NL8900864A - Peptidederivaten en werkwijzen voor het bereiden en toepassen van deze derivaten. - Google Patents

Description

\ '))

Peptidederivaten en werkwijzen voor het bereiden en 5 toepassen van deze derivaten.

De onderhavige uitvinding heeft betrekking op peptidederivaten met farmaceutische werking, op werkwijzen voor hun bereiding, op farmaceutische preparaten die ze be- 10 vatten en op hun toepassing als farmaceutica.

Meer in het bijzonder verschaft de onderhavige uitvinding een peptidederivaat gekozen uit (i) een calcitoninepeptide en een LHRH antagonistpeptide en bevattende gehecht aan een aminogroep daarvan tenminste 15 a) een suikerrest of b) een rest met formule (b-^) of (b2), waarin één van de substituenten en Y2 een waterstofatoom is en de andere een hydroxylgroep voorstelt of waarin beide een waterstofatoom zijn en elk van de f en g, onafhankelijk 20 van elkaar, is 0 of 1, en de fysiologisch aanvaardbare ethers en fysiologisch hydrolyseerbare en aanvaardbare esters daarvan, c) elke combinatie van a) en b), en (ii) een calcitoninepeptide dat bevat 25 d) tenminste één formylgroep gehecht aan een andere aminogroep dan een N-eindstandige aminogroep, of e) tenminste één alkylgroep met 3-5 koolstofatomen gehecht aan een andere aminogroep dan een N-eindstandige aminogroep, of 30 f) elke combinatie van a), b), d) en e) hiervoor, met de voorwaarden, dat i) indien het calcitoninepeptide tenminste één suikerrest a) bevat, deze suikerrest via een andere koppeling dan een direkte N-glycosidische binding aan een u)-ami- 35 nogroep van een (P-amino gesubstitueerde zijketen op de 24-plaats is gehecht, en ii) indien de LHRH antagonist tenminste een suikerrest a) bevat, deze suikerrest een Amadori suikerrest 89008647 Λ - 2 - gehecht via een andere koppeling dan een direkte N-glycosidische binding aan een O0-aminogroep van een 63-amino gesubstitueerde zijketen op de 8-plaats is, in vrije vorm of in een zout- of complexvorm.

5 Hierna zullen deze verbindingen worden aange-duid als verbindingen volgens de uitvinding.

In de verbindingen volgens de uitvinding kan de suikerrest a) hetzij direkt via een andere koppeling dan een direkte N-glycosidische binding, hetzij indirekt door een 10 brugvormend lid aan de aminogroep zijn gehecht.

Met de hierin toegepaste aanduiding "suiker" wordt elk mono- of oligosaccharide, in het bijzonder een mono-, di- of triose of een derivaat daarvan, bijvoorbeeld een amino- en/of carbonzuur- en/of gereduceerd en/of veresterd 15 derivaat daarvan bedoeld. De suikers kunnen heptosen, hexosen en/of pentosen in hun pyranoside of furanoside vorm bevatten.

In de hierna volgende formules is terwille van de eenvoud de suikerrest gewoonlijk slechts door de pyranoside-20 of furanosidestructuur aangegeven. Natuurlijk vallen bijvoorbeeld structuren met een open keten eveneens onder de uitvinding.

Onder voorbeelden van suikerresten a) vallen bijvoorbeeld 25 A) een rest met formule Ia, de deoxyrest van een ketose, waarbij het residu via de (¾-groep verbonden is met een NH-groep van het peptide, zoals hiervoor is gedefinieerd, bij voorkeur een rest met formule Ia^, waarin één van de substituenten Ga en Gj-, een waterstofatoom 30 voorstelt en de andere de hydroxylgroep is, één van de substituenten Gc en Gd een waterstofatoom voorstelt en de andere de hydroxylgroep of 0-glycosyl is, waarin de glycosylgroep kan worden afgeleid van een reducerend mono-, di- of oligosaccharide, 35 één van de substituenten Ge en Gf een waterstofatoom voorstelt en de andere de hydroxylgroep is, één van de substituenten Gg en G^ een waterstofatoom voorstelt en de andere de hydroxylgroep of CH2OH is, 8900 8647 * % - 3 - bijvoorbeeld waarin de substituenten Ga-Gh zodanig worden gekozen dat de rest met formule Ia^ overeenkomt met de substituent die verkregen kan worden met behulp van een Amadori omlegging uit een natuurlijk of een synthetisch verkrijgbaar 5 mono-, di- of oligosaccharide, bijvoorbeeld deoxyfructosyl, deoxytagatosyl, deoxysorbosyl, a-glucosyl(1-4)-deoxyfructosyl , a-glucosyl(1-4)-a-glucosyl(1-4)-deoxyfructosyl, of een rest met formule Ia2, waarin

Ga, Gfc, Gc en Gd de hiervoor gedefinieerde betekenis-10 sen hebben, één van de substituenten Ge en Gf een waterstofatoom voorstelt en de andere een waterstofatoom, COOH, CH2OH, CH2- O-P(O)-(OH)2 of CH20-glycosyl is, waarin de glycosylgroep kan worden afgeleid van een reducerend mono-, di- of oligo-15 saccharide, bijvoorbeeld waarin de substituenten Ga-Gf zodanig worden gekozen, dat de groep met formule Ia2 overeenkomt met een groep die door middel van een Amadori omlegging verkregen kan worden uit een natuurlijk of synthetisch verkrijgbaar mono-, di- of oligosaccharide, 20 B) een rest met formule Ib, de deoxyrest van een aldose, waarbij de groep via de vrije binding, verbonden is met een NH-groep van het peptide, zoals hiervoor is gedefinieerd, bij voorkeur een rest met formule Ib^, waarin één van de substituenten Ga of G^ een waterstofatoom 25 voorstelt en de andere een vrije binding is, één van de substituenten Gc of G^ een waterstofatoom voorstelt en de andere de hydroxylgroep is, één van de substituenten Ge of Gf een waterstofatoom voorstelt en de andere de hydroxylgroep of een 0 glyco-30 sylgroep is, waarin de glycosylgroep kan worden afgeleid van een reducerend mono-, di- of oligosaccharide, één van de substituenten Gg en Gj* een waterstofatoom voorstelt en de andere CH20H, of CH2-0-glycosyl is, waarin de glycosylgroep kan worden afgeleid van een reducerend 35 mono-, di- of oligosaccharide, bijvoorbeeld waarin de substituenten Ga-Gjj zodanig worden gekozen, dat de groep met formule Ibj overeenkomt met een groep die verkregen kan worden met behulp van een Heyns omlegging van 89008647

If -4- tr een natuurlijk of een synthetisch verkrijgbaar mono-, di- of oligoketose, bijvoorbeeld D-fructose, lactulose, L-sorbose, D-tagatose of D-ribulose, of een rest met formule Ib2, waarin 5 Ga, Gb' Gc en Gd de hiervoor gedefinieerde betekenissen hebben, één van de substituenten Ge en Gf een waterstofatoom voorstelt en de andere CH2OH of CH2“0-glycosyl is, waarin de glycosylgroep kan worden afgeleid van een reducerend mono-, 10 di- of oligosaccharide, bijvoorbeeld waarin de substituenten Ga-Gf zodanig worden gekozen dat de groep met formule Ib2 overeenkomt met een groep die door middel van een Heyns omlegging verkregen kan worden uit een natuurlijk of synthetisch verkrijgbaar mono-, di- of 15 oligoketose, bijvoorbeeld D-fructose, lactulose, L-sorbose, D-tagatose of D-ribulose, C) een rest met formule Ic, waarin G3CO de rest is van een uronzuur, bijvoorbeeld glucu-ron- of galacturonzuur, of van een polyhydroxymono- of 20 dicarbonzuur, bijvoorbeeld gluconzuur, glucarinezuur, chininezuur, acetylmuraanzuur, acetylneuraminezuur of D-glucosaminezuur en

Ry een waterstofatoom, een alkylgroep met 1-3 kool-stofatomen of een alkanoylgroep met 1-4 koolstofatomen weer-25 geeft, D) een rest met formule Id1-Id4, waarin

Ry een hiervoor gedefinieerde betekenis heeft, Q, Q', Q11 en Q'' ' groepen zijn die het peptide koppelen met de suikerrest, bijvoorbeeld Q is bij voorkeur 30 -CkH2b-C0- (b is 1 tot 6) of CO of CS, Q' is bij voorkeur ”cb^2b”c0“/ de rest van een dicarbonzuur of een rest met formule VI, waarbij elk van de -NHQ'1 en -NHQ''' groepen bij voorkeur de rest van een(P-aminocarbonzuur is en G4, G'4, G''4 en G'1'4 de hiervoor gegeven definities 35 voor G^ of 0>2 hebben, E) een rest met formule Ie^ of Ie2, waarin en Y2 de hiervoor gedefinieerde betekenissen hebben en 8900864 Γ - 5 - C is 2, 3 of 4.

Onder Amadori suikerrest zoals in de LHRH antagonisten volgens de uitvinding op plaats 8 aanwezig kan zijn, wordt verstaan een suikerrest die verkregen kan worden met 5 behulp van een Amadori of Heyns omlegging, bijvoorbeeld een rest met formule Ia of Ib, bijvoorbeeld met formule la^, Ia2, Ib^ of Ib2 of met formule Id3 of Id4, zoals hiervoor vermeld. In de Amadori suikerrest met formule ld2 of M4 is -NH-Q''- of -NH-Q'* *- bij voorkeur een -NH-C^Ha^-CO- groep, 10 waarin b bij voorkeur een geheel getal van 1-3 is.

Behalve de Amadori suikerrest op de 8-plaats of de resten b^ en/of b2, kunnen de LHRH antagonisten volgens de uitvinding één of twee suikerresten met de hiervoor genoemde formules Ia-Id bevatten, bijvoorbeeld op de 1-plaats en/of 15 op de 5-plaats en/of op de 6-plaats. Bij voorkeur bevatten de LHRH antagonisten volgens de uitvinding hetzij één Amadori suikerrest op de 8-plaats en een tweede Amadori suikerrest op de 6-plaats of één rest met formule b^ of b2 op de 8-plaats en desgewenst een tweede rest met formule b^ 20 of b2 op de 6-plaats, of twee resten met formule b^ en/of b2 op de 8-plaats en desgewenst één of twee andere resten met formules bj_ en/of b2 op de 6-plaats of één, twee of meer resten met formule b^ of b2 aan elke vrije aminogroep op de 1-plaats en/of 5-plaats en/of 6-plaats.

25 In de rest met formule b^ is g bij voorkeur 0 of zijn g en f elk 0. In de rest met formule b2 heeft het de voorkeur dat f 0 is.

De rest met formule bi wordt het meest aanbevolen.

Met de uitdrukking "fysiologisch aanvaardbare ethers" 30 zoals toegepast bij de verbindingen volgens de uitvinding die tenminste één rest met formule b^ of b2 bevatten, worden ethers bedoeld waarin de hydroxylgroep(en) in rest of b2 is (zijn) veretherd en die in de gewenste doseringshoe-veelheden niet toxisch zijn. Onder dergelijke ethers vallen 35 lineaire, vertakte of cyclische ethers, bijvoorbeeld 0^_4 alkylethers, bijvoorbeeld ethers waarin één of alle aanwezige hydroxylgroepen gesubstitueerd zijn door methyl en cyclische ethers, waarin twee vicinale hydroxylgroepen 89 00 864 } - 6 - bijvoorbeeld door een groep met formule VII zijn gesubstitueerd.

Met de uitdrukking "fysiologisch hydrolyseerbare en aanvaardbare esters", zoals toegepast bij de verbindingen 5 volgens de uitvinding die tenminste één rest met formule b]^ of b2 bevatten, worden esters bedoeld waarin één, twee of alle hydroxylgroepen zijn veresterd en die onder fysiologische omstandigheden gehydrolyseerd kunnen worden tot een zuur dat zelf weer fysiologisch aanvaardbaar is, bijvoor-10 beeld niet toxisch is, in de gewenste doseringshoeveelhe-den. Onder dergelijke esters vallen bijvoorbeeld esters met alifatische carbonzuren met 1-6 koolstofatomen.

In de verbindingen volgens de uitvinding kan elk van de vrije hydroxylgroepen in de resten met formule b;L of b2 15 eveneens op een glycosydische wijze gebonden zijn tot een reducerend mono-, di- of oligosaccharide of aminosuiker.

Afhankelijk van het substitutiepatroon, kan de rest met formule b^ of met formule b2 één of twee asymmetrische koolstofatomen bevatten en dus kunnen de verbindingen 20 volgens de uitvinding in een racemische of isomere vorm of als diastereoisomeren voorkomen (waarbij geen rekening wordt gehouden met de stereochemie van het peptidische gedeelte). Racemische en diastereoisomere mengsels kunnen op een gebruikelijke wijze in afzonderlijke isomeren worden geschei-25 den. Het is ook mogelijk optisch aktieve uitgangsmaterialen toe te passen. De uitvinding omvat alle vormen.

Élke alkylgroep met 3-5 koolstofatomen als rest e) kan lineair of vertakt zijn. Aanbevolen wordt een alkylgroep met 3 of 4 koolstofatomen, in het bijzonder de isopropyl-30 groep.

Volgens de speciale vondsten volgens de onderhavige uitvinding, verschaft een ander aspect van deze uitvinding: i) een calcitoninepeptide waarin tenminste één van de vrije aminogroepen, die geen N-eindstandige aminogroep is, 35 is geformyleerd, bij voorkeur op de 17- en/of 11-plaats en/of 18-plaats en/of 24-plaats, ii) een calcitoninepeptide waarin tenminste één van de vrije aminogroepen is gemodificeerd door één of twee 89 00 864.1 * - 7 - resten met formule en/of b2, in het bijzonder blf bij voorkeur op de ll-plaats en/of 18-plaats en/of 24-plaats, iii) een calcitoninepeptide waarin tenminste één van de vrije aminogroepen die geen N-eindstandige aminogroep is 5 is gemodificeerd door een alkylgroep met 3-5 koolstofatomen, bij voorkeur op de ll-plaats en/of 18-plaats en/of 24-plaats, iv) een calcitoninepeptide met tenminste op de 24-plaats een suikerrest a), welke suikerrest gehecht is aan de 10 (P-aminogroep van een (0-amino gesubstitueerde zijketen en desgewenst op de ll-plaats en/of 18-plaats, v) een calcitoninepeptide, waarin één, meerdere of alle vrije aminogroepen aanwezig in dit peptide zijn gemodificeerd door een combinatie gekozen uit formyl, alkyl met 15 3-5 koolstofatomen, resten met formule blf b2 en/of a, zoals hiervoor gedefinieerd in de uitvinding, bij voorkeur op de ll-plaats en/of 18-plaats en/of 24-plaats, in het bijzonder die welke op de plaatsen 11 em 18 zijn gemodificeerd door formyl, en op de 24-plaats door een suikerrest a) zoals 20 hiervoor gedefinieerd.

Alle bekende natuurlijke calcitoninen zijn polypepti-den die een aminozuurvolgorde van 32 aminozuren bevatten. Ze worden aangeduid onder toepassing van de IUPAC-XUP nomencla-tuurregels (Biochem. J. (1984) 219. 345-377).

25 De plaats van elk aminozuur in de calcitoninepeptide- keten wordt genummerd volgens de aanvaarde methode om te beginnen op plaats 1 voor Cys aan één uiteinde van de keten en te eindigen met Pro op de 32-plaats aan het andere einde van de keten. In de volgende beschrijving wordt hetzelfde numme-30 ringssysteem toegepast op elke peptideketen, zelfs indien deze minder dan 32 aminozuureenheden aanwezig in de in de natuur voorkomende calcitoninen bevat, waarbij de plaats van elk weggelaten aminozuur verwijst naar de oorspronkelijke nummering. In de verbindingen volgens de uitvindig duidt 35 nummer 24 dus op de 24-plaats in de calcitoninepeptideketen, zoals hiervoor is vermeld, onafhankelijk of de verbindingen nu 32 aminozuren of minder aminozuurgroepen bevatten.

