Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie do przemieszczania i wkladania rdzeni kielichowych wielkogabarytowych w koniec kielicha kokili do odlewania rur w maszynach odsrodkowych.W szczególnosci wynalazek dotyczy urzadzenia do przemieszczania rdzeni wielkogabarytowych do odsrodkowego odlewania rur o duzej srednicy przykladowo 800—2000 mm.Znane jest wiele rozwiazan urzadzen do auto¬ matycznego przemieszczania i wkladania rdzeni wspólpracujacych z maszynami do odsrodkowego odlewania rur kielichowych.Z polskiego opisu patentowego nr 78 349 znany jest mechanizm, w którym poszczególne rdzenie kielichowe zamocowane sa na wrzecionach ulozy- skowanych w symetrycznie rozmieszczonych ra¬ mionach obrotowego nosnika polaczonego z si¬ lownikami.Znane jest z polskiego opisu patentowego nr 81267 urzadzenie do automatycznego mocowania rdzenia w formie wirujacej zamocowane na kon¬ cu wychylnej podpory i zawierajace obudowe, skladajaca sie z czesci nieruchomej i czesci obro¬ towej, przedluzonej ramieniem, na którym za¬ mocowany jest pierwsien oporowy stanowiacy za¬ mek, przy czym czesc nieruchoma obudowy zawie¬ ra silownik którego tloczysko przechodzi osiowo przez czesc nieruchoma a na jego koncu jest osadzony mechanizm chwytajacy rdzen skladajacy sie z wychylnych szczek. 10 16 25 Znany jest równiez z polskiego opisu patento¬ wego nr 89 735 mechanizm do automatycznego osadzania rdzeni w maszynach do odsrodkowego odlewania rur kielichowych, w którym rdzen jest osadzony za pomoca obrotowego trzpienia pola¬ czonego przez nastawne ramie, sruby i przegub z dragiem silownika. Wszystkie te automatyczne urzadzenia nadaja sie jednak jedynie do rdzeni kielichowych malych o niewielkich wymiarach.Wielkogabarytowe rdzenie kielichowe rur odle¬ wanych odsrodkowo majace ksztalt obrotowy, wykonane calkowicie z piasku z lepiszczem i srod¬ kiem utwardzajacym sa bardzo ciezkie, lecz mimo ich ciezaru powinny byc mozliwie szybko prze¬ mieszczane z miejsca, w którym sa prefabryko¬ wane, do miejsca ich umieszczenia w kielichu kokili, w której musza byc dokladnie ustawione przed zaryglowaniem. W ten sposób rdzenie wiel¬ kogabarytowe z jednej pozycji, o osi pionowej, w miejscu wytwarzania musza przejsc do drugiej pozycji, o osi poziomej, wewnatrz kokili.Dotychczas przy odlewaniu duzych wielko-sred- nicowych rur kielichowych operacje zakladania wielkogabarytowych piaskowych rdzeni kielicho¬ wych przeprowadzano recznie, stosujac mniej lub bardziej skuteczne mechanizmy odsrodkowo-klam- rujace do zabezpieczenia rdzeni przed wypadnie¬ ciem, nawet przy najprostszych ksztaltach rdzeni operacja zakladania byla glówna przyczyna ni- 107 190v/ 3 ¦ skiej wydajnosci odlewniczych maszyn odsrod¬ kowych.Celem wynalazku jest skonstruowanie urzadze¬ nia do szybkiego przemieszczania wielkogabary¬ towych rdzeni o duzych srednicach i pozwalajacego na wykonanie wszystkich przeniesien i koniecznych obrotów rdzenia bez potrzeby bezposredniej inter¬ wencji manualnej.Cel ten osiaga urzadzenie wedlug wynalazku do przemieszczania i wkladania do kokili rdzeni kielichowych