przy czym sworznie te sa przyspa¬ wane za pomoca energii kondensatora do blachy z zelaza lub stali, a nastepnie zostaja przylutowane do plyty z metalem tworzacym warstewke.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przy¬ kladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia rzut pionowy przekroju zespolu dwu¬ biegunowego, fig. 2 — widok schematyczny jedne¬ go boku katody zespolu dwubiegunowego z fig. 1, fig. 3 — rzut pionowy przekroju czesci ogniwa elek¬ trolitycznego zawierajacego zespól dwubiegunowy, oddzielony separatorami od przylaczeniowej katody i przylaczeniowej anody, fig. 4 — zestawienie ano¬ dy i katody w pionowym laboratoryjnym ogniwie membranowym.Przedstawiony na fig. 1 zespól dwubiegunowy ma anode zlozona z tytanowej plyty 1, na której sa umiejscowione sztywne tytanowe druty 2 o gru¬ bosci 3 mm, przy czym kazdy drut 2 ma pojedyn¬ cze zagiecie 3 i jest przypawany w miejscu 4 do blachy 1 metoda sworzniowa za pomoca energii kon¬ densatora. Kazdy z drutów 2 zawiera czesc srodko- wa-prosta 5, równolegla do blachy 1 i odsunieta od niej poprzecznie, przy czym druty 2 sa ustawione w szeregach, jeden nad drugim, a srodkowe odcin¬ ki proste 5 w kazdym rzedzie sa równolegle wzgle¬ dem siebie i leza w jednej plaszczyznie.Katoda zespolu dwubiegunowego jak przedsta¬ wiono na fig 1 i 2 sklada sie z blachy 6 z miekkiej stali, na której umiejscowione jest wiele drutów 7 z miekkiej stali o grubosci 3 mm, zamocowanych w miejscach 8 do blachy 6 sposobem przypawania sworzniowego za pomoca energii kondensatora.Druty 7 maja srodkowe proste odcinki 9 oraz za¬ giecia 10, 11 tworzace petle, które nadaja drutom sprezystosci. Druty 7 sa ustawione w szeregach je¬ den nad drugim, a srodkowe odcinki proste 9 w kaz¬ dym szeregu sa równolegle do siebie i leza w jednej plaszczyznie.Tytanowe anodowe druty 2 maja powloke elek¬ trokatalitycznie aktywna, przykladowo z tlenku ru- tenowego lub dwutlenku tytanu, nalozona co naj¬ mniej na prosty srodkowy odcinek 5.Strona odwrotna-tylna tytanowej plyty 1 jest elektrycznie przewodzaco polaczona z blacha 6 ze stali miekkiej co razem tworzy zespól dwubieguno¬ wy. Zespoly dwubiegunowe sa tworzone korzystnie przez zlutowanie ultradzwiekowe przy uzyciu sto¬ pu cynk/cyna, wstepnie ocynowanych plyt 1 z tyta¬ nu ze wstepnie ocynowanymi blachami 6 z miek¬ kiej stali.Elektrolityczne ogniwo, przedstawione na fig. 3 zawiera zespól dwubiegunowy taki jak przedstawio¬ ny na fig. 1 i 2, zlozony z anody z tytanowej plyty 1, która ma wiele sztywnych drutów tytanowych 2 z powloka elektrokatalitycznie aktywna, anoda po¬ laczona jest elektrycznie przewodzaco z katoda 6 z blachy ze stali miekkiej, która ma wiele drutów 7 ze stali miekkiej uksztaltowanych w sprezyste petle. 5 Ponadto ogniwo zawiera przylaczeniowa anode 12 z plyty tytanowej, majacej wiele sztywnych tyta¬ nowych drutów 13 z powloka elektrokatalitycznie aktywna oraz zawiera przylaczeniowa katode 14 z blachy ze stali miekkiej, majaca wiele drutów 15 io ze stali miekkiej uksztaltowanych w sprezyste petle.Separator 16 ustawiony jest miedzy i styka sie z drutami 13 przylaczeniowej anody 12 oraz drutami 7 katody 6 zespolu dwubiegunowego, natomiast se¬ parator 17 jest ustawiony miedzy i styka sie z dru- 15 tami 15 przylaczeniowej anody 14 i drutami 2 ano¬ dy 1 zespolu dwubiegunowego, przy czym separatory tworza przedzialy anodowe i katodowe. Jako sepa¬ ratory stosowane sa przykladowo porowate przepo¬ ny lub membrany kationitowe. 