Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarza¬ nia nowych cyklicznych uretanów, zwiajzków wyjs¬ ciowych do otrzymywania l-N-i/2-hydiroksy-co-ami- noalkilo/aminoglrikozydów, wykazujacych aktyw¬ nosc przeciwbakteryjna.Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarza¬ nia nowych cyklicznych uretanów, pochodnych a-hydrolksy-co-arndnoaldehydu lub jego wodzianu, okreslonych wzorem 1, w którym R4 oznacza atom wodoru lub grupe wodorotlenowa, R7 oznacza atom wodoru, nizszy rodnik alkilowy lub rodnik benzy¬ lowy, n oznacza liczbe 0 lub 1, z tym ogranicze¬ niem, ze n oznacza liczbe 1, jezeli R4 oznacza grupe wodorotlenowa, a X oznacza atom tlenu lub ugnuipowaniie /OH/2.Sposób wedlug wynalazku wytwarzania nowych cyklicznych uretanów o wzorze 1 polega na prze¬ prowadzeniu kilku etapowej reakcji, z zastosowa¬ niem jako surowców wyjsciowych latwo dostep¬ nych cukrów, aldopentoz, aldoheksoz lub 2^dezok- sycukrów. Najpierw przeprowadza sie redukcyjne alkilowanie cukru amoniakiem lub amina o wzo¬ rze R^NH2, w którym R7 oznacza nizsza grupe alki¬ lowa lub grupe benzylowa, nastepnie tworzy sie pierscien cyklicznego uretanu w reakcji z chloromrówczanem arylu dzialajac zasa¬ da i wreszcie utlenia sie pólprodukt, przy czym otrzymuje sie funkcje aldehydowa —CHX.W praktyce stwierdzono, ze funkcja aldehydowa jesit zwykle wyodrebniona w postaci uwodnionej, 2 w której X oznacza grupe /OH/2, chociaz latwo dostrzec, ze jest to funkcyjny równowaznik wol¬ nej grupy aldehydowej, w której X oznacza 0, przy czym sposób wedlug wynalaizku obejmuje te alter¬ natywe. Cecha sposobu wedlug wynalazku jest to, ze stereochemia cyklicznego uretanu moze byc latwo zdeterminowana przez zastosowanie jako zwiazku wyjsciowego cukru o odpowiedniej konfi¬ guracji, co umozliwia latwa kontrole stereoohemii podstawnika otrzymywanego z uretanu zwiazku 1^N-2-hydroksy-w-aniinoalkilowego.R7 oznacza korzystnie rodnik benzylowy, który moze byc w razie potrzeby wybiórczo usuwany w dalszym etapie^ na drodze wodorolizy.Wytwarzanie zwiazków o wzorze 1 jest przed¬ stawione na przykladzie wytwarzania 3Hbenzytlo-6- VS/-d(WuhydrokBymei;ylioczterowodO!ro^ly3-oksazyno- nu-2 o wzorze 6 z 2Hdezoksy-D-rybozy o wzorze 2.Proces ten przedstawia schemat 1, w którym we wzorach 3, 4, 5 i 6 R7 oznacza, grupe benzylowa, a Ph oznacza fenyl.W pierwszym etapie na 2-dezoksy-D-ryboze o wzorze 2 dziala sie malym nadmiarem benzylo- aminy w obecnosci czynnika redukujacego, np. cy- janoborowodorku sodu, przy wartosci pH 5, lub al¬ ternatywnie z równoczesnym katalitycznym uwo¬ dornieniem w zwykly sposób. Cyjanoborowodorek sodu jest reagentem korzystnym, a reakcje.te moz¬ na dogodnie prowadzic z reagentami rozpuszczony¬ mi w rozpuszczalniku obojetnym w stosunku do 102193102193 3 4 reakcji, np. w wodzie. Reakcja przebiega zwykle do konca w ciagu 24 godzin w temperaturze poko¬ jowej. Alternatywnie redukcje mozna