wielkogabarytowych, wprowadzonych do konca kielicha kokili do odlewania rur w maszynach odsrodkowych, charakteryzujace sie tym, ze posiada pierwszy chwytak do obracania i przemieszczania wielkogabarytowych rdzeni, mo¬ gacy wahac sie dookola stalej osi od pozycji po¬ ziomej dc, pozycji pionowej, wy(posazony w ele¬ menty . ryglujace i przytrzymujace rdzen oraz drugi chwytak rdzenia do umieszczania rdzeni wielkogabarytowych w kielichu kokilu o osi po¬ ziomej, przemieszczany miedzy pierwszym chwy¬ takiem i kokila, zaopatrzony w srodki do chwy¬ tania rdzenia, przy czym oba chwytaki wyposa¬ zone sa w srodki centrujace je wzajemnie jeden w stosunku do drugiego.Urzadzenie do przemieszczania i wkladania wielkogabarytowych rdzeni kielichowych w kie¬ lich kokili rur odlewanych w maszynach odsrod¬ kowych wedlug wynalazku jest bardzo szybkie, wystarczy 2—3 minuty na przeniesienie wielko¬ gabarytowego rdzenia o ciezarze kilkuset kilogra^ mów na odleglosc okolo trzydziestu metrów przy zmianie polozenia i poziomów, przy czym kazda operacja przeniesienia jest niezawodna i precy¬ zyjna, a centrowanie jest doskonale. W szczegól¬ nosci sprzeg obu chwytaków rozstrzyga w sposób prosty i precyzyjny problem przenoszenia rdzenia z miejsca jego produkcji do maszyny odlewniczej.Przedmiot wynalazku objasniony jest w przy¬ kladach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia w przekroju maszyne do odsrodko¬ wego odlewania rur wraz z urzadzeniem do prze¬ mieszczania i zakladania wielkogabarytowych rdze¬ ni, fig. 2 — rdzen kielicha rury w przekroju, umieszczony na zawieszce do przenoszenia rdzeni, podczas jego pierwszej fazy przemieszczania fig. 3 — pierwszy chwytak do przemieszczania wielko¬ gabarytowych rdzeni z umieszczonym nan rdze¬ niem z fig. 2 w przekroju w wiekszej podzialce jak na fig. 1, fig. 4 — widok z góry chwytaka z fig. 3, fig. 5 — widok z czesciowym przekrojem w wiekszej podzialce chwytaka z fig. 3, fig. 6 oraz fig. 7 pokazuja kolejne fazy przemieszczania wielkogabarytowego rdzenia z pierwszego chwy¬ taka na drugi chwytak, fig. 8—10 przedstawiaja trzy kolejne fazy zamocowania wielkogabarytowe¬ go rdzenia w kielichu kokili odlewniczej za po¬ moca drugiego chwytaka, fig. 11 — widok analogicz¬ ny do fig. 2 innego przykladu wykonania rdzenia, fig. 12 — widok w przekroju innego przykladu wy¬ konania drugiego chwytaka urzadzenia do przemie¬ szczania i wkladania wielkogabarytowych rdzeni, fig. 13 — widok chwytaka widzianego w kierunku strzalki 13 z fig. 12, fig. 14 — chwytak w prze¬ kroju wedlug linii 14—14 z fig. 12. r 190 4 Maszyna odlewnicza odsrodkowa, pozioma przed¬ stawiona na fig. 1 posiada oslone maszyny 1, otwarta na swoich koncach, wewnatrz której ko¬ kila 2 przenoszona jest przez krazki toczne 3, 5 które nadaja jej ruch obrotowy o duzej predkosci dokola poziomej osi X—X. Kokila 2, która na kon¬ cu posiada kielich 4, przeznaczona jest do odle¬ wania rur zeliwnych z kielichami o znacznych srednicach, przykladowo 800—2000 mm. Obok oslo- -0 ny maszyny przedstawiona jest sylwetka ludzka 5 dla pokazania ogólnych rozmiarów urzadzenia.Na