NL8200811A - Vereffeningsinrichting van het actieve type. - Google Patents

Description

C/Ca/eh/1380 *

Vereffeningsinrichting van het actieve type.

De uitvinding heeft betrekking op .een vereffe-ningsinrichting van het actieve type, en meer in het bijzonder op een dergelijke inrichting, waarmede een signaal binnen een gekozen freguentiegebied kan worden versterkt of verzwakt met 5 een verbeterde signaal/ruis-verhouding.

Fig. 1 van de bijbehorende tekening toont het principeschema van een dergelijke bekende vereffeningsinrichting van het actieve type. Deze is uitgerust met een tussen een ingangsaansluiting ^ en een uitgangsaansluiting T2 10 opgenomen potentiometer 3 met een geaarde middenaftakking. Eveneens tussen de ingangsaansluiting T^ en de uitgangsaansluiting T2 is de serieschakeling opgenomen van een ingangs-weerstand 1 en een met een tegenkoppelweerstand 2 uitgeruste omkeerversterker 4, waarvan de niet-omkeeringangsaansluiting 15 is verbonden met een punt van referentiepotentiaal, zoals aarde. Tussen een beweegbare aftakking van de potentiometer 3 en het verbindingspunt van de serieweerstand 1 met de omkeeringangs-aansluiting van de omkeerversterker 4 is de serieschakeling opgenomen van een actief filter 5 en een weerstand 6.

20 De in fig. 1 weergegeven vereffeningsinrichting van bekend type werkt zodanig, dat wanneer de variabele aftakking van de potentiometer 3 zich bij de (geaarde) vaste middenaftakking bevindt, het actieve filter 5 als het ware uit de schakeling is losgekoppeld, zodat de frequentiekarak-25 teristiek van de vereffeningsinrichting vlak verloopt. Wanneer de variabele aftakking naar de ingangsaansluiting toe wordt bewogen, wordt het door het filter 5 bepaalde gebied met frequenties van het ingangssignaal door de inrichting versterkt? wanneer de variabele aftakking in de richting naar de uitgangs-30 aansluiting T2 wordt verplaatst, dan wordt het genoemde fre-quentiegebied van het ingangssignaal verzwakt. Bekend is voorts, dat de versterkingsfactor van de omkeerversterker 4 gelijk één kan worden gemaakt door voor de beide weerstanden 1 en 2 onderling gelijke waarden te kiezen.

35 In de praktijk is een vereffeningsinrichting van het actieve type volgens fig. 1 meestal uitgevoerd op de wijze 8200811 * > - 2 - volgens fig. 2, waarbij een aantal deelschakelingen met respectievelijk potentiometers 3A, 3B, 3C,..., actieve filters 5A, 5B, 5C,—, en weerstanden 6A, 6B, 6C,..., met een gemeenschappelijke serieweerstand 1 parallelgeschakeld is aan de 5 ingang van een gemeenschappelijke omkeerversterker 4 met een gemeenschappelijke tegenkoppelweerstand 2.

Bij de vereffeningsinrichting van bekend type volgens fig. 1, waarbij de potentiometer zich aan de ingangszijde van hët actieve filter 5 bevindt, zal eventueel 10 door een actief element van het filter 5 opgewekte ruis, zoals de door een transistor opgewekte ruis, met een constant niveau aan de omkeerversterker 4 worden toegevoerd, zulks onafhankelijk van het niveau van het door het actieve filter 5 ontvangen ingangssignaal. De signaal/ruis-verhouding van het 15 aan de omkeeringangsaansluiting van de omkeerversterker 4 verschijnende signaal zal derhalve slechter worden, naarmate het niveau van het aan het actieve filter 5 toegevoerde ingangssignaal daalt.

