NL2002388C2 - Instelbare rugleuning. - Google Patents

Description

INSTELBARE RUGLEUNING

De uitvinding heeft betrekking op een rugleuning voor het steunen van de rug van een zittende persoon, welke rugleuning is bestemd en ingericht om deel uit te maken van een zitmeubel, zoals een stoel of een 5 bankstel, een stoel voor een transportmiddel, zoals een auto, een autobus of een vliegtuig, of een rolstoel.

Een dergelijke rugleuning is bijvoorbeeld bekend uit WO-A-2001/060209. Deze bekende rugleuning is gekoppeld met een zitting.

10 US-A-2003/0102706 betreft een quick release rugleuning. Beide publicaties beschrijven een rugleuning, die is opgedeeld in delen die scharnierend met elkaar zijn verbonden. Onderzoek heeft aangetoond, dat met een dergelijke scharnier-koppeling tussen de twee delen geen 15 gelijkmatige drukverdeling gerealiseerd kan worden, waardoor de met deze rugleuning bereikte resultaten te wensen overlaten.

Het is een doel van de uitvinding, een rugleuning van het bekende type zodanig te modificeren, 20 dat een anatomisch verantwoorde stabiliteit van de romp van een zittende persoon wordt gerealiseerd, waardoor de spieraanspanning en de interne belasting op gewrichten en gewrichtsbanden zo laag mogelijk worden gehouden. Als namelijk een zitting geen, althans onvoldoend stabiele 25 rompondersteuning biedt, zal het lichaam van de zittende persoon een zodanige houding aannemen, dat de belasting op gewrichten en spieren ongewenst groot wordt. Zittende personen die althans min of meer gedwongen zijn langdurig te zitten en geen anatomisch verantwoorde stabiele 30 romphouding aangeboden krijgen, ervaren als gevolg hiervan zit-gerelateerde problemen. Deze problemen uiten ! 0 0 2 3 8 Θ 2 zich door een onrustig zitgedrag, pijn in de nek en de schouders, pijn in de onderrug, pijn in het zitvlak en vermoeidheidsverschijnselen.

Op de langere termijn kan dit ongewenste 5 zitgedrag zich manifesteren in bijvoorbeeld een al dan niet blijvende vergroeiing van de wervelkolom, zogenaamde scoliose, open wonden op het zitvlak, de zogenaamde decubitus, met name op de stuit (de os coccygis) als gevolg van een sterk achterovergekanteld bekken, in 10 combinatie met een minder goed functioneren van organen, zoals bijvoorbeeld lever en nieren, door constante overmatige belasting op de buikinhoud. Ook communiceren met de omgeving vraagt van de zittende persoon extra energie, waardoor er zelfs een sociaal isolement kan 15 ontstaan.

Bestaande rugleuningen met lumbaal-steunen en zij-pelottes bieden geen anatomisch verantwoorde rompstabiliteit en geven daarom nauwelijks of geen verbetering.

20 Vaak wordt de individuele curvatuur van de rugleuning gerealiseerd door een extra lendensteun aan te brengen of door een dergelijke lendensteun instelbaar te maken. Ook een dergelijke oplossing biedt onvoldoende resultaat.

25 Aan de uitvinding ligt het inzicht ten grondslag, dat het sacraal-lumbale deel van de rug en het lumbaal-thoracale deel van de rug van de zittende persoon ruimtelijk elk een correcte stand moet innemen ter bereiking van de genoemde gewenste stabiele 30 rompondersteuning.

