NL8600909A

NL8600909A - Detergent-verzachtercompositie en werkwijze voor het reinigen en verzachten van weefsels.

Info

Publication number: NL8600909A
Application number: NL8600909A
Authority: NL
Original assignee: Colgate Palmolive Co
Priority date: 1985-04-10
Filing date: 1986-04-10
Publication date: 1986-11-03
Also published as: GB2174101A; FI861360A0; BE904571A; GR860922B; NO165150B; FI861360A; GB2174101B; PT82350B; FR2580292B1; FI85382C; ATA90486A; NZ215701A; FR2580292A1; JPS61236898A; NO861380L; IT1190520B; DE3610933A1; IT8647864A0; AU604636B2; DK163286D0

Description

'6 - '3 VO Nr. 8133 1

Detergent-verzachtercompositie en werkwijze voor het reinigen en verzachten van weefsels.

De uitvinding heeft betrekking op een detergent-verzachtercompositie en op een werkwijze voor het reinigen en verzachten van weefsels tijdens de wascyclus van een reinigingsbehandeling, in het bijzonder op verzachter/anti-statisch makende composities, die ge-5 schikt zijn voor toepassing tijdens de wascyclus van een reinigingsbehandeling, welke compositie als essentiële bestanddelen een in water dis-pergeerbare mono-hoog alkyl kationogene quaternaire ammoniumverbinding als verzachter, een niet-ionogene oppervlakte-actieve stof en een aniono-geen sulfo-succinamaat detergent bevat.

10 Composities voor het behandelen van weefsels ter ver betering van hun zachtheid en greep zijn algemeen bekend.

Bij huishoudelijke reinigingsbehandelingen worden de weefselverzachters typisch toegevoegd aan het spoelwater tijdens de spoelcyclus, die een duur heeft van slechts ongeveer 2 - 5 minuten. De 15 verbruiker dient de reinigingsbehandeling te bewaken of op andere wijze te zorgen dat de weefselverzachter op het juiste moment wordt toegevoegd.

De verbruiker moet daartoe vlak vóór of bij het begin van de spoelcyclus naar de wasmachine terugkeren, hetgeen lastig is. Bovendien moet worden gezorgd dat een juiste hoeveelheid weefselverzachter wordt gebruikt ter 20 voorkoming van overdosering, die het weefsel waterafstotend kan maken door afzetting van een vettige film op het weefseloppervlak, alsmede een zekere mate van vergeling van het weefsel kan veroorzaken.

Als oplossing voor deze problemen is voorgesteld weefselverzachters te gebruiken, die met de gebruikelijke detergentia verenig-25 baar zijn, zodat de verzachters met de detergentia kunnen worden gecombineerd in een enkele verpakking voor toepassing tijdens de wascyclus van de reinigingsbehandeling. Voorbeelden van zulke tijdens de wascyclus toe te voegen weefselverzachtercomposities zijn te vinden in de Amerikaanse octrooischrif ten 3.351.438, 3.660.286 en 3.703.480 en vele an-30 dere. In het algemeen bevatten deze tijdens de wascyclus toe te voegen weefselverzachtercomposities een kationogene quaternaire ammoniumver- . ·; s 2 binding als weefselverzachter en verdere bestanddelen, die de verzachter vernigbaar maakt met de gebruikelijke detergentia.

Het is echter bekend dat de kationogene verzachters, die tijdens de wascyclus worden toegevoegd, hetzij als bestanddeel van 5 een detergent-verzachtercompositie, hetzij op zichzelf, een storende invloed hebben op de heldermakende activiteit en het reinigende effect van het detergent. Men heeft daarom getracht deze storende invloed enigermate te beperken door het gebruik van niet-ionogene oppervlakte-actieve verbindingen, grotere gehalten van de heldermakende verbinding, 10 carboxymethylcellulose, anti-vergelingsmiddelen, blauwmiddelen en dergelijke. Er werd echter weinig verbetering bereikt in tijdens de wascyclus toe te voegen zachtmakercomposities met een variëteit van detergentia, waarvan de meeste anionogeen zijn.

In de literatuur zijn vele detergentcomposities be-15 schreven, die kationogene verzachters bevatten, waaronder quaternaire ammoniumverbindingen en niet-ionogene oppervlakte-actieve verbindingen. Verwezen kan worden naar de Amerikaanse octrooischriften 4.264.457, 4.239.659, 4.259.217, 4.222.905, 3.951.879, 3.360.470, 3.351.483, 3.644.203. Verder worden in de Amerikaanse octrooischriften 3.537.993, 20 3.583.912, 3.983.079, 4.203.872 en 4.264.479 combinaties beschreven van een niet-ionogeen oppervlakte-actief middel, een kationogene weefselverzachter en een andere ionogene oppervlakte-actieve verbinding of modificatiemiddel, zoals zwitter-ionogene oppervlakte-actieve verbindingen, amfotere oppervlakte-actieve verbindingen en dergelijke.

25 Hoewel vele van deze bekende samenstellingen onder vele verschillende omstandigheden een bevredigende reiniging en/of verzachting opleveren, vertonen toch het nadeel dat het verzachtende effect niet voldoende is en met name niet vergelijkbaar is met dat van tijdens de spoelcyclus toegevoegde verzachters.

30 Het Amerikaanse octrooischrift 3.920.565 beschrijft een vloeibaar, tijdens de spoelcyclus toe te voegen weefselverzachter-compositie, bevattende 2 - 15% van een kationogene weefselverzachter en 0,5 - 4,0% van een alkalimetaalzout van een vetzuur met 16-22 koolstofatomen (zeep), desgewenst ten hoogste 2% van een niet-ionogene 35 emulgator en voor de rest water. Als kationogene verzachters verdienen di-hoog alkyl-dimethylammoniumchloride de voorkeur, hoewel ook mono- * $ 3 hoog alkyl quaternaire verbindingen worden vermeld.

In de onderhavige techniek wordt algemeen aanvaard dat de mono-hoog alkyl quaternaire ammoniumverbindingen, zoals stearyl-trimethylammoniumchloride, die betrekkelijk goed in water oplosbaar 5 zijn, minder effectieve verzachters zijn dan de di-hoog alkyl kationo-gene quaternaire verzachters zijn (zie bijvoorbeeld het Amerikaanse octrooischrift 4.326.965)daarom werd een toepassing in combinatie met bijvoorbeeld anionogene detergentia, zoals vetzuurzepen, waarmee zij verzachtercomplexen kunnen vormen, voorgesteld voor gebruik als tijdens 10 de spoelcyclus toe te voegen weefselverzachters.

Uit het Amerikaanse octrooischrift 3.997.453 is bekend dat stabiele weefselverzachtende composities met een verbeterde disper-geerbaarheid in koud water, zoals tijdens de spoelcyclus wordt gebruikt, worden verkregen door combinatie van een kationogene quatemaire ammo-15 niumverbinding als de enige verzachter en een anionogeen sulfonaat in een gewichtsverhouding van kationogene verbinding tot anionogene verbinding tussen 80 : 1 en 3 : 1. Het octrooischrift vermeldt zowel mono-hoog alkyl als di-hoog alkyl kationogene quaternaire verzachterverbin-dingen en verder alkylbenzeensulfonaten als de anionogene verbinding.

20 Volgens dit octrooischrift wordt door toevoeging van ondergeschikte hoeveelheden van het anionogene sulfonaat aan dispersies van de over-maat-hoeveelheid quaternaire verzachter in water de viscositeit van de dispersie verlaagd en een homogene vloeistof verkregen, die vlot disper-geerbaar is in koud water (met name de spoelcyclus van een automatische 25 wasmachine).

Zoals echter reeds vermeld bestaat er behoefte aan de mogelijkheid de weefselverzachter tegelijk met het detergent in de wascyclus van de wasmachine toe te passen.

Het Amerikaanse octrooischrift 4.22.905 beschrijft was-30 middelcomposities, die vloeibaar kunnen zijn en die zijn samengesteld uit bepaalde niet-ionogene oppervlakte-actieve verbindingen en bepaalde kationogene oppervlakte-actieve verbindinge, waaronder mono-hoog alkyl quaternaire ammoniumverbindingen, zoals tallowalkyltrimethylammonium-halogenide, in een gewichtsverhouding van niet-ionogeen tot kationogeen 35 materiaal tussen 5 : 1 en 1 : 1. Het octrooischrift vermeldt dat de hoeveelheid anion-producerende materialen tot een minimum dient te > i '* 4 worden beperkt en bij voorkeur geheel wordt vermeden, en dat in ieder geval anionogene materialen met een dissociatieconstante van minder dan 1 x 10 zoals natrium C Q lineair alkylbenzeensulfonaat, slechts in ll,o hoeveelheden van ten hoogste 10 gew.% van de hoeveelheid kationogene 5 oppervlakte-actief materiaal aanwezig zijn.

Gemengde niet-ionogene /kationogene oppervlakte-ac-tieve detergentcomposities met een gewichtsverhouding van niet-iono-geen tot kationogeen materiaal tussen 1 : 1 en 40 : 1, waarin het niet-ionogene oppervlakte-actieve materiaal een hydrofiele-lipofiele balans 10 (HLB) van 5-17 heeft en waarin het kationogene oppervlakte-actieve materiaal behoort tot de klasse van mono-hoog alkyl quaternaire ammonium-verbindingen, waarin de hoge alkylgroep 20 - 30 koolstofatomen bevat, zijn beschreven in het Amerikaanse octrooischrift 4.239.659. Dit octrooi-schrift vermeldt vrij algemeen dat andere hulpcomponenten aanwezig kun-15 nen zijn in hun gebruikelijke gehalten, aangeduid als 0 - 40%. Het octrooischrift bevat een ruime opsomming van hulpcomponenten, waaronder semi-polaire, niet-ionogene, anionogene, zwitter-ionogene en amfoly-tische hulpoppervlakte-actieve verbindingen, builders, kleurstoffen, vulstoffen, enzymen, bleekmiddelen en vele andere materialen. Er zijn 20 geen voorbeelden van de toepassing van, en geen vermelding van, anionogene oppervlakte-actieve verbindingen, toch wel wordt vermeld dat de hulpoppervlakte-actieve verbindingen verenigbaar moeten zijn met de niet-ionogene en kationogene materialen en kunnen worden gekozen uit de in het Amerikaanse octrooischrift 4.259.217 genoemde anionogene mate-25 rialen.

