NL9400679A - Drager, in het bijzonder een folie, voorzien van een drukgevoelige lijmlaag. - Google Patents

Description

Drager, in het bijzonder een folie, voorzien van een drukgevoelige li.jm- l&ag.

De uitvinding heeft betrekking op een drager, in het bijzonder een folie, welke voorzien van een drukgevoelige lijmlaag, die door het opbrengen van een laag van een fotocopolymeriseerbaar mengsel en vervolgens bestralen van de opgebrachte laag van het fotocopolymeriseerbare mengsel wordt verkregen.

Een dergelijke, van een lijmlaag voorziene drager c.q. werkwijze is bekend uit EP-A-0.208.856. Meer in het bijzonder betreft deze EP-A-Ο.2Ο8.856 een lijm, welke gebaseerd is op een hydroxylgroepen bevattende polyester, waarin 10-90% van de aanvankelijk aanwezige hydroxylgroepen met acrylaat- of methacrylaatverbindingen zijn omgezet en welke polyesters na opbrengen als dunne laag op een vlakke drager worden bestraald met een electronenbundel of UV-licht.

De uit de bovenvermelde EP-A-0.208.856 bekende methodiek bezit echter het nadeel, dat hierbij als extra reaktietrap een (meth)-acryleringsreaktie wordt toegepast, welke reaktie bovendien resten van laagmoleculair (meth)acrylzuur of derivaten daarvan in het lijmprodukt achterlaat. Deze restprodukten zijn zeer moeilijk uit het lijmprodukt te verwijderen en vormen een ongewenste bron van huidirritatie.

Gevonden werd, dat men het bovengenoemde nadeel van de uit EP-A-Ο.2Ο8.856 bekende drukgevoelige lijmlaag kan opheffen met behulp van een drukgevoelige lijmlaag op een drager, welke verkregen is door a) opbrengen op een of beide zijden van de drager van een enkel door mengen verkregen fotocopolymeriseerbaar materiaal, omvattende: 1) tenminste een hydroxylgroepen bevattend polymeer met een hydroxylgetal van 10-100 mg KOH/g en een mol-gewicht van 1000-10.000, 2) tenminste een epoxyverbinding met een epoxyfunctionaliteit van ten minste twee alsook 3) tenminste een fotoinitieermiddel en b) vervolgens bestralen van de opgebrachte fotocopolymeriseerbare laag onder direkte verkrijging van een drukgevoelige lijmlaag.

Het als component van het fotocopolymeriseerbare materiaal toegepaste hydroxylgroepen bevattende polymeer dient tijdens het aanbrengen van het fotocopolymeriseerbare materiaal op de drager, bijvoorbeeld in het temperatuurtrajekt van 20-100°C, in een vloeibare vorm te verkeren.

Met voordeel is het hydroxylgroepen bevattende polymeer vloeibaar bij 20 C.

Na het bestralen van de op de drager opgebrachte fotocopolymeri-seerbare laag is ten minste een deel, bijvoorbeeld 10-^0% van de hydroxylgroepen van het hydroxylgroepen bevattende polymeer, met de epoxygroepen van de epoxyverbinding omgezet.

Als het in de bovenaangeduide samenstelling toegepaste hydroxylgroepen houdende polymeer kunnen velerlei typen verbindingen worden toegepast. Voorbeelden hiervan zijn hydroxylpolyesters met vertakte, uit polyestereenheden bestaande ketens met vertakkingen aan de derde en hogere polyestervormende functionaliteiten. Dergelijke hydroxylpolyesters kunnen worden bereid door condensatie van diolen en dicarbonzuren resp. de polyestervormende derivaten of anhydriden daarvan en ten minste 1 mol %, berekend op de som van de diolen en dicarbonzuren van een tri-functionele polyestervormende verbinding uit de groep der triolen, tri-carbonzuren of de derivaten of anhydriden ervan of hydroxycarbonzuren bij temperaturen van l40-230°C op een op zich bekende wijze met een molaire overmaat van diolen plus triolen ten opzichte van de di- en tri-carbonzuren en verwijdering van de overmaat aan diol bij de polyconden-satie totdat het hydroxylgetal 10-100 is geworden en het zuurgetal minder dan 1.

