NL7908141A - Televisie-ontvanger. - Google Patents

Description

‘ C/Ca/eh/1064

Televisie-ontvanger

De uitvinding heeft betrekking op een televisie-ontvanger, en meer in het bijzonder op een televisie-ontvanger, waarmede een geluidssignaal van hoge kwaliteit uit een ontvangen samengesteld televisiesignaal kan worden afgeleid.

5 De figuren 1 en 2 van de bijbehorende tekening tonen het blokschema van twee uitvoeringsvormen van bekend type van een kleurentelevisie-ontvanger 1, welke is uitgerust met een antenne 1 voor ontvangst van een omroepkleurentele-visiesignaal, dat vervolgens via een hoogfrequentversterker 10 2 wordt toegevoerd aan een mengschakeling 3, waaraan tevens het van een locale oscillator 4 afkomstige oscillatiesignaal wordt toegevoerd. Het door de mengschakeling 3 aan frequentie-omzetting onderworpen middenfrequent wordt via een bandfilter 5 toegevoerd aan een videomiddenfrequentversterker 6. Daarbij 15 is het bandfilter. 5 zodanig uitgevoerd, dat het voor de video-draaggolffrequentiewaarde van 58,75 MHz, de geluidsdraaggolf-frequentie van 54,25 MHz en voor deze specifieke frequentie-waarden van de in twee richtingen aangrenzende kanalen steeds een vooraf bepaalde responsie vertoont.

20 Bij de bekende uitvoeringsvorm volgens figuur 1 wordt het van de videomiddenfrequentversterker 6 afkomstige videomiddenfrequentsignaal via een geluidsvangschakeling 7 toegevoerd aan een videodetector 8, die wordt gevormd door een diode. Het videomiddenfrequentsignaal en de geluidssignaal-25 component worden uit de tussentrap van de geluidsvangschakeling 7 afgenomen en via een bandfilter 9 voor selectie toegevoerd aan een detector 10, die wordt gevormd door een diode. Aan een met de videodetector 8 verbonden uitgangsaansluiting 11 verschijnt dan een videosignaal met inbegrip van het draag-30 golfkleursignaal; aan een met de detector 10 verbonden uitgangsaansluiting 12 verschijnt een geluidsmiddenfrequent-signaal, dat aan een met de uitgangsaansluiting 12 gekoppelde, niet in de tekening weergegeven afstemeenheid voor afstemming op 4,5 MHz wordt toegevoerd.

35 Bij de bekende uitvoeringsvorm volgens figuur 2 dient als videodetector een synchrone detector. Het van de 79 0 8 1 i r - 2 - videomiddenfrequentversterker 6 afkomstige videomiddenfrequeiit-signaal wordt daarbij via een bandfilter 13 toegevoerd aan een begrenzer 14, welke een draaggolfsignaal met een frequentie van 58,75 MHz afgeeft. Het van de videomiddenfrequentver-5 sterker 6 afkomstige videomiddenfrequentsignaal en het door de begrenzer 14 afgegeven draaggolfsignaal worden toegevoerd aan een vermenigvuldiger 15. Aan een met de vermenigvuldiger 15 verbonden uitgangsaansluiting ll verschijnt dan een videosignaal; aan de eveneens met de vermenigvuldiger 15 verbonden 10 uitgangsaansluiting 12 verschijnt een geluidsmiddenfrequentsignaal,. dat aan een met de uitgangsaansluiting 12 gekoppelde, niet in ’-.de tekening weergegeven afstemeenheid voor afstemming op 4,5 MHz wordt toegevoerd.

indien kortheidshalve niet verder op de doorlaat-15 karakteristiek van het bandfilter 5 wordt ingegaan, dan kan worden gesteld, dat de amplitude/frequentie-uitgangskarakte-ristiek van de detector 10 volgens figuur 1 of van de vermenigvuldiger 15 volgens figuur 2 vlak verloopt, zoals in figuur 3 te zien is. In verband daarmede is bij de beide uitvoe-* 20 ringsvormen van bekend type volgens de figuren 1 en 2 een bandfilter met een scherpe karakteristiek bij een frequentie-waarde van 4,5 MHz als centrale, frequentiewaarde (met gebroken lijn in figuur 3 ingetekend) met de uitgangsaansluiting 12 gekoppeld voor afleiding van het geluidsmiddenfrequentsignaal 25 met een in geringere mate door menging "bijgevoegde" videa-signaalcomponent, zulks ter vermijding van interferentie-storing ("buzz") tussen het videosignaal en het geluidsmiddenfrequentsignaal .