Bij een op de wijze volgens fig. 2 uitge-20 voerde vereffeningsinrichting van bekend type bestaat de mogelijkheid, dat slechts via één van de in plaats van via alle actieve filters 5A, 5B, 5C,... een ingangssignaal aan de omkeerversterker 4 wordt toegevoerd. Ook in dat geval zal echter de uit alle actieve filters 5A, 5B, 5C,____ afkomstige ruis 25 aan de omkeeringangsaansluiting van de versterker 4 terecht komen en daar een cumulatief effect hebben. Dit wil zeggen, dat de signaal/ruis-verhouding van het aan de orakeerver-sterker 4 verschijnende signaal kleiner wordt naarmate het aantal toegepaste actiéve filters van de inrichting groter wordt. 30 De onderhavige uitvinding stelt zich ten doel, hierin verbetering te brengen en een vereffeningsinrichting van het actieve type te verschaffen, welke vrij is van de hievoor genoemde bezwaren en nadelen van dergelijke bekende inrichtingen.

35 Voorts stelt de uitvinding zich ten doel, een vereffeningsinrichting van het actieve type te verschaffen, waarbij de signaal/ruis-verhouding van het aan een om- 8200811 i * - 3 - keerversterker verschijnende ingangssignaal onafhankelijk van het niveau of de frequentie van het aan een actief filter . toegevoerde ingangssignaal constant blijft.

Daartoe verschaft de uitvinding een vereffe-5 ningsinrichting van het actieve type met een ingangsaansluiting, een uitgangsaansluiting, een ingangsweerstand, een aan zijn omkeeringangsaansluiting via de ingangsweerstand met de ingangsaansluiting gekoppelde en aan zijn uitgangsaansluiting met de genoemde uitgangsaansluiting verbonden omkeerversterker 10 met een tegenkoppelweerstand, en voorts met een variabele weerstand voor instelling van de gewenste mate van versterking of verzwakking van binnen een.door het actieve filter, bepaald frequentiegebied gelegen signalen; volgens de uitvinding dient een dergelijke vereffeningsinrichting bovendien te zijn voor-15 zien van middelen voor selectiéve koppeling van de ingangs-aansluiting van het actieve filter met de ingangsaansluiting of de uitgangsaansluiting van de inrichting, terwijl de uitgangsaansluiting van het actieve filter is verbonden met de variabele aftakking van de variabele weerstand.

20 De uitvinding zal worden verduidelijkt in de nu volgende beschrijving aan de hand van de bijbehorende tekening van enige uitvoeringsvormen, waartoe de uitvinding zich echter niet beperkt. In de tekening tonen: fig. 1 en fig. 2 principeschema's van respec-25 tievelijk een enkelvoudige en een meervoudige vereffenings-: inrichting van bekend type, fig. 3 een principeschëma van een vereffeningsinrichting van het actieve type volgens een uitvoeringsvorm van de uitvinding, 30 fig. 4 een vereenvoudigde weergave van de prac- tische uitvoering van bepaalde componenten van de vereffeningsinrichting volgens fig. 3, en fig. 5 een principeschema van een meervoudige vereffeningsinrichting volgens een andere uitvoeringsvorm 35 van de uitvinding.

Fig. 3 toont het principeschema van een enkelvoudige vereffeningsinrichting van het actieve type volgens 8200311 r * ¥ - 4 - een uitvoeringsvorm van de uitvinding; daarbij zijn de met dié volgens fig. 1 overeenkomende componenten Weer met respectievelijk dezelfde verwijzingssymbolen aangeduid.