Met het oog op deze doelstelling verschaft de uitvinding een rugleuning van het in de aanhef vermelde type, welke rugleuning het kenmerk vertoont, dat de rugleuning uit twee delen bestaat, namelijk: 35 een onderste rugleuningdeel voor het steunen van het sacraal-lumbale deel van de rug van de zittende persoon, en een bovenste rugleuningdeel voor het 3 steunen van het lumbaal-thoracale deel van de rug van een zittende persoon; beide rugleuningdelen onafhankelijk van elkaar beweegbaar zijn; 5 de drager drie vrijheidsgraden in verticaal vlak, loodrecht op het hoofdvlak van de rugleuningen, bezit ten opzichte van de framebuis, namelijk twee vrijheidsgraden van translatie, corresponderend met hoogte en diepte, en één vrijheidsgraad van rotatie rond 10 een horizontale rotatie-hartlijn; het onderste rugleuningdeel drie vrijheidsgraden in een verticaal vlak, loodrecht op het hoofdvlak van de rugleuningdelen, bezit ten opzichte van de drager, namelijk twee vrijheidsgraden van translatie, 15 corresponderend met hoogte en diepte, en één vrijheidsgraad van rotatie rond een horizontale rotatie-hartlijn; het bovenste rugleuningdeel één vrijheidsgraad in een verticaal vlak, loodrecht op het hoofdvlak van de 20 rugleuningdelen, bezit ten opzichte van de drager, namelijk rotatie rond een horizontale rotatie-hartlijn; instelmiddelen voor het instellen van de ruimtelijke stand van elk van de rugleuningdelen en de drager aanwezig zijn; en 25 borgmiddelen aanwezig zijn voor het in een gekozen ruimtelijke positie fixeren van de drager en elk van de rugleuningdelen.

De rugleuning volgens het genoemde Amerikaanse octrooischrift US-A-2003/0102706 biedt niet de 30 mogelijkheid om het onderste rugleuningdeel in diepte te verstellen zonder de instelling van het bovenste rugleuningdeel tijdelijk te ontgrendelen en daarmee te verstoren, en omgekeerd.

Volgens de uitvinding wordt het als wezenlijk 35 beschouwd, dat de therapeut en/of de gebruiker in staat is, na het instellen van het bovenste rugleuningdeel het onderste rugleuningdeel onafhankelijk van het bovendeel te bewegen, dat wil zeggen dat een wijziging van de 4 ruimtelijke positie van het onderste rugleuningdeel die van het bovenste rugleuningdeel niet beïnvloedt.

Vooruitlopend op de hierna volgende beschrijving met betrekking tot een functionele 5 rugleuninghoek wordt nu reeds opgemerkt, dat een anatomisch verantwoorde rompstabiliteit begint bij een functionele rugleuninghoek (φ + α) van circa 115° van het lumbaal-thoracale rugleuningdeel.

In een voorkeursuitvoering vertoont de 10 rugleuning de bijzonderheid, dat aan ten minste één van de rugleuningdelen een hoekmeter is toegevoegd, waarmee de hoekpositie van de betreffende rugleuningdelen kan worden gemeten en uitgelezen, bijvoorbeeld een waterpas. Van bijzonder belang is het, als in de laatst beschreven 15 uitvoering aan althans het bovenste rugleuningdeel een hoekmeter is toegevoegd. Een dergelijk instrument geeft visuele informatie aan de gebruiker en/of aan de therapeut over de kwalitatieve en de kwantitatieve hoekstand van het betreffende rugleuningdeel.

20 Om de gewichtskracht van de romp op een biomechanisch zo gunstig mogelijke wijze door te leiden naar het bekken dient dit bekken enigszins naar voren gekanteld te zijn. Deze kanteling wordt verkregen door op het bekken krachten uit te oefenen waardoor het de 25 bedoelde kanteling voorover ondergaat. Kanteling van het bekken wordt gerealiseerd door het onderste rugleuningdeel een gelijkmatig verdeelde druk te doen uitoefenen op de sacraal-lumbale wervels van de wervelkolom van de zittende persoon.

30 Een niet-gelijkmatige drukverdeling in deze zone resulteert in afschuifkrachten in de tussenwervelschijven en is uit dien hoofde ongewenst. Een dergelijke drukverdeling kan leiden tot pijnklachten en in extreme gevallen na langere tijd aanleiding geven tot 35 blijvende vergroeiingen, met alle nadelige gevolgen van dien.

Volgens een specifiek aspect van de uitvinding kan de rugleuning de bijzonderheid vertonen, dat de 5 vrijheidsgraden onafhankelijk van elkaar zijn. Hieronder dient te worden verstaan, dat bijvoorbeeld een rotatie van een rugleuningdeel niet resulteert in een daarmee gekoppelde translatie en omgekeerd, terwijl ook de ene 5 translatie geen gevolgen heeft voor de translatiepositie in de andere vrijheidsgraad.

