JP2021112167A - うつ病の診断補助方法及び診断用キット - Google Patents
うつ病の診断補助方法及び診断用キット Download PDFInfo
- Publication number
- JP2021112167A JP2021112167A JP2020007168A JP2020007168A JP2021112167A JP 2021112167 A JP2021112167 A JP 2021112167A JP 2020007168 A JP2020007168 A JP 2020007168A JP 2020007168 A JP2020007168 A JP 2020007168A JP 2021112167 A JP2021112167 A JP 2021112167A
- Authority
- JP
- Japan
- Prior art keywords
- mir
- nucleic acid
- hsa
- depression
- mirna
- Prior art date
- Legal status (The legal status is an assumption and is not a legal conclusion. Google has not performed a legal analysis and makes no representation as to the accuracy of the status listed.)
- Granted
Links
- 238000000034 method Methods 0.000 title claims abstract description 47
- 238000003745 diagnosis Methods 0.000 title claims abstract description 20
- 208000020401 Depressive disease Diseases 0.000 title claims abstract description 18
- 239000002679 microRNA Substances 0.000 claims abstract description 89
- 150000007523 nucleic acids Chemical class 0.000 claims abstract description 68
- 108020004707 nucleic acids Proteins 0.000 claims abstract description 67
- 102000039446 nucleic acids Human genes 0.000 claims abstract description 67
- 210000001808 exosome Anatomy 0.000 claims abstract description 52
- 108020004711 Nucleic Acid Probes Proteins 0.000 claims abstract description 39
- 239000002853 nucleic acid probe Substances 0.000 claims abstract description 39
- 239000012472 biological sample Substances 0.000 claims abstract description 24
- 108091070501 miRNA Proteins 0.000 claims abstract description 14
- 108091070496 Homo sapiens miR-20a stem-loop Proteins 0.000 claims description 17
- 108091068941 Homo sapiens miR-106a stem-loop Proteins 0.000 claims description 16
- 108091070507 Homo sapiens miR-15a stem-loop Proteins 0.000 claims description 16
- 108091070399 Homo sapiens miR-26b stem-loop Proteins 0.000 claims description 16
- 108091067470 Homo sapiens miR-204 stem-loop Proteins 0.000 claims description 14
- 108091055280 Homo sapiens miR-4497 stem-loop Proteins 0.000 claims description 13
- 210000002966 serum Anatomy 0.000 claims description 13
- 108091069045 Homo sapiens miR-15b stem-loop Proteins 0.000 claims description 12
- 210000004369 blood Anatomy 0.000 claims description 10
- 239000008280 blood Substances 0.000 claims description 10
- 210000001124 body fluid Anatomy 0.000 claims description 7
- 239000010839 body fluid Substances 0.000 claims description 7
- 210000002381 plasma Anatomy 0.000 claims description 7
- 108091031326 miR-15b stem-loop Proteins 0.000 claims 1
- 108700011259 MicroRNAs Proteins 0.000 description 79
- 125000003729 nucleotide group Chemical group 0.000 description 24
- 230000000295 complement effect Effects 0.000 description 22
- 239000002773 nucleotide Substances 0.000 description 21
- 108091032973 (ribonucleotides)n+m Proteins 0.000 description 18
- 238000003556 assay Methods 0.000 description 14
- 238000009396 hybridization Methods 0.000 description 13
- 230000000994 depressogenic effect Effects 0.000 description 10
- 239000011148 porous material Substances 0.000 description 10
- 239000003550 marker Substances 0.000 description 9
