NL8301694A - Werkwijze voor het behandelen van hout alsmede voortbrengsel ter behandeling van hout. - Google Patents

Description

« ·

Werkwijze voor het behandelen van hout alsmede voortbrengsel têr\behandeling van hout.

De uitvinding heeft betrekking op een werk-5 wijze voor het behandelen van hout, waarbij men een hout-

Jbesehermingsmiddel in één of meer in hout aangebrachte uitsparingen brengt, waarna men deze uitsparingen naar buiten afsluit.

De behandeling van hout met een houtbe'scher-10 mingsmiddel heeft ten doel het hout preventief of curatief te beschermen tegen aantasting door vocht, microorganismen (bijvoorbeeld Basidiocymeten, Asomyceten), insekten (bijvoorbeeld termieten, Hylotiopus Bajulus, Anobium Puncta-tum).

Een dergelijke werkwijze is algemeen bekend.

15 Men maakt daarbij bij voorkeur gebruik van een capsule. De gevolgde werkwijze is dan, dat men eerst een gaatje in het hout boort, vervolgens daarin een glazen capsule met het houtbesehermingsmiddel brengt en tenslotte het boorgat afdicht met een houten prop, die daarin verzonken wordt aan-20 gebracht, waardoor de capsule breekt en de inhoud vrijkomt en zich in het hout verspreidt.

Een bezwaar van deze werkwijze is, dat houten balken, kozijnen enz, die een onderdeel vormen van dragende constructies of houten elementen, die regelmatig worden 25 belast, ten gevolge van de achterblijvende gaten hierdoor worden verzwakt.

Een ander bezwaar is, dat de verwerker van de capsules bij het breken van de capsules in contact kan komen met de inhoud ervan. Dit kan gebeuren, omdat de hout-30 prop niet goed afsluit of omdat de capsule niet diep genoeg in het ondiepe boorgat zit.

In de Nederlandse octrooiaanvrage 7703412 wordt onder meer voorgesteld in de uitsparing een water-verdrijvend middel aan te brengen .

35 8301694 2

In de Europese octrooiaanvrage 81108689.1 (gepubliceerd onder no. 0050839) wordt uiteengezet, dat het gebruik van een waterverdrijvend middel in de praktijk bij reeds geschilderd hout zeer grote problemen geeft. Niet 5 alleen wordt de vochtuitdrijving sterk gehinderd, maar ook bestaat de kans, dat plaatselijk het vochtgehalte ten gevolge van het waterverdrijvend middel zal stijgen. Indien het boven de kritische waarde van 21 % stijgt is ert kans op houtaantasting door het zich ontwikkelen van houtrotschim-10 mei zeer groot. Tevens kan het verfsysteem door vochtopeen- hoping aan de oppervlakte van het hout worden beschadigd. Vandaar dat in de Europese octrooiaanvrage wordt voorgesteld in uitsparingen van een houten voortbrengsel een oplossing van een waterbindend middel in een organisch oplosmiddel te 15 brengen. Daardoor wordt weliswaar het bezwaar van vocht- opeenhoping weggenomen, maar de toepassing van een waterbindend middel heeft weer het nadeel, dat de aktieve stoffen, die de houtaantasting moeten voorkomen, worden opgesloten, waardoor een goede penetratie hiervan in het hout wordt ver-20 hinderd. Ook hier zal derhalve het beoogde doel, namelijk voorkoming respektievelijk bestrijding van houtaantasting door microorganismen, insekten en bacteriën niet volledig worden bereikt.

De uitvinding voorziet nu in een werkwijze, 25 die aan de bovengenoemde nadelen tegemoet komt.

Volgens de uitvinding brengt men bij een werkwijze als in de aanhef genoemd tezamen met het hout-beschérmingsmiddel een materiaal in de uitsparing, dat een lager watergehalte heeft dan het behandelde hout en dat een 30 versterkende werking op dit hout uitoefent wanneer het water opneemt en daardoor uitzet en/of wanneer er een blijvende druk op wordt uitgeoefend.

Bij voorkeur past men als materiaal, dat een lager watergehalte dan het behandelde hout heeft, eveneens 35 hout toe en liefst harsvrij spinthout. Spinthout is jong hout S301694 3 en bezit een veel harsrijkere celstruktuur dan bijvoorbeeld kernhout. Deze eigenschap is van belang in verband met het absorptievermogen van het hout en het vermogen om vrije vloeistof op te nemen. Door hiervoor hout toe te passen, 5 dat van harsen en andere vulstoffen is ontdaan, wordt dit effekt niet alleen versterkt, maar wordt tevens voorkomen, dat chemische reakties tussen de houtbeschermende stoffen en deze harsen en andere vulstoffen kunnen optreden.