Het laatstgenoemde octrooischrift beschrijft mengsels van niet-ionogene oppervlakte-actieve verbindingen met een HLB van 5 -17 en een kationogene oppervlakte-actieve verbinding, waaronder mono-hoog alkyl quaternaire ammoniumverbindingen, bij een gewichtsverhouding 30 van niet-ionogeen tot kationogeen materiaal van 5,1 : 1 tot 100 : 1. Volgens het octrooischrift kunnen de detergentcompisities ten hoogste 50%, bij voorkeur 1-15% anionogene en/of zwitter-ionogene oppervlakte-actieve stoffen bevatten. Voorbeelden van de anionogene oppervlakte-actieve verbindingen zijn onder meer lineaire alkylbenzeensulfonaten en 35 alkylethersulfaten. Voorbeeld XV in kolom 40'van het octrooischrift beschrijft een vloeibare wasdetergentcompositie voor zware doeleinden i i 5 met de volgende samenstelling: _ Component_i____ Gew.%

Natriumsulfaat van c^2-i5 alcohol 5,0 geëthoxyleerd met 3 mol ethyleenoxyde 5 c12-13 alcoholethoxylaat, dat gemiddeld 20,0 6,5 mol ethyleenoxyde bevat

Cocosnootalkyltrimethylammonium- 3,5 chloride

Glycine .8,0 10 Natriumtolueensulfonaat 10,0

Water en ondergeschikte bestanddelen tot 100%

In voorbeeld XVII (kolom 41) wordt de volgende vloeibare detergentcompositie voor zware doeleinden beschreven: _ Component _Gew.% 15 Condensaat van C^-C ^ 28,5 vetalcohol met gemiddeld 7 mol ethyleenoxyde

Triëthanolaminezout van lineair 20,0 alkylbenzeen-sulfonzuur waarin de 20 alkylketen gemiddeld 11,9 C-atomen bevat C8-18 alky^dihydroxyethylmethylammo- 1,5 niumchloride

Ethanol 10,0

Diëthyleentrlaminepentamethyl- 0,3 25 fosforzuur

Citroenzuur 0,2 9,1 mengsel van dimethylpolysiloxan en 0,3 acrogelsilica, geëmulgeerd in hoog geëthoxyleerd vetzuur (DB31 van Dow Corning) 30 Verzadigd vetzuur met 16 - 22 C-atomen 0,75 in de alkylketen

Proteolytisch enzyme 0,4

Ondergeschikte hulpstoffen en water tot 100%

Uit het Amerikaanse octrooischrift 4.264.457 is een 35 vloeibaar wasdetergent- en weefselverzachtercompositie bekend, bevattende 3-35 gew.% van een niet-ionogene oppervlakte-actieve verbinding, 3-30 gew.% mono-hoog alkyl quatemaire ammoniumverbinding kationo-gene oppeirvlakte-actieve stof, en een mengsel van naionogene oppervlakte- • ► 5 6 actieve verbindingen, waaronder (a) C^-C^q alcoholsulfaten en (b) C^2_G22 alcohol-geëthoxyleerde ethersulfaten of -carboxylaten. De mol-verhouding van de totale hoeveelheid kationogene oppervlakte-actieve stof tot de totale hoeveelheid anionogene oppervlakte-actieve stof kan 5 variëren van 0,8 : 1 tot 10 : 1. Blijkens het octrooischrift zijn de keuze van en de hoeveelheden van de twee specifieke anionogene oppervlakte-actieve verbindingen onder uitsluiting van andere bekende anionogene oppervlakte-actieve verbindingen essentiëel voor het verkrijgen van de maximale effectiviteit voor detergentie, zachtheid en anti-stati-10 sche eigenschappen.

Er werd al eerder gevonden (zie de Amerikaanse octrooiaanvrage 661.775, ingediend 17 oktober 1984) dat het verzachtende en anti-statische effect van een detergentverbinding en een kationogene mono-hoog alkyl quaternaire ammoniumverbinding weefselverzachter aanmerke-15 lijk worden verbeterd door toepassing van de kationogene verzachter als een ongeveer 1 : 1 complex met een anionogene oppervlakte-actieve verbinding, die een lineair alkyl-aromatisch sulfonaat is. Deze verbetering van het zachtmakende/antistatische effect werd bereikt zonder vermindering, en in sommige gevallen zelfs met een aanmerkelijke ver-20 betering, in het witmakend en reinigend effect.

Hoewel een aanmerkelijke verbetering in de verzachtende * en antistatische eigenschappen wordt verkregen door (¾ vloeibare niet-ionogene detergentcomposities op basis van het complex van de kationogene weefselverzachter en het lineaire alkylbenzeensulfonaat, bestaat 25 er toch behoefte aan verdere verbeteringen in het totale reinigingseffeet. Ook bestaat er behoefte aan de mogelijkheid om het complex van de mono-hoog alkyl quaternaire weefselverzachter te vormen met een ruime gamma van in de handel verkrijgbare anionogene detergentia dan alleen de lineaire alkyl-aromatische sulfonaten.

30 Er werd nu gevonden dat deze beide doeleinden kunnen worden bereikt door toevoeging aan de compositie van een additionele oppervlakte-actieve verbinding, met name een sulfosuccinamaatverbinding. Door de opname van de sulfosuccinamaatverbinding wordt de detergentie van het niet-ionogene/kationogene mengsel aanmerkelijk verbeterd met of 35 zonder de verdere voordelen van andere anionogene oppervlakte-actieve verbindingen, zoals lineaire alkylbenzeensulfonaten.

* ά 7

Een doel van de uitvinding is derhalve het verzachtende, witmakende en anti-statische effect, alsmede het totale reini-gingseffect, te verbeteren van detergentcomposities, die quaternaire ammoniumverbindingen als verzachters en niet-ionogenen detergentverbin-5 dingen bevatten.

Een ander doel van de uitvinding is het samenstellen van stabiele vloeibare detergent-verzachtercomposities onder toepassing van mono-hoog alkyl quaternaire ammonium kationogene verzachters met niet-ionogene en sulfosuccinamaat oppervlakte-actieve verbindingen als 10 de voornaamste en essentiële oppervlakte-actieve componenten, welke composities verenigbaar zijn met fluorescerende heldermakende verbindingen, enzymen, vuil loslatende middelen en andere detergenttoevoegsels.

Een verder doel van de uitvinding is het verschaffen van een in de wascyclus toe te passen detergent-verzachtercompositie, 15 die een ruim traject van verontreinigingen, waaronder klei, oliën, vet en dergelijke doelmatig kan reinigen en zachtheid verleent aan zowel natuurlijke als synthetische vezels en weefsels.

De uitvinding verschaft een detergenteompositie, die in staat is verontreinigde weefsels in een waterige wasvloeistof te 20 wassen, welke compositie een niet-ionogene oppervlakte-actieve verbinding en een sulfosuccinamaat oppervlakte-actieve verbinding als de essentiële oppervlakte-actieve materialen, een mono-hoog alkyl quaternaire ammo-niumverbinding kationogene weefselverzachter en desgewenst een anionogene oppervlakte-actieve verbinding bevat. In een voorkeursuitvoeringsvorm 25 heeft de detergenteompositie de vorm van een waterige vloeistof en kan de compositie tenminste één kleurend en/of witmakend middel bevatten, in het bijzonder kleurstoffen, blauwmiddelen en optische helder-makers, en mengsels daarvan, en andere facultatieve hulpstoffen, in het bijzonder enzymen en vuil loslatende middelen.

30 In andere nuttige uitvoeringsvormen kan de compositie worden samengesteld met uitsluitend of voornamelijk niet-waterige vloeibare drager of een mengsel van water en organisch oplosmiddel. In een verdere uitvoeringsvorm kan de compositie de vorm hebben van een pasta of een hoogviskeuze vloeistof.

35 De niet-ionogene oppervlakte-actieve verbindingen kun nen in het algemeen worden gekozen uit de niet-ionogene materialen, waar- 8 van bekend is dat zij als detergentia voor het reinigen van vuile weéf-sels kunnen worden gebruikt.

Geschikte niet-ionogene oppervlakte-actieve middelen zijn in de handel verkrijgbaar en zijn verkregen door condensatie van 5 een alkyleenoxyde of equivalente reactiecomponent en een hydrofobe verbinding met reactieve waterstof. De hydrofobe organische verbindingen kunnen alifatisch, aromatisch of heterocyclisch zijn, waarbij de ali-fatische en aromatische verbindingen de voorkeur verdienen. Bij voorkeur te gebruiken hydrofobe verbindingen zijn de hogere alifatische 1Ό. alcoholen en alkylfenolen, hoewel ook andere verbindingen kunnen worden gebruikt, zoals carbonzuren, carboxamiden, mercaptanen, sulfonami-den, en dergelijke. Condensaten van ethyleenoxyde met hogere alkylfenolen of hogere vetalcoholen verdienen de voorkeur. Het hydrofobe molecuulge-deelte bevat gewoonlijk tenminste 6 koolstofatomen, bij voorkeur ten-15 minste 8 koolstof-atomen, en kan 50 koolstofatomen of meer bevatten; het bevat bij voorkeur 8-22 koolstofatomen, in het bijzonder 10 - 18 koolstofatomen voor de alifatische alcoholen en 12 - 20 koolstofatomen voor de hogere alkylfenolen. De hoeveelheid alkyleenoxyde kan binnen ruime grenzen variëren, afhankelijk van de hydrofobe verbinding. Als al-20 gemene regel kan gelden dat tenminste 3 mol tot ongeveer 200 mol, bij voorkeur 3-50 mol en in het bijzonder 5-20 mol alkyleenoxyde per mol hydrofobe verbinding het vereiste reinigingseffect en verenigbaarheid met de andere componenten oplevert.

Bij voorkeur te gebruiken klassen van niet-ionogene 25i oppervlakte-actieve verbindingen worden voorgesteld door de op het formuleblad afgeheelde formule I, waarin R een primaire of secundaire al-kylketen met 8-22 koolstofatomen voorstelt en n een gemiddelde waarde heeft van 5 - 50, bij voorkeur 5 - 20, in het bijzonder 6-13, en formule II, waarin R een primaire of secundaire alkylketen met 4 -30 12 koolstofatomen voorstelt, en m een gemiddelde waarde heeft van 5 - 50, bij voorkeur 5 - 20, in het bijzonder 6-13.

De verbindingen met formule I zijn bij voorkeur afgeleid van lauryl-, myristyl-, cetyl-, stearyl- en/of oleylalcohol. R bevat bij voorkeur 10-18 koolstofatomen, in het 12-15 koolstofatomen.

35 R* in formule II bevat bij voorkeur 6-12 koolstofato men, in het bijzonder 8-9 koolstofatomen, zoals octyl, isoöctyl en no- 9 if % nyl.

Typische voorbeelden van een niet-ionogene verbinding met formule I zijn laurylalcohol, gecondenseerd met 5 of 7 of 11 mol ethyieenoxyde. Typische voorbeelden van een niet-ionogene verbinding 5 met formule II is isoöctylfenol of nonylfenol, gecondenseerd met 3 -8 mol ethyieenoxyde.

Andere niet-ionogene verbindingen, die gebruikt kunnen worden, zijn de polyoxyalkyleen-esters van organische zuren, zoals de hogere vetzuren, colofoniumzuren, talloliezuren, zuren van petroleum-10 oxydatieprodukten, enz. Deze esters bevatten gewoonlijk 10-22 kool-stofatomen in het zure molecuulgedeelte en 3 - 30 mol ethyieenoxyde of equivalent daarvan.

Verdere niet-ionogene oppervlakte-actieve verbindingen zijn de condensaten van alkyleenoxyde met hogere vetzuuramiden en aminen.

15 De vetzuurgroep bevat in het algemeen 8-22 koolstofatomen en is gecondenseerd met bij voorkeur 3-30 mol ethyieenoxyde. Ook kunnen de car-boxamiden en sulfonamiden als equivalenten worden toegepast.

Hoewel ethyieenoxyde bij wijze van voorbeeld als alky-leenoxydegroep is genoemd, kunnen ook niet-ionogene oppervlakte-actieve 20 verbindingen worden gebruikt, die gevormd zijn met propyleenoxyde, en bij voorkeur met een mengsel van ethyieenoxyde en propyleenoxyde. Voorbeelden zijn de niet-ionogene oppervlakte-actieve verbindingen, die onder de naam Plurafac verkrijgbaar zijn, zoals Plurafac B-26, het reactiepro-dukt van een hogere lineaire alcohol en een mengsel van ethyieenoxyde 25 en propyleenoxyde, bevattende een gemengde keten van ethyieenoxyde en propyleenoxyde met een eindstandige hydroxylgroep.