De uitdrukking calcitoninepeptide omvat calcitoninen 88008647 - 8 - die in de natuur voorkomen (geëxtraheerd uit natuurlijke bronnen, celcultures enzovoorts, of synthetisch geproduceerd) en derivaten en analoga daarvan met een hypo-calcemische werking of een calcitonine-achtige werking.

5 Calcitoninen met een volledige lengte kunnen bijvoorbeeld worden gekarakteriseerd door een brug die zich in het algemeen tussen de plaatsen 1 en 7 van de polypeptideketen bevindt. Ze kunnen ook of aanvullend worden gekarakteriseerd door leucine op de 9-plaats en/of glycine op de 28-10 plaats en/of proline op de 32-plaats. Onder derivaten en analoga van deze calcitoninen vallen in het bijzonder natuurlijke calcitoninestructuren, waarin één of een aantal aminozuurgroepen zijn vervangen door één of een aantal andere aminozuurgroepen (natuurlijk of synthetisch) en/of de 15 S-S-brug is vervangen door een alkyleenbrug en/of is geopend en/of waarin één of een aantal aminozuurgroepen zijn weggelaten (desaminoacylderivaten).

Een aminozuur wordt "natuurlijk" genoemd als het is gekozen uit de reeks van aminozuren die wordt geboden in de 20 genetische codes van levende organismen en wordt "synthetisch" geoemd, als het is gekozen uit aminozuren buiten deze reeksen.

Voorbeelden van door W-amino gesubstitueerde zij-ketens op de 24-plaats van de calcitoninen volgens de uit-25 vinding zijn onder andere een rest met formule IX waarin Z is -W-NRcR(j, een rest met formule XXII of XXIII waarin W is aryleen, aralkyleen of een tweewaardige alicyclische of alifatische groep, bij voorkeur fenyleen, cyclofenyleen of Ci-g-alkyleen, eventueel onderbroken door O of S, en nog 30 liever een alkyleengroep met 2-5 koolstofatomen en liefst propyleen of butyleen, elke groep Rc en R^, onafhankelijk van elkaar, een waterstofatoom, een suikerrest a), een rest met formule (b^) of (b2), formyl of alkyl met 3-5 koolstofatomen is, de groep Re alkyl met 2-5 koolstofatomen, 35 bij voorkeur ethyl, is.

Aanbevolen calcitoninen volgens de uitvinding zijn verbindingen met formule X, waarin o een geheel getal van 1-5 is, 89008647 - 9 - * R een waterstofatoom of een R'CO- groep voorstelt, R'CO de aeylgroep van een carbonzuur weergeeft, Y3 de groep geplaatst aan het a-koolstofatoom 5 van een α-aminozuur is, Y4 een groep met formule VIII, -CH2-S-S-CH2“CH2-COOH, -(CH2)s-COOH, -CH2-S-Y5, of de groep geplaatst aan het a- koolstof atoom van een a-arainozuur (anders dan die welke reeds werd 10 genoemd) voorstelt, of waarin één Y3 en Y4 tezamen een disulfide- of tetramethy-leenbrug vormen indien o is 3 of 5, Y5 een alkylgroep met 1-4 koolstof atomen, een benzylgroep, die desgewenst door methyl of me-15 thoxy is gesubstitueerd, of CH3 CONH-CH2- weergeeft,

Ag Thr of D-Thr is, s een geheel getal van 3-5 is,

Ag de aminoacylgroep van een neutraal, lipofiel 20 L-a-aminozuur voorstelt,

Ag de aminoacylgroep van een neutraal, lipofiel L- of D-a-aminozuur weergeeft, Z^ een polypeptidegroep voorstelt, die op de plaatsen 10-23 van een natuurlijk calcitonine 25 of een derivaat of analogon daarvan aanwezig is, welke een hypocalcemische werking bezit, en waarin hetzij Z3 een polypeptideketen is die op de plaatsen 24-31 van een natuurlijk calcitonine of een 30 derivaat of analogon daarvan aanwezig is, welke hypocalcemische werking bezit, hetzij Z3 een groep met formule XXIV weergeeft, waarin Z de bovengenoemde betekenis heeft, en Z2 een polypeptidegroep is die zich op de 25-31 35 plaatsen van een natuurlijk calcitonine of een derivaat of analogon daarvan, bevindt, met .hypocalcemische werking, waarin de 1-5 Y3 groepen in formule I, onafhankelijk 89008647 - 10 - van elkaar, al of niet gelijk kunnen zijn, en, met uitzondering van de aminoacylgroep Ag, alle aminozuurresten in formule X de L- of D-configuratie kunnen hebben, waarbij de verbindingen met formule X zijn gemodificeerd door 5 formyl en/of alkyl met 1-5 koolstofatomen aan één of een aantal aminogroepen in één of een aantal zijketens en/of door tenminste één rest met formule b^ of b2 aan de stikstof-eindstandige aminogroep en/of aan één of een aantal aminogroepen in één of een aantal zijketen(s), onder de 10 voorwaarde dat Z3 een groep met formule XXIV is, waarin Z voorstelt -W-NRcR<j indien de verbinding met formule X op de 24-plaats door tenminste één suikerrest a) is gemodificeerd, in vrije vorm of in een zout- of complexvorm.

In formule X stelt Z1 een peptidegroep voor, bijvoor-15 beeld bekend van de plaatsen 10-23 en Z3 een peptidegroep die bijvoorbeeld bekend is van de plaatsen 24-31 respectievelijk 25-31, in verschillende bekende calcitoninen, zoals humaan, zalm, aal, kip, rundvlees, schaap, rat of varkens-calcitonine, evenals in derivaten en analoga van de calcito-20 ninen, die een overeenkomstige werking bezitten. Deze pepti-degroepen Z]_, Z2 en Z3 kunnen normaliter elk respectievelijk 14, 7 en 8 aminozuren bevatten, doch ze kunnen eveneens een overeenkomstig kleiner aantal aminozuurgroepen bevatten door één of een aantal aminozuurresten weg te laten (des-25 aminoacylderivaten).

Zi stelt bij voorkeur voor a) Gly-Ly s-Leu-Ser-Gln-Glu-Leu-His-Lys-Leu-Gln-Thr-Tyr-Pro-, in welk geval Z3 -Arg-Thr-Asp-Val-Gly-Ala-Gly-Thr of een groep met formule XII voorstelt, 30 b) Gly-Lys-Leu-Ser-Gln-Glu-Leu-His-Lys-Leu-Gln-Thr-

Tyr-Pro, in welk geval Z3 -Arg-Thr-Asn-Thr-Gly-Ser-Gly-Thr of een groep met formule XIII is.

In Zi kan een geprefereerde aminozuurgroep op de 10-plaats ook Aib (aminoisoboterzuurgroep) of D Ala zijn.

35 Een aminozuurgroep op de plaats 17 in Ζχ waaraan de voorkeur wordt gegeven, kan ook Aib zijn.

R'CO is bij voorkeur HCO of de acylrest van een ali-fatisch, cycloalifatisch, aromatisch of heterocyclisch car- 8900864 · -11- bonzuur.

het verdient aanbeveling dat R' a') waterstof of een al of niet verzadigde alkylgroep met rechte of vertakte keten en 1-17 koolstof atomen, in het 5 bijzonder een verzadigde alkylgroep met 3-9 koolstofatomen, b') een cycloalkylgroep met 5-7 koolstof atomen of een cycloalkylalkylgroep waarin de cycloalkylgroep 5-7 koolstof-atomen bevat en de alkylgroep 1 of 2 koolstofatomen heeft, c*) adamantyl, adamantylmethyl of adamantylethyl, of 10 d1) een fenyl-, benzyl- of fenethylgroep voorstelt.

In de hiervoor genoemde definities voor R', kunnen de alkyl-, cycloalkyl- of fenylgroepen gesubstitueerd zijn door de gebruikelijke substituenten, bijvoorbeeld halogeen, nitro, hydroxyl, alkoxy enzovoorts.

15 De R*C0-groep kan bijvoorbeeld de α-desaminorest van een natuurlijk of synthetisch a-aminozuur zijn. Voor R' verdienen de definities a'), b’) en c') aanbeveling.

Ï3 en Y4 als groepen die aangetroffen worden aan het α-koolstofatoom van een α-aminozuur, zijn in het bijzonder 20 de groepen die aan het α-koolstof atoom van een natuurlijk a-aminozuur zijn gebonden, doch groepen van andere a-aminozu-ren komen eveneens in aanmerking, bijvoorbeeld van 3-cyclohexylalanine of van α-aminoisoboterzuur, a-aminoboter-zuur of van (L-)-a-aminokurkzuur.

25 Indien o in formule X 5 is, vormen Y3 aan het stik- stofuiteinde (plaats 1) en Y4 op de 7-plaats bij voorkeur tezamen een disulfide- of tetramethyleenbrug of elk van de Y3-substituenten op de 1-plaats en Y4 is -(CE^Js-COOH of een derivaat daarvan. De tweede tot vijfde Y3-substituent 30 hebben bij voorkeur elk van de hierna gedefinieerde betekenissen indien o = 4.

Indien o is 4, a) is de stikstof-eindstandige aminoacylgroep (overeenkomende met de tweede aminozuurgroep in de volgorde 35 van de in de natuur voorkomende calcitoninen) bij voorkeur Ser, Gly of Ala, b) is de tweede aminoacylgroep (overeenkomende met de derde aminozuurgroep in de volgorde van de in de natuur 8900 864.

- 12 - voorkomende calcitoninen) bij voorkeur Asn of Ser, c) is de derde aminoacylgroep (overeenkomende met de vierde aminozuurgroep in de volgorde van de in de natuur voorkomende calcitoninen) bij voorkeur Leu, Asn, Ser, Phe, 5 D-Leu of de groep van cyclohexylalanine, d) is de vierde aminoacylgroep (overeenkomende met de vijfde aminozuurgroep in de volgorde van de in de natuur voorkomende calcitoninen) bij voorkeur Ser of Ala,

Indien in formule X o is 3, hebben de stikstof-eind-10 standige, de tweede en de derde aminozuurgroepen dezelfde aanbevolen definities als hiervoor voor het geval dat o = 4 onder b). Y3 aan de stikstof-eindstandige aminozuurgroep en Y4 kunnen eveneens tezamen een disulfide- of tetramethyleen-brug vormen. Is o in formule X 2, dan hebben de stikstof-15 eindstandige en de tweede aminozuurgroep dezelfde aanbevolen definities als hiervoor voor het geval dat o = 4 onder c) en d).

Indien o in formule X is 1, stellen de stikstof-eindstandige en de tweede aminozuurgroep bij voorkeur Ser of Ala 20 voor.

Ag is bij voorkeur Thr, -NH-CH-CO- stelt bij voorkeur Cys, een derivaat van cysteine zoals hiervoor vermeld bij Y2 of een 25 neutrale, lipofiele α-aminoacylgroep, in het bijzonder Ala of een andere neutrale lipofiele α-aminoacylgroep, in het bijzonder Ala, voor, *4 30 Wanneer -NH-CH-CO zich op de 7-plaats bevindt, kan het een rest met formule IX zoals hiervoor gedefinieerd, Orn, Lys of Orn of Lys in respectievelijk Ne gesubstitueerd door alkyl met 1-6 koolstofatomen, zijn.

Ag is bij voorkeur de aminoacylgroep van een 35 neutraal, lipofiel α-aminozuur, in het bijzonder Val of Gly,

Ag is eveneens bij voorkeur de aminoacylgroep van een neutraal lipofiel α-aminozuur, in het &9 0 0 8β4 - 13 - bijzonder Leu of Phe.

In de verbindingen met formule X is o bij voorkeur 2, waarbij R een waterstofatoom of een R'CO groep voorstelt of, in het bijzonder, o is 1 en R is R'CO.

5 Alle aminozuurgroepen bezitten bij voorkeur de L- configuratie.

Het natuurlijke luteiniserend hormoon vrijmakend hormoon LHRH is een decapeptide bestaande uit in de natuur voorkomende aminozuren. Onder LHRH antagonisten vallen 10 analoga en derivaten daarvan waarin één of een aantal van de aminozuurgroepen zijn weggelaten en/of zijn vervangen door één of een aantal andere aminozuurgroepen en/of waarin één of een aantal funktionele groepen zijn vervangen door één of een aantal funktionele groepen en/of waarin één of een 15 aantal groepen zijn vervangen door één of een aantal andere isosterische groepen en/of waarin de volgorde aan het eind-standige koolstofatoom is gemodificeerd.

Onder voorbeelden van de door (P-amino gesubstitueerde zijketen op de 8-plaats van de LHRH antagonisten volgens de 20 uitvinding vallen zijketens waarin de O^-aminogroep is gebonden op de α-plaats van de aminozuureenheid op de 8-plaats door een brugvormend lid. Het brugvormende lid kan bijvoorbeeld één van de hiervoor voor W gegeven betekenissen hebben.

25 Aanbevolen LHRH antagonistpeptiden volgens de uitvinding zijn verbindingen met formule XI, waarin R^ een waterstofatoom, een acylgroep met 1-7 koolstofatomen, een carbamoylgroep, een suikerrest a) of een rest b1 of b2 voorstelt, 30 A^ is D-Phe, waarvan de fenylring desgewenst gesubstitueerd is door halogeen, trifluorkoolstof, alkyl met 1-3 koolstofatomen en/of alkoxy met 1-3 koolstofatomen, a-of /3-nafthyl-D-alanine, D-Trp desgewenst op de 5- of 6-plaats gesubstitueerd door halogeen of alkoxy met 1-3 kool-35 stofatomen en/of op de 1-plaats door formyl of acetyl, D- of L-Pro, D- of L-3,4-dehydroproline, D- of L-Ser, D- of L-Thr, D- of L-Ala, D-pyroglutamine, 3-(9-anthryl)-D,L-alanyl, 3-(2-fluorenyl)-D,L-alanyl of 3-(Het)-D,L-alanyl waarin Het 89008647 - 14 - een heterocyclische arylgroep gekozen uit een groep met formule XIV of XV voorstelt, waarin A2 en A3, onafhankelijk van elkaar, gekozen zijn uit de groep bestaande uit waterstof, alkyl met 1-4 koolstofatomen, chloor en broom en A4 is 5 0, S of N, is D-Phe, waarvan de fenylring desgewenst gesubstitueerd is door halogeen, nitro, alkyl met 1-3 koolstofatomen of alkoxy met 1-3 koolstofatomen, D-a-methylPhe, waarvan de 4-plaats desgewenst gesubstitueerd is 10 door chloor, 2,2-difenylglycine of 3-(2-nafthyl)-D-alanine, Ci is D-Trp, waarvan de 5- of 6-plaats desgewenst gesubstitueerd is door halogeen, nitro en/of alkoxy met 1-3 koolstofatomen en/of de 1-plaats door formyl of acetyl, 3-(2 of 1-)-nafthyl-D-alanine, 3-D-pyridylalanine, D-Tyr, D-Phe 15 des-gewenst gesubstitueerd door halogeen, alkyl met 1-3 koolstofatomen en/of alkoxy met 1-3 koolstofatomen, D-3-Pz-Ala, D-Tin-Glu of D-Nic-Lys,

Di is L-ser,

Ei is Tyr, Phe waarvan de fenylring desgewenst gesub-20 stitueerd is door halogeen, alkyl met 1-3 koolstofatomen en/of alkoxy met 1-3 koolstofatomen, Orn, Lys, Lys-Nic, MPic-Lys, Lys-Pic, Mpic-Lys, DMG-Lys, Pmc-Lys, Pzc-Lys, His, Dpo, Arg, 3-(3-pyridyl)-Ala, Trp, N-(3-pyridyl)acetyl-Lys of Glu(pMeO-fenyl), Cit, HOBlys of PzACAla, waarbij de vrije 25 aminogroep die in deze aminozuureenheden aanwezig is desgewenst gesubstitueerd is door een suikerrest a) of tenminste één rest bi of b2,