- 239000000935 antidepressant agent Substances 0.000 description 8
- 229940005513 antidepressants Drugs 0.000 description 8
- 239000003153 chemical reaction reagent Substances 0.000 description 8
- 239000000523 sample Substances 0.000 description 8
- 238000002955 isolation Methods 0.000 description 6
- 239000012528 membrane Substances 0.000 description 6
- 239000002245 particle Substances 0.000 description 6
- 239000000126 substance Substances 0.000 description 6
- 210000001519 tissue Anatomy 0.000 description 6
- 108020004414 DNA Proteins 0.000 description 5
- 230000001430 anti-depressive effect Effects 0.000 description 5
- 210000004027 cell Anatomy 0.000 description 5
- 238000001514 detection method Methods 0.000 description 5
- 238000010208 microarray analysis Methods 0.000 description 5
- 238000003752 polymerase chain reaction Methods 0.000 description 5
- 238000003753 real-time PCR Methods 0.000 description 5
- 238000006243 chemical reaction Methods 0.000 description 4
- 239000002299 complementary DNA Substances 0.000 description 4
- 108091033319 polynucleotide Proteins 0.000 description 4
- 102000040430 polynucleotide Human genes 0.000 description 4
- 239000002157 polynucleotide Substances 0.000 description 4
- 238000002560 therapeutic procedure Methods 0.000 description 4
- 238000009007 Diagnostic Kit Methods 0.000 description 3
- 238000000636 Northern blotting Methods 0.000 description 3
- 108091028043 Nucleic acid sequence Proteins 0.000 description 3
- 238000007796 conventional method Methods 0.000 description 3
- 238000005259 measurement Methods 0.000 description 3
- 230000035772 mutation Effects 0.000 description 3
- 238000003499 nucleic acid array Methods 0.000 description 3
- 238000011002 quantification Methods 0.000 description 3
- 239000000243 solution Substances 0.000 description 3
- YBJHBAHKTGYVGT-ZKWXMUAHSA-N (+)-Biotin Chemical compound N1C(=O)N[C@@H]2[C@H](CCCCC(=O)O)SC[C@@H]21 YBJHBAHKTGYVGT-ZKWXMUAHSA-N 0.000 description 2
- 108091003079 Bovine Serum Albumin Proteins 0.000 description 2
- HEDRZPFGACZZDS-UHFFFAOYSA-N Chloroform Chemical compound ClC(Cl)Cl HEDRZPFGACZZDS-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- KFZMGEQAYNKOFK-UHFFFAOYSA-N Isopropanol Chemical compound CC(C)O KFZMGEQAYNKOFK-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 208000019022 Mood disease Diseases 0.000 description 2
- 239000004677 Nylon Substances 0.000 description 2
- 108091093037 Peptide nucleic acid Proteins 0.000 description 2
- ISWSIDIOOBJBQZ-UHFFFAOYSA-N Phenol Chemical compound OC1=CC=CC=C1 ISWSIDIOOBJBQZ-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- ISAKRJDGNUQOIC-UHFFFAOYSA-N Uracil Chemical compound O=C1C=CNC(=O)N1 ISAKRJDGNUQOIC-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 239000007864 aqueous solution Substances 0.000 description 2
- 239000011324 bead Substances 0.000 description 2
- 239000000872 buffer Substances 0.000 description 2
- 239000007853 buffer solution Substances 0.000 description 2
- 239000012228 culture supernatant Substances 0.000 description 2
- 238000011156 evaluation Methods 0.000 description 2
- 239000012091 fetal bovine serum Substances 0.000 description 2