przedluzeniu oslony maszyny 1, na stronie przeciwnej do kielicha 4, pokazany jest tor szy¬ nowy 6, który niesie wózek 6a zbiornika wlewo- 15 wego, na którym umocowana jest rynna wlewo¬ wa 7. Rynna wlewowa 7 wystaje poprzez klape z wózka 6a w kierunku oslony maszyny 1 na dlugosc równa co najmniej dlugosci kokili 2.Lej 8 rynny wlewowej 7 zasilany jest cieklym 23 zeliwem za pomoca przechylnego zbiornika wle¬ wowego 9, znajdujacego sie w wózku 6*.Maszyna odlewnicza polaczona jest z urzadze¬ niem 10 do przemieszczania wielkogabarytowych rdzeni kielichowych 11, które przed kazdym odle- 25 wem sa przenoszone i nastepnie mocowane w kielichu 4 kokili 2 aby ustalic wewnetrzny profil kielicha rury. Urzadzenie do przenoszenia 10 za¬ wiera suwnice pomostowa 12 przesuwna nad obudowa maszyny 1 na szynach tocznych 13 po- 30 ziomych i prostopadlych do osi X—X, pierwszy chwytak rdzeni 14, umiejscowiony w poblizu nie przedstawionego pomostu roboczego wielkogaba¬ rytowych rdzeni 11, jak równiez w poblizu konca szyn tocznych 13, oddalonego od obudowy ma- 35 szyny 1 oraz drugi chwytak 15 zawieszony na wózku 16a przesuwnym równolegle do osi X—X na pomoscie suwnicy 12.Rdzen 11, pokazany w wiekszej podzialce na fig. 2, zawiera czesc pierscieniowa 16, odtwarza- 40 jaca wewnetrzny ksztalt kielicha rury zgodnie z zewnetrznym jego profilem 17. Na koncu rdzenia wystaje promieniowo na zewnatrz rdzennik kol¬ nierzowy 18 do ustalania i centrowania rdzenia 11 w kielichu 4 kokili 2. Rdzennik kolnierzowy 18 45 jest promieniowo przedluzony przez wewnetrzny kolnierz 19, który wystaje promieniowo do srodka rdzenia. Kolnierz 19, którego strona wewnetrzna jest prawie cylindryczna, ma ta sama grubosc jak rdzennik kolnierzowy 18 i razem z nim tworzy 50 zewnetrzna plaska powierzchnie oporowa 20 rdze¬ nia. Rdzen kielichowy 11 wykonany jest jako jed¬ na sztuka z piasku laczonego lepiszczem z utwar¬ dzaczem. Do wnetrza rdzenia 11 polozonego pla¬ sko na podporze zaraz po jego zrobieniu wpro- 55 wadzona jest pojedyncza zawieszka do przeno¬ szenia rdzeni 21 zgieta w srodku w ksztalcie od¬ wróconego V i zawieszona na linie 22 poprzez otwór w kolnierzu 19, zawieszka 21 opiera sie koncami na wewnetrznej stronie kolnierza 19 60 tak, ze moze uniesc rdzen i umiejiscowic go na pierwszym chwytaku 14.Pierwszy chwytak 14 do obracania i przemiesz¬ czania wielkogabarytowych rdzeni (fig. 3—5) po¬ siada plyte 23, podparta dzwignia 24, której drugi 65 koniec jest osadzony obrotowo na stalej osi po-5 107 1*0 6 ziomej 25, dzwignia 24, mniej wiecej w polowie dlugosci posiada ucho 26, na którym osadzony jest obrotowo koniec drazka tloka silownika 27* któ¬ rego korpus jest zamocowany przegubowo w uchach 28 na obudowie 14* chwytaka 14. Gdy drazek silownika jest wciagniety plyta 23 jest pozioma, gdy drazek silownika 27 zostaje roz¬ ciagniety popychana plyta 23 zostaje wychylona dookola osi 25 i doprowadzona do polozenia pio¬ nowego pokazanego na fig. 3 linda kreska—kropka.Na plycie 23 zamontowane sa elementy usta¬ lajace i mocujace wielkogabarytowy rdzen 11.Tak wiec plyta 23 posiada pewna ilosc