Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie do odczytu nosnika zapisu, na którym informacja, na przyklad informacja wizyjna i/lub foniczna jest przechowywana w optycznie odczytywalnej infor¬ macyjnej strukturze sciezkowej. Urzadzenie za¬ wiera zródlo promieniowania, uklad obiektywowy do przekazywania promieniowania emitowanego przez zródlo promieniowania do czulego na pro¬ mieniowanie ukladu detekcyjnego informacji, po¬ przez nosnik zapisu. Uklad detekcyjny przeksztalca wiazke odczytowa, dostarczana przez zródlo pro¬ mieniowania i zmodulowana przez strukture in¬ formacyjna, w sygnal elektryczny. Ponadto urza¬ dzenie to zawiera detekcyjny uklad centrowania dolaczony cjo elektrycznego obwodu dostarczaja¬ cego sygnal sterowania do korekcji centrowania wiazki odczytowej, wzgledem czytanej czesci sciez¬ ki.Detekcyjny uklad centrujacy powinien byc ro¬ zumiany w znaczeniu czulego na promieniowanie ukladu detekcyjnego, który dostarcza elektryczny sygnal, zawierajacy wskazanie o odchyleniu mie¬ dzy srodkiem plamki, czytajacej promieniowania, która jest rzutowana na nosnik zapisu, a srod¬ kiem czytanej czesci sciezki.W publikacji „Philips* Technical Review" 33 nr 7, strony 186—189, opisane jest urzadzenie do od¬ czytu okraglych nosników zapisu w ksztalcie dys¬ ku. Na takim nosniku zapisu jest przechowywany program telewizji kolorowej. Struktura informa- 25 30 cyjna zawiera spiralna sciezke, która sklada sie z mnóstwa wglebien, wytloczonych w nosniku za¬ pisu, przy czym informacja o luminancji jest za¬ warta w czestotliwosci wglebien, a informacja o chrominancji i dzwieku jest zawarta w zmiennej dlugosci wglebien. Na strukturze informacyjnej wiazka odczytowa jest zogniskowana w plamke czytajaca, której wymiary pozostaja w zaleznosci od wielkosci wymiarów wglebien. Przez przemiesz¬ czanie nosnika zapisu wzgledem wiazki odczyto¬ wej, ta wiazka jest modulowana zaleznie od prze¬ chowywanej informacji. Czuly na promieniowa¬ nie uklad detekcyjny informacji przetwarza mo¬ dulacje wiazki odczytowej w elektryczny sygnal.W elektrycznym obwodzie sygnal zostaje tak prze¬ ksztalcony, ze moze byc dostarczony do odbior¬ nika telewizji kolorowej.Podczas odczytu nosnika zapisu nalezy wziac pod uwage, ze srodek plamki czytajacej promie¬ niowania musi byc zawsze rzutowany na srodek czytanej sciezki, poniewaz w przeciwnym przy¬ padku glebokosc modulacji sygnalu dostarczanego przez uklad detekcyjny informacji jest zbyt maly i moga pojawiac sie przeniki pomiedzy sasiednimi sciezkami. Ponadto, polozenie plamki promienio¬ wania powinno byc ciagle sledzone i sterowane.W tym celu urzadzenie opisane w cytowanym artykule, zawiera uklad pomocniczy, w którym wytwarza sie dwie wiazki pomocnicze, które sa ogniskowane na brzegu odczytywanej czesci sciez- 107 679a 1OT§79 4 ki. Dla kazdej z wiazek pomocniczych przewidzia¬ no oddzielny dodatkowy detektor. Róznica miedzy sygnalami wyjsciowymi tych dodatkowych detek¬ torów wskazuje na stopien scentrowania wiazki odczytowej wzgledem odczytywanej czesci sciezki.Oprócz optycznych elementów koniecznych do fak¬ tycznego odczytu, znane urzadzenie zawiera duzo dodatkowych elementów optycznych, koniecznych do detekcji bledu centrowania.Przedmiotem niniejszego zgloszenia jest urza¬ dzenie odczytowe, w którym bledy centrowania moga byt wykrywane przy uzyciu minimalnej ilosci dodatkowych elementów optycznych.Urzadzenie wedlug wynalazku charakteryzuje sie tym, ze uklad detekcyjny centrowania oraz uklad detekcyjny informacji sa utworzone przez parzysta liczbe, przynajmniej dwa, a najwyzej cztery detektory czule na promieniowanie, które sa polozone w dalekim polu struktury, informa¬ cyjnej, w poszczególnych cwiartkach imagmacyj- nego ukladu wspólrzednych X—Y, którego po¬ czatek lezy na osi optycznej ukladu obiektywo¬ wego, którego os X efektywnie rozciaga sie w kierunku sciezkowym, a którego os Y^-efektyw- nie rozciaga sie poprzecznie do kierunku sciezko¬ wego. Wyjscia dwóch detektorów, które sa umiesz¬ czone po tej samej stronie osi Y sa dolaczone do dwóch obwodów odejmujacych i jednego obwodu sumujacego. Urzadzenie jest zaopatrzone w ob¬ wód mnozacy, do którego wejsciowe sygnaly do¬ chodza z obwodu odejmujacego i obwodu sumu¬ jacego oraz, a wyjscie obwodu mnozacego, jest dolaczone do obwodu filtru, który przenosi tylko czestotliwosci nizsze, niz czestotliwosc odpowia¬ dajaca podwojonej sredniej wartosci przestrzennej czestotliwosci struktury informacyjnej w kierun¬ ku sciezkowym. Na wyjsciu obwodu filtru wys¬ tepuje sygnal sterowania do korekcji centrowania wiazki odczytowej.Zwrot „detektory sa polaczone w dalekim polu struktury informacyjnej" nalezy rozumiec, ze te detektory sa zlokalizowane w plaszczyznie, w któ¬ rej róznie ugiete rzedy wiazek odczytowych u- tworzone przez strukture informacyjna sa wystar¬ czajaco wyróznione, to