Voor het verkrijgen van het beste evenwicht van hydrofiele en lipofiele molecuulgedeelten in de poly-laag gealkoxyleerde hogere alkanolen, die de voorkeur verdienen, is het aantal lagere alkoxy-30 groepen gewoonlijk 40 - 100% bij voorkeur 40 - 60% van het aantal koolstofatomen in de hogere alcohol; het niet-ionogene detergent bevat bij voorkeur tenminste 50% van een dergelijke bij voorkeur te gebruiken poly-laag gealkoxyleerde hogere alkanol. Hogere moleculaire alkanolen en diverse andere normaliter vaste niet-ionogene detergentia en oppervlakte-35 actieve verbindingen kunnen bijdragen aan de gelvorming van de vloeibare detergentsamenstellingen en worden daarom in de onderhavige vloeibare 10 composities bij voorkeur weggelaten of slechts in beperkte hoeveelheid toegepast, hoewel ondergeschikte hoeveelheden ervan kunnen worden gebruikt in verband met hun reinigende eigenschappen en dergelijke, terwijl zij gewenst kunnen zijn in de hoger viskeuze of pastavormige com-5 posities. In zowel de niet-ionogene detergentia, die de voorkeur verdienen, als die welke minder voorkeur verdienen, verdienen lineaire alkyl-groepen de meeste voorkeur, hoewel een geringe mate van vertakking aanvaardbaar is, bijvoorbeeld aan een koolstofatoom dat na of op een afstand van 2 koolstofatomen vanaf het eindstandige koolstofatoom van de rechte 10 keten en weg van de ethoxyketen is gelegen, indien zulk een vertakte alkylgroep een lengte van niet meer dan 3 koolstofatomen heeft. Normaliter is het aantal koolstofatomen in een dergelijke vertakte configuratie ondergeschikt, zelden meer dan 20% van het totale koolstofatoomgehalte van de alkylgroep. Hoewel lineaire alkylgroepen, die eindstandig aan de 15 ethyleenoxydeketens zijn gehecht, bijzondere voorkeur verdienen en geacht worden de beste combinatie van detergentie, biologische ontleedbaar-heid en niet-gelvormende eigenschappen op te leveren, kan ook midden-of secundaire hechting aan het ethyleenoxyde in de keten voorkomen.

Dit is gewoonlijk in slechts een ondergeschikt gedeelte van de alkyl-20 groepen, gewoonlijk minder dan 50%, maar kan ook groter zijn, zoals in het geval van bijvoorbeeld de Tergitolen. Als propyleenoxyde in de al-kyleenoxydeketen aanwezig is, zal dat gewoonlijk minder zijn dan 20% daarvan en bij voorkeur minder dan 10% daarvan, hoewel ook hogere percentages kunnen voorkomen, zoals in sommige van de Plurafacs.

25 De hoeveelheid van het niet-ionogene materiaal zal in het algemeen de minimum hoeveelheid zijn, die bij toevoeging aan het waswater adequate reiniging oplevert. De hoeveelheid is in het algemeen 1 -50 gew.% en bij voorkeur 10 - 40 gew.%, in het bijzonder 12 - 35 gew.% van de compositie, 30 Een tweede essentieel bestanddeel van de onderhavige composities is de kationogene weefselverzachter. Verzachters worden gebruikt om weefsels of textielmaterialen zacht te maken. Zachtheid heeft betrekking op de tactiele indruk die weefsels of textielmaterialen op de hand of het lichaam maken en is van esthetisch en commercieel belang. 35 De volgens de uitvinding te gebruiken kationogene weefselverzachters zijn de mono-hoog alkyl quaternaire ammoniumverbindingen met formule III, 2 11 waarin R een alifatische groep met lange keten met 10-22 koolstofatomen voorstelt en de drie groepen onafhankelijk van elkaar lage alkyl- of hydroxyalkylgroepen voorstellen, en X een in water oplosbaar zoutvormend anion is, zoals halogenide, bijvoorbeeld chloride, 5 bromide of jodide, sulfaat, citraat, acetaat, hydroxyde, methosulfaat, ethosulfaat, fosfaat of een soortgelijk anorganisch of organisch solubi-liserend radicaal. De koolstofketen vein de alifatische groep, die 10 -22 koolstofatomen, in het bijzonder 12 - 20 koolstofatomen, bij voorkeur 12-18 koolstofatomen en met bijzondere voorkeur 16-18 koolstof-10 atomen bevat, kan recht of vertakt en verzadigd of onverzadigd zijn.

De lage alkylgroepen bevatten 1-4 koolstof atomen, bij voorkeur 1 of 2 koolstofatomen en in het bijzonder methyl, en kunnen een hydroxyl-groep bevatten. Bij voorkeur zijn de lange koolstofketens afkomstig van vetzuren met lange keten, zoals afgeleid van tallow- en sojaboonolie.

15 De uitdrukkingen "soja" en "tallow" en dergelijke hebben betrekking op de bron, waaruit de vetalkylketens met lange keten afkomstig zijn. Ook kunnen mengsels van de quatemaire ammoniumverbinding weefselverzachters worden gebruikt. Het bij voorkeur te gebruiken ammoniumzout is een mono-hoog alkyl trimethylammoniumchloride, waarin de alkylgroep afkomstig is 20 van tallowzuur, gehydrogeneerd tallowzuur of stearinezuur. Specifieke voorbeelden van quatemaire ammonium-verzachtingsrniddelen met formule III, die geschikt zijn voor toepassing in de compositie volgens de uitvinding, zijn tallow-trimethylammoniumchloride, gehydrogeneerd tallow-trimethylammoniumchloride, trimethylstearylammoniumchloride, triëthyl-25 stearylammoniumchloride, trimethylcetylammoniumchloride, soja-trimethyl-ammoniumchloride, stearyldimethylethylammoniumehloride, tallow-dilso-propylmethylammoniumchloride, de corresponderende sulfaat-, methosulfaat-, ethosulfaat-, bromide- en hydroxydezouten daarvan, enz.

Een andere klasse van volgens de uitvinding te gebrui- 30 ken, in de handel verkrijgbare quatemaire ammonium-weefselverzachtende verbindingen zijn de geëthoxyleerde verbindingen met formule IV, waarin 2 3 X, R en R de voor formule III genoemde betekenis hebben en waarin x en y positieve getallen met een waarde van tenminste 1 voorstellen, waarbij de som x + y een waarde heeft van 2-15.

35 Een verbinding met formule IV, die bijzondere voorkeur verdient, wordt in de handel gebracht door Armak onder de naam Ethoquad 12 18/12 (R2 = CH_, R2 = C.Q alkyl, x + y = 12).

J lo

De hoeveelheid van de kationogene monoalkyl quaternaire weefselverzachter kan in het algemeen 1-20 gew.% bedragen en is bij voorkeur 4 - 16%, in het bijzonder 5-10 gew.%, berekend op de compo-5 sitie.

De gewichtsverhouding van de niet-ionogene oppervlakte-actieve verbinding tot de kationogene weefselverzachter kan gelegen zijn tussen 1 : 1 en 15 : 1, bij voorkeur tussen 1,5 : 1 en 10 : 1, in het bijzonder tussen 2 : 1 en 8 : 1.

10 De sulfosuccinamaat oppervlakte-actieve verbinding is de derde essentiële actieve component van de composities volgens de uitvinding. Deze verbindingen worden gekarakteriseerd door een koolwaterstof-substituent met open keten, gebonden aan het stikstofatoom van de carbonamidegroep, die aanwezig is aan één eindstandige 15 carboxygroep van het succinamaat-molecuulgedeelte, en door de sulfonyl-groep, die gebonden is aan één van de koolstofatomen op de alfa- of beta-plaats ten opzichte van de carbonamidegroep.

Voorbeelden van deze sulfosuccinamaatverbindingen zijn dinatrium N-octadecylsulfosuccinamaat (verkrijgbaar als Alkasurf SS-TA, 20 Alkaril Chemicals, of als ASTROMID 18, Alco Chemical Corp.), dinatrium N-oleylsulfosuccinamaat (verkrijgbaar als Alkasurf SS-OA van Alkaril Chemicals), tetranatrium N-(l,2-dicarboxyethyl)N-octadecyl sulfosuccinamaat (verkrijgbaar als ASTROMID 22, Alco Chemical, Corp., of als Monawet SNO-35, Mona Industries, Ine.).

25 Meer.in het algemeen kunnen geschikte sulfosuccinamaat verbindingen worden voorgesteld door formule V, waarin Z een éénwaardig 4 zoutvormend kation, zoals alkalimetaal, ammonium en amine, R waterstof, laag alkyl, carboxydaag alkyl), of 1,2-dicarboxy(laag alkyl), en R~* een koolwaterstof groep met open keten met 10-22 koolstof atomen 30 voorstellen.

Als het alkalimetaal hebben natrium, kalium en lithium de voorkeur en verdient natrium bijzondere voorkeur.

Het éénwaardig aminezout vormende kation kan bijvoorbeeld een mono-, di- of tri-laag alkanolamine, zoals mono-, di- of tri-35 ethanolamine zijn.

De "lage alkyl" groep bevat 1-5 koolstofatomen, bij 13 voorkeur 1-3 koolstofatomen en in het bijzonder 1-2 koolstofatomen.

De door weergegeven koolwaterstofgroep met open keten kan verzadigd of onverzadigd en vertakt of onvertakt zijn en is bij voorkeur een alkyl- of alkenylgroep met 14-18 koolstofatomen, 5 in het bijzonder 16 - 18 koolstof atomen, bijvoorbeeld tallow, gehydro-geneerd tallow, gefractioneerd tallow, oleyl, octadecyl, stearyl, en dergelijke.

4

Als R carboxydaag alkyl) of 1,2-dicarboxy(laag alkyl), zoals carboxyethyl, carboxypropyl, carboxy-2-methylethyl, 1,2-dicarboxy-10 ethyl en dergelijke, voorstelt kunnen de één of meer carboxylgroepen de vorm hebben -COOY, waarin Y de groep Z of laag alkyl voorstelt, bij voorkeur de groep Z, in het bijzonder natrium.

De hoeveelheid van het sulfosuccinamaat dient zorgvuldig te worden gekozen, afhankelijk van factoren als de aard en de hoe-15 veelheid van de niet-ionogene oppervlakte-actieve verbinding en de katio-nogene weefselverzachter, het gebruikte sulfosuccinamaat, de beoogde wasomstandigheden, waaronder bijvoorbeeld weefseltypen, vuil, wastempe-ratuur, waterhardheid, en dergelijke. In het algemeen wordt echter de beste reiniging verkregen wanneer de hoeveelheden sulfosuccinamaat, 20 niet-ionogene oppervlakte-actieve verbinding en kationogene weefselverzachter worden toegepast in de volgende hoeveelheden, uitgedrukt in gew.delen, berekdnd op de totale compositie.

Algemeen Voorkeur (a) Niet-ionogene oppervlakte-actieve 10 - 50 12 - 35 25 verbinding (b) Kationogene weefselverzachter 1-10 2-6 (c) Sulfosuccinamaat 1-10 2-6

Binnen deze trajecten zijn ook de gewichtsverhoudingen van (a) : (b), (a) : (c) en (b) : (c) van belang, hoewel de opti-30 male waarden kunnen verschillen voor verschillende verbindingen en verschillende wasomstandigheden. Voor de meeste gevallen zijn de verhoudingen (a) : (b) en (a) : (c) echter gelegen tussen 15 : 1 en 1 : 1, bij voorkeur tussen 10 : 1 en 1,5 : 1, in het bijzonder tussen 8 : 1 en 2 : 1. De gewichtsverhouding (b) : (c) is in het algemeen gelegen 35 tussen 3 : 1 en 1 : 3, bij voorkeur tussen 2 : 1 en 1 : 2, in het bijzon- 14 der tussen 1,3 : 1 en 1 : 2. Verder is de gewichtsverhouding van (a) : (b) + (c) gelegen tussen 10 : 1 en 1 : 1, bij voorkeur tussen 6 : 1 en 1,5 : 1.

Zo zijn bijvoorbeeld volgens een voorkeursuitvoerings-5 vorm van de uitvinding waarin de niet-ionogene verbinding een c^2“ci5 alcohol is, geëthoxyleerd met gemiddeld 7 mol ethyleenoxyde per mol alcohol (zoals Neodol 25-7, Shell Oil Company) in een hoeveelheid van 15 - 25 gew.%, berekend op de totale compositie, de monoalkyl quater-naire weefselverzachter is tallow-trimethylammoniumchloride en het sulfo-10: succinamaat is tetranatrium N- (1,2-dicarboxyethyl)-N-octadecyl-sulfosucci— namaat (bijvoorbeeld Monawet SNO-35) onder typische wasomstandigheden, bijvoorbeeld 49°C, 0,2% produktconcentratie, 100 dpm hardheids-ionen voor een breed traject van weefsels en vuil de bij voorkeur toe te passen verhoudingen van de niet-ionogene verbinding tot de quatemaire ver-15 binding en van de quatemaire verbinding tot het sulfosuccinamaat respectievelijk gelegen tussen 12 s 1 en 4 : 1 en tussen 1 : 1 en 1 : 2.