Bij de uitvoeringsvorm volgens fig. 3 is een 5 eerste of ingangsaansluiting 1 opgenomen tussen de signaal-ingangsaansluiting Τχ en het eerste weerstandsgedeelte 3a van het weerstandselement van een potentiometer 3, waarvan een vaste middenaftakking 3c is verbonden met een punt van referentiepotentiaal, zoals aarde. Een met het eerste gedeelte 10 3a in serie geschakeld, tweede weerstandsgedeelte 3b van het weerstandselement van de potentiometer 3 is met de signaal-uitgangsaansluiting van de vereffeningsinrichting gekoppeld via een omkeerversterker 4 met een tegekoppelweer-stand 2, waarvan de weerstandswaarde bijvoorbeeld gelijk aan 15 dié van de ingangsweerstand 1 is. De beide weerstandsge-deelten 3a en 3b van de potentiometer 3 zijn aan hun uiteinden met elkaar doorverbonden en voorts met de omkeerin-gangsaansluiting van de. omkeerversterker 4, waarvan de niet-omkeeringangsaansluiting met een punt van referentiepotentiaal, 20 zoals aarde, is verbonden. De potentiometer 3 bevat niet alleen de vaste middenaftakking 3c, doch bovendien een beweegbare aftakking 3m.

Een schakelaar 7 is aan zijn ene vaste contact 7a met de ingangsaansluiting en aan zijn andere vaste 25 contact 7b met de signaaluitgangsaansluiting verbonden.

Het beweegbare contact 7m van de schakelaar 7 is voor bediening mechanisch gekoppeld met de beweegbare aftakking 3m van de potentiometer 3. Een overdrachtsimpedantie-schakeling 5, welke ook bij de hier beschreven uitvoerings-' 30 vorm een actief filter is, is aan zijn ingangsaansluiting met het beweegbare contact 7m van de schakelaar 7 verbonden en aan zijn uitgangsaansluiting via een serieweerstand 6 met de beweegbare aftakking 3m van de potentiometer 3 gekoppeld .

35 Fig. 4 toont enige practische uitvoerings vormen -van de potentiometer 3 en de schakelaar 7. Daarbij wordt de vaste middenaftakking 3c van de potentiometer 3 8200811 4 ·* - 5 - gevormd door een boogvormige geleider, welke zich als omtreks-boog over een middelpuntshoek ter waarde β om het rotatie-. middelpunt uitstrekt. De gedeelten 3a en 3b van het wee.r-standselement van de potentiometer 3 strekken zich ter weers-5 zijden van de boogvormige middenaftakking 3c symmetrisch ten opzichte van het rotatiepunt eveneens boogvormig uit en zijn aan hun ene uiteinden met de boogvormige middenaftakking 3c verbonden, zodanig, dat de roterend verplaatsbare aftakking 3m van de potentiometer 3 selectief met de beide weerstands-10 gedeelten 3a, 3b en de vaste middenaftakking 3c in aangrijping kan worden gebracht...Aan huh andere, vrije uiteinden zijn de , weerstandsgedeelten 3a en 3b respectievelijk met de ingangs-weerstand 1 en de tegenkoppelweerstand 2 (zie fig. 3) verbonden en voorts beide met de omkeeringangsaansluiting van de 15 ömkeerversterker 4 verbonden.

Zoals fig. 4 tevens laat zien, zijn de vaste contacten 7a en 7b eveneens cirkelboogvormig uitgevoerd, waarbij zij zich om het rotatiemiddelpunt (respectievelijk de rotatie-as) van het beweegbare contact 7m uitstrekken. De 20 beide vaste contacten 7a en 7b zijn van elkaar gescheiden door een spleet of onderbreking 7c, welke zich over een middelpuntshoek van geringere waarde dan de hiervoor genoemde hoek uitstrekt. Het beweegbare contact 7m kan door rotatie selectief met de vaste contacten 7a en 7b in aangrijping worden 25 gebracht.