jest w plaszczyznie wy¬ starczajaco odleglej od obrazu struktury informa¬ cyjnej.Zwrot „ze os X efektywnie rozciaga sie w kie¬ runku sciezki, a os Y efektywnie rozciaga sie po¬ przecznie do kierunku sciezki" nalezy rozumiec, ze wyobrazone rzuty tych osi na strukture infor¬ macyjna rozciagaja sie odpowiednio w kierunku sciezki i poprzecznie do kierunku sciezki.Wynalazek bazuje na fakcie, ze w czasie" odczy¬ tu struktury informacyjnej, która zachowuje sie jak dwuwymiarowa krata dyfrakcyjna, bledy cen¬ trowania daja w wyniku dodatkowe przesuniecia fazy miedzy wiazka pomocnicza zerowego rzedu, a wiazkami pomocniczymi wyzszego rzedu. Te przesuniecia fazy moga byc wykrywane w dale¬ kim polu struktury informacyjnej, przy uzyciu odpowiednio rozmieszczonych detektorów. Zgodnie z wynalazkiem, sygnal odniesienia otrzymuje sie przy uzyciu tych samych detektorów, który to sygnal jest uzywany do wytwarzania sygnalu ste¬ rowania do korekcji centrowania plamki czytaja¬ cej wzgledem odczytywanej czesci sciezki. Zaleta tego rozwiazania jest, ze sygnal odniesienia i syg¬ nal dostarczajacy wskazanie bledu centrowania sa 5 w ten sam sposób narazone na mozliwosc zakló¬ cen w ukladzie odczytowym, takich jak szum op¬ tyczny, albo drgania elementów w urzadzeniu od¬ czytowym. Z powodu sposobu w jaki wspomnia¬ ne sygnaly sa przeksztalcane, mianowicie przez 1# tak zwana detekcje synchroniczna; wynikowy syg¬ nal sterowania do korekcji centrowania jest nie¬ zalezny od wspomnianych zaklócen.Dalsza zaleta jest, ze zastosowanie wynalazku nie jest ograniczone do jednej specyficznej glebo- 15 kosci fazy struktury informacyjnej. Glebokosc fa¬ zy nalezy rozumiec jako róznice fazy1 pomiedzy wiazka pomocnicza zerowego rzedu a^ wiazkami pomocniczymi pierwszego rzedu, ' spowodowana przez szczególy struktury informacyjnej. Jesli H struktura informacyjna jest struktura! odbijajaca i zawiera wglebienia wytloczone na powierzchni nosnika zapisu, przy czym glehokofc wglebien wy¬ nosi #4. Symbol X oznacza dlugosc fali wiazki odczytowej, której glebokosc fazy wynosi II. Wy- u nalazek daje sie równiez stosowac do struktur amplitudowych, których glebokosci fazowe moga obejmowac takze II.Jednakze wybrana glebokosc fazowa struktury informacyjnej narzuca jak najkorzystniej odczy- u tywac dana strukture, to jest czy suma sygnalów wyjsciowych z detektorów po jednej stronie osi Y powinna byc dodana, czy odjeta od sumy syg¬ nalów wyjsciowych z detektorów po drugiej stro¬ nie osi Y.M W zasadzie w rozwiazaniu wedlug wynalazku mozna zastosowac tylko dwa detektory. Przez u- zycie czterech detektorów mozna osiagnac lepszy stosunek sygnaj/szum dla sygnalu informacyjnego i dla "sygnalu bledu centrowania. __ 48 Detekcje bledów centrowania prowadzono do¬ tychczas przy zastosowaniu jednego dodatkowego detektora, który jest umieszczony w dalekim po¬ lu struktury informacyjnej. Alternatywnie, moga byc zastosowane dwa dodatkowe detektory. Jed- tf nakze, ostatnio wymienione detektory sa umiesz¬ czone w tej samej cwiartce wyzej wspomnianego imaginacyjnego ukladu wspólrzednych, a sygnaly ^wyjsciowe tych detektorów nie sa odejmowane wzajemnie od siebie dla okreslenia bledu centro- M wania. Do dynamicznej detekcji bledów centro¬ wania, w uprzednio przedstawionym urzadzeniu odczytowym, czytana czesc sciezki i plamka czy¬ tajaca powinny byc w czasie odczytu okresowo przemieszczane wzgledem siebie, w kierunku sciez- 55 ki. To wymaganie dotyczy albo nosnika zapisu, albo urzadzenia odczytowego.Przedmiot wynalazku w przykladzie wykonania jest odtworzony na rysunku, na którym fig. i przedstawia urzadzenie wedlug wynalazku, fig. 2, M 6, 6a, 7 i 8 przedstawiaja t przyklady czulych na promieniowanie ukladów de^kcyjnych aastosowar nych w tym urzadzeniu, ilustruja one takze jaki jestc przebieg sygnalów dostarczanych przez te u- klady, a fig. 3, 4 i 5 ilustruja zasade dzialania 40 wynalazku.107 679 Fig. 1 przedstawia okragly nosnik zapisu 1 w ksztalcie dysku w przekroju promieniowym. Jako strukture informacyjna przyjeto strukture odbija¬ jaca. Sciezki informacyjne sa oznaczone przez 3.Zródlo promieniowania 6, na przyklad laser helo- woneonowy, emituje wiazke odczytowa b. Zwier¬ ciadlo 9 odbija te wiazke w kierunku ukladu o- biektywowego 11, który jest schematycznie repre¬ zentowany przez pojedyncza soczewke. Droga wiazki odczytowej b prowadzi przez pomocnicza soczewke 7, która zapewnia, ze wiazka odczytowa calkowicie wypelnia zrenice ukladu obiektywowe¬ go. Nastepnie na powierzchni 2 struktury infor¬ macyjnej jest formowana plamka promieniowa¬ nia o minimalnych wymiarach.Wiazka odczytowa zostaje odbita przez struk¬ ture informacyjna i podczas obrotu nosnika za¬ pisu wokól trzpienia obrotowego 5, który prze¬ chodzi przez srodkowy otwór 4, zostaje zmodulo¬ wana czasowo zgodnie z informacja przechowy¬ wana w czytanej