NL8202554A - Televisiegeluidsontvanger. - Google Patents

Description

» . i s* .----.. .....- ......- - - - -..... ' ......

C/Ca/lh/1435

Tele vis ie gelui ds ontvan ge r.

De uitvinding heeft betrekking op een televisie-geluidsontvanger, en meer in het bijzonder op een televisie-geluidsontvanger met een verbeterde geluidskwaliteit bij de weergave van televisiegeluid.

5 Naar mate televisie-omroep met gemultiplexeerd geluid meer in zwang komt, neemt de televisiegeluidsweergave-kwaliteit, waaraan totnogtoe geen zeer hoge eisen werden gesteld, toe.

Bij de demodulatie van het televisiegeluidssignaal 10 tast men in het algemeen het "intercarrier"- of het "split-carrier"-geluidsdemodulatieprincipe toe; deze beide principes· zullen in het hiernavolgende eerst worden verduidelijkt.

Figuur 1 van de bijbehorende tekening toont het principeschema van een op het ,,intercarrier,,-geluidsdemodula-15 tieprincipe gebaseerd stelsel, waarbij een via een antenne 1 ontvangen hoogfrequentsignaal wordt toegevoerd aan een afstemeenheid 2, welke een middenfrequentsignaal afgeeft, dat een videodraaggoIfcomponent met een frequentie f van

Jr 58/75 MHz en een geluidsdraaggolfcomponent met een frequentie 20 f van 54,25 MHz bevat. Dit middenfrequentsignaal wordt toegevoerd aan een videomiddenfrequentversterker 3 en aan een voor extractie van slechts de beide draaggolfcomponenten dienend filter 4, waarvan het uitgangssignaal via een ver-sterker 5 wordt toegevoerd aan een geluidsdetector 6. Deze 25 geeft een frequentiegemoduleerd geluidssignaal af, dat de gedaante heeft van een zwevingscomponent van een signaal met een frequentie van 4,5 MHz, welke frequentie gelijk is aan het frequentieverschil tussen het video- en het geluids-draaggolfsignaal en wordt toegevoerd aan een frequentie-30 discriminator 7 voor frequentiedemodulatie tot een uitgangs-signaal, dat aan een multiplexgeluidssignaaldekodeereenheid 8 wordt toegevoerd. Deze dekodeereenheid 8 is uitgevoerd voor levering van normale,monaurale geluidssignalen in de vorm van uitgangssignalen S& en Sg wanneer het ontvangen__ 8202554 4 -2- % * geluidssignaal niet van het gemultiplexeerde type is, doch voor afgifte van een linkerkanaalgeluidssignaal (signaal in de ene taal) als uitgangssignaal SA en een rechterkanaal-geluidssignaal (signaal in een andere taal) als uitgangs-5 signaal SB wanneer het ontvangen televisiegeluidssignaal van het gemultiplexeerde type is, zoals een stereogeluidssignaal. Een deel van het door de geluidsdetector 6 afgegeven signaal wordt, na gelijkrichting, als versterkingsregelsignaal naar de versterker 5 teruggekoppeld.

10 Figuur 2 toont een principeblokschema van een volgens het "split-carrier"-geluidsdemodulatieprincipe wer-kende stelsel, waarbij het uitgangssignaal van de afstem-eenheid 2 wordt toegevoerd aan een met oppervlakeffekt werkend, acoustisch golffilter 9 met een zodanige banddoor-15 laatkarakteristiek, dat slechts de geluidsdraaggoIfcomponent met een frequentie f van 54,25 MHfz wordt doorgelaten. Deze geluidsdraaggolfcomponent wordt via een versterker 10 toegevoerd aan een menger, welke bovendien van een lokale oscillator 12 een oscillatiesignaal met een frequentie van 64,95 20 MHz krijgt toegevoerd voor multiplexering van de beide signalen. De menger 11 geeft derhalve een signaal met een frequentie van 10,7 MHz af, welke frequentie overeenkomt met het frequentieverschi1 tussen de geluidsdraaggolfcomponent en het oscillatiesignaal. Dit middenfrequentsignaal wordt 25 via een keramisch filter 13 toegevoerd aan een frequentie-discriminator 14, waarvan het demodulatie-uitgangssignaal aan de multiplexgeluidssignaaldekodeereenheid 8 wordt toegevoerd ter verkrijging van soortgelijke geluidssignalen SA en S_ als in figuur 1.

Ct 30 Het uitgangssignaal van de frequentiediscriminator 14 wordt voorts toegevoerd aan een lokale oscillator 12, zodat een regellus voor regeling van de oscillatiefrequentie van de lokale oscillator 12 wordt verkregen.

Aangezien het volgens het "intercarrier” geluids-35 demodulatieprincipe werkende stelsel een frequentiecomponent van 4,5 MHz gebruikt, welke frequentie het verschil tussen de frequenties van de videodraaggolfsignaalcomponent en de geluidsdraaggolfsignaalcomponent vormt, heeft een dergelijk ...... 8202554 s. ‘ i ' l __ _ _ _ * _ _ _.............. ....... ... . ... .... ................

-3- stelsel het nadeel, dat de videodraaggolfsignaalcomponent betrekkelijk gemakkelijk in het geluidssignaalkanaal kan binnendringen en daarin een ongewenst stoorgeluid kan ver-oorzaken.

5 Bij monaurale gdiluidsuitzending zonder geluids- multiplexering valt een dergelijk ongewenst voorgeluid echter niet erg op als gevolg van het feit, dat door de op het uitgangssignaal van de FM-geluidssignaaldetector toegepaste desaccentuering de hoogfrequente componenten enigszins 10 verloren gaan. Voor het hulpkanaalsignaal van een met multi-plexering werkende geluidsuitzending geldt echter, dat de geluidskwaliteit in aanzienlijke mate door het genoemde ongewenste stoorgeluid wordt beinvloed; dit is het gevolg van het feit, dat dit hulpkanaalsignaal voorafgaande aan de 15 genoemde desaccentuering wordt afgescheiden.

Bij een volgens het "split-carrier"-geluidsdemodu-latieprincipe werkend stelsel worden de geluidsdraaggolf-signaalcomponent en de videodraaggolfsignaalcomponent echter onafhankelijk van elkaar bewerkt, zodat de geluidsdraaggolf-20 signaalcomponent niet door de videosignaalcomponent wordt beinvloed en een geluidssignaal van goede kwaliteit wordt verkregen.

Aangezien het geluidsdraaggolfsignaal bij demodula-tie volgens het "split-carrier"-principe gescheiden van 25 het videodraaggolfsignaal wordt bewerkt, geldt echter bij een dergelijk stelsel, dat indien de lokale oscillatie-frequentie een afwijking gaat vertonen en de automatische frequentieregeling bij kanaalvoorafinstelling door middel van de afstemeenheid of bij fijne afstemming ontgrendeld 30 wordt, het onnatuurlijke verschijnsel kan voorkomen, dat het televisiegeluidssignaal wegvalt, terwijl het bijbehorende beeld onverminderd op het beeldscherm van de televisie-ontvanger zichtbaar blijft. Dit onnatuurlijke verschijnsel komt uiteraard niet als zodanig naar voren wanneer slechts 35 het beeld, dat wil zeggen zonder bijbehorend geluid, op een monitor wordt zichtbaar gemaakt, terwijl het gemultiplexeerde geluidssignaal door een afzonderlijke demodulatieschakeling ------ wordt afgeleid. Wanneer de televisie-ontvanger en de demodu- ,=, 8202 5 54 it -4- latieschakeling echter £§n geheel vormen, resp. de laatst-genoemde schakeling in de televisie-ontvanger is opgenomen, bestaat de mogelijkheid dat beeldzichtbaarmaking zonder bijbehorende geluidsweergave optreedt, waarbij de kijker 5 op een onbegrijpelijk probleem stuit. Een dergelijke ontvangst. is weinig bevredigend, terwijl een desbetreffende televisie-ontvanger moeilijk hanteerbaar is.