- 239000011521 glass Substances 0.000 description 2
- 238000002372 labelling Methods 0.000 description 2
- HWYHZTIRURJOHG-UHFFFAOYSA-N luminol Chemical compound O=C1NNC(=O)C2=C1C(N)=CC=C2 HWYHZTIRURJOHG-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 239000002184 metal Substances 0.000 description 2
- 229910052751 metal Inorganic materials 0.000 description 2
- 238000002493 microarray Methods 0.000 description 2
- 238000012986 modification Methods 0.000 description 2
- 230000004048 modification Effects 0.000 description 2
- 230000002474 noradrenergic effect Effects 0.000 description 2
- 229920001778 nylon Polymers 0.000 description 2
- 239000008188 pellet Substances 0.000 description 2
- 239000004033 plastic Substances 0.000 description 2
- SCVFZCLFOSHCOH-UHFFFAOYSA-M potassium acetate Chemical compound [K+].CC([O-])=O SCVFZCLFOSHCOH-UHFFFAOYSA-M 0.000 description 2
- 208000020016 psychiatric disease Diseases 0.000 description 2
- 238000000746 purification Methods 0.000 description 2
- 238000010839 reverse transcription Methods 0.000 description 2
- 230000035945 sensitivity Effects 0.000 description 2
- 238000000926 separation method Methods 0.000 description 2
- QZAYGJVTTNCVMB-UHFFFAOYSA-N serotonin Chemical compound C1=C(O)C=C2C(CCN)=CNC2=C1 QZAYGJVTTNCVMB-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 229940126570 serotonin reuptake inhibitor Drugs 0.000 description 2
- 239000003772 serotonin uptake inhibitor Substances 0.000 description 2
- 208000024891 symptom Diseases 0.000 description 2
- RWQNBRDOKXIBIV-UHFFFAOYSA-N thymine Chemical compound CC1=CNC(=O)NC1=O RWQNBRDOKXIBIV-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 238000005406 washing Methods 0.000 description 2
- AHOUBRCZNHFOSL-YOEHRIQHSA-N (+)-Casbol Chemical compound C1=CC(F)=CC=C1[C@H]1[C@H](COC=2C=C3OCOC3=CC=2)CNCC1 AHOUBRCZNHFOSL-YOEHRIQHSA-N 0.000 description 1
- GJJFMKBJSRMPLA-HIFRSBDPSA-N (1R,2S)-2-(aminomethyl)-N,N-diethyl-1-phenyl-1-cyclopropanecarboxamide Chemical compound C=1C=CC=CC=1[C@@]1(C(=O)N(CC)CC)C[C@@H]1CN GJJFMKBJSRMPLA-HIFRSBDPSA-N 0.000 description 1
- BJEPYKJPYRNKOW-REOHCLBHSA-N (S)-malic acid Chemical compound OC(=O)[C@@H](O)CC(O)=O BJEPYKJPYRNKOW-REOHCLBHSA-N 0.000 description 1
- QOYQGDIJMBALFN-TURQNECASA-N 1-[(2r,3r,4s,5r)-3,4-dihydroxy-5-(hydroxymethyl)oxolan-2-yl]-5-propylpyrimidine-2,4-dione Chemical compound O=C1NC(=O)C(CCC)=CN1[C@H]1[C@H](O)[C@H](O)[C@@H](CO)O1 QOYQGDIJMBALFN-TURQNECASA-N 0.000 description 1
- FWMNVWWHGCHHJJ-SKKKGAJSSA-N 4-amino-1-[(2r)-6-amino-2-[[(2r)-2-[[(2r)-2-[[(2r)-2-amino-3-phenylpropanoyl]amino]-3-phenylpropanoyl]amino]-4-methylpentanoyl]amino]hexanoyl]piperidine-4-carboxylic acid Chemical compound C([C@H](C(=O)N[C@H](CC(C)C)C(=O)N[C@H](CCCCN)C(=O)N1CCC(N)(CC1)C(O)=O)NC(=O)[C@H](N)CC=1C=CC=CC=1)C1=CC=CC=C1 FWMNVWWHGCHHJJ-SKKKGAJSSA-N 0.000 description 1
- FHIDNBAQOFJWCA-UAKXSSHOSA-N 5-fluorouridine Chemical compound O[C@@H]1[C@H](O)[C@@H](CO)O[C@H]1N1C(=O)NC(=O)C(F)=C1 FHIDNBAQOFJWCA-UAKXSSHOSA-N 0.000 description 1
- 102000002260 Alkaline Phosphatase Human genes 0.000 description 1
- 108020004774 Alkaline Phosphatase Proteins 0.000 description 1