Hierbij wordt aangetekend, dat een zuivere rotatievrijheidsgraad correspondeert met een ruimtelijk gefixeerde zuivere rotatie-hartlijn. Volgens de 10 uitvinding kan echter ook gebruik worden gemaakt van bepaalde praktisch ondersteuningsmechanismen, met behulp waarvan de gewenste rotatie van een rugleuningdeel kan plaatsvinden, maar waarbij niet strikt genomen sprake hoeft te zijn van een zuivere rotatie maar mogelijk van 15 een zwenking, die gepaard gaat met al dan niet verwaarloosbare veranderingen van de translatie-positie in een van de translatie-vrijheidsgraden en omgekeerd.

Ook dit aspect zal later in deze specificatie worden besproken. In het geval, waarin er niet één enkele 20 zuivere rotatie-hartlijn is gedefinieerd, is het beter, te verwijzen naar een "zwenkzone".

Volgens weer een ander aspect van de uitvinding kan de rugleuning de bijzonderheid vertonen, dat de instelmiddelen van mechanisch, pneumatisch of elektrisch 25 type zijn.

Volgens weer een ander aspect van de uitvinding vertoont de rugleuning de bijzonderheid, dat de rugleuning wordt gedragen door een gestel, dat bevestigingsmiddelen omvat voor bevestiging aan een 30 zitmeubel, zoals een stoel of een bankstel, een stoel voor een transportmiddel, zoals een auto, een autobus of een vliegtuig, of een rolstoel.

Onder omstandigheden kan het van belang zijn, dat het gestel zodanig is uitgevoerd, dat het is voorzien van 35 armsteunen.

Teneinde dyscomfort voor een zittende persoon zoveel mogelijk te voorkomen onder handhaving van de anatomisch verantwoorde rompstabiliteit die met de rugleuning 6 volgens de uitvinding kan worden gerealiseerd, kan de rugleuning de bijzonderheid vertonen, dat beide rugleuningdelen aan hun voorzijde zijn voorzien van een druk-verdelende laag.

5 Tijdens gebruik kan de rugleuning volgens de uitvinding worden toegepast als vervanging van een bestaande, bijvoorbeeld niet goed functionerende, rugleuning in bijvoorbeeld rolstoelen, autostoelen of kantoorstoelen. In het bijzonder rolstoelen kenmerken 10 zich door hun modulaire opbouw, waarbij de zitting en de rugleuning als modules aan een modulair frame worden toegevoegd tot een complete zitvoorziening. Het is gebruikelijk, dat bijvoorbeeld een frame van het merk A wordt toegepast in combinatie met een zitting van het 15 merk B en een rugleuning van het merk C, al naar gelang de specifieke eigenschappen van elke module. De uitvinding maakt het mogelijk om vele bestaande stoelen, in het bijzonder rolstoelen, die geen goede rugsteun bieden te voorzien van een goede rugleuning die een 20 uitstekende en anatomisch verantwoorde stabiliteit van de romp biedt.

Uit onderzoek is bekend dat een anatomisch verantwoorde rompstabiliteit begint bij een functionele rugleuninghoek (φ + α) van circa 115°. Zie hiervoor 25 figuur 5, waarop nu reeds wordt vooruitgegrepen. Met betrekking tot dit onderzoek wordt verwezen naar het boek van dr. ir. H.A.M. Staarink "Zo zit het!" ISBN 978 90 232 4341. Het genoemde stabiliteitsbegrip kan nader worden toegelicht aan de hand van een model van het menselijk 30 lichaam. Zo toont figuur 6a een model van het menselijk lichaam zoals ontwikkeld door bovengenoemde auteur, dr. ir. H.A.M. Staarink. Het model is zodanig gekozen, dat voeten, onderbenen, bovenbenen, bekken, romp, hoofd, bovenarmen, onderarmen en handen worden voorgesteld door 35 niet-vervormbare elementen met elk een eigen massamiddelpunt. De lichaamsdelen van het model zijn door middel van scharnieren met elkaar verbonden. In de genoemde figuur 6a wordt het model van de zittende 7 persoon ondersteund door een zitting, een rugleuning, een voetsteun en een armsteun. Het bekken wordt op het steunvlak van de zitting verondersteld scharnierend te zijn op een met T aangeduid punt, de zogenaamde tuber.