Aangezien bij geluidssignaaldemodulatie volgens het "intercarrier"-principe een met het verschil tussen de 10 videodraaggolfsignaalfrequentie en de geluidsdraaggolfsignaal- " frequentie overeenkomende frequentie wordt gebruikt, doet zich daarbij niet het hiervoor genoemde probleem van onge-coordineerde beeldzichtbaarmaking en geluidsweergave voor.

Aangezien bij ontvangst van een in de VHF-frequen-15 tieband gelegen omroepstation en geluidssignaaldemodulatie volgens het "split-carrier"-type geen ongewenst stoorgeluid optreedt, kan een dergelijke toepassing tot een zeer goede geluidsweergave worden. Bij ontvangst van een binnen de UHF-frequentieband gelegen omroepstation volgens dit geluids-20 demodulatieprincipe is echter gebleken, dat een dergelijke goede geluidsweergavekwaliteit niet immer kan worden ver-kregen; het weergegeven geluid steekt vaak nadelig af bij volgens het ,,intercarrier"-geluidsdemodulatieprincipe ver-kregen geluid.

25 In Japan wordt voor de lokale oscillatiefrequentie van de afstemeenheid steeds een waarde gekozen, welke 58/75 MHz hoger dan die van een ontvangen signaal ligt. Indien het niveau van een ontvangen signaal, resp. het ingangs-signaal, laag is, is de lokale oscillator in staat tot 30 stabiele, positieve oscillatie bij een voorafbepaalde lokale oscillatiefrequentie. Indien het ingangssignaalniveau daar-entegen toeneemt, blijkt echter superpositie van een stoor-signaal in een voor bepaling van de frequentiedienend element, zoals de variabele capaciteit van de lokale oscilla-35 tor, op te treden, zodanig, dat de lokale oscillatiefrequentie gaat fluctueren met het videodraaggolfsignaal; dit kan "frequentie-invang" van de lokale oscillator op een onge-wenste frequentie veroorzaken.

--- 82 0 2 5 5 4 t * -f -5- «

De automatische versterkingSregelspanning wordt zodanig aan de afstemeenheid toegevoerd, dat de automatische versterkingsregeling bij het bereiken van een ingangssignaal-niveau van 65 dB of hoger in werking treedt ter verbetering 5 van de signaal/ruis-verhouding van het beeld; dit geschiedt zowel voor de VHF- als de UHF-frequentieband.

In het geval van een binnen de VHF-gelegen omroep-station wordt de hiervoor genoemde, ongewenste "frequentie-invang" van de lokale oscillator in zodanige mate door de 10 .toepassing van de automatische versterkingsregeling tegen-gegaan, dat van een verwaarloosbaar effekt kan worden ge-sproken.

Bij ontvangst van een in de UHF-frequentieband-gelegen omroepstation, dat derhalve een betrekkelijk hoge 15 draaggolfsignaalfrequentie heeft, geldt echter, dat de gevoeligheid van het de ontvangstfrequentie bepalende element, zoals de variabele capaciteit van de afstemeenheid, resp. van de lokale oscillator, ongeveer 4 maal zo groot is als in geval van ontvangst van een in de VHF-frequentieband-20 gelegen omroepstation. In geval van een UHF-omroepstation kan derhalve de hiervoor genoemde, ongewenste frequentie-invang optreden bij een ingangssignaalniveau van ongeveer 50-60 dB, en dit verschijnsel kan niet door de automatische versterkingsregeling worden tegengegaan. Als gevolg daarvan 25 vertoont de lokale oscillatiefrequentie de neiging om met het niveau van het ingangssignaal te veranderen. Aangezien bij een televisie-ontvanger een amplitudegemoduleerde ingangs-signaal wordt toegepast, zal de lokale oscillatiefrequentie kunnen schommelen met de videodraaggolfsignaalcomponent.

30 Aangezien bij een- volgens het "split-carrier"- type werkend geluidsdemodulatiestelsel de schommelingen van de lokale oscillatiefrequentie tot gevolg kunnen hebben, dat het fluctuerende geluiddraaggolfsignaal zelf worden afge-scheiden en wordt afgegeven, veroorzaken deze schommelingen 35 het genoemde, ongewenste stoorgeluid.

De mate, waarin de geluidsweergavekwaliteit door dit ongewenste stoorgeluid wordt beinvloed, neemt snel toe binnen een gebied, waarin de automatische versterkingsrege- 8202554 \ i ν' * -6- ling in geval van ontvangst van een UHF-omroepstation niet werkzaam is. Wanneer het ongewenste stoorgeluid is gedetec-teerd en een verdere stijging van ongeveer 5 dB van het * ingangssignaalniveau optreedt, ondergaat de geluidsweergave-5 kwaliteit een aanzienlijk grotere daling dan in geval van geluidsdemodulatie volgens het "interearrier"-principe.

Teneinde dit ongewenste verschijnsel tegen te gaan, dient men de automatische versterkingsregeling van de afstem-eenheid voor ontvangst binnen de UHF-frequentieband zodanig 10 uit te voeren, dat deze reeds bij een ingangssignaalniveau van 50-60 dB werkzaam wordt. In dat geval zal echter de signaal/ruis-verhouding van het zichtbaargemaakte beeld achteruitgaan, zoals in het voorgaande reeds is opgemerkt, en voor praktische doeleinden ongeschikt wordt. Hoewel zou 15 kunnen worden overwogen, tussen de lokale oscillator van de UHF-afstemeenheid en de menger een buffertrap op te nemen, heeft dit het nadeel, dat een bufferversterker, welke de gehele UHF-frequentieband bestrijkt, uit een oogpunt van 4· vervaardigingskosten weinig aantrekkelijk is.

20 Aan de zijde van de zender doet zich bovendien het probleem voor, dat omzetting van amplitudemodulatie in fase-modulatie optreedt. Aangezien bij een met multiple<irelayering via een satelliet werkend omroepstelsel het videodraaggolf-signaal en het geluidsdraaggolfsignaal tegelijkertijd en 25 in dezelfde mate aan faseveranderingen worden onderworpen, zal bij toepassing van geluidsdemodulatie volgens het "intercarrier "-principe de opgetreden faseverschuiving worden geelimineerd, zodat niet het ongewenste stoorgeluid optreedt. Bij geluidsdemodulatie volgens het "split-carrier"-principe 30 doet zich echter weer het verschijnsel voor, dat de geluidsdraaggolfsignaal component met de daarin opgetreden fase-schommelingen wordt afgescheiden en in die vorm wordt gedemoduleerd, waarbij het onmogelijk is om de opgetreden fasemodulatiecomponent te elimineren, zodat het ongewenste 35 stoorgeluid optreedt (buzz noise).

Zoals in het voorgaande is uiteengezet, leent geluidsdemodulatie volgens het "split-carrier"-principe zich - niet zeer goed voor verbetering van de geluidsweergeefkwali- «« 8202554

V

I ·-* . -7- teit bij televis'iegeluid en treden in dat geval verschillende nadelen naar voren.

