NL8104556A

NL8104556A - Vloeibaar washulpmiddel en een wasactief middel dat een dergelijk washulpmiddel bevat.

Info

Publication number: NL8104556A
Application number: NL8104556A
Authority: NL
Original assignee: Sandoz Ag
Priority date: 1980-10-11
Filing date: 1981-10-07
Publication date: 1982-05-03
Also published as: BE890621A; GB2086410B; FR2491947A1; JPS5792094A; FR2491947B1; IT1211120B; US4388205A; GB2086410A; IT8124399A0; CH647286A5

Description

- 1 -

Vloeibaar washulpmiddel en een wasactief middel dat een dergelijk washulpmiddel bevat.

De onderhavige uitvinding heeft betrekking op een vloeibaar, fosfaatvrij, washulpmiddel en. op een wasactief middel dat geen of weinig fosfaten bevat dat een dergelijk hulpmiddel bevat.

5 Krachtige wasactieve middelen, in het bijzonder die welke in industriële wasserijen worden toegepast, bevatten betrekkelijk grote hoeveelheden fosfaten, bijvoorbeeld meer dan 30 % pentanatriumpolyfosfaat, tezamen met zeepprodukten, oppervlakte-actieve middelen, carboxymethylcellulose en silicaten.

10 Aangezien het gébruik van fosfaten beperkt wordt door ecologische overwegingen, zijn wasactieve middelen die vrijwel geen fosfaten bevatten op de markt gébracht. Deze wasactieve middelen bezitten echter geen bevredigende reinigende werking, in het bijzonder in het geval van sterk verontreinigde textielmaterialen, bijvoor- 15 beeld linnengoed van ziekenhuizen. Bovendien kunnen ze wasmachines beschadigen en aan de gewassen goederen een ongewenste greep geven.

Men heeft nu een zeer actief washulpmiddel dat geen fosfaten bevat gevonden dat in plaats van de 20 ecologisch onaanvaardbare fosfaten kan worden toegepast.

De uitvinding verschaft derhalve een washulpmiddel dat een waterige oplossing van de volgende bestanddelen bevat: A) 100 gew.dln van een polycarbonzuur 25 in de zoutvorm.

B) 2-400 gew.dln van een alkalimetaal- gluconaat of -heptonaat, C) 20-700 gew.dln van een alkalimetaal- metasilicaat en 30 D) 10-150 gew.dln van een alkalimetaal- hydroxyde.

Het waterige preparaat volgens de uit- 8104556 *.. 4 - 2 - vinding bevat bij voorkeur de som van de hiervoor genoemde vier actieve bestanddelen in een totale hoeveelheid (droog gewicht) van 20-70 gew.%, bij voorkeur van 20-50 gew.%.

Geschikte verbindingen voor bestanddeel 5 A) zijn polycarbonzuren die carboxylgroepen bevatten die tenminste ten dele geneutraliseerd zijn in de zoutvorm, met een molecuulgewicht van 160 tot 1.000.000, bij voorkeur van 500 tot 500.000, in het bijzonder van 1000 tot 80.000.. Zij kunnen zowel lineair en/of verknoopt zijn, en kunnen tezamen met de carboxyΙ-ΙΟ groepen verder functionele groepen, bij voorkeur die afgeleid van de carbonzuurfunctie, bevatten.

Voorbeelden van geschikte polycarbonzuren zijn monomere . polycarbonzuren, zoals citroenzuur, homo-polymeren van acrylzuur, methacrylzuur, a-hydroxy-acrylzuur, 15 maleinezuur, crotonzuur, iso-crotonzuur, itaconzuur, mesaconzuur, aconitinezuur, methyleenmalonzuur, citraconzuur en copolymeren van dergelijke zuren met een ander of met een of een aantal 'andere ethylenisch onverzadigde verbindingen. Dergelijke copolymeren met ethylenisch onverzadigde comonomeren kunnen tot 80 gew.% van t * 20 de laatste monomeren, bij voorkeur 1-50 gew.%, in het bijzonder 1-20 gew.%, bevatten. Voorbeelden van ethylenisch onverzadigde monomeren, die met de hiervoor genoemde zuren kunnen worden ge-copolymeriseerd, zijn: etheen, propeen, (C^-C^) alkyl- en (C^-C^) hydroxyalkylacrylaat, (C^-C^) alkyl- en (C^_C^) hydroxy-25 alkylmethacrylaat, (C^-C^) alkyl α-hydroxyacrylaat, acrylamide, methacrylamide, acrylonitril, methacrylonitril, acroleïne, vinylethers, vinylesters van (C^-C^) carbonzuren, bijvoorbeeld vinylacetaat, vinylalkohol, furan, enz.