Een facultatieve, maar bij voorkeur toe te passen verdere component van de detergentcompositie volgens de uitvinding is een anionogene oppervlakte-actieve verbinding. Zoals vermeld in de eerder-20 genoemde Amerikaanse octrooiaanvrage 661.775 wordt het verzachtende en antistatische effect van het mengsel van niet-ionogene oppervlakte-actieve verbinding en mono-hoog alkyl quatemaire ammoniumverbinding weefselverzachter aanmerkelijk versterkt door het gebruik van een lineair alkyl-aromatisch sulfonaatdetergent, bij voorkeur als een 1 : 1 molair 253 complex met de quatemaire weefselverzachter.

Voorbeelden van geschikte anionogene detergentia zijn de in water oplosbare zouten, bijvoorbeeld de natrium-, kalium-, ammonium-, alkylolammonium-zouten van hoog-lineair alkylaromatische sulfo-naten met 8-26 koolstofatomen, bij voorkeur 10-22 koolstofatomen in 30 de alkylgroep (de term alkyl omvat het alkylgedeelte van de hogere acylradicalen). Bij voorkeur te gebruiken voorbeelden van de lineair alkylaromatische sulfonaten zijn zulke, die 10-16 koolstofatomen in de lineaire alkylgroep bevatten, bijvoorbeeld de natrium-, kalium- en ammoniumzouten van hoog-lineair alkylbenzeensulfonaten, hoog-lineair 35 alkyltolueensulfonaten, hoog-lineair alkylfenolsulfonaten en hoog-lineair alkylnaftaleensulfonaten. De hoog-lineair alkylbenzeensulfonaten, zoals 15 de C^Q-C^g alkyl, in het bijzonder c1o_Ci4 alky1' bijvoorbeeld C^ (n-dodecyl) alkylbenzeensulfonaten zijn anionogene oppervlakte-actieve verbindingen, die bijzondere voorkeur verdienen.

Een andere bij voorkeur te gebruiken klasse vein aniono-5 gene oppervlakte-actieve verbindingen, die het totale effect, in het bijzonder antistatisch en verzachting, van de detergentcomposities volgens de uitvinding kunnen vergroten, zijn de alkylethersulfaten met de for-6 6 mule R 0(CHoCH„0) -Sö-M, waarin R een alkylgroep met 8-20 koolstof-2 2 p o atomen, in het bijzonder 10 - 18 koolstof atomen, M een solubiliserend 10 zoutvormend kation, zoals een alkalimetaalion, aardalkalimetaalion, ammoniumion, ammoniumion gesubstitueerd met 1-3 lage alkylgroe-pen of mono-, di- en tri-alkanolaminen met 2-3 koolstof atomen in de alkanolgroep of groepen, en p een getal met een waarde van 2-8, bij voorkeur 2-6 (in het bijzonder 1/5 tot 1/3 of 1/2 van het aantal 6 15 koolstof atomen in R ) voorstellen. Een bij voorkeur te gebruiken gepoly- ethoxyleerd alcoholsulfaat-detergent is verkrijgbaar onder de naam Neo-dol 25-3S van Shell Chemical Company. Dit materiaal, het natriumzout, wordt normaliter verkocht als een produkt met 60% actieve stof in een waterig oplosmiddelmedium. Hoewel Neodol 25-3S het natriumzout is, kun-20 nen het kaliumzout en andere geschikte oplosbare zouten van het triëthe-noxy C^2~C^5 alcoholsulfaat en van andere dergelijke verbindingen worden gebruikt ter gehele of gedeeltelijke vervanging van de natriumzout en. Ook kunnen mengsels van zouten worden toegepast.

Voorbeelden van de hogere alcoholpolyethenoxy-sulfaten, 25 die als het anionogene detergent-bestanddeel van de onderhavige vloeibare detergentia of als gedeeltelijk substituut voor dat bestanddeel kunnen worden gebruikt zijn het natriumzout van gemengde C normaal of primair alkyltriëthanoxysulfaat, het kaliumzout van myristyl-tri-etheneoxysulfaat, het diëthanolaminezout van n-decyl-diëthenoxysulfaat, 30 het ammoniumzout van lauryldiëthenoxysulfaat, het natriumzout van palmi-tyl-tetraëthanoxysulfaat, het natriumzout van gemengd C^-C^g normaal primair alkyl gemengd tri- en tetraëthenoxysulfaat, het trimethylamine-zout van stearylpentaëthenoxysulfaat en het kaliumzout van gemengd C^q-C^g normaal primair alkyltriëthenoxysulfaat. Ondergeschikte hoeveelhe-35 den van de corresponderende vertakte en mediaal gealkoxyleerde detergentia, zoals hierboven beschreven, maar met de ethoxy lering aan een medi- 16 aal koolstof atoom / bijvoorbeeld op een afstand van 4 koolstof atomen van het uiteinde van de keten, kunnen eveneens worden toegepast, waarbij het koolstofatoomgehalte van de hoge alkylgroep hetzelfde zal zijn. Evenzo kan de hechting aan de normale alkylgroep zich bevinden aan een 5 secundair koolstofatoom of op een afstand van 2 koolstofatomen van het uiteinde van de keten. Zoals reeds vermeld zullen in dergelijke gevallen slechts ondergeschikte hoeveelheden aanwezig zijn, gewoonlijk 10 of 20%.

Zoals het geval is met de niet-ionogene detergentia, die de voorkeur verdienen, zijn de onderhavige poly-laag alkoxy hogere 10 alkanolsulfaten vlot biologisch ontleedbaar en bezitten zij een betere detergentie als de vetalkylgroep eindstandig verbonden is met de poly-laag oxyalkyleenketen, die eindstandig gebonden is aan het sulfaat. Ook hier kan net als bij de niet-ionogene detergentia een geringe hoeveelheid, bijvoorbeeld niet meer dan 10%, vertakking en mediale aanhechting 15 aanwezig zijn. In het algemeen verdient het de voorkeur dat het alkyl in het anionogene alkoxylaat-detergent evenals in het niet-ionogene detergent een mengsel is van verschillende ketenlengten, bijvoorbeeld ketens met 11, 12, 13, 14 en 15 koolstofatomen of ketens met 12 en 13 koolstofatomen, in plaats van ketens met één lengte. Niettemin is de 20 uitvinding van toepassing op vloeibare detergentia, die zuiver niet-ionogene en anionogene componenten bevatten.

Het lage alkyleenoxyde van het anionogene alkoxylaat-detergent is bij voorkeur ethyleenoxyde, en de hoeveelheid daarvan in het gepolyêthoxyleerde hogere alkanolsulfaat is bij voorkeur 2-5 25 mol ethyleenoxydegroepen per mol anionogeen detergent, in het bijzonder 2-4 mol, waarbij 3 mol de meeste voorkeur verdient, in het bijzonder wanneer de hogere alkanol 12 - 13 koolstofatomen of 11 of 12 - 15 koolstofatomen bevat. Ter handhaving van het gewenste hydrofiel-lipofiel evenwicht kan ingeval het koolstofatoomgehalte van de alkylketen zich 30 in het onderste gedeelte van het C^-C^g traject bevindt, het ethyleen-oxydegehalte van het detergent worden verminderd tot ongeveer 2 mol per--mol, terwijl bij een alkylketen van 16 - 18 koolstofatomen het aantal ethyleenoxydegroepen kan worden verhoogd tot 4 of 5 en in sommige gevallen zelfs tot 8 of 9. 0 2c kan het zoutvormende kation worden gewijzigd 35 ter verkrijging van de beste oplosbaarheid. Dit kation kan elk gewenst solubiliserend metaal of radicaal zijn, maar is meestal alkalimetaal, 17 bijvoorbeeld natrium, of ammonium. Indien laag alkylamine- of alkanol-aminegroepen worden gebruikt, bevatten de alkyl- en alkanolgroepen gewoonlijk 1-4 koolstofatomen en zijn de aminen en alkanolaminen mono-, di- of tri-gesubstitueerd, zoals in monoethanolamine, diisopropanolami-5 ne en trimethylamine.

De poly-laag alkoxy hogere alkanolsulfaten en de lineaire alkyl-aromatische sulfonaten verdienen zeer veel voorkeur als de-tergentia in de onderhavige composities, maar tezamen met deze verbindingen of in hun plaats kunnen ook andere anionogene detergentia worden 10 gebruikt. Zo kunnen in het bijzonder alfa-alkeensulfonaten, paraffine- sulfonaten en hogere alcoholsulfaten worden toegepast. De alkeensulfonaat-zouten bevatten in het algemeen alkenylsulfonaten of hydroxyalkaan-sulfonaten met lange ketens (waarbij de Oh-groep zich bevindt aan het koolstofatoom, dat niet direct is gebonden aan het koolstof atoom, dat de 15 -SO^H groep draagt). Het alkeensulfonaatdetergent bestaat gewoonlijk uit een mengsel van dergelijke typen van verbindingen in variërende hoeveelheden, dikwijls tezamen met disulfonaten of sulfaat-sulfonaten met lange ketens. Dergelijke alkeen-sulfonaten zijn in vele octrooischriften beschreven, zoals in de Amerikaanse octrooischriften 2.061.618, 20 3.409.637, 3.332.880, 3.420.875, 3.428.654 en 3.506.580, alsmede het

Britse octrooischrift 1.129.158. Het aantal koolstofatomen in het alkeensulfonaat is gewoonlijk gelegen tussen 10 en 25, vaker tussen 10 en 20 of tussen 12 en 18; het kan bijvoorbeeld een mengsel zijn van in hoofdzaak r en C^g met een gemiddelde van ongeveer 14 kool-25 stof atomen, of een mengsel van in hoofdzaak C^, C^g en C18 met'een gemiddelde van ongeveer 16 koolstofatomen.

Een andere klasse van nuttige anionogene detergentia is die van de hogere paraffine-sulfonaten. Zij kunnen primaire of secundaire paraffinesulfonaten zijn, terwijl door reactie van alfa-30 alkenen met lange keten en bisulfieten, bijvoorbeeld natrium-bisulfaat, of paraffinesulfonaten waarin de sulfonaatgroepen over de paraffineke-ten zijn verdeeld, zoals de produkten verkregen door reactie van een paraffine met lange keten met zwaveldioxyde en zuurstof onder ultraviolet licht, gevolgd door neutralisatie met natriumhydroxyde of een andere 35 geschikte base (zie de Amerikaanse octrooischriften 2.503.280, 2.505.088, 3.260.741 en 3.372.188, en het Duitse octrooischrift 735.096). De paraf- 18 fine-sulfonaten bevatten bij voorkeur 13-17 koolstofatomen en zijn normaliter monosulfonaten, maar kunnen desgewenst ook di-, tri- of hogere sulfonaten zijn. De di- en polysulfonaten worden typisch toegepast tezamen met een corresponderend monosulfaat, bijvoorbeeld als een meng-5 sel van mono- en disulfonaten, dat tot ongeveer 30% van het disulfonaat bevat. De koolwaterstofsubstituent daarvan is bij voorkeur lineair, maar desgewenst kunnen ook vertakte paraffinesulfonaten worden toegepast, hoewel deze wat de biologische ontleedbaarheid betreft niet zo goed zijn. Het paraffinesulfonaat kan eindstandig gesulfoneerd zijn, 10· maar de sulfonaatsubstituent kan ook gehecht zijn aan het 2-koolstof-atoom of een ander koolstofatoom van de keten; evenzo kunnen in di- of hogere sulfonaten de sulfonaatgroepen verdeeld zijn over verschillende koolstofatomen van de koolwaterstofketen.

