NL7906333A

NL7906333A - Reukstofmengsels en werkwijze voor het bereiden daar- van.

Info

Publication number: NL7906333A
Application number: NL7906333A
Authority: NL
Original assignee: Givaudan & Cie Sa
Priority date: 1978-08-21
Filing date: 1979-08-21
Publication date: 1980-02-25
Also published as: FR2433941A1; DE2933833A1; CH644757A5; DE2933833C2; GB2031278B; FR2433941B1; GB2031278A

Description

* ,, 1 .1 - VO 8279 L. Givaudan & Cie Societe Anonyme Vernier, Genève, Zwitserland.

Reukstofmengsels en werkwijze voor het bereiden daarvan.

De uitvinding heeft betrekking op reukstofmengsels en op een werkwijze voor het bereiden daarvan. Meer in het bijzonder heeft de uitvinding betrekking op reukstofmengsels, die bereid zijn door daaraan toe te voegen als reukstof effectieve hoeveelheden van in 5 hoofdzaak zuiver 2-acetyl-1,3,3,^-, U-pentamethylcyclopenteen.

De uitvinding heeft ook betrekking op werkwijzen voor het verbeteren van de geur van de reukstofmengsels door toepassing van in hoofdzaak zuiver 2-acetyl-1,3,3,^,^-pentamethylcyclopenteen, een bekende verbinding, die bereid kan worden volgens de door M.

10 Kolobielski in Ann. de Chim. J_0 (1955) 271 - 31 h beschreven werkwijze.

In de stand van de techniek wordt niets vermeld over de reukeigen-schappen van deze verbinding, noch over enige toepassing daarvan in reukstofmengsels.

In de context van de onderhavige uitvinding heeft de 15 term "2-acetyl-1,3pentamethylcyclopenteen" betrekking op een verbinding, die synthetisch (b.v. uit mesityloxyde door een onder reducerende condities uitgevoerde dimerisatie in tegenwoordigheid van metaalvormig magnesium en azijnzuur, gevolgd door dehydratering van het resulterende 1,3,3,^,^-pentamethyl-2-acetylcyclopentanol op de 20 door Kolobielski beschreven wijze) verkregen is en derhalve, na isol-lering (b.v. door destillatie) uit het reactiemengsel, in een in hoofdzaak zuivere vorm aanwezig is. Het materiaal kan verder worden gezuiverd (b.v. door destillatie). De term "in hoofdzaak zuiver" omvat dus het synthetisch bereide materiaal na de isolering uit het reactie-25 mengsel (resp. en/of zuivering), d.w.z. materiaal met een zuiverheid van meer dan ongeveer 90%.

Het 2-acetyl-1,3s3,U,^-pentamethylcyclopenteen bezit een geur, die kan worden omschreven als krachtig, kruidig, peperig, kamferachtig en houtachtig. Elk van deze kentekenen kunnen bij een 9 \ 790 63 33 2 »· # » groot aantal reukstofmengsels heel goed worden benut. Gevonden werd, dat door oordeelkundig mengen van deze verbinding met andere ingrediënten, bepaalde kentekenen kunnen worden versterkt.

Een ander belangrijk kenmerk van de verbinding is haar 5 vermogen cm met andere ingrediënten te kunnen worden gemengd en aan het reukstof-eindmengsel een 'Volheid" ("roundness") en "promotie" ("lift") te geven. De termen "volheid" en "promotie" zijn termen, die in de reukstofindustrie worden gebruikt. "Volheid" heeft betrekking op die kwaliteit van het reukstof mengsel, die daaraan een prettige meng-10 geur geeft, zonder dat de geur van enige afzonderlijke chemische verbinding uit het totale bouquet van het reukstofmengsel naar voren springt. De term "promotie" heeft betrekking op die in het reukstof-eindmengsel aanwezige eigenschap, die aan dat mengsel de begin-uit-werking en geurintensiteit geeft, zoals deze het eerst door de reuk-15 organen worden waargenomen. Klaarblijkelijk moet elke reukstof een zacht, gemengd, totaal bouquet vertonen en een positieve beginuit-werking op de verbruiker hebben, wil zij commercieel aanvaardbaar zijn.

De veelzijdigheid van het 2-aeetyl-1,3,3,U,U-penta-20 methylcyclopenteen kan op een groot aantal wijzen worden toegelicht.

