NL1032569C2

NL1032569C2 - Inrichting en werkwijze voor het opheffen van overspraak en daarvan gebruik makend stereogeluid-genererend-systeem.

Info

Publication number: NL1032569C2
Application number: NL1032569A
Authority: NL
Inventors: Sun-Min Kim
Original assignee: Samsung Electronics Co Ltd
Priority date: 2005-09-26
Filing date: 2006-09-25
Publication date: 2008-09-09
Also published as: US8050433B2; KR100739762B1; CN1942017B; CN1942017A; US20070076892A1; NL1032569A1

Description

Titel: Inrichting en werkwijze voor het opheffen van overspraak en daarvan gebruik makend stereogeluid-genererend-systeem.

KRUISVERWIJZING NAAR AANVERWANTE AANVRAGEN

Deze aanvrage roept de prioriteit in van de Koreaanse octrooiaanvrage nr. 10-2005-0114049, ingediend op 28 november 2005 bij 5 het Koreaanse Bureau voor de Intellectuele Eigendom en de Amerikaanse provisionele aanvrage nr. 60/720,043, ingediend op 26 september 2005, van welke aanvragen de inhoud hierin in hun geheel is op genomen door referentie.

10 ACHTERGROND VAN DE UITVINDING

1. Toepassingsgebied van de uitvinding.

De onderhavige algemene uitvindingsgedachte heeft betrekking op een virtueel geluidssysteem, en meer in het bijzonder op een inrichting en 15 werkwijze voor het opheffen van overspraak tussen tweekanaalsluidsprekers en twee oren van een luisteraar en een stereogeluid-genererend-systeem dat hiervan gebruik maakt.

2. Beschrijving van de stand van de techniek.

20 Een stereogeluidssysteem positioneert een geluidsbron op een vooraf bepaalde positie van een virtuele ruimte door middel van een koptelefoon of luidspreker en verschaft een richtingsperceptie, een afstandsperceptie en een ruimtelijke perceptie, alsof een geluid daadwerkelijk wordt gehoord vanaf een plaats waar een virtuele 25 geluidsbron van het geluid is gepositioneerd. In het algemeen wordt een stereogeluid geïmplementeerd door een binauraal synthesefilter dat gebruik maakt van een aan een hoofd gerelateerde overdrachtsfunctie (HRTF), dat 1032569 2 wil zeggen een akoestische overdrachtsfunctie tussen geluidsbronnen en trommelvliezen. Een stereogeluid dat gebruik maakt van het binaurale synthesefilter vertoont de beste prestatie wanneer een signaal wordt gereproduceerd door een koptelefoon. Echter, wanneer het signaal wordt 5 gereproduceerd door twee luidsprekers treedt overspraak op tussen de twee luidsprekers en twee oren van een luisteraar, zodanig dat een stereoperceptie wordt gedegradeerd. Dienovereenkomstig heft een overspraakopheffer de overspraak op tussen beide signalen, zodat een signaal dat gereproduceerd wordt door een linker luidspreker niet wordt 10 gehoord in een rechteroor van de luisteraar en een signaal dat gereproduceerd wordt door een rechter luidspreker niet wordt gehoord in een linkeroor van de luisteraar.

Een technologie die gerelateerd is aan deze overspraakopheffer is beschreven in het Amerikaanse octrooi nr. 6,668,061 BI (ingediend op 18 15 november 1998, getiteld "CROSSTALK CANCELLER").

Figuur 1 illustreert een conventionele overspraakopheffer. De overspraakopheffer uit figuur 1 wordt een rooster(lattice)configuratie genoemd en omvat een vier filters 142, 143, 144 en 145.

Verwijzend naar figuur 1 wordt een linker ingangssignaal 140 (Bl) 20 geconvolueerd door een filter 142 en wordt een rechter ingangssignaal 141 (Br) geconvolueerd door een filter 144. Vervolgens worden de twee geconvolueerde signalen bij elkaar opgeteld door een opteller 150 en gereproduceerd als een linker uitgangssignaal 152 (Sl). Daarnaast wordt het rechter ingangssignaal 141 (Br) geconvolueerd door een filter 145 en 25 wordt het linker ingangssignaal 140 (Bl) geconvolueerd door een filter 143. Vervolgens worden de twee geconvolueerde signalen bij elkaar op geteld door een opteller 151 en gereproduceerd als een rechter uitgangssignaal 153 (Sr).

In de in figuur 1 geïllustreerde overspraakophefwerkwijze wordt een convolutiebewerking viermaal uitgevoerd ten opzichte van de vier filters 30 142, 143, 144 en 145. Derhalve is een grote hoeveelheid rekenwerk nodig 3 wanneer de orde van elk filter hoog is. Bij gevolg is het in geval van de conventionele overspraakopheffer moeilijk om convolutie uit te voeren in een tijdsdomein en dient convolutie te worden uitgevoerd in een frequentiedomein. Aangezien evenwel convolutie in het frequentiedomein 5 een omvangrijk geheugen vergt, dient de omvang van een programma eveneens te worden vergroot.

SAMENVATTING VAN DE UITVINDING

10 De onderhavige algemene uitvindingsgedachte verschaft een inrichting en werkwijze voor het opheffen van een overspraakfenomeen tussen tweekanaalsluidsprekers en twee oren van een luisteraar en een hiervan gebruikmakend stereogeluid-genererend-systeem.

Verdere aspecten van de onderhavige algemene 15 uitvindingsgedachte zullen gedeeltelijk uiteen worden gezet in de hiernavolgende beschrijving en zullen gedeeltelijk duidelijk zijn op grond van de beschrijving of kunnen worden afgeleid door de algemene uitvindingsgedachte in uitvoering te brengen.

De voorgaande en/of andere aspecten van de onderhavige algemene 20 uitvindingsgedachte worden bereikt door een inrichting te verschaffen voor het opheffen van overspraak tussen twee luidsprekers en twee oren van een luisteraar, waarbij de inrichting omvat: een vertragingseenheid voor het vertragen van eerste en tweede kanaalingangssignalen met respectieve vooraf bepaalde vertragingswaarden, een versterkingseenheid voor het 25 aanpassen van een uitgangsversterking van elk van de eerste en tweede kanaalingangssignalen die in de vertragingseenheid zijn vertraagd, een eerste opteleenheid voor het optellen van het eerste kanaalingangssignaal bij het qua versterking en vertraging aangepaste tweede kanaalsignaal, een eerste filtereenheid voor het aanpassen van een frequentiekarakteristiek 30 van een signaal dat door de eerste opteleenheid is uitgezonden, een tweede 4 opteleenheid voor het optellen van het tweede kanaalingangssignaal bij het qua versterking en vertraging aangepaste eerste kanaalsignaal en een tweede filtereenheid voor het aanpassen van een frequentiekarakteristiek van een signaal dat door de tweede opteleenheid is uitgezonden.