20 Przyklad wykonania. Wedlug wynalazku zostal wykonany zespól dwubiegunowy anoda-katoda i umieszczony w pionowym laboratoryjnym ogniwie membranowym jak przedstawiono na fig. 4 dla od¬ tworzenia pracy zespolu dwubiegunowego wedlug 25 wynalazku.Anoda z tytanowa plyta 1 o wymiarach 300X X 970,5 mm o takiej samej budowie, jak anoda zes¬ polu dwubiegunowego przedstawionego na fig. 1, zawiera szesc rzedów tytanowych drutów 2 o sred- 30 nicy 3 mm, przy czym kazdy rzad zawiera 32 druty, a kazdy drut ma srodkowy prosty odcinek 5 o dlu¬ gosci 154 mm. Druty 2 sa zamocowane do plyty 1 za pomoca przyspawania sworzni przy wykorzystaniu energii kondensatora, druty tytanowe 2 maja po- 35 wlóke z mieszaniny tlenku tytanowego i dwutlenku tytanu.Katoda z blachy stalowej o takiej samej budowie jak katoda przedstawiona na fig. 1 i 2 zawiera piec rzedów petlowo uksztaltowanych drutów 7 ze sta- 40 li miekkiej, przy czym kazdy rzad ma 32 druty, za¬ mocowane do blachy 6 sposobem przyspawania sworzniowego przy wykorzystaniu energii konden¬ satora. Odstepy miedzy tytanowa blacha 1, a mem¬ brana 18, to jest szerokosc przedzialu anolitu, a wiec 45 grubosc warstwy cieczy anodowej oraz miedzy bla¬ cha 6 ze stali miekkiej a membrana 18, to jest sze¬ rokosc przedzialu katolitu, a wiec cieczy katodowej, maja po 28 mm.Membrana 18 zostala wykonana z kwasu nadflu- 50 orosulfonowego opartego na kopolimerach tetraflu- oroetylenu i fluorowanego eteru winylowego. Mem¬ brana przylega do katody i anody, to jest odstep anoda-katoda wynosi zero.Do przedzialu anolitu doprowadzono solanke 55 chlorku sodu o stezeniu 300 g NaCl na litr z nateze¬ niem przeplywu 6 litrów na godzine, do przedzialu katolitowego doprowadzano wode zdejonizowana.Temperatura ogniwa byla utrzymywana poziomie 85°C. 60 Przez ogniwo przeplywal prad elektryczny o na¬ tezeniu 300 A, równowazna gestosc pradu wynosi¬ la 1,8 kA/m2. Napiecie robocze ogniwa bylo 2,9 V.Wytwarzany chlor zawieral wagowo 94% CI2 oraz mniej jak 0,1% wagowo H2. Wodorotlenek sodowy 65 wytwarzany zawieral wagowo 10% sody kaustycz-111191 9 10 nej. Ogniwo pracowalo przy pradzie wodorotlenku sodowego ze sprawnoscia 86%.Membrana nigdzie nie zostala uszkodzona przez druty anody i katody. 5 Zastrzezenia patent'owe 1. Zespól dwubiegunowy do ogniwa elektrolitycz¬ nego, znamienny tym, ze jego plyta (1) anodowa ma podluzne elementy (2) z metalu pokryte co naj- 10 mniej na czesci swojej powierzchni powloka elek¬ trokatalitycznie aktywna, przy czym elementy te sa elektrycznie przewodzaco zmontowane na plycie (1) anody majacej warstewke metalu i wystaja z tej plyty (1) przy czym srodkowe czesci (5) tych elemen- w tów (2) sa umiejscowione w plaszczyznie poprzecznie odsunietej od plyty (1) a jego blaszana katoda (6) zawiera grupe podluznych metalowych elementów (7) elektrycznie przewodzaco zmontowanych na bla¬ sze (6) i wystajacych z tej blachy, przy czym sród- 20 kowe czesci (9) tych elementów leza w plaszczyznie poprzecznie odsunietej od blachy, ponadto podluzne elementy (7) co najmniej w jednej z grup sa giet¬ kie a plyta (1) anody z warstewka metalu oraz bla¬ cha (6) katody sa ze soba polaczone elektrycznie 25 przewodzaco. 