Het verdient de voorkeur het houtmateriaal, 10 dat men in de uitsparingen van het te behandelen hout brengt, brengen,· daarin op zodanige wijze aan te /dat het erin aanwezige houtbeschérmingsmiddel wordt afgegeven in de richting van de vezels van het toegepaste houtmateriaal. Dat wil dus zeggen, dat de vezelrichting van de houten prop de radiale richting 15 is waardoor de vezelrichting dezelfde is als die van het om ringende hout. Dit geeft niet alleen het grote voordeel, dat de afgifte van het houtbeschérmingsmiddel aan het omringende hout wordt versneld, maar ook, dat het zich gelijkmatiger in het omringende hout verdeelt. Daardoor heeft men minder kans 20 op problemen bij het overschilderen van het hout .

Doordat men bij de werkwijze volgens de uitvinding met het houtbeschérmingsmiddel een materiaal in de uitsparingen brengt, dat een lager watergehalte heeft dan het behandelde hout zal de houten prop na plaatsing water 25 gaan opnemen en daarbij meer gaan uitzetten dan het direkt omringende hout krimpt. Daardoor wordt een versterkend effekt op het omringende hout uitgeoefend.

Het is algemeen bekend, dat hout van nature water bevat. Dit water kan in twee vormen aanwezig zijn, 30 namelijk gebonden aan de celwanden, het zogenoemde inhihitie- water, en als vrij water in de celholten en vaten. Dit water wordt gewoonlijk als capillair of occlusiewater aangeduid.

Dit water is pas aanwezig, indien de celwanden volledig verzadigd zijn. Bij droging van hout wordt eerst het vrije water 35 uit de celholten afgestaan. Bij bijvoorbeeld vurenhout bedraagt 8301694 4 het gebonden vocht met andere woorden het inhibitiewater maximaal ongeveer 29 %. Bij droging bij een relatief vochtgehalte van 80 % ontstaat een houtvochtigheid van ca 17 %, waarbij een krimp van 1,25 % in radiale en 0,1 % in de vezel-5 richting optreedt.

Een vurenhouten prop, die voorzien is van een houtbeschermend organisch middel en een vochtgehalte van ca 10 % bezit, zal na plaatsen in het te behandelen hout, dat continu in contact met de buitenlucht staat en als gevolg 10 daarvan een hoger vochtgehalte heeft, gaan uitzetten. Hier bij treedt naast het versterkende effekt, dat dit heeft op het omringende hout ook een stabiliserend effekt op doordat het vochtgehalte van de behandelde plaat afneemt. Dit is in het bijzonder van belang op kritieke voor houtaantasting 15 gevoelige plaatsen. Indien hier namelijk het vochtgehalte 21 % gaat overschrijden is de kans groot, dat zich de in Europa meestvoorkomende houtrotschimmels zoals Polystictus versicolor, Coniophora Puteana, Gloephillum tradeuntot ontwikkeling komen, zeer groot.

20 De uitvinding heeft ook betrekking op een voortbrengsel ter behandeling van hout, omvattende een houtbeschermend middel, eventueel verpakt in een omhulling van beschermend materiaal, welke omhulling wordt verbrijzeld bij uitoefening van druk van binnenuit, welk middel daardoor is 25 gekenmerkt, dat er een absorberend materiaal met een vochtgehalte beneden 16 . dat bij opname van water uitzet, in aanwezig is. Het verdient de voorkeur, het absorberende materiaal uit hout te doen bestaan, liefst spinthout. Ook kurk komt in aanmerking omdat het iets samendrukbaar is.

30 Indien men namelijk geen beschermend omhulsel toepast is het van voordeel het voortbrengsel volgens de uitvinding, dat men in een uitsparing van het te behandelen hout brengt, iets taps te laten toelopen, zodat de diameter van het gedeelte van de prop, dat de in het te behandelen hout aan-35 gebrachte uitsparing van buiten afsluit iets groter is dan het 8301694 5 boorgat. Daardoor wordt de prop namelijk nog vaster verankerd en kan er geen houtbeschermend middel of lijm, dat in de prop aanwezig is langs de prop ontsnappen. Indien men de prop in de uitsparing wil vastlijmen brengt men lijm aan 5 op de kop van de prop en/of langs de prop. Door de prop van een uitsparing te voorzien kan een eventuele overmaat van de lijm hierin worden opgevangen, waardoor de lijm niet in contact kan komen met eventueel aan de buitenzijde van de prop aangebrachte verf. Daardoor wordt verkleuring van de 10 verf voorkomen.