przeprowa¬ dzic na drodze uwodornienia katalitycznego, w temperaturze 50°C i przy cisnieniu 3,5 atm. w obecnosci tlenku platyny jako katalizatora.W razie potrzeby produkt o wzorze 3 mozna wyodrebnic konwencjonalnymi sposobami, lecz do¬ godnie jest uzyc go bezposrednio w drugim etapie procesu, zadajac mieszanine reakcyjna bezposred¬ nio malym nadmiarem chloromrówczanu arylu, korzystnie chloromrówczanem fenylu. Reakcje te korzystnie przeprowadza sie pnzy chlodzeniu, np. w temperaturze 0—10°C, a konczy sie ja zwykle w ciagu kilku godzin. Produkt o wzorze 3 mozna wyodrebniac konwencjonalnymi sposobami, np. przez ekstrakcje organicznym rozpuszczalnikiem, np. octanem etylu. Otrzymany produkt o wzorze 4 po usunieciu rozpuszczalnika jest zwykle dosta¬ tecznie czysty do uzycia w nastepnym etapie pro¬ cesu, lecz, jezeli to jest pozadane, moze byc dalej oczyszczamy, np. przez krystalizacje lub chromato¬ graficznie.Etap cyklizacji przeprowadza sie dzialajac na zwiazek o wzorze 4, rozpuszczony w odpowiednim rozpuszczalniku, mocna zasada. Przykladowo, re¬ akcje cyikliizacji mozna przeprowadzic za pomoca IHrzjbutylanu potasu w Illrzjbutanolu lub za po¬ moca wodorotlenku sodu w wodzie lub w wodnym etanolu albo ewentualnie wodorkiem sodu w mie¬ szaninie Illrzjbutanolu i dioksanu. Reakcje dogod¬ nie przeprowadza sie w temperaturze pokojowej, a zwykle konczy sde ja w ciagu 24 godzin.Roztwór zobojetnia sie, a produkt o wzorze 5 mozna nastepnie wyodrebnic przez odparowanie i oczyscic. Drugi etap procesu i reakcje cykli¬ zacji mozna przeprowadzic równiez przy uzyciu chloromrówczanu p-nitrofenylu, przy czym w tym przypadku zamkniecie pierscienia zachodzi równo¬ czesnie bez koniecznosci stosowania oddzielnego etapu dzialania zasada. Koncowy etap procesu obejmuje utleniajace odszczepienie podstawnika diolu, obecnego w zwiazku o wzorze 5 w celu otrzymania funkcji aldehydowej, przy czym mozna tego dokonac róznymi dobrze znanymi sposobami.W praktyce stwierdzono, ze utlenianie mozna do¬ godnie przeprowadzic stosujac wodny roztwór kwasu metanadrjodowego. Reakcja zwykle przebie¬ ga do konca w ciagu kilku minut w ^temperaturze pokojowej, a produkt o wzorze 6, który iw tym przypadku wytraca sie z roztworu w postaci za¬ sadniczo czystej, mozna odsaczyc i wysuszyc.Otrzymany zwiazek stosowany w procesie wy¬ twarzania l-N-/2-hydroiksy-co-aniinoalkMo/amiinogii- kozydów pozwala na otrzymanie zwiazków o kon¬ figuracji S, której po uwodornieniu daje pochodna l-N-i/l/S/-4-amino-2HhydroikBybu^ "Proces mozna przeprowadzic w dokladnie analo¬ giczny ipósób stosujac rózne inne aminy. Przykla¬ dowo, jezeli proces przeprowadza sie z metylo¬ amina, otrzymuje sie zwiazek o wzorze 6, w któ¬ rym R7 oznacza rodnik metylowy. Mozna równiez stosowac amoniak, przy czym w tym przypadku R7 oznacza atom wodoru. Mozna równiez przepro¬ wadzic podobny proces wychodzac z samej rybozy, otrzymujac zwiazek o