In verband daarmede wordt bij de toepassing van een met een multiplex geluidssignaaldekodeereenheid uitge-5 voerde televisie-ontvanger in de eerste plaats aandacht besteed aan het bedieningsgemak van de kijker en worden voorts zodanige maatregelen getroffen, dat een televisie-geluid met een goede geluidskwaliteit en zo min mogelijk stoorgeluid. (buzz noise) wordt verkregen. Aan de hand van 10 het blokschema volgens figuur 3 zal nu een dergelijke televi-siegeluidsontvanger worden beschreven. Deze is uitgerust met een geluidsdemodulatieschakeling van het "intercarrier type en met een geluidsdemodulatieschakeling van het "split-carrier" -type, waarbij steeds het uitgangssignaal van een 15 van beide demodulatieschakelingen wordt gekozen.

Eerst wordt de volgens het "intercarrier"-principe werkende geluidsdemodulatieschakeling beschreven. Daarbij wordt het uitgangssignaal van de afstemeenheid 2 toegevoerd aan de videomiddenfrequentversterker 3, waarvan het uitgangs-20 signaal zowel aan een niet in de tekening weergegeven video-detectieschakeling als aan de geluidsdetectieschakeling 6 wordt toegevoerd. Het door de geluidsdetectieschakeling 6 afgegeven, frequentiegemoduleerde geluidssignaal wordt toegevoerd aan een frequentiediscriminator’7, waarvan het frequen-25 tiegedemoduleerde uitgangssignaal wordt toegevoerd aan een signaalschakeleenheid 16.

Vervolgens wordt de volgens het "split-carrier"-type werkende geluidsdemodulatieschakeling beschreven. Bij deze schakeling wordt het uitgangssignaal van de afstemeen— 30 heid toegevoerd aan een met oppervlakte-effekt werkend, acoustisch golffilter 9, dat slechts een bewerking van de geluidsdraaggolfsignaalcomponent uitvoert, waarna deze component door een frequentie-omzetschakeling 15 wordt omgezet tot een geluidsdraaggolfsignaal met een frequentie 35 van 10,7 MHz, dat op zijn beurt aan een frequentiediscriminator 14 wordt toegevoerd. Het gedemoduleerde uitgangssignaal van de discriminatieschakeling 14 wordt eveneens aan de ..... signaalschakeleenheid 16 toegevoerd, welke naar keuze dit ,;, 82 0 2 5 5 4 v i « -8- laatstgenoemde uitgangssignaal of dat van de frequentie-discriminator 7 aan de multiplexgeluidssignaaldekodeerheid 8 levert.

Vervolgens zal de voor besturing van de overscha-5 keling van de signaalschakeleenheid 16 dienende besturings-schakeling worden beschreven. Het uitgangssignaal van de frequentiediscriminator 14 wordt toegevoerd aan een laag-doorlaatfilter 17, dat een S-golfvormig uitgangssignaal volgens figuur 4 afgeeft, dat aan een vergelijkingsschakeling 10 18 wordt toegevoerd’. Indien de ontvangstomstandigheden on- guns tig zijn en de frequentie van de niet in de tekening weergegeven, lokale oscillator van de afstemeenheid 2 bij-voorbeeld tijdens fijne afstemming of dergelijke door middel van. de afstemeenheid 2 met een bedrag + 250 kHz verandert, 15 zal de vergelijkingsschakeling bijvoorbeeld een detectie-uitgangssignaal ter waarde "l" afgeven, dat via een OF-poortschakeling 19 als stuursignaal aan de signaalschakeleenheid 16 wordt toegevoerd, zodanig, dat deze laatstgenoem-de het van de frequentiediscriminator 7 van de volgens het 20 "intercarrier"-principe werkende geluidsdemodulatieschakeling afkomstige, gedemoduleerde uitgangssignaal aan de multiplex-geluidssignaaldekodeereenheid 8 toevoert.

Wanneer de ontvangstomstandigheden gunstig zijn en de vergelijkingsschakeling 18 geen detectie-uitgangs-25 signaal ter waarde "1" afgeeft, vindt overschakeling van de signaalschakeleenheid 16 naar het uitgangssignaal van de tot de volgens het "split-carrier"-principe werkende geluids-demodulatieschakeling behorende frequentiediscriminator 14 plaats, zodat dit gedemoduleerde uitgangssignaal dan aan de 30 multiplexgeluidssignaaldekodeereenheid 8 wordt toegevoerd.

Aangezien de vergelijkingsschakeling 18 onder gunstige ontvangstomstandigheden geen detectie-uitgangs-signaal ter waarde "1" afgeeft, zal in dat geval steeds het van de volgens het "split-carrier"-principe werkende geluids-35 demodulatieschakeling afkomstige uitgangssignaal aan de dekodeereenheid 8 worden toegevoerd, zodat een televisie-geluid van goede kwaliteit en zonder "buzz noise" wordt ------verkregen.

.8202554 v ♦ ·* 4 -9-

Indien de frequentiefout van de lokale oscillator van de afstemeenheid 2 een voorafbepaalde waarde bereikt of overschrijdt, bijvoorbeeld tijdens fijne afstemming of dergelijke van de afstemeenheid 2, dan zal de vergelijkings-5 schakeling 18 het detectie-uitgangssignaal ter waarde "l" afleveren, zodat dan door de signaalschakeleenheid 16 naar het uitgangssignaal van de volgens het "intercarrier"-principe werkende geluidsdetectieschakeling wordt overge-schakeld, resp. dit gedemoduleerde uitgangssignaal naar de 10 multiplexgeluidssignaaldekodeereenheid 8 wordt doorgelaten. Het verschijnsel, dat het geluid verloren gaat, terwijl het beeld nog steeds op het beeldscherm wordt zichtbaar gemaakt, doet zich derhalve bij een dergelijke televisie-ontvanger niet voor.

15 Voorts kan omtrent een dergelijke televisie-ont-_ vanger worden opgemerkt, dat wanneer de signaalschakeleenheid 16 door middel van een speciale, niet in de tekening weerge-geven kiesschakelaar voor overschakeling naar keuze van de gebruiker van geluidsdemodulatie volgens het "split-carrier"-20 principe naar geluidsdemodulatie volgens het "intercarrier"-principe wordt geactiveerd, bij ontvangst van een binnen de UHF-frequentiebandgelegen omroepstation en voorts wanneer de genoemde "buzz-noise" merkbaar in het afgegeven geluid ' is, via een met de uitgangsaansluiting van de genoemde kies-25 schakelaar verbonden aansluiting 20 een met het detectie- uitgangssignaal ter waarde "1" van de vergelijkingsschakeling 18 overeenkomend dwangstuursignaal verschijnt, dat via de OF-schakeling 19 aan de signaalschakeling 16 wordt toege-voerd, zodat deze gedwongen van de volgens het'^plit-carrier"·-30 principe werkende geluidsdemodulatieschakeling naar de volgens het "intercarrier"-principe werkende geluidsdemodulatieschakeling over te gaan. Het nadeel dat kan optreden, wanneer uitsluitend de volgens het "split-carrier"-principe werkende geluidsdemodulatieschakeling wordt gebruikt, wordt daarmee 35 ondervangen.

De werking van de televisiegeluidsontvanger volgens figuur 3 zal nu worden beschreven aan de hand van figuur 4.