Aanbevolen polycarbonzuren voor bestand-30 deel A) zijn polyacrylzuur en poly-a-hydroxyacrylzuur.

Volgens de uitvinding is het poly-carbonzuur bestanddeel A) in het preparaat in de zoutvorm aanwezig, dat wil zeggen alle in het polymeer aanwezige carboxylgroepen bevinden zich in de zoutvorm. Geschikte zouten worden 35 verkregen door partiële of volledige neutralisatie van het poly-carbonzuur met een alkalimetaalhydroxyde, bijvoorbeeld natrium- 8 1 0 4 5 5 6 ♦> .-· - 3 - of kaliumhydroxyde of een alkalimetaalzout, zoals natrium- of kaliumcarbonaat. Het polycarbonzuurbestanddee1 A) kan in een tenminste ten dele geneutraliseerde vorm worden toegevoegd; in dat geval moeten de carboxylgroepen van bestanddaaL A) in een dusdanige 5 mate partieel geneutraliseerd zijn dat bij toevoeging van bestanddeel D) ze volledig worden geneutraliseerd en bet preparaat een alkalische pH zal hebben. De polycarbonzuren A) worden bij voorkeur in de kaliumzoutvorm toegepast en bij voorkeur bevinden alle carboxylgroepen zich in de kaliumzoutvorm.

10 Bestanddeel B) is bij voorkeur natrium- of kaliumgluconaat of -heptonaat, in het bijzonder kaliumgluco-naat.

Bestanddeel C) is bij voorkeur een natrium- of kaliummetasilicaat, in een watervrije of gehydrateer-15 de vorm, bijvoorbeeld met formule t^SiO^ .9^0, waarin M natrium of kalium, bij voorkeur kalium, is.

Bestanddeel D) is bij voorkeur natrium-of kaliumhydroxyde, in het bijzonder kaliumhydroxyde.

Het washulpmiddel volgens de uitvinding 20 heeft een alkalische pH, bij voorkeur een pH hoger dan 10.

Aanbevolen hoeveelheden van de actieve bestanddelen A)-D) in het mengsel (waarbij geen rekening wordt gehouden met het aanwezige water) zijn de volgende. Hierbij zijn alle percentages gewichtspercentages.

25 Bestanddeel A) 35 - 75 %, bij voorkeur 35 - 60 %

Bestanddeel B) 2,5 - 25 %, bij voorkeur 5 - 15 %

Bestanddeel C) 20 - 45 %, bij voorkeur 25-40 %

Bestanddeel D) 5 - 30 %, bij voorkeur 5-25 % 30 Het washulpmiddel kan worden bereid door de bestanddelen, bij voorkeur in de volgorde waarin ze hiervoor zijn beschreven of in de volgorde A, B, D en C, toe te voegen aan gedemineraliseerd water en te roeren totdat het mengsel homogeen is. Bestanddeel A) wordt bij voorkeur in de vorm van een 35 waterige oplossing met een lage viscositeit toegevoegd.

Het wastoevoegsel volgens de uitvinding 8104556 v *> - 4 - kan tezamen met in de handel verkrijgbare wasactieve middelen worden toegepast. Dergelijke wasactieve middelen kunnen zowel geen als weinig fosfaat bevatten. Het hulpmiddel volgens de uitvinding kan in wasactieve middelen worden opgenomen, in welk geval der-5 gelijke wasactieve middelen deel uitmaken van de uitvinding, of ze kunnen tezamen met of gescheiden van het wasactieve middel aan de te wassen goederen worden toegevoegd. Het washulpmiddel wordt bij voorkeur tezamen met wasactieve middelen die geen fosfaten bevatten toegepast, zoals bijvoorbeeld beschreven 10 is in het Britse octrooischrift 2.068.405 en die de volgende actieve bestanddelen bevat: A) 2 tot 35 gew.dln van een hoger (CQ „.) alkylfenylpolyglycol-ether met 5-25 glycolresten, of een mengsel daarvan, 15 B) 5 tot 35 gew.dln van een alkanolamine en C) 0,5 tot 6 gew.dln van een kation sequestreermiddel.