Bij de potentiometer 3 is voor de totale hoek, welke door de weerstandsgedeelten 3a en 3b en de tussenge-legen middenaftakking 3c in beslag wordt genomen, eenzelfde waarde gekozen als voor de totale hoek, welke bij de scha-30 kelaar 7 door de vaste contacten 7a en 7b en de tussengelegen onderbreking 7c tezamen wordt bestreken. De variabele aftakking 3m van de potentiometer 3 en het beweegbare contact 7m van de schakelaar 7 zijn mechanisch voor rotatie met elkaar gekoppeld, bijvoorbeeld door middel van een in de teke-35 ning met een gebroken lijn weergegeven as, zodanig, dat de potentiometer en de schakelaar steeds eenzelfde relatieve hoekstand vertonen. Dit heeft tot gevolg, dat wanneer het be- 8200811 • Μ - 6 - weegbare contact 7m zich binnen de onderbreking 7c bevindt, de verplaatsbare aftakking 3ra van de potentiometer 3 met de vaste middenaftakking 3c in aanraking is, waardoor de uitgangs-aansluiting van het filter 5 wordt geaard. Wanneer de beweeg-5 bare aftakking 3m van de potentiometer 3 daarentegen met het eerste of het tweede weerstandsgedeelte 3a of 3b in aanraking verkeert, zal het beweegbare contact 7m zich respectievelijk met het eerste vaste contact 7a of het tweede vaste contact 7b in aangrijping bevinden.

10 De werking van de zojuist beschreven vereffe- ningsinrichting volgens een uitvoeringsvorm van de uitvinding zal nu worden beschreven.

(A) Wanneer het beweegbare contact 7m van de schakelaar 7 in aanraking met het vaste contact 7a verkeert 15 en de variabele aftakking 3m van de potentiometer 3 in aanraking met het eerste weerstandsgedeelte 3a verkeert, wordt het via de signaalingangsaansluiting ontvangen ingangssignaal bij het uitgangssignaal van het actieve filter 5 opgeteld , zodat een combinatie als. ingangssignaal aan de omkeer-20 ingangsaansluiting van de versterker 4 verschijnt. Dit heeft tot gevolg, dat voor de door het filter 5 bepaalde freguentie-band een versterking van het ingangssignaal wordt verkregen. Naarmate de variabele aftakking 3m verder van de vaste middenaftakking 3c af wordt bewogen, neemt dit versterkingseffect 25 toe; wanneer de beweegbare aftakking 3m naar de vaste middenaftakking 3c toe wordt verplaatst, neemt dit versterkingseffect af.

(B) Wanneer het beweegbare contact 7m van de schakelaar 7 zich in de onderbreking of spleet 7c tussen de 30 beide vaste contacten 7a en 7b bevindt, verkeert de beweegbare aftakking 3m van de potentiometer 3 in directe aangrijping met de geaarde, vaste middenaftakking 3, zodat het actieve filter 5 in wezen uit de schakeling is verwijderd, waardoor de vereffeningsinrichting een vlakke frequentie-35 transmissiekarakteristiek krijgt.

(C) Wanneer het beweegbare contact 7m van de schakelaar 7 op het vaste contact 7b aangrijpt, waarbij de 8200811 ?· * - 7 - beweegbare potentiometeraftakking 3m in aanraking met het tweede weerstandsgedeelte 3b verkeert, zal het aan de signaaluitgangsaansluiting T2 verschijnende uitgangssignaal als ingangssignaal voor het actieve filter 5 dienen en via dit actieve filter naar de omkeerringangsaans lui ting van de versterker 4 worden teruggekoppeld (tegengekoppeld), met als gevolg, dat binnen de door het filter bepaalde frequentie-band een verzwakking van het aan de signaalingangsaansluiting toegevoerde ingangssignaal optreedt. Naarmate de verplaatsbare aftakking 3m verder van de vaste middenaftakking 3c af wordt verplaatst, zal deze verzwakking toenemen, terwijl bij een verplaatsing van de beweegbare aftakkingen njtar de vaste middenaftakking 3c toe, een steeds geringere verzwakking optreedt.