wzorze 1, w którym n=,l, R4 oznacza grupe wodorotlenowa, a oba asyme¬ tryczne atomy wegla maja konfiguracje S. Z pro¬ duktu tego otrzymuje sie NJl-[/S//S/H2j3Hdwuhydro- ,ksy-4-aminobutyilo/amiinoglikozyd.Reakcja cyklizacji moze w przypadku rybozy zachodzic z grupa 2-wodorotlenowa a nie z 3-wo- dorotlenowa, przy czym otrzymuje sie zwiazek o wzorze 1, w którym n = 0, co przedstawiono na schemacie 2. Reakcja wedlug schematu 2 przebie¬ ga analogicznie jak opisana w odniesieniu do sche¬ matu 1, we wzorach 8, 9, 10 i 11 R7 oznacza atom wodoru, nizszy rodnik alkilowy lub rodnik benzy¬ lowy, a Ph oznacza fenyl.W tym przypadku, stosujac ten zwiazek przejs¬ ciowy, otrzymuje sie 1-N*A /S/-2-hydroksy-3-amino- paropylo/aminoglikozyd.W przypadku, jezeli R7 oznacza atom wodoru, to zwiazki o wzorze 1 mozna wytwarzac poprzez od¬ powiedni aminooukier.Na przyklad, jezeli cyiklizacje prowadzi sie wy¬ chodzac z 5-amino-/SyS/-\l,2^3Htrójhydroiksypentanu, otrzymany z 2^dezoksy-D^rybozy na drodze reduk¬ cyjnego aminowania amoniakiem lub benzyloamina i prowadzac katalityczne uwodornienie, otrzymuje sie pochodna l-3^oksazyny, która po utlenieniu daje zwiazek o wzorze 1, w którym R4 i R7 ozna¬ czaja atomy wodoru, n^l, atom wodoru z funk¬ cja aldehydowa ma konfiguracje S. Zwiazek ten uzyty do dalszej reakcji w celu otrzymania 1-N- -i/2-^hydroiksy-co-aniinoalkiIo/aininog)likozydów daj e zwiazek, w którym podstawnikiem 1-N jest bez¬ posrednio grupa [S]-4^amino-2-hydroksybutylowa, a wiec nie wymagajacy usuwania grupy ochronnej.Podobnie, jezeli stosuje sie 1-amino-l-dezoksy-D- -rybitol pochodzacy od D-rybozy otrzymuje sie po¬ chodna cyklicznego uiretanu o wzorze 1, w którym R4 i R7 oznaczaja atomy wodoru, a n = 0. Zwiazek ten uzyty do dalszej reakcji daje pochodna 1-N- -/[S]-3-ammo-2-hydixteypropyio/aminoslikozydu.Sposób wytwarzania zwiazków o wzorze 1 mozna zastosowac do aldoz o róznych konfiguracjach, w celu otrzymania zwiazków o wzorze 1, o jakiej¬ kolwiek pozadanej konfiguracji. Przykladowo, gdy w procesie stosuje sie ksyloze, a w cylklizacji bio¬ ra udzial jej grupa 3-wodorotlenowa, to otrzymuje sie zwiazek o wzorze 1, w którym n = 1, R4 ozna¬ cza grupe wodorotlenowa, a atom wegla, z którym zwiazana jest grupa wodorotlenowa ma konfigu¬ racje R, a atom wegla, do którego jest przylaczo¬ na grupa dwuhydroksymetylowama konfiguracje S.Podobnie, sposób wytwarzania zwiazków o wzorze 1 mozna zastosowac do 2Hdezoksyaldoheksoz i sa¬ mych aldoheksoz, np. glukozy. Cyikkzacja z udzia¬ lem grupy 2- lub 3-^wodorotlenowej daje te same produkty co poprzednio.Zwiazki o wzorze 1, w którym R4 oznacza atom wodoru sa szczególnie uzyteczne, zwlaszcza jezeli atom wegla z funkcja aldehydowa lub dwuhydro¬ ksymetylowa ma konfiguracje S. Specjalnie cenne sa zwiazki o wzorze 1, w których R4 oznacza atom wodoru, a n =, 1, zwlaszcza jezeli R7 oznacza gru¬ pe benzylowa, czyli 