In bloemengeuren ("florals") levert het aan het reukstof-eindmengsel "volheid" en "promotie", waarbij de geur meer aan die van een natuurlijke bloem herinnert.

Elke bloemengeur heeft haar eigen bijzondere kenmerken, 25 terwijl de parfumeur door oordeelkundig mengen voordeel kan trekken uit bepaalde kenmerkende eigenschappen van het 2-acetyl-1,3,3,^,^--pen-tamethylcyclopenteen. Bij een reukstof van het anjelier-type, waarbij kruidige eigenschappen gewenst zijn, verhoogt en bevordert toevoeging van het 2-acetyl-1,3,3,^·, U-pentamethylcyclopenteen de krui-30 digheid en florale hoedanigheid van de gerede reukstof. Bij bloemengeuren van het iris- of viooltjes-type, waarbij houtachtige eigenschappen belangrijker zijn, bevordert de toevoeging van het 2-acetyl- 1,3,3,^,^-pentamethylcyclopenteen de houtachtigheid, waarbij een reukstof wordt verkregen, die "voller" is en de natuurlijke geur meer na-35 bij komt.

I 790 63 33 3

De uitstekende eigenschap van het 2-acetyl-1 pentamethylcyclopenteen bestaat uit zijn mengkwaliteit, dat is zijn vermogen om een aantal afzonderlijke geurkenmerken met elkaar te verbinden, zodat een geïntegreed mengsel wordt verkregen. Dit vermo-5 gen tot het mengen en het leveren van "volheid" en "promotie" aan het reukstof-eindmengsel is boven vermeld. Dit vermogen kan het beste worden aangetoond bij een reukstof van het lavendeltype, waarbij het 2-acetyl-1pentamethylcyclopenteen, dat zelf geen kruidige eigenschappen bezit, de kruidige geuren van die reukstof mengt, 10 waarbij een geïntegreerd eindeffect wordt verkregen.

Veel eau-de-cologne-soorten bezitten frisse ("green"), citrus-, amber-, houtachtige en kruidige geuren. Toevoeging van het 2-acetyl-1,3,3,^-,^-pentamethylcyclopenteen vermengt de afzonderlijke geuren, waarbij aan het eindmengsel "volheid" en "promotie" wordt - ___ 15 gegeven.

Verbindingen, welke structuren bezitten, die nauw verwant zijn aan die van het 2-acetyl-1,3,3,^-,^-pentamethylcyclopen-teen met de formule 1 volgens de uitvinding, hebben niet de gewenste reukeigenschappen, die de structuur met de formule 1 bezit. Zo is 20 b.v. het 2-acetyl-3,3,5-trimethylcyclopenteen met de formule 2 door parfumeurs beschreven als een verbinding met een geur van verse muntbladeren ("minty leafy-green odor") met een ongewenste scherpe geur.

Het 2-acetyl-1,k,k-trimethylcyclopenteen met de formule 3 is door parfumeurs beschreven als een verbinding met een muitachtige, kunst-25 stofachtige, metaalachtige, aardachtige geur met een ongwenste scherpe toets, die zelfs meer geprononceerd was dan die van de verbinding met formule 2.

Terwijl de verbinding met de formule 1 het vermogen bezit om geureigenschappen van een reukstofmengsel met elkaar te 30 verbinden, waarbij een geïntegreerd mengsel of een "volle" reukstof wordt verkregen, werd' bij vervanging van deze verbinding door de verbinding met de formule 2 of de verbinding met de formule 3 een tegenovergesteld effect verkregen. De mengkwaliteit was niet aanwezig en de karakteristieke geuren van de verbinding met de formule 2 en van 35 de verbinding met de formule 3 kwamen in het reukstofmengsel naar vo- j 790 63 33 f ' h ren, hetgeen eerder resulteerde in een schadelijk dan in een heilzaam effect.

De kennis betreffende de parfumerie is natuurlijk subjectief. De toegepaste hoeveelheden, alsmede de omvang van het toe-5 passingsgebied, zal tenslotte afhangen van de fantasie en de persoonlijke voorkeur, van de parfumeur. De toegepaste hoeveelheden zullen ook afhankelijk zijn van het type reukstof en de parfumeur weet hoe hij de verbinding in verschillende hoeveelheden moet toevoegen om het voorkeursgebied te bepalen.