5 De voorgaande en/of andere aspecten van de onderhavige algemene uitvindingsgedachte worden tevens bereikt door een inrichting te verschaffen voor het opheffen van overspraken tussen twee luidsprekers en twee oren van een luisteraar, waarbij de inrichting omvat: eerste en tweede filtereenheden voor het aanpassen van frequentiekarakteristieken van 10 eerste en tweede kanaalsignalen, een vertragingseenheid voor het vertragen van uitgangssignalen van de eerste en tweede filtereenheden met respectieve vooraf bepaalde vertragingswaarden, een versterkingseenheid voor het aanpassen van een uitgangsniveau van elk van de signalen die in de vertragingseenheid zijn vertraagd, een eerste opteleenheid voor het 15 optellen van een uitgangssignaal van de eerste filtereenheid bij een in versterking en vertraging aangepast uitgangssignaal van de tweede filtereenheid en een tweede opteleenheid voor het optellen van een uitgangssignaal van de tweede filtereenheid bij een aan versterking en vertraging aangepast uitgangssignaal van de eerste filtereenheid.

20 De voorgaande en/of andere aspecten van de onderhavige algemene uitvindingsgedachte worden tevens bereikt door een overspraakophefinrichting te verschaffen, omvattende een verste rkings/vertragingsbewerkingseenheid voor het ontvangen van eerste en tweede ingangskanaalsignalen, voor het toepassen van een eerste 25 versterking en een eerste vertraging op het eerste ingangskanaalsignaal, voor het toepassen van een tweede versterking en een tweede vertraging op het tweede ingangskanaalsignaal, voor het optellen van het versterkte/vertraagde eerste kanaalsignaal bij het tweede ingangskanaalsignaal om een eerste opgeteld signaal te verkrijgen, voor het 30 optellen van het versterkte/vertraagde tweede kanaalsignaal bij het eerste 5 ingangskanaalsignaal om een tweede opgeteld signaal te verkrijgen en voor het uitzenden van het eerste en tweede opgetelde signaal, en een filtereenheid voor het uitvoeren van een eerste convolutiebewerking op het eerste opgetelde signaal en een tweede convolutiebewerking op het tweede 5 opgetelde signaal en voor het uitzenden van het eerste en tweede geconvolueerde signaal naar eerste en tweede luidsprekers respectievelijk.

De voorgaande en/of andere aspecten van de onderhavige algemene uitvindingsgedachte worden tevens bereikt door een overspraakbewerkingsinrichting te verschaffen, omvattende: een 10 filtereenheid voor het filteren van linker en rechter kanaalsignalen die respectievelijk geassocieerd zijn met linker en rechter kanaalluidsprekers, en een versterkings/vertragingseenheid voor het bewerken van het gefilterde linker kanaalsignaal door een eerste hoofdgerelateerde overdrachtsfunctie voor de linker kanaalluidspreker te benaderen en een 15 eerste versterkingsverschil te bepalen en een eerste vertragingsverschil tussen een rechter oorpositie en een linker oorpositie in een geluidsruimte ten opzichte van de linker kanaalluidspreker, en voor het verwerken van het gefilterde rechter kanaalsignaal door een tweede hoofdgerelateerde overdrachtsfunctie voor de rechter kanaalluidspreker te benaderen en een 20 tweede versterkingsverschil te bepalen en een tweede vertragingsverschil tussen de rechter oorpositie en de linker oorpositie in de geluidsruimte ten opzichte van de rechter kanaalluidspreker.

De voorgaande en/of andere aspecten van de onderhavige algemene uitvindingsgedachte worden ook bereikt door een stereogeluid-25 productiesysteem te verschaffen, omvattende: eerste en tweede luidsprekers en een overspraakophefinrichting voor het opheffen van overspraak tussen de eerste en tweede luidsprekers en twee oren van een luisteraar. De overspraakophefinrichting omvat een eerste signaalverwerkingseenheid voor het kruislings vermengen van een eerste en tweede kanaalsignaal met 30 in versterking en vertraging aangepaste eerste en tweede kanaalsignalen, 6 en een tweede signaalverwerkingseenheid voor het aanpassen van frequentiekarakteristieken van de signalen die in de eerste signaalverwerkingseenheid zijn gemixt en ten einde de signalen met de aangepaste frequentiekarakteristieken aan de eerste en tweede 5 luidsprekers te verschaffen.

De voorgaande en/of andere aspecten van de onderhavige algemene uitvindingsgedachte worden ook bereikt door een overspraakophefmrichting te verschaffen, welke een virtueel geluid genereert zonder overspraak zonder linker en rechter kanaalluidsprekers onder gebruikmaking van de 10 volgende vooraf bepaalde relatie tussen akoestische overdrachtsfuncties voor elk van de linker en rechter luidsprekers T/20) = <χΖ~βΗχ^ 15 waarbij Hi(z) een eerste akoestische overdrachtsfunctie representeert tussen een geselecteerde linker of rechter luidspreker en een oor dat zich dichter bij de geselecteerde luidspreker bevindt, H2(z) een tweede akoestische overdrachtsfunctie representeert tussen de geselecteerde luidspreker en een oor dat zich op afstand van de 20 geselecteerde luidspreker bevindt, α een versterkingsverschil representeert tussen de geselecteerde luidspreker en de dichtbij en op afstand gelegen oren, en β een vertragingsverschil representeert tussen de geselecteerde luidspreker en de dichtbij en op afstand gelegen oren.

De voorgaande en/of andere aspecten van de onderhavige algemene 25 uitvindingsgedachte worden tevens bereikt door een werkwijze te verschaffen voor het opheffen van overspraak tussen twee luidsprekers en twee oren van een luisteraar, waarbij de werkwijze omvat: invoeren van linker en rechter kanaalsignalen die binauraal samengesteld zijn door een hoofdgerelateerde overdrachtsfunctie (HRTF), aanpassen van een 7 versterking en een vertraging van het linker kanaalingangssignaal, aanpassen van een versterking en een vertraging van het rechter kanaalingangssignaal, optellen van het linker kanaalingangssignaal bij het qua versterking en vertraging aangepaste rechter kanaalsignaal teneinde 5 een eerste gemixt signaal te verkrijgen, aanpassen van een frequentiekarakteristiek van het eerste gemixte signaal naar een inverse HRTF-vorm en uitzenden van een resultaat naar een linker luidspreker, optellen van het rechter kanaalingangssignaal bij het qua versterking en vertraging aangepaste linker kanaalsignaal, teneinde een tweede gemixt 10 signaal te verkrijgen en aanpassen van een frequentiekarakteristiek van het tweede gemixte signaal naar een inverse HRTF-vorm en uitzenden van een resultaat naar een rechter luidspreker.