Fi is D-Phe, waarvan de fenylring desgewenst gesubstitueerd is door halogeen, nitro, alkyl met 1-3 koolstof-30 atomen of alkoxy met 1-3 koolstofatomen, D-Trp, waarvan de 5- of 6-plaats desgewenst gesubstitueerd is door halogeen, nitro en/of alkoxy met 1-3 koolstofatomen en/of de 1-plaats door formyl of acetyl, 3-(2-nafthyl)-L-alanyl, D-Tyr, D-Lys-Nic, D-MNic-Lys, D-MPic-Lys, D-Pmc-Lys, D-Pzc-Lys, D-Bz-Lys, 35 D-ILys, AnGlu, D-NACAla, D-PzACAla, D-PmACAla, D-3-(3- pyridyl)-Ala, D-His (gesubstitueerd H of benzyl), D-Arg, D-homo-Arg(Et2), D-Cit, D-HCi, D-Lys-Pic, D-Cit(C1_3alkyl), D-HCi(C2_3alkyl), D-Glu(AA) of α-amino- -ureido-C2_4alkaan- 89 00864.¾ « - 15 - zuur, waarvan de vrije aminogroep die in deze aminozuureen-heden aanwezig is desgewenst gesubstitueerd is door een suikerrest a) of tenminste één rest of b2 of een rest met formule XVI, waarin W* een alkyleengroep met 1-6 koolstof-5 atomen, een methoxy-C1_4alkyleengroep, een methylthio-U)" C^.4 alkyleengroep of een cyclohexyleengroep, elk van de substituenten Ra en Rjj onafhankelijk van elkaar, een waterstofatoom, een suikerrest a), een rest met formule b^ of b2 of één van de substituen-ten Ra en Rj5 een 10 waterstofatoom is en de andere een alka-noylgroep met 2-5 koolstofatomen, benzoylgroep of fenyl-propionylgroep voorstelt,

Gx is Leu, Nle, Nval, N-a-methylLeu, Trp, Phe, Met,

Tyr, Val, lie, allolle, Abu, Ala of een groep met formule 15 XVII, waarin W’ een hiervoor gedefinieerde betekenis heeft, is een groep met formule XVIII, waarin W een hiervoor gedefinieerde betekenis heeft, bij voorkeur feny-leen, cyclohexyleen of een hiervoor voor W' gegeven betekenis heeft, elke R'a en R'b, onafhankelijk van elkaar, een 20 waterstofatoom, een Amadori suikerrest, bij voorkeur met formule (Ia^), (Ia2), (Ib^)., (Ib2), (Id3> of (Id4), of een rest met formule (b^) of (b2), Arg, IOrn, ILys of Cyp-Lys weergeeft,

Ij_ is Pro, hydroxyproline, 3,4-dehydroproline, Pip en 25 Ki is D-Ala, D-Leu, Gly, D-Ser of Sar, in vrije vorm of in de vorm van een zout of complex.

In de LHRH antagonisten volgens de uitvinding verdienen de volgende betekenissen aanbeveling, zowel individueel als in elke combinatie of ondercombinatie: 30 Rl is acetyl,

Ax is D-Phe, D-Phe(p-Cl), D-Phe(p-F), Cl2-Phe of D-2-

Nal,

Bx is D-Phe, D-Phe(p-Cl) of D-Phe(p-F),

Ci is D-Trp, D-2-Nal, D-3-Pal of D-Phe, 35 Di is Ser,

Ei is Tyr, Nic-Lys, MNic-Lys, Pic-Lys, Pzc-Lys, Arg, 3-Pal, Om,, Lys of Om of Lys, waarvan de aminogroep in de zijketen is gesubstitueerd door een hiervoor gedefinieerde 8900864.

- 16 -

Amadori suikerrest of door tenminst één rest met formule of b2, F^ is D-3-Pal, DPhe, D-Orn, D-Lys, D-His (gesubstitueerd H of benzyl), D-Nic-Lys, D-MNic-Lys, D-Pic-Lys, D-5 PzcLys, cis-D-PzACAla, D-Trp, D-Tyr, D-2-Nal, D-Arg, D-Cit, D-HCi, D-homoArg-(Et2) of D-Orn of D-Lys, waarvan de amino-groep in de zijketen gesubstitueerd is door een hiervoor gedefinieerde Amadori suikerrest of door tenminste één rest met formule bj of b2, 10 is Leu, Nle, Val of Phe, een groep met formule XIX voorstelt, waarin W' een hiervoor gedefinieerde betekenis heeft en elk van de substi-tuenten Ra' en Rjj1, onafhankelijk van elkaar een waterstofatoom, een Amadori suikerrest met formule (la^), (Ia2), 15 (Ibi) , (Ib2) , (Ι<3·3) of (Id4) of een rest met formule b^ of b2 weergeeft, 1^ is Pro, en

Ki is D-Ala, D-Ser of Gly.

Het zal duidelijk dat indien de verbindingen met 20 formules X of XI tenminste één rest met formule b^ of b2 bevatten, hieronder tevens de fysiologisch aanvaardbare ethers en de fysiologisch hydrolyseerbare en -aanvaardbare esters, zoals hiervoor is vermeld, vallen.

In deze beschrijving en conclusies wordt onder 25 "halogeen" bij voorkeur fluor, chloor of broom verstaan.

De verbindingen met formule I kunnen bijvoorbeeld in vrije vorm, in zoutvorm of in de vorm van complexen daarvan voorkomen. Zuuradditiezouten kunnen bijvoorbeeld worden gevormd met organische zuren, polymeerzuren en anorganische 30 zuren. Onder dergelijke zuuradditiezoutvormen vallen bijvoorbeeld de hydrochloriden en acetaten. Complexen worden gevormd uit verbindingen met formule I bij additie van anorganische materialen, bijvoorbeeld anorganische zouten of hydroxyden, zoals calcium- en zinkzouten, en/of door addi-35 tie van polymere organische materialen.

Een ander aspect van de onderhavige uitvinding heeft betrekking op een werkwijze voor het bereiden van verbindingen volgens de uitvinding, welke omvat: 8900864? - 17 - i) het verwijderen van de beschermende groep of groepen van een beschermd polypeptide volgens de uitvinding, ii) voor de bereiding van de verbindingen volgens de uitvinding die tenminste één rest met formule b^ of b2 5 bevatten, het reductief amineren van een verbinding met formule III, waarin f een hiervoor gedefinieerde betekenis heeft, hetzij g is 0 of 1,

Yj. en Y2 één van de hiervoor gedefinieerde beteke- 10 nissen hebben en Z4 is -CH0, hetzij g is 1, en Z4 is CH20H en -CY^^ vormen tezamen carbonyl, en de vrije hydroxylgroepen daarvan veretherd of veresterd 15 kunnen zijn, met een verbinding met formule IV, waarin P een calcitoninepeptiderest of LHRH antagonistrest is waarin de vrije aminogroepen zich in beschermde vorm bevinden, en, indien nodig, uitvoering van werkwijzestap i); iii) ter bereiding van calcitonineverbindingen die 20 tenminste één formylgroep of alkylgroep met 3-5 koolstofatomen gehecht aan een andere aminogroep dan een eindstandige stikstofaminogroep bevatten, het reageren van een verbinding met formule IV zoals hiervoor gedefinieerd met een verbinding met formule V, waarin Z5 een waterstofatoom of 25 een alkylgroep met 3-5 koolstof atomen voorstelt of met een chloorformiaat, en, indien nodig, uitvoering van werkwij zestap i), iv) het tezamen koppelen via een amidebinding van twee peptidefragmenten, waarvan elk tenminste één aminozuur 30 in een al of niet beschermde vorm en één peptidefragment met een hiervoor gedefinieerde rest a)-f) bevat, waarbij de peptidefragmenten zodanig zijn dat een beschermd of niet-beschermd polypeptide met de volgorde volgens de uitvinding wordt verkregen en desgewenst werkwij zestap i) wordt 35 uitgevoerd, v) het verwijderen of omzetten van een funktionele groep van een onbeschermd of beschermd polypeptide in een andere funktionele groep, zodat een niet-beschermd of een 8900864 7 - 18 - beschermd polypeptide wordt verkregen en in het laatste geval stap i) van de werkwijze wordt uitgevoerd, vi) voor het bereiden van een calcitonine of LHRH antagonistpeptide dat tenminste één suikerrest a) bevat, het 5 invoeren van tenminste één desgewenst beschermde suikerrest in een beschermd of onbeschermd peptide en indien nodig uitvoering van werkwijzestap i), vii) het scheiden van optisch aktieve isomeren van een mengsel van dergelijke isomeren verkregen volgens de 10 stappen (i)-(vi), en het winnen van een aldus verkregen verbinding in vrije vorm, in zoutvorm of in de vorm van een complex.

De hiervoor beschreven werkwijze kan bijvoorbeeld analoog aan de werkwijzen beschreven in de hierna volgende 15 voorbeelden worden uitgevoerd.

De werkwij zestappen i), iv), v) en vii) kunnen volgens methoden die bekend zijn uit de stand van de peptidechemie worden uitgevoerd.

Desgewenst kunnen bij deze reacties beschermende 20 groepen die geschikt zijn voor toepassing bij peptiden of suikers, voor als funktionele groepen worden toegepast die niet aan de reactie deelnemen. Onder de aanduiding "beschermende groep" kan eveneens een polymere hars met funktionele groepen vallen.

25 Werkwijzestap ii) kan op een gebruikelijke wijze voor de rëductieve aminering van een aldose of ketose worden toegepast. De stap kan bijvoorbeeld in aanwezigheid van NaBH3CN, bij voorkeur bij een zure pH, bijvoorbeeld van 5-7, worden uitgevoerd. De reactietemperatuur kan bijvoorbeeld 30 liggen tussen kamertemperatuur en 100eC. Het kan gunstig zijn de reactie in een inert oplosmiddel, bijvoorbeeld water, een alkohol, dioxan of dimethylformamide of een mengsel daarvan, uit te voeren.

Werkwijzestap iii) kan op een gebruikelijke wijze 35 zoals bijvoorbeeld wordt toegepast bij formuleren of reductieve alkylering worden uitgevoerd. De stap kan bijvoorbeeld in aanwezigheid van NaB^CN, bij voorkeur bij een zure pH en bij omstandigheden wat betreft temperatuur en 89 00 864 ? ? - 19 - oplosmiddel zoals bijvoorbeeld hiervoor is beschreven bij werkwijzestap ii), verlopen.

De verbindingen volgens de uitvinding of een peptide-fragment met een suikerrest met formule Ia, kunnen worden 5 verkregen door reactie van een beschermd peptide of peptide-fragment met een vrije aminozuurgroep in een licht zuur medium met een reducerend mono-, di- of oligosaccharide of een overeenkomstig uronzuur of ester daarvan (Amadori-omlegging) en daarna desgewenst verwijdering van de 10 beschermende groep.

Deze reactie kan op een gebruikelijke wijze voor het uitvoeren van de Amadori-omlegging worden uitgevoerd. Het toegevoegde zuur kan bijvoorbeeld ijsazijn zijn. Bij reactie met een uronzuur kan van een extra zuur worden afgezien. Het 15 verdient aanbeveling een overmaat koolhydraat te gebruiken, bijvoorbeeld tien equivalenten per equivalent peptideverbin-ding. De reactie kan in een polair oplosmiddel, zoals methanol, bij voorkeur bij temperaturen van ongeveer 50 eC tot 70 *C worden uitgevoerd.

20 De verbindingen volgens de uitvnding of een peptide- fragment met een suikerrest met formule Ib kunnen worden verkregen door reactie van een beschermd peptide of peptide-fragment met een vrije aminogroep, in een licht zuur medium, met een ketose (Heyns-omlegging). De reactie kan onder de-25 zelfde omstandigheden als voor de Amadori-omlegging (zie hiervoor) worden uitgevoerd.

De verbinding volgens de uitvinding of een peptide-fragment met een suikerrest met formule Ic kan worden verkregen door reactie van een beschermd peptide of peptide-30 fragment met een vrije aminogroep met een zuur met formule G3-COOH of een reactief derivaat van een dergelijk zuur en daarna desgewenst verwijdering van de beschermende groep(en). Dit kan een gebruikelijke amideringsreactie zijn, die op een bekende wijze kan worden uitgevoerd. De amiden 35 worden bij voorkeur met de vrije zuren in aanwezigheid van hydroxybenzotriazool en dicyclohexylcarbodiimide verkregen.

De verbindingen volgens de uitvinding of een peptide-fragment met een suikerrest met formule Id2, Id2, Id3 of Id4 8900864" - 20 - kunnen worden verkregen door a) eerst het peptide of peptidefragment te laten reageren met het bruglid en daarna het produkt te laten reageren met de suiker, of 5 b) eerst de suiker te laten reageren met het bruglid en daarna het geglyceerde bruglid te laten reageren met het peptide of peptidefragment.

Déze reacties kunnen op een gebruikelijke wijze worden uitgevoerd.

10 Verbindingen volgens de uitvinding of een peptide fragment met een suikerrest met formule Id^, waarin Q is -CO- of -CS-, kunnen bijvoorbeeld worden verkregen door het overeenkomstige glycosylisocyanaat of glycosylisothio-cyanaat met formule XX, waarin L is o of S en G4 een 15 hiervoor gedefinieerde betekenis heeft en waarin de aanwezige vrije hydroxylgroepen in G4 zijn beschermd, bijvoorbeeld door acylering, te koppelen aan een beschermd peptide of peptidefragment met een vrije aminogroep en daarna de beschermende groepen af te splitsen.

20 Deze reactie kan op een gebruikelijke wijze voor de bereiding van ureumderivaten worden uitgevoerd.

Verbindingen volgens de uitvinding of een peptidefragment met een suikerrest met formule ld3 of Id4 kunnen worden verkregen met behulp van bijvoorbeeld een Amadori of 25 Heyns-omlegging, bijvoorbeeld zoals hiervoor is beschreven voor de bereiding van verbindingen met een suikerrest met formule Ia of Ib.

Een verbinding volgens de uitvindig of een peptidefragment met een suikerrest met formule Ie! of Ie2 kan bij-30 voorbeeld worden bereid door a') reductieve aminering van een aldose, deoxyaldose of ketose met het peptide of peptidefragment met een vrije aminogroep, zoals bijvoorbeeld hiervoor bij stap ii) is beschreven, of 35 b') reductie van de hemi-acetaalgroep in een verbinding met een suikerrest met formule (la) of (Ib), waarin desgewenst een reactiebestanddeel tijdelijk beschermd kan zijn.

89 00 86 4 .> - 21 -

Het peptidefragment dat een rest a), k^) of b2) bevat en wordt toegepast als uitgangsmateriaal bij werkwij zestap iv) kan worden verkregen onder toepassing van een "bouwsteen", bijvoorbeeld een overeenkomstig a-aminozuur 5 waarvan de aminogroep van de zijketen door de genoemde rest is gesubstitueerd, bij voorkeur een Lys- of Qrn-eenheid waarvan Nc respectievelijk gesubstitueerd is door een suikerrest a) of bij voorkeur door één of twee resten met formule b^) of b2). Een dergelijke bouwsteen kan worden ver-10 kregen door reactie van het overeenkomstige aminozuur (of peptidefragment) in beschermde vorm, analoog aan bekende methoden, bijvoorbeeld door reductieve aminering voor het invoeren van de resten met formule b^ of b2), bijvoorbeeld zoals hiervoor of hierna in de begeleidende voorbeelden is 15 beschreven. De bouwsteen kan voor de peptidesynthese bij een in oplossing of in een vaste fase uitgevoerde werkwij ze worden toegepast.