sciezce. Zmodulowana wiazka odczytowa przechodzi ponownie przez uklad obiek¬ tywowy i jest odbijana przez zwierciadlo 9 w kierunku wiazki emitowanej przez zródlo. Droga promieniowania wiazki odczytowej obejmuje ele¬ menty oddzielajace drogi modulowanej i niemo- dulowany wiazki odczytowej. Elementy. te moga na przyklad obejmowac zespól czulego na pola¬ ryzacje rozdzielajacego pryzmatu i cwiercfalo- wej plytki. Dla uproszczenia przyjeto na fig. 1, ze wspomniane srodki stanowi pólprzezroczyste zwierciadlo 8. Zwierciadlo to odbija czesc zmodu¬ lowanej wiazki odczytowej w kierunku czulego na promieniowanie ukladu detekcyjnego 12.Szczególy optyczne struktury informacyjnej sa bardzo male. Na przyklad, szerokosc sciezki wy¬ nosi 0,5 (Am, odleglosc sciezkowa 1,2 l*m, a sredni okres obszarów informacyjnych, które stanowia wglebienia, wynosi 3 \km dla dyskowego nosnika zapisu, na którym 30-to minutowy program tele¬ wizyjny jest przechowywany w obrebie pierscie¬ nia o wewnetrznej srednicy 12 cm i zewnetrznej srednicy 27 cm. Dlatego plamka czytajaca powin¬ na byc bardzo dokladnie scentrowana na czytanej sciezce.Aby umozliwic detekcje bledów centrowania, zgodnie z wynalazkiem, detekcyjny "uklad 12 za¬ wiera na przyklad cztery czule na promieniowa¬ nie detektory, jak przedstawiono na fig. 2. Cztery detektory 13, 14, 15 i 16 sa umieszczone w czterech róznych cwiartkach ukladu wspólrzednych X—Y.Jesli czytana czesc sciezki jest rzutowana na uklad detekcyjny, kierunek wzdluzny, kierunek po¬ przeczny do czesci sciezki sa równolegle odpo¬ wiednio do osi X i do osi Y.Cztery detektory sa ha przyklad umieszczone w plaszczyznie U, na której obraz wyjsciowy zre¬ nicy ukladu obiektywowego zostaje uformowany przez dodatkowa soczewke 23. Dla uproszczenia linia kreskowana na fig. 1 przedstawiono tylko obraz a' punktu wyjsciowej zrenicy. Detektory 13, 14, 15 i 16 moga byc równiez umieszczone w innej plaszczyznie, pod warunkiem, ze wiazki po¬ mocniczej ugiete w rózny sposób przez strukture informacyjna, sa wystarczajaco odmienne.Jak nastepnie pokazano na lig. 2, sygnaly wyjs¬ ciowe detektorów 13 i 16 sa odejmowane wzajem¬ nie od siebie la pomoca obwodu odejmujacego 17, a sygnaly wyjsciowe detektorów 14 i 15 za pomoca 5 obwodu odejmujacego 18. Sygnaly wyjsciowe o- dejmujacych obwodów 17 i 18 sa odejmowane wzajemnie od siebie w odejmujacym obwodzie 19.Wyjscie obwodu jest dolaczone do jednego z wejsc mnozacego obwodu 22. Sygnal wyjsciowy obwodu lf 22 jest dostarczany do dolnoprzepustowego filtru 23. Na wyjsciu tego filtru uzyskuje sie zadany sygnal Sr, jak zostanie to objasnione w dalszym ciagu.Do odczytu informacji zawartej w nosniku za- 16 pisu, na przyklad programu telewizyjnego, syg¬ naly wyjsciowe detektorów 13 i 16 zostaja dodane do siebie za pomoca sumujacego obwodu 21, a sygnaly wyjsciowe detektorów 14 i 15 za pomoca sumujacego obwodu 26. Sygnaly wyjsciowe sumu- 31 jacych obwodów 20 i 21 zostaja wzajemnie od siebie odjete w obwodzie 24. Sygnal informacji Sm, który zjawia sie na wyjsciu odejmujacego ob¬ wodu 24, zostaje dekodowany w znanym elektro¬ nicznym obwodzie 26, a sygnal dekodowany, jesli S9 przechowywany jest program telewizyjny, zostaje rozdzielony na sygnal wizji i sygnal fonii przez konwencjonalny odbiornik telewizyjny 27. Ponad¬ to sygnal S«4 jest doprowadzony do drugiego wejs¬ cia mnozacego wejscia 22.M Nastepnie bardziej szczególowo zostanie omó¬ wione fizyczne tlo wynalazku. Struktura informa¬ cyjna nosnika zapisu, która ta struktura infor¬ macyjna sklada sie ' ze sciezek, które w swoim zwoju zawieraja mnóstwo obszarów i obszarów u posrednich, które to obszary stanowia korzystnie wglebienia, które rozpatruje sie jako dwuwymia¬ rowa krate dyfrakcyjna. Ta krata rozdziela wiaz¬ ke odczytowa b na wiazki pomocnicze zerowego rzedu, pierwszego rzedu i wyzszych rzedów. Czesc M promieniowania friazek pomocniczych przechodzi przez zrenice obiektywowego ukladu lii zostaje skupiona w plaszczyznie obrazu struktury infor¬ macyjnej. W tej plaszczyznie obrazu poszczególne dyfrakcyjne rzedy nie sa oddzielone. Jednakze w tf plaszczyznie wyjsciowej 'irenicy ukladu obiekty¬ wowego, albo w plaszczyznie,, w której zostaje u- formowany obraz wspomnianej wyjsciowej zreni¬ cy, rzedy dyfrakcyjne sa mniej lub bardziej od¬ dzielone. Fig. 3 i 4 przedstawiaja sytuacje w ^ plaszczyznie wyjsciowej zrenicy.Na fig. 3 okrag 30 ze srodkiem 35 reprezentuje przekrój poprzeczny wiazki pomocniczej b (0,0 zerowego rzedu w plaszczyznie wyjsciowej zre^ nicy ukladu obiektywowego. Okregi 31, 32, 33 i 34 N odpowiednio reprezentuja przekroje poprzeczne skosnie ugietych wiazek pomocniczych b (+1, +1), b (—1, +1). b (—1, —1) i b (+1, —1), Oprócz ugiecia w skosnych kierunkach, struk¬ tura informacyjna ugina wiazke odczytowa rów- h niez w kierunku sciezkowym i w kierunku po¬ przecznym do kierunku sciezki. Stad