De voorgaande en/of andere aspecten van de onderhavige algemene uitvindingsgedachte worden ook bereikt door een werkwijze te verschaffen 15 voor het genereren van geluid op een luisterpunt onder gebruikmaking van tweekanaalsluidsprekers, waarbij de werkwijze omvat: ontvangen van eerste en tweede kanaalsignalen die respectievelijk corresponderen met eerste en tweede luidsprekers, benaderen van een tweede hoofdgerelateerde overdrachtsfunctie tussen de eerste luidspreker en een tweede oor van een 20 luisteraar op basis van een eerste hoofdgerelateerde overdrachtsfunctie tussen de eerste luidspreker en een eerste oor van de luisteraar, een corresponderende eerste vertragingswaarde en een corresponderende eerste versterkingswaarde, benaderen van een vierde hoofdgerelateerde overdrachtsfunctie tussen de tweede luidspreker en het eerste oor van de 25 luisteraar op basis van een derde hoofdgerelateerde overdrachtsfunctie tussen de tweede luidspreker en het tweede oor van de luisteraar, een corresponderende tweede vertragingswaarde en een corresponderende tweede versterkingswaarde, en het verwerken van de eerste en tweede kanaalsignalen volgens de eerste, de benaderde tweede, de derde en de 8 benaderde vierde hoofdgerelateerde overdrachtsfuncties, teneinde overspraak tussen de eerste en tweede luidsprekers op te heffen.

De voorgaande en/of andere aspecten van de onderhavige algemene uitvindingsgedachte worden ook bereikt door een computeruitleesbaar 5 medium te verschaffen voorzien van uitvoerbare code voor het op heffen van overspraak tussen twee luidsprekers en twee oren van een luisteraar, waarbij het medium omvat: eerste uitvoerbare codes voor het kruislings mixen van eerste en tweede kanaalsignalen met in versterking en vertraging aangepaste eerste en tweede kanaalsignalen, en tweede 10 uitvoerbare codes voor het aanpassen van frequentiekarakteristieken van de signalen die in de eerste signaalverwerkingseenheid zijn gemixt.

KORTE BESCHRIJVING VAN DE FIGUREN

15 Deze en/of andere aspecten en voordelen van de onderhavige algemene uitvindingsgedachte zullen duidelijk worden en beter worden begrepen op grond van de volgende beschrijving van uitvoeringsvormen, in samenhang met de bijbehorende figuren, waarin:

Figuur 1 een conventionele overspraakopheffer illustreert; 20 figuur 2 een inrichting illustreert voor het opheffen van overspraak volgens een uitvoeringsvorm volgens de onderhavige algemene uitvindingsgedachte; figuur 3 een overspraakfenomeen illustreert dat optreedt tussen twee luidsprekers en twee oren van een luisteraar; 25 figuur 4 een overspraakopheffer illustreert welke een roosterconfiguratie heeft om het opheffen van het overspraakfenomeen in figuur 3 in nader detail uit te leggen; figuur 5 een hoofdgerelateerde overdrachtsfunctie (HRTF) illustreert van een paar naast elkaar gelegen luidsprekers; 9 figuur 6 een benaderde asymmetrische overspraakopheffer illustreert, volgens een uitvoeringsvorm volgens de onderhavige algemene uitvindingsgedachte; figuur 7 een blokdiagram is dat de benaderde asymmetrische 5 overspraakopheffer uit figuur 6 illustreert; figuur 8 een benaderde symmetrische overspraakopheffer illustreert, volgens een uitvoeringsvorm volgens de onderhavige algemene uitvindingsgedachte; figuur 9 een blokdiagram is dat de benaderde symmetrische 10 overspraakopheffer uit figuur 8 illustreert, volgens een uitvoeringsvorm volgens de onderhavige algemene uitvindingsgedachte.

GEDETAILLEERDE BESCHRIJVING VAN VOORKEURSUITVOERINGSVORMEN 15

Hierna wordt in detail verwezen naar uitvoeringsvormen van de onderhavige algemene uitvindingsgedachte waarvan voorbeelden zijn geïllustreerd in de bijgevoegde figuren, waarbij soortgelijke verwijzingscijfers naar soortgelijke onderdelen verwijzen. De 20 uitvoeringsvormen zullen hieronder worden beschreven, teneinde de onderhavige algemene uitvindingsgedachte uit te leggen onder verwijzing naar de figuren.

Figuur 2 illustreert een inrichting voor het opheffen van overspraak volgens een uitvoeringsvorm volgens de onderhavige algemene 25 uitvindingsgedachte. De overspraakophefinrichting volgens figuur 2 omvat een eerste signaalverwerkende eenheid 210 en een tweede signaalverwerkende eenheid 220. De eerste signaalverwerkende eenheid 210 omvat een eerste versterkingseenheid 210 een tweede versterkingseenheid 216, een eerste vertragingseenheid 214, een tweede 30 vertragingseenheid 218, een eerste opteleenheid 219-1 en een tweede 10 opteleenheid 219-2. De eerste signaalverwerkingseenheid 210 mixt kruislings een linker kanaalsignaal (Bl) en een rechter kanaalsignaal (Br) met in versterking/vertraging aangepast of vertraging/versterking aangepast linker kanaalsignaal (Bl) en rechter kanaalsignaal (Br). De 5 tweede signaalverwerkingseenheid 220 omvat een eerste filtereenheid 222 en een tweede filtereenheid 224. De tweede signaalverwerkingseenheid 220 past frequentiekarakteristieken aan van elk van de signalen die in de eerste signaalverwerkingseenheid 210 zijn gemixt. De volgorde van de eerste en tweede versterkingseenheden 212 en 126 en de eerste en tweede 10 vertragingseenheden 214 en 218 kan worden gewijzigd volgens de gewenste implementatie. Dat wil zeggen, in een andere uitvoeringsvorm van de overspraakophefinrichting kunnen de eerste en tweede vertragingseenheden 214 en 218 worden verwisseld met de eerste en tweede versterkingseenheden 212 en 216 respectievelijk.

15 Onder verwijzing naar figuur 2 past de eerste versterkingseenheid 212 de versterking van het linker kanaalsignaal (Bl) aan, dat wordt ingevoerd met een eerste vooraf bepaalde versterkingswaarde.

De tweede versterkingseenheid 216 past de versterking aan van het rechter kanaalsignaal (Br), dat wordt ingevoerd met een tweede vooraf 20 bepaalde versterkingswaarde.

De eerste vertragingseenheid 214 vertraagt het linker kanaalsignaal (Bl), waarvan de versterking is aangepast in de eerste versterkingseenheid 212, met een eerste vooraf bepaalde vertragingswaarde.

25 De tweede vertragingseenheid 218 vertraagt het rechter kanaalsignaal (Br), waarvan de versterking is aangepast in de tweede versterkingseenheid 216, met een tweede vooraf bepaalde vertragingswaarde.

De eerste opteleenheid 219-1 telt het linker kanaalsignaal (Bl), dat 30 aan de eerste signaalverwerkingseenheid 210 is toegevoerd, op bij het 11 rechter kanaalsignaal (Br), hetwelk in versterking en vertraging is aangepast door de tweede versterkingseenheid 216 en de tweede vertragingseenheid 218.