De calcitoninepeptiden die op de 24-plaats een a-ami-nozuurrest met formule XXV bevatten, waarin Zr voorstelt W-20 NH2, in het bijzonder een (P-amino-C^.g-alkylrest, in vrije vorm of in zout- of complexvorm, en als uitgangsmaterialen, bijvoorbeeld bij werkwijzestap ii) of iii) worden toegepast, zijn nieuw en maken eveneens deel uit van de uitvinding. Deze peptiden kunnen worden verkregen volgens methoden die 25 algemeen bekend zijn voor de synthese van dit type verbindingen, bijvoorbeeld bij een werkwijze uitgevoerd in oplossing of in de vaste fase.

Voor zover het bereiden van de uitgangsmaterialen niet in het bijzonder is beschreven , zijn de verbindingen 30 nieuw of kunnen volgens uit de stand der techniek bekende methoden worden bereide en gezuiverd.

In de volgend voorbeelden zijn alle temperaturen uitgedrukt in eC en zijn de [a]D20-waarden ongecorrigeerd.

De volgende afkortingen worden toegepast: 35 BOC = tert.-butyloxycarbonyl DMF = dimethylformamide

MeOH. = methanol

AcOH = azijnzuur ¢900864.

4 » - 22 - Βι^ _ tert.butyl

Fmoc = 9-fluorenylmethoxycarbonyl DCM = dichloormethaan

Abu = 2-aminoboterzuur 5 AnGlu = 4-(4-methoxyfenylcarbamoyl)-2-amino- boterzuur

BzLys = N -benzoyllysine

Cit = citrulline = 2-amino-5-ureidopentaanzuur HCi “ homocitrulline = 2-amino-6-ureidohexaanzuur 10

CypLys = N6-cyclopentyllysine DMGLys = N6-(Ν,Ν-dimethylglycyl)lysine HOBLys = N &- (4-hydroxybenz oyl)lys ine

Ilys = NÊ-isopropyllysine 15 lorn = N^-isopropylornithine MNicLys = Nfe-(6-methylnicotinoyl)lysine MPicLys = NÈ-(6-methylpicolinoyl)lysine NACAla = 3(4-nicotinoylaminocyclohexyl)alanine 2- Nal = 3-(2-nafthyl)alanine 20 NicLys = N£-nicotinoyllysine

NicOrn - Nd—nicotinoylornithine

Nle = norleucine, 2-aminohexanzuur NMeLeu = N-methylleucine

Nval = norvaline, 2-aminopentaanzuur 25 3-Pal = 3-(3-pyrididyl)alanine pClPhe = 3-(4-chloor)fenylalanine £

PicLys = N -picoloyllysine Pip = piperidine-2-carbonzuur PmcLys = NÊ-(4-pyrimidinylcarbonyl)lysine 30 PmACAla = 3[4(4-pyrimidinylcarbonyl)aminocylo- hexyl]alanine

PzACAla = 3(4-pyrazinylcarbonylaminocyclohexyl)-alanine 3- PzAla = 3-pyrazinylalanine 35 PzcLys = Ne-pyrazinylcarbonyllysine

Sar = N-methylglycine TinGly = 3-thienylglycine (AA) - p-methoxy-fenyl 6900864 .

- 23 -

Alle peptiden werden verkregen als een polyacetaat.-polyhydraat, tenzij anders vermeld, met een peptidegehalte van 70-90%. De polypeptiden bevatten minder dan 5% van andere peptiden, volgens HPLC-analyses.

5 Het hierin gebruikte WFM duidt op de verhouding van polypeptiden (= peptidegehalte) in de verkregen bereidingen (F = 1 komt overeen met 100%), het verschil tot 100% komt overeen met azijnzuur en water.

10 Voorbeeld 1; CH3CO-D-2-Nal-DPhe(p-Cl) -DTro-Ser-Tvr-DLys (CHo-CHQH-CHgOHÏ-Leu-Lvs(CH2-CHOH-CH2OH)-Pro-DAla-NH2 300 mg CH3CO-D-2-Nal-DPhe(p-Cl)-DTrp-Ser-Tyr-DLys-15 Leu-Lys-Pro-DAla-NH2 en 90 ml D-(+)-glycerinealdehyd worden opgelost in MeOH bij aanwezigheid van een natriumfosfaat-buffer met pH 6. Daarna worden in totaal 260 mg NaCNBH3 toegevoegd, waarbij de pH van het verkregen mengsel op 5-6 wordt gehouden door toevoegen van 10% H3PO4 en het geheel 20 wordt een nacht lang bij kamertemperatuur geroerd. Daarna wordt het reactiemengsel verdund met water en wordt de pH op 8-9 gebracht door toevoegen van IN ammoniumhydroxyde. De enigszins troebele oplossing wordt langzaam gefiltreerd over een kolom met Duolite en de kolom wordt uitgespoeld met 25 water. Het geabsorbeerde produkt wordt daarna geëlueerd met een mengsel van dioxan/water/AcOH en het verkregen eluaat wordt onder vacuum geconcentreerd, verdund met water en gelyofiliseerd. Het verkregen ruwe produkt wordt gezuiverd 1. door chromatografie over silicagel met een mengsel van 30 CHCl3/MeOH/AcOH/water en 2. door HPLC over een RP-18 kolom (acetonitrile-2% H3PO4). De frakties die de in de titel genoemde verbinding bevatten worden verzameld en gefiltreerd over een ionenuitwisselaarhars (AG3-X4) in acetaatvorm. De in de titel genoemde verbinding wordt onder vacuum gecon-35 centreerd, verdund met water en gelyofiliseerd.

[a]D20 = -34° (c = 0,1 in 95% AcOH), F = 0,83.

89008647 -24 -

Voorbeeld 2; CH3 CO-DPhe (p-Cl) -DPhefp-cn-DTrp-Ser-Tvr-DLvsfRg)-

Leu-Lys(Ro)-Pro-DAla-NHg. waarin Ro = formule XXI

5 420 mg CH3CO-DPhe(p-Cl)-DPhe(p-Cl)-DTrp-Ser-Tyr-DLys-

Leu-Lys-Pro-DAla-NH2 worden opgelost in een mengsel van 15 ml MeOH en 15 ml 0#1M natriumfosfaatbuffer met pH 5,5 en onder een argonatmosfeer gebracht. 300 mg glycolaldehyd en in totaal 720 mg NaCNBH3 worden daarna aan dit mengsel 10 toegevoegd en het verkregen mengsel wordt 1 uur lang geroerd bij kamertemperatuur en daarna ongeveer 15 uur bij 50°C. Daarna wordt de pH van het mengsel op 2 gebracht door toevoegen van IN HC1 en wordt het mengsel ongeveer 1 uur bij pH 2 geroerd. Daarna wordt de pH op ongeveer 7 gebracht door 15 toevoegen van IN ammoniumhydroxyde. Na verdunnen met water en een kleine hoeveelheid acetonitrile, wordt het mengsel op een "Reversed Phase" (RP)-18 HPLC kolom gebracht (bijvoorbeeld organisch HDSIL-18-10-100). Het geadsorbeerde produkt wordt geëlueerd met behulp van een acetonitrilegradiënt in 20 2%'s H3PO4 uit de RP-18 kolom. De frakties die de in de ti tel genoemde verbinding bevatten worden verzameld, gefiltreerd over een zwak basische ionenuitwisselaarhars in de acetaatvorm (BioRad AGX4, acetaat). Het eluaat wordt in vacuum geconcentreerd, het residu wordt verdund met water en 25 daarna gelyofiliseerd. De verkregen in de titel genoemde verbinding heeft [a]D20 = -20" (c = 1 in 95% AcOH).

Voorbeeld 3: 30 CH3 CO-D-2-Na 1-DPhe fp-Cll -DTro-Ser-Tvr-DTro-Leu-

LvsfCH2-CHOH-CH2OH)-Pro-DAla-NHo

De werkwijze van voorbeeld 1 wordt herhaald.

[a]D20 = -33° (c = 0,1 in 95% AcOH).

35

Voorbeeld 4; CH3CO-DPhe(p-CH-DPhe(o-CH-DTro-Ser-Tvr- DLys-Leu-Lvs-Pro-DAla-NHo

8900864; R

t - 25 - waarin R = Ne-l-desoxyfructosyl

120 mg OB^CO-DPhe(p-Cl)-DPhe(p-Cl)-DTrp-Ser-Tyr-DLys-Leu-Lys-Pro-DAla-NH2 ©h 310 D(+) glucose in 24 ml DMF/AcOH

15:1 worden 4 uur lang bij 55"C geroerd. Het reactiemengsel 5 wordt geprecipiteerd met ether en gefiltreerd. Het residu wordt opgelost in water, op pH 7-7,5 gebracht met verdund ammoniumhydroxyde en daarna gezuiverd door adsorptie op Duolite ES 861 en elueren met H20 -+ dioxan-H20-Ac0H (gradiënt). Het eluaat wordt geconcentreerd onder vacuum en 10 daarna gelyofiliseerd.

Het lyofilisaat wordt gezuiverd door 1) chromatografie over een kolom met silicagel onder toepassing van CHCl3/Me0H/Ac0H/H20 als elueermiddel of omgekeerde f ase-chromatograf ie over een octadecyl- 15 silicagelkolom; 2) adsorptie op Duolite ES 861 en elueren met een mengsel van dioxan/water/AcOH zoals hiervoor beschreven.

Frakties die de in de titel genoemde verbinding bevatten worden verzameld, geconcentreerd en gelyofiliseerd 20 wat de in de titel genoemde verbinding oplevert.

[a]D20 = -37e (c = 0,5 in 95% AcOH)

Voorbeeld 5: CH3 CO-DPhe(P-Cl)-DPhefp-Cl)-DTro-Ser-Tvr-DPhe-25 Leu-Lvs-Pro-DAla-NHg

R

waarin R = Ne-l-desoxyfructosyl 30 De in de titel genoemde verbinding wordt bereid op een analoge wijze als is beschreven in voorbeeld l.

[a]D20 = -34* (c = 0,5 in 95% AcOH).

Voorbeeld 6: 35

Door de werkwijze van voorbeeld 4 te herhalen werden de volgende verbindingen verkregen:

CH3 CO-A-DPhe(p-Cl)-DTrp-Ser-Tyr-F-Leu-H-Pro-DAla-NH2 A F H R

8900864Γ - 26 - a) D-2-Nal DTrp Lys(R) (Ne-l-desoxyfructosyl [a]D20 = -32,4» (c = 0,5 in 95% AcOH) b) D-2-Nal DLys(R) Lys(R) (Ne-l-desoxyfructosyl) 5 [a]D20 = -38,6· (c = 0,5 in 95% AcOH) c) D-p-Cl-Phe DLys(formyl) Lys(R) (Ne-l-desoxyfructosyl) [a]D20 = -32· (c = 0,25 in 95% AcOH) 10 De in de bovenstaande voorbeelden gebruikte uitgangsmaterialen kunnen worden bereid in analogie met de werkwijze die wordt beschreven in bijvoorbeeld ÜS octrooi-schrift 4.628.044.

15 Voorbeeld 7: R^ 5 7 N^-Isocanrovl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Glv-Lvs-Leu-Ser-Gln-Glu-r18 r24

Leu-His-Lvs-Leu-Gln-Thr-Tyr-Pro-Lys-Thr-Asn-Thr-Glv-Ser-Glv-20 32

Thr-Pro-NHg waarin R = Ne-l-deoxyfructosyl 10,3 g Na-isocaproyl-des(1-4)-[Ala7, Lys24) 25 zalmcalcitoninepolyacetaat en 1,8 g D(+)-glucose worden opgelost in een mengsel van 94 ml DMF en 6 ml azijnzuur. Na 2 uur verwarmen op 50°C wordt het produkt volledig geprecipiteerd door toevoegen van ether en daarna afgefiltreerd op een zuigfilter, uitgewassen met ether en onder vacuum ge-30 droogd. Zuivering vindt plaats door circa 5-10 g van het produkt op te lossen in water, de oplossing in een omgekeerde fase-kolom te brengen, 4 x 25 cm C-18 op silicagel en te chromatograferen met een gradiënt van water en 0-80% van een oplosmiddelmengsel dat 38 delen water, 60 delen acetoni-35 trile en 2 delen 85%'s fosforzuur omvat. De frakties die het zuivere produkt bevatten worden samengevoegd, gefiltreerd over een kolom die circa 100 ml van een zwak basische ionenuitwisselaar in de acetaatvorm bevat en uitgewassen met 8900864? - 27 - water. Het filtraat wordt gelyofiliseerd en de in de titel genoemde verbinding wordt verkregen als het polyacetaat-polyhydraat.

[a]D20 = -36,8* (c « in CH3COOH 95%), F = 0,73 5 FAB massaspectroscopie (MH+) = 3541.

Het uitgangsprodukt kan op de volgende wijze worden bereid: 5 7 ai N^-Isocaprovl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Glv-Lys-Leu-Ser- 10 24

Gln-Glu-Leu-His-Lys-Leu-Gln-Thr-Tvr-Pro-Lys-Thr-Asn-Thr-Glv- 32

Ser-Glv-Thr-Pro-NHo 15 Dit peptide wordt trapsgewijze opgebouwd op een hars drager op polystyreenbasis. De Boc-groep wordt gebruikt voor het beschermen van de α-aminogroepen en de funktionele groepen in de zijketen worden beschermd als Lys(2-chloorbenzyloxycarbonyl), Ser(benzyl), Thr(benzyl), His(to- 20 syl), Tyr (4-broombenzyloxycarbonyl), Cys(4-methylbenzyl), Glu(benzyl).

Amino-4-methylfenyl-methyl-co(polystyreen-divinylben-zeen = MBHA-hars) (0,7 mmol/g) wordt onderworpen aan de volgende cyclus van behandelingsstappen (1) tot (7):

25 (1) DCM

(2) trifluorazijnzuur (50%) in DCM

(3) DCM

(4) diisopropylethylamine (10%) in DMF

(5) DMF

30 (6) voorafgevormd symmetrisch anhydride (2,8 mmol per

g uitgangshars van Boc-aminozuur in DMF

(7) DMF

De volumehoeveelheden wasvloeistof en reagentia bedragen 5 tot 20 ml per g uitgangshars.

35 Elke stap wordt zoveel maal herhaald als nodig is voor hetzij een volledige reactie van de hars (stappen 2, 4, 6) of voor volledig verdringen van het voorafgaande reagens uit de hars (stappen 1, 3, 5, 7). Na elke cyclus worden 8900864 - 28 - monsters hars genomen en gecontroleerd op volledigheid van de reactie met behulp van een ninhydrineproef.

Symmetrische anhydriden van Boc-aminozuren worden kort voor het gebruik gevormd door reactie van Boc-aminozuur 5 (2,8 mmol per g hars) en DCCI (1,4 mmol per g hars) in DCM

dat een voldoende hoeveelheid DMF bevat voor volledig oplossen van het Boc-aminozuur. Het mengsel wordt gefiltreerd, er wordt meer DMF aan het filtraat toegevoegd, dat wordt geconcentreerd door verdampen van de vluchtige componenten bij 10 een temperatuur van niet meer dan 15 eC en de verkregen oplossing wordt in stap (6) gebruikt.

De cyclus van de reacties (1) tot (7) wordt herhaald voor elk aminozuurresidu om de sequentie met formule 1 te vormen, behalve voor Boc-Gln-OH en Boc-Arg(Tos)-OH die in 15 stap (6) worden gekoppeld in de vorm van hun voorafgevormde 1-hydroxybenzotriazoolesters in DMF.

In de laatste cyclus worden, in stap (6) isocapronzuur, diisopropylcarbodiimide en l-'hydroxybenzo-triazool (alle in een hoeveelheid van 3,5 mmol per g 20 uitgangshars) in DMF aan de hars toegevoegd. Na 15 uur wordt de hars uitgewassen met DMF en met DCM en gedroogd.