ogranicz¬ ników 29 z klockami przyporowymi 29», o które opiera sie plaszczyzna oporowa rdzennika 20.W pokazanym przykladzie wykonania zastosowa¬ ne sa dwa ograniczniki 29, ulozone symetrycznie {fig. 4) do plaszczyzny symetrii P—P chwytaka 14 na stronie plyty 23 przeciwnej do silownika 27, który umiejscowiony jest w plaszczyznie P—P.W plaszczyznie P—:P od strony silownika 27 umieszczony jest (fig. 5) zacisk szczekowy 30, którego obie szczeki 31 i 32 sa osadzone obrotowo dookola poziomych osi 33, 34, umocowanych w plycie 23; wolne konce szczek 31, 32 sa wypo¬ sazone w klocki przyporowe 36, wystajace nad górna plaszczyzna plyty 23. Zacisk szczekowy 30 sterowany jest silownikiem 35. Gdy silownik ten zaczyna dzialac, obie szczeki zacisku szczekowego 30 zblizaja sie, aby scisnac scianke rdzenia 11.W innym przykladzie wykonania, przykladowo pokazanego linia kreska—kropka na fig. 5, jedna ze szczek zacisku szczekowego 30 jest ustawiona tak, ze opiera sie na scianie plaszcza rdzenia, gdzie staly wystep oporowy 37 opiera sie o we¬ wnetrzna sciane plaszcza rdzenia 11 i zastepuje ruchoma szczeke 32 zacisku szczekowego 30.Ponadto srodki przytrzymujace rdzen na pierw¬ szym chwytaku 14 stanowi przycisk dzwignio¬ wy 38 w ksztalcie litery S, osadzony obrotowo przegieciem 38* w uchach 38*, zamocowanych na plycie 23. Koniec zewnetrzny kazdego przycisku dzwigniowego 38 ma klocek przyporowy 39, opie¬ rajacy sie na plaszczyznie oporowej rdzennika 20 rdzenia 11, podczas gdy na drugi koniec przyci¬ sku dzwigniowego dziala koniec tloczyska tloka silownika 40. Gdy silownik 40 jest wciagniety przycisk dzwigniowy 38 jest odchylony az do po¬ zycji pochylej, pokazanej na fig. 5 liniami kreska— —kropka. W pokazanym przykladzie wykonania zastosowane sa trzy przyciski dzwigniowe 38, z których jeden znajduje sie w plaszczyznie P—P od strony silownika 27, a dwa nastepne umiejsco¬ wione sa podobnie jak ograniczniki 29. Plyta 23 zawiera ponadto srodkowa piaste -cylindryczna 41.Ograniczniki 29, zacisk szczekowy 30, przyciski dzwigniowe, obrotowe 38 i piasta cylindryczna 41 sa zmoantowane na wodzidlach, które sa rucho¬ me w suwakach promieniowych, osadzonych na plycie 23 co umozliwia regulacje Ich' umiejsco¬ wienia na plycie 23 i umozliwia przyjmowanie wielkogabarytowych rdzeni 11 o róznej srednicy.Dla uproszczenia i jasnosci suwaki te nie zostaly pokazane na rysunku. Plyta 23 jest zdejmowalna i moze byc zastapiona inna podobna plyta jesli srednice rdzeni 11 przekraczaja zakres ustalony przez wodzidla regulacyjne.Drugi chwytak 15 do wkladania wielkogabary¬ towych rdzeni w kielich kokili (fig. 1—7) za- 5 wieszony jest na wózku 16* przesuwanym na suwnicy 12 za pomoca pustej w srodku kolumny teleskopowej 42, zawierajacej wewnatrz silownik do podnoszenia i opuszozarna chwytaka 15. Ko¬ lumna 42, w innym przykladzie wykonania moze 10 zawierac mechanizm pionowego przemieszczania na przyklad kola srubowe lub slimak i slimaczni¬ ce, wprawione w ruch silnikiem elektrycznym.Jak przedstawiono na fig. 6, 7 dolny koniec tloczyska tloka 44 silownika 43 jest nierozlaczny 15 