De tweede opteleenheid 219-2 telt het rechter kanaalsignaal (Br), 5 dat aan de eerste signaalverwerkingseenheid 210 is toegevoerd, op bij het linker kanaalsignaal (Bl), waarvan de versterking en vertraging is aangepast door de eerste versterkingseenheid 212 en de eerste vertragingseenheid 214.

De eerste filtereenheid 222 heeft een inverse HRTF-vorm van een 10 HRTF, welke een akoestische overdrachtsfunctie is tussen luidsprekers en twee oren van een luisteraar en tast de frequentiekarakteristieken aan van een signaal dat in de eerste opteleenheid 219-1 is gemixt. Een uitgangssignaal (Sl) van de eerste filtereenheid 222 wordt uitgezonden naar een linker luidspreker.

15 De tweede filtereenheid 224 heeft de inverse HRTF vorm van de HRTF welke de akoestische overdrachtsfunctie betreft tussen de luidsprekers en de twee oren van de luisteraar, en past de frequentiekarakteristiek aan van een signaal dat in de tweede opteleenheid 219-2 is gemixt. Een uitgangssignaal (Sr) van de tweede filtereenheid 224 20 wordt uitgezonden naar een rechter luidspreker.

De inrichting voor het opheffen van overspraak met een verbeterde configuratie volgens figuur 2 zal in nader detail worden besproken onder verwijzing naar figuren 3 tot en met 8.

Verwijzend naar figuur 3 treedt een overspraakfenomeen tussen 25 twee luidsprekers 310 en 320 en twee oren van een luisteraar op in veel toepassingsgebieden waaronder een stereogeluid.

Een overspraakopheffer heft het overspraakfenomeen op door te compenseren voor signalen onmiddellijk voordat uitgangssignalen naar de twee luidsprekers 310 en 320 worden uitgezonden. De overspraakopheffer is 30 geïmplementeerd als een inverse matrix van een HRTF-matrix tussen de 12 twee luidsprekers 310 en 320 en de twee oren van de luisteraar, volgens de volgende vergelijking 1: 5 ... (1) waarbij Hn(z), Hi2(z), H2i(z) en H22<z) respectievelijk de HRTF vormen, welke de akoestische overdrachtsfunctie betreft tussen de twee luidsprekers en de twee oren van de luisteraar, als weergegeven in figuur 3. 10 De overspraakopheffer heeft een tweederangs vierkante matrix voor het genereren van twee uitgangssignalen in responsie op twee ingangssignalen en is derhalve geïmplementeerd als een configuratie als weergegeven in figuur 4. In het algemeen wordt naar de in figuur 4 weergegeven configuratie verwezen als een roosterconfiguratie. In deze beschrijving zijn 15 Kn(z), Ki2(z), K2i(z) en K22(z) respectievelijk elementen van een tweederangs vierkante matrix van vergelijking 1.

In principe is een stereoluidsprekersysteem aangebracht op huidige digitale mediaproducten. In draagbare apparaten, zoals persoonlijke multimediaspelers (PMP) of persoonlijke digitale assistenten (PDA), 20 alsmede in TV's bevinden twee luidsprekers zich naast elkaar. Figuur 5 illustreert het stereoluidsprekersysteem waarbij de twee luidsprekers 310' en 320' naast elkaar liggen zodanig dat geluiden bij benadering vanuit dezelfde locatie voortkomen. Zoals geïllustreerd in figuur 5 hebben HRTF paren (Hi(z), H2(z)) tussen de twee oren van de luisteraar in één luidspreker 25 310', wanneer luidsprekers 310'en 320' naast elkaar liggen, soortgelijke akoestische karakteristieken tengevolge van het feit dat de geluiden van de beide luidsprekers 310'en 320’ voortkomen uit bij benadering dezelfde locatie. Hoe dichter de twee luidsprekers 310' en 320' bij elkaar liggen, hoe groter de correlatie tussen Hi(z) en H2(z). In dit geval is Hi(z) een HRTF van 13 een oor dat dicht bij de luidsprekers 310'en 320' ligt en H2(z) is een HETF van een oor dat op afstand van de luidsprekers 310' en 320' ligt.

Gezien het feit dat de correlatie tussen de HRTF paren (Hi(z), H2(z)) hoog is, kan een aanname volgens de volgende vergelijking 2 worden 5 gemaakt.

Η2{ζ)~αζ~βΗχ{ζ) ...(2)

Dat wil zeggen, aannemende dat er slechts een verschil is tussen een versterking en een vertraging tussen Hi(z) en H2(z), dan kan Ü2(z) 10 worden verkregen onder gebruikmaking van vergelijking 2 door de versterking en de vertraging van Hi(z) aan te passen. In dit geval betreft een versterkingswaarde (a) een niveauverschil tussen de twee HRTF's en betreft een vertragingswaarde (β) een vertragingsverschil tussen de twee HRTF's. Het niveauverschil (a) tussen de twee HRTF's wordt verkregen uit 15 het verschil tussen maximumwaarden van impulsresponsies van de twee HRTF's (Hi(z), H2(z)) tussen de luidsprekers 310'en 320' en de twee oren van de luisteraar of het verschil tussen root mean square (RMS). Het vertragingsverschil (β) tussen de twee HRTF’s (Hi(z), H2(z)) wordt verkregen vanaf een tijdstip waarop een kruiscorrelatiefunctie van de 20 impulsresponsies van de twee HRTF's (Hi(z), H2(z)) tussen de luidsprekers 310' en 320' en de twee oren van de luisteraar maximaal wordt.

Bij gevolg wordt, wanneer de twee luidsprekers 310 en 320 symmetrisch ten opzichte van de luisteraar zijn opgesteld als geïllustreerd in figuur 3, de overspraakopheffer verkregen volgens de hierboven gegeven 25 vergelijking 1. Wanneer de twee luidsprekers 310' en 320’ asymmetrisch ten opzichte van de luisteraar zijn opgesteld, zoals getoond in figuur 5, kan de aanname van de volgende vergelijkingen 3 en 4 worden gemaakt op basis van vergelijking 2. HRTF's (H2i(z), Hi2(z)) ten aanzien van het oor dat op afstand is gelegen van de luidsprekers 310' en 320' kunnen worden 14 verkregen uit HRTF's (Hn(z), H22(z)) ten aanzien van het oor dat dicht bij de luidsprekers 310' en 320' is gelegen als aangegeven in de volgende vergelijkingen 3 en 4: 5 H2l (z) ξ axz~^Hn{z) (3) ^120) = α2ζ~β:ι H 22 (z) (4) 10 waarbij ai en a2 een niveauverschil betreffen tussen twee HRTF's en βι en β2 een vertragingsverschil tussen de twee HRTF's betreffen als genoemd in vergelijking 2.