Vervolgens zal een functionele analyse van de werking van de zojuist beschreven vereffeningsinrichting volgens de uitvinding worden gegeven. Bij deze analyse wordt een aan de signaalingangsaansluiting toegevoerd ingangssignaal aangeduid als V^n, terwijl het aan de signaaluitgangsaansluiting T2 afgegeven uitgangssignaal wordt aangeduid als V . De weerstandswaarden van de ingangsweerstand 1 en de tegenkoppelweerstand 2 bedragen ieder R, terwijl de weerstands-waarde van de met het actieve filter 5 in serie geschakelde serieweerstand 6 gelijk R^ is. K is de zich tussen de waarden 0 en 1 bewegende spanningsdeelverhouding, welke uit de instelling van de potentiometer 3 volgt. De overdrachtsfunctiè van het actieve filter 5 heeft de gedaante F(üJ), waarbij ujde hoekfrequentie van het beschouwde signaal is.

De overdrachtsfunctie kan voor de hier voor onder (A), (B) en (C) beschrevenVi$tuaties respectievelijk door de volgende vergelijking (1), (2) en (3) worden weergegeven: = -β + K . § . F(U)J (1)

Vln - %

Vqu± = - X (2} in ~ Vout = - --- (3) 8 2 0 0 8 1 1 Vin 1 + K F (w) - 8 -

Voor de 'vergelijking (1) kan worden gesteld,, dat de spannings-deelverhouding K de waarde 1 nadert, wanneer de beweegbare potentiometeraftakking 3m het van de vaste middenaftakking 3c verwijderde uiteinde van het weerstandsgedeelte 3a nadert, 5 terwijl K de waarde nul nadert, naarmate de beweegbare aftakking 3ra dichter bij de vaste middenaftakking 3c komt. Op soortgelijke wijze geldt voor de vergelijking (3), dat wanneer de variabele aftakking 3m in aanraking met het van de vaste middenaftakking 3c verwijderde uiteinde van het wèerstands-10 orgaan 3b verkeert, K de maximale waarde 1 heeft, terwijl K de waarde 0 nadert, naarmate de beweegbare aftakking 3c dichter bij de vaste middenaftakking 3m komt.

Fig. 5 toont het principeschema van een andere uitvoeringsvorm van een vereffeningsschakeling volgens de uit-15 vinding; daarbij is een aantal deelschakelingen met respectieve potentiometers 3A, 3B, 3C,..., respectieve actieve filters 5A, 5B, 5C,... en respectieve schakelaars 7A, 7B, 7C, ... op soortgelijke wijze als de respectievelijk gelijkelijk verwezen componenten in fig. 3 aangesloten, tezamen met een 20 gemeenschappelijke ingangsweerstand 1, tegenkoppelweerstand 2 en omkeerversterker 4, êén en ander als reeds beschreven aan de hand. van fig. 3. De potentiometer 3 en de schakelaar 7 van iedere dergelijke deelschakeling zijn steeds mechanisch voor rotatie met elkaar gekoppeld, zodat hetzelfde effect . 25 als in de voorafgaande alinea is beschreven wordt verkregen.

' Voorts kan de frequentiekarakteristiek van de verschillende actieve filters 5A, 5B, 5C,... steeds met dié van de andere actieve filters overeenstemmen, of verschillen.

Bij een vereffeningsschakeling van het actieve 30 type volgens de hiervoor beschreven uitvoeringsvormen, waarbij steeds de potentiometer 3 tussen de uitgangsaansluiting van het actieve filter en de omkeeringangsaansluiting van de omkeerversterker is opgenomen, zal eventuele door een actieve component van het filter gegenereerde ruis, zoals transistor-35 ruis of dergelijke, in dezelfde verhouding als het gewenste signaal door de respectieve potentiometer worden verzwakt.

Dit wil zeggen, dat de signaal/ruis-verhouding bij instellings- i:. 82 0 0 8 1 1 _ - 9 - verandering van de potentiometer 3 constant blijft en derhalve, kan worden geoptimaliseerd zonder gevaar voor daarop volgende daling wanneer een zwak ingangssignaal aan de vereffenings-schakeling wordt toegevoerö.