z poziomym cylindrem 45, w którym umieszczone sa wodziki 46 dla droznego, przesuwnego draz¬ ka 47, na którego koncu przymocowany jest piers¬ cieniowy czop 48, którego pozioma os Y—Y po¬ krywa sie z osia drazka 47. Od strony drazka 47 20 czop 48 posiada plaskie dno 49, na którym umo¬ cowany jest drazek 47. Czop posiada pierwsza przylgnie stozkowa, zbiezna 50, czesc walcowa 51 oraz druga przylgnie 52, równiez stozkowa ale o mniejszej zbieznosci niz przylgnia 50; miedzy trze- 25 ma czesciami 50—52 czopa 48 znajduja sie pro¬ mieniowe odsadzenia.Zewnetrzna strona dna 53 czopa równolegla do dna 49 zamyka przestrzen ograniczona czopem 48 i ma na swoim srodku stozkowy wystep 54, 30 którego maksymalna srednica odpowiada sredni¬ cy otworu w piascie 41, pierwszego chwytaka 14.Silownik 55 zamocowany wewnatrz cylindra 45 pozwala na przemieszczanie osiowe czopa 48.Dwa male silowniki 56 i 57 umiejscowione sa 35 promieniowo wewnatrz czopa 48. Wolne konce ich tloczysk stanowia kolki ryglujace 58 i 59, poru¬ szajace sie w promieniowych otworach wykona¬ nych w sciankach bocznych 51 i 52 czopa 48 i moga z nich wystawac gdy silowniki 56 i 57 40 zadzialaja. Przewody zasilajace i oprózniajace 60 silowników 56 li 57 przechodza przez drozny dra¬ zek 47.Chwytak do wkladania rdzeni do kokili zawiera ponadto plyte pierscieniowa 61 i pierscien 62. 45 Plyta 61 opiera sie na przylgni 52 i czesci cy¬ lindrycznej 51 czopa 48. Pierscien 62, umiejsco¬ wiony na jednej stronie plyty 61, posiada we¬ wnetrzna scianke cylindryczna 63 o dlugosci rów¬ nej dlugosci scianki cylindrycznej 51 czopa 48; 50 przedluzenie pierscienia 62 stanowi czesc stozko¬ wa 64, przylegajaca do przylgni stozkowej 50 czopa 48.Wielkogabarytowy rdzen 11 wkladany jest w koniec kielicha 4 kokili 2, jak to jest pokazane 65 w wiekszej podzialce na fig. 8. Dookola wolnego konca kielicha 4 rozlozona jest równomiernie pewna ilosc, korzystnie trzy, zapadek 65, ruchomych wo¬ kól osi 66, opierajacych sie na kolnierzu konca kielicha 4. Zapadki 65 sa poddane dzialaniu spre- 60 zyny 66*, umocowanej do tego samego kolnierza, sprezyna dazy do docisniecia zapadki 65 do czesci zewnetrznej konca' kielicha 4. Równowaga mas czesci zapadki 65 polozonych z jednej i drugiej strony osi 66 jest taka, ze gdy kokila 2 jest w 65 rotacji zapadki te silnie dociskaja do zewnetrznego7 107 190 8 konca kielicha. Czynny koniec €5a zapadki (fig. 9) ma ksztalt zaokraglonego noska.Dzialanie urzadzenia jest nastepujace: na sta¬ nowisku wytwarzania do lezacego plasko rdzenia wprowadzona zostaje do jego wnetrza poprzez otwór srodkowy zawieszka 21 pod kolnierz we¬ wnetrzny 19 rdzenia. Za pomoca zawieszki 21 rdzen 11 zostaje podniesiony i naprowadzony po¬ nad plyte 23 chwytaka 14, która znajduje sie w pozycji poziomej. Po ustawieniu rdzenia na ply¬ cie 23, tak aby dolny zewnetrzny brzeg rdzenia opieral sie o ograniczniki 29, uruchomiony zostaje silownik 35 tak, ze zamyka sie zacik 30 który sciska rdzen. Nastepnie uruchomiony zostaje si¬ lownik 40, który przechyla przyciski dzwigniowe 38 i doprowadza ich klocki przyporowe 39 do