De paraffinesulfonaten en alkeensulfonaten worden toe-15 gepast in de vorm van hun alkalimetaalzouten, bijvoorbeeld natrium of kalium, ammoniumzouten, mono-, di- en tri-laag alkanol-aminezouten als mengsels daarvan. Triethanolamine is het bij voorkeur te gebruiken al-kalolaminezout-vormende kation. De lineaire alkylbenzeensulfonaten en alkylethersulfaten verdienen bijzondere voorkeur als de anionogene opper-20 vlakte-actieve verbinding.

Deze anionogene oppervlakte-actieve verbindingen kunnen niet alleen in wisselwerking met dé mono-hoog alkyl quaternaire verbinding het verzachtende en antistatische effect versterken, maar ook diverse facultatieve hulpstoffen, in het bijzonder optische helder-25 makers, doelmatiger op het wasgoed doen afzetten.

Hoewel geen specifieke regels kunnen worden toegepast voor elke combinatie van bestanddelen en voor alle wasomstandigheden, wordt bij vergelijking van de twee voorkeursklassen van anionogene oppervlakte-actieve verbindingen als algemene regel waargenomen, dat de 30 lineaire alkylbenzeensulfonaten wat het verzachtingseffect betreft ietwat effectiever zijn dan de alkylethersulfaten, maar wat minder goed wat het reinigingseffect betreft - hoewel de toevoeging van een anionogene oppervlakte-actieve verbinding dikwijls slechts weinig verbetering in reinigingseffect oplevert in vergelijking met dezelfde compo-35 sitie zonder anionogene oppervlakte-actieve verbinding. Uiteraard kunnen mengsels van twee of meer van de anionogene oppervlakte-actieve 19 verbindingen worden gebruikt.

Daar de anionogene oppervlakte-actieve verbinding waarschijnlijk met de kationogene verzachter een complex vormt, dat het verzachtend/antistatisch effect verbetert zonder nadelige beïnvloe-5 ding van, of zelfs met enige gunstige invloed op, de reinigende werking van de niet-ionogene verbinding of de heldermaker in de compositie, is de verhouding van kationogeen materiaal tot anionogeen materiaal bijzonder kritisch, omdat een grote overmaat van één van beide componenten het totale effect nadelig zou kunnen beïnvloeden. Een verhouding van katio-10 nogeen materiaal tot anionogeen materiaal tussen 1,3 : 1 en 1 : 1,5, bij voorkeur tussen 1,2 : 1 en 1 : 1,2, in het bijzonder tussen 1,1 : 1 en 1 ï 1,1 en met de meeste voorkeur van ongeveer 1:1 verschaft een verbeterde verzachting en anti-statische eigenschappen, alsmede een verbeterde witmaking en wellicht ook reiniging.

15 De totale hoeveelheid van het mengsel van kationogeen/ anionogeen materiaal in de compositie bedraagt in het algemeen 2-20 gew.%, bij voorkeur 5-15 gew,%, berekend op dè totale compositie.

De totale hoeveelheid kationogene verzachter en anionogene oppervlakte-actieve verbinding bedraagt in het algemeen 20 - 100 gew.%, bij voor-20 keur 30 - 80 gew.%, berekend op de niet-ionogene oppervlakte-actieve verbinding. Binnen de genoemde hoeveelheden en verhoudingen is het mengsel van kationogeen/anionogeen materiaal verenigbaar met de niet-ionogene oppervlakte-actieve verbinding, het sulfosuceinamaat en de optische heldermaker, enz.

25 De vloeibare drager voor de onderhavige vloeibare de- tergentcompositie is bij voorkeur een waterige drager, die kan bestaan uit alleen water of uit water, waarin oplosmiddelen zijn toegevoegd voor het solubiliseren van bepaalde bestanddelen. In verband met de beschikbaarheid van water en de geringe kosten verdient het de voorkeur 30 om water als het belangrijkste aanwezige oplosmiddel te gebruiken. Andere oplosmiddelen, in het algemeen in hoeveelheden tot 20% en bij voorkeur tot een mayimum van 15%, kunnen worden toegepast. In het algemeen zal een dergelijk ander oplosmiddel een lage alkanol of een lage diol of polyol zijn, bijvoorbeeld ethanol, isopropanol, ethyleenglycol, pro-35 pyleenglycol, glycerol, en dergelijke. Ook kunnen etherische polyolen worden gebruikt, zoals diëthyleenglycol en cellosolve.

20

Behalve het extra oplosmiddel wordt bij voorkeur ook een hydrotroop materiaal in het mengsel opgenomen ter verkrijging van een maximale verenigbaarheid van alle actieve bestanddelen en om het vloeibare mengsel homogener en stabieler te maken. Voorbeelden van ge-5 schikte hydrotropen zijn de alkalimetaalarylsulfonaten, zoals natrium-benzeensulfonaat, natriumtolueensulfonaat, natriumxyleensulfonaat, en de overeenkomstige kaliumzouten. De hydrotroop kan worden toegepast in een hoeveelheid tot 15%, bij voorkeur tot 10 gew.% van de totale compositie, bijvoorbeeld in een hoeveelheid van 1 - 8% of van 2-6%. Hoewel 10 waterige dragers de voorkeur verdienen, kunnen ook niet-waterige vloeibare dragers worden gebruikt, zoals de hierboven genoemde organische hulpoplosmiddelen, hetzij als de enige vloeibare drager, hetzij als de voornaamste vloeibare drager, d.w.z. dat de niet-waterige vloeibare drager voor 50 - 100% kan bestaan uit die vloeibare drager, waarbij de even-15 tuele rest bestaat uit water en/of hydrotroop materiaal. Ook kunnen mengsels van twee of meer organische oplosmiddelen worden gebruikt.

Verder is het mogelijk de detergentcomposities, die de drie essentiële bestanddelen bevatten: niet-ionogene oppervlakte-actieve verbinding, mono-hoog alkyl quaternaire ammoniumverbinding en 20 sulfosuccinamaat, plus facultatieve anionogene oppervlakte-actieve verbinding en eventuele hulpstoffen, te bereiden in de vorm van sterk viskeuze composities, zoals gelen, pasta's en dergelijke, door bijvoorbeeld conventionele verdikkingsmiddelen aan de vloeibare drager toe te voegen. Voorbeelden van geschikte verdikkingsmiddelen zijn de cellulo-25 seethers, zoals hydroxyethylcellulose, hydroxymethylcellulose, methyl-hydroxyethylcellulose, hydroxypropylcellulose en dergelijke, xanthaan-gom, kleimineralen en dergelijke. Ook kunnen de composities direct als pasta of als hoog viskeuze vloeistoffen worden bereid door menging van de diverse bestanddelen bij afwezigheid van een vloeibare drager of 30 in tegenwoordigheid van slechts een ondergeschikte hoeveelheid, bijvoorbeeld tot 20 gew,% vloeibare drager, bij voorkeur water of een mengsel van water en organisch oplosmiddel.

Het water voor de onderhavige vloeibare of pasteuze detergentia kan afkomstig zijn van de uitgangsmaterialen zelf, zoals 35 oplossingen of suspensies van de diverse detergentzouten, of kan worden toegevoegd. Indien het wordt toegevoegd verdient het de voorkeur gedeioni- 21 seerd water te gebruiken of water met een geringe hardheid, bijvoorbeeld minder dan 50 dpm hardheidszouten, zoals calciumcarbonaat, bij voorkeur minder dan 10 dpm CaCO^. Hoewel het ongewenst is om hard water te gebruiken, kan dit toch worden gedaan en kunnen bevredigende produkten 5 worden verkregen met water, met een hardheid van zelfs 200 dpm, maar in het algemeen wordt waar mogelijk het gebruik van zulk water vermeden.

De detergentcompositie kan diverse gekozen hulpstoffen bevatten, die het verdere gewenste eigenschappen van functionele of 10 esthetische aard verlenen, zoals enzymen, bijvoorbeeld proteasen, amylasen, lipasen en dergelijke en mengsels daarvan, bleekmiddelen, bleekactivato-ren en stabilisatoren, vuil suspenderende of anti-herafzettingsmiddelen, bijvoorbeeld polyvinylalcohol, natriumcarboxymethylcellulose, hydroxy-propylmethylcellulose, vuil loslatende middelen, bijvoorbeeld Polymer 15 QCJ van Alkaril Chemical voor het losmaken van motorolie, en dergelijke, kleurstoffen, blauwmiddelen, pigmenten, optische heldermakers, bijvoorbeeld katoen-, amide- en polyester-heldermakers, bactericiden, bijvoorbeeld hexachlorofeen, conserveringsmiddelen, bijvoorbeeld me-thyl-parasept of natriumbenzoaat, ultraviolet absorberende stoffen, pH-20 modificerende middelen, bijvoorbeeld aminen, pH-buffers, opaciferings-middelen, bijvoorbeeld beheenzuur, polystyreensuspensie en dergelijke, en parfums. De hulpstoffen dienen uiteraard verenigbaar te zijn met de hoofdbestanddelen van de compositie.

Van de genoemde hulpstoffen zijn de optische heldermakers 25 waarschijnlijk de belangrijkste voor functioneel effect, omdat de moderne huisvrouw verwacht dat gewassen kleding niet alleen schoon en wit is, maar ook helder van uiterlijk. De optische heldermakers zijn substantief voor textiel, die gewassen wordt (zulke substantiviteit kan selectief zijn) en hebben soms een betrekkelijk geringe oplosbaarheid.

30 Het is dan ook van belang dat zij in de vloeibare detergentcompositie in oplossing worden gehouden, en nog belangrijker is dat zij onmiddellijk in het waswater worden gedispergeerd om te voorkomen dat wasgoed wordt verkregen, dat waarneembare heldere plekken vertoont en niet een uniform helder uiterlijk heeft. De deskundige zal gemakkelijk kunnen vaststellen 35 welke heldermaker de beste resultaten oplevert. Gevonden werd dat betrekkelijk geringe hoeveelheden van de heldermakers moeten worden toege- 22 past om niet de oplosbaarheidsgrenzen te overschrijden. Binnen de klasse van deze materialen blijken bepaalde heldermakers bijzonder gemakkelijk op te lossen, zodat zij geschikt zijn voor opname in de onderhavige pro-dukten. Deze heldermakers zijn zowel voor katoen als voor amide-poly-5 esters geschikt, zodat zij kunnen worden toegepast voor wasgoed, dat een variëteit van materialen en synthetische materialen bevat. Voorbeelden van in de handel verkrijgbare heldermakers, die in de onderhavigwe composities kunnen worden toegepast, zijn Tinopal UNPC, Tinopal CBS (Ciba-Geigy), Arctic White CC (Hilton Davis), en de volgende Phorwhites van 10 Verona: BKL, BUP, BBC oplossing, BRV oplossing, DCR vloeistof, DCBVP, EV vloeistof, DBS vloeistoffen en ANR.

Andere typen van optische heldermakers, die superieure witmakingseffecten opleveren, zijn die componenten die geen sulfo-naat-molecuulgedeelten bevatten. Voorbeelden van heldermakers, die voor 15 toepassing volgens de uitvinding de voorkeur verdienen, zijn de 2-(4- styrylfenyl)-2H-naftol[1,2-d]triazolen, 4,4'-bis(1,2,3-triazol-2-yl)stil-benen, 4,4'-bis(styryl)bisfenylen en de y-aminocoumarinen. Specifieke voorbeelden van deze heldermakers zijn 4-methyl-7-diëthylamino-coumari-ne, 1,2-bis(benzimidazol-2-yl)ethyleen en de 1,3-difenyl-frazolinen, 20 alsmede 2,5-bis(benzoxazol-2-yl)thiofeen, 2-styryl-nafto(1,2-d]oxazool en 2-(stilben-4-yl)-2H-nafto[1,2-d]triazool.