Aan de peptidehars (1 g) worden p-cresol (1 g), dimethyl sul fide (1 ml) en HF (10 ml) toegevoegd. Na 1 uur bij 0eC worden de vluchtige componenten bij 0°C afgedes-25 tilleerd. Het residu wordt uitgewassen met ethylacetaat en geëxtraheerd met een aantal porties azijnzuur (10%) in water en het waterige extract wordt gelyofiliseerd. Het gelyofili-seerde produkt wordt gezuiverd door omgekeerde fase-chroma-tografie op een kolom van octadecyl-siliciumoxyde en 30 geëlueerd met een gradiënt van acetonitrile in fosforzuur (2%). Frakties die de verbinding in zuivere vorm bevatten worden samengevoegd, gefiltreerd door een zwak basische ionenuitwisselaarhars in de acetaatvorm, en het filtraat wordt gelyofiliseerd.

35 De in de titel genoemde verbinding (a) in de vorm van het polyacetaat-polyhydraat wordt verkregen als een wit donzig poeder.

89 00 860 -29- [a]D20 = -34* (c = 0,26 in CH3C00H 95%), F = 0,78 FAB massaspectroscopie (ΜΗ**·) = 3054

Voorbeeld 8: 5 N^-Fmoc-N^--2,3-0.0'-isopropvlideen-2.3-dihydroxv- f 2S)-propvl-lvsine 4 g Fmoc-Lys-OH.HCl worden opgelost in 80 ml MeOH/H20 10 en de pH wordt vervolgens op 5 gebracht met behulp van een fosfaatbuf fer. Na toevoegen van 2,6 g 2,3-0,0'-isopropylideen-D-glycerinealdehyd en 3,1 g NaCNBH3, wordt het verkregen mengsel 5 uur lang bij kamertemperatuur geroerd. De pü stijging die op kan treden tijdens de reactie 15 wordt aangepast door toevoegen van 10% H3PÖ4. Wanneer de reactie volledig is (TLC) wordt de pH van het mengsel op 3 gebracht met HC1, wordt het mengsel verdund met water en daarna geëxtraheerd met een mengsel van CH2cl2/isopropanol (4/1 v/v). Na chromatograferen over silicagel, wordt de in 20 de titel genoemde verbinding verkregen in de vorm van een amorf produkt.

[a]D20 = + 0,3° (c = 1 in DMF)

De volgende verbinding kan eveneens als nevenprodukt worden verkregen: 25 Na-Fmoc, Ne, Ne-Bis-(2,3-0,0'-isopropylideen-2,3- dihydroxy-(2S)-propyl)-lysine [a]D20 =0’ (c = 1 in DMF)

Voorbeeld 9: 3 0 N^-Fmoc-Ni-2.3-0.01-isopropvlideen-2.3-dihvdroxv- (2S)-proPVl-N^-BOC-lvsine 2,4 g van de verbinding verkregen in voorbeeld 8 worden opgelost in 200 ml DMF/H20 (3/1 v/v) en na toevoegen 35 van 4,3 g NaHC03, worden daaraan 2,3 g B0C20 toegevoegd. Na 30 minuten reageren wordt het mengsel verdund met H20, wordt de pH op 3 gebracht met HC1 en wordt het mengsel geëxtraheerd met CH2C12. De organische fase wordt gedroogd, 8900864? - 30 - geconcentreerd en het residu wordt gezuiverd door chromato-grafie over silicagel (elueren met CH2Cl2CH2C12/MeOH verhouding 8/2) wat de in de titel genoemde verbinding oplevert. [a]D20 =-8,3° (c = 1 in DMF) 5

Voorbeeld 10: 5 7 10 11 N^-Isocaprovl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Aib-Lvs (R) -Leu-Ser-17 18

Gln-Glu-Leu-Aib-Lvs (R) -Leu-Gln-Thr-Tvr-Pro-Lvs (R) -Thr-Asn-10 Thr-Glv-Ser-Glv-Thr-Pro-NHg waarin R = Ne-l-deoxyfructosyl

Deze verbinding wordt verkregen op een analoge wijze als beschreven in voorbeeld 7 uitgaande van Na-isocaproyl-des(l-4-[Ala7, Aib10'17, Lys24]zalm-calcitonine.

15 [a]D20 = -39,0° (c = 0,22 in 95% AcOH), F = 0,85 FAB-MS: 3516.1 (MH+) (De bereiding van het uitgangsmateriaal is beschreven in voorbeeld 16).

20 Voorbeeld 11 5 7 10 11 Να-Isocaprovl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Aib-Lvs(For)-Leu-17 18

Ser-Gln-Glu-Leu-Aib-Lvs (For) -Leu-Gln-Thr-Tvr-Pro-Lvs (R) -Thr-Asn-Thr-Glv-S er-Glv-Thr-Pro-NHo 25 waarin R = Ne-l-deoxyfructosyl

Deze verbinding wordt bereid op een analoge wijze als beschreven in voorbeeld 7 uitgaande van Na-isocaproyl-des(l- 4)-[Ala7, Aib10'17 Lys(For)11,18, Lys24]zalm-calcitonine.

30 [a]D20 = -60,7° (C =0,29 in 95% AcOH), F = 0,90 FAB-MS: 3280 (MH+) (De bereiding van het uitgangsmateriaal wordt beschreven in voorbeeld 24).

35 Voorbeeld 12: 7 N^-Isocaprovl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Glv-Lvs (For) -Leu-Ser-Gln-Glu-Leu-His-Lys f For) -Leu-Gln-Thr-Tvr-Pro-Lvs (For) -Thr-Asn-Thr-Glv-Ser-Glv-Thr-Pro-NHo 89 00 86 4.' - 31 - 80 mg Na-isocaproyl-des(l-4)-[Ala7, Lys243zalm-calcitonine, 53 mg 2,4,5-trichloorfenylformiaat en 0,081 ml N-ethyldiisopropylamine in 8 ml DMF worden bij kamertemperatuur 15 uur lang geroerd. Er worden 200 ml ether toege-5 voegd, het neerslag wordt af gefiltreerd, uitgewassen met ether en gedroogd. Het produkt wordt gezuiverd door omgekeerde fase-chromatografie op C-18 siliciumoxyde onder toepassing van een gradiënt van acetonitrile in 2%'s fos-forzuur. Frakties die de zuivere verbinding bevatten worden 10 verzameld en gefiltreerd over een kolom van een basische ionenuitwisselaarhars in de acetaatvorm en uitgewassen met water. Het filtraat wordt gelyofiliseerd en de in de titel genoemde verbinding wordt verkregen als een polyacetaat, po-lyhydraat.

15 [a]D20 = -28,3· (e = 0,24 in 95% AcOH), F = 0,93 FAB-massaspectroscopie: MH+ = 3138.1.

Voorbeeld 13: 57 11 N^-Isocaprovl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Glv-Lvs(For)-Leu-20 18

Ser-Gln-Glu-Leu-His-Lvs (For) -Leu-Gln-Thr-Tyr-Pro-Arq-Thr- 32

Asn-Thr-Glv-Ser-Glv-Thr-Pro-NHo 25 Deze verbinding wordt op analoge wijze als beschreven in voorbeeld 12 verkregen uitgaande van Na-isocaproyl-des(l- 4)-[Ala7]zalmcalcitonine.

[at]d20 = —2-6,5” (c = 0,2 in 95% AcOH), F = 0,99 FAB-MS: = 3138,7 (MH+) 30 5 7 a) Na-Isocaproyl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Gly-Lys-Leu-Ser-Gln-Glu-Leu-His-Lys-Leu-Gln-Thr-Tyr-Pro-Arg-Thr-Asn-Thr-Gly-32

Ser-Gly-Thr-Pro-NH2 35

Deze verbinding wordt verkregen op analoge wijze als in voorbeeld 7a.

[«3d20·· -32,2° (C = 0,3 in 95% AcOH), F = 0,87.

8900864 Γ*

J

- 32 -

Voorbeeld 14: 5 7 10 11 N^-Isocaprovl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Aib-Lvs(For)-Leu- 17 18

Ser-Gln-Glu-Leu-Aib-Lvs (For) -Leu-Gln-Thr-Tvr-Pro-Lvs (For) -5 Thr-Asn-Thr-Glv-Ser-Glv-Thr-Pro-NHo

Deze verbinding wordt verkregen op analoge wijze als in voorbeeld 12 uitgaande van Na-isocaproyl-des(l-4)-[Ala7, Aib10r17, Lys24]zalm-calcitonine.

10 [a]D20 = -36,5* (c = 0,26 in 95% AcOH), F = 0,98 (De bereiding van het uitgangsmateriaal wordt beschreven in voorbeeld 16).

Voorbeeld 15; 57 11 15 Ntt-Isocaprovl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Gly-Lvs(R)-Leu-Ser- 18

Gln-Glu-Leu-His-Lvs (R) -Leu-Gln-Thr-Tyr-Pro-Arq-Thr-Asn-Thr-

Glv-Ser-Glv-Thr-Pro-NHo waarin R = (2S)-2,3-dihydroxypropyl- 20 100 mg Na-isocaproyl-des(1-4)-[Ala7]zalm-calcitonine, 16,4 mg NaCNBH3 en 11,7 mg D-(+)-glycerinealdehyde worden opgelost in 2 ml methanol en 1 ml water, het reactiemengsel wordt op pH 6 gebracht door toevoegen van 0,1 N HC1 en bij 25 kamertemperatuur 30 uur lang geroerd. Het reactiemengsel wordt aangezuurd tot pH 2 met HC1, 2 uur lang geroerd en oplosmiddel worden onder verlaagde druk verwijderd. Het residu wordt gechromatografeerd over een C-18 siliciumoxy-dekolom onder toepassing van een gradiënt van acetonitrile 30 in 10 mM NaH2P04. Frakties die het zuivere produkt bevatten worden verzameld, gefiltreerd over een kolom van een basische ionenuitwisselaarhars in de acetaatvorm en uitgewassen met water. Het filtraat wordt gelyofiliseerd en de in de titel genoemde verbinding wordt verkregen als een polyace-35 taat, polyhydraat.

[a]D20 = -23,9° (c = 0,1 in 95% AcOH), F = 0,79 FAB-MS: = 3230,6 (MH+) 8900864.4 - 33 -

De volgende (verbindingen van) de volgende voorbeelden 16, 17, 18 en 20 worden bereid op een analoge wijze als in voorbeeld 15: 5 Voorbeeld 16: 5 7 10 11 ng-Isocaproyl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Aib-Lvs (RR) -Leu-Ser-Gln-17 18 24

Glu-Leu-Aib-Lvs (KR) -Leu-Gln-Thr-Tvr-Pro-Lvs (RR1 -Thr-Asn-Thr-10 32

Glv-Ser-Glv-Thr-Pro-NHn waarin R = CH2CH2-OH

Uitgaande van Na-isocaproyl-des(l-4)-[Ala7, Aib10*17, 15 Lys24 3 zalm-calcitonine en onder toepassing van een 20-voudige molaire overmaat glycolaldehyde en NaCNBH3 wordt in 15 uur bij pH 5 en 45°C, na zuiveren de in de titel genoemde verbinding verkregen.

[a]D20 = -72,0* (C = 0,3 in 95% AcOH), F = 0,77.

20 a) Het uitgangsmateriaal Na-isocaproyl-des(l-4)- [Ala7, Aib10'17, Lys24] zalm-calcitonine wordt op een analoge wijze als in voorbeeld 7a verkregen door voor het inbouwen van Boc-Lys(2-chloorbenzyloxy-carbonyl)-OH op de plaats 24 en van Boc-Aib-OH op de plaatsen 17 en 10 de 25 stapsgewijze synthese te gebruiken.

Voorbeeld 17: 5 7 10 11 N^-Isocaprovl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Aib-LvsfFor^-Leu-30 17 18

Ser-Gln-Glu-Leu-Aib-Lvs (For) -Leu-Gln-Thr-Tvr-Pro-Lvs/R.R^ -

Thr-Asn-Thr-Glv-Ser-Glv-Thr-Pro-NH2

waarin R = CH2CH2OH

35 De in de titel genoemde verbinding wordt verkregen uitgaande van Na-isocaproyl-des(l-4)-[Ala7, Aib10/17,

Lys (For) Lys24] zalm-calcitonine onder toepassing van de condities van voorbeeld 16.

8900864.

- 34 - [a]D20 = -63,9° (c = 0,3 in 95% AcOH), F - 0,76.

Voorbeeld 18; 5 7 10 11 5 N<*-Isocaprovl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Aib-Lvs (For) -Leu- 17 18

Ser-Gln-Glu-Leu-Aib-Lvs (For) -Leu-Gln-Thr-Tvr-Pro-Lvs (Rï -Thr-Asn-Thr-Glv-Ser-Glv-Thr-Pro-NH2 waarin R = 2,3-0,0’-isopropylideen-(2S)-2,3-dihydroxypropyl 10

De in de titel genoemde verbinding wordt verkregen uitgaande van Na-isocaproyl-des(1-4)-[Ala7, Aib10'17,

Lys(For)11'18, Lys24]zalm-calcitonine en het 2,3-0,O'-isopropyl ideenderivaat van D(+)-glyceraldehyd en de monogesub-15 stitueerde verbinding van de digesubstitueerde verbinding te scheiden door omgekeerde fasechromatografie onder toepassing van een gradiënt van acetonitrile in 10 mM NaH2P04.

[“3d2° = “59,0° (C = 0,14 in 95% AcOH), F = 0,94 FAB-MS: 3203 (MH+.

20

Voorbeeld 19; 5 7 10 11 N—-Isocaorovl-Ser-Thr-Ala-Va1-Leu-Aib-Lvs(For)-Leu-17 18 25 Ser-Gln-Glu-Leu-Aib-Lvs (For) -Leu-Gln-Thr-Tvr-Pro-Lvs fR) -Thr-Asn-Thr-Glv-Ser-Glv-Thr-Pro-NH2 waarin R = (2S)-2,3-dihydroxypropyl

De in de titel genoemde verbinding wordt verkregen 30 door de verbinding uit voorbeeld 18 bij kamertempertuur 10 minuten te behandelen met een mengsel van 5% water in TFA, het produkt te precipiteren door toevoegen van ether en te zuiveren op de wijze beschreven in voorbeeld 15.

[“3d2° = -65,8* (c = 0,11 in 95% AcOH), F = 0,97 35 FAB-MS: 3162 (MH+) 8900864.· - 35 -

Voorbeeld 20; 5 7 10 11 N^-Isocaprovl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Aib-Lvs(For-Leu-17 18 5 Ser-Gln-Glu-Leu-Aib-Lvs (For) -Leu-Gln-Thr-Tvr-Pro-Lvs (R.RÏ -Thr-Asn-Thr-Glv-Ser-Glv-Thr-Pro-NHo waarin R = 2,3-0,01-isopropylideen-(2S)-2,3-dihydroxypropyl

De titelverbinding wordt verkregen zoals beschreven 10 in voorbeeld 18 door de digesubstitueerde verbinding uit het reactiemensgel te isoleren.

[a]D20 = “57,6“ (C = 0,1 in 95% AcOH), F = 0,94 FAB-MS: 3318 (MH+) 15 Voorbeeld 21; 5 7 10 11 N^-Isocaprovl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Aib-Lvs f For) -Leu-17 18

Ser-Gln-Glu-Leu-Aib-Lvs f For) -Leu-Gln-Thr-Tvr-Pro-Lvs (R.R^ -20 Thr-Asn-Thr-Glv-Ser-Glv-Thr-Pro-NHo waarin R = (2S)-2,3-dihydroxypropyl

Deze verbinding wordt verkregen uit (de verbinding van) voorbeeld 20 door toepassing van de werkwijze van 25 voorbeeld 19.

[a]D20 - -49,5“ (c = 0,06 in 95% AcOH), F = 0,89 FAB-MS: 3234,2 (MH+)

Voorbeeld 22.