10 Het 2-acetyl-1,3,3,^,^-pentamethylcyclopenteen kan in reukstofmengsels grotendeels worden toegepast in voor de praktijk geschikte hoeveelheden van 0,01% tot 30%, waarbij de voorkeur uitgaat naar 0,3% tot 25%. Dit zal natuurlijk variëren al naar gelang het type reukstofmengsel, dat daarbij betrokken wordt. Concentraties van 15 meer dan 30% en zelfs concentraties van. 80 o£ 90% kunnen, om speciale effecten te bereiken, met succes worden toegepast.

De verbindingen kunnen worden gebruikt om reukstof-bases te bereiden voor de bereiding van parfums en eau-de-toilet-soorten door daaraan de gebruikelijke alcoholische en waterige ver-20 dunningsmiddelen toe te voegen. Voor parfums wordt ongeveer 15-20 gew.% van de basis en voor eau-de-toilet-soorten ongeveer 3-5 gew.% toegepast.

• Ook kunnen de hasis-mengsels worden toegepast cm zepen, detergenten, kosmetica en dergelijke te parfumeren. In deze gevallen 25 kan een basis-concentratie van ongeveer 0,5 tot ongeveer 2 gew.% worden toegepast.

De uitvinding wordt aan de hand van de volgende voorbeelden door voorkeursuitvoeringsvormen nader toegelicht. Tenzij anders is aangegeven, zijn de reukstof ingrediënten vermeld in gewichts-30 delen/1000 gewiehtsdelen.

In de gevallen, waarin het materiaal beter bekend is onder de triviaalnaam, handelsmerk of handelsnaam, is die naam gebruikt met daarachter tussen haakjes vermeld de chemische benaming. Voorbeeld I

^^35 De toepassing van 2-acetyl-1,3,3,^,^-pentamethylcyclo- 790 6 3 33 y 5 penteen in mengsels met bloemengeur wordt gedemonstreerd door het in de volgende anjelier-basis te gebruiken.

Anjelier

Componenten Delen 5 10$ Aldehyde C-11 (10-undecenal) 10

Amylsalicylaat (isoamyl-o-hydroxybenzoaat) 100

Baccartol ® * 50

Benzyl-iso-eugenol 30

Kaneelalcohol 75 10 Kaneelbladeren uit de Seychellen 5

Copaiba olie 40

Eugenol 50

Folrosia ^(p-isopropylcyelohexanol) 90

Iso-eugenol 50 ~ - 15 Methyl-iso-eugenol 20

Methyl-undecylenaat 10

Miskus-abelmoszaad 15

Jfootmuskaatolie 10

Fentlethylalc ohol 100 20 Fhodinol 70 (mengsel van α ( ** 70$) en B 30$) citronellol) 200

Roseacetol (trichloormethylfenylcarbinyl-acetaat) 30

Valspice ^(2-methoxy-U-methylfenol) 5 k-Acetyl-1,1-dimethyl-6-t-butylindan 50 25 Ylang-Ylang #3 50 2-Acetyl-1,3s3,^»^~pentamethylcyclopenteen (formule 1) 10 1000 X *

Givaudan - handelsmerk voor een condensatieprodukt van citronella-olie en aeeton.

30 De toevoeging van 2-acetyl-1,3,3,^-3^—pentamethyIcyclo- penteen aan het bovengenoemde anjeliermengsel bevordert daarvan sterk het kruidige karakter, resulteert in een evenwichtiger geur en verleent aan het totale mengsel een "volheid" en een sterke "promotie".

Ν' ; \ ^ 790 63 33 t 6

Zonder het 2-acetyl-1,3,3 ΛΛ-pentamethylcyclopenteen is het mengsel vlak, onvolledig en mist het de kwaliteit van een gerede reukstof. Voorbeeld II

In dit voorbeeld wordt het vermogen van 2-acetyl-1,3,3, 5 1+Λ-pentamethylcyclopenteen om de in een kruidig mengsel, zoals synthe tische lavendel, aanwezige geureigenschappen te mengen.

Synthetische lavendel

Componenten Delen

Linalool 100 10 Isobornylacetaat 100

X

Lavendel-versterker 20

Linalylacetaat 300

Lavandulol 50

Lavendel 38/^2 ** 150 15 Cumarien 50 2-Acetyl-1, 3,3 Λ,^—pentamethylcyclopenteen (formule 1) 230 1000

Lavendel-versterker is een mengsel, bestaande uit 5,0 delen 20 methylamylketon, 20,0 delen methylhexylketon, 10,0 delen methyl- nonylketon en 0,5 deel butylacetaat.