Het gehalte aan optische heldermaker van de vloeibare compositie bedraagt in het algemeen 0,2 - 3,0%, bij voorkeur 0,25 -2,7%. Dergelijke concentraties zijn oplosbaar in de beschreven vloei-25 bare detergentia en zijn effectief voor het heldermaken van de gewassen kleding. Zoals reeds vermeld kan de aanwezigheid van de anionogene op-pervlakte-actieve verbinding de uniforme afzetting van de optische heldermaker bevorderen.

Nog een andere klasse van optische hulpstoffen wordt 30 gevormd door de organische detergent-builders, anders dan de nitrilo-triacetaten, en sequestreermiddelen. Representatief voor de klasse van detergentbuilders en sequestreermiddelen of chelaatvormers zijn natrium-citraat, kaliumgluconaat, polyacrylzuren, ethyleendiamine-tetraazijn-zuur en de alkalimetaal-, aardalkalimetaal-, amine-, alkanolamine-35 en ammoniumzouten daarvan, enz. Het verdient in het algemeen de voorkeur, en is dikwijls noodzakelijk, de anorganische builders, in het bijzonder 23 de fosfaatbuilders, geheel te vermijden. Waar zij echter niet zijn verboden met het oog op verontreiniging van de omgeving kunnen ondergeschikte hoeveelheden van de anorganische fosfaatbuilders in de composities worden opgenomen.

5 De gehalten van de andere hulpstoffen wordt bij voorkeur beneden 5%, bij voorkeur minder dan 3% van het gewicht van het produkt gehouden. Gebruik van meer dan de beschreven hoeveelheden van zulke verbindingen kan dikwijls de eigenschappen, bijvoorbeeld de stabiliteit, van het vloeibare detergent aanmerkelijk wijzigen, zodat zij dienen te 10 worden vermeden.

Hoewel de vloeibare compositie volgens de uitvinding een stabiele, heldere één-fasevloeistof is, kan een verenigbaar opacifi-ceringsmiddel worden toegevoegd om aan de compositie een romig uiterlijk te verlenen.

15 Nog een ander facultatief bestanddeel, dat zeer veel voorkeur verdient in de onderhavige detergentcomposities, is een ge-ethoxyleerd vetamine, zoals de Ethomeen reeks van verbinding van Armak Company, en de Varonic reeks van Ashland Chemicals. Deze verbindingen kunnen worden voorgesteld door de algemene formule 6, waarin R7 een vet-20 alkylgroep met 10 - 22 koolstofatomen, bij voorkeur 12 - 18 koolstof- 7 atomen, en waarvan de som x + y een waarde heeft van 2 - 15. De groep R kan verzadigd of onverzadigd zijn en bijvoorbeeld zijn afgeleid van cocos-. vetzuur, oliezuur, sojavetzuur, tallow-vetzuur, stearinezuur of een mengsel van deze zuren.

25 ... De geithoxyleerde aminen dragen bij aan de reiniging, verzachting en anti-statische eigenschappen. Gewoonlijk wordt het geêtho- xyleerde amine toegepast in een hoeveelheid tot ongeveer 15%, bij voorkeur tot ongeveer 10%, bijvoorbeeld in een hoeveelheid van 1 - 10% of 1 - 8%, in het bijzonder 2 - 8%, berekend op het gewicht van de totale compositie.

Om de detergenten en optische heldermakers, die in de vloeibare compositie aanwezig zijn, te helpen solubiliseren wordt in de onderhavige composities dikwijls een geringe hoeveelheid alkalisch materiaal of een mengsel van zulke materialen opgenomen. Geschikte alkali-35 sche materialen zijn mono-, di- en trialkanolaminen, alkylaminen, ammoni-umhydroxyde en alkalimetaalhydroxyden. Van deze verdienen de alkanolami- 24 nen de voorkeur, in het bijzonder de trialkanolaminen, waarvan triethanolamine de meeste voorkeur heeft. De pH van het uiteindelijke vloeibare detergent, dat een dergelijk basisch materiaal bevat, is gewoonlijk neutraal of licht basisch. Een bevredigend pH-traject is 7 - 10, bij 5 voorkeur 7,5 - 9,5, maar omdat een pH-meting van het vloeibare detergent met een glaselectrode en een referentie calomel-electrode dikwijls onnauwkeurig is als gevolg van het feit, dat het detergentsysteem dikwijls in wezen niet-waterig is, wordt een betere indicatie verkregen door meting van de pH van een 1%'s oplossing van het vloeibare detergent in 10 water. Een dergelijke pH is normaliter gelegen in het traject van 7 - 10, bij voorkeur van 7,5 - 9,5. In het waswater zal de pH gewoonlijk gelegen zijn in dit traject of wat meer aan de zure kant liggen, bijvoorbeeld 0,5-1 pH-eenheid, als gevolg van het organische zuurgehalte van de vuile was. Voor de vloeibare composities is de viscositeit bij 25°C 15 gelegen tussen 40 en 120 centipoise, bij voorkeur tussen 40 en 100 centi-poise, in het bijzonder tussen 70 en 100 centipoise, waarbij 80 - 95 centipoise de meeste voorkeur heeft, welke viscositeit wordt gemeten met een Brookfield viscosimeter bij kamertemperatuur met een as nr. 1 bij 12 omwentelingen per minuut.

20 De vloeibare compositie wordt gewoonlijk toegevoegd aan het waswater in een automatische wasmachine van het boven- of voorla-dertype, zodanig dat de concentratie daarvan in het waswater 0,05 - 1,5%, gewoonlijk 0,1 - 1,2% bedraagt. Afhankelijk van het type machine en de belading met vuil wasgoed bedraagt de hoeveelheid van de vloeibare compo-25 sitie in het algemeen 60 - 300 ml, meestal ongeveer 120 ml.

Als waswater kan betrekkelijk zacht water of water met een redelijke hardheid worden gebruikt. Het wordt in het algemeen en bij voorkeur bij verhoogde temperatuur toegepast, in het bijzonder bij ongeveer 38°C of hoger, zoals 48 - 82°c of hoger. De compositie volgens 30 de uitvinding is ook geschikt voor het wassen van kleding in zeer hard water en bij lagere temperatuur. De waterhardheid kan variëren van 0 tot meer dan 300 dpm, berekend als calciumcarbonaat, en de wastemperatuur kan 4 - 49°C of hoger zijn. Het wassen geschiedt in een automatische wasmachine, waarin de wascyclus wordt gevormd door een spoelcyclus en rota-35 tie- of andere ontwaterings- of wringbehandelingen. Uiteraard kan de compositie volgens de uitvinding ook worden gebruikt voor het wassen met 25 de hand, in welk geval de compositie soms in volle sterkte op bepaalde vlekken in het wasgoed wordt toegepast, maar ook kan het wasgoed vóór het wassen worden geweekt in een oplossing met een hogere detergent-concentratie.

2 De wasbehandeling vereist in het algemeen een duur van 3 minuten tot 1 uur, afhankelijk van de te wassen weefsels en de vuil-heidsgraad. Na voltooiing van de was- en rotatie-, ontwaterig- of wring-behandelingen verdient het de voorkeur het wasgoed spoedig daarna in een automatische droger te drogen, hoewel het ook aan de lijn kan worden ^0 gehangen.

De onderhavige compositie lost zeer gemakkelijk op ongeacht of het waswater warm of koud is en reinigt, verzacht en elimineert statische lading zeer effectief bij kleding en ander wasgoed zonder het waterafstotend te maken. De compositie kan in wasmachines met boven-^ of frontlading worden toegepast en kan naar wens worden aangepast, zodanig dat het in de juiste mate schuimt. Het produkt is een aantrekkelijke heldere stabiele vloeistof, die zijn activiteit en uniformiteit tijdens een lange bewaartijd behoudt. Bij proeven, waarin de effecten van het gebruik van de compositie volgens de uitvinding werden vergeleke-20 ken met die van in de handel verkrijgbare vloeibare wasmiddelen, kwam de compositie volgens de uitvinding zeer gunstig naar voren.

De compositie volgens de uitvinding kan worden bereid door eenvoudige menging van de verschillende ingrediënten bij kamertemperatuur onder roeren om solubilisatie daarvan in het waterige medium te verzekeren. De volgorde van toevoeging van de bestanddelen en de tempe-ratuur kunnen worden gevarieerd zonder dat de vorming van een helder vloeibaar produkt in een enkele fase nadelig wordt beïnvloed. Hoger viskeuze mengsels of pasta's kunnen op de gebruikelijke wijze worden bereid.

20 De compositie volgens de uitvinding vertoont vele gewen ste eigenschappen, zowel wat de fysische eigenschappen als wat het gedrag tijdens het gebruik betreft. Wat de fysische eigenschappen betreft zijn de vloeibare composities gietbaar en vrijvloeiend uit de verpakking in de toestand waarin de compositie is bereid en na veroudering.

22 De composities vertonen een grote mate van stabiliteit bij opslag bij kamertemperatuur van de orde vaii grootte van 20°C gedurende vele maan- 26 den zonder dat precipitatie optreedt. Daardoor kan de gebruiker de compositie op conventionele wijze toepassen door toevoeging van zeer geringe hoeveelheden aan een wasvloeistof, waarbij het detergent en de ver-zachter in elke portie in een vaste verhouding aanwezig zijn. Hoewel 5 verenigbare hulpstoffen kunnen worden toegevoegd om het eindprodukt doorschijnen of opaak te maken, garandeert het feit dat de hoofdbestanddelen in één fase zijn opgelost de stabiliteit en homogeniteit van het produkt, zodat met elke portie doelmatige waswerking en verzachting wordt verkregen. De compositie kan in elk geschikt vat of verpakkingsmateriaal, 10 zoals metaal, kunststof of glas, worden verpakt.

De volgende voorbeelden dienen ter toelichting van de uitvinding zonder de omvang daarvan te beperken.

Om het reinigingseffect van de composities volgens de uitvinding te beproeven werden verschillende samenstellingen bereid en 15 toegepast in gestandaardiseerde proefomstandigheden tegen een variëteit van verontreinigingen op verschillende weefsels met verschillende gehalten en verhoudingen van actieve bestanddelen. Alle reinigingsproeven werden onder dezelfde omstandigheden uitgevoerd, tenzij anders wordt vermeld, in identieke wasmachines (Terg-O-tometer): 49°C, 100 dpm Ca++, 20 65 1 waswater, 0,2% produktconcentratie (120 ml). De proefweefsels wa ren nylon, katoen en een 65/35 mengsel van polyester (Dacron) en katoen. De vereontreinigingen waren een gemengd vuil (TF) van Test Fabrics Company, Piscatamay Clay (PC) en een olieachtig vuil (op katoen) EMPA van Test Fabrics Company. Het reinigingseffect werd gemeten 25 door bepaling van de reflectie (Rd) als een maat voor de witheid. Uit de gemeten waarden werd de totale vuilverwijderingswaarde (SR) afgeleid door de Rd waarden voor de verschillende vuile weefsels elk te vermenigvuldigen met een coëfficiënt, die voor elk kunstmatig verontreinigd weefsel was bepaald en het verband weergaf tussen het reinigend effect op 30 de kunstmatig verontreinigde weefsels onder toepassing van praktische wasdetergent-proeven. Door vergelijking van de SR waarden van twee composities kan het relatieve totale reinigingseffect (SRI) van de twee composities worden geëvalueerd.