30 5 7 10 11 N&-Isocaproyl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Aib-Lvs fRÏ-Leu-Ser- __ 17 18 24

Gln-Glu-Leu-Aib-Lvs CR) -Leu-Gln-Thr-Tvr-Pro-Lvs fRÏ -Thr-Asn-Thr-Glv-Ser-Glv-Thr-Pro-NH2 35 waarin R = Ne-isopropyl 150 mg Na-isocaproyl-des(l-4)-[Ala7, Aib10'17, Lys243 zalm-calcitonine uit voorbeeld 16 en 187 mg NaCNBH3 8900864 .ί - 36 - worden opgelost in een mengsel van 3 ml methanol, 7 ml fos-faatbuffer met pH 5,0 en 3 ml aceton en bij 45° 16 uur lang geroerd. Het reactiemengsel wordt verdund met 50 ml water, gefiltreerd over een kolom van een polystyreenaborptiehars, 5 uitgewassen met water-en geëlueerd met 60% ethanol in water. Frakties die het produkt bevatten worden verzameld en gelyofiliseerd. Het residu wordt gechromatografeerd over een C—18 siliciumoxydekolom onder toepassing van een gradiënt van acetonitrile in 2% H3PO4. Frakties die het zuivere pro-10 dukt bevatten worden verzameld, gefiltreerd over een kolom van een basische ionenuitwisselaarhars in de acetaatvorm en uitgewassen met water. Het filtraat wordt gelyofiliseerd en de in de titel genoemde verbinding wordt verkregen als een polyacetaat, polyhydraat.

15 [a]D20 = -76,7° (C = 0,23 in 95% AcOH), F = 0,71 FAB-MS: 3158 (MH+) (De bereiding van het uitgangsmateriaal is beschreven in voorbeeld 16).

20 Voorbeeld 23: 5 7 10 11 N^-Isocaprovl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Aib-Lvs (For) -Leu-17 18 24

Ser-Gln-Glu-Leu-Aib-Lvs(For)-Leu-Gln-Thr-Tvr-Pro-Lvs-Thr-25 Asn-Thr-Glv-Ser-Glv-Thr-Pro-NHo waarin R = Ne-isopropyl

Deze verbinding wordt bereid op analoge wijze als in voorbeeld 22, uitgaande van Na-isocaproyl-des(1-4)-[Ala7, 30 Aib10,l7, Lys^For)11'18, Lys24]zalm-calcitonine.

[a]D20 = -71,2° (c = 0,11 in 95% AcOH), F = 1,00 FAB-MS: 3128,6 (MH+) (De bereiding van het uitgangsmateriaal wordt beschreven in voorbeeld 24).

35 8900864 - 37 -

Voorbeeld 24: 5 7 10 11

Ng-Isocaprovl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Aib-Lys (Forï -Leu-17 18 24 5 Ser-Gln-Glu-Leu-Aib-Lvs (For) -Leu-Gln-Thr-Tvr-Pro-Lvs-Thr-Asn-Thr-Glv-Ser-Glv-Thr-Pro-NHo

Deze verbinding wordt verkregen op een analoge wijze als in voorbeeld 7a door voor het inbouwen van Boc-Lys(For)-10 OH op de plaatsen 11 en 18, van Boc-Aib-OH op de plaatsen 10 en 17 en van Boc-Lys(2-chloorbenzyloxycarbonyl)-OH op plaats 24 de stapsgewijze synthese toe te passen. Zuivering op de wijze beschreven in voorbeeld 18 levert de in de titel genoemde verbinding op.

15 [at3D2° " “76,5* (c = 0,12 in 95% AcOH) , F = 0,90 FAB-MSï 3088 (101+)

Voorbeeld 25: N (alpha) -IsocaproYl-Ser5-Thr-Ala7-Val-Leu-AiblO-20 Lvs (R)H-Leu-Ser-Gln-Glu-Leu-Aibl7-LvsrR) 18-Leu-Gln-Thr-Tvr-Pro-Lvs(R)24-Thr-Asn-Thr-Glv-Ser-Glv-Thr-Pro-NHo waarin R = N(epsylon)-(2S)-2,3-dihydroxypropyl

Dit peptide wordt stapsgewijze opgebouwd op een 25 drager op polystyreenbasis. De Fmoc-groep wordt gebruikt voor het beschermen van de α-aminogroepen. Funktionele groepen in de zijketens worden beschermd als Ser(tBu), Thr(tBu) , Tyr(tBu), en Glu(OtBu). N(epsylon)-(2S)-2,3- dihydroxypropyl-lysine wordt ingebouwd onder toepassing van 30 N (alpha) -Fmoc-N(epsylon) -Boc-N(epsylon) -0,0' -isopropylideen-(2S) 2,3-dihydroxypropyl-lysine waarvan de bereiding is beschreven in voorbeeld 9.

4-(21,4'-Dimethoxyfenyl-Fmoc-aminomethyl)-fenoxy-co(polystyreen-divinylbenzeen), 0,4 mmol/g dat kan worden 35 bereid op de wijze beschreven in tetrah.letters, Vol. 28, 3887-3790 (1987) wordt onderworpen aan de volgende cyclus van behandelingsstappen (1) tot (5):

(1) uitwassen met DMF

89 00 864 .' - 38 -

(2) piperidine (20%) in DMF

(3) DMF

(4) mengsel van HOBt, diisopropylcarbodiimide en Fmoc-aminozuur 0,8 mmol per gram uitgangshars van elk)

5 (5) DMF

De volumina wasvloeistof en reagentia bedragen 5 tot 20 ml per gram uitgangshars.

Elke stap wordt net zoveel malen herhaald als nodig is voor hetzij het volledig laten verlopen van de reactie 10 van de hars (stappen 2, 4) of volledig verdringen van het (de) eerdere reagens (ia) uit de hars (stap 3, 5). Monsters van de hars worden na elke cyclus getrokken en onderzocht op volledigheid van de koppelingsreactie door middel van een colorimetrische proef op resterende aminogroepen met behulp 15 van ninhydrine.

De cyclus van behandelingen, (1) tot (5) wordt voor elke aminozuurrest herhaald om de sequentie van de in de titel genoemde verbinding te verkrijgen.

In de laatste cyclus worden in stap (4) 20 isocapronzuur, diisopropylcarbodiimide en HOBt (alle in een hoeveelheid van 3,5 mmol per gram uitgangshars) in DMF aan de hars toegevoegd. Na 15 uur wordt de hars uitgewassen met DMF en met DCM en gedroogd.

De peptidehars (1 g) wrodt gesuspendeerd in een 25 mengsel van 5% water in TFA. Na 1 uur bij kamertemperatuur worden de harsdeeltjes afgefiltreerd en uitgewassen met 95%'s TFA. Het produkt wordt uit de samengevoegde filtraten geprecipiteerd door toevoegen van ether, gefiltreerd, uitgewassen met ether en gedroogd. Het produkt wordt gechromato-30 grafeerd over een C-18 siliciumoxydekolom onder toepassing van een gradiënt van acetonitrile in 2%'s H3P04. Frakties die de zuivere verbinding bevatten worden verzameld, gefiltreerd over een basische ionenuitwisselaarhars in de acetaatvorm, gelyofiliseerd en de in de titel genoemde 35 verbinding wordt verkregen als het polyacetaat, polyhydraat.

[α]d20 = "73° (c = 0,36 in 95% AcOH) F = 0,91 8900864 - 39 - FAB-MS: 3253,1 (MH+)

Afkortingen:

Lys(For) = N-formyl-lysine

Aib = α-aminoisoboterzuur 5 HOBt = l-hydroxybenzotriazool

De verbindingen volgens de uitvinding in de vrije vorm of in de vorm van farmaceutisch aanvaardbare zouten en complexen vertonen waardevolle farmacologische eigenschappen 10 zoals blijkt uit dierenproeven en zijn derhalve geïndiceerd voor therapie.

De calcitonineverbindingen volgens de uitvinding, in het bijzonder de verbindingen met formule X verlagen de calciumspiegel van plasma. Het zijn ook funktionele antago-15 nisten van het parathormoon en bewerkstelligen een positieve calciumbalans in beenderen.

Het hypocalcemische effekt van de verbindingen kan op conventionele wijze worden vastgesteld, bijvoorbeeld volgens de methode van M. Azria et al., die is uiteengezet tijdens 20 het Calcitonin 1984 Symposium op 24 oktober te Milaan, gepubliceerd in 1986 als "Short Communications" in de "Current Clinical Practice Series" No. 42, Excerpta Medica 1986, blz. 104. Bij deze methode wordt een voor calcium [2+] ionenselectieve elektrode gebruikt voor het continu 25 meten van het calciumionengehalte in het bloed van konijnen. De verbinding wordt i.v. toegediend in een dosis van 0,02 tot ongeveer 20 microgram/kilogram lichaamsgewicht. De metingen worden uitgevoerd over een periode van 5 tot 10 uur en het oppervlak onder de kromme wordt gemeten.

30 De verbindingen kunnen ook met andere proeven worden getest, bijvoorbeeld met de hypocalcemische proef van M. Kumar et al., J. Encocrinology, (1965), 33, blz. 469 bij ratten in dezelfde doses. Voor de calcitonineverbindingen volgens de uitvinding wordt een hypocalcemische werkzaam-35 heid gevonden van 50 tot 7000 IU/mg.

De calcitonineverbindingen volgens de uitvinding zijn derhalve bruikbaar voor alle situaties waarin het gewenst is de calciumspiegel in plasma te verminderen of te 8800864.1 - 40 -- normaliseren of het metabolisme van beenderen te beïnvloeden, bijvoorbeeld hypercalciëmie als gevolg van endogeen thyrocalcitoninetekort door verlies van thyroïdeweefsel of hyperfunktioneren van de bijschildklier.

5 Ze zijn ook geïndiceerd voor alle beenderaandoeningen die gepaard gaan met een verhoogde afbraak of waarbij fixeren van calcium in de beenderen gewenst is, bijvoorbeeld osteoporose door verschillende oorzaken (bijvoorbeeld postel imacterische, posttraumatische oorzaken veroorzaakt door 10 een cortico-steroïdetherapie of inaktiviteit, . bij kwaadaardige ziekten, enzovoort), (been)breuken, osteomalacie, engelse ziekte en renale osteodystrofie, pijn, bijvoorbeeld pijnlijke beenderen in combinatie met osteoporose, ziekten door neurodystrofie, ostitis deformans, 15 alsmede in het bijzonder voor een gecombineerde therapie met calcium of fosfaten of fluoride of één of meer steroïdehormonen of pTH en de bioaktieve fragmenten of analoga daarvan of combinaties daarvan.

Voor alle bovengenoemde toepassingen wordt een 20 geïndiceerde dagelijkse dosis gebruikt in het traject van ongeveer 2 Mg tot ongeveer 20 mg van een calcitonineverbin-ding volgens de uitvinding, die geschikt wordt toegediend in onderverdeelde doses tot 4 maal per dag toe in de vorm van doseereenheden die bij voorbeeld ongeveer 0,5 Mg tot 10 mg 25 van de verbinding bevatten of in de vorm van een middel met een voortgaande afgifte.

De calcitonineverbindingen volgens de uitvinding remmen ook de secretie van de pancreas. Deze remming kan worden aangetoond bij dieren, bijvoorbeeld met de methode 30 die wordt beschreven in Scand. J. Gastroint. 6, (1975) door S. J. Konturek et al., bij dezelfde doseringen als hiervoor vermeld.

De verbindingen volgens de uitvinding zijn derhalve verder geschikt voor de behandeling van acute pancreatitis 35 en maag- en darmaandoeningen zoals (maag)zweren.

Voor deze toepassingen ligt een geïndiceerde dagelijkse dosis in het traject van ongeveer 2 pg tot ongeveer 20 mg van een calcitonineverbinding volgens de 8900864.’ - 41 - uitvinding die geschikt wordt toegediend in onderverdeelde doses tot 4 maal per dag een doseereenheid die bijvoorbeeld ongeveer 0,5 /tg tot 10 mg van de verbinding bevat of in de vorm van middelen die een voortgaande afgifte bewerk-5 stelligen.

De calcitonineverbinding van voorbeeld 11 is de verbinding waaraan de voorkeur wordt gegeven.

De IflRH antagonisten volgens de uitvinding, in het bij zonder de verbindingen met formule XI remmen de secre-tie 10 van het luteiniserend hormoon, bijvoorbeeld zoals blijkt uit remmen van de ovulatie bij dieren. Deze proef wordt uitgevoerd volgens (de methode van) M. Marko en E. Flückiger, Experientia, 30, 1174-1176 (1974).

Volwassen vrouwelijke ratten van de stam Ivanovas 15 wistar (Sprague Dawley, Iva: SDIV, 200-250 g) worden onder standaardomstandigheden gehouden: 14 h licht (van 0.400 tot 18.00 uur); 24eC; relatieve vochtigheid 55-60%; voedsel en water ad libitum. Dieren met een regelmatige 4-daagse cyclus krijgen op de proestrusdag om 13.00 h de te onderzoeken ver-20 binding subcutaan of langs orale weg toegediend. De volgende dag om 9.00 voormiddags worden de ratten opgeofferd en worden de ova op beide tubi Pallopii geteld met behulp van een ontleedmicroscoop. Alleen wanneer geen eitjes worden gevonden wordt geacht dat de ovulatie is afgeremd. Het ge-25 middelde aantal eitjes per ovulerende rat in elke behande-lingsgroep wordt eveneens bepaald,

De LHRH antagonisten volgens de uitvinding zijn aktief bij deze proef wanneer ze worden toegediend in een dosis in het traject van ongeveer 0,0005 tot ongeveer 10 30 mg/kg s.c.

Het remmende effekt op de secretie van luteiniserend hormoon van de LHRH antagonisten volgens de uitvinding kan ook in vitro worden onderzocht:

Volgens de methode van Vale (W. Vale en G. Grant: 35 Methods in Enzymology 37, 82-93 (1975) zoals eerder werd beschreven (M. Marko en D. Romer: Life Sciences, 33, 233-240 (1983) worden cultures van cellen van de hypofyse van ratten bereid. Primaire cultures worden in een kweekkamer 4 dagen

8900 864 J

- 42 - op 37°C gehouden. Daarna worden de cellen gewassen en 3 uur geïncubeerd in een medium dat LHRH tezamen met de proefver-binding in verschillende concentraties bevat.

Aan het einde van de incubatieperiode, wordt de 5 bovenstaande vloeistof verwijderd en onderzocht op LH met een specifieke radio-immuno-assay. In het algemeen vertonen de LHRH antagonistpeptiden een antagonistische werking ten opzichte van LHRH in een concentratie van minder dan 10"7 M.

De LHRH antagonisten volgens de uitvinding zijn 10 derhalve geïndiceerd voor toepassing bij de behandeling van aandoeningen die een onderdrukking van de gonadotrope secretie wenselijk maken, zoals pubertas praecox, borstkanker, prostaathypertrofie en prostaatkanker, endometriose en gonadotropine secretiegevende hypofysetumoren en voor het 15 onderdrukken van de ovulatie bij vrouwen en spermatogenese bij mannen.

Voor deze toepassingen ligt een geïndiceerde dagelijkse dosis in het traject van ongeveer 10 ^g tot 100 mg van een LHRH antagonist volgens de uitvinding, die 20 geschikt wordt toegediend in onderverdeelde doses tot 4 maal per dag in de vorm van doseereenheden die bijvoorbeeld ongeveer 2,5 jug tot 5 mg van de verbinding bevatten of in de vorm van een middel met een voortdurende afgifte.

De LHRH verbinding uit voorbeeld 4 is de bij voorkeur 25 (toegepaste) verbinding.

De verbindingen volgens de uitvinding kunnen in vrije vorm of in de vorm van farmaceutisch aanvaardbare zouten of complexen worden toegediend. Dergelijke zouten en complexen kunnen op conventionele wijze worden bereid en hebben 30 dezelfde orde van aktiviteit als de vrije verbindingen. De onderhavige uitvinding voorziet ook in een farmaceutisch preparaat dat een verbinding volgens de uitvinding bevat in vrije vorm of in de vorm van een farmaceutisch aanvaardbaar zout of in de vorm van een complex, tezamen met een 35 farmaceutisch aanvaardbaar verdunningsmiddel of drager. Dergelijke preparaten kunnen op conventionele wijze worden geformuleerd. De verbindingen kunnen volgens elke conventionele weg worden toegediend, bijvoorbeeld parente- 89 00 864 ? - 43 - raai, bijvoorbeeld in de vorm van injecteerbare oplossingen of suspensies, enteraal, bij voorkeur oraal, bijvoorbeeld in de vorm van tabletten of capsules of in een vorm voor toediening door de neus of in de vorm van een zetpil.