sty¬ ku z wierzchnia plaszczyzna oporowa rdzennika 20 rdzenia 11. Rdzen 11 jest wtedy silnie przy¬ trzymywany na plycie 23. Nastepnie wprawiony zostaje w ruch silownik 27, co powoduje przechyl zespolu chwytak 14 — rdzen 11 dookola osi 25, az do doprowadzenia plyty 23 do pozycji piono¬ wej.Drugi chwytak 15 zostaje przyprowadzony na przeciwko chwytaka 14, za pomoca dzwignika 43 i suwnicy pomostowej 12, praktycznie wspólosiowo (fig. 6). Drugi chwytak 15 zawiera plyte 61 i opie¬ rajacy sie na niej pierscien 62, a kolki ryglujace 58 oraz 59 sa cofniete; nastepuje zblizenie chwy¬ taka 15 do chwytaka 14; zostaje odchylony przy¬ cisk dzwigniowy 38 w ksztalcie S i nastepuje sprzegniecie chwytaka 14 i 15 przez wprowadzenie stozkowego wystepu chwytaka 15 do piasty srod¬ kowej 41 chwytaka 14. W czasie tego sprzegania rdzen 11 dochodzi do przylgni stozkowej 52 czopa pierscieniowego 48 az do oparcia sie na plycie 61 na stronie przeciwnej do pierscienia 62 (fig. 7).W tej pozycji utworzony jest niewielki luz pro¬ mieniowy miedzy kolnierzem wewnetrznym 19 rdzenia 11 i powierzchnie obrotowa przylgni 52.Po zadzialaniu silownika 57 kolek 59 rygluje rdzen opierajac sie na wewnetrznej promieniowej stronie kolnierza wewnetrznego 19 rdzenia, otwiera sie wówczas zacisk szczekowy 30 po czym chwy¬ tak 15 wraz z przejetym rdzeniem oddala sie od chwytaka 14, który doprowadzony zostaje do po¬ zycji poziomej.Nastepnie za posrednictwem suwnicy pomosto¬ wej 12 oraz silownika 43, chwytak 15 doprowa¬ dzony zostaje (fig. 8) do pozycji wspólosiowej z kielichem 4 kokili 2, do której chwytak 15 przy¬ bliza sie tak az brzegi plyty 61 znajda sie bardzo blisko czynnych konców 65» zapadek 65, po czym uruchomiony zostaje silownik 55 i nastepuje wpro¬ wadzenie rdzenia 11 do wnetrza kielicha 4 koki¬ li 2 (fig. 9). Po tych czynnosciach plyta 61 opiera sie na wygietych czynnych koncach 65* zapadek 65 i odpycha je elastycznie na zewnatrz przeciw dzialaniu sil sprezyn 66» i dochodzi do styku rdzenia 11 z plaszczyzna oporowa kielicha 4. Za¬ padki 65 opadaja elastycznie i opieraja sie na stronie plyty 61 przeciwleglej do rdzenia.Równoczesnie zostaje cofniety kolek 59 co stwa¬ rza pewna gre rdzenia, która powoduje, ze rdzen 11 zostaje dobrze wycentrowany za posrednic¬ twem rdzennika kolnierzowego 18 w oparciu wy¬ konanym na wejsciu kielicha 4. Nastepnie wciaga sie kolek ryglujacy 58 co uwalnia plyte 61 i pier¬ scien 62; wciagniecie silownika 55 powoduje, ze 5 czop pierscieniowy 48 oddala sie od kokili (fig. 10). Kokila 2 przed zalewaniem zeliwa zawiera wiec w swym koncu, rdzen 11, plyte oporowa 61, która sluzy do przeniesienia na rdzennik kolnie¬ rzowy 18 rdzenia nacisku ryglowania, wywiera- 10 nego przez zapadki i pierscien 62, spelniajacy rola ekranu ochronnego przed ewentuakiymfi.1 wytryska¬ mi zeliwa. Podczas zalewania, które przeprowa¬ dza sie w sposób klasyczny przy ruchu tam i z powrotem wózka 6* zbiornika wlewowego na to- 15 rze szynowym 6, drugi chwytak 15 zostaje odsu¬ niety poziomo.Po odlaniu, drugi chwytak 15 wprowadza sie ponownie w os X—X. kokili 2 i dosuwa blisko