Bij een voorkeursuitvoeringsvorm van de houten prop zorgt men er ook voor, dat het gedeelte van de prop, dat het laatst in de uitsparing wordt gebracht, niet oververzadigd is met het houtbeschermende middel. Dit is 15 van groot belang bij de plaatsing van de prop terwille van de veiligheid van de verwerkers. Tevens heeft dit het grote voordeel, dat het houtbeschermende middel niet kan spatten of kan weglopen na het openen van de verpakking of kan weglopen in openstaande naden van kozijnen.

20 Opdat men geen problemen krijgt met het overschilderen van het behandelde hout kan men de geïmpregneerde prop aan een einde voorzien van een ondoordringbaar medium, bijvoorbeeld een gegalvaniseerde houtschroef, die bij plaatsing de gehele boorgatopening afsluit. Ook kan men 25 aan het eind een niet geïmpregneerde prop aanbrengen, die door middel van een samendrukbaar afdichtingsplaatje bijvoorbeeld van aluminiumfolie van het wel geïmpregneerde gedeelte gescheiden is.

De uitvinding wordt nader toegelicht aan de 30 hand van een aantal uitvoeringsvormen, die door de figuren 1 t/m 9 zijn weergegeven.

De prop volgens figuur I bestaat in hoofdzaak uit absorberend materiaal met een laag watergehalte, bijvoorbeeld kurk, houtmeel, houtkrullen, houtvezels enz.

35 Het gedeelte 1 is niet geïmpregneerd met een houtbeschermings- 8301684 6 middel.

Het gedeelte 2 is daarentegen geïmpregneerd met het houtbeschermingsmiddel. Beide gedeelten zijn van elkaar gescheiden door een laagje samendrukbaar materiaal 3, 5 dat bijvoorbeeld kan bestaan uit een restant van het ver pakkingsmateriaal waarin de prop voor gebruik verpakt was of uit lijm of hars. De afscheiding 3 voorkomt, dat het hout-beschermend middel in het geïmpregneerde gedeelte 2 penetreert in het niet-geimpregneerde gedeelte 1, wanneer bij het aan-10 brengen van de prop in een uitsparing van hout op het gedeelte 1 een druk wordt uitgeoefend. Indien in het absorberende materiaal een lijm aanwezig is zorgt het lijmgootje 4 ervoor, dat een eventueel aanwezige overmaat lijm niet naar buiten kan ontwijken.

15 Wanneer de prop van figuur 1 in een uitsparing wordt aangebracht en van buiten af een druk wordt uitgeoefend klemt het geïmpregneerde deel zich vast in het niet geïmpregneerde deel.

Bij de uitvoeringsvorm volgens figuur 2 wordt 20 de verbinding tussen het niet geïmpregneerde en geïmpregneerde deel tot stand gebracht door middel van een gegalvaniseerde koploze ijzeren schroef 5. Ook een schroef van kunststof bijv. polyurethaan komt daarvoor in aanmerking.

Bij de uitvoeringsvorm volgens figuur 3 wordt 25 de verbinding tussen het niet geïmpregneerde deel en het ge ïmpregneerde deel van het absorberende materiaal door middel van een bajonetsluiting tot stand gebracht. Door een veer 6 aan de binnenzijde en een samendrukbare verpakking te gebruiken kunnen beide gedeeltes uitzetten zonder dat de totale 30 lengte van de prop wordt beïnvloed. Dit is van groot belang in verband met de stabiliteit van de prop in het hout en voor een daarover aangebrachte verflaag.

In de uitvoeringsvorm volgens figuur 4 is gebruik gemaakt van een plastisch samendrukbare lijmlaag 7.

35 Daardoor behoeft het verpakkingsmateriaal 3 dat het geïmpreg neerde gedeelte afsluit niet samendrukbaar te zijn.

In het uitvoeringsvoorbeeld van figuur 5 wordt 8301694 4» 7 gebruik gemaakt van een glazen capsule 8, waarop een niet geïmpregneerde prop 3 is vastgeschroefd. Een afdichtingsring I1 van bijvoorbeeld kurk met aluminiumfolie of van rubber zorgt ervoor, dat het houtbeschermende middel in het geimpreg-5 neerde gedeelte 2 niet in het gedeelte 1 kan diffunderen. Bij het naar binnen slaan van deze capsule breekt het glazen omhulsel en wordt het gebroken glas en het absorberende materiaal zodanig in elkaar gedrukt, dat het gehele boorgat toch volledig wordt opgevuld. Na enige tijd zal de absorberende 10 massa door vochtopname vanuit het omringende hout zich gaan uitzetten en daardoor het geheel extra versterken.