Onder gebruikmaking van vergelijkingen 3 en 4 kan vergelijking 1 worden benaderd door de volgende vergelijking 5: 15 C(z)* = QiM O " 1 -a&h \-ap*Cn{ti Ca(z) J L 0 Ca(*)J|_-α,ζ~Ά 1 waarbij C (z)=_H21{z)_ ,,v //u(z)//22(z)-/i12(z)//2l(z)

C

22 Ηη{ζ)ΗΆ{ζ)~Η,2(ζ)Η^ζ) 20 ....(5)

Vergelijking 5 die de benaderde overspraakopheffer representeert, kan worden uitgedrukt door het blokdiagram volgens figuur 6.

25 Het blokdiagram van de overspraakopheffer volgens figuur 6 kan worden uitgebreid naar het blokdiagram volgens figuur 7. Dat wil zeggen, de overspraakopheffer omvat eerste en tweede versterkingseenheden, eerste en tweede vertragingseenheden en eerste en tweede filters. Bijgevolg voert daar waar de overspraakopheffer volgens de roosterconfiguratie uit figuur 4 15 vier keer een convolutiebewerking uitvoert ten opzichte van de vier filters, een overspraakopheffer volgens de onderhavige uitvoeringsvorm slechts tweemaal de convolutiebewerking uitvoert ten opzichte van de twee filters, zodat de rekenhoeveelheid en een geheugenomvang gereduceerd kan 5 worden.

Bovendien kan, wanneer de twee luidsprekers 310 en 320 symmetrisch ten opzichte van de luisteraar zijn opgesteld (figuur 3), de symmetrische overspraakopheffer dezelfde werkwijze gebruiken als de asymmetrische overspraakopheffer, welke wordt gebruikt wanneer de twee 10 luidsprekers 310'en 320' asymmetrisch ten opzichte van de luisteraar zijn opgesteld (figuur 5).

Een algemene overspraakopheffer wordt Hn(z) = H22(z) en H2i(z) = Hi2(z). Hierdoor dan de overspraakopheffer worden uitgedrukt met de volgende uitdrukking 6: 15 -«•-c rre ...(6) 20 Onder gebruikmaking van een aanname volgens de volgende vergelijking 7, kan vergelijking 6 worden benaderd door vergelijking 8 (hieronder): 25 //20) = αζ~βΗχ{ζ~) . . . (7) CW=Ci(d" 1 *1 *haeC|(z);— L -αζ~β 1 J H*{z)-H\(z) ... (8) 16

Vergelijking 8 representeert een benaderde symmetrische overspraakopheffer en kan worden uitgedrukt als het blokdiagram volgens figuur 8. De benaderde symmetrische overspraakopheffer volgens het 5 blokdiagram van figuur 8 kan worden uitgebreid naar het blokdiagram van een symmetrische overspraakopheffer volgens figuur 9.

Verwijzend naar figuur 9 omvat de symmetrische overspraakopheffer een eerste signaalverwerkingseenheid 910 en een tweede signaalverwerkingseenheid 920. De eerste 10 signaalverwerkingseenheid 910 omvat eerste en tweede filtereenheden 912 en 914 voor het aanpassen van frequentiekarakteristieken van ingevoerde linker en rechter kanaalsignalen Bl en Br respectievelijk.

De tweede signaalverwerkingseenheid 920 omvat eerste en tweede versterkingseenheden 922 en 926 voor het aanpassen van versterkingen van 15 uitgangssignalen van de eerste en tweede filtereenheden 912 en 914 respectievelijk, met vooraf bepaalde versterkingswaarden. De tweede signaalverwerkingseenheid 920 omvat verder eerste en tweede vertragingseenheden 924 en 928 voor het vertragen van de signalen waarvan de versterking is aangepast in de eerste en tweede 20 versterkingseenheden 922 en 926 respectievelijk, met vooraf bepaalde vertragingswaarden. Een eerste opteleenheid 929-1 telt een uitgangssignaal van de eerste filtereenheid 912 en een qua versterking en vertraging aangepast uitgangssignaal van de tweede filtereenheid 914 bij elkaar op. Een tweede opteleenheid 929-2 telt een uitgangssignaal van de tweede 25 filtereenheid 914 en een qua versterking en vertraging aangepast uitgangssignaal van de eerst filtereenheid 912 bij elkaar op.

De symmetrische overspraakopheffer waarin de eerste filtereenheid 912 (dat wil zeggen Ci(z)) is aangesloten op een ingangsstation, als weergegeven in figuren 8 en 9, en de asymmetrische 30 overspraakopheffer waarbij de eerste en tweede filtereenheden (dat wil 17 zeggen Cn(z), C22(z)) zijn aangesloten op een uitgangsstation, als weergegeven in figuur 7, produceren ongeveer hetzelfde resultaat.

Hierdoor wordt de overspraakopheffer volgens de uitvoeringsvormen van de onderhavige algemene uitvindingsgedachte 5 gerepresenteerd door figuren 7 en 9. Als weergegeven in figuren 7 en 9 is het aantal filters in de overspraakopheffer volgens de onderhavige uitvoeringsvorm in vergelijking met de conventionele roosterconfiguratie gereduceerd (van 4 naar 2) zodat de convolutiebewerking slechts tweemaal wordt uitgevoerd en resterende signalen kunnen worden verwerkt door 10 gebruikmaking van eenvoudige versterkingswaarden en eenvoudige vertragingswaarden. Bij gevolg kan in de overspraakopheffer volgens de uitvoeringsvormen volgens de onderhavige algemene uitvindingsgedachte een rekenhoeveelheid die vereist is in de conventionele overspraakopheffer configuratie worden verminderd met 50%. Bovendien kan, aangezien het 15 aantal filters is verminderd, een geheugenomvang worden verminderd.

Begrepen dient te worden dat ofschoon de uitvoeringsvormen volgens de onderhavige algemene uitvindingsgedachte zijn beschreven onder verwijzing naar een luisteraar en twee oren van de luisteraar, de overspraakopheffer volgens de uitvoeringsvormen volgens de onderhavige 20 algemene uitvindingsgedachte gebruikt kan worden om overspraak op te heffen, welke optreedt ten aanzien van een luisterpunt van een stereogeluid-genererend-systeem en/of een virtueel omgevend systeem (virtual surround system). Het luisterpunt kan verwijzen naar een positie waar een luisteraar optimaal stereo-effect waarneemt en dit kan worden 25 benaderd door gebruikmaking van bijvoorbeeld een nep hoofd. Een luisteraar behoeft derhalve niet perse aanwezig te zijn wanneer de overspraakopheffer en het stereogeluid-genererend-systeem werkzaam zijn.