De onderhavige uitvinding stelt zich nu ten doel, 30 een nieuw type televisie-ontvanger te verschaffen.

Voorts stelt de uitvinding zich ten doel, een televisie-ontvanger te verschaffen, waarbij toepassing plaats .vindt van een detector, waarvan de frequentiedoorlaatband-karakteristiek afwijkt van de vlakke karakteristiek volgens 35 figuur 3, zodanig, dat aan de uitgangsaansluiting van de detector een geluidsmiddenfrequentsignaal van hoge kwaliteit met een zo gering mogelijk aantal videosignaalcomponenten verschijnt.

79 0 8 1 4 f e - 3 - %*

Daartoe verschaft de uitvinding een televisie-ontvanger, welke is voorzien van: een videodetector voor synchrone detectie van een videomiddenfreguentsignaal met behulp van een draaggolfcomponent die is gesynchroniseerd met een 5 draaggolfcomponent van het videomiddenfrequentsignaal; een fasevergelijkingsschakeling voor fasevergelijking van het videomiddenfrequentsignaal en een door faseverschuiving over althans ten minste nagenoeg 77/2 daaruit afgeleid signaal; en van middelen voor afleiding van een geluidsmiddenfrequent-10 signaal uit het uitgangssignaal van êh fasevergelijkingsschakeling.

De uitvinding zal worden verduidelijkt in de nu volgende beschrijving aan de hand van de bijbehorende tekening van enige uitvoeringsvormen, waartoe de uitvinding zich echter 15 niet beperkt. In de tekening tonen: figuur 1 en 2 blokschema's van twee verschillende r uitvoeringsvormen van bekend type van een televisie-ontvanger; figuur 3 een amplitude/frequentiekarakteristiek ter verduidelijking van de televisie-ontvangers van bekend 20 type volgens de figuren 1 en 2; figuur 4 een blokschema van een belangrijk ge- ' deelte van een uitvoeringsvorm van een televisie-ontvanger volgens de uitvinding; figuur 5 een schakelschema van een gedeelte van 25 de schakeling volgens figuur 4, en figuur 6 een blokschema van een andere uitvoeringsvorm van een televisie-ontvanger volgens de uitvinding.

Bij de uitvoeringsvorm volgens figuur 4 zijn voor met dié volgens de figuren 1 en 2 overeenkomende componenten 30 respectievelijk dezelfde verwijzingssymbolen gebruikt. Bij de schakeling volgens figuur 4 wordt het van de videomidden-frequentversterker 6 afkomstige videomiddenfrequentsignaal voor synchrone detectie aan de vermenigvuldiger 15 toegevoerd, waarvan het uitgangssignaal als videosignaal aan de uitgangs-35 aansluiting 11 verschijnt. Voor de vorming van een bij de synchrone detectie toe te passen draaggolfsignaal dient een als fasevergrendelde lus uitgevoerde schakeling met een spannings- 7908141

•I

- 4 - t - geregelde oscillator 16, een faseverschuiver 17 voor fasever-schuiving over Jf /2, een uit een vermenigvuldiger bestaande fasevergelijkingsschakeling 18 en een laagdoorlaatfilter 19.

Het van de videomiddenfrequentversterker 6 afkomstige video-5 middenfrequentsignaal en het uitgangssignaal van de spannings-geregelde oscillator 16 na faseverschuiving overT^/2 door de faseverschuiver 17 worden toegevoerd aan de fasevergelijkingsschakeling 18, waarvan het vergelijkingsuitgangssignaal door het laagdoorlaatfilter 19 tot een regelspanningssignaal voor 10 de oscillator 16 wordt omgezet. De spanningsgeregelde oscillator 16 geeft derhalve een draaggolfsignaal af, dat met de draaggolfcomponent van het videomiddenfrequentsignaal is gesynchroniseerd? dit draaggolfsignaal en het videomiddenfrequentsignaal zelf worden aan de vermenigvuldiger 15 toegevoerd 15 voor synchrone detectie van het eerstgenoemde.