3-(benzylo-6-[iS]dwuhydroksyme- tylo-czterowodoro-l,3-oksazynon-2.Nastepujace przyklady I—IV dotycza wytwarea- 40 45 50 55 60102193 nia nowych cyklicznych uretanów o wzorze 1.Temperatury podano w °C. Amberlite jest reje¬ strowana marka handlowa zywicy jonowymiennej.Produkty identyfikowano oznaczajac magnetyczny rezonens jadrowy /n m r/ widmo w'podczerwieni /IR/ i wykonujac analize elementarna.Przyklad I. A) Roztwór benzyloaminy /2,14 g, 0,02 mola/ w wodzie /25 mty doprowadza sie 5 N kwasem solnym do pH 5. Do roztworu dodaje sie 2Hdezoksy-D^rybozy /1,34 g, 0,01 mola/ i cyjano- • borowodorku sodu /0y62 g, 0,01 mola/ i pozostawia roztwór w ciagu 15 godzin w temperaturze poko¬ jowej. Weglanem sodu doprowadza sie wartosc pH roztworu do 10 i przemywa mieszanine kilkakrot¬ nie octanem etylu. Wodny roztwór oziebia sie do temperatury 0°C i przy mieszaniu dodaje sie chio- romrówozainu fenylu (1,7 g, 0,011 moli) w dioksanie (15 ml). Po 3 godzinach w temperaturze 0°C miesza¬ nine reakcyjna doprowadza sie do temperatury po¬ kojowej, 5N kwasem solnym doprowadza do war¬ tosci pH 7 i ekstrahuje mieszanine octanu etylu.Organiczny ekstrakt suszy sie siarczanem ma¬ gnezu i odparowuje pod zmniejszonym cisnieniem, otrzymujac l,2,3VS,S/-trójhydroksy-5-/iN-fenoksy- karbonyio-N^benzyloamino/pentan (2,1 g) w postaci oleju, który po odstaniu powoli zestala sie. 8/GDCa^ + DyO/ 7,2 /10H, m/, 4,5 /2H, s/, 3,5 6H, m/, 1,8 /2H, m/ VmtJ^^oaJ 3400, 1705, 1600 cm-*.B/ Produkt z ipuimktu A /1,5 g/ rozpuszczony w mieszaninie Illrz. butanolu (50 ml i dioksanu (50 ml) miesza sie w temperaturze pokojowej i zadaje wodorkiem sodu (0,34 g, w postaci 70°/t zawiesiny woleju). Po 24 godzinach 5N kwasem solnym dopro¬ wadza sie wartosc pH do 7 i odparowuje sie roztwór do sucha. Produkt ekstrahuje sie etano¬ lem, a nieorganiczna pozostalosc odrzuca. Powtó¬ rzone odparowanie i ekstrakcja do etanolu daja produkt wolny od materialu nieorganicznego.Pozostalosc poddaje sie rozdzialowi miedzy octan etylu a wode, a warstwe wodna oddziela sie i odiparowuje pod zmniejszonym cisnieniem, otrzy¬ mujac CTtoirowodoro-/3-beflizyilo^-[S]^l'^'Hdwuhydro- ksyetylo/-l,3-oksazyinon-2 (0,3 g) w postaci oleju. d/D/)/ 7y3 /5H, s/, 4,4 /2H, s/, 4^ /1H, s/, 3,7 /3H, m/, 3,1 72H, m/, 1,9 /2H, m/. yma^ilim/ 3400, 1660 om-1.C. Produkt z punktu & (0,2 g) w wodzie (10 ml) zadaje sie wodnym roztworem kwasu nadjodo- wego (0,2 g) przy wartosci pH 5 w temperaturze pokojowej. Po kilku minutach powstaje osad, a mieszanine reakcyjna pozostawia sie w ciagu 2 godzin. Osad odsacza sie, przemywa mala obje¬ toscia wody i suszy otrzymujac ozterowodoro-/3- -lbemzylo-6- [S]ndwuhydiroksyon^tyio/--a,3^ksazynon- -2 (0,15 g), temperatura topnienia 120°C znaleziono: C 60,0 H 6,3 N 5,8% dla CuHuN04 obliczono: C 60,7 H 6,3 N i5,Wt. ÓTDMSOcy 7,3 /5H, sV, 0,1 /2H, d, wymienialne z D*CV, 4^ /1H, m/ 4,5 /2H, s/, 4,0 /1H, m/ 3,2 /EH, m/, 2,0 /2H, ml, ymm*3300, 1670 cm"1 [a] D = -H71^° (c=l w meta¬ nolu).Pnzykiad H. 2-Dezoksy^D-ryboze (100 g; 0,742 mole) i benzyloamitae (06 g; Oy807 mola) roz¬ puszcza sde w metanolu (400 md) i wodzie (40 ml) i uwadannia sie w temperaturze 50°C pod cisnie¬ niem 3,5 atm w obecnosci katalizatora tlenku pla¬ tyny (4,0 g) do czasu zakonczenia wchlaniania wo- doru. Katalizator odsacza sie i przesacz chlodzi sie na lazni lodowej.Otrzymany krystaliczny osad odsacza sde, prze¬ mywa zimnym metanolem i suszy otrzymujac 5- -^benzyioamino/^1J2,3- [S^S]^trójhydroksypemtan (100 g;' 59,5% wydajnosci). Próbka otrzymanego zwiazku krystalizowana z octanu etylu ma tem¬ perature topnienia 117—118,50C, Ó7DMSO — dg/ 7^3 /5H, sj; 3,0 /3H, m, wymienialne z D//; 3,7 /2H, s/; 3,4 /4H, m/; 2,6 /2H, m/; 1,6 /2H, m/ ymax 3370, 3310, 3290 cm-1 znaleziono: C 64y3, H 8,5; N 6^1% dla dfH^NOs obliczono: 0 64*0, H 8,5; N 6„2«/t.B. Produkt z punktu A (95 g; 0,422 mola) za- wiesza sie w dwumetyilofiormamidzie (570 ml) za¬ wierajacego trójetyioamine (122 ml; 0,844 mola) i chlodzi sie do temperatury -^10oC. Ohtoromrówczan fenylu (66,1 g; 0,422 mola) dodaje sie do zawiesiny w ciagu 30 minut utrzymujac temperature w za- kresie od —5°C do —d0°C Po 2 godzinnym utrzy¬ mywaniu w tej temperaturze i 2 godzinnym w temperaturze pokojowej mieszanine reakcyjna za- teza sie pod obnizonym cisnieniem.Pozostalosc rozpuszcza sie w wodzie i poddaje ekstrakcji octanem etylu. Warstwe organiczna przemywa sie ponownie woda, suszy siarczanem magnezu i odparowuje pod obnizonym cisnieniem otrzymujac lA^IS^S]^trójhydroksy-5-^N-fenoksy- karbonylo-N^beaazyloamino/wpentan w postaci ge- stego oleju (138 g, 95°/o wydajnosci), który podczas stania powoli krzepnie. M+ znalezione m/e 252; CuB^NO, — OCjB* wymaga m/e 252; 6 jak w przykladzie I fcA).C. Produkt z punktu B (110 g; ,0,02 mola) roz- 40 puszcza sie w alkoholu metylowanym (258 mi) i dodaje sie roztwór wodorotlenku sodu (35,8 g; 0,64 moia) w wodzie (258 md). Roztwór miesza sie w temperaturze pokojowej 2 godzimy i zobojetnia sie rozcienczonym kwasem. _. 45 Wiekszosc rozpuszczalnika organicznego usuwa sie przez odparowanie, a pozostalosc wodna prze* mywa sie eterem i odiparowuje do sucha pod ob¬ nizonym cisnieniem. Pozostalosc zawiesza sie w alkoholu metylowym, odsacza w celu usuniecia 50 substancji nieorganicznych i przesacz odparowuje sie. Pólplynna pozostalosc miesza sie z eterem naf¬ towym, saczy i suszy otrzymujac czterowodoro- ^-1^enzyio-5-l)S]-il,2Hdwuh inon-2 (77 g; 96°/* wydajnosci) o temperaturze top- M nienia 100^-^lO2,5°C. M+ znaleziono m/e =< 261 CuH17 6MD/D/ jak w przykladzie I (B).Znaleziono: C 62,0, H 6,0, N 5,5 dla OgHtfNO* 60 Obliczono: C 02,1, H 6,8, N 5,6.D. Produkt z punktu C (75 g, 0,200 mola) roz¬ puszcza sie w wodzie (1350 ml) i chlodzi do tem¬ peratury 0—5°C i do tego roztworu dodaje sie sklarowany roztwór metanadjodanu sodu. (63,55 g, ** 0,290 mola) w wodzie (400 ml) w