In een andere uitvoeringsvorm volgens de onderhavige algemene uitvindingsgedachte kunnen versterkingseenheden, vertragingseenheden en 30 filtereenheden in een overspraak rechtstreeks worden verkregen niet alleen 18 van HRTF's die gebruik maken van vergelijkingen 1 tot en met 8, maar eveneens van de conventionele roosterconfiguratie. Zo kunnen bijvoorbeeld, als getoond in figuur 4, indien er vier filtercoëfficiënten (Kn(z), Ki2(z), K2i(z), K22(z)) zijn van een tevoren ontworpen roosterconfiguratie, de 5 versterkingseenheden, de vertragingseenheden en de filtereenheden worden verkregen uit de vier filtercoëfficiënten (Kn(z), Ki2(z), K2i(z), K22(z)). Dat wil zeggen, onder verwijzing naar figuur 7, de eerste filtereenheid wordt Kn(z) en de tweede filtereenheid wordt K22(z). De eerste versterkingseenheid en de eerste vertragingseenheid worden verkregen van een tijdstip waarop een 10 verschil van maximumwaarden (of RMS*waarden) tussen de filtercoëfficiënten K22(z) en K2i(z) en een kruiscorrelatiefunctie van de filtercoëfficiënten K22(z) en K2i(z) maximaal wordt. De tweede versterkingseenheid en de tweede vertragingseenheid worden verkregen van een tijdstip waarop een verschil van maximumwaarden (of RMS-15 waarden) tussen de filtercoëfficiënten Kn(z) en Ki2(z) en een kruiscorrelatiefunctie van de filtercoëfficiënten Kn(z) en Ki2(z) maximaal wordt.

In een andere uitvoeringsvorm volgens de onderhavige algemene uitvindingsgedachte wordt een verbredend filter gebaseerd op een 20 filteroneindige impulsresponsiefilter (IIR) ontworpen door een convolutie uit te voeren van een binauraal samengesteld deel en een overspraakopheffer in een stereogeluid-genererend-systeem. Wanneer een aantal virtuele luidsprekers 2N is, kan het binauraal samengestelde deel een vierkante matrix zijn met rang 2 en kan het overspraakophefgedeelte tevens een 25 vierkante matrix zijn met rang 2, zodanig dat het verbredende filter een vierkante matrix wordt met rang 2, hetwelk een matrixvorm is verkregen door de twee matrices die corresponderen met het binauraal samengestelde gedeelte en het overspraakophefgedeelte te vermenigvuldigen. Overeenkomstig kan de configuratie die is weergegeven in figuren 7 en 9 30 tevens worden toegepast in de stereogeluid-genererende-inrichting om 19 convolutie uit te voeren van een vierkante matrixconfiguratie met rang 2 met betrekking tot twee kanaalingangssignalen.

De onderhavige algemene uitvindingsgedachte kan tevens worden belichaamd in computeruitleesbare codes op een computeruitleesbaar 5 opnamemedium. Het computeruitleesbare opnamemedium betreft elk dataopslagapparaat dat data kan opslaan die daarna door een computersysteem kan worden gelezen. Voorbeelden van het computeruitleesbare opnamemedium omvatten read-only memory (ROM), radom-access memory (RAM), CD-Roms, magnetische tapes, floppydisks, 10 optische dataopslagapparaten en draaggolven (zoals dataoverdracht via het internet). Het computeruitleesbare opnamemedium kan tevens worden gedistribueerd over computersystemen die via een netwerk zijn gekoppeld, zodat de computeruitleesbare code wordt opgeslagen en uitgevoerd op gedistribueerde wijze. Tevens kunnen functionele programma's, codes en 15 codesegmenten voor het tot stand brengen van de onderhavige algemene uitvindingsgedachte eenvoudig worden geconstrueerd door programmeurs in het vakgebied waartoe de onderhavige algemene uitvindingsgedachte behoort.

Volgens uitvoeringsvormen van de onderhavige algemene 20 uitvindingsgedachte als hierboven beschreven, wordt een overspraakfenomeen tussen twee luidsprekers en twee oren van een luisteraar zodanig opgeheven dat een gewenste prestatie kan worden gemaximaliseerd in vele toepassingsgebieden, waaronder een stereogeluidssysteem. Daarnaast wordt in een overspraakopheffer volgens 25 de uitvoeringen volgens de onderhavige algemene uitvindingsgedachte het aantal filters van een conventionele roosterconfiguratie gereduceerd van 4 naar 2 en wordt een convolutie slechts tweemaal uitgevoerd, waardoor een hoeveelheid rekenwerk en een geheugenomvang kan worden gereduceerd met 50% ten opzichte van de conventionele roosterconfiguratie.

20

Ofschoon slechts enkele uitvoeringsvormen volgens de onderhavige algemene uitvindingsgedachte zijn getoond en beschreven, zal de vakman begrijpen dat wijzigingen in deze uitvoeringsvormen kunnen worden aangebracht zonder af te wijken van de principes en geest van de algemene 5 uitvindingsgedachte, waarvan de beschermingsomvang is gedefinieerd in de bijgevoegde conclusies en hun equivalenten.

1032569

Claims

1. Inrichting voor het opheffen van overspraak tussen twee luidsprekers en twee oren van een luisteraar, waarbij de inrichting omvat: een eerste signaalverwerkingseenheid voor het kruislings mixen van eerste en tweede kanaalsignalen met eerste en tweede kanaalsignalen 5 waarvan versterking en vertraging is aangepast; en een tweede signaalverwerkingseenheid voor het aanpassen van frequentiekarakteristieken van de signalen die in de eerste signaalverwerkingseenheid zijn gemixt.

2. Inrichting volgens conclusie 1, waarbij de eerste 10 signaalverwerkingseenheid omvat: een eerste versterkingseenheid voor het aanpassen van een versterking van het eerste kanaalsignaal met een eerste vooraf bepaalde versterkingswaarde; een tweede versterkingseenheid voor het aanpassen van een 15 versterking van het tweede kanaalsignaal met een tweede vooraf bepaalde versterkingswaarde; een eerste vertragingseenheid voor het vertragen van een uitgangssignaal van de eerste versterkingseenheid met een eerste vooraf bepaalde vertragingswaarde; 20 een tweede vertragingseenheid voor het vertragen van een uitgangssignaal van de tweede versterkingseenheid met een tweede vooraf bepaalde vertragingswaarde; een eerste opteleenheid voor het optellen van een signaal waarvan de vertraging is aangepast door de eerste vertragingseenheid, bij het tweede 25 kanaalsignaal dat wordt ingevoerd; en 1032569 een tweede opteleenheid voor het optellen van een signaal waarvan een vertraging is aangepast door de tweede vertragingseenheid, bij het eerste kanaalsignaal dat wordt ingevoerd.

3. Inrichting volgens conclusie 1, waarbij de eerste 5 signaalverwerkingseenheid omvat: een eerste vertragingseenheid voor het vertragen van het eerste kanaalsignaal met een eerste vooraf bepaalde vertragingswaarde; een tweede vertragingseenheid voor het vertragen van het tweede kanaalsignaal met een tweede vooraf bepaalde vertragingswaarde; 10 een eerste versterkingseenheid voor het aanpassen van een versterking van een uitgangssignaal van de eerste vertragingseenheid met een eerste vooraf bepaalde versterkingswaarde; een tweede versterkingseenheid voor het aanpassen van een versterking van een uitgangssignaal van de tweede vertragingseenheid met 15 een tweede vooraf bepaalde versterkingswaarde; een eerste opteleenheid voor het optellen van een signaal waarvan de versterking is aangepast door de eerste versterkingseenheid, bij het tweede kanaalsignaal dat wordt ingevoerd; en een tweede opteleenheid voor het optellen van een signaal waarvan 20 de versterking is aangepast door de tweede versterkingseenheid, bij het eerste kanaalsignaal dat wordt ingevoerd.