5 Een verantwoorde rugsteun dient een stabiele ondersteuning te bieden. Onderzoek heeft aangetoond, dat een stabiele ondersteuning van de romp door een functioneel rugleuningdeel dat alleen het wervelgebied lumbaal drie (L3) tot en met thoracaal negen (T9) 10 ondersteunt, zie figuur 7b, ten minste onder een functionele rugleuninghoek (cp + a) van circa 115° moet staan (zie figuur 5). Deze hoek wordt gerealiseerd respectievelijk ontstaat, wanneer het massamiddelpunt M van de romp achter de verticale lijn door S ligt (zie 15 figuur 6b).

In het geval waarin het massamiddelpunt M van de romp recht boven S ligt, is er sprake van een labiele situatie. Wanneer het massamiddelpunt M van de romp vóór de verticale door S ligt, is er geen sprake van 20 ondersteuning en valt de romp ongecontroleerd voorover, tenzijn de zittende persoon permanent zijn rugspieren aangespannen houdt. Dit laatste is natuurlijk ongewenst. In de laatste twee genoemde situaties is een rugleuning niet functioneel, omdat hij niet in de gelegenheid is om 25 enige kracht te leveren respectievelijk op te nemen.

Ondersteuning van het lagere gedeelte van de rug, dat wil zeggen de wervels onder lumbaal drie (L3) en het sacrale deel is van essentieel belang voor het "richten" van dit deel. Daarvoor zijn twee redenen aan te wijzen.

30 Ten eerste is het van belang de wervel-curvatuur te volgen en te geleiden voor een gelijkmatige druk tussen de wervels onderling. Ten tweede is het van belang, de belasting op de tubera te verminderen door het bekken iets voorover te kantelen.

35 Bij een verantwoorde zitondersteuning dient het bekken een zodanige stand te bezitten, dat er een rechte lijn getrokken kan worden door S, T en het massamiddelpunt M van de romp. Een dergelijke houding 8 veroorzaakt een minimale belasting op de wervels, de banden van de wervelkolom en de rugspieren.

Onderzoek heeft verder aangetoond, dat het hoofd in evenwicht op de romp staat bij een functionele 5 rugleuninghoek (φ + α) van circa 115°. Als de functionele rugleuninghoek (φ + α) > 123°, zal het hoofd achterover kantelen, als het niet wordt ondersteund. Er wordt in die situatie gesproken over het begin van een lig-houding.

Een anatomisch verantwoorde rugondersteuning voor 10 zittende personen speelt zich dus af bij een functionele rugleuninghoek (φ + α) tussen circa 115° en circa 123°.

Verder heeft onderzoek uitgewezen, dat het wenselijk is, dat de statische variatie in de wervelbelasting zo klein mogelijk is. Variaties in de statische 15 wervelbelasting veroorzaken namelijk extra afschuifkrachten tussen de wervels. Dit wordt als onplezierig ervaren. Het is in dit verband volgens de uitvinding van belang, dat het onderste rugleuningdeel, dat het lumbaal-sacrale rugdeel van de zittende persoon 20 ondersteunt, zodanig wordt ingesteld, dat er een gelijkmatige belasting op dit deel van de wervelkolom wordt uitgeoefend.

Om de bewustwording bij gebruikers van hun houding te bevorderen en tevens om een kwalitatieve inschatting 25 van de functionele rugleuninghoek (φ + α) aan te geven, kan met voordeel gebruik worden gemaakt van de genoemde hoekmeter of hoekmeters. Een hoekmeter kan in het bijzonder een visuele indicatie aan de gebruiker en/of aan een therapeut geven met betrekking tot de ingestelde 30 functionele rugleuninghoek (<p + a), die, zoals gemeld, zich in gebied tussen circa 115° en 123° moet bevinden.

Mensen met problemen zijn vaak bewust bezig met hun rehabilitatie. De hoekmeter biedt de gebruikers een hulpmiddel om de hoek zelf te controleren en zonodig aan 35 te passen.