Een vloeibaar parfum-basis, die in de eerste plaats bestaat uit linalool en linaloölacetaat en wordt toegepast in gerede parfums, aan de cologne-soorten, kosmetica en zepen.

25 Het mengsel zonder het 2-acetyl-1,3,3,^-,il-pentame- thylcyclopenteen is onvolledig en in hoofdzaak een mengeling van afzonderlijke odoranten. De alkylketongeuren treden er afzonderlijk uit , naar voren.

Toevoeging van ongeveer 20 - 25% van het 2-acetyl-1,3,3, 30 1)·, ^-pentamethylcyclopenteen brengt een menging van deze afzonderlijke geuren tot een geïntegreerd geheel tot stand. De kruidige geureigen-sehappen worden gemengd en de eind-reukstof is "vol” gemaakt, voltooid en vertoont het natuurlijke kruidige kenmerk van de natuurlijke olie.

' \ i 790 6 3 33

Voorbeeld III

τ

De toepas sing van 2-acetyl-1,3,3,4,4-pentamethyleyclo-penteen in een eau-de-cologne-basis wordt nader toegelicht aan de hand Tan het onderstaande mengsel.

t 5 Eau de Cologne-basis

Componenten Delen

Acetaat PA (allylfenoxyacetaat) 10

Ambrate ^(acetoxy-2-sec-butyl-1-ethynylcyclo- hexaan) 50 10 Benzylacetaat extra U0

Herboral®* 30

Citroenolie uit Californië 230

Gedestilleerde limoen 100

Linalool 50 — 15 Linalylaeetaat 150

Dipropyleenglycol 120

Petitgrain-olie (Zuidamerikaanse) 30

Deaylethylalcohol 50

Sandela® SS 30 20 Terpineol Extra 30 2-Acetyl-1,3,3,4,4-pentamethylcyclopenteen (formule 1) 80 1000

X

Givaudan - handelsmerk voor een produkt, dat in de eerste plaats 25 bestaat uit geacetyleerd citronellal.

Givaudan - handelsmerk voor een polycyclische alcohol met een geur van sandelhout.

De bovengenoemde cologne-basis zonder het 2-acetyl- 1,3,3,4,4-pentamethylcyclopenteen is onvolledig. Terwijl het ingre- 4 30 diënten bevat, die een bijdrage leveren aan de frisse, citrus-, amber-, houtachtige en kruidige geuren, steken de afzonderlijke geuren er uit.

Toevoeging van het 2-ac etyl-1,3,3,4,4-pent amethyl- cyclopenteen aan de cologne-basis mengt het mengsel onder vorming van s 79063 33 e 8 een geïntegreerd bouquet. Terwijl de citrusgeuren worden bevorderd, zijn zij "vol" gemaakt en gemengd tot het totale mengsel.

Voorbeeld IV

De toepassing van 2-acetyl-1,3,3,^, Wpentamethyl-5 cyclopenteen in mengsel met een geur van het houtachtige bloemengeur-type wordt 'gedemonstreerd bij de volgende iris-basis.

Iris-basis

Componenten Delen a-Ionon 225 * 10 Raldeïne y-zuiver 225

Anijsaldehyde 30 • »·' Terpineol -- ' 200

Heliotropine 30

Ithylvanilline 10 15 Muskus-keton 10

Cumarien 10

Dipropyleenglycol 95 "Orris Absolute Resin" 20 "Concrete Orris Abs." 30 · 20 Vetiver 25

Cedryl-acetaat-kristallen 20

Wortelzaadolie 10% in DEP 10

Ionon 10 2-Acetyl-1,3,3 Λ,U-pentamethylcyclopenteen 25 (formule 1) 50

In de bovengenoemde iris-basis bevordert het 2-acetyl- 1,3,3,H,l+-pentamethylcyclopenteen het iris-karakter en levert het aan het gerede mengsel meer 'Volheid" en "promotie".

Voorbeeld V

30 Het gebruik van 2-acetyl-1 jS^j^s^-pentamethylcyclo- penteen in een mengsel met varen-geur, wordt hieronder nader toegelicht .