4. Inrichting volgens een van de voorgaande conclusies, waarbij de tweede signaalverwerkingseenheid omvat: een eerste filtereenheid voor het aanpassen van een 25 frequentiekarakteristiek van een signaal dat door de eerste opteleenheid is gemixt; en een tweede filtereenheid voor het aanpassen van een frequentiekarakteristiek van een signaal dat door de tweede opteleenheid is gemixt.

5. Inrichting volgens conclusie 4, waarbij de eerste filtereenheid een inverse vorm is van een hoofdgerelateerde overdrachtsfunctie (HRTF), welke een akoestische overdrachtsfunctie betreft tussen de luidsprekers en de twee oren.

6. Inrichting volgens conclusie 4 of 5, waarbij de tweede filtereenheid een inverse vorm is van een hoofdgerelateerde overdrachtsfunctie (HRTF) hetwelk een akoestische overdrachtsfunctie is tussen de luidsprekers en de twee oren.

7. Inrichting volgens een van conclusies 2-6, waarbij de eerste en 10 tweede vooraf bepaalde versterkingswaarden zijn bepaald door een verschil tussen maximumwaarden van impulsresponsies van twee HRTF's tussen de luidsprekers en de twee oren.

8. Inrichting volgens een van conclusies 2-7, waarbij de eerste en tweede vooraf bepaalde vertragingswaarden zijn bepaald door een tijdstip 15 waarop een kruiscorrelatiefunctie van impulsresponsies van twee HRTF's tussen de luidsprekers en de twee oren maximaal wordt.

9. Inrichting volgens een van conclusies 2-6 of 8, waarbij de eerste en tweede vooraf bepaalde versterkingswaarden zijn bepaald door een verschil tussen maximumwaarden van impulsresponsies van twee filters van een 20 vooraf ontworpen roosterconfiguratie.

10. Inrichting volgens een van conclusies 2-7 of 9, waarbij de eerst en tweede vooraf bepaalde vertragingswaarden zijn bepaald door een tijdstip waarop een kruiscorrelatiefunctie van impulsresponsies van twee filters van een vooraf ontworpen roosterconfiguratie maximaal wordt.

11. Inrichting voor het opheffen van overspraak tussen twee luidsprekers en twee oren van een luisteraar, waarbij de inrichting omvat: een vertragingseenheid voor het vertragen van eerste en tweede kanaalingangssignalen met respectieve vooraf bepaalde vertragingswaarden; een versterkingseenheid voor het aanpassen van een uitgangsversterking van elk van de eerste en tweede kanaalingangssignalen die in de vertragingseenheid zijn vertraagd; een eerste opteleenheid voor het optellen van het eerste 5 kanaalingangssignaal bij het qua versterking en vertraging aangepaste, tweede kanaalsignaal; een eerste filtereenheid voor het aanpassen van een frequentiekarakteristiek van een signaal dat door de eerste opteleenheid is uitgezonden; 10 een tweede opteleenheid voor het optellen van het tweede kanaalingangssignaal bij het qua versterking en vertraging aangepaste, eerste kanaalsignaal; en een tweede filtereenheid voor het aanpassen van een frequentiekarakteristiek van een signaal dat door de tweede opteleenheid is 15 uitgezonden.

12. Inrichting voor het opheffen van overspraak tussen twee luidsprekers en twee oren van een luisteraar, waarbij de inrichting omvat: eerste en tweede filtereenheden voor het aanpassen van frequentiekarakteristieken van eerste en tweede kanaalsignalen; 20 een vertragingseenheid voor het vertragen van uitgangssignalen van de eerste en tweede filtereenheden met respectieve vooraf bepaalde vertragingswaarden; een versterkingseenheid voor het aanpassen van een uitgangsniveau van elk van de signalen die in de vertragingseenheid zijn 25 vertraagd. een eerste opteleenheid voor het optellen van een uitgangssignaal van de eerste filtereenheid bij een qua versterking en vertraging aangepast uitgangssignaal van de tweede filtereenheid; en een tweede opteleenheid voor het optellen van een uitgangssignaal van de tweede filtereenheid bij een qua versterking en vertraging aangepast uitgangssignaal van de eerste filtereenheid.

13. Inrichting volgens conclusie 11 of 12, waarbij een 5 versterkingswaarde is bepaald door een verschil tussen maximumwaarden van impulsresponsies van twee HRTF's tussen de luidsprekers en de twee oren.

14. Inrichting volgens een van conclusies 11-13, waarbij de respectieve vooraf bepaalde vertragingswaarden zijn bepaald door een tijdstip waarop 10 een kruiscorrelatiefunctie van impulsresponsies van twee HRTF's tussen de luidsprekers en de twee oren maximaal wordt.

15. Stereogeluid-genererend-systeem voor het uitvoeren van een convolutie van twee matrixstructuren met vooraf bepaalde afmetingen door berekening van een binaurale synthesizer en een overspraakopheffer in 15 relatie tot tweekanaalssignalen voorafgaand aan verwerking van de tweekanaalssignalen, waarbij het systeem omvat: een vertragingseenheid voor het vertragen van eerste en tweede kanaalingangssignalen met respectieve vooraf bepaalde vertragingswaarden; 20 een versterkingseenheid voor het aanpassen van een uitgangsversterking van elk van de eerste en tweede kanaalingangssignalen die in de vertragingseenheid zijn vertraagd; een eerste opteleenheid voor het optellen van het eerste kanaalingangssignaal bij het qua versterking en vertraging aangepaste 25 tweede kanaalsignaal; een eerste filtereenheid voor het aanpassen van een frequentiekarakteristiek van een signaal dat door de eerste opteleenheid is uitgezonden; een tweede opteleenheid voor het optellen van het tweede kanaalingangssignaal bij het qua versterking en vertraging aangepaste eerste kanaalsignaal; en een tweede filtereenheid voor het aanpassen van een 5 frequentiekarakteristiek van een signaal dat door de tweede opteleenheid is uitgezonden.

16. Overspraakophefinrichting omvattende: een versterkings/vertragingsverwerkingseenheid voor het ontvangen van eerste en tweede ingangskanaalsignalen, voor het toepassing 10 van een eerste versterking en een eerste vertraging op het eerste ingangskanaalsignaal, voor toepassing van een tweede versterking en een tweede vertraging op het tweede ingangskanaalsignaal, voor het optellen van het versterkte/vertraagde eerste kanaalsignaal bij het tweede ingangskanaalsignaal, teneinde een eerste opgeteld signaal te verkrijgen, 15 voor het optellen van het versterkte/vertraagde tweede kanaalsignaal bij het eerste ingangskanaalsignaal teneinde een tweede opgeteld signaal te verkrijgen en voor het uitzenden van de eerste en tweede opgetelde signalen; en een filtereenheid voor het uitvoeren van een eerste 20 convolutiebewerking op het eerste opgetelde signaal en een tweede convolutiebewerking op het tweede opgetelde signaal en voor het uitzenden van de eerste en tweede geconvolueerde signalen naar eerste en tweede luidsprekers respectievelijk.