De uitvinding zal nu worden toegelicht aan de hand van bijgaande tekeningen. In de tekeningen tonen: figuur 1 een perspectivisch aanzicht van een 9 rugleuning volgens de uitvinding; figuur 2 een perspectivisch aanzicht van een rugleuning volgens de uitvinding, verbonden met rolstoelframe-buizen.

5 figuur 3 een plof-aanzicht van de rugleuning volgens figuur 1; figuur 4a een zij-aanzicht van een gedeelte van de rugleuning volgens figuur 2, waarin wordt aangegeven, hoe de hoogteverstelling van de drager 1 mogelijk is; 10 figuur 4b een zij-aanzicht van een gedeelte van de rugleuning volgens figuur 2, waarin wordt aangegeven, hoe de diepteverstelling van de drager 1 mogelijk is; figuur 4c een zij-aanzicht van een gedeelte van de rugleuning volgens figuur 2, waarin wordt aangegeven, hoe 15 de hoekverstelling van de drager 1 mogelijk is; figuur 5 een geschematiseerd zijaanzicht van een zitting in combinatie met een rugleuning en een zittende persoon, ter toelichting van de relevante hoeken; figuur 6a een op de wijze van figuur 5 weergegeven 20 model van het menselijk lichaam conform het genoemde boek "Zo zit het!" van dr. ir. H.A.M. Staarink, waarin een rechte en instabiele rugondersteuning is getekend; figuur 6b een principieel met figuur 6a corresponderend aanzicht van een zitting met een gedeelde 25 rugleuning volgens de uitvinding, ter toelichting van een niet-ondersteunde positie, een labiele positie en een stabiele positie; figuur 7a een met figuur 6a corresponderend model van een zittende persoon, ter definitie van het 30 scharnierpunt S; figuur 7b een schematische weergave van een wervelkolom met een lumbaal-thoracale ondersteuning, alsmede een sacraal-lumbale ondersteuning; figuur 7c een grafische weergave van de relatieve 35 buigingshoekvrijheid van alle wervels van de wervelkolom; figuur 7d een schematische weergave van een zittende persoon waarin de wervelkolom is getekend, opgedeeld in vier segmenten, met een sacraal-lumbale en een lumbaal- 10 thoracale rugleuning conform de uitvinding; figuur 8a een schematische weergave van een mogelijk instelmechanisme voor de rugleuning volgens de uitvinding; 5 figuur 8b een andere uitvoering; figuur 8c weer een andere uitvoering; figuur 8d nog een andere uitvoering.

Figuur 1 toont een rugleuning 5 volgens de uitvinding. Deze omvat twee delen, namelijk een onderste 10 rugleuningdeel 3 voor het steunen van het sacraal-lumbale deel van de rug van een zittende persoon, en een bovenste rugleuningdeel 2 voor het steunen van het lumbaal-thoracale deel van de rug van de zittende persoon.

Het eigenlijke onderste rugleuningdeel 3 omvat een 15 in hoofdzaak starre plaat 9 en een aan de voorzijde daarvan aanwezige druk-verdelende laag 8, bijvoorbeeld een kussen van schuimstof met een daaroverheen aangebrachte deklaag.

Beide rugdelen 2 en 3 worden gedragen door drager 1 20 van stijf materiaal, die door middel van klemmen 6, pennen 7 en de in figuur 2 aangeduide houders 17 bijvoorbeeld met het frame van een rolstoel-buis 21 gekoppeld kan worden.

Door middel van de in de drager 1 aanwezige, in 25 hoofdzaak horizontale sleufgaten 14, in de plaat 9 aanwezige, min of meer verticale sleufgaten 22 en koppelbouten 13 kan de plaat 9 met de laag 8 binnen zekere grenzen met twee vrijheidsgraden van translatie, namelijk hoogte en diepte, en één vrijheidsgraad van 30 rotatie of zwenking in de gewenste ruimtelijke positie worden geplaatst ten opzichte van de drager 1.

De drager 1 draagt verder een tweede starre plaat 11, die deel uitmaakt van het bovenste rugleuningdeel 2 en aan zijn voorzijde voorzien is van een tweede druk-35 verdelende laag 10, die van het zelfde type kan zijn als de eerste druk-verdelende laag 8.