.......· Als gevolg van de karakteristiek van de frequentiediscrimi- ™ 8202554 -10- nator 14 zal de door het laagdoorlaatfilter 17 afgegeven uitgangsspanning E een met de frequentie f van zijn ingangs-signaal S-vormig verlopende gedaante hebben, zoals figuur 4 laat zien. In figuur 4 heeft fQ betrekking op de afstem-5 frequentie van de frequentiediscriminator 14; wanneer f = f^, E = 0. Wanneer de signaalfrequentie f·voldoet aan de relatie fj - f - f2f vertonen de uitgangsspanning E van het laagdoorlaatfilter 17 en de frequentie f een lineaire relatie; wanneer f Cf^ en f > f2, E = 0. De uitgangsspanning E van 10 het laagdoorlaatfilter zal nu voor de gevallen, waarin resp. f = f^ en f = f2, met de resp. waarden E^ en E2 worden aangeduid. Voorts worden frequentiewaarden f^* en f2' zodanig gekozen, dat wordt voldaan aan fA <f^' < fQ, f^ < f2* < f2 en f2' - fg = Fq - f^*. De daarbij optredende waarden van 15 de uitgangsspanning E worden resp. aangeduid als E1' en E2'. De afstemfrequentiewaarden f, waarbij de frequentie van de lokale oscillator van de afstemeenheid 2 een afwijking van + 250 kHz of meer vertoont en welke in het voorgaande zijn genoemd, worden resp. als f2’ en f^' aangeduid.

20 In de vergelijkingsschakeling 18 worden referen- tiespanningen E^1 en E2‘ gevormd en gebruikt. Wanneer de uitgangsspanning E van het laagdoorlaatfilter aan de voor-‘ waarde E^' = E ^ E2' voldoet, dat wil zeggen wanneer de frequentie F binnen het door de letter a in figuur 4 aange-25 duide gebied f^* $ f = f2* blijft, zal het detectie-uitgangs-signaal de waarde "0" vertonen, zoals in het voorgaande reeds is geinduceerd, zodat de signaalschakeleenheid 16 wordt overgeschakeld voor doorlating van het gederaoduleerde uit-gangssignaal van de volgens het "split-carrier,,-principe 30 werkende geluidsdemodulatieschakeling naar de multiplex-geluidssignaaldekodeereenheid 8.

Wanneer E zodanig daalt, dat E < E^' en E > E2‘, dat wil zeggen wanneer de frequentie f in het in figuur 4 met de letter b aangeduide gebied f >f2‘ en f ^ f^ ligt, 35 zal het detectie-uitgangssignaal de waarde "1" vertonen, zoals reeds is. aangeduid, waarbij de signaalschakeleenheid 16 wordt overgeschakeld voor doorlating van het gedemoduleer--..... de uitgangssignaal van de volgens het ,,intercarrier"-werkende 82025 54 -11- geluidsdemodulatieschakeling naar de multiplexgeluidssignaal-dekodeereenheid 8.

Indien met een dergelijke televisiegeluidsontvanger, resp. een met.de beide typen geluidsdemodulatieschakeling 5 uitgevoerde televisie-ontvanger, een videobandapparaat (VTR) voor weergave van eerder opgenomen informatie of een met frequentie-omzetting werkend, gemeenschappelijk antenne-systeem is gekoppeld, is het gebruikelijk, dat door het videobandapparaat of het gemeenschappelijk antennesysteem 10 een in een "leeg" of ongebruikt kanaal van de televisie-ontvanger gelegen, hoogfrequent-draaggolfsignaal wordt gebruikt voor toevoer van de in aanmerking komende informatie aan de hoogfrequentingangsaansluiting of antenne-aan-sluiting van de televisie-ontvanger.

15 Aangezien een dergelijk in-een ongebruikt kanaal van de televisie-ontvanger gelegen, hoogfrequentdraaggolf-signaal gewoonlijk een betrekkelijk geringe frequentie-stabiliteit vertoont, kan zich echter het verschijnsel voor-doen, dat wanneer door de televisie-geluidsontvanger het 20 frequentiegedemoduleerde uitgangssignaal van de volgens het ,,split-carrier,,-principe werkende geluidsdemodulatieschakeling wordt gekozen, de uit de genoemde frequentie-instabili-teit resulterende, residuele frequentieschommelingscomponent in de gedaante van een ongewenst stoorgeluid naar voren 25 komt, waardoor de signaal/ruis-verhouding van het ten gehore gebrachte geluid daalt.

De onderhavige uitvinding stelt zich ten doel, een televisie-geluidsontvanger te verschaffen, welke in dit opzicht een verbetering vertoont ten opzichte van de televi-30 siegeluidsontvanger volgens figuur 3.

Voorts stelt de uitvinding zich ten doel# een televisiegeluidsontvanger te verschaffen, welke een verbeter-de geluidsweergavekwaliteit heeft.

Een ander doel van de uitvinding is het verschaffen 35 van een televisiegeluidsontvanger, waarbij in geval van een hoogfrequenttelevisiesignaal met geringe frequentiestabiliteit geforceerde overschakeling naar het gedemoduleerde uitgangs---------- signaal van de volgens het "intercarrier"-principe werkende.

WJt 820 2 5 54 v -12- geluidsdemodulatie-schakeling plaatsvindt.

Daartoe gaat de uitvinding uit van een: televisiege1uidsontvanger, welke is voorzien van: een ingangs aansluiting voor ontvangst van een televisiegeluids-5 signaal van naar keuze een omroepstation en een lokale video-informatiebron; een met de ingangsaansluiting gekoppelde afstemeenheid met een lokale oscillator; een eerste met de afstemeenheid gekoppelde geluidsdemodulatieschakeling van het "intercarrier"-type; een tweede met de afstemeen-10 heid gekoppelde geluidsdemodulatieschakeling van het "split-carrier"-type; een geluidssignaaluitgangsaansluiting; schakelmiddelen voor selectieve opname van de eerste of de tweede geluidsdemodulatieschakeling tussen de afstemeenheid en de geluidssignaaluitgangsaansluiting; met de afstemeen-15 heid gekoppelde frequentiedetectiemiddelen voor detectie van een frequentiefout van de lokale oscillator; en eerste op het uitgangssignaal van de frequentiedetectiemiddelen reagerende bekrachtigingsmiddelen voor zodanige bekrachti-ging van de schakelmiddelen/ dat de tweede geluidsdetectie-20 schakeling tussen de afstemeenheid en de geluidssignaal-uitgangsaansluiting wordt opgenomen wanneer het uitgangssignaal van de frequentiedetectiemiddelen een lager dan een voorafbepaald niveau vertoont.

Volgens de uitvinding dient een : .dergelijke 25 televisiegeluidsontvanger voorts te zijn gekenmerkt door: bij koppeling van een lokale video-informatiebron met de ingangsaansluiting geactiveerde besturingsmiddelen, benevens door tweede op het uitgangssignaal van de besturings-middelen reagerende bekrachtigingsmiddelen voor zodanige 30 bekrachtiging van de schakelmiddelen/ dat de eerste geluidsdemodulatieschakeling tussen de afstemeenheid en de geluids-signaaluitgangsaansluiting wordt opgenomen wanneer de lokale televisie-informatiebron met de ingangsaansluiting wordt doorverbonden.