17. Overspraakverwerkingsinrichting omvattende: 25 een filtereenheid voor het filteren van linker en rechter kanaalsignalen die geassocieerd zijn met linker en rechter kanaalluidsprekers respectievelijk; en een versterkings/vertragingseenheid voor het verwerken van het gefilterde linker kanaalsignaal door een eerste hoofdgerelateerde 30 overdrachtsfunctie te benaderen voor de linker kanaalluidspreker en door een eerste versterkingsverschil te bepalen en een eerste vertragingsverschil tussen een rechter oorpositie en een linker oorpositie in een geluidsruimte met betrekking tot de linker kanaalluidspreker en voor het verwerken van het gefilterde rechter kanaalsignaal door een tweede hoofdgerelateerde 5 overdrachtsfunctie te benaderen voor de rechter kanaalluidspreker en door een tweede versterkingsverschil te bepalen en een tweede vertragingsverschil tussen de rechter oorpositie en de linker oorpositie in de geluidsruimte met betrekking tot de rechter kanaalluidspreker.

18. Overspraakverwerkingsinrichting volgens conclusie 17, waarbij 10 twee convolutiebewerkingen zijn gebruikt voor het verwerken van de linker en rechter kanaalsignalen.

19. Overspraakophefinrichting voor het genereren van een virtueel geluid zonder overspraak tussen linker en rechter kanaalluidsprekers onder gebruikmaking van de volgende vooraf bepaalde relatie tussen akoestische 15 overdrachtsfuncties voor elk van de linker en rechter luidspreker H2(.z') = ccz~P waarbij Hi(z) representeert: een eerste akoestische overdrachtsfunctie 20 tussen een geselecteerde linker of rechter luidspreker en een oor dat dichterbij de geselecteerde luidspreker ligt, H2(z) representeert: een tweede akoestische overdrachtsfunctie tussen de geselecteerde luidspreker en een oor dat op afstand van de geselecteerde luidspreker ligt, α representeert: een versterkingsverschil tussen de geselecteerde luidspreker en het dichtbij-25 en verafgelegen oor, en β representeert: een vertragingsverschil tussen de geselecteerde luidspreker en het dichtbij- en verafgelegen oor.

20. Overspraakophefinrichting volgens conclusie 19, waarbij een geselecteerd kanaalsignaal dat correspondeert met de geselecteerde luidspreker verwerkt wordt voor zowel het dichtbij- als verafgelegen oor op basis van de eerste akoestische overdrachtsfuncties, het versterkingsverschil en het vertragingsverschil.

21. Stereogeluid-productiesysteem, omvattende: eerste en tweede luidsprekers; en 5 een overspraakophefinrichting voor het opheffen van overspraak tussen de eerste en tweede luidsprekers en twee oren van een luisteraar, omvattende: een eerste signaalverwerkingseenheid voor het kruislings mixen van eerste en tweede kanaalsignalen met qua versterking en vertraging 10 aangepaste eerste een tweede kanaalsignalen, en een tweede signaalverwerkingseenheid voor het aanpassen van frequentiekarakteristieken van de signalen die in de eerste signaalverwerkingseenheid zijn gemixt en voor het verschaffen van de signalen met de aangepaste frequentiekarakteristieken aan de eerste en 15 tweede luidsprekers.

22. Systeem volgens conclusie 21, waarbij de eerste en tweede luidsprekers symmetrisch zijn gerangschikt ten opzichte van elkaar en een luisterpunt van het systeem.

23. Systeem volgens conclusie 21, waarbij de eerste en tweede 20 luidsprekers asymmetrisch naast elkaar zijn gerangschikt ten opzichte van een luisterpunt van het systeem.

24. Werkwijze voor het genereren van geluid op een luisterpunt onder gebruikmaking van tweekanaalsluidsprekers, waarbij de werkwijze omvat: ontvangen van eerste en tweede kanaalsignalen corresponderend 25 met eerste en tweede luidsprekers respectievelijk; benaderen van een tweede hoofdgerelateerde overdrachtsfunctie tussen de eerste luidspreker en een tweede oor van een luisteraar op basis van een eerste hoofdgerelateerde overdrachtsfunctie tussen de eerste luidspreker en een eerste oor van de luisteraar, een corresponderende eerste 30 vertragingswaarde en een corresponderende eerste versterkingswaarde; benaderen van een vierde hoofdgerelateerde overdrachtsfunctie tussen de tweede luidspreker en het eerste oor van de luisteraar op basis van een derde hoofdgerelateerde overdrachtsfunctie tussen de tweede luidspreker en het tweede oor van de luisteraar, een corresponderende 5 tweede vertragingswaarde en een corresponderende tweede versterkingswaarde; en verwerken van de eerste en tweede kanaalsignalen volgens de eerste, benaderde tweede, derde en benaderde vierde hoofdgerelateerde overdrachtsfuncties teneinde overspraak tussen de eerste en tweede 10 luidsprekers op te heffen.

25. Werkwijze voor het opheffen van overspraak tussen tweede luidsprekers en twee oren van een luisteraar, waarbij de werkwijze omvat: invoeren van linker en rechter kanaalsignalen die binauraal zijn samengesteld door een hoofdgerelateerde overdrachtsfunctie (HRTF); 15 aanpassen van een versterking en een vertraging van het linker kanaalingangssignaal; aanpassen van een versterking en een vertraging van het rechter kanaalingangssignaal; optellen van het linker kanaalingangssignaal bij het qua 20 versterking en vertraging aangepaste rechter kanaalsignaal teneinde een eerste gemixt signaal te verkrijgen; aanpassen van een frequentiekarakteristiek van het eerste gemixte signaal in een inverse HRTF vorm en uitzenden van een resultaat naar een linker luidspreker; 25 optellen van het rechter kanaalingangssignaal bij het qua versterking en vertraging aangepaste linker kanaalsignaal teneinde een tweede gemixt signaal te verkrijgen; en aanpassen van een frequentiekarakteristiek van het tweede gemixte signaal in de inverse HRTF vorm en uitzenden van een resultaat 30 naar een rechter luidspreker.

26. Computeruitleesbaar medium bevattende uitvoerbare code voor het opheffen van overspraak tussen twee luidsprekers en twee oren van een luisteraar, waarbij het medium omvat: eerste uitvoerbare code voor het kruislings mixen van eerste en 5 tweede kanaalsignalen met qua versterking en vertraging aangepaste eerste en tweede kanaalsignalen; en tweede uitvoerbare code voor het aanpassen van frequentiekarakteristieken van de signalen die in de eerste signaalverwerkingseenheid zijn gemixt. 10 1 032569