Voorbeeld 1 35 De volgende composities werden bereid: 27 ·*·

CM

CO 'if CM ** Μ t-ι n a " _v ' " cm *-4 CO m

+ CM

c Φ Φ

o H

co * >1 * 1 i ' 1 ω fj

_j cm co O -P

” + cm Φ

r—I

O

6 r- t-< cn - r» O *-< CM CM · _' ' ^ ,, CM ^ <? ω Μ φ a

r—I

0 r~ vo co co λ «· ^ ** ·* o ^ (Jl Η O 1Λ «3 CO ^ U g

CM ·· m-I CM r-f S

«H + CM (d H

4-) tf Φ > -t CM CO Φ ,7 ·· (Ji "» * Φ Ό 4» ca ^ in co r- * cm jn Jj ^ g cm » co h ov "d « a h i i h S o g g H td •Η Λ fi

1M O -H

-rH CO Γ·» & j| o < <- s 00 1 1 i i £ 3 s 1 · - V § <2

-I CM S H

η H i 0 H «n ü -i «» w co m - >i h « Ό ' S 1 ω ’ m ui" h £ f o * + " -5 g 5 fci Jj Φ H <Ö -

** m C M +J

Ïï ΙΛ H 4£ O

Μ ω m - Λ 5 o 10 S 1 1 1 -Γ o Φ h 3 4. | «H > Η Λ id h <U &| >i > Λ

M· CM CM Φ Μ ·· -P

*_f ^ H 4-5 Ö1 Φ •Ql Ό· -O’ ,. ^t-r-tcn

+ CM ld Ό Ό O

1 0 C A

φ Μ ·Η 54 4j Οι λ <d

CO CO i<i 5-1 O

Lf) ** * (d H <L) *H

co ~Η I ΜΓ I - m co ^ ê 7 Cl cm co tH > O S- l y

^ +· cm U 3 cm C

Φ Η Η - H

Ql H CJ -«H

Q) Φ O w - ^icor- O Λ g r « % «. » CO S 2 φ cm -4 <* I 1 ® « S 2 .. Λ s u CM *-4 CM CO G B f4 tN I i ^ φ φ 3 -Μ O' O 5) Ή ffl o W -rf 54 3 C Γ» id 4-1 T3

co o w c <d G

CM * ·Η 54 C H

-*-•1 1 1 I ' 2 i d S 2 n

cm co O 4J Ό 4-5 54 O

I CM Φ > td 4-> G

•rl X- 3 <B O

Z O Ot -U 2

H

\ \ in O H H \ >> T* CM co Z CM co

o O 'νΦΦ^' o Q

itnZ +j o o Η I in Z

cn i m ld 54 5-i fd m i co

jj oi · · 4J H

-i irt ' o> mcnOH 'SS

ΙΗ0Φ5Μ 5 SS

ΦΌ3<ΰΦΛ Si?

OOCT,ö-p54HH 0 O* C

μα)54θ«3 Φ0ίι-|:·®< S H 5 ftZ<S3>CQ(nw '^ <52 28

In tabel A is proef 11 een herhaling van proef 1 onder toepassing van een vers bereide compositie.

Uit de resultaten kunnen de volgende conclusies worden getrokken.

5 De toevoeging van alleen de quaternaire verbinding (proeven 2 en 7) aan de niet-ionogene verbinding (proef 1) heeft een aanmerkelijk negatief effect op de reiniging.

' De toevoeging van alleen het succinamaat (proeven 3 en 6) verbetert de reiniging aanmerkelijk, maar geeft geen verbetering van 10 de verzachting door de quaternaire verbinding.

De toevoeging van de quaternaire verbinding en het succinamaat in een verhouding van 1,7 : 1 (proef 8) geeft een aanmerkelijke verbetering ten opzichte van de quaternaire verbinding alleen (proeven 2 en 7), maar levert een aanmerkelijk minder goed effect dan de controle-15 proef (proef 1).

Bij een totale hoeveelheid quaternaire verbinding en succinamaat van 8 gew.% geeft een verhouding van quaternaire verbin-ding/succinamaat van 1 : 1,7 (proef 9) de beste reiniging, die wat beter is dan bij een verhouding van 1 : 1 (proef 4), terwijl een verhou-20 ding van 1 : 3 (proef 12) ongeveer dezelfde reiniging oplevert als alleen succinamaat (proeven 3 en 6) bij gehalten van 4% en 8%. In feite levert de verhouding 1 : 3 bij het gehalte van 8 gew.% (proef 12) een minder goede reiniging dan de verhouding 1 : 1 (proef 10) bij een totaal gehalte van 4 gew.%.

25 Onder de omstandigheden van deze proef zijn derhalve de verhoudingen van quaternaire verbinding tot succinamaat, die de voorkeur verdienen, gelegen tussen 1 : 1 en 1 : 2, waarbij verhoudingen van meer dan 1 : 2 tot 1 : 3 nog verbeteringen in de reiniging (bijvoorbeeld witmaking) opleveren, alsmede een verbeterd verzachtend/anti-statisch ef-30 fect.

Voorbeeld 2

Elk van de proeven 1-12 van voorbeeld 1 werd herhaald, maar nu onder toevoeging van een anionogene oppervlakte-actieve verbinding, namelijk het natriumzout van lineair dodecylbenzeensulfonaat (LDBS) in 35 de hoeveelheden, vermeld in tabel B, waarin ook de resultaten zijn opgenomen. Ter vergelijking zijn in tabel B ook de waarden van SR (totaal) 29 en SRI ten opzichte van proef 1 van voorbeeld 1 opgenomen.

TABEL· B

Proef Gew.% Gew.% Met SR (totaal) SRI vs. Proef 1

LDBS SMO IiDBS zonder LDBS met LDBS zonder LDBS

I 4 207,3 204,8 52 41 - 213,3 185,7 +6,0 -19,1 344 212,8 213,3 +5,5 +8,5 4 41 4 219,2 219,2 +11,9 +14,4 5 (29% niet- 8 - 211,4 206,5 +4,2 +1,8 ionogeen) 6 8 8 214,4 213,4 +7,1 +8,8 7 81 - 208,7 191,7 +1,3 -13,1 8 51 3 220,5 195,8 +13,1 -8,9 9 31 5 218,7 221,3 +11,4 +16,6 15 10 21 2 218,2 214,7 +10,9 +9,9 II 4 - 210,7 208,0 +3,4 +3,2 12 21 6 218,1 213,2 +10,8 +8,4

Gewichtsverhouding quatemaire verbinding/LDBS 1:1

Uit deze resultaten kunnen de volgende conclusies wor-20 den getrokken. Proeven 2 en 7 komen overeen met de composities van de Amerikaanse octrooiaanvrage 661.775, nl. mengsels van een niet-ionogene oppervlakte-actieve verbinding met 1:1 mengsels van kationogene weef-selverzachter en anionogene oppervlakte-actieve verbinding (zonder sulfo-succinamaat).

25 De proeven 3, 4, 6, 8, 9, 10 en 12 zijn volgens de uit vinding. Bij gewichtsverhoudingen van quaternaire verbinding tot succi-namaat tussen 1,7 : 1 (proef 8) en 1 : 3 (proef 12) wordt een aanmerkelijk betere reiniging bereikt dan met alleen de quaternaire verbinding (proeven 2 en 7} en alleen het succinamaat (proeven 3 en 6).

30 Verder heeft de aanwezigheid van de anionogene opper vlakte-actieve verbinding in deze composities het verdere gunstige effect dat de anti-statische en verzachtende werking van de mono-hoog alkyl quaternaire ammoniumverbinding wordt versterkt, terwijl in de voor- 30 keurscompositie, die een optische heldermaker bevat, de anionogene verbinding tevens de heldermaker doelmatiger doet afzetten. Het is duidelijk dat in bepaalde composities de combinatie van het succinamaat met de anionogene oppervlakte-actieve verbinding de totale reinigende wer-5 king aanmerkelijke versterkt (vergelijk bijvoorbeeld SR (totaal) voor proef 8 van voorbeeld 2 met proef 8 van voorbeeld 1).

Het verdient opmerking dat in de voorbeelden 1 en 2, waarin 120 ml compositie wordt gebruikt, 21% en 29% Neodol 25-7 corresponderen met respectievelijk 25 g per wassing en 35 g per wassing; 10 4% en 8% Arquad T-50 corresponderen met respectievelijk 5 g per wassing en 10 g per wassing; en 4% en 8% Monawet SNO corresponderen met respectievelijk 5 g per wassing en 10 g per wassing.

Voorbeeld 3

Indien voorbeeld 1 of voorbeeld 2 wordt herhaald met 15 eenzelfde hoeveelheid Neodol 23-6,5 (R0(CoH.0). _H, waarin R = gemengde l 4 6,5 C^2 en C14 primaire alcohol) of Tergitol 15-S-7 of Tergitol 15-S-9 (beide secundaire C^-C^g alcoholethoxylaten, de eerstgenoemde met 7 mol ethyleenoxyde en de laatstgenoemde met 9 mol ethyleenoxyde) of met no-nylfenol, gecondenseerd met 5,7 of 9 mol ethyleenoxyde, isoöctylfenol, 20 gecondenseerd met 9, 10, 11 of 12 mol ethyleenoxyde, enz., in plaats van het Neodol 25-7, worden analoge resultaten verkregen.

Indien in voorbeeld 1 of voorbeeld 2 het Monawet SNO-35 wordt vervangen door een gelijke hoeveelheid Astromid 18, Astromid 22, Al-kasurf SS-OA of Alkasurf SS-ΤΑ, worden analoge resultaten verkregen.

25 Evenzo worden in voorbeeld 1 en 2 analoge resultaten verkregen bij gebruik van gehydrogeneerd tallow-trimethylammoniumchlo-ride, steraryltrimethylammoniumchloride, stearyltriëthylammoniumchlori-de, sterayldimethylethylammoniumchloride, tallow-diïsopropylmethylammo-niumchloride en de cooresponderénde sulfaat-, methosulfaat-, ethosul-30 faat-, bromide- en hydroxydezouten in plaats van Arquad T-50. Arquad T-50 kan ook geheel of gedeeltelijk worden vervangen door bijvoorbeeld Ethoquad 18/12 of andere analoge geëthoxyleerde mono-hoog alkyl quater-naire ammoniumverbindingen.

In voorbeeld 2 worden in het algemeen analoge resulta-35 ten verkregen indien in plaats van de lineaire dodecylbenzeensulfonaat-anionogene oppervlakte-actieve verbinding bijvoorbeeld gebruik wordt k ^ 31 gemaakt van Neodol 25-3S (Shell Oil Products, formule RO(C2H^Q)^SO^Na, waarin R = gemengde Cl2-Cl5 Primaire vetalcohol). De anionogene opper-vlakte-actieve verbinding LDBS kan ook geheel of gedeeltelijk worden vervangen door bijvoorbeeld natrium-alfa-alkeensulfonaat met 5 14-18 koolstofatomen of natriumparaffinesulfaat met 13-17 kool stof atomen of de corresponderende kaliumzouten van deze verbindingen. Voorbeeld 4

De in tabel C vermelde composities werden op dezelfde manier beproefd als in voorbeeld 1. De resultaten zijn vermeld in tabel 10 C.

32 o m o co i *· τη cn o Ν' ι ^ Ν' ι i "d* i ro

+J CN

o

•P

o m o O' «H I * Ή o CN O N< I Ν' N* I I I <d* co

•P CN

O

-P

O

m o

vo Ή I ' h-H CD

CN O Ν' I Ν' Ν' I Ν' I I CO

-P CN

O

•P

O

O' in co o LD t-H ' ' ' r-H O'

CNHOcf'J Icroa1 I I CN

•P CN

u 5 ^ o H O' LD o t-η ' ' t-h in cq cn ~h o Ν' Ν' 1 Ν' 1 1 1 n· cn

•P CN

* 5

En o o- in o 01 T-H ' ' T-H O' CN t-h O Ν' I I N< I I Ν' I η

Ρ CN

ο

-P

ο 0- m 0

CN t-h ' ' t-ι CO

CN t-h Ο Ν' I I Ν’ I I IN1 CO

-P CN

0

P

o 0- in 0

T-H T-H ' ' τΗ O

CN -1 Ο N< I I Ν' I Ν' I I Ν'

-p CN 0 P

<u c -p m h -P id co

SC 3 01 Λ I

O 3 ¢1 O CO P O CN CO

IHSthNIP 3CNt-i in 0 5 0« I m -h co ή cn c n< id cn u <ρ ΌΌ id

Id h S I <U -p- -H -H Id

Η Λ id G h3uo)SS -P

4h O-Pft-Φ -O-PQSOOP 0 (U OHUOO'OT'OP^idPPd) -P

Ο O-PÖOIOOP-PGPP-P

p (UP-HOQiDidiDOWcnid « (¾ StHEHriJPISSSSsiCS w 33

Voorbeeld 5

In elk van de composities van voorbeeld 4 werd een gedeelte van het Neodol 25-7 vervangen door Ethomeen T-25 (Armak), en geëthoxyleerd amine met foxmuleVÏI,waarin x + y = 15, in een zoda-5 nige hoeveelheid dat 3-8% van het geëthoxyleerde amine en 18 - 13% van de niet-ionogene oppervlakte-actieve verbinding werd verkregen.