35 De uitvinding zal worden verduidelijkt in de nuvol- gende beschrijving aan de hand van de bijbehorende tekening van enige uitvoeringsvormen, waartoe de uitvinding zich -------- ©chter niet beperkt. In de tekening tonen: 82 0 2 5 5 4 » -13-

Pi guur 1 een blokschema van een televisiegeluids-ontvanger van gebruikelijk type met een volgens het "inter-carrier" -principe werkende geluidsdemodulatieschakeling,

Piguur 2 een blokschema van een televisiegeluids-5 ontvanger van gebruikelijk type met een volgens het "split-carrier" -principe werkende geluidsdemodulatieschakeling,

Piguur 3 een blokschema van een televisiegeluids-ontvanger van gebruikelijk type met overschakeling tussen een volgens het "intercarrier"-principe werkende geluids-10 demoddlatieschakeling en een volgens het "split-carrier"-principe werkende geluidsdemodulatieschakeling,

Piguur 4 een frequentiekarakteristiek,

Piguur 5 een blokschema van een televisiegeluids-ontvanger volgens een eerste uitvoeringsvorm van de onder-15 havige uitvinding,

Piguur 6A-6E enige frequentiekarakteristieken, Figuur 7 een blokschema van een televisiegeluids-ontvanger volgens een tweede uitvoeringsvorm van de onder-havige uitvinding.

20 Bij de vervolgens aan de hand van figuur 5 de be- schrijving, eerste uitvoeringsvorm van een televisiegeluids-ontvanger volgens de uitvinding worden zoveel mogelijk de-zelfde verwijzingssymbolen als bij de eerder beschreven televisiegeluidsontvangers van gebruikelijk type gebruikt.

25 De uitvoeringsvorm volgens figuur 5 wordt toege- licht voor het geval, Waarin een als videobandapparaat uitgevoerde, lokale video-informatiebron met een televisie-ontvanger wordt gekoppeld.

In het blokschema volgens figuur 5 heeft het ver-30 wijzingssymbool 2fc betrekking op een hoogfrequentingangs- aansluiting of antenne-aansluiting van de afstemeenheid 2. Het in figuur 5 in zijn geheel met 40 aangeduide videobandapparaat bevat in de eerste plaats een ontvangst- en opneemschakeling (met inbegrip van een eigen afstemeenhei'd) 35 41 voor ontvangst van hoogfrequenttelevisiesignalen via. de antenne 1 en voor zodanig. opname van dergelijke signalen, dat de video- en audiosignalen op in aanmerking komende wijze worden gemoduleerd en door middel van niet in de ,,.. 82025 54 * __ _______ -14- tekening weergegeven, resp. roteerbare en vaststaande mag-neetkoppen op een magnetische registratiedrager worden opge-nomen.

Voorts bevat het videobandapparaat een weergeef-5 en uitzendschakeling 42 voor ontvangst van de door de roteerbare en vaste magneetkoppen uit een magnetische registratiedrager uitgelezen signalen en voor omzetting, resp. daarop-volgende toevoer aan de genoemde hoogfrequentingangsaan-sluiting 2t van de afstemeenheid 2 van de uitgelezen video-10 en audiosignalen; deze worden toegevoerd in de vorm van een hoogfrequentdraaggolfsignaal met een binnen een ongebruikt kanaal van de VHF-frequentieband gelegen draaggolffrequentie; in het gebied rondom Tokio is dit bijvoorbeeld het tweede kanaal van de VHF-frequentieband.

15 Het videobandapparaat 40 bevat bovendien een kies- schakelaar 43/ welke naar keuze de antenne 1 of de weergeef-en uitzendschakeling 42 van het videobandapparaat met de hoogfrequentingangsaansluiting 2t van de afstemeenheid doorverbindt. Deze schakelaar 43 is gewoonlijk van het met 20 de hand bedienbare type, doch kan ook een elektronisch bestuurde schakelaar zijn. In het laatstgenoemde geval vindt de besturing door middel van een andere met de hand te bedienen schakelaar of door afstandsbediening plaats. Het uitgangssignaal van de afstemeenheid 2 wordt via een met 25 · oppervlakte-effekt werkend, acoustisch golffilter 21 met de videomiddenfrequentie toegevoerd aan een versterker 22, waarvan het uitgangssignaal via een geluidsinvangschakeling 23 aan een videodetectieschakeling 24 voor levering van een videodetectie-uitgangssignaal wordt toegevoerd. Voorts 30 wordt het uitgangssignaal van de versterker 22 aan een schakeling 25 voor automatische fijne afstemming toegevoerd, waarbij de frequentiefouten van het videomiddenfrequent-draaggolfsignaal worden gebruikt voor regeling van de lokale oscillatiefrequentie van de afstemeenheid 2.

35 In het blokschema volgens figuur 5 heeft het ver- wijzingsgetal 26 betrekking op de volgens het "split-carrier"-principe werkende geluidsdemodulatieschakeling in zijn -------- . geheel; daarbij woiidt het uitgangssignaal van de afstem- 8202554 i ' -15- eenheid door het met oppervlakte-effekt werkende, acoustische golffilter 9 omgezet in een geluJdsdraaggolfsignaalcomponent met een frequentie van 54,25 MHz, welke via de versterker 10 aan de mengschakeling 11 wordt toegevoerd. Daamaast 5 levert den lokale oscillator 12 een lokaal oscillatiesignaal met een frequentie van 64,95 MHz, dat eveneens aan de mengschakeling 11 wordt toegevoerd. Deze geeft als uitgangs-signaal een signaal af, waarvan de frequentie gelijk is. aan het verschil of de som van de frequenties van de beide 10 aan de schakeling toegeyoerde signalen; dit mengsignaal wordt toegevoerd aan een keramisch filter met een zodanige bandfilterkarakteristiek, dat een geluidsdraaggolfsignaal-component met een frequentie van 10,7 MHz, overeenkomende met het verschil in frequentie tussen beide toegevoerde 15 signalen, resulteert. Deze geluidsdraaggolfsignaalcomponent van 10.,7 MHz wordt via een 3-trapsbegrenzingsversterker 27 toegevoerd aan een voor frequentiedemodulatie dienende frequentiediscriminator 14, waarvan het gedemoduleerde uit-gangssignaal aan de als kiesschakeling dienende signaal-20 schakeleenheid 16 wordt toegevoerd. Het uitgangssignaal van de frequentiediscriminator 14 wordt voorts via het laag-doorlaatfilter 17 aan de lokale oscillator 12 toegevoerd, zodanig, dat de oscillatiefrequentie daarvan aan automatische regeling wordt onderworpen.

25 In het blokschema volgens figuur 5 is de volgens het ,rintercarrier"-principe werkende geluidsdemodulatie-schakeling in zijn geheel met het verwijzingsgetal 28 aan-geduid. Daarbij wordt het uitgangssignaal van de versterker 22 toegevoerd aan de geluidssignaaldetector 6, welke een 30 geluidsdraaggolfsignaalcomponent met een freq;uentie van 4,5 MHz afgeeft, welke aan een voor demodulatie dienende frequentiediscriminator 7 wordt toegevoerd. Het gedemoduleerde uitgangssignaal van de frequentiediscriminator 7 wordt aan de reeds genoemde signaalschakeleenheid 16 toegevoerd.