Voor de bereiding van deze hydroxypolyesters met vertakte keten en met voordeel vloeibaar bij 20°C kunnen alle bekende polyestervormende uitgangsverbindingen worden toegepast, d.w.z. diolen en triolen eventueel tetraolen, dicarbonzuren, tricarbonzuren van de alifatische reeks, van de aromatische reeks en van de cycloalifatische reeks, waarbij slechts zoveel aromatische dicarbonzuren en tricarbonzuren worden toegepast, dat de vloeibare toestand van de polyester kan worden verkregen. Als polyestervormende bestanddelen met een drievoudige of hogere polyestervormende functie, d.w.z. als triolen of tricarbonzuren, zijn normaliter 1-30 mol % toepasbaar en 1-10 mol % voldoende, d.w.z. triolen of tricarbonzuren of derivaten daarvan, betrokken op de totale hoeveelheid van diolen, triolen, dicarbonzuren en tricarbonzuren respectievelijk derivaten daarvan.

Andere voorbeelden van hydroxylgroepen bevattende polymeren, welke bij de uitvinding kunnen worden toegepast, zijn hydroxylpolyesters met via ester- of etherbruggen van de derde of hogere polyestervormende functies gebonden alkylzijketens met 4-36 koolstofatomen in de alkyl-groep. Dergelijke verbindingen kunnen worden bereid door condensatie van diolen en dicarbonzuren respectievelijk de polyestervormende derivaten of anhydriden ervan en tricarbonzuurmonoalkylesters, trimethylolpropaanmono- carbonzuuresters en/of glycidylesters van verzadigde monocarbonzuren met 4-36 koolstofatomen in de alkylrest respectievelijk de monocarbonzuren bij temperaturen van 140-230 C met een molaire overmaat aan diolen met eventueel glycidylesters ten opzichte van dicarbonzuur respectievelijk derivaten respectievelijk anhydriden ervan plus tricarbonzuurmonoesters en verwijdering van een overmaat diol bij de polycondensatie totdat het hydroxylgetal 10-100 is geworden en het zuurgetal tot minder dan 1 is afgenomen.

De bovenvermelde voorbeelden van hydroxylhoudende polymeren worden met meer bijzonderheden in het EP-A-O.208.856 beschreven.

Andere voorbeelden van bruikbare hydroxylhoudende polymeren zijn polyoxyethyleen- en polyoxypropyleenglycolen en triolen met een mol-gewicht van 1000-10.000.

Meer in het bijzonder bezitten de bij de uitvinding toegepaste hydroxylgroepen-houdende polymeren een hydroxylgetal van 20-60 mg Κ0Η/g en zijn bij kamertemperatuur (20°C), bij voorkeur bij 0 C vloeibaar. Voorts bezit dit type hydroxylhoudend polymeer met voordeel een glasover-gangstemperatuur van minder dan 0 C, bij voorkeur van minder dan -20 C en bevindt het polymeer zich dienovereenkomstig in een amorfe toestand.

Als epoxyverbindingen met een functionaliteit van ten minste 2 kunnen de uit de stand der techniek bekende verbindingen worden toegepast. Bij voorkeur bezitten deze epoxyverbindingen een functionaliteit van 2-3. Voorbeelden van bruikbare epoxygroepen houdende materialen zijn de uit de stand der techniek bekende alifatische, cycloalifatische, aromatische of heterocyclische epoxyverbindingen, welke een functionaliteit van ten minste 2 bezitten, d.w.z. twee epoxygroepen per molecuul.

Met voordeel worden alifatische diepoxyden met een laag molecuulgewicht toegepast. Voorts kunnen als epoxyhoudende materialen de verbindingen worden toegepast, welke cyclohexeenoxidegroepen bevatten, zoals 3>4-epoxycyclohexylmethyl-3,4-epoxycyclohexaancarboxylaat, 4-vinylcyclo-hexeendioxide en bis(3i4-epoxycyclohexylmethyl)adipaat.