Figuur 6 heeft eveneens betrekking op een uitvoeringsvorm met een glazen omhulsel. In deze uitvoeringsvorm is een gegalvaniseerde ijzeren schroef 9 aanwezig. Bij 15 het plaatsen van de capsule zal de schroef het glazen omhulsel kapotdrukken en zich daardoor in het omringende absorberende materiaal vast verankeren. Dit uitvoeringsvoorbeeld heeft het voordeel, dat er geen lijm behoeft te worden gebruikt, terwijl er bovendien geen houtbeschermend middel langs de schroef kan 20 ontsnappen. Er bestaat ook geen kans op spatten bij het aan brengen van de capsule. Het geheel kan worden afgewerkt met een houtreparatiemiddel zodat ook de ondergrond voor het hierover aan te brengen verfsysteem zonder meer geschikt is om er verf overheen aan te brengen.

25 Bij de uitvoeringsvorm volgens figuur 7 is slechts gebruik gemaakt van een geïmpregneerde prop 10, die versterkt is met nylon- of gegalvaniseerd gaas. Ook dit biedt het voordeel dat geen contact tussen het houtbeschermende middel en de verwerker kan plaatsvinden. De 30 laag afdichtingsmateriaal 3, dat bijvoorbeeld kan bestaan uit aluminiumfolie versterkt met papier voorkomt dat het houtbeschermende middel kan penetreren naar de verf aan de buitenzijde van het behandelde hout. Dit effekt kan nog worden versterkt door het geheel af te werken met een twee 35 componenten lijm, die ondoordringbaar is voor polaire en 8301694 δ Λ apolaire organische vloeistoffen.

In figuur 8 is wederom gebruik gemaakt van een gegalvaniseerde ijzeren schroef, die in het geïmpregneerde gedeelte van het absorberende materiaal wordt ge-5 schroefd·. Door aan het andere uiteinde van het samendrukbare materiaal een samendrukbare folie 3 aan te brengen kan de prop uitzetten zonder dat de totale lengte van het gehele voortbrengsel groter wordt. Wel zorgt deze folie dan voor een versterking van het geheel.

10 Bij de uitvoeringsvorm volgens figuur 9 is gebruik gemaakt van een platte schroef 9 van gegalvaniseerd ijzer of een kunststof en een gesloten capsule van glas. De capsule is omgeven door een dunne folie van kunststof, bijvoorbeeld polyethyleenfolie of of polyvinylchloridefolie.

15 Het geheel is zo uitgevoerd, dat na het aanbrengen van de glazen capsule in het boorgat de capsule verbrijzeld kan worden, door de schroef aan te schroeven. Bij juiste keuze van de inhoud van de capsule, nl door ervoor te zorgen, dat daarin een organische vloeistof aanwezig is, waarin de folie 20 van kunststof, die de glazen capsule aanvankelijk omhult, op los tiran het houtbeschermende middel het te beschermen hout binnendringen.

Inplaats van met een plastic folie kan men de capsule met schroef ook omhullen met nylon on gegalvani-25 seerd gaas (8). Ook deze verpakking behoeft evenmin als een omhulling van plastic folie verwijderd te worden alvorens de capsule in het boorgat te brengen. Deze uitvoeringsvorm heeft het voordeel boven de bekende capsule, waarvan de omhulling geheel uit glas bestaat, dat na het aanbrengen van de 30 capsule in het boorgat, de als afsluiting toegepaste aan- schroefbare schroef gelijktijdig met de capsule in het boorgat wordt gebracht. Bij gebruik van de bekende capsules moet namelijk na het aanbrengen van de capsule ter afsluiting van het boorgat in een afzonderlijke handeling een afslui-35 tende prop worden aangebracht. Daarbij kwam het nogal eens 830 1 694

A

9 ·* voor, dat een dergelijke prop werd aangebraclit nadat vergeten was eerst de glazen capsule aan te brengen. Dit is onmogelijk bij het aanbrengen van een afsluitende schroef, die als ëên geheel met de capsule wordt aangebracht.