Het vergelijkingsuitgangssignaal van de fasevergelijkingsschakeling 18 wordt voorts via een gelijkspannings-versterker 20 toegevoerd aan een laagdoorlaatfilter 21, dat een regelspanning voor automatische fijne afstemming voor de • 20 locale oscillator 4 afgeeft. In dit geval zijn voor de afsnijd-frequenties van het laagdoorlaatfilter 21 en het laagdoorlaatfilter 19 van de fasevergrendelde lus zeer lage waarden gekozen.

Bij de in figuur 4 weergegeven uitvoeringsvorm volgens de uitvinding wordt het uitgangssignaal van de fase-25 vergelijkingsschakeling 18 van de fasevergrendelde lus, dat dient voor vorming van het draaggolfsignaal, aan de uitgangs-aansluiting 12 toegevoerd ter verkrijging van het geluids-middenfrequentsignaal aan die aansluiting. Het is echter ook mogelijk, dat aan de uitgangsaansluiting 12 het draaggolf-30 kleursignaal wordt afgegeven. Ter verkrijging van het geluids-middenfrequentsignaal en het draaggolfkleursignaal afzonderlijk dienen dan, hoewel zulks niet in figuur 4 is weergegeven, een bandfilter voor afleiding van het geluidsmiddenfrequent-signaal en een vangschakeling voor invang van het geluids-35 middenfrequentsignaal met de uitgangsaansluiting 12 te worden gekoppeld.

Figuur 5 toont het aansluitschema van. een prac- 79 0 8 1 4 f - 5 - * tische uitvoeringsvorm van de uitvinding. Daarbij vormen de transistoren 0,-0*. een fasevergelijkingsschakeling 18 van het dubbele balanstype, waarvan de ingangsaansluitingen 23a en 23b worden gevoed met het via de faseverschuiver 17 voor fase-5 verschuiving over Tf/2 toegevoerde uitgangssignaal van de spanningsgeregelde oscillator 16, terwijl de ingangsaansluitingen 24a en 24b worden gevoed met het videomiddenfrequent-signaal. Het uitgangssignaal van de fasevergelijkingsschakeling 18 wordt via een uit de transistoren Q?, Qg, Ql0 en een 10 diode Qg bestaande versterker toegevoerd aan de basis van een transistor Q^. Een capaciteit 25 van geringe capacitantie is tussen deze versterker en de transistor 0χ1 opgenomen voor blokkering van ongewenste signalen, die in een hogere fre-quentieband dan het geluidsmidöenfrequentsignaal liggen. De 15 transistor is als emitter-volger geschakeld; de emitter is verbonden net de uitgangsaansluiting 12, waaraan het ge-luidsmiddenfrequentsignaal wordt afgenomen, en voorts via een uit twee weerstanden 26 en 27 en een capaciteit 28 bestaand laagdoorlaatfilter 19 gekoppeld met een uitgangsaan-20 sluiting 29, waaraan de regelspanning voor de oscillator 16 verschijnt.

Bij de hier beschreven uitvoeringsvorm van de uitvinding vertoont de amplitude/frequentie-karakteristiek van het uitgangssignaal van de fasevergelijkingsschakeling 18 25 geen vlak verloop, dóch een typische bandfiltergedaante met 4,5 MHz als centrale frequentiewaarde voor het geluidsmidden-frequentsignaal. Dit zal nu worden beschreven.

Wanneer het aan de fasevergelijkingsschakeling 18 toegevoerde ingangssignaal de beide zijbandcomponenten 30 bevat, kan dit in het algemeen worden weergegeven door dé volgende uitdrukking: f(t) = (1 + m cos U) t)cosU>_t ....(1} m & 35 waarin m de modulatie-index is, cos Wpt de draaggolf en cosy t de modulerende golf zijn. Wanneer de fasevergrendelde lus in zijn gesynchroniseerde toestand verkeert, kan de door de fase- 7908141 - 6 - verschuiver.17 voor faseverschuiving over 072 afgegeven draaggolf g(t) worden weergegeven door de volgende uitdrukking: g(t) = sin (Jpt ....(2) 5