Door middel van in de drager 1 aanwezige, gekromde sleufgaten 14 en koppelbouten 13 kan de plaat 11 met de 11 laag 10 binnen zekere grenzen met één vrijheidsgraad van rotatie of zwenking in de gewenste ruimtelijke positie worden geplaatst ten opzichte van de drager 1.

Figuur 2 toont de rugleuning 5 volgens de 5 uitvinding, echter nu verbonden middels klemmen 6, pennen 7 en houders 17 aan twee min of meer vertikale framebuizen 21, met handvatten, van bijvoorbeeld een rolstoel. De rugleuning 5 wordt in hoogte gedragen doordat pennen 7 in houders 17 hangen.

10 Houders 17 zijn in hoogte instelbaar doordat bout 18 de U-vorm 20 en pasvorm 19 rond de framebuis 21 klemt.

Pen 7 rust in gebruik in pasvorm 19.

Figuur 3 licht hierboven genoemde aspecten toe. Zichtbaar is, dat linker en rechter bouten 16 elk op drie 15 plekken in drager 1 bevestigd kunnen worden in bovenste gaten serie 15 om klemmen 6 op gewenste positie in drager 1 te bevestigen. Hetzelfde geldt voor linker en rechter pennen 7, echter dan in de onderste rij gaten 15.

Aan de tweede starre plaat 11 is aan beide zijden 20 een hoekmeter 4 toegevoegd. Deze kan bijvoorbeeld zijn uitgevoerd als een waterpas en geeft de hoekstand van het bovenste rugleuningdeel 10, 11 ten opzichte van het horizontale vlak aan.

Figuur 4a toont de instelmogelijkheid om traploos de 25 hoogte van drager 1 te bepalen. Door middel van bout 18 kan houder 17 in hoogte verplaatst worden naar bijvoorbeeld 17' met als gevolg 1' met als doel de hoogte van de rugleuning 2 te kunnen bepalen ten opzichte van framebuis 21.

30 Figuur 4b toont de instelmogelijkheid om in discrete stappen de diepte van drager 1 te bepalen. Door middel van bout 16 kan klem 6 in drie standen geplaatst worden op houder 1. Pen 7 kan ook in drie standen geplaatst worden. Positie 6 en 7 leidt tot stand 1, een stand 35 waarbij de rugleuning in uiterste stand naar voren is ingesteld. Positie 6' en 7' leidt tot stand 1', een stand waarbij de rugleuning in uiterste stand naar achteren is ingesteld.

12

Figuur 4c toont de instelmogelijkheid om drager 1 te kantelen naar 1' door pen 7 naar 7' te verplaatsen. Dit biedt de mogelijkheid om het kantelbereik ten opzichte van het horizontale vlak van rugdelen 3 en 2 te 5 vergroten.

Figuur 5 licht dit aspect nader toe. Een zittende persoon 26 wordt gesteund door een zitting 23, heeft zijn voeten geplaatst op een voetsteun 24, heeft zijn armen geplaatst op armsteunen 25 en zijn rug wordt ondersteund 10 door het onderste rugleuningdeel 3 en het bovenste rugleuningdeel 2. Aan het bovenste rugleuningdeel 2 is op de eerder beschreven wijze de hoekmeter 4 toegevoegd. Uit figuur 3 zal duidelijk zijn, dat de hoekmeter 4 de functionele rugleuninghoek (<p + a) weergeeft.

15 Figuur 6a toont een rechte en onstabiele rugondersteuning, terwijl figuur 6b een stabiele rugondersteuning laat zien. Deze figuren tonen het verschil tussen een instabiele romphouding en een stabiele romphouding. De instabiele rugondersteuning 20 volgens figuur 6a is herkenbaar aan het feit, dat het massamiddelpunt M van de romp 27 vóór de verticale lijn door het scharnierpunt S ligt. Het punt M ligt in deze situatie eveneens vóór de stippellijn door S en T, die de stand van het bekken 28 representeert, terwijl deze voor 25 een stabiele rugondersteuning op of net achter deze lijn zou moeten liggen.

Figuur 6b toont een stabiele rugondersteuning. Het massamiddelpunt M van de romp 27 ligt in deze situatie achter de verticale lijn S en op de gestippelde lijn door 30 S en T. Door deze combinatie van kenmerken is een anatomisch optimale rugondersteuning gerealiseerd.