5 Bij toepassing van een aantal actieve filters, zoals bij & uitvoeringsvorm volgens fig. 5, levert dit in het bijzonder een aanzienlijk voordeel op. Bovendien kan worden gesteld, dat indien het beweegbare contact 7c van de desbetreffende schakelaar. 7A-7C zich in de genoemde spleet of onder-10 breking van de desbetreffende schakelaar bevindt, de beweegbare aftakking van de respectievelijk bijbehorende potentiometer 3A-3C met de vaste middenaftakking van de desbetreffende potentiometer in aanraking verkeert, waardoor het uitgangssignaal van het desbetreffende actieve filter 5A-5C effectief 15 wordt gedaard. Dit wil zeggen, dat indien geen ingangssignaal aan een actief filter 5A-5C wordt toegevoerd, door het desbetreffende filter ook geen ruis in het ingangssignaal van de omkeerversterker 4 wordt geïntroduceerd, waardoor het risico wordt vermeden, dat de signaal/ruis-verhouding van het aan de 20 omkeerversterker toegevoerde ingangssignaal een nadelige invloed ondergaat van het feit, dat in de vereffeningsinrichting een aantal, zij het niet voortdurend een uitgangssignaal afgevende, actieve filters 5A-I aanwezig is.

Bij de in het voorgaande' beschreven uitvoerings-25 vormen van een vereffeningsinrichting volgens dev.uitvinding zijn de potentiometers 3 en de schakelaars 7, respectievelijk . .de werkingen daarvan, in mechanische termen beschreven, bijvoorbeeld als draai-inrichtingen met respectieve verdraaiingen.

In principe geheel ten overvloede wordt opgemerkt, dat deze 30 componenten, in mechanische termen beschreven, als rechtlijnig werkende componenten kunnen zijn uitgevoerd, respectievelijk geheel of gedeeltelijk als electronische componenten kunnen worden uitgevoerd.

De uitvinding beperkt zich derhalve niet tot de 35 in het voorgaande beschreven en in de tekening weergegeven uitvoeringsvormen; verschillende wijzigingen kunnen in de beschreven details en in hun onderlinge samenhang worden aange- . 8200811 - 10 -

V

bracht, zonder dat daarbij het kader van de uitvinding wordt overschreden.

8200811

Claims (9)

1. Vereffeningsinrichting van het actieve type voor selectieve vergroting en/of verkleining in gewenste mate van de amplitude van door keuze bepaalde frequenties van een ingangssignaal, bevattende: 5 een signaalingangsaansluiting voor ontvangst van een ingangssignaal, een signaaluitgangsaansluiting voor- afgifte van een uitgangssignaal, een ingangsweerstand, 10 een aan zijn omkeeringangsaansluiting via de ingangsweerstand met de signaalingangsaansluiting gekoppelde en aan zijn uitgangsaansluiting met de signaaluitgangsaansluiting verbonden omkeerschakeling, een tussen de signaaluitgangsaansluiting en 15 de omkeeringangsaansluiting van de omkeerschakeling opgenomen tegenkoppelweerstand, een op de door keuze bepaalde frequentie(s) af-gestemd, actief filter mèt tenminste één filteringangsaansluiting en tenminste één filteruitgangsaansluiting, benevens 20 een tussen de signaalingangsaansluiting en de signaaluitgangsaansluiting opgenomen potentiometer, gekenmerkt door: middelen voor selectieve koppeling van de filteringangs aansluiting met de signaalingangsaansluiting of de 25 signaaluitgangsaansluiting, waarbij de potentiometer aan zijn variabele aftakking met de filteruitgangsaansluiting is gekoppeld en aan zijn béide uiteinden respectievelijk via de ingangsweerstand met de signaalingangsaansluiting is gekoppeld en met de omkeeringangs-30 aansluiting van de omkeerschakeling is verbonden.