pierscienia 62, po czym dzialanie silownika 55 20 doprowadza przylgnie 50 do styku z powierzchnia stozkowa 64 tegoz pierscienia 62. Nastepuje wtedy wysuniecie sie kolka ryglujacego 58, który chwyta od wewnatrz pierscien 62 w jego cylindrycznej wewnetrznej czesci 63 jak równiez kolka ryglu- 25 Jacego 59, który dochodzi do styku z kolnierzem wewnetrznym 19 rdzenia, po czym cofa sie si¬ lownik 55 co powoduje, ze plyta 61 cofajac sie podnosi zapadki 65 elastycznie przeciw dzialaniu sprezyn powrotnych 66. Rdzen 11, w czasie tych 30 ruchów lamie sie i wypada w kawalkach uwal¬ niajac zupelnie przylgnie 52 stozkowego czopa 48.Zapadka 59 jest cofnieta i chwytak 15 jest go¬ towy do przyprowadzenia go w poblize chwyta¬ ka 14, który w miedzyczasie otrzymal nowy rdzen 35 11 aby wykonac nowy cykl operacyjny.Chwytak 14 nie posiada przylgni centrujacej jak przylgnia 52 chwytaka 15, ale posiada wzamian ograniczniki zewnetrzne 29, wspóldzialajace z za¬ ciskiem szczekowym 30 jak równiez przyciski 40 dzwigniowe ruchome 38, chwytak 15 jest nato¬ miast wyposazony tylko w przylgnie centrujaca 52 i kolki ryglujace 59. Powodem tego jest to, ze chwytak przechylny 14 nie moze ani upuscic rdzenia 11 ani pozwolic na jego przesuniecie w ^ czasie przechylu, podczas gdy chwytak 15 moze duzo latwiej utrzymac rdzen 11 stale w pozycji „gotowosci" i szybko wprowadzic go do kokili 2 aby go natychmiast puscic, gdy zostanie juz do¬ brze umiejscowiony i dopasowany do kielicha 4 M kokili 2.Wedlug innego przykladu wykonania pokaza¬ nego na fig. 12—14 zamiast hydraulicznych lub pneumatycznych silowników 56—57 i kolków ry¬ glujacych 58—59, elementy chwytajace drugiego 65 chwytaka 15* sa wykonane jako mechaniczne.W tym celu wewnatrz czopa pierscieniowego 48a, który posiada dwie stozkowe przylgnie 50* i 52» bez czesci cylindrycznej pomiedzy nimi, umie¬ szczone sa dwa zestawy rozchylanych szczek, ko¬ go rzystnie w ilosci trzech na kazdy zestaw, obej¬ mujace rolke radelkowana 69, obracajace sie na¬ okolo osi Y—Y. Kazda rolka radelkowana 69 jest zamontowana swobodnie na szczycie trójkatnej obsady 70, osadzonej ruchomo narozem 71 w 65 krazku trzymajacym 72, 73, umocowanym w czo-9 107 190 10 pie pierscieniowym 48. Osadzenie naroza 71 jest umiejscowione w drugim wierzcholku trójkata, natomiast w trzecim szczycie obsady trójkatnej 70 zamontowana jest rolka 74, wspólpracujaca ze srodkowa krzywka 75 lub 76. Kazda krzywka 75, 76 znajduje sie na prawo od trójkata 70, to jest w kierunku strzalki i zawiera trzy symetrycznie rozlozone garby 77, powodujace równoczesne wy¬ pchniecie trzech rolek radelkowanych 69, które wychodza z czopa pierscieniowego 48 przy odpo¬ wiednim obrocie trójkatnym obsad 70 na skutek obrotu krzywki. Krzywki 75 i 76 obracaja sie razem z walem 78 o osi Y—Y, wirujacym w ru¬ rowej pochwie 79, która go otacza. Wal 79 wpra¬ wiany jest w ruch przez korbe 80 prowadzona przez silownik 81, zamontowany na koncu po¬ chwy 79, przeciwleglym czopowi 48*. Trójkatne obsady 70 wyposazone sa w sprezyny sciagajace je do pozycji pierwotnej.Krzywki krazkowe 75 i 76 sa wiec