równiez wiazki pomocnicze rzedu (+1,0) i (—1, 0) sa uzys¬ kiwane wylacznie wskutek wystepowania wgle¬ bien w czytanej czesci sciezki, jak równiez wiazki a pomocnicze rzedu (6,+1) i (0,—1) sa uzyskiwane7 107 679 8 wylacznie wskutek struktury kraty poprzecznej do kierunku sciezki. Na fig. 4 okregi 41, 42, 43 i 44 reprezentuja przekroje poprzeczne wiazek po¬ mocniczych b (+1,0), b (0, +1), b (—1,0) i b (0,-1) w polozeniu wyjsciowej zrenicy ukladu obiekty¬ wowego.Os X oraz os Y z fig. 3 i 4 odpowiadaja osi X oraz osi Y z fig. 2. Odleglosc srodków 36, 37, 38, 39, 46 i 48 okregów 31, 32, 33, 34, 42 i 44 od osi X jest okreslona przez A/q, gdzie q jest przestrzen¬ nym okresem struktury-informacyjnej w kierunku poprzecznym do kierunku sciezki, a X dlugoscia fali wiazki odczytowej b. Okres q moze byc przy¬ jety jako wartosc stala. Odleglosc f srodków 36, 37, 38, 39, 45 i 47 od osi Y jest okreslona przez X/p, gdzie p reprezentuje lokalny przestrzenny p- kres wglebien w czytanej czesci sciezki.Do okreslenia bledu centrowania stosuje sie wy¬ twarzanie zmian fazy w ukosnych wiazkach po¬ mocniczych pierwszego rzedu wzgledem wiazki pomocniczej rzedu zerowego.W zakreskowanych obszarach na fig. 3 rózne ukosne wiazki pomocnicze b (+1, +1), b (—1, +1), b (—1, —1) i b (+1, —1) pierwszego rzedu czes¬ ciowo pokrywaja pod-wiazke zerowego rzedu b (0, 0) i wystepuje zjawisko interferencji. Faza skos¬ nych wiazek pomocniczych pierwszego rzedu zmie¬ nia sie z wysoka czestotliwoscia z powodu ruchu plamki czytajacej po strukturze informacyjnej w kierunku sciezkowym, a z niska czestotliwoscia z powodu mozliwego ruchu plamki czytajacej w kie¬ runku poprzecznym do kierunku sciezkowego. To powoduje zmiane natezenia promieniowania w wyjsciowej zrenicy, albo skutecznej zrenicy wyjs¬ ciowej .ukladu obiektywowego, które to zmiany zo¬ staja wykrywane na przyklad przez uklad elek¬ tronowy z fig. 2.Kiedy srodek plamki czytajacej pokrywa sie ze srodkiem wglebienia, uzyskuje sie wlasciwa róz¬ nice fazowa rj miedzy wiazka pomocnicza pierw¬ szego rzedu i wiazka pomocnicza zerowego rzedu.Wartosc t|i zalezy od ksztaltu struktury informa¬ cyjnej, w przypadku struktury wglebien polega to glównie na glebokosci fazowej wglebien. Kiedy plamka czytajaca przesuwa sie z pierwszego wgle¬ bienia na drugie wglebienie, faza na przyklad wiazki pomocniczej b (+1, +1) pierwszego rzedu wzgledem wiazki zerowego rzedu wzrasta w spo¬ sób ciagly od wartosci $H. Dlatego mozna przy¬ jac, ze jesli plamka czytajaca przesuwa sie w kierunku sciezkowym, faza pomocniczej wiazki b (+1, +1) pierwszego rzedu wzgledem wiazki pomocniczej zerowego rzedu zmienia sie o cot. Tu co jest chwilowa czestotliwoscia, która jest okres¬ lona przez przestrzenna czestotliwosc wglebien na odczytywanej czesci sciezki oraz przez predkosc z jaka plamka czytajaca przesuwa sie po tej czesci sciezki. Równiez w przypadku przesuniecia plamki czytajacej poprzecznie wzgledem kierunku sciezkowego, faza wiazki pomocniczej b (+1, +1) pierwszego rzedu zmieni sie wzgledem wiazki po¬ mocniczej zerowego rzedu. To przesuniecie fazy Ar przedstawia sie nastepujaco —211 —- , gdzie Ar jest odlegloscia pomiedzy srodkiem plamki czyta¬ jacej i srodkiem odczytywanej czesci sciezki.Fazy # ±1, ±1) róznych skosnych wiazek po¬ mocniczych pierwszego rzedu wzgledem wiazki 5 pomocniczej zerowego rzedu przedstawia sie na¬ stepujaco: Ar 10 # (+ 1, +l)= t|J+CDt+2lI — q $ (—i, +i)=ij—cot+2n — 'A* # (—1,-1)=^ — cot — 211 — $ (+1,—l)=i|+cot — 211 -$- Zmiana natezenia promieniowania w wyjscio¬ wej zrenicy ukladu obiektywowego z powodu zja- 20 wiska interferencji wiazek pomocniczych skosnych pierwszego rzedu z wiazka pomocnicza zerowego rzedu, zostaje zmienione w sygnaly elektryczne przez detektory 13, 14, 15 i 16. Zaleznosc czasowa wyjsciowych sygnalów Sn, Sn, S» i Sn detektorów ss 13, 14, 15 i 16 przedstawia sie przez zaleznosci: 35 45 Sw=A cos j l +cot+2lI —j Si4=A cos/l—cot+211-^-j Sn=A cos * l — cot — 211 -^-1 Si,=A cosj f+cot —211-^1 gdzie A jest wartoscia stala.Jak przedstawiono na fig. 2, sygnaly Sn i Sn sa od siebie odjete, jak równiez sygnaly Sn i Sn. 40 Sygnaly na wyjsciach obwodów odejmujacych 17 i 18 przedstawiaja sie nastepujaco: Si7=Sii—Sn= —B sin (4 +tot) sin 1211-—j Sn=Sn—Sn=—B sin (4— cot) sin (211-—I gdzie B jest • równiez dodatnia wartoscia stala.Sygnaly S17 i Sn zostaja odjete od siebie w obwo¬ dzie odejmujacym 19. Wyjsciowy sygnal Su moze 50 byc okreslony przez zaleznosc: Sn= —C cos / TT ^\ ijj sin 1211-—I sin cot gdzie C jest równiez dodatnia wartoscia stala.Ar Czynnik sin 211 -— jest nieparzysta funkcja Ar, tak ze sygnal Sn zawiera informacje jednoczesnie o wielkosci, jak równiez o kierunku bledu cen¬ trowania plamki czytajacej wzgledem odczytywa¬ nej czesci sciezki. Czynnik sin cot zmienia sie w 60 czasie zaleznie od informacji zgromadzonej