- 208000019901 Anxiety disease Diseases 0.000 description 1
- IGXWBGJHJZYPQS-SSDOTTSWSA-N D-Luciferin Chemical compound OC(=O)[C@H]1CSC(C=2SC3=CC=C(O)C=C3N=2)=N1 IGXWBGJHJZYPQS-SSDOTTSWSA-N 0.000 description 1
- CYCGRDQQIOGCKX-UHFFFAOYSA-N Dehydro-luciferin Natural products OC(=O)C1=CSC(C=2SC3=CC(O)=CC=C3N=2)=N1 CYCGRDQQIOGCKX-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 101710088194 Dehydrogenase Proteins 0.000 description 1
- 206010012374 Depressed mood Diseases 0.000 description 1
- 102000004190 Enzymes Human genes 0.000 description 1
- 108090000790 Enzymes Proteins 0.000 description 1
- 241000206602 Eukaryota Species 0.000 description 1
- BJGNCJDXODQBOB-UHFFFAOYSA-N Fivefly Luciferin Natural products OC(=O)C1CSC(C=2SC3=CC(O)=CC=C3N=2)=N1 BJGNCJDXODQBOB-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 241000282412 Homo Species 0.000 description 1
- 206010049976 Impatience Diseases 0.000 description 1
- 102100034343 Integrase Human genes 0.000 description 1
- 125000002066 L-histidyl group Chemical group [H]N1C([H])=NC(C([H])([H])[C@](C(=O)[*])([H])N([H])[H])=C1[H] 0.000 description 1
- DDWFXDSYGUXRAY-UHFFFAOYSA-N Luciferin Natural products CCc1c(C)c(CC2NC(=O)C(=C2C=C)C)[nH]c1Cc3[nH]c4C(=C5/NC(CC(=O)O)C(C)C5CC(=O)O)CC(=O)c4c3C DDWFXDSYGUXRAY-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 241001465754 Metazoa Species 0.000 description 1
- 108091030146 MiRBase Proteins 0.000 description 1
- AHOUBRCZNHFOSL-UHFFFAOYSA-N Paroxetine hydrochloride Natural products C1=CC(F)=CC=C1C1C(COC=2C=C3OCOC3=CC=2)CNCC1 AHOUBRCZNHFOSL-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 102000003992 Peroxidases Human genes 0.000 description 1
- 101710124239 Poly(A) polymerase Proteins 0.000 description 1
- 108091034057 RNA (poly(A)) Proteins 0.000 description 1
- 238000002123 RNA extraction Methods 0.000 description 1
- 108010092799 RNA-directed DNA polymerase Proteins 0.000 description 1
- 238000011529 RT qPCR Methods 0.000 description 1
- 208000013738 Sleep Initiation and Maintenance disease Diseases 0.000 description 1
- FAPWRFPIFSIZLT-UHFFFAOYSA-M Sodium chloride Chemical compound [Na+].[Cl-] FAPWRFPIFSIZLT-UHFFFAOYSA-M 0.000 description 1
- 108010006785 Taq Polymerase Proteins 0.000 description 1
- 239000007984 Tris EDTA buffer Substances 0.000 description 1
- 238000007792 addition Methods 0.000 description 1
- BJEPYKJPYRNKOW-UHFFFAOYSA-N alpha-hydroxysuccinic acid Natural products OC(=O)C(O)CC(O)=O BJEPYKJPYRNKOW-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 229960002519 amoxapine Drugs 0.000 description 1
- QWGDMFLQWFTERH-UHFFFAOYSA-N amoxapine Chemical compound C12=CC(Cl)=CC=C2OC2=CC=CC=C2N=C1N1CCNCC1 QWGDMFLQWFTERH-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 230000003321 amplification Effects 0.000 description 1
- 238000004458 analytical method Methods 0.000 description 1
- 230000036506 anxiety Effects 0.000 description 1
- 102000006995 beta-Glucosidase Human genes 0.000 description 1
- 108010047754 beta-Glucosidase Proteins 0.000 description 1
- 239000000090 biomarker Substances 0.000 description 1
- 229960002685 biotin Drugs 0.000 description 1
- 235000020958 biotin Nutrition 0.000 description 1