Er werden verbeteringen waargenomen in reiniging, verzachting en anti-statische eigenschappen. Composities met 15 gew.% van de niet-ionogene verbinding en 6 gew.% van het geëthoxyleerde amine gaven bijzonder goe-10 de resultaten.

Voorbeeld 6

In elk van de composities van de voorbeelden 4 en 5 resulteerde de toevoeging van en enzyme, zoals een protease-enzyme, in een hoeveelheid tot ongeveer 1%, in het bijzonder ongeveer 0,5% van het 15 gewicht van de compositie in een verbeterde reiniging ten opzichte van bepaalde verontreinigingen, zoals protease tegen protelne-verontreini-gingen, amylase tegen zetmeel-verontreinigingen, en dergelijke. De enzymen zijn in de composities stabiel; er kunnen ook mengsels van verschillende enzymen worden gebruikt.

20 Voorbeeld 7

Zeer stabiele homogene heldere waterige composities met vergelijkbare reinigende werking werden bereid uit de volgende bestanddelen:

A B

25 Neodol 25-7 21 16

Neodol 25—3S 4 —

Natriumdodecylbenzeensulfonaat - 4

Monawet SNO-35 4 3

Arquad T-50 4 3 30 Natriumcitraat 4

Natriumxyleensulfonaat 4 3

Optische heldermaker 0,5 0,5

Enzyme 0,5 0,5

Water tot 100 tot 100 35 Voorbeeld 8

Dit voorbeeld toont het effect van de wastemperatuur op 34 de reinigende werking en toont tevens dat de combinatie van kationogene quatemaire verbinding en succinamaat zowel bij lage als bij hoge temperaturen effectief is. Op dezelfde wijze als beschreven in voorbeeld 1 werden vloeibare composities met de in tabel D vermelde samenstellingen 5 bereid en geëvalueerd onder in voorbeeld 1 beschreven omstandigheden bij een waswatertemperatuur van 49°C of 21°C. De resultaten (SRI waarden met een controleproef 1 alleen de niet-ionogene verbinding) zijn vermeld in tabel D.

TABEL D

1 2 3 4 5 6 7 8 10 Neodol 25-7 21 21 21 21 21 21 21 21

Neodol 25-3S -4444444

Adogen 471* --444-44

Monawet-SNO-35 ---4448-

Natriumcitraat - - - - 4 4 - 8 15 Water ---* rest-----— SRI vs. proef 1 49 °C - +4 +3 +14 +13 +9 +10 +7 SRI vs. proef 1 21 °C - +1 -4 +10 +10 +5 0 +4 20 * Tallowtrimethylammoniumchloride; Sherex

Claims

1. Detergentcompositie, gekenmerkt door een. niet-ionogeen detergent, een mono-hoog alkylquatemaire airnnoniumverbinding als weefsel-verzachter en antistatisch middel, en een sulfosuccinamaat-detergentver-binding.

2. Compositie volgens conclusie 1, verder bevattende een anionogene oppervlakte-actieve verbinding gekozen uit lineaire hoog-alkyl-aromatische sulfonaten, polydaag alkoxy>hoog-alkanolsulfaten, alkeensul-fonaten en paraffinesulfonaten.

3. Compositie volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de 10 sulfosuccinamaat-detergentverbinding een verbinding is met formule V-, 4 waarin Z een éénwaardig zoutvormend kation, R waterstof, laag alkyl, car-boxy (laag alkyl) of 1,2-dicarboxy(laag alkyl), en R een C10“C22 koolwaterstof groep met open keten voorstellen.

4. Compositie volgens conclusie 3, met het kenmerk, dat 4 15 in formule ’S Z een alkalimetaal, ammonium of amine, R waterstof, methyl, ethyl, carboxymethyl, carboxyethyl, 1,2-dicarboxymethyl of 1,2-dicarboxy-ethyl, en R^ een verzadigde of onverzadigde, vertakte of onvertakte . Cj^-C^8 alkyl- of alkenylgroep voorstellen.

5. Compositie volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat 20 het sulfosuccinamaat-detergent dinatrium N-octadecylsulfosuccinamaat, di-natrium N-oleyl-sulfosuccinamaat of tetranatrium N-(l,2-dicarboxyethyl)N-octadecyl-sulfosuccinamaat is.

6. Compositie volgens conclusie 1, gekenmerkt door 10 -50% van de niet-ionogene oppervlakte-actieve verbinding, 1-10% van de 25 monoalkyl-quaternaire verbinding en 1 - 10% van de sulfosuccinamaat-verbinding.

7. Compositie volgens conclusie 6, gekenmerkt door 12 - 35% niet-ionogene oppervlakte-actieve'verbinding, 2 - 6% monoalkyl-quater-naire verbinding en 2-6% van de sulfosuccinamaatverbinding.

8. Compositie volgens conclusie 6, met het kenmerk, dat de compositie tevens een anionogene oppervlakte-actieve verbinding bevat, gekozen uit lineaire hoog-alkyl aromatische sulfonaten, poly(laag alkoxy)-hoog alkanolsulfaten, alkeensulfonaten en paraffinesulfonaten in een zo danige hoeveelheid dat de verhouding van monoalkyl quaternaire verbinding tot de anionogene verbinding gelegen is tussen 1,3 : lenl : 1,5.

9. Compositie volgens conclusie 8, met het kenmerk, dat de gewichtsverhouding van de niet-ionogene oppervlakte-actieve verbin- 5 ding tot de monoalkyl-quaternaire verbinding gelegen is tussen 15 : 1 en 2 : 1 en de gewichtsverhouding van de monoalkyl-quaternaire verbinding tot het sulfosuccinamaat gelegen is tussen 3 : 1 en 1 : 3.

10. Waterige vloeibare detergentcompositie voor het reinigen en verzachten van vuile weefsels, welke compositie kan worden toe- 10 gevoegd aan de wascyclus van een automatische wasmachine, gekenmerkt door (A) 10 - 50 gew.% van een vloeibaar niet-ionogeen detergent met formule I, waarin R een primaire of secundaire of secundaire alkylketen met 8 - 22 koolstofatomen voorstelt en n een gemiddelde waarde heeft van 5 - 20, of met formule II, waarin R* een primaire of secun- 15 daire alkylketen met 4-12 koolstofatomen voorstelt en m een gemiddelde waarde heeft van 5-20, (B) 1-10 gew.% van een mono-hoog alkyl-quaternaire 2 ammoniumverbinding met formule III of IV, waarin R een cj_q“C22 aü^a” tische groep met lange keten, elk van de groepen R3 in formule III en 3 20. in formule IV lage alkyl- of hydroxy (laag alkyl) groepen, X een m water oplosbaar zout-vormend anion en x en y met een waarde van tenminste 1 voorstellen, waarbij de som x+y=2-15, (C) 1-10 gew.% van een sulfosuccinamaat-detergent met 4 formule V, waarin Z een éénwaardig zoutvormend kation, R waterstof, 25 laag alkyl, carboxy(laag alkyl) of 1,2-dicarboxy(laag alkyl) en R5 een c1o""C22 koolwaterstof9roeP met °Pen heten voorstellen, (D) tot 10 gew.% van een anionogene oppervlakte-actieve verbinding, gekozen uit lineaire hoog-alkyl-aromatische sulfonaten, poly-laag alkoxy-hoge alkanolsulfaten, alkeensulfonaten en paraffine- 30 sulfonaten, (E) tot 3% van een optische heldermaker, (P) tot 15% van een geëthoxyleerd amine, (G) tot 5% van een alkalische stof, (H) tot 3% enzymen, 35 (I) tot 3% van een vuil-losmakend middel, en (J) waterige oplosmiddeldrager. t- c

11. Compositie volgens conclusie 10, met het kenmerk, dat het anionogene detergent (Dj aanwezig is in een verhouding van (C]f : (D) tussen 1,3 : 1 en 1 ; 1,5.

12. Compositie volgens conclusie 10, gekenmerkt door 12 - 5 35% (A), 2 - 6% (B), 2 - 6% (C), (D) in een zodanige hoeveelheid, dat de verhouding (C) : (D) gelegen is tussen 1,2 : 1 en 1 : 1,2, 0,2 - 2 gew.% (E) , tot 10% (F)·, tot 3% (G) , tot 2% (E) , tot 2% (I), en voor de rest (J).

13. Compositie volgens conclusie 12, met het kenmerk, dat 10 (A) een verbinding is met formule I, waarin R een C.„-C,_ alkylgroep of ΧΔ 15 mengsel van alkylgroepen voorstelt en n een getal is met een waarde van 6-13, (B) tallow-trimethylammoniumchloride is, (C) dinatrium N-octa-decylsulfosuccinamaat, dinatrium N-oleyl-sulfosuccinaraaat of tetranatrium N—(1,2-dicarboxyethyl) N-octadecyl-sulfosuccinaat is en (D) lineair 15 dodecylbenzeensulfonaat of triëthenoxy (C^-C^) a-lkanolsulfaat is.

14. Compositie volgens conclusie 10, gekenmerkt door (A) 15 - 25% van een verbinding met formule I, waarin R een C^-C^g primaire of secundaire alkylgroep en n een getal met een waarde van 6-13 voor- 2 stellen, (B) 2-6% van een verbinding met formule III, waarin R een ali- 1 2 3 2 20 fatische groep met 12 - 18 koolstofatomen en elke groep R methyl voorstellen, (C) 2-6% van de sulfosuccinamaatverbinding met formule V, waar- 3 4 in R 14 - 18 koolstofatomen bevat en R waterstof of 1,2-dicarboxyethyl voorstelt en een waterige vloeibare drager.

15. Compositie volgens conclusie 14, met het kenmerk,dat 25 de verhouding van (B) : (C) gelegen is tussen 1 : 1 en 1 ; 2.

16. Compositie volgens conclusie 14, met het kenmerk, dat decompositie tevens bevat (D) een lineair hoog-alkylbenzeensulfonaat of polyethoxy-hoog-alkanolsulfaat in een zodanige hoeveelheid, dat de verhouding (C) : (D) gelegen is tussen 1,1 : 1 en. 1 : 1,1.

17. Compositie volgens conclusie 16, met het kenmerk, dat de verhouding (B) ; (C) gelegen is tussen 1,5 : 1 en 3 ί 1.

18. Werkwijze voor het reinigen en verzachten van vuile weefsels door de vuile weefsels in aanraking te brengen met een waterig wasbad in tegenwoordigheid van de detergentcompositie van conclusie 1.

19. Werkwijze volgens conclusie 18, met het kenmerk, dat de aanraking geschiedt in een automatische wasmachine met een wascyclus en een waterspoelcyclus, waarbij de detergentcompositie tijdens de wascyclus wordt toegevoegd.

20. Werkwijze volgens conclusie 19, met het kenmerk, dat de temperatuur van het waterige wasbad althans tijdens de wascyclus tenminste

21°C bedraagt. V V 1 2 R0(CH2CH20)nH Rljfj}-0-(CH2CH20)mH 3 / N ^ r2 r3 + r -j X’ r3 sr3 r3 J R2-N-(CH2CH20)xH x- (CH2CH20)yH 5 ° ^ 6 ch2-c-nCT Z-O3-S-CH-COQZ r5 r7 n/(CH2CH20)xH ^(CH2CH20)yH . 7 (CH2CH20)xH Tallow-Ν'·"^ \(CH2CH20)yH