w czes¬ ci sciezki, ale jest zalezny od bledu, centrowania Ar.Jak pokazano na fig. 2 sygnaly wyjsciowe de¬ tektorów 13 i 16 sa do siebie dodawane w obwo- K dzie 21. Czlony cot sygnalów S13 i Sn sa tego sa-107 679 mego znaku, podczas gdy znak czlonu 211 — sygnalu Ba ma znak przeciwny niz ten sam czlon sygnalu Sn. W wyniku tega zmiana sumy sygna¬ lów Sis i Sn z powodu bledów centrowania bedzie istotnie mniejsza, niz zmiana sygnalu Sit. Sygnal sumy Sis+Sn jest glównie determinowany przez rzedy pierwsze, które sa ugiete w kierunku sciez¬ kowym. Sygnal ten mozna zapisac w sposób na¬ stepujacy: Sti*-Si3+Sn^D cos (l+cotWl+m cos 211—J gdzie m jest wartoscia mniejsza od 1, tak ze znak sygnalu Sn nie moze ulec zmianie z powodu bledu centrowania. Podobnie, sygnal sumy Su+Su moz¬ na zapisac: S«8=E cos M— ort) I 1+m soc 2lI-^-| Sygnaly S* i Sn sa dostarczane do porównujacego obwodu 24, na wyjsciu którego to obwodu otrzy¬ muje sie nastepujacy sygnal: S«4= —F sin [• sin mt zymi S„=SnxS,i-G cos <] sin ty sin(2ll—j ; Po mnozeniu w obwodzie 22 otrzymuje sie w wy¬ niku: 1 + +mcos K)] sin2 cat Czlon sin* cot moze byc zapisany jako -r — -^ cos <2+t); a czlon sin <|j cos l jako — sin (2$), tak ze: S„=sin 2^ K(A r) sinfali-^-J [l—cos (2cot)[ gdzie K=l/4 G 11+m cos(2n~^~)| i Jes* zawsze -dodatnie. W wyzej podanych wyrazeniach D, E, F i G stanowia, dodatnie stale wartosci. Sygnal £p przechodzi w koncu przez dolnoprzepustowy iiltr 23, który przenosi tylko czestotliwosci 2», tak ze uzyskuje sie sygnal: Sr-sin 2f K (Ar) sinfan-^-j.Poniewaz ty jest okreslone przez glebokosc fazo¬ wa, która jest stala dla okreslonego nosnika zapi¬ su, sin 2ty jest równiez wartoscia stala.Ponadto sygnal Sr jest nieparzysta funkcja ble¬ du centrowania Ar, tak ze przy pomocy opisa¬ nego ukladu detektorowego i przedstawionego przeksztalcania sygnalu, zostaje okreslony zarów¬ no kierunek, jak i wielkosc bledu centrowania.Sygnal Sr zostaje uzyty do korekcji polozenia plamki czytajacej wzgledem czytanej czesci sciez¬ ki w znany sposób, na przyklad przez przechy¬ lanie zwierciadla 9 w kierunku strzalki 10 (po¬ równaj fig. 1).Czlony K(Ar) sin (n2-^-) jako: 1/4 G[sin[2II—\ ± m/2sin moga byc zapisane Na fig. 5 funkcje sinl2ll—I i m/2sin(4ll—-1 sa reprezentowane przez przedstawione linia prze- 10 rywana krzywe lt i lt, a funkcja sumy przez przed¬ stawiona linie ciagla krzywa ls. To dowodzi, te w obszarze wokól A r=0, co jest wazne dla stero¬ wania za pomoca serwomechanizmów, sygnal m/2 sin K) powieksza sygnal sin «)•< a stad nachylenie krzywej 1* w poblizu punktu Ar ™ 0 jest bardziej ostre niz dla krzywej li.Nalezy zauwazyc, ze w zakreskowanych obsiad¬ lo rach z ftg. 4 pomocnicze wiazki, które sa ugiete w kierunku X pokrywaja wiazki pomocnicze, któ¬ re sa ugiete w kierunku Y. Sygnaly wyjsciowe detektorów 13, 14, 15 i 16 sa przez to nie tylko determinowane przez interferencje miedzy wiaz- 15 kami pomocniczymi rzedu zerowego *i wiazkami pomocniczymi pierwszego rzedu, które sa ugiete w kierunku pod katem diagonalnym, ale równiez przez interferencje pomiedzy wiazkami pomocni* czymi pierwszego rzedu, które sa ugiete w kierun- s» ku sciezkowym i w kierunku dó niego poprzecz¬ nym, przy czym te wiazki padaja w obrebie zre¬ nicy ukladu obiektywowego.Róznica fazy dla na przyklad wiazki pomocni¬ czej b (+1, 9) i wiazki pomocniczej b (0+1) jest 4s Ar podstawiona jako: oyt+211 — W tej róznicy fazy kat l nie wystepuje, poniewaz obydwie wiazki pomocnicze b (+1, 0) oraz b (0, +1) wy¬ kazuja fazowy kat l wzgledem wiazki pomocni- 10 czej b (0,0) zerowego rzedu. Interferencja wiazek pomocniczych b (+1, 0), b (0,+1), b (—1,0) i b (0, —1) daje w wyniku nastepujace sygnaly na wyjsciach detektorów 13, 14, 15 i 16: S\,= S't1 S', -cos :CO* ( -«*) H"2Dt) (-»*+2Dir) Te sygnaly sa przeksztalcane w ten sposób jak sygnaly Sij, Si,, Su i Su i okreslone sa jak na¬ stepuje: S'i7=S'i»— S'»= +B'sin wt-sin («f) S'ii-S'14 — S'ii= — B'sin cot-sin Ar S'i9=S'i7 — S'M=«C'sin 211 — siu «t » q gdzie B' i C sa dodatnimi wartosciami stalymi.Sygnaly S19 i S'™ nie znosza sie wzajemnie, lecz dodaja sie, tak ze opisana detekcja bledu centro¬ wania jest mozliwa jesli czlon —C cos ^ jest do- re datni, albo cos ty jest ujemny.Dotad rozpatrywano tylko wiazki pomocnicze pierwszego rzedu. Oczywistym jest, ze struktura informacyjna równiez ugina promieniowanie do wyzszych rzedów. Jednakze energia promieniowa- w nia wyzszych ugietych rzedów jest istotnie mala, a katy ugiecia sa takie, ze tylko mala czesc wia¬ zek pomocniczych wyzszych rzedów pada w ob¬ rebie zrenicy ukladu obiektywowego. Dlatego wplyw wiazek pomocniczych wyzszego rzedu mo- m ze byc pominiety.107 67* 11 12 Aby byl mozliwy odczyt nosnika zapisu za po¬ moca odpowiedniego ukladu optycznego, czestotli¬ wosci przestrzenne struktury informacyjnej po¬ winny sie miescic w pewnych