35 De televisiegeluidsontvanger volgens figuur 5 bevat voorts een in zijn geheel met het verwijzingsgetal 29 aangeduide besturingsschakeling voor besturing van de scha-- kelwerking van de signaalschakeleenheid 16. Deze besturings- «« 8202554 —16— schakeling omvat in de eerste plaats een eerste besturings-sectie 29a, weIke overeenkomt met de eerder aan de hand van de bekende televisiegeluidsontvanger volgens figuur 3 be-schreven besturingsschakeling. Daarbij wordt het door de 5 frequentiediscriminator 14 afgegeven, gedemoduleerde uit-gangssignaal toegevoerd aan het laagdoorlaatfilter 17/ dat het S-vormige uitgangssignaal volgens figuur 6A afgeeft resp. aan de vergelijkingsschakeling 18 levert. Het detec-tie-uitgangssignaal van de vergelijkingsschakeling 18 wordt 10 als schakelbesturihgssignaal aan de signaalschakeleenheid 16 toegevoerd via een eerste schakeling 35 met een hysteresis-effekt en de OF-poortschakeling 19. Daarbij wordt voor de betekenis van de aansluiting 20 en de werking van een daaraan toegevoerd besturingssignaal verwezen naar hetgeen 15 reeds in het verband van figuur 3 is opgemerkt.

De besturingsschakeling 29 volgens de uitvinding bevat bovendien een tweede besturingssectie 29b. Daarbij wordt de geluidsdraaggolfsignaalcomponent met een frequentie van 10,7 MHz, welke bijvoorbeeld aan de tweede en de derde 20 trap, van de 3-trapsbegrenzingsversterker 27 wordt afgenomen, toegevoerd aan resp. niveaudetectieschakelingen 30 en 31, waarvan de resp. detectie-uitgangssignalen, welke de gedaan-te van gelijkspanningen hebben, via resp. omkeerversterkers 32 en 33 aan een o.ptelschakeling 34 worden toegevoerd.

25 Het uit deze optelling resulterende uitgangssignaal volgens figuur 6C wordt via een tweede schakeling 36 met hysteresiseffekt en de OF-poortschakeling 19 als schakelbesturings-signaal' aan de signaalschakeleenheid 16 toegevoerd.

Vervolgens zal aan de hand van de figuren 6A-6E 30 de werking van de besturingsschakeling 29 volgens figuur 5 worden beschreven. Figuur 6A toont de S-vormige gedaante-verandering van de uitgangsspanning S^, welke aan de eerste schakeling 35 met hysteresiseffekt wordt toegevoerd, als funktie van de frequentie; figuur 6B toont de frequentie-35 karakteristiek, resp. het verloop van de uitgangsspanning S2 van de eerste schakeling 35 met hysteresiseffekt als funktie van de frequentie; en figuur 6C toont de frequentiekarak-teristiek, resp. het verloop van een aan de tweede schake- -,,,. 82025 54 . n -17- ling 36 met hysteresiseffekt toe te voeren niveaudetectie-spanning Sg (f)· Figuur 6D toont de frequentiekarakteristiek Sg (f) van de uitgangsspanning van de tweede schakeling 36 met hysteresiseffekt. Figuur 6E toont de frequentiekarak-5 teristiek Sg (f) van het schakelbesturingssignaal Sg (f) {.= S2 (f) + (f)J· , dat uiteindelijk aan de signaal- eenheid 16 wordt toegevoerd.

Zoals de figuren 6A-6E laten zien heeft het syiribool £q betrekking op de centrale frequentiewaarde van de afstero-10 kring van de frequentiediscriminator 14. De symbolen ^ - fg vertegenwoordigen alle bepaalde frequentiewaarden, zodanig, dat ^ < fg < fg < f^ < fg < fg < fg < £^ 4. f2· Bovendien kan worden opgemerkt, dat de frequentiewaarden f^, f2; fg, f^; fg, fg en f^, fg steeds paarsgewijze symmetrisch ten 15 opzichte van de centrale frequentiewaarde fQ verdeeld zijn.

De aan de eerste schakeling 35 met hysteresiseffekt toe te voeren ingangsspanning, dat wil zeggen de S-vormig verlopende uitgangsspanning (f) volgens figuur 6A, krijgt de waarde "0" wanneer f < f^ f > f2 en f = fg. Wanneer £^ 20 < f < f2 neemt de spanning S1 (f) lineair met de frequentie f toe.

Bij een toename van de frequentie f zal de uitgangsspanning S2 (f) volgens figuur 6B van de eerste schakeling 35 met hysteresiswerking resp. de waarde "0" aannemen 25 wanneer f ^ f^, doch de waarde "1" wanneer ^ ^ f - f^; de waarde **0" wanneer f_ * f < f., doch de waarde "1" wanneer

4 * ** Z

f^ = f < f2; en weer de waarde "0" wanneer f2 = f.

Voorts zal de uitgangsspanning S2 (f) volgens figuur 6B van de eerste schakeling 35 met hysteresiswerking 30 bij afname van de frequentie f resp. de waarden "0" aannemen wanneer f2 = f, doch de waarde Ml" wanneer fg = f < f2; de waarde "0" wanneer f0 = f < £of doch de waarde "1" < 3 o wanneer f ^ = f < f^; en weer de waarde "0" wanneer f < f^.

De aan de tweede schakeling 36 met hysteresiseffekt 35 toe te voeren ingangsspanning (f) volgens figuur 6C vertoont een minimum niveau van konstante waarde wanneer f5 ® f = fg, waarna het niveau geleidelijk toeneemt naar mate f ten opzichte van fg afneemt of ten opzichte van fg ,,, 8202 5 54 1 , · ' · -18- toeneemt. De hier beschreven karakteristiek heeft de omge-keerde gedaante van de bandfilterkarakteristiek van het keramische filter 13.

De door de tweede schakeling 36 met hysteresis-5 werking afgegeven uitgangsspanning (f) volgens figuur 6D krijgt de waarde "l" wanneer f < doch de waarde "0" wanneer = f <. £^, en weer de waarde "1" wanneer £^ s f, steeds met toename van f.

Bij afname van f neemt de uitgangsspanning S4 (f) 10 volgens figuur 6D van de tweede schakeling 36 met hysteresis-effekt resp. de waarde "1" wanneer fg = f, de waarde "0" wanneer fg = f < fg en weer de waarde "1" wanneer f < fg aan.

Bij een toename van f zal het schakelbesturings-15 signaal Sg(f) £= 82(f) * S^(f)^ volgens figuur 6E derhalve de waarde "1" aannemen wanneer f < £n, de waarde "0” wanneer < < = f < f^ en weer de waarde "1" wanneer ^ f.

Bij een afname van f zal het schakelbesturingssig- naal Sc(f) volgens figuur 6E achtereenvolgens de waarde "1" < < 20 aannemen wanneer fg = £, de waarde "0" wanneer f^ = f < fg en weer de waarde "1" wanneer f < fg.

Zoals uit het voorgaande blijkt, wordt de signaal-schakeleenheid wanneer (f) = "l" zodanig bekrachtigd, dat het gedemoduleerde uitgangssignaal van de tot de volgens 25 het "intercarrier"-principe werkende geluidsdemodulatie-schakeling behorende frequentiediscriminator 7 naar de multiplexgeluidssignaaldekodeereenheid 8 wordt doorgelaten. Wanneer (f) = "0", wordt de signaalschakeleenheid 16 zodanig bekrachtigd/ dat het gedemoduleerde uitgangssignaal 30 van de tot de volgens het ”split-carrier"-principe werkende geluidsdemodulatieschakeling behorende frequentiediscriminator 14 naar de multiplexgeluidsignaaldekodeereenheid 8 wordt doorgelaten.