Het uitgangssignaal h(t) van de fasevergelijkingsschakeling 18 wordt nu gevormd door lineaire vermenigvuldiging van £(t) en g(t), zodat kan worden geschreven: h{t) = f(t) - g(t) = (1 + s cos iomt) cos &>pt cos tüpt · sin .* =s 1 + m cos ü)mt) | sin (ωρ+ω^Ι t sin (top~ 10 *« ss — (1 + m cos ω t) sin (2 ω t) .#·** (3)

Wanneer het uitgangssignaal h(t) door het laagdoorlaatfilter 19 gaat, wordt de component (2 GJpt) van de uitdrukking (3) geëlimineerd, zodat het uitgangssignaal h(t) kan worden 15 herschreven tot: h(t)=0 ____(4)

Wanneer het ingangssignaal van de fasevergelijkingsschakeling 18 daarentegen slechts ëên zijband bevat, dan ont-20 staat de volgende situatie: x(t) = cos (oyt + cos iüpt ·***· &

Aangezien de draaggolf g(t), als afgegeven door de faseverschuiver 17, in de gesynchroniseerde toestand van de fasevergrendelde lus door de hiervoor gegeven vergelijking 25 (2) wordt weergegeven, zal het uitgangssignaal h(t) van de fasevergelijkingsschakeling 18 onder die omstandigheden de volgende gedaante hebben: _______ h(t) = i(t) · g(t) = (cos V + cos V} S'm Wpt 3Q = i {sin 2 ω t + sin (ωρ + ω^) t + sin ( ωρ - ωγ) t] -,...(6)

Indien dit uitgangssignaal door een geschikt laagdoorlaatfilter wordt gevoerd, krijgt het de volgende gedaante: 35 h(t)= isin(Wp-uv)t .....(7) ) 7908141 - 7 -

Zoals uit het voorgaande blijkt, bevat het uitgangssignaal van de fasevergelijkingsschakeling 18 niet beide, doch slechts éën zijbandcomponent. Zoals algemeen bekend is, vindt transmissie van een televisiesignaal plaats volgens het 5 systeem met een residiele zijband, zodat voor de frequentiecomponenten van 0 tot 0,75 MHz van het videosignaal volledige transmissie van zowel de bovenste als de onderste zijband-component plaatsvindt, terwijl voor frequentiecomponenten van meer dan 1,25 MHz van het videosignaal onderdrukking van de 10 onderste zijbandcomponent en slechts transmissie van de bovenste zijbandcomponent plaatsvindt. Aangezien het videomidden-frequentsignaal van 4,5 MHz en het draaggolfkleursignaal van 3,58 MHz tot de bovenzijde behoren, vormen zij êên zijbandcomponent. Indien de term (Ljp - U>v) in de vergelijking (7) 15 een waarde van 4,5 MHz heeft, kan uit het uitgangssignaal van de fasevergelijkingsschakeling 18 het geluidsmiddenfrequent-signaal worden afgeleid. De lager dan 0,75 MHz gelegen zij-bandcoraponenten verschijnen niet in het uitgangssignaal van de fasevergelijkingsschakeling 18. Ter verwijdering van de 20 ongewenste componenten sin (2 U^t) en sin (oJp+ CJV) t uit de vergelijking (6) is het voldoende, dat in de verbinding naar de versterker, die het uitgangssignaal van de fasevergelijkingsschakeling 18 versterkt, de capaciteit 25 wordt opgenomen, zoals figuur 5 laat zien. In sommige gevallen zal het evhter 25 zelfs mogelijk zijn, dat de aanwezigheid van een parasitaire capaciteit, zoals de basiscapaciteit van de transistor Q^, voldoende is om de toepassing van een afzonderlijke capaciteit 25 overbodig te maken.

Zoals uit de voorgaande uiteenzetting naar voren 30 komt, maakt de onderhavige uitvinding het mogelijk, het geluids-middenfrequent-signaal zonder ongewenste videosignaalccmponenten aan de uitgangsaansluiting 12 te verkrijgen. Daarbij wordt de fasevergelijkingsschakeling 18 voor selectie gebruikt. Wanneer met de uitgangsaansluiting 12 een bandfilter wordt ge-35 koppeld voor ontwikkeling van het videomidden frequent signaal, kan dit bandfilter een zeer eenvoudige uitvoering hebben, terwijl nog een verdere onderdrukking van ongewenste signaal-componenten wordt verkregen. De uitvinding maakt het mogelijk, 70 n ft 1 A f if - 8 - niet alleen geluidsmiddenfrequentsignaal van hoge kwaliteit doch bovendien een draaggolfkleursignaal met onderdrukte -video-signaalcomponent aan de uitgangsaansluiting 12 af te nemen, zodat de wel als "cross-color jamming-" aangeduide eigen-5 schappen worden verbeterd.