granicach. Fig. 3 i 4 przedstawia sytuacje, w której czestotliwosci przestrzenne w kierunku sciezkowym i poprzecz¬ nym do kierunku Sciezkowego, odpowiadaly po¬ lowie czestotliwosci odciecia optycznego ukladu odczytu. Glebokosc modulacji sygnalu informacyj¬ nego St4 osiaga wtedy maksimum i sygnal bledu centrowania Sr osiaga równiez maksimum. Gdy przestrzenna czestotliwosc wglebien na czesci czy¬ tanej sciezki wzrasta, wiazki pomocnicze pierw¬ szego rzedii zostana ugiete pod wiekszym katem, to znaczy odleglosc f wzrasta. Przy pewnej czesto¬ tliwosci przestrzennej, która odpowiada czestotli¬ wosci odciecia optycznego ukladu, nie zajdzie juz czesciowe wzajemne pokrywanie sie wiazek pomo¬ cniczych pierwszego rzedu z wiazka pomocnicza zerowego rzedu. Wówczas nie wystapi zjawisko interferencji w obszarze pokrytym przez detekto¬ ry i nie bedzie mozliwe uzyskanie sygnalu infor¬ macyjnego.Poniewaz odleglosci od srodków 36, 37, 38 i 39 do srodka 35 sa proporcjonalne do wielkosci f^+f , najwyzsza przestrzenna czestotliwosc wglebien w sciezce, do której uzyskuje sie sygnal bledu centrowania, jest nieznacznie nizsza, na przyklad 15% nizsza, niz najwyzsza przestrzenna czestotliwosc, do której uzyskuje sie informacyjny sygnal Sn. Z drugiej strony, jesli przestrzenna czestotliwosc wglebien zbliza sie do zera, odleg¬ losc f równiez zbliza sie do zera. Zmiany wiazek pomocniczych pierwszego rzedu nie sa wiec wy¬ krywane, tak ze nie jest juz mozliwe uzyskanie informacyjnego sygnalu. Najnizsza wartosc czesto¬ tliwosci przestrzennej wglebien, do której uzyskuje sie sygnal bledu centrowania, jest nieznacznie mniejsza, niz wartosc od której ciagle otrzymuje sie informacyjny sygnal. Nizsza granica dla prze¬ strzennej czestotliwosci na nosniku zapisu, do któ¬ rej ciagle otrzymuje sie sygnal bledu centrowa¬ nia, jest taka jak przestrzenna czestotliwosc, do której ciagle otrzymuje sie sygnal^ informacyjny.Oczywistym jest, ze te same uwagi odnosza sie do czestotliwosci przestrzennej struktury informa¬ cyjnej w kierunku poprzecznym do kierunku sciez¬ kowego.A wiec optymalna wartosc przestrzennej czesto¬ tliwosci struktury informacyjnej w kierunku sciez¬ kowym, jak równiez w kierunku do niego pop¬ rzecznym, jest ta wartosc, dla której otrzymuje sie optymalny sygnal bledu centrowania. Jednak¬ ze istnieje szeroki zakres przestrzennych czesto¬ tliwosci wokól wartosci optymalnej, w obrebie którego otrzymuje sie sygnal informacyjny i syg¬ nal bledu centrowania z zadawalajacym stosun¬ kiem sygnalu do szumu.W urzadzeniu z fig. 2 sygnaly z lewej i prawej strony czesci wyjsciowe] zrenicy sa odejmowane od siebie dla uzyskania sygnalu informacyjnego SM. To urzadzenie jest szczególnie odpowiednie do odczytu nosnika zapisu z mala glebokoscia fazo¬ wa, albo mala glebokoscia wglebien. W wyraze¬ niu na sygnal Sr, czlon sin 2^ osiaga ekstremalna , sn wartosc dla l = —t- , podczas gdy czlon cos ty jest wtedy ujemny.B Dla odczytu nosnika zapisu z wieksza glebo¬ koscia fazowa, korzystnie jest dodac do siebie wzajemnie sygnaly z lewej i prawej strony wyjs¬ ciowej zrenicy. W tym celu obwód porównujacy 24 w urzadzeniu z fig. 2 nalezy zastapic przez *• sumujacy obwód 24' (zaznaczony linia przerywana na fig. 2), Oprócz tego, pomiedzy sumujacy obwód • i mnozacy obwód, musi zostac wlaczony obwód przesuniecia fazowego, na przyklad obwód róz¬ niczkujacy 25 (zaznaczony linia przerywana na 15 fig. 2). Wówczas równiez dodaje sie do siebie wzajemnie sygnaly wyjsciowe detektorów 13 i 15„ ^ jak równiez detektorów 14 i 16. Uklad przeksztal¬ cania sygnalu jest wówczas uproszczony, jak przedstawiono na fig. 6.*• W ukladzie z fig. 6 okreslane sa nastepujace sygnaly: S*=Su+Si,=3i cos l cos I cot+211 -jpj j, Sw~Si4+Si«=Bi cos+ cosI (ot —211—I Sm=S* — Sm=—C, cos \ Q Sa^Stf+S^D, cos cos wt Jt Skladowe w równaniach dla Sw i Su, które zmie¬ li niaja sie z co t, ^a przesuniete w fazie o -y wzajemnie wzgladem siebie, tak ze równiez jeden z sygnalów S*t i S«s powinien przejsc przez obwód 96 przesuniecia fazowego. Obwód ten jest korzystnie obwodem rózniczkujacym. (Porównac element 25 z fig. 2). Jednakze bardziej odpowiednim. obwo¬ dem 64 przesuniecia fazowego jest tak zwana petla. synchronizacji fazy. 40 Fig. 6a przedstawia schemat blokowy takiego obwodu urzadzenia. Oznaczenie 66 odnosi sie do oscylatora, który dostarcza funkcje cosinusoidal- na na swoim wyjsciu 67 oraz funkcje sinusoidal¬ na na wyjsciu 68. Wyjscie 67 jest dolaczone do 46 pierwszego wejscia czestotliwosciowego kompara¬ tora 65, w którym czestotliwosc oscylatora 66 jest porównywana z czestotliwoscia sygnalu cos cbt, którego faza ma byc przesunieta o 90°. Sygnal wyjsciowy komparatora 65 jest podany zwrotnie 6t do oscylator^, tak ze czestotliwosc tego oscylato¬ ra staje sie równa czestotliwosci sygnalu cos cot.Funkcja sinus z okreslona czestotliwoscia wyste¬ puje na wyjsciu 68 oscylatora.Nastepnie obwód 64 przeksztalca sygnal Su w 55 nastepujacy sygnal: SM= —Ecosl I 1+m cosl 211 —I I sin co t' Mnozenie sygnalów S., i St* oraz filtracja otrzy¬ manego sygnalu zapewnia sygnal: Sr=Ki (Az) cos* l sin (»*) gdzie Ki jest znowu funkcja A z zawsze dodatnia.Bi, Ci, Di i Ei sa dodatnimi wartosciami stalymi.Sr jest nieparzysta funkcja bledu centrowania A z. 55 Czlon cos*t|f przyjmuje wartosc maksymalna dla107 679 13 14 glebokosci fazowej i| = II, tak ze urzadzenie z fig. 6 moze byc stosowane do odczytu nosnika zapisu o duzej glebokosci fazowej, jak równiez do odczy¬ tu nosnika zapisu ze struktura amplitudowa, dla której mozna przyjac, ze glebokosc fazy jest rów¬ na II radianów.Zamiast uzywac calkowita zrenice wyjsciowa mozna równiez uzywac tylko polowe zrenicy wyj¬ sciowej* Urzadzenie odpowiadajace temu przed¬ stawiono na fig. 7. Z powyzszego wynika jasno, ze nastepujace równania sa sluszne dla urzadze¬ nia z fig. 7: Si7-Sir—Su = —B«sin ( t) sini 2ll -^J S«=Si«—S,« = D, cos ($ +w t) I 1 +m cos/ 211 -jpl I Po przesunieciu fazy o n/2 sygnalu S« i pomno¬ zeniu sygnalu z przesunieta faza przez Sit otrzy¬ muje sie sygnal: -Sm =G,ij- ^CM(l+^t)lsinl2lI-^-lfl + +mcos K)] filtracja tego sygnalu daje sygnal Sr, który jest zapisany w sposób nastepujacy: Sr=K, (Ar) sin «).Bs, Di i Gs sa dodatnimi wartosciami stalymi.Ki jest dodatnia funkcja A r, tak ze Sr jest nie¬ parzysta funkcja Ar. Wyrazanie na sygnal Sr nie zawiera zadnej funkcji $, tak ze urzadze¬ nie z fig. 7 jest odpowiednie do odczytu nosników zapisu zarówno z mala glebokoscia fazowa, jak i z duza glebokoscia fazowa. -v Nalezy zauwazyc, ze jesli sa uzyte sygnaly z calkowitej wyjsciowej zrenicy, to wspólczynnik ' sygnalu do szumu dla sygnalu informacyjnego i sygnalu bledu centrowania jest bardziej korzystny, niz w przypadku jesli sa uzyte tylko sygnaly z polowy wyjsciowej zrenicy.Rozwiazanie wedlug wynalazku zostalo przy- Idadowo przedstawione w odniesieniu do okragle¬ go nosnika zapisu w ksztalcie dysku ze struktura informacyjna odbijajaca promieniowanie. Oczy¬ wiscie mozna równiez nosniki zapisu przepuszcza¬ jace promieniowanie odczytywac w urzadzeniu wedlug wynalazku. Nosnik zapisu nie musi byc okragly, ani w ksztalcie dysku, ale moze byc rów¬ niez nosnikiem zapisu w postaci tasmy z mnós¬ twem sciezek informacyjnych.W odniesieniu do struktury informacyjnej, na¬ lezy zauwazyc, ze koniecznym jest tylko, aby struktura ta byla odczytywalna w sposób ontycz¬ ny. Struktura taka moze byc struktura wglebien, struktura bialo-czarna, albo na przyklad struktu¬ ra magnetyczno-optyczna. Oprócz programu tele¬ wizyjnego nosnik zapisu moze na przyklad prze¬ chowywac równiez informacje cyfrowe dla kom¬ putera.Do okreslania bledów centrowania stosuje sie wykonanie modelu linii interferencyjnych w zre¬ nicy ukladu obiektywowego, który to model jest wytworzony na drodze interferencji pomiedzy wiazka pomocnicza zerowego rzedu, a wiazkami pomocniczymi pierwszego rzedu. Faza modelu li¬ niowego wzgledem detektorów jest okreslona przez stopien w jakim plamka czyhajaca jest skon¬ centrowana wzgledem czytanej sciezki Czestotli¬ wosc przestrzenna modelu liniowego jest okreslo- 5 na przez stopien w jakim wiazka odczytowa jest zogniskowana na powierzchni struktury informa¬ cyjnej. Dla duzych bledów ogniskowania ten okres jest maly, a dla malych bledów ogniskowania o* kres ten jest duzy. Sposób w jaki poprawia sie le ogniskowanie jest niezalezny od rozwiazania wed¬ lug wynalazku i dlatego nie zostal omówiony* Jednakze nalezy zaznaczyc, ze bledy ogniskowa-? nia moga wywolywac wplyw na ksztalt detekto¬ rów z fig. 7, w W powyzszym opisie przyjeto, ze detektory 13 _ i 16 sa detektorami prostokatnymi. Odpowiedz prostokatnego detektora, na model oswietleniowy o liniowym ksztalcie, jest krzywa, która zmienia Bi-r 1 sie Wedlug funkcji ' ' ' , gdzie — jest równe ••-¦¦¦¦ X; ' x okresowi przestrzennemu liniowego modelu* Ta krzywa odpowiedzi przyjmuje wartosc zero, jesli przestrzenny okres równa sie szerokosci detekto¬ ra. W tym przypadku detektor ten zawsze „wi- j5 dzi" jeden okres liniowego modelu, niezaleznie od fazy liniowego modelu, a w ten sposób niezalez¬ nie od centrowania. Gdy przy wiekszych bledach ogniskowania przestrzenny okres modelu oswie¬ tleniowego staje sie mniejszy, niz szerokosc detek* M tora, krzywa odpowiedzi ma czesc ujemna. To znaczy, ze serwo-mechanizm do centrowania mógl¬ by poruszac plamke czytajaca w zlym kierunku, a mozliwy blad centrowania wzrastalby. Uzycie prostokatnego detektora jest ryzykowne z powodu 35 wystepowania bledów ogniskowania, poniewaz ser- ¦ wo-meehanizm do centrowania powoduje, ze sro¬ dek plamki czytajacej nie znajduje sie na srodku Unii czytanej czesci sciezki, ale jest rzutowany w stalej odleglosci od .wspomnianego srodka linii, M Ta trudnosc