5 In overeenstemming met het voorgaande wordt volgens de onderhavige uitvinding verder voorzien in:

a) een verbinding volgens de uitvinding, bijvoorbeeld een calcitonine of LHRH antagonistpeptide zoals gedefinieerd, bijvoorbeeld een verbinding met de formule X

10 of XI of een farmaceutisch aanvaardbaar zout of complex daarvan voor gebruik als farmaceuticum; b) een werkwijze voor het behandelen van een aandoening zoals hiervoor aangegeven, bij een patiënt die een dergelijke behandeling behoeft, welke werkwijze omvat het toe- 15 dienen aan de patiënt van een doeltreffende hoeveelheid van een verbinding volgens de uitvinding, bijvoorbeeld een calcitonine of LHRH peptide zoals hiervoor gedefinieerd, bijvoorbeeld een verbinding met de formule X of XI, of een farmaceutisch aanvaardbaar zout of complex daarvan.

20 Eén groep van verbindingen volgens de uitvinding is een groep van calcitoninen die op de 24-plaats een a-amino-zuur(rest) hebben die verder is gesubstitueerd op de a-plaats door een 10 -amino-C^g-alkylrest en tenminste één formylgroep bezit op de 24-plaats, in de vrije vorm of in de 25 vorm van een zout of complex.

Een andere groep van verbindingen volgens de uitvinding is een groep van calcitoninen die op de 24-plaats een a-aminozuur(rest) hebben die verder is gesubstitueerd op de α-plaats door een Go-amino-Ci-g-alkylrest en die tenminste 30 één suikerrest bevat bij voorkeur op de 24-plaats, in vrije vorm of in de vorm van een zout of complex.

Nog een andere verdere groep van verbindingen volgens de uitvinding is een groep van calcitoninen die op de 24-plaats een a-aminozuur(rest) hebben die verder is gesubsti- 35 tueerd op de α-plaats door een U)-amino-C]_g-alkylrest en die tenminste één suikerrest en tenminste één formylrest bezit, in vrije vorm of in de vorm van een zout of complex.

Nog een verdere groep van verbindingen volgens de 8900864.

- 44 - uitvinding is een groep die LHRH antagonisten omvat met op de 8-plaats een α-aminozuur dat een ^J-amino-C^.g-alkyl zijketengroep draagt die op de -omega-plaats is gesubstitueerd door een Amadori suikerrest, in vrije vorm of in de 5 vorm, van een zout of complex.

In een reeks van specifieke uitvoeringsvormen voorziet de onderhavige uitvinding ook in een calcitoninepeptide dat gebonden aan een aminogroep ervan tenminste a) één suikerrest en/of 10 b) één rest met de formule (b^) of (b2) zoals hiervoor gedefinieerd omvat, met dien verstande dat wanneer het calcitoninepeptide tenminste één suikerrest (a) bezit deze suikerrest door een andere koppeling dan een rechtstreekse N-glycosidebinding is gebonden aan een u)-amino- 15 groep van een door een ω-amino gesubstitueerde zijketen op de 24-plaats.

Volgens een verdere uitvoeringsvorm voorziet de onderhavige uitvinding ook in een calcitoninepeptide dat omvat 20 d) tenminste één formyl(rest) gebonden aan een andere aminogroep dan een N-eindstandige aminogroep en/of e) tenminste één C3_5~alkylgroep gebonden aan een andere aminogroep dan een N-eindstandige aminogroep, of een calcitoninepeptide dat als substituenten een wille- 25 keurige combinatie van de hiervoor gedefinieerde (substituenten) (a), (b), (d) en (e) draagt.

Volgens een verdere uitvoeringsvorm voorziet de onderhavige uitvinding ook in een LHRH antagonistpeptide dat gebonden aan een aminogroep ervan tenminste 30 a) één suikerrest en/of b) één rest met de formule (b^) of (b2) zoals hiervoor gedefinieerd heeft met dien verstande dat wanneer de LHRH antagonist tenminste één suikerrest (a) omvat deze suikerrest . een Amadori suikerrest is die door een andere 35 koppeling dan een rechtstreekse N-glycosidebinding is verbonden met een -aminogroep van een ί^-amino gesubstitueerde zijketen op de 8-plaats.

8900 864 Γ*

Claims (16)

1. Peptidederivaat gekozen uit (i) een calcitonine-peptide en een LHRH-antagonistpeptide met, gebonden aan een aminogroep ervan tenminste 10 a) één suikerrest of b) één rest met de formule (bi) of (b2) waarin één van de substituenten en Y2 waterstof is en de andere een hydroxylgroep voorstelt of beide resten waterstof zijn, elke index f en g onafhankelijk o of 1 is, 15 en de fysiologisch aanvaardbare ethers en fysiologisch hydrolyseerbare en aanvaardbare esters daarvan, c) één of andere combinatie van (a) en (b) en (ii) een calctioninepeptide dat omvat d) tenminste één formylrest gebonden aan een andere 20 aminogroep dan een N-eindstandige aminogroep, of e) tenminste één C3_5~alkylrest gebonden aan een andere aminogroep dan een N-eindstandige aminogroep, of f) een willekeurige combinatie van de bovengenoemde mogelijkheden (a), (b), (d) en (e), met de voorwaarde dat 25 (i) wanneer het calcitoninepeptide tenminste één suikerrest (a) omvat, deze suikerrest door een andere koppeling dan een rechtstreekse N-glycosidebinding is verbonden aan een (A-aminogroep van een U)-amino gesubstitueerde zij-keten op de 24-plaats en 30 (ii) wanneer de LHRH antagonist tenminste één suiker rest (a) omvat, deze suikerrest een Amadori suikerrest is die door een andere koppeling dan een rechtstreekse N-glycosidebinding is gebonden aan een W-aminogroep van een -amino gesubsitueerde zijketen op de 8-plaats, 35 in vrije vorm of inde vorm van een zout of complex.

2. Calcitoninepeptide omvattende, gebonden aan een aminogroep ervan tenminste a) één suikerrest en/of 6900 864.' - 46 - b) één rest met de formule (b3) of (b2) , waarin één van de resten en Y2 waterstof is en de andere een hydroxylgroep voorstelt of beide waterstof zijn, elke (index) f en g onafhankelijk 0 of 1 is, en de fysiologisch 5 aanvaardbare ethers en fysiologisch hydrolyseerbare en aanvaardbare esters daarvan, met de voorwaarde dat wanneer het calcitoninepeptide tenminste één suikerrest (a) omvat, deze suikerrest door een andere koppeling dan een rechtstreekse N-glycosidebinding is verbonden met een οθ-aminogroep van een 10 oO-amino gesubstitueerde zijketen op de 24-plaats, in vrije vorm of in de vorm van een zout of complex.

3. Glu-Leu-His-Lys-Leu-Gln-Thr-Tyr-Pro-Lys-Thr-Asn-Thr-Gly-32 Ser-Gly-Thr-Pro-NH2 R = Ne-l-deoxyfructosyl 35 5 7 10 11 Na-Isocaproyl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Aib-Lys (R) -Leu-Ser-Gln-17 18 Glu-Leu-Aib-Lys (R) -Leu-Gln-Thr-Tyr-Pro-Lys (R) -Thr-Asn-Thr-Gly-Ser-Gly-Thr-Pro-NH2 8900 864.4 7 - 53 - R = Ne-l-deoxyfructosyl Na-lsocaproyl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Gly-Lys(For) -Leu-Ser-Gln-Glu-Leu-His-Lys (For) -Leu-Gln-Thr-Tyr-Pro-Lys (For) -Thr-Asn-5 Thr-Gly-S er-Gly-Thr-Pro-NH2 5 7 11 Na-Isocaproyl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Gly-Lys (For) -Leu-18 Ser-Gln-Glu-Leu-His-Lys (For) -Leu-Gln-Thr-Tyr-Pro-Arg-Thr-10 32 Asn-Thr-Gly-Ser-Gly-Thr-Pro-NH2 5 7 10 11 Na-Isocaproyl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Aib-Lys (For) -Leu-Ser-Gln·-17 18

3. Calcitoninepeptide, omvattende d) tenminste één formylrest gebonden aan een andere aminogroep dan een N-eindstandige aminogroep, en/of 15 e) tenminste één C3_5-alkylrest gebonden aan een an dere aminogroep dan een N-eindstandige aminogroep, in vrije vorm of in de vorm van een zout of complex.

4. Calcitoninepeptide, omvattende twee of meer sub-stituenten gekozen uit een combinatie van 20 a) een suikerrest gebonden aan een aminogroep, b) een rest met de formule (b^) of (b2) zoals gedefinieerd in conclusie 1, gebonden aan een aminogroep, d) een formylrest gebonden aan een andere aminogroep dan een N-eindstandige aminogroep, en 25 e) een C3„5-alkylrest gebonden aan een andere amino groep dan een N-eindstandige aminogroep, met de voorwaarde dat, wanneer het calcitoninepeptide tenminste één suikerrest (a) omvat, deze suikerrest door een andere koppeling dan een rechtstreekse N-glycosidebinding is gebonden aan een 30 O0-aminogroep van een tü-amino gesubstitueerde zijketen op de 24-plaats, in vrije vorm of in de vorm van een zout of complex.

5. Rn Na-Isocaproyl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Gly-Lys-Leu-Ser-Gln-r18 r24

5 CH3C0-DPhe (p-Cl) -DPhe(p-Cl) -DTrp-Ser-Tyr-DLys (R2) -Leu-Lys (R2)-Pro-DAla-NH2 R2 = -N(CH2-CH2-OH)2 CH3CO-D-2-Nal-DPhe(p-Cl)-DTrp-Ser-Tyr-DTrp-Leu-Lys(CH2-CHOH-CH2OH)-Pro-DAla-NH2 10 CH3C0-DPhe(p-Cl)-DPhe(p-Cl)-DTrp-Ser-Tyr-DLys-Leu-Lys- R R Pro-DAla-NH2 R = Ne-l-deoxyfructosyl

5 Rg een C2_5-alkylrest voorstelt en Z2 een polypeptidegroep is die zich op de 25-31 plaatsen van een natuurlijk calcitonine of een derivaat of analogon daarvan bevindt, met hypocalcemische werking, waarin de 1-5 Y3 groepen in formule X onafhankelijk van elkaar, 10 al of niet gelijk kunnen zijn en, met uitzondering van de aminoacylgroep Ag alle aminozuurresten in formule X de L- of D-configuratie kunnen hebben, waarbij de verbindingen met formule X zijn gemodificeerd door formyl en/of alkyl met 3-5 koolstofatomen aan één of een aantal aminogroepen in één of 15 een aantal zij ketens en/of door tenminste één rest met de formule bj_ of b2 aan de N-eindstandige aminogroep en/of aan één of een aantal aminogroepen in één of een aantal zijketen(s), onder de voorwaarde dat Z3 een groep met de formule IX ds, waarin Z voorstelt -W-NRqR^, indien de 20 verbinding met formule X op de 24-plaats door tenminste één suikerrest (a) is gemodificeerd, in vrije vorm of in de vorm van een zout of complex.

5 CH2~COOH, -(CH2)s-COOH, -CH2-S-Y5 of de groep geplaatst aan het a-koolstofatoom van een α-aminozuur (anders dan die welke reeds zijn genoemd) is, of waarin één Y3 en Y4 tezamen een disulfide- of tetramethyleenbrug 10 vormen wanneer o 3 of 5 is, Y5 een alkylgroep met 1-4 koolstofatomen, een benzylgroep die desgewenst door methyl of methoxy is gesubstitueerd, of CH3CONH-CH2-weergeeft,

5. LHRH antagonistpeptide, omvattende gebonden aan een aminogroep ervan tenminste 35 a) één suikerrest en/of b) één rest met de formule (b3) of (b3) zoals gedefinieerd in conclusie 1, met de voorwaarde dat, wanneer de LHRH «mtagonist tenminste één suikerrest (a) omvat, deze 8900864? - 47 - suikerrest een Amadori suikerrest is die door een andere koppeling dan een rechtstreekse N-glycosidebinding is gebonden aan een tO-aminogroep van een tA-amino gesubstitueerde zijketen op de 8-plaats, 5 in vrije vorm of in de vorm van een zout of complex.

6. Peptide volgens één der conclusies 1, 2, 4 of 5 waarin de suikerrest (a) is A) een rest met de formule Ia, dat wil zeggen de deoxyrest van een ketose, welke rest via de 0¾ -groep is 10 gebonden aan een NH-groep van het peptide zoals gedefinieerd in elk van de conclusies 1, 2r 4 en 5, of B) een rest met de formule Ib, dat wil zeggen de deoxyrest van een aldose, welke rest via de vrije binding is gebonden aan een NH-groep van het peptide zoals gedefinieerd 15 in elk van de conclusies 1, 2, 4 en 5, of C) een rest met de formule Ic, waarin G3CO de rest is van een uronzuur of van een polyhydroxymono- of di-carbonzuur en Ry waterstof of een 0^.3-alkyl- of C1_4-alkanoylrest 20 is, of D) een rest met de formule Id^ tot Id4, waarin Ry de bovengenoemde betekenissen heeft, Q, Q', Q'' en Q'11 groepen zijn die het peptide koppelen aan de suikerrest en

25 G4, G4', G41’ en G4''1 de hiervoor gegeven definities voor G^ of G2 bezitten, of E) een rest met de formule Ie3 of Ie2, waarin Y^ en Y2 de in conclusie 1 genoemde betekenissen hebben en c 2, 3 of 4 is.

7. Peptide volgens conclusie 1 of 5 waarin de suiker rest a een Amadori suikerrest is met de formule (Ia), (Ib), (Id3) of (Id4), waarin elke groep -NHQ'' en -NHQ''* onafhankelijk de rest is van een (O-aminocarbonzuur, zoals gedefinieerd in conclusie 6.