zamontowane wspólosiowo, równolegle i obrotowo, jedna na¬ przeciw przylgni 50* a druga naprzeciw przylgni 52a czopa 48* tak, aby w koncu moglo nastapic wysuniecie rolki radelkowanej 69 z tej przylgni.Jeden silownik 81 i jedna korba 80 wspólnego walu 78 uruchamiaja oba wysuwane zestawy do¬ ciskowe, które stanowia rolki 69, niezaleznie jeden od drugiego, a to dzieki zgodnosci przemieszcza¬ nia katowego krzywek 75 i 76.Silownik 55* umocowany na zewnatrz cylindra 45* pozwala na przemieszczanie wewnatrz niej w obu kierunkach walcowej rurowej pochwy 79, do czego sluza trzy zespoly 82, 83, 84 rolek, zmon¬ towane w cylindrze 45*, toczacych sie po ze¬ wnetrznej powierzchni pochwy walu 79.Mechanizm ten jest korzystny ze wzgledu na mala bezwladnosc rolek tocznych 82—84 i w kon¬ sekwencji potrzebe niewielkiej energii na urucho¬ mienie silownika 55a.Zastrzezenia patentowe 1. Urzadzenie do przemieszczania i wkladania wielkogabarytowych rdzeni kielichowych w kie¬ lich kokili do odlewania rur w maszynach od¬ srodkowych, znamienne tym, ze zawiera pierwszy chwytak (14) do obracania i przemieszczania wielkogabarytowych rdzeni, mogacy wahac sie dookola stalej osi (25) od pozycji poziomej do po¬ zycji pionowej, wyposazony w srodki (29, 30—38) przytrzymiujajce i ryglujace rdzen <1<1) oraz drugi do umieszczania rdzenii wielkogabarytowych w kie¬ lichu kokili chwytak (15, 15*) o osi poziomej przemieszczony pomiedzy pierwszym chwytakiem (14) i koncem kokili (2) wyposazonym w srodki (59, 69) do chwytania rdzenia, przy czym oba chwytaki wyposazone sa w srodki (54—41) centru¬ jace jeden w stosunku do drugiego. 2. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze stala os obrotu (25) pierwszego chwytaka (14) jest równolegla do osi (X—X) kokili (2) a drugi chwytak (15, 15*) jest przemieszczalny poziomo równolegle do tych dwu osi. 3. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze drugi chwytak (15, 15*) jest zawieszony na wózku (16*) przesuwnym na suwnicy (12). 4. Urzadzenie wedlug zastrz. 3, znamienne tym, ze drugi chwytak (15, 15*) jest zawieszony na wózku (16*) za posrednictwem kolumny telesko¬ powej (42—44). 5. Urzadzenie wedlug zastrz. 3, znamienne tym, ze drugi chwytak (15—15*) ma zdolnosc do prze¬ noszenia równoleglego do osi (X—X) rdzenia (2) za posrednictwem wózka (16*). 6. Urzadzenie wedlug zastrz. 5, znamienne tym, ze drugi chwytak (15*) jest umiejscowiony na koncu pochwy (79) walu (78) przetaczanej we¬ wnatrz cylindra poziomego (45*), zawieszonego na wózku (16) i wyposazonego w srodku w kilka wspólplaszczyznpwych grup (82, 83, 84) krazków promieniowych. 7. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze obie podpory (14, 15, 15*) sa wyposazone w srodki do ich wzajemnego zcentrowania — jedna w wystep stozkowy (54) a druga w piaste z otwo¬ rem (41), przy czym co najmniej jeden z tych srodków (41) umiejscowiony jest na chwytaku (14) w pozycji pozwalajacej na jego regulowanie. 10 15 20 a* 30 *5107 190 FIG. 1107 190 FI 6. 6 FI©. 3 FI6.8 _._107 190 ^14 FI 6. Xl 83 45a 84 __ FIG. 13 PZO Koszalin; 15-207* iLOS egz. A-4 Cena 45 zt PL