2. Zespól wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze blacha (6) katody jest blacha zelazna lub stalowa. 3. Zespól wedlug zastrz. \, znamienny tym, ze srodkowa czesc (5) kazdego z podluznych elementów (2) anody jest poprzecznie odsunieta i zarazem rów¬ nolegla do plyty (1) majacej warstewke metalu. 4. Zespól wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze srodkowa czesc (5) kazdego z podluznych elementów 35 (7) katody jest poprzecznie odsunieta i zarazem rów¬ nolegla do blachy (6) zelaznej lub stalowej. 5. Zespól wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze srodkowe (5) czesci podluznych elementów (2) plyty (1) z metalem tworzacym warstewke oraz czesci 40 srodkowe (9) elementów (7) z zelaza lub stali, sa równolegle do siebie. 6. Zespól wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze podluzne elementy (2) anody i podluzne elementy (7) katody maja postac drutów lub pretów. 45 7. Zespól wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze gietkosc podluznych elementów (7) jest utworzona za pomoca petli wykonanych na tych elementach. 8. Zespól wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze podluzne elementy (7) katody sa gietkie. 9. Zespól wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze podluzne elementy (2) anody sa sztywne, a podluz¬ ne elementy (7) katody sa gietkie. 10. Zespól wedlug zastrz. 1, znamienny tyma ze podluzne elementy (2) anody sa przymocowane do plyty (6) z metalem tworzacym warstewke sposo¬ bem sworzniowego przyspawania z wykorzystaniem energii kondensatora. 11. Zespól wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze podluzne elementy (7) katody sa przymocowane do blachy (6) katody sposobem sworzniowego przyspa¬ wania z wykorzystaniem energii kondensatora. 12. Zespól wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze co najmniej srodkowe czesci (5) podluznych elemen¬ tów (2), które sa przesuniete poprzecznie wzgle¬ dem plyty (1) z metalem tworzacym warstewke ma¬ ja powloke elektrokatalitycznie aktywna. 13. Zespól wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze metal tworzacy warstewke na plycie (1) anody jest tytanem. 14. Zespól wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze powloka elektrokatalitycznie aktywna polozona na plycie (1) anody zawiera mieszanine tlenków meta¬ li z grupy platynowców i tlenku metalu tworzacego warstewke. 15. Zespól wedlug zastrz. 14, znamienny tym, ze powloka polozona na plycie (1) anody zawiera mie¬ szanine tlenku rutenowego i dwutlenku tytanu. 16. Zespól wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze plyta (1) z metalem tworzacym warstewke i blacha (6) z zelaza lub stali sa elektrycznie przewodzaco polaczone ze soba za pomoca lutowania ultradzwie¬ kowego ocynowanej plyty (1) metalem tworzacym warstewke z ocynowana blacha (6) z zelaza lub stali. 17. Zespól wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze plyta (1) z metalem tworzacym warstewke oraz bla¬ cha (6) z zelaza lub stali sa laczone ze soba wzajem¬ nie za pomoca wielu sworzni miedzianych.111191 \±n LDA. Zaklad 2. Zam. 844/81. Nakl. 80 egz.Cena 45 zl PL