Het washulpmiddel volgens de uitvinding kan eveneens tezamen of gemengd met een oppervlakte-actief middel worden aangewend, bij voorkeur een anionogeen of niet-20 ionogeén oppervlakte-actief middel, zoals bijvoorbeeld gewoonlijk wordt toegepast in de wasmiddelenchemie, bij voorkeur sul-fonaten, zoals alkylarylsulfonaten of polyglycolethers, zoals alkylfenylpolyglycolethers of de additieprodukten van alkyleen-oxyde en hogere alkoholen. Het washulpmiddel geeft tezamen met 25 een oppervlakteactief middel eveneens een actief wasactief middel.

Andere bestanddelen, zoals optische bleekmiddelen, bleekmiddelen, bijvoorbeeld perboraten, parfums, enz., kunnen aan het washulpmiddel, of het wasactieve mid-30 del volgens de uitvinding worden toegevoegd. Het washulpmiddel kan eveneens met zeepprodukten, bij voorkeur zachte zeep, in een hoeveelheid tot 20 gew.%, worden gemengd.

Door zijn reinigende eigenschappen kan het washulpmiddel volgens de uitvinding eveneens op zichzelf 35 als wasactief middel, in het bijzonder voor de voorwasstap, worden toegepast. Bovendien kan het worden gébruikt voor de was- 8104556 £ -r·* - 5 - behandeling van textielsubstraten die geverfd of bedrukt zijn met een vezelreactieve kleurstof, teneinde de gehydrolyseerde en niet-gefixeerde reactieve kleurstof te verwijderen en daarbij de echtheid van de aanvervingen en bedrukkingen te verbeteren, 5 in het bijzonder de natte echtheid en wrijfechtheid.

De te gebruiken hoeveelheid washulpmiddel kan variëren, afhankelijk van de mate van verontreiniging. Bevredigende resultaten worden in het algemeen verkregen indien dit middel in een hoeveelheid van 0,1 tot 60 g per kg, bij voor-10 keur van 1 tot 40 g per kg, van de te wassen goederen wordt toegepast. Gebruikt men het washulpmiddel tezamen met een was-actief middel of een oppervlakte-actief middel, dan is de gewichtsverhouding van het washulpmiddel tot het wasactieve middel of oppervlakte-actieve middel geschikt 0,5-5:1, bij voorkeur 15 0,5-1,5:1.

Het washulpmiddel volgens de uitvinding, alleen of tezamen met een wasactief middel toegepast, heeft een krachtige reinigende werking, in het bijzonder wat betreft resistente vlekken, zoals van bloed, eiwit, kool, grafiet, kleur-20 stoffen, oliën, vet, enz. Het wordt aangeraden voor het wassen (voor-, hoofd- en/of nawas) van geverfde en niet geverfde, natuurlijke en geregenereerde, cellulo-sevezels, bijvoorbeeld katoen, linnen, viscose stapelvezels en polyamiden en polyester-cellu-losevezelmengseJs en kan worden gebruikt voor huishoudelijke 25 doeleinden en in industriële wasserijen voor het reinigen van bijvoorbeeld linnengoed van ziekenhuizen, hotels en inrichtingen, werkkleding, overalls enz. Het kan worden gebruikt in normale, industriële wasserijen, bijvoorbeeld discontinue wasmachines, zoals wascentrifuges en continue machines, zoals 30 wastunnels.

Het washulpmiddel volgens de uitvinding is bio-ontleedbaar en geeft geen aanleiding tot schuimen·. De doeltreffendheid ervan wordt niet veranderd door de aanwezigheid van hard water. Bovendien is het stabiel bij opslaan en oefent 35 geen corrosieve of slijtende werking op wasmachines uit.

Het washulpmiddel volgens de uitvinding 8104556 - 6 - kan eveneens met reinigingspreparaten worden gemengd, bijvoorbeeld reinigende poeders, zowel voor huishoudelijk als industrieel gebruik.

Een representatief preparaat volgens de 5 uitvinding is een preparaat dat de bestanddelen A), B), C) en ' D) in de volgende hoeveelheden bevat: 100 gew.dln bestanddeel A), 30-300 gew.dln bestanddeel B), 20-600 gew.dln bestanddeel C) en 10 10-100 gew.dln bestanddeel D).

In de volgende voorbeelden zijn alle delen en percentages respectievelijk gewichtsdelen en gewichtsper-centages.