8. Calcitoninepeptide volgens één der conclusies 1 tot 4 en 6 met de formule 10, waarin o een geheel getal is van 1 tot 5, R voorstelt H of R'CO, 890 0 864 - 48 - R'CO de acylgroep van een carbonzuur is, Y3 de groep is gelokaliseerd aan het a-C-atoom van een a-aminozuur, Y4 een groep met formule VIII, -CH2-S-S-CH2-

9. LHRH peptide volgens één der conclusies 1, 5 of 7 met de formule XI, waarin

25 Ri een waterstofatoom, een acylgroep met 1-7 koolstofatomen, een carbamoylgroep, een suikerrest (a) of een rest b]_ of b2 voorstelt, A3 is D-Phe, waarvan de fenylring desgewenst is gesubstitueerd door halogeen, trifluorkoolstof, alkyl met l-30 3 koolstofatomen en/of alkoxy met 1-3 koolstofatomen, a- of j8-nafthyl-D-alanine, D-Trp, desgewenst op de 5- of 6-plaats gesubstitueerd door halogeen of alkoxy met 1-3 koolstofatomen en/of op de 1-plaats door formyl of acetyl, D- of L-Pro, D- of L-3,4-dehydroproline, D- of L-Ser, D- of L-Thr, D- of 35 L-Ala, D-pyroglutamine, 3-(9-anthryl)-D,L-alanyl, 3-(2-fluorenyl)-D,L-alanyl of 3-(Het)-D,L~alanyl waarin Het een heterocyclische arylgroep gekozen uit een groep met de formule XIV of XV voorstelt, waarin A2 en A3 onafhankelijk 89 00 864 7 - 50 - van elkaar gekozen zijn uit de groep bestaande uit waterstof, alkyl met 1-4 koolstofatomen, chloor en broom en A 4 is 0, S of N, is D-Phe waarvan de fenylring desgewenst gesubsti-5 tueerd is door halogeen, nitro, alkyl met 1-3 koolstofatomen of alkoxy met 1-3 koolstof atomen, D-a-methylPhe, waarvan de 4-plaats desgewenst gesubstitueerd is door chloor, 2,2-di-fenylglycine of 3-(2-nafthyl)-D-alanine, is D-Trp waarvan de 5- of 6-plaats desgewenst ge-10 substitueerd is door halogeen, nitro en/of alkoxy met 1-3 koolstofatomen en/of de 1-plaats door formyl of acetyl, 3-(2- of l-(nafthyl)-D-alanine, 3-D-pyridylalanine, D-Tyr, D-Phe desgewenst gesubstitueerd door halogeen, alkyl met 1-3 koolstofatomen en/of alkoxy met 1-3 koolstofatomen, D-3-Pz-15 Ala, D-Tin-Glu of D-Nic-Lys, D! is L-Ser, Ei is Tyr, Phe waarvan de fenylring desgewenst gesubstitueerd is door halogeen, alkyl met 1-3 koolstofatomen en/of alkoxy met 1-3 koolstofatomen, Grn, Lys, Lys-Nic, 20 MPic-Lys, Lys-Pic, MPic-Lys, DMG-Lys, Pmc-Lys, Pzc-Lys, His, Dpo, Arg, 3-(3-pyridyl)-Ala, Trp, N-(3-pyridyl)-acetyl-Lys of Glu(pMeO-fenyl), Cit, HOBLys of PzACAla, waarbij de vrije aminogroep die in deze aminozuureenheden aanwezig is desgewenst gesubstitueerd is door een suikerrest (a) of 25 tenminste één rest (b^J of (b2), Fi is D-Phe, waarvan de fenylring desgewenst gesubstitueerd is door halogeen, nitro, alkyl met 1-3 koolstof-atomen of alkoxy met 1-3 koolstofatomen, D-Trp waarvan de 5-of 6-plaats desgewenst gesubstitueerd is door halogeen, 30 nitro en/of alkoxy met 1-3 koolstofatomen en/of de 1-plaats door formyl of acetyl, 3-(2-nafthyl)-L-alanyl, D-Tyr, D-Lys-Nic, D-MNic-Lys, D-MPic-Lys, D-Pmc-Lys, D-Pzc-Lys, D-Bz-Lys, D-ILys, AnGlu, D-NACAla, D-PzACAla, D-PmACAla, D-3-(3-pyridyl) -Ala, D-His (gesubsitueerd H of benzyl), D-Arg, D-homo-35 Arg(Et2), D-Cit, D-HCi, D-Lys-Pic, D-Cit(C1_3alkyl), D-HCi-(Ci_3alkyl), D-Glu(AA) of a-amino-C0-ureïdo-C2_4-alkaanzuur, waarvan de vrije alkylaminogroep die in deze aminozuureenheden aanwezig is desgewenst is gesubstitueerd door een 8900864? - 51 - suikerrest (a) of tenminste één rest of b2 of een rest met formule XVI, waarin W’ een alkyleengroep met 1-6 koolstof atomen, een methoxy-C1_4-alkyleengroep, een methylthio-C]__4~alkyleengroep of een cyclohexyleengroep, elk 5 van de substituenten Ra en R^ onafhankelijk van elkaar een waterstofatoom, een suikerrest (a), een rest met de formule b± of b2 of één van de subsituenten Ra en Rj, een waterstofatoom is en de andere een alkanoylgroep met 2-5 koolstofatomen, een benzoylgroep of fenylpropionylgroep 10 voorstelt, G]_ is Leu, Nle, Nval, N-a-methylLeu, Trp, Phe, Het, Tyr, Val, lie, Allolle, Abu, Ala of een groep met de formule XVII, waarin W een hiervoor genoemde betekenis heeft, Ηχ een groep is met formule XVIII, waarin W een hier-15 voor gedefinieerde betekenis heeft, bij voorkeur fenyleen, cyclohexyleen of een hiervoor voor W' gegeven betekenis heeft, elke Ra’ en R^' onafhankelijk van elkaar een waterstofatoom, een Amadori suikerrest, bij voorkeur met de for-* mule (lax), (Ia2), (ibx), (Ib2), (Id3) of (Id4), of een rest 20 met de formule (b^) of (b2), Arg, IOrn, iLys of Cyp-Lys weergeeft, Ιχ is Pro, hydroxyproline, 3,4-dehydroproline, Pip en Κχ is D-Ala, D-Leu, Gly, D-Ser of Sar, in vrije vorm of in de vorm van een zout of complex.

10 Glu-Leu-Aib-Lys (For) -Leu-Gln-Thr-Tyr-Pro-Lys (R) -Thr-Asn-Thr-Gly-Ser-Gly-Thr-Pro-NH2 R = (2S)-2,3-dihydroxypropyl- 57 10 11 N^-Isocaproyl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Aib-Lys (For) -Leu-Ser-Gln-15 17 18 Glu-Leu-Aib-Lys (For) -Leu-Gln-Thr-Tyr-Pro-Lys (R,R) -Thr-Asn-Thr-Gly-Ser-Gly-Thr-Pro-NH2 R = 2,3-0,0'-isopropylideen-(2S)-2,3-dihydroxy-propyl 57 10 11

20 Na-Isocaproyl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Aib-Lys(For) -Leu-Ser-Gln-17 18 Glu-Leu-Aib-Lys (For) -Leu-Gln-Thr-Tyr-Pro-Lys (R,R) -Thr-Asn-Thr-Gly-Ser-Gly-Thr-Pro-NH2 R = (2S)-2,3-dihydroxypropyl-25 5 7 10 11 Na-Isocaproyl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Aib-Lys(R)-Leu-Ser-Gln-17 18 24 Glu-Leu-Aib-Lys (R) -Leu-Gln-Thr-Tyr-Pro-Lys (R) -Thr-Asn-Thr-Gly-Ser-Gly-Thr-Pro-NH2 30 R = Ne-isopropyl 5 7 10 11 Na-Isocaproyl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Aib-Lys (For) -Leu-Ser-Gln-17 18 24 Glu-Leu-Aib-Lys (For) -Leu-Gln-Thr-Tyr-Pro-Lys (R) -Thr-Asn-Thr-35 Gly-Ser-Gly-Thr-Pro-NH2 R = Ne-isopropyl 89 00864? * - 55 - 5 7 10 11 Na-Isocaproyl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Aib-Lys (For) -Leu-Ser-Gln-17 18 24 Glu-Leu-Aib-Lys (For) -Leu-Gln-Thr-Tyr-Pro-Lys-Thr-Asn-Thr-5 Gly-Ser-Gly-Thr-Pro-NH2 Na-Isocaproyl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Aib-Lys (R) -Leu-Ser-Gln-Glu-Leu-Aib-Lys (R) -Leu-Gln-Thr-Tyr-Pro-Lys-Thr-Asn-Thr-Gly-Ser-Gly-Thr-Pro-NH2 10 R = Ne-l-deoxyfructosyl 5 7 10 11 Na-Isocaproyl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Aib-Lys (For) -Leu-Ser-Gln-17 18 Glu-Leu-Aib-Lys(For)-Leu-Gln-Thr-Tyr-Pro-Lys(R)-Thr-Asn-Thr-15 Gly-Ser-Gly-Thr-Pro-NH2 in vrije vorm of in de vorm van een zout of complex.

10. Calcitoninepeptide met op de 24-plaats een a- aminozuurrest met de formule XXV waarin Z' voorstelt -W-NH2 en W is fenyleen, cyclohexyleen of een Cx_g-alkylgroep die eventueel is onderbroken door O of S, in vrije vorm of in de vorm van een zout of complex.

11. Calcitonine (peptide) met op de 24-plaats een a- aminozuur dat op de α-plaats verder is gesubstitueerd door een a-amino-Cx_6-alkylgroep en tenminste één suikerrest en/of tenminste één formylgroep bevat, in vrije vorm of in de vorm van een zout of complex.

12. LHRH antgonist met op de 8-plaats een a-aminozuur met een üi-amino-Cx_g-alkylzijketengroep die op de cO-plaats is gesubstitueerd door een Amadori suikerrest, in vrije vorm of in de vorm van een zout of complex. 8900864. - 52 -

13. Peptide gekozen uit CH3C0-D-2-Nal-DPhe(p-Cl) -DTrp-Ser-Tyr-DLys (CH2-CHOH-CH2OH) -Leu-Lys(CH2-CHOH-CH2OH)-Pro-DAla-NH2

14. Werkwijze voor de bereiding van een peptidederi-vaat zoals gedefinieerd in conclusie 1, omvattende i) verwijderen van de beschermende groep of groepen 20 uit een beschermd polypeptide volgens de uitvinding, ii) voor het bereiden van verbindingen volgens de uitvnding die tenminste één rest met de formule (b^ of (b2) bevatten, reducerend amineren van een verbinding met de formule III, 25 waarin f de hiervoor gegeven betekenissen heeft, hetzij g 0 of 1 is, en Y2 één van de hiervoor gegeven betekenissen hebben en

30 Z4 voorstelt -CHO, of g 1 is, Z4 voorstelt CH2OH en -0Υ^Υ2 tezamen een carbonylgroep vormen, en waarvan de vrije hydroxylgroepen kunnen zijn veretherd of veresterd, met een 35 verbinding met de formule IV, waarin P een calcitoninepepti-derest of LHRH antagonistrest is waarin de vrije aminogroepen zich in beschermde vorm bevinden, en, indien nodig, uitvoeren van de werkwijzetrap (i), 80 00 864 - 56 - iii) ter bereiding van calcitonineverbindingen die tenminste één formylgroep of alkylgroep met 3-5 kool-stofatomen gehecht aan een andere aminogroep dan een eindstandige stikstofaminogroep, bevatten, het reageren van 5 een verbinding met formule IV zoals hiervoor gedefinieerd, met een verbinding met formule v, waarin Z5 een waterstofatoom of een alkylgroep met 3-5 koolstofatomen voorstelt, of met een chloorformiaat, en, indien nodig, uitvoeren van de werkwijzestap i), 10 iv) het koppelen via een amidebinding van twee pepti- defragmenten waarvan elk tenminste één aminozuur in een al of niet beschermde vorm bezit, en één peptidefragment een hiervoor gedefinieerde rest a) tot f) bevat, waarbij de pep-tidefragmenten zodanig zijn dat een beschermd of niet-be- 15 schermd polypeptide met de volgorde volgens de uitvinding wordt verkregen en desgewenst werkwijzetrap i) wordt uitgevoerd, v) het verwijderen of omzetten van een funktionele groep van een onbeschermd of beschermd polypeptide in een 20 andere funktionele groep, zodat een niet-beschermd of een beschermd polypeptide wordt verkregen en in het laatste geval stap i) van de werkwijze wordt uitgevoerd, vi) voor de bereiding van een calcitonine of LHRH-antagonistpeptide dat tenminste één suikerrest a) bevat, het 25 invoeren van tenminste één desgewenst beschermde suikerrest in een beschermd of onbeschermd peptide en indien nodig uitvoeren van werkwijzestap i), vii) het scheiden van optisch aktieve isomeren van een mengsel van dergelijke isomeren verkregen volgens de 30 stappen i)-vi), en winnen van een aldus verkregen verbinding in vrije vorm of in de vorm van een zout of complex.

15. Peptidederivaat volgens één der conclusies 1 tot 14 in vrije vorm of in de vorm van een farmaceutisch aan- 35 vaardbaar zout of in de vorm van een complex voor gebruik als geneesmiddel.

15 Glu-Leu-Aib-Lys (For) -Leu-Gln-Thr-Tyr-Pro-Lys (For) -Thr-Asn-Thr-Gly-Ser-Gly-Thr-PrO“NH2 5 7 11 Na-Isocaproyl-Ser-Thr-Ala-Val“Leu-Gly-Lys(R)-Leu-Ser-Gln- 3.8

20 Glu-Leu-His-Lys (R) -Leu-Gln-Thr-Tyr-Pro-Arg-Thr-Asn-Thr-Gly-Ser-Gly-Thr-Pro-NH2 R = (2S)-2,3-dihydroxypropyl 5 7 10 11 Na-Isocaproyl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Aib-Lys (RR) -Leu-Ser-GLn-25 17 18 24 Glu-Leu-Aib-Lys (RR) -Leu-Gln-Thr-Tyr-Pro-Lys (RR) -Thr-Asn-Thr- 32 Gly-Ser-Gly-Thr-Pro-NH2 R = CH2CH2-OH 30 5 7 10 11 Na-I socapr oy 1-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Aib-Lys (For) -Leu-Ser-Gln-17 18 Glu-Leu-Aib-Lys (For) -Leu-Gln-Thr-Tyr-Pro-Lys (R, R) -Thr-Asn- Thr-Gly-Ser-Gly-Thr-Pro-NH2

35 R = -CH2CH2OH 8900864. - 54 - 5 7 10 11 Na-Isocaproyl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Aib-Lys (For) -Leu-Ser-Gln-17 18 Glu-Leu-Aib-Lys (For) -Leu-Gln-Thr-Tyr-Pro-Lys (R) -Thr-Asn-Thr-5 Gly-Ser-Gly-Thr-Pro-NH2 R = 2,3-0,0'-isopropylideen-(2S)-2,3-dihydroxy-propyl 5 7 10 11 Na-Isocaproyl-Ser-Thr-Ala-Val-Leu-Aib-Lys (For) -Leu-Ser-Gln-17 18

15 CH3C0-DPhe (p-Cl) -DPhe (p-Cl) -DTrp-Ser-Tyr-DPhe-Leu-Lys- R Pro-DAla-NH2 R = Ne-l-deoxyfructosyl CH3CO-D-2-Nal-DPhe(p-Cl)-DTrp-Ser-Tyr-DTrp-Leu-Lys(Ne-1-20 deoxyfructosyl)-Pro-DAla-NH2 CH3 CO-D- 2 -Nal-DPhe (p-Cl) -DTrp-Ser-Tyr-DLys (N -1-deoxyf ruc-tosyl)-Leu-Lys(Ne-l-deoxyfructosyl)-Pro-DAla-NH2

25 CH3CO-DPhe(p-Cl) -DPhe (p-Cl)-DTrp-Ser-Tyr-DLys (formyl)-Leu-Lys (Ne-1-deoxyfructosyl)-Pro-DAla-NH2

15 Ag Thr of D-Thr is, s een geheel getal is van 3 tot 5, Ag de aminoacylgroep van een neutraal, lipofiel L-a-aminozuur voorstelt, Ag de aminoacylgroep van een neutraal, lipofiel

20 L- of D-a-aminozuur weergeeft, Zi een polypeptidegroep voor stelt die op de plaatsen 10-23 van een natuurlijk calcitonine of een derivaat of analogon daarvan aanwezig is, welke een hypocalcemi-25 sche werking bezit en waarin hetzij Z3 een polypeptideketen is die op de plaatsen 24-31 van een natuurlijk calcitonine of een derivaat of analogon daarvan anwezig is, welke hypocalcemische werking bezit, hetzij 30 Z3 een groep met de formule IX weergeeft waarin Z voorstelt W-NRcRd; -(CH2)3_5-NH-C-NHRe II NRe;

35 Of -(CH2)5-6-NH-C-NRc-Rd 11 0 waarin W een fenyleen, cyclohexyleen of C^-g-alkyleengroep 89 00864 . * - 49 - voorstelt die desgewenst is onderbroken door O of S, elke rest Rc en Rd onafhankelijk voorstelt waterstof, een suikerrest (a), een rest met de formule (b^) of (b2), een formylrest of een C3«5-alkylrest,

16. Farmaceutisch preparaat omvattende een peptidederivaat volgens één der conclusies 1 tot 15 in vrije vorm 8900864 .5 β - 57 - of in de vorm van een farmaceutisch aanvaardbaar zout of in de vorm van een complex, in combinatie met een farmaceutische drager of verdunningsmiddel. 5 10 -o-o-o-o-o-o-o-o-o- 89 00864"