2. Vereffeningsinrichting volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het actieve filter uit de parallelschakeling van een aantal op onderling verschillende frequentiegebieden 35 afgestemde, actieve filters bestaat, en dat 8200811 * w - 12 - de potentiometer uit een aantal respectievelijk aan de verschillende actieve filters toegeyoegde potentiometers bestaat, welke ieder een weerstandselement met een eerste en een tweede uiteinde, een vaste middenaftakking voor 5 aanlegging van een referentiepotentiaal, benevens een met de filteruitgangsaansluiting van het respectievelijk bijbehorende filter gekoppelde, variabele uitgangsaftakking bevatten, waarbij het .eerste en het tweede uiteinde van ieder dergelijk . weerstandselement met de omkeeringangsaansluiting .van de om-10 keerschakel'ing zijn verbonden.

3. Vereffeningsinrichting volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de weerstandswaarden van de ingangsweer-stand en de tegenkoppelweerstand althans tenminste nagenoeg gelijk aan elkaar zijn. 15 .

4. Vereffeningsinrichting volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de potentiometer een weerstandselement met een eerste uiteinde, een tweede uiteinde, een voor aansluiting aan een punt van referentiepotentiaal dienende middenaftakking en een met de filteruitgangsaansluiting gekoppelde, 20 variabele aftakking bevat, waarbij het eerste en het tweede uiteinde van ieder dergelijk weerstandselement met de omkeer-ingangsaans lui ting van de omkeerschakeling zijn verbonden.

5. Vereffeningsinrichting volgens conclusie 4, met het kenmerk, dat de middelen voor selectieve koppeling 25 van de filteringangsaansluiting met. de signaalingangsaan-sluiting of de signaaluitgangsaansluiting worden gevormd door een schakelaar met een eerste vaste contact en een tweede vaste contact, welke respectievelijk met de signaalingangs-aansluiting en de signaaluitgangsaansluiting zijn verbonden, 30 en met een beweegbaar contact, dat met de filteringangsaansluiting is verbonden en selectief naar het eerste vaste contact, het tweede vaste contact of een tussengelegen schakel-stand kan worden verplaatst.

6. Vereffeningsschakeling volgens conclusie 5, 35 met het kenmerk, dat de potentiometer en de schakelmiddelen zodanig mechanisch voor bediening met elkaar zijn gekoppeld, dat de variabele aftakking van de potentiometer tenminste wan- .8200811 - 13 - ‘ ft $ neer het beweegbare contact van de schakelmiddelen zich in de tussengelegen schakelstand bevindt, met de middenaftakking in aanraking verkeert.

7. Vereffeningsschakeling volgens conclusie 6, 5c met het kenmerk, dat het eerste vaste contact en het tweede vaste contact van de schakelmiddelen worden gevormd door .cirkelboogvormige geleiders met een tussengelegen spleet of onderbreking, waarbij het beweegbare contact van de· schakelmiddelen zich. in'.radiale richting tussen het cirkelmiddelpunt 10 en de cirkelboogvormige geleiders uitstrekt, terwijl het weer-standselement eveneens cirkelboogvormig en concentrisch met de genoemde geleiders is. uitgevoerd en de variabele aftakking zich in radiale richting tussen het cirkelmiddelpunt en het weerstandselement uitstrekt, terwijl de middenaftakking van 15 het cirkelboogvormige weerstandselement zich over tenminste eenzelfde hoek, bijvoorbeeld beschouwd als middelpuntshoek, als de genoemde spleet of onderbreking van de schakelmiddelen uitstrekt, waarbij voorts middelen aanwezig zijn, waarmede de variabele aftakking van de potentiometer en het beweegbare 20 contact van de schakelmiddelen op in aanmerking komende wijze zijn gekoppeld voor positieverandering, respectievelijk daarmee equivalente eigenschapverandering, in onderling vaste hoekrelatie.