Voorbeeld I: 15 Men voegde bij kamertemperatuur aan een houder 200 dln .gedemineraliseerd water toe. Onder voortdurend roeren werden daarna afzonderlijk, in de gegeven volgorde, de volgende bestanddelen toegevoegd. Als een bestanddeel is toegevoegd wordt het roeren voortgezet totdat een volledige menging 20 is verkregen alvorens het volgende bestanddeel wordt toegevoegd. 400 delen van een in de handel verkrijgbaar natriumzout van polyacrylzuur als 40 percents waterige oplossing (moiecuulgewicht ^3000) 100 delen natrium-olucoheptonaat 25 100 delen natriumhydroxyde (50 %) en 120 delen watervrije natriummetasilicaat.

Na nog 10 minuten - 1 uur roeren (afhankelijk van de afmeting van het bad), is het preparaat gereed 30 voor het gebruik.

Voorbeeld ii:

Voorbeeld I werd herhaald, behalve dat de aanvankelijk toegepaste hoeveelheid water 150 delen is en dat 100 delen watervrije natriummetasilicaat worden gebruikt.

35 Voorbeeld III:

Voorbeeld I werd herhaald, behalve dat 8104556 •r »·? - 7 - de aanvankelijk toegepaste hoeveelheid gedemineraliseerd water 500 delen is en dat 120 delen van het natriumzout van poly-a-hydroxyacrylzuur (molecuulgewicht ongeveer 3000) worden gebruikt.

5 Voorbeeld IV:

Voorbeeld I werd herhaald, behalve dat nu de volgende bestanddelen werden gebruikt: 400 delen van het kaliumzout van poly-a-hydroxyacrylzuur (molecuulgewicht ^5000) (40 %) 10 30 delen kaliumglyconaat 110 delen kaliummetasilicaat 150 delen 50 percents kaliumhydroxyde.

In plaats van het kaliumzout van poly-a-15 hydroxyacrylzuur en kaliumgluconaat kunnen het kaliumzout van polyacrylzuur (molecuulgewicht ongeveer 5000) en kaliumglucohep-tonaat worden gebruikt.

Voorbeeld V: 20 Wit linnengoed van een ziekenhuis of hotel dat matig was verontreinigd werd in aanwezigheid van 3-6 g/kg linnen van een in de handel verkrijgbaar wasactief middel, zoals bijvoorbeeld beschreven in het Britse octrooischrift 2.068.405, en 5-10 g/kg linnen van het washulpmiddel, bijvoor-25 beeld een preparaat volgens voorbeeld I, II, III of IV, gewassen in een continue wastunnel. De verhouding van vloeistof tot goederen bedroeg 4:1.

Na het wassen en spoelen werd uitstekend witgewassen linnengoed verkregen.

30

Voorbeeld VI:

Sterk verontreinigde polyester-katoen beschermende kleding werd gewassen in een wascentrifuge. Het voorwassen geschiedde 5 minuten bij een temperatuur tussen 30 en 35 40°C met 4-6 g/kg kleding van een in de handel verkrijgbaar oppervlakte-actief middel op basis van een alkylbenzeensulfonaat 8104556 - 3 - en 5-7 g/kg kleding van het washulpmiddel van voorbeeld I, II, III of IV. Een eerste hoofdwas werd 8 minuten bij een temperatuur van 80°C met 4-8 g/kg kleding van hetzelfde oppervlakte-actieve middel en 13-8 g/kg kleding van het washulpmiddel uitge-5 voerd. Daarna werd de kleding onderworpen aan een tweede hoofdwas die 7-10 minuten bij een temperatuur tussen 85 en 90°C in aanwezigheid van 2,5-3,5 g/kg kleding van hetzelfde oppervlakte-actieve middel en 13-8 g/kg kleding van het washulpmiddel werd uitgevoerd. Bij elke wasstap was de verhouding van vloeistof tot 10 kleding 5:1.

Na het spoelen was de gewassen kleding uitstekend schoon.

15 8104556

Claims

1. Een waterig preparaat dat A) 100 gew.dln van een polycarbonzuur in de zoutvorm,

2. Een preparaat volgens conclusie 1, waarin bestanddeel A) een alkalimetaalzout van een polycarbonzuur met een molecuulgewicht van 160 tot 1.000.000 is.