In figuur 6b zijn verder nog twee andere situaties aangegeven, waarin de romp is aangeduid met respectievelijk 27' en 27", waarin het model 35 respectievelijk een labiele rugondersteuningshouding en een houding zonder enige rugondersteuning inneemt.

Figuur 7a toont schematisch in het weergegeven model het scharnierpunt S tussen de romp 27 en het bekken 28.

13

Figuur 7b toont een realistische weergave van een wervelkolom 29 en het bekken 28 door het mediaanvlak van de zittende persoon 26. De wervels zijn met hun systematische wetenschappelijke benamingen aangeduid. De 5 aandacht wordt er op gevestigd, dat het scharnierpunt S in de omgeving van de wervel L3 ligt.

Figuur 7b maakt tevens duidelijk, op welke wijze de rugleuning 5 de hiervoor gespecificeerde delen van de rug van een zittende persoon 14 ondersteunt.

10 Figuur 7c toont de onderlinge buigingsvrijheid tussen de in de figuur aangeduide wervels.

Figuur 7d toont de verdeling van de wervelkolom 20 in vier segmenten. Van boven naar beneden zijn dit respectievelijk het cervicale segment 30, het thoracale 15 segment 31, het lumbale segment 32 en het sacrale segment 33.

Aan de hand van de figuren 7a, 7b 7c en 7d zal nu kort worden uitgelegd, waarom een segmenteerde en scharnierlijn-loze rugleuning noodzakelijk is.

20 Het model volgens figuur 7 geeft een benadering van de biomechanische eigenschappen van het menselijk lichaam. Het verschil met het model en het werkelijke menselijke lichaam wordt veroorzaakt door het scharnierpunt S en de in werkelijkheid scharnierende 25 werking van de wervelkolom. In werkelijkheid is er geen sprake van slechts één scherp gedefinieerde scharnierlijn, maar laten de wervels ter plaatse van het figuur 7b getoonde scharnierpunt S een zekere buiging of kromming toe.

30 Figuur 7a definieert het scharnierpunt S op een positie in de omgeving van de lumbaalwervel drie of L3. Het model laat die hoekverdraaiing toe, die ook mogelijk wordt gemaakt door het wervelsegment tussen thoracaal negen (Th9) -lumbaal vier (L4). In werkelijkheid is S dus 35 geen scharnierlijn, maar vormen LI - L5 gezamelijk de scharnierbeweging tussen de onderrug en de bovenrug.

Figuur 7b geeft, zoals reeds vermeld, een overzicht van de wervelkolom met de individuele wervels en hun 14 wetenschappelijke benaming. In figuur 7c wordt aangegeven, welke maximale verdraaiingshoek in het laterale vlak (flexie/extensie) de wervelkolom toelaat tussen aangrenzende wervelschijven.

5 Figuur 8a toont, op welke wijze de rugleuningdelen 2 en 3 kunnen worden verschoven. De figuur toont, dat het gebruik van sleufgaten 14 in plaat 35 met koppelbouten 13 en de klemhuls 20 om framebuis 21 geklemd door bouten 18, de mogelijkheid biedt om de positie van de 10 rugleuningdelen 2 traploos te kiezen en de zwenkstand, de hoogte en de diepte in te stellen. Het is mogelijk, rugdeel 3 traploos te kiezen en de zwenkstand, de hoogte en de diepte in te stellen doordat de koppelbout 34 verbinding maakt tussen sleuf 22 in rugdeel 3 en sleuf 36 15 in rugdeel 2.

Figuur 8b toont een ander mechanisme, waarbij de rugleuningdelen 2 en 3 zwenkbaar zijn rond respectieve zwenkhartlijnen van koppelbouten 13. Analoog aan figuur 8a worden min of meer horizontale sleufgaten 14 gebruikt 20 voor de vereiste diepte-instelling, nu echter gescheiden in bovenste en onderste platen 35. Wederom bieden platen 35, bouten 18 en klemhulzen 20 de mogelijkheid om de hoogte traploos in te stellen ten opzichte van de framebuis 21. In deze uitvoering is het echter wel 25 mogelijk,rugdeel 3 volledig onafhankelijk van 2 in te stellen, zonder daarmee de positie van 3 te verstoren en andersom.