Vervolgens wordt iets verder op het videobandappa-35 raat 40 ingegaan. Dit apparaat bevat een besturingsinrich-ting 44, welke de signaalschakeleenheid 16 van de televisie-geluidsontvanger zodanig bestuurt, dat wanneer de kiesscha----- tyelaar 43 wordt overgeschakeld voor toevoer van het door 820 2 5 54 t -19- de weergeef- en uitzendschakeling 42 afgegeven hoogfrequent-televisiesignaal aan de hoogfrequentingangsaansluiting 2t van de televisiegeluidsontvanger, het gedemoduleerde uit-gangssignaal van de volgens het "intercarrier"-principe 5 werkende geluidsdemodulatieschakeling 28 naar de multiplex-geluidsignaaldekodeereenheid 8 wordt doorgelaten. Meer in details kan worden gesteld, dat de positieve aansluiting van een gelijkspanningsbron 45, waarvan de negatieve aansluiting is geaard, (met enige serieweerstand) kan worden 10 geaard door middel van een schakelaar 46, welke voor bediening mechanisch is gekoppeld met de kiesschakelaar 43, en voorts is verbonden met een besturingsaansluiting 47, welke naar δέη van de ingangsaansluitingen van de OF-poort-schakeling 19 leidt. Wanneer de kiesschakelaar 43 naar de 15 antenne 1 wordt overgeschakeld, komt de schakelaar 46 in zijn gesloten toestand, zodat de desbetreffende ingangs-aansluiting van de OF-poortschakeling 19 op het niveau "0" komt. Wanneer de kiesschakelaar 43 naar de weergeef- en zendschakeling 42 van het videobandapparaat wordt overge-20 schakeld, komt de schakelaar 46 in zijn open toestand, zodat de desbetreffende ingangsaansluiting van de OF-poortschakeling 19 op het niveau "1" komt. De signaalschakelbesturings-eenheid 16 wordt derhalve zodanig bestuurd, dat in dat geval het gedemoduleerde uitgangssignaal van de volgens het "inter-25 carrier"-principe werkende geluidsdemodulatieschakeling 28 naar de dekodeereenheid 8 wordt doorgelaten.

Mogelijk is het, dat het gehele videobandapparaat 40 of de kiesschakelaar 43 en de besturingsinrichting 44 te zamen in de televisie-ontvanger worden opgenomen.

30 Vervolgens zal het geval worden beschouwd, waarbij een tot een centraal antennesysteem behorende draaggolf-modulator (CATV adapter), welke een ander voorbeeld van een lokale video-informatiebron vormt, met een televisie-ontvanger wordt gekoppeld; daartoe wordt verwezen naar figuur 7, 35 waaruit overigens de met die volgens figuur 5 overeenkomende componenten grotendeels zijn weggelaten.

In figuur 7 heeft het verwijzingsgetal 50 betrek-king op een tot een centraal antennesysteem behorende aan-

J1 Jy-2LC

8202554 * .i- -20- paseenheid (CATV-adapter), welke aan een meestal als coaxiale kabel uitgevoerde transmissieleiding van het centrale antennesysteem is aangesloten via zijn ingangsaansluiting 52. Via de transmissielijn 51 worden de normale standaard-5 televisiesignalen (bijvoorbeeld de televisiesignalen voor de kanalen 1-12 van de VHF-frequentieband) en speciale televisiesignalen van het zogenaamde "PAY-channel"-type aangeboden. De laatstgenoemde, speciale televisiesignalen worden toegevoerd aan een omzetter 53 voor "descrambling" 10 en daarop omgezet in een hoogfrequenttelevisiedraaggolf- signaal, waarvan de frequentie binnen een ongebruikt kanaal ligt. Het door de omzetter 53 afgegeven hoogfrequenttelevi-siedraaggolfsignaal of het via de ingangsaansluiting 52 ontvangen standaardtelevisiesignaal wordt door een kies-15 schakelaar 43' naar de hoogfrequentingangsaansluiting 2t van de televisie-ontvanger doorgelaten.

De aanpassingseenheid 50 bevat een met de bestu- · ringsinrichting 44 volgens figuur 5 overeenkoraende of daar-mee gelijkenis vertoonde besturingsinrichting 44, waarvan 20 de schakelaar 46 voor bediening is gekoppeld met de kies-schakelaar 43’.

Wanneer bij de schakeling volgens figuur 7 de kiesschakelaar 43' naar de omzetter 53 wordt overgeschakeld, wordt de ingangsaansluiting van de OF-poortschakeling 19 25 door de besturingsinrichting 44 op het niveau "1” gebracht, hoewel zulks in figuur 7 niet is te zien. Daardoor wordt de signaalschakeleenheid 16 zodanig bekrachtigd, dat het gedemoduleerde uitgangssignaal van de volgens het "inter-carrier"-principe werkende geluidsdemodulatieschakeling 28 30 naar de multiplexgeluidsignaaldekodeereenheid 8 wordt doorgelaten.

Mogelijk is het, dat de gehele aanpassingseenheid 50 of de kiesschakelaar 43’ en de besturingsinrichting 44 te zamen in de televisie-ontvanger worden opgenomen. Voorts 35 is het mogelijk, dat voor verwerking van de standaard- televisiesignalen en speciale televisiesignalen van het PAY-type afzonderlijke afstemeenheden 2 worden gebruikt.

— Bij de hiervoor beschreven uitvoeringsvormen van ,,,, 8202 5 54 -21" een televisiegeluidsontvanger volgens de uitvinding wordt onder gunstige ontvangstomstandigheden het gedemoduleerde uitgangssignaal van de volgens het "split-carrier"-principe werkende geluidsdeniodulatieschakeling 26 naar de multiplex-5 geluidssignaaldekodeereenheid 8 doorgelaten, waaruit een televisiegeluid van goede kwaliteit zonder "buzz noise” resulteert.

Wanneer een toegevoerd hoogfrequenttelevisiesignaal een geringe frequentiestabiliteit blijkt te vertonen, wordt 10 volgens de uitvinding overgeschakeld op het gedemoduleerde uitgangssignaal van de volgens het "intercarrier"-principe werkende geluidsdeniodulatieschakeling, zodat de signaal/ ruis-verhouding van het ten gehore gebrachte geluid niet ongunstig wordt beinvloed.

15 Bij uitvoering van een televisiegeluidsontvanger op de door de uitvinding voorgestelde wijze worden de volgende voordelen verkregen:

Indien de lokale oscillatiefrequentie van de af-stemeenheid in geval fijne afstemming of dergelijke een 20 afwijking van grotere dan voorafbepaalde waarde gaat vertonen/ wordt het gedemoduleerde uitgangssignaal van de volgens het "intercarrier,,-principe werkende geluidsdemodu-latieschakeling 28 naar de dekodeereenheid 8 doorgelaten, zodat verhinderd wordt, dat het geluid verloren gaat doch '25 gelijktijdig het bijbehorende beeld op het beeldscherm van de televisie-ontvanger zichtbaar blijft.

Voorts is het mogelijk te vermijden, dat de volgens het ,,split-carrier,,-principe werkende geluidsdemodulatie-schakeling noodzakelijkerwijze wordt gekozen wanneer de 30 lokale oscillatiefrequentie van de afstemeenheid te grote afwijkingen gaat vertonen.

Bij toepassing van de schakelingen 35 en 36 met hysteresiseffekt bestaat bovendien niet het risico, dat bij de keuze tussen de gedemoduleerde uitgangssignalen van 35 de beide geluidsdemodulatieschakelingen "ringing" optreedt.