3. Een preparaat volgens conclusie 2, 15 waarin bestanddeel A) een molecuulgewicht van 1000-80.000 heeft.

4. Een preparaat volgens een der voorgaande conclusies, waarin bestanddeel A) citroenzuur, een homopolymeer van acrylzuur, methacrylzuur, a-hydroxyacrylzuur, maleinezuur, crotonzuur, isocrotonzuur, itaconzuur, mesaconzuur, 20 aconitinezuur, methyleenmalonzuur of citraconzuur of een copoly-meer van dergelijke zuren met een ander of met een of een aantal andere ethylenisch onverzadigde verbindingen, in de alkalimetaalzoutvorm, is.

5 B) 2,5-25 % C) 20-45 % D) 5-30 %

5. Een preparaat volgens conclusie 4, i 25 waarin bestanddeel A) een alkalimetaalzout van polyacrylzuur of poly-a-hydroxyacrylzuur is.

5 B) 2-400 gew.dln van een alkalimetaal- gluconaat en/of -heptonaat, C) 20-700 gew.dln van een alkalimetaal- metasilicaat en D) 10-150 gew.dln van een alkalimetaal- 10 hydroxyde bevat.

6. Een preparaat volgens een der voorgaande conclusies, waarin het alkalimetaal natrium of kalium is.

7. Een preparaat volgens een der voor gaande conclusies, waarin de totale hoeveelheid van de vier bestanddelen a) - D) (droog..gewicht) tussen 20 en 70 gew.% ligt.

8. Een preparaat volgens conclusie 7, waarin de totale hoeveelheid van de vier bestanddelen A) - D) 35 (drooggewicht) tussen 20 en 50 gew.% ligt.

9. Een preparaat volgens een der voor- t 8104556 'r . ·** - 10 - gaande conclusies, waarin de actieve bestanddelen in de volgende gewichtshoeveelheden, met uitzondering van het aanwezige water, aanwezig zijn: A) 35-75 %

10, Een preparaat volgens conclusie 9, waarin de actieve bestanddelen in de volgende gewichtshoeveeΙ-ΙΟ heden, met uitzondering van het aanwezige water, aanwezig zijn: A) 35-60 ,% ' . - B) 5-15 % C) 25-40 % D) 5-25 %

11. Een preparaat volgens een der voor gaande conclusies, dat een waterige oplossing van de volgende bestanddelen bevat: A) 100 gew.dln van een polycarbonzuur in de alkalimetaalvorm,

12. Een preparaat volgens conclusies 1-11, met in hoofdzaak zoals hiervoor is beschreven, onder verwijzing naar de voorbeelden I-IV.

13. Werkwijze voor het wassen van ma-30 terialen, met het kenmerk, dat men hiervoor een waterig preparaat volgens een der conclusies 1-12 toepast.

14. Werkwijze volgens conclusie 13, met het kenmerk, dat men het waterige preparaat tezamen met een wasactief middel gebruikt.

15. Werkwijze volgens conclusie 13, met het kenmerk, dat men het waterige preparaat tezamen met een an- 8104556 - 11 - ionogeen en/of niet-ionogeen oppervlakte-actief middel gebruikt.

16. Werkwijze volgens conclusie 13-15, met het kenmerk, dat men het waterige preparaat toepast in een hoeveelheid van 1-60 g/kg te wassen materialen.

17. Werkwijze volgens conclusie 16, met het kenmerk, dat men het waterige preparaat toepast in een hoeveelheid van 1-40 g/kg materialen.

18. Werkwijze volgens conclusies 14-17, met het kenmerk, dat de gewichtsverhouding van het waterige 10 preparaat tot het wasactieve middel of oppervlakte-actieve middel 0,5-5:1 is.

19. Werkwijze volgens conclusie 18, met het kenmerk, dat de gewichtsverhouding van het waterige preparaat tot het wasactieve middel of oppervlakte-actieve mid- 15 del 0,5-1,5:1 is.

20. Werkwijze volgens conclusie 13-19, in hoofdzaak zoals hiervoor beschreven onder verwijzing naar een van de voorbeelden V en VI.

20 B) 30-300 gew.dln van een alkalimetaal- gluconaat- en/of -heptonaat, C) 20-600 gew.dln van een alkalimetaal- metasilicaat en D) 10-100 gew.dln van een alkalimetaal- 25 hydroxy de.

21. Werkwijze voor het bereiden van 20 een vloeibaar washulpmiddel of een wasactief middel dat een dergelijk washulpmiddel bevat, met het kenmerk, dat men op een gebruikelijke wijze een vloeibaar washulpmiddel volgens een der voorgaande conclusies bereidt of toepast. 25 / / Jr 8104555