Figuur 8c toont een variant, waarin de rugleuningdelen 2 en 3 door middel van daar aanwezige 30 zwenkarmen 40, koppelbouten 13 en sleuven 22 ook in hoogte, diepte en hoek verstelbaar zijn. De zwenkarmen 40 zijn middels koppelbouten 13 in gaten 39 verbonden met platen 38. De platen 38 maken deel uit van framebuis 21.

Figuur 8d toont een variant, waarin plaat 38 een 35 deel uitmaakt van het frame 21. De horizontale sleuven 40 en min of meer vertikale sleuven 22 in beide rugdelen 2 en 3 bieden ook hier volledig onafhankelijke instelmogelijkheden voor diepte, hoogte en hoek van 15 rugdelen 2 en 3.

2002388 16

LITERATUUR

* WO-A-2001/060209 5 * US-A-2003/0102706 * "Zo zit het!", dr. ir. H.A.M. Staarink, ISBN 978 90 232 4341 ^ Q ic ir ic ie ie 2002388

Claims (6)

1. Rugleuning voor het steunen van de rug van een zittende persoon, welke rugleuning is bestemd en ingericht om deel uit te maken van een zitmeubel, zoals een stoel of een bankstel, een stoel voor een 5 transportmiddel, zoals een auto, een autobus of een vliegtuig, of een rolstoel, met het kenmerk, dat de rugleuning uit twee delen bestaat, namelijk: een onderste rugleuningdeel voor het 10 steunen van het sacraal-lumbale deel van de rug van de zittende persoon, en een bovenste rugleuningdeel voor het steunen van het lumbaal-thoracale deel van de rug van een zittende persoon; 15 beide rugleuningdelen onafhankelijk van elkaar beweegbaar zijn; de drager drie vrijheidsgraden in een verticaal vlak, loodrecht op het hoofdvlak van de rugleuningen, bezit ten opzichte van de framebuis, namelijk twee 20 vrijheidsgraden van translatie, corresponderend met hoogte en diepte, en één vrijheidsgraad van rotatie rond een horizontale rotatie-hartlijn; het onderste rugleuningdeel drie vrijheidsgraden in een verticaal vlak, loodrecht op het 25 hoofdvlak van de rugleuningdelen, bezit ten opzichte van de drager, namelijk twee vrijheidsgraden van translatie, corresponderend met hoogte en diepte, en één vrijheidsgraad van rotatie rond een horizontale rotatie-hartlijn; 30 het bovenste rugleuningdeel één vrijheidsgraad in een verticaal vlak, loodrecht op het hoofdvlak van de 2002388 rugleuningdelen, bezit ten opzichte van de drager, namelijk rotatie rond een horizontale rotatie-hartlijn; instelmiddelen voor het instellen van de ruimtelijke stand van elk van de rugleuningdelen en de 5 drager aanwezig zijn; en borgmiddelen aanwezig zijn voor het in een gekozen ruimtelijke positie fixeren van de drager en elk van de rugleuningdelen.

2. Rugleuning volgens conclusie 1, waarin aan ten minste één van de rugleuningdelen een hoekmeter is toegevoegd, waarmee de hoekpositie van de betreffende rugleuningdelen kan worden gemeten en uitgelezen, bijvoorbeeld een waterpas. 15

3. Rugleuning volgens een der voorgaande conclusies, waarin de vrijheidsgraden onafhankelijk van elkaar zijn ten opzichte van de drager.

4. Rugleuning volgens een der voorgaande conclusies, waarin de instelmiddelen van mechanisch, pneumatisch of elektrisch type zijn.

5, Rugleuning volgens een der voorgaande conclusies, 25 waarin de rugleuning wordt gedragen door een gestel, dat bevestigingsmiddelen omvat voor bevestiging aan een zitmeubel, zoals een stoel of een bankstel, een stoel voor een transportmiddel, zoals een auto, een autobus of een vliegtuig, of een rolstoel. 30

6. Rugleuning volgens een der voorgaande conclusies, waarin beide rugleuningsdelen aan hun voorzijde zijn voorzien van een druk-verdelende laag. ^ ^ ★ -Ar 2002388