5 In het algemeen is het van voordeel het om hullende materiaal van de capsule, bijvoorbeeld het glas zo te kiezen, dat het geen ultraviolet licht doorlaat. Dit bevordert de houdbaarheid van het erin aanwezige houtbescher-mende middel.

10 Tenslotte zij nog opgemkrkt, dat de uitdrukking houtbeschermend middel in ruime zin moet worden opgevat. Ook middelen, die niet als zodanig een dodende werking uitoefenen op levende organismen, maar. die zorgen voor een milieu waarin zich levende organismer^niet kunnen 'sermerigvidigen worden ermee 15 bedoeld. Zo kan men bijvoorbeeld een oplossing van paraffine in een organisch oplosmiddel toepassen. Wanneer deze oplossing in de ruimten tussen de houtvezels penetreert en het organisch oplosmiddel gedeeltelijk verdampt blijft de paraffine in de ruimtenachter, waardoor zich daarin geen levende orga-20 nismen kunnen ontwikkelen.

8301694

Claims (13)

1. Werkwijze voor het behandelen van hout, waarbij men een houtbeschermend middel in éën of meer in het hout aangebrachte uitsparingen brengt, waarna men deze uitsparing naar buiten afsluit met het kenmerk, dat men met 5 het houtbeschermende middel een materiaal in de uitsparing brengt, dat een lager watergehalte dan het behandelde hout heeft en dat een versterkende werking op dit hout uitoefent, wanneer het water opneemt en daardoor uitzet en/of wanneer er een blijvende druk op- wordt uitgeoefend.

2. Werkwijze volgens conclusie 1 met het kenmerk, dat het materiaal met het lagere watergehalte hout is.

3. Werkwijze volgens conclusie 2 met het kenmerk, dat men harsvrij spinthout toepast.

4. Werkwijze volgens een der conclusies 2-3 met het kenmerk, dat men het houtmateriaal, dat men in de uitsparingen van het te behandelen hout brengt, daarin op zodanige wijze aanbrengt, dat de afgifte van het daarin aanwezige houtbeschermende middel geschiedt in de richting 20 van de vezels van dit houtmateriaal.

4%

5. Voortbrengsel ter behandeling van hout omvattende een houtbeschermende middel eventueel verpakt in een omhulling van beschermend materiaal, welke omhulling wordt verbrijzeld bij uitoefening van druk van binnenuit 25 met het kenmerk, dat er een absorberend materiaal met een vochtgehalte beneden 16 gew.%, dat bij opname van water uitzet, in aanwezig is.

6. Voortbrengsel ter behandeling van hout omvattende een houtbeschermend middel met het kenmerk dat 30 er een absorberend materiaal met een vochtgehalte beneden 16 gew.%, dat bij opname van water uitzet, in aanwezig is en dat dit materiaal tezamen met het houtbeschermende middel 8301694 II Λ *ϊ omhuld is door verpakkingsmateriaal dat vóór het gebruik grotendeels verwijderd dient te worden.

7. Voortbrengsel volgens conclusie 5 of 6 met het kenmerk dat het absorberende materiaal uit hout 5 bestaat.

8. Voortbrengsel volgens conclusie 7 met het kenmerk dat het hout spinthout is.

9. Voortbrengsel volgens een der conclusies 5-8 met het kenmerk, dat de omhulling bestaat uit materiaal, 10 dat ultraviolette straling niet doorlaat.

10. Voortbrengsel volgens een der conclusies 5-9 met het kenmerk, dat het materiaal met een laag vochtgehalte bestaat uit twee gedeeltes met een verschillend vochtgehalte en een verschillende samendrukbaarheid.

11. Voortbrengsel volgens éën der conclusies 5-10 met het kenmerk, dat het materiaal met een laag vochtgehalte bestaat uit een niet met houtbeschermend middel geïmpregneerd gedeelte en een met houtbeschermend middel geïmpregneerd gedeelte.

12. Voortbrengsel volgens conclusie 10 met het kenmerk, dat het met houtbeschermend middel geïmpregneerde gedeelte doormiddel van een samendrukbaar afdichtings-plaatje van het niet geïmpregneerde gedeelte gescheiden is.

13. Voortbrengsel bestaande uit een capsule 25 van verbrijzelbaar materiaal, bijv. glas, waarin een hout beschermend middel aanwezig is en dat gekenmerkt is door een als schroef uitgevoerde afsluiting, die in ëën handeling tezamen met de capsule in een boorgat kan worden aangebracht. 30 3301694