In plaats van de toepassing van de hiervoor be-schreven signaalschakeleenheid 16 is het mogelijk de keuze : —τ' tussen de gedemoduleerde uitgangssignalen van de beide 8202554 -22- geluidsdetectieschakelingen zodanig uit te voeren, dat de versterkers worden opgenomen in de volgende trappen van de frequentiediscriminatoren 7 en 14, waarbij de desbetreffende versterkers selectief een blokkeringsspanning krijgen toe-5 gevoerd, waardoor zij buiten werking worden gesteld.

De uitvinding beperkt zich niet tot de in het voor-gaande beschreven en in de tekening weergegeven uitvoerings-vormen; verschillende wijzigingen kunnen in de beschreven componenten en in hun onderlinge samenhang worden aange-10 bracht/ zonder dat daarbij het kader van de uitvinding woiidt overschreden.

........ 82 0 2 5 5 4

Claims (6)

1. Televisiegeluidsontvanger, voorzien van: een ingangsaansluiting voor ontvangst van een televisiegeluids-signaal van naar keuze een omroepstation en een lokale video-informatiebron; een met de'ingangsaansluiting gekop- 5 pelde afstemeenheid met een lokale oscillator) een eerste met de afstemeenheid gekoppelde geluidsdemodulatieschakeling van het "intercarrier"-type; een tweede met de afstemeenheid gekoppelde geluidsdemodulatieschakeling van het "split-carrier "-type; een geluidssignaaluitgangsaansluiting; 10 schakelmiddelen- voor selectieve opname van de eerste of de . tweede geluidsdemodulatieschakeling tussen de afstemeenheid en de geluidssignaaluitgangsaansluiting; met de afstemeenheid gekoppelde frequentiedetectiemiddelen voor detectie van een frequentiefout van de lokale oscillator; en eerste 15 op het uitgangssignaal van de frequentiedetectiemiddelen reagerende bekrachtigingsmiddelen voor zodanige bekrachti-ging van de schakelmiddelen, dat de tweede geluidsdetectie-schakeling tussen de afstemeenheid en de geluidssignaal-uitgangsaansluiting wordt opgenomen wanneer het uitgangs-20 signaal van de frequentiedetectiemiddelen een lager dan een voorafbepaald niveau vertoont, gekenmerkt door: bij koppeling van een lokale video-informa-tiebron met de ingangsaansluiting geactiveerde besturings-middelen, benevens door tweede op het uitgangssignaal van 25 de besturingsmiddelen reagerende bekrachtigingsmiddelen voor zodanige bekrachtiging van de schakelmiddelen, dat de eerste geluidsdemodulatieschakeling tussen de afstemeenheid en de geluidssignaaluitgangsaahsluiting wordt opgenomen wanneer de lokale televisie-informatiebron met de ingangs-30 aansluiting wordt doorverbonden.

2. Televisiegeluidsontvanger volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de lokale video-informatiebron wordt gevormd door een videobandapparaat met een hoogfrequent-modulator voor levering van een televisiegeluidssignaal aan 35 de ingangsaansluiting via een ongebruikt kanaal van de bijbehorende televisie-ontvanger. ___________ 3 ...Televisiegeluidsontvanger volgens conclusie 1, —·-......met -het kenmerk.t~ dat-de- lokale-video-informatiebron-wordt___ 8202554 -24- gevormd door een aan een centraal antennesysteem toegevoegde aanpassingseenheid met een frequentie-omzetter voor levering van een televisiegeluidssignaal.aan de ingangsaansluiting via een ongebruikt kanaal van de bijbehorende televisie-5 ontvanger.

4. Televisiegeluidsontvanger volgens conclusie 1, gekenmerkt door een met de geluidssignaaluitgangsaansluiting gekoppelde multiplexgeluidsdekodeereenheid en door een paar met de dekodeereenheid gekoppelde audio-uitgangsaan-10 sluiting.

5. Televisiegeluidsontvanger volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de eerste geluidsdemodulatieschakeling een met de afstemeenheid gekoppelde geluidsdetector van het "intercarrier"-type en een tussen deze geluidsdetector en 15 de geluidssignaaluitgangsaansluiting opgenomen, eerste frequentiediscriminator bevat, terwijl de tweede geluidsde--modulatieschakeling een met de afstemeenheid gekoppeld, selectief filter voor selectie van een geluidsdraaggolf-signaalcomponent uit het uitgangssignaal van de afstemeen- 20. held, benevens een met het selectieve filter gekoppelde inengs chakeling, een met de mengschakeling gekoppelde lokale oscillator voor vorming van een aan frequentieomzetting onderworpen geluidsdraaggolfsignaalcomponent en tenslotte een tussen de mengschakeling en de geluidssignaaluitgangs-25 aansluiting opgenomen, tweede frequentiediscriminator bevat.

6. Televisiegeluidsontvanger volgens conclusie 5, met het kenmerk, dat de foutdetectiemiddelen een met de tweede frequentiediscriminator gekoppeld laagdoorlaatfilter en een met dit laagdoorlaatfilter gekoppelde niveaudetector 30 omvat.

7. Televisiegeluidsontvanger, voorzienwan: een ingangsaansluiting voor ontvangst van een televisiegeluidssignaal van naar keuze een omroepstation en een lokale video-informatiebron, waarbij het omroepstation televisie- 35 signalen van standaardtype en televisiesignalen van speciaal type uitzendt, terwijl de lokale video-informatiebron de televisiesignalen van speciaal type krijgt toegevoerd en .......... deze_in een ..standaardtelevisiesignaai binnen een ongebruikt OUOZ’lC 8202554 * ' * ‘ -25- kanaal omzet? een met de ingangsaansluiting gekoppelde, lokale oscillator; een eerste met de afstemeenheid gekoppelde geluidsdemodulatieschakeling van het "intercarrier"? een tweede met de afstemeenheid gekoppelde geluidsdemodulatie-5 schakeling van het "split-carrier"-type; een geluidssignaal-uitgangsaansluiting; schakelmiddelen voor selectieve opname van de eerste of de tweede geluidsdemodulatieschakeling tussen de afstemeenheid en de geluidssignaaluitgangsaan-sluiting; met -de afstemeenheid gekoppelde foutdetectie-10 middelen voor detectie van een freguenti efout van de lokale oscillator? en eerste op het uitgangssignaal van de fout-detectiemiddelen reagerende bekrachtigingsmiddelen voor zodanige bekrachtiging van de schakelmiddelen, dat de tweede geluidsdemodulatieschakeling tussen de afstemeenheid en de 15 geluidssignaaluitgangsaansluiting wordt opgenomen wanneer het uitgangssignaal van de frequentiedetectiemiddelen een lager dan een voorafbepaald niveau vertoont, gekenmerkt door bij koppeling van de lokale video-inforroatibron met de ingangsaansluiting geactiveerde besturingsmiddelen, 20 benevens door tweede op het uitgangssignaal van de besturingsmiddelen reagerende bekrachtigingsmiddelen voor zddanige bekrachtiging van de schakelmiddelen, dat de eerste geluidsdemodulatieschakeling tussen de afstemeenheid en de geluidssignaaluitgangsaansluiting wordt opgenomen 25 wanneer de lokale televisie-informatiebron met de ingangsaansluiting wordt doorverbonden. 8202554 - — -------- — ' —