Als fotoinitieermiddelen kunnen bijvoorbeeld aromatische jodonium-complexzouten en aromatische sulfoniumcomplexzouten worden toegepast. Dergelijke complexzouten zijn als zodanig uit de stand der techniek zoals bijvoorbeeld uit het Amerikaanse octrooischrift 4.256.828 bekend. Geschikte voorbeelden van aromatische jodoniumcomplexzouten zijn bijvoorbeeld 4,4'-dimethylfenyljodoniumhexafluorfosfaat, difenyljodoniumhexa-fluorantimonaat en als aromatische sulfoniumzouten trifenylsulfonium-tetrafluorboraat, bis[4-(difenylsulfonium)fenyl]sulfidebishexafluor- fosfaat en difenylnaftylsulfoniumhexafluorarsonaat.

De fotopolymerisatie van de samenstellingen volgens de uitvinding vindt plaats door blootstelling van de samenstellingen aan een bron, welke UV-licht uitzendt of een elektronenbundel. Aangaande het UV-licht wordt als bron met voordeel een hoge- of middendrukkwiklamp of xenonlamp gebruikt en bedraagt het blootstellen van de samenstelling volgens de uitvinding aan het UV-licht ca. 1-100 sec.. Ten aanzien van de bruikbare elektronenbundel wordt naar voren gebracht, dat de dosering tussen 1-10 Mrad en bij voorkeur tussen 1-5 Mrad ligt.

De dragers, waarop de drukgevoelige lijmlaag volgens de uitvinding wordt opgebracht, zijn met name vlakke materialen zoals folies op basis van papier, kunststof e.d.

VOORBEELD

In het onderstaande voorbeeld worden als component A een hydroxyl-groepenhoudend polymeer toegepast en wel de polymeren Dynacoll 7130 (Fa. Hüls; molgewicht ca. 3500 en hydroxylgetal ca. 35 mg KOH/g), Dynacoll 7250 (Fa. Hüls; molgewicht ca. 5500; hydroxylgetal ca. 21 mg KOH/g) en Dynacoll 7360 (Fa. Hüls; molgewicht ca. 3500; hydroxylgetal ca. 30 mg KOH/g). Als tweede component B werden als epoxyverbinding de in de handel verkrijgbare stoffen UC ERL 4206 (Fa. Union Carbide ; een epoxyde met een molgewicht van 140 en een functionaliteit van 2), Cyracure UVR 6110 (Fa. Union Carbide; een alifatisch diepoxyde met een molgewicht van 252 en een functionaliteit van 2) en UC ERL 4299 (Fa. Union Carbide; een epoxyverbinding met een mol gewicht van 310 en een functionaliteit van 2).

Als fotoinitieermiddel, dat onder bestraling met een elektronenbundel reactieve deeltjes vormt, welke deeltjes een kationisch geïnitieerde reaktie tussen de bovengenoemde componenten A en B veroorzaken, wordt als component C 4,4'-dimethyldifenyljodoniumhexafluorfosfaat toegepast.

Alle mengsels van de componenten A en B bevatten tevens 0,1 g component C per 5 ë materiaal (2% op gewichtsbasïs).

De bovenvermelde mengsels zijn bij 80-100 C als laag met een dikte van ca. 35 op een polyesterfolie aangebracht. De films werden daarna met een electronenbundel (dosis 5 Mrad) bestraald (ESI Electrocurtain Model CB150/15/180L). Vervolgens zijn de lagen met behulp van een Kleb-kraftprüfgerat FT-2A (Fa. Hermann Klemmt) op peel-strength en op afschuifgedrag onderzocht. De resultaten zijn in de onderstaande Tabel B geïllustreerd.

Resumerend kan worden gesteld, dat met de dragers voorzien van de drukgevoelige lijm volgens de uitvinding het mogelijk is het bovenvermelde bezwaar aangaande (meth)acryleerde produkten volgens EP-A- 0.208.856 te ondervangen, terwijl anderzijds de mogelijkheid om variaties in de eigenschappen van het uiteindelijk bestraalde produkt aan te brengen, aanzienlijk vergroot is. De methodiek volgens de uitvinding maakt namelijk een veel breder scala aan modificatiemethodes bereikbaar, aangezien men mengsels van verschillende typen componenten A en componenten B alsook verschillende mengverhoudingen tussen de componenten A en B kan toepassen.