moze byc pokonana przez uzycie ' trójkatnego detektora w miejsce prostokatnego.Fig. 8 przedstawia pare takich detektorów 13' i 16', które zastepuja detektory 13 i 16 z fig. 7.., Krzywa odpowiedzi detektorów trójkatnych odpo- 55 (*¥f i w rezulta- w wiada przebiegowi funkcji cie nie posiada ujemnej czesci.Jest oczywiste, ze wspomniany problem nie wy¬ stepuje, jesli urzadzenie odczytowe jest zaopatrzo- 99 ne w serwo-mechanizm zabezpieczajacy, ze plamka czytajaca zawsze pozostaje prawidlowo zognisko¬ wana na strukturze informacyjnej.Zastrzezenia patentowe 1. Urzadzenie do odczytu nosnika zapisu, na którym informacja, na przyklad informacja wizyj¬ na i/lub foniczna jest przechowywana w optycz¬ nie odczytywanej informacyjnej strukturze sciez- M kowej, które to urzadzenie zawiera zródlo pro¬ mieniowania, uklad obiektywowy do przekazywa¬ nia promieniowania emitowanego przez zródlo pro¬ mieniowania do czulego na promieniowanie ukla¬ du detekcyjnego informacji, poprzez nosnik za- m pisu, który to uklad detekcyjny przeksztalca107 670 15 16 wiazke odczytowa, dostarczana przez zródlo pro¬ mieniowania i zmodulowana przez strukture in¬ formacyjna, w sygnal elektryczny, a ponadto u- rzadzenie to zawiera detekcyjny uklad centrowa¬ nia dolaczony do elektrycznego obwodu dostar czajacego sygnal sterowania do korekcji centro¬ wania wiazki odczytowej wzgledem czytanej czes¬ ci sciezki, znamienne tym, ze uklad detekcyjny centrowania oraz uklad detekcyjny informacji sa utworzone przez parzysta liczbe, przynajmniej dwa, a najwyzej cztery detektory czule na pro¬ mieniowanie, które sa umieszczone w dalekim po¬ lu struktury informacyjnej w poszczególnych cwiartkach imaginacyjnego ukladu wspólrzednych X-Y, którego poczatek lezy na osi optycznej u- kladu obiektywowego, którego os X efektywnie rozciaga sie w kierunku sciezkowym, a którego os Y efektywnie rozciaga sie poprzecznie do kie¬ runku sciezkowego, ze wyjscia dwóch detektorów umieszczonych po tej samej stronie osi X sa do¬ laczone do dwóch obwodów odejmujacych i jed^ nego obwodu sumujacego, ze jest zaopatrzony w obwód mnozacy, do którego wejsciowe sygnaly dochodza z obwodu odejmujacego i obwodu su¬ mujacego oraz ze wyjscie obwodu mnozacego jest dolaczone do obwodu filtru przenoszacego tylko Czestotliwosci nizsze niz czestotliwosc odpowiada¬ jaca podwojonej sredniej wartosci czestotliwosci przestrzennej struktury informacyjnej w kierun¬ ku sciezkowym, na wyjsciu którego to obwodu filtru Wystepuje sygnal sterowania do korekcji centrowania wiazki odczytowej. 2. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze wyjscie pierwszego obwodu odejmujacego, któ¬ rego wejscia sa dolaczone do detektorów umiesz¬ czonych po jednej stronie osi Y i wyjscie drugie¬ go obwodu odejmujacego, którego wejscia sa do¬ laczone do detektorów umieszczonych po drugiej stronie osi Y, sa dolaczone do wejsc trzeciego ob¬ wodu odejmujacego, którego wyjscie jest dolaczo¬ ne do pierwszego wejscia obwodu mnozacego, przy czym wyjscie pierwszego obwodu sumujace¬ go, którego wejscia sa dolaczone do detektorów umieszczonych po jednej stronie osi Y i wyjscie drugiego obwodu/ sumujacego, którego wejscia sa dolaczone do detektorów umieszczonych po dru¬ giej stronie osi Y, sa dolaczone do czwartego ob¬ wodu odejmujacego, którego wyjscie jest dolaczo¬ ne do drugiego wejscia obwodu mnozacego, w przypadku gdy urzadzenie zawiera cztery detek¬ tory. 3. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym,. ze wyjscie detektorów znajdujacych sie w pierw¬ szej i trzeciej cwiartce ukladu wspólrzednych sa dolaczone do wspomnianego obwodu sumujacego i obwodu odejmujacego poprzez drugi obwód su¬ mujacy, a wyjscia detektorów umieszczonych w drugiej i w czwartej cwiartce ukladu wspólrzed¬ nych sa dolaczone do wspomnianego obwodu su¬ mujacego i obwodu odejmujacego poprzez trzeci obwód sumujacy, a ponadto urzadzenie zawiera obwód przesuniecia fazowego w jednym z pola¬ czen miedzy wspomnianym obwodem sumujacym a jednym z wejsc obwodu mnozacego oraz pomie¬ dzy obwodem odejmujacym .i drugim wejsciem obwodu mnozacego, w przypadku gdy urzadzenie zawiera cztery detektory. 4. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym,, ze w jednym z polaczen pomiedzy obwodem su¬ mujacym a obwodem mnozacym oraz pomiedzy obwodem odejmujacym a obwodem mnozacym za¬ wiera obwód przesuniecia fazowego, w przypad¬ ku gdy urzadzenie zawiera dwa detektory umiesz¬ czone z jednej strony osi Y ukladu wspólrzednych. 5. Urzadzenie wedlug zastrz. 4, znamienne tym, ze detektory posiadaja ksztalt trójkata równora¬ miennego, których podstawy sa równolegle do osi X. 15 %o 25 80107 679 Fig. 4107 679 1 f ? .i3 •' N^ \ \ -f \-f V i' -1 + Fig.5 «2 •Ar U iY fOt ? •13 •<2 k^ ri6 ^Oi Fig.6 uj-p* COS tt sinwt V* ¦4-SS--5 Fig.6a Fig.8 ¦--.£ « _. - a ba 22 Fig.7 OZGraf. Lz. 503 (100+17) Cena 45 zl PL