8. Vereffeningsschakeling van het actieve type • 25 voor selectieve vergroting en/of verkleining in gewenste mate van de amplitude van door keuze bepaalde frequenties van een ingangssignaal, bevattende: j een signaalingangsaansluiting voor ontvangst van een ingangssignaal, 30 een signaaluitgangsaansluiting voor· afgifte van een uitgangssignaal, een ingangsweerstand, een aan zijn omkeeringangsaansluiting via de ingangsweerstand met de signaalingangsaansluiting gekoppelde, 35 aan een tweede ingangsaansluiting voor verbinding met een punt van referentiepotentiaal bestemde en aan zijn uitgangsaan-sluiting met de signaaluitgangsaansluiting verbonden omkeer-versterker, .......... ..... · ...............~ 8200811 * * - 14 - een tussen de uitgangsaansluiting en de omkeer-ingangsaansluiting van de omkeerversterker opgenomen tegen-koppelweerstand, een op de door keuze bepaalde frequentie(s) af-5 gestemd, actief filter met een filteringangsaansluiting en een filteruitgangsaansluiting, benevens een aan het actieve filter toegevoegde potentiometer, welke een weerstandseleraent met een eerste en een tweede uiteinde, een vaste middenaftakking voor aanlegging van een re-10 ferentiepotentiaal en een met één van de filteraansluitingen gekoppelde, variabele aftakking bevat, waarbij het weerstands-element via zijn beide uiteinden tussen de signaalingangsaan-sluiting en de signaaluitgangsaansluiting is opgenomen, gekenmerkt door: 15 tenminste één schakelaar met een eerste vaste contact en een tweede vaste contact, welke respectievelijk met de signaalingangsaansluiting en de signaaluitgangsaansluiting zijn verbonden, en met een beweegbaar contact, dat met de filteringangsaansluiting is verbonden en selectief naar het eerste 20 vaste contact en het tweede vaste contact kan worden verplaatst, en dat het eerste en het tweede uiteinde van het weer-standselement van de· potentiometer respectievelijk via de in-gangsweerstand en de tegenkoppelweerstand met respectievelijk 25 de signaalingangsaansluiting en de signaaluitgangsaansluiting zijn gekoppeld en beide met de omkeeringangsaansluiting van de omkeerversterker zijn verbonden, waarbij het eerste en het tweede vaste contact van de schakelaar cirkelboogvormige geleiders met een tussenge-30 legen spleet of onderbreking bevatten, waarbij het beweegbare contact van de schakelaar zich in radiale richting tussen het cirkelmiddelpunt en de cirkèlboogvormige geleiders uitstrekt, terwijl het weerstandselement van de potentiometer eveneens cirkelboogvormig en concentrisch met de genoemde ge-35 leiders is uitgevoerd en de variabele aftakking zich in radiale richting tussen het cirkelmiddelpunt en het weerstandselement uitstrekt, één en ander zodanig, dat de vaste middenaftakking 8200811 ¥ - 15 - f1 _ # van het cirkelboogvormige weerstandselement zich over tenminste eenzelfde hoek als de genoemde spleet of onderbreking tussen de cirkelboogvormige geleiders van de vaste contacten van de schakelaar uitstrekt, en tenslotte middelen aanwezig zijn, 5 waarmede de variabele aftakking van de potentiometer en het beweegbare contact van de schakelaar op in aanmerking komende wijze zijn gekoppeld voor positieverandering, respectievelijk schakeltoestandsverandering, in onderling vaste hoekrelatie, zodanig, dat de beweegbare aftakking van de potentiometer, 10 tenminste wanneer het beweegbare contact van de schakelaar in zijn tussenstand verkeert, het vaste middencontact van de potentiometer beroert.

9. Vereffeningsschakeling volgens conclusie 8, met het kenmerk, dat de.weerstandswaarden van de ingangs-15 weerstand en de tegenkoppelweerstand aan elkaar gelijk zijn.. ·* i}' < . 8200811