Claims (18)

1. Drager, voorzien van een drukgevoelige lijmlaag, verkregen door opbrengen op één of beide zijden van de drager van een fotocopoly- meriseerbaar mengsel, omvattende 1. tenminste een hydroxylgroepen houdend polymeer met een hydroxylgetal van 10-100 mg KOH/g en een mol-gewicht van 1000-10.000, 2. tenminste een epoxyverbinding met een epoxyfunctionaliteit van ten minste twee en 3. tenminste een fotoinitieermiddel en vervolgens bestralen van de opgebrachte fotocopolymeriseerbare laag onder verkrijging van een drukgevoelige lijmlaag.

2. Drager volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat een hydroxylhoudend polymeer met een hydroxylgetal van 20-60 mg Κ0Η/g en een molgewicht van 1000-10.000 wordt toegepast.

3· Drager volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk, dat ΙΟ-90/ο van de hydroxylgroepen van het hydroxylgroepen houdende polymeer met de epoxyverbinding wordt omgezet.

4. Drager volgens een der conclusies l-3« met het kenmerk, dat de epoxyverbinding een epoxyfunctionaliteit van 2-3 bezit.

5· Drager volgens een der conclusies 1-4, met het kenmerk, dat de epoxyverbinding een alifatisch diepoxyde is.

6. Drager volgens een der conclusies 1-5« met het kenmerk, dat het fotoinitieermiddel een aromatisch jodoniumcomplex zoals 4,4'-dimethylfenyljodoniumhexafluorfosfaat is.

7. Drager volgens een der conclusies 1-5« net het kenmerk, dat het fotoinitieermiddel een aromatisch sulfoniumcomplex is.

8. Drager volgens een der conclusies 1-7« met het kenmerk, dat het fotoinitieermiddel in een hoeveelheid van 0,1-20 gew.dln per 100 gew.dln fotocopolymeriseerbaar mengsel wordt toegepast.

9· Drager volgens een der conclusies 1-8, met het kenmerk, dat de bestraling met UV-licht of een electronenbundel wordt uitgevoerd.

10. Drager volgens een der conclusies 1-9, met het kenmerk, dat de bestraling met een electronenbundeldosis van 1-5 Mrad is uitgevoerd.

11. Drager volgens een der conclusies 1-10, met het kenmerk, dat de drukgevoelige lijmlaag een dikte van 20-100 pm bezit.

12. Een fotocopolymeriseerbare samenstelling, omvattende 1. tenminste een hydroxylgroepen houdend polymeer met een hydroxyl- getal van 10-100 mg KOH/g en een molgewicht van 1000-10.000; 2. tenminste een epoxyverbinding met een epoxyfunctionaliteit van ten minste 2; en 3. tenminste een fotoinitieermiddel.

13. Fotocopolymeriseerbare samenstelling volgens conclusie 12, met het kenmerk, dat het een hydroxylhoudend polymeer met een hydroxyl-getal van 20-60 mg KOH/g en een molgewicht van 1000-10.000 bevat.

14. Fotocopolymeriseerbaar mengsel volgens conclusie 12 of 13. met het kenmerk, dat de epoxyverbinding een epoxyfunctionaliteit van 2-3 bezit.

15. Fotocopolymeriseerbare samenstelling volgens een der conclusies 12-14, met het kenmerk, dat de epoxyverbinding een alifatisch diepoxide is.

16. Fotocopolymeriseerbare samenstelling volgens een der conclusies 12-15, met het kenmerk, dat het fotoinitieermiddel een aromatisch jodoniumcomplex zoals 4,4'-dimethylfenyljodoniumhexafluorfosfaat is.

17. Fotocopolymeriseerbare samenstelling volgens een der conclusies 12-15, roet het kenmerk, dat het fotoinitieermiddel een aromatisch sulfoniumcomplex is.

18. Fotocopolymeriseerbare samenstelling volgens een der conclusies 12-17, roet het kenmerk, dat het fotoinitieermiddel in een hoeveelheid van 0,1-20 gew.dln per 100 gew.dln fotocopolymeriseerbaar mengsel aanwezig is.