O

\ 790 6 3 33 9 V4

Yaren

Componenten Delen

Amylsalicylaat 130

Anijs aldehyde 5 0 5 Benzoïne Siam oplosbare hars 30

Benzylacetaat extra 100

Bergamot 65 GD* 350

Cumarien 20

Dipropyleenglycol 103 10 Estragole (p-allylanisool) 5 • Foirosia® (p-isopropylcyclohexanol) 10

Geranium Bourbon 30

Heliotropine kristallen 50

Citral 2 _ ____ 15 Muskus-abelmoszaad 30

Eerol Prime 10

Fenylethylalcohol 30

Boommos 50% in dipropyleenglycol k

Thymol 10$ in dipropyleenglycol 1 20 Yanilline ÜSP 5 2-Acetyl-1,3,3,^-, U-pentamethylcyclopenteen (formule 1) Uo 1000

Een vloeibare parfum-basis, die wordt gebruikt in gerede parfums, 25 colognes, kosmetica en zepen.

Eet in de bovengenoemde varen-basis aanwezige 2-aeetyl-1,3,3,^,^-pentamethylcyclopenteen voegt aan het mengsel substantie, "promotie’' en intensiteit toe. Aan het totale mengsel geeft het een meer natuurlijke kwaliteit.

\ 790 63 33

Claims

2. Mengsel volgens conclusie 1, waarin als reukstof ef fectieve hoeveelheid van het toegevoegde, in hoofdzaak zuivere 2-acetyl—1,3,3,^,^-pentamethylcyclopenteen 0,01 - 30 gew.% van de reukstof bas is bedraagt. .
3. Mengsel volgens conclusie 2, waarin de als reukstof 10 effectieve hoeveelheid van het toegevoegde, in hoofdzaak zuivere 2-acetyl-1,3,3,^,^-pentamethylcyclopenteen 0,3 - 25 gew.% van de reuk-stofbasis bedraagt. k. Mengsel volgens één der conclusies 1-3, met een bloemengeur. 15 5· Mengsel volgens één der conclusies 1-3, met een anjeliergeur.
6. Mengsel volgens één der conclusies 1-3, met een geur van het viooltjes- of iris-type.
7· Mengsel volgens één der conclusies 1 - 3, met een 20 geur van het lavendel-type.
8. Mengsel volgens een der conclusies 1 - 3, met een geur van het citrus-type.
9· Mengsel volgens een der conclusies 1-3, met een geur van het varen-type.
10. Werkwijze voor het verbeteren van de geur van reuk- stofmengsels, met het kenmerk, dat daaraan wordt voegevoegd een als reukstof effectieve hoeveelheid van in hoofdzaak zuiver 2-acetyl-1,3,3, ij·, ^4-pentamethylcyc lopenteen. II. Werkwijze volgens conclusie 10, met het kenmerk, dat 30 de als reukstof effectieve hoeveelheid 0,01 - 30 gew.$ van de reuk- stofbasis bedraagt.
12. Werkwijze volgens conclusie 11, met het kenmerk, dat I 790 6333 de als reukstof effectieve hoeveelheid 0,3 - 25 gew.$ van de reuk-stof-basis bedraagt.
13· Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het 2-acetyl-1,3,3,^-,pentamethylcyclopenteen wordt toegevoegd om 5 aan het mengsel "volheid” en "promotie" te geven. 1U. Werkwijze volgens conclusie 10, met het kenmerk, dat het te verbeteren reukstofmengsel van het bloemengeur-type is.
15. Werkwijze volgens conclusie 1U, met het kenmerk, dat de bloemengeur van het anjelier-type is.
16. Werkwijze volgens conclusie lb, met het kenmerk, dat de bloemengeur van het iris- of viooltjes-type is. IJ. Werkwijze volgens conclusie 10, met het kenmerk, dat het te verbeteren reukstofmengsel van het lavendel-type is.
18. Werkwijze volgens conclusie 10, met het kenmerk, dat 15 het te verbeteren reukstofmengsel van het eitrus-type is.
19. Werkwijze volgens conclusie 10, met het kenmerk, dat het te verbeteren reukstofmengsel van het varen-type is.
20. Werkwijze voor het odoriseren, met het kenmerk, dat als odorant in hoofdzaak zuiver 2-acetyl~1,3,3,k-pentamethylcyclo- 20 penteen wordt toegepast. «r !i 790 8 3 33 i jr jxJ, _2_ 0 xx / u 0 —V L.Givaudan & Cie Sociêté Anonyme 790 6 3 33