podanej wyzej102193 temperaturze w ciagu 15 minut. Po mieszaniu trwajacym dalsze 30 minut w temperaturze 0—5°C odsacza sie wytracony osad, który przemywa sie woda- i suszy w temperaturze 50°C pod obnizonym cisnieniem otrzymujac czterowodoroV3-^benzyIo-6- -[S]Hdiwuhydroksjhiiety(lo-l,3K)!ksazyinon-2 (52,3 g, 73,7Vo wydajnosci) o temperaturze topnienia 118— 1B0°C.Znaleziono: C 60,6, H 6,3, tN 5,9; dla C^H^NOi Obliczono: C 60,7, H 6,3, N 5,9; 6/DMSO-de/ jak w przykladzie 1 (C).Przyklad III. 1-Amino-l-dezoksy-D-rybitol (2,1 g, O;01l2 mola) otrzymanego z D-ryibozy w sposób opisany przez Walfrona i in. J.Org.Chem., 23, 571 (1958) rozpuszcza sie w wodzie (30 ml) i w temperaturze 0°C dodaje sie roztwór chlo- romrówczainiu p-nitrofenylu (3,2 g, 0,016 mola) w acetonie (10 ml). Roztwór miesiza sie i pozostawia na noc w temperaturze pokojowej.Roztwór zalkwasza sie 5N kwasem solnym i pod¬ daje sie- kaillkakirotinie ekstrakcji octanem etylu.Warstwe wodna odparowuje sie, a pozostalosc poddaje sie ekstrakcji etanolem. Chromatografia na zelu krzemionkowym eluujac chloroformem z eta¬ nolu daje 5-[iS]-lA-2,^dwuhydro(ksyetylo/-l,3^oksazo- lidynon-2 (0,7 g) w postaci oleju.Znaleziono: C 40,1, H 6,4, N 6,Wt dla C6HuN05 Obliczono: C 40,7, H 6,3 N 7,9*/o.B. Produkt z punktu A w wodzie (2 ml) zadaje sie kwasem nadjodowym (1,5 g) i wartosc pH do¬ prowadza sie do 5 5N wodorotlenkiem sodu i roz¬ twór pozostawia sie w temperaturze pokojowej na 48 godzin.Roztwór odparowuje sie i sufestanicje organiczna poddaje sie ekstrakcji etanolem. Chromatografia na zelu krzemionkowym daje 5-[S]^dwuhydroksy- metylooksazolidynon-2 (0,4 g) w postaci oleju.Rf 0,76 w chloroformie i metanolu 1 :1, m/e 86, C4H7iN04nCH 6(D*0) 5,2 (1,4 m) 4yC (HOD i 1H, m) 3,5 (2H, m).Przyklad IV. Roztwór benzyloaminy (4,8 g, 48 mmola) w wodzie (40 md) zakwasza sie do wartosci pH 5 5 N kwaseim solnym. Do roztworu dodaje sie 2HdezokBy^D^rytboze (3,0 g, 27y5 mmola) i cyjanoborowodorek sodu (1,35 g 21,5 mmola), roztwór miesza sie i pozostawia na noc w tem¬ peraturze pokojowej. Roztwór zadaje sie zasada do wartosci pH 16 wodorotlenkiem sodu, przemywa sie^* kilkakrotnie octanem etylu w celu usuniecia nadmiaru benzyloaminy i zakwasza sie do wartosci pH = 4 kwasem solnym.Dodaje sie metanol (60 ml) i surowa mieszanine uwadarnia sie w temperaturze 50°C pod cisnie¬ niem 3,5 atim w obecnosci 10% palladu na weglu jako katalizatora, przy czym katalizator dodaje sie po 24 godzinach. Po dalszych 4 dniach roztwór saczy sie, odparowuje i poddaje sie ciKromatografii na Amberlicie CG 50 (zywica jonowymienna w formie NH^), który eluuje sie 0,1 N wodorotlenkiem amonowym, otrzymujac 5-amino-[S,S]-ly2^-trójhy- droksypentan (1,6 g, 53%) m/e 135, C6Hj0NO, wy¬ maga m/e 135. - B. Produkt z punktu A (1 g) rozpuszcza sie w wodzie (20 ml) i dodaje sie mieszajac w tempera¬ turze 0°C weglan sodu (i2 g) i roztwór chloromrów- czanu p-nitrofenylu (3 g) w acetonie {10 ml).Roztwór utrzymuje sie w temperaturze 3°C w oiagu 16 godzin, a nastepnie zakwasza sie 5N kwasem solnym i przemywa kilkakrotnie octanem etylu.Roztwór wodny odparowuje sie i pozostalosc poddaje ekstrakcji etanolem i poaclaje sie chro- matograiii na kolumnie z zelem krzemionkowym stosujac chloroform) etanol, otrzymuje sie czte¬ rowodoro-6-[S]Hl%2'-dwuhydroksyety]o/-l,3-oksazy- nom-2 (0,65 g 55%).C. Produkt z punktu B (0,6 g, 3,7 mmola) trak- tuje sie roztworem kwasu nadjodowego (1,0 g, 4,0 mmola) w wodzie (5 ml) doprowadza sie pH do wartosci 5. 5N wodorotlenkiem sodu i po 2 godzinach roztwór saczy sie, odparowuje i w wy¬ niku ekstrakcji metanolem otrzymuje sie cztero- wodoro-6-/S/dwuhydraksymetylo-1 ,3-olksazynon-2 (0,3 g, 64%) w postaci bezbarwnego oleju, mi/e 100 QH»N04 — CH/OH/a wymaga ra/e 100, Ziaatrzezenia patentowe 1. Sposób wytwarzania nowych cyiklicznych ure- tainów o wzorze 1, w którym R4 oznacza atom wo¬ doru lub grupe wodorotlenowa, R7 oznacza atom wodoru, nizszy rodnik alkilowy lub rodnik benzy¬ lowy, n oznacza liczbe 0 lub 1, z tym ogranicze¬ niem, ze n oznacza liczbe 1, jezeli R4 oznacza grupe wodorotlenowa, a X oznacza atom tlenu lub ugrupowanie (CH)2, znamienny tym, ze aldo- ipentoze, aldoheksoze lub 2-dezoksycukier poddaje sie redukcyjnemu aminowaniu amoniakiem lub amina o wzorze R7 NH2, w którym R7 oznacza nizszy rodnik alkilowy lub rodnik benzylowy, wy¬ twarza sie pierscien cylklicznego uretanu przez dzialanie cMoromrówczanem arylu, a nastepnie 40 dziala sie zasada i utlenia sie wytwarzajac alde¬ hydowa grupe funkcyjina-CHX. 2. Sposób wedlug zastrz. 1,. znamienny tym, ze redukcyjne aminowanie przeprowadza sie przy uzy¬ ciu cyjanoborowodorku sodu. 45 3. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze redukcyjne aminowanie przeprowadza sie na dro¬ dze katalitycznego uwodornienia. 4. Sposób wedlug zastrz. 1 znamienny tym, ze jako amine o wzorze R7NH2 stosuje sie benzylo- 50 amine.. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze pierscien cyklicznego uretanu wytwarza sie w reakcji z ohloromrówozanem fenylu, na który na¬ stepnie dziala sie zasada. 55 6. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako zwiazek wyjsciowy stosuje sie 2ndezoksy-D- -ryboze. 7. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze pierscien cyklicznego uretanu wytwarza sie wre- 60 akcji z chloromrówcizanem p-mdtrofenylu. 8. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze utlenianie przeprowadza sie za pomoca metano- djodanu sodu. 9. Sposób wedlug zastrz. 1, znmienny tym, ze w jako zwiazek wyjsciowy stosuje sie D-ryboze. ,-102193 Wzór i HOCH C02Ph Wzór 6 Schemat f102193 H0CH2 „ NT^Tho HO OH Wzor 7 [0] 'N^' mocna .jn I zasada MU ^S0HWzor 10 OH L0H R7 H •\ U Wzor 11 CHOH OH ST ^NHR7 OH. OH Wzor 8 PhOCOCl Wzor 9 Schemat 2 Drukarnia Narodowa Zaklad Nr 6, zam. 60/79 Cena 15 zl PL PL PL PL PL PL PL PL