Figuur 6 toont nog een uitvoeringsvorm van de uitvinding; daarbij zijn de met die volgens figuur 4 overeenkomende componenten respectievelijk weer met dezelfde ver-wijzingssymbolen aangeduid.

10 Bij de uitvoeringsvorm volgens figuur 6 wordt naast de voor vorming van een draaggolf voor de synchrone . detectie dienende fasevergelijkingsschakeling 18 nog een afzonderlijke fasevergelijkingsschakeling 18a toègepast. Het door de videomiddenfrequentversterker 6 afgegeven videomidden-15 frequentsignaal wordt via een begrenzer 22 aan de fasevergelijkingsschakeling 18 en rechtstreeks aan de fasevergelijkingsschakeling 18a toegevoerd. De laatstgenoemde ontvangt bovendien het uitgangssignaal van de faseverschuiver 17. Het aan de uitgangsaansluiting 12 verschijnende geluidsmiddenfrequent- , 20 signaal wordt afgenomen aan de fasevergelijkingsschakeling 18a. Deze voert de lineaire fasedetectie volgens de hiervoor . gegeven vergelijking (6) uit; de amplitude/frequen'tie-karak-teristiek van het vergelijkingsuitgangssignaal van de schakeling 18a heeft de hiervoor genoemde gedaante.

25 De uitvinding beperkt zich niet tot de in het voor gaande beschreven en in de tekening weergegeven uitvoeringsvormen. Verschillende wijzigingen kunnen in de beschreven componenten en in hun onderlinge samenhang worden aangebracht, zonder dat daarbij het kader van de uitvinding wordt overschreden.

30 7908141

Claims (4)

1. Televisie-ontvanger, voorzien van een video-detector voor synchrone detectie van een videomiddenfrequent-signaal met behulp van een draaggolfcomponent die met een draaggolfcomponent van het videomiddenfrequentsignaal gesyn- 5 chroniseerd is, gekenmerkt door een fasevergelijkingsschakeling voor fasevergelijking van het videomiddenfrequentsignaal en een door faseverschuiving over althans ten minste nagenoeg Tf/2 uit het videomiddenfrequentsignaal gevormd signaal; en door middelen voor afleiding van een geluidsmiddenfrequent- 10 signaal uit het uitgangssignaal van de fasevergelijkingsschakeling.

2. Televisie-ontvanger, voorzien van: a. een videodetector voor synchrone detectie van een videomiddenfrequentsignaal met behulp van een referentie- 15 draaggolfsignaal, en van b. een referentiedraaggolfsignaalgenerator voor « opwekking en afgifte van een met een draaggolfcomponent van het videomiddenfrequentsignaal gesynchroniseerd referentie-draaggolfsignaal, 20 gekenmerkt door: c. een fasevergelijkingsschakeling voor fasevergelijking van het referentiedraaggolfsignaal en een uit het videomiddenfrequentsignaal afgeleid vergelijkingssignaal, d. een faseverschuiver voor faseverschuiving 25 over althans ten minste nagenoeg JY/2 van de fase van het referentiedraaggolfsignaal bij de videomiddenfrequentie, en door e. middelen voor afleiding van een geluidsmidden-frequentsignaal uit het uitgangssignaal van de fasevergelij- 30 kingsschakeling.

3. Televisie-ontvanger volgens conclusie 2, gekenmerkt door een met het uitgangssignaal van de fasevergelijkingsschakeling gevoed laagdoorlaatfilter en door een met het uitgangssignaal van het laagdoorlaatfilter gevoede, 35 spanningsgeregelde oscillator voor levering van zijn uitgangs- 79 0 8 1

4 T « - 10 - signaal'als het genoemde referentiedraaggolfsignaal aan de videodetector en aan de fasevergelijkingsschakeling, waarbij de faseverschuiver aan de ene ingang van de fasevergelijkings-schakeling is aangesloten. 7908141