- 239000011616 biotin Substances 0.000 description 1
- 210000004556 brain Anatomy 0.000 description 1
- 210000005013 brain tissue Anatomy 0.000 description 1
- 238000004113 cell culture Methods 0.000 description 1
- 230000001413 cellular effect Effects 0.000 description 1
- 238000005119 centrifugation Methods 0.000 description 1
- 210000001175 cerebrospinal fluid Anatomy 0.000 description 1
- 239000003795 chemical substances by application Substances 0.000 description 1
- 238000009226 cognitive therapy Methods 0.000 description 1
- 206010061428 decreased appetite Diseases 0.000 description 1
- 230000003247 decreasing effect Effects 0.000 description 1
- 238000012217 deletion Methods 0.000 description 1
- 230000037430 deletion Effects 0.000 description 1
- 238000000432 density-gradient centrifugation Methods 0.000 description 1
- 229940079593 drug Drugs 0.000 description 1
- 239000003814 drug Substances 0.000 description 1
- 238000002651 drug therapy Methods 0.000 description 1
- 238000001035 drying Methods 0.000 description 1
- 238000010828 elution Methods 0.000 description 1
- 238000005516 engineering process Methods 0.000 description 1
- 238000000605 extraction Methods 0.000 description 1
- ZFKJVJIDPQDDFY-UHFFFAOYSA-N fluorescamine Chemical compound C12=CC=CC=C2C(=O)OC1(C1=O)OC=C1C1=CC=CC=C1 ZFKJVJIDPQDDFY-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 238000003500 gene array Methods 0.000 description 1
- 238000003780 insertion Methods 0.000 description 1
- 230000037431 insertion Effects 0.000 description 1
- 206010022437 insomnia Diseases 0.000 description 1
- 150000002540 isothiocyanates Chemical class 0.000 description 1
- 239000007788 liquid Substances 0.000 description 1
- KNJDBYZZKAZQNG-UHFFFAOYSA-N lucigenin Chemical compound [O-][N+]([O-])=O.[O-][N+]([O-])=O.C12=CC=CC=C2[N+](C)=C(C=CC=C2)C2=C1C1=C(C=CC=C2)C2=[N+](C)C2=CC=CC=C12 KNJDBYZZKAZQNG-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 210000002751 lymph Anatomy 0.000 description 1
- 239000001630 malic acid Substances 0.000 description 1
- 235000011090 malic acid Nutrition 0.000 description 1
- 239000000463 material Substances 0.000 description 1
- 230000003340 mental effect Effects 0.000 description 1
- 125000000956 methoxy group Chemical group [H]C([H])([H])O* 0.000 description 1
- 108091085600 miR-4497 stem-loop Proteins 0.000 description 1
- 229960000600 milnacipran Drugs 0.000 description 1
- 230000008450 motivation Effects 0.000 description 1
- 238000010172 mouse model Methods 0.000 description 1
- 239000002767 noradrenalin uptake inhibitor Substances 0.000 description 1
- 229940126569 noradrenaline reuptake inhibitor Drugs 0.000 description 1
- 238000010606 normalization Methods 0.000 description 1
- 238000003199 nucleic acid amplification method Methods 0.000 description 1
- 239000003973 paint Substances 0.000 description 1
- 229960002296 paroxetine Drugs 0.000 description 1
- 108040007629 peroxidase activity proteins Proteins 0.000 description 1
- 230000002085 persistent effect Effects 0.000 description 1
- 125000002467 phosphate group Chemical group [H]OP(=O)(O[H])O[*] 0.000 description 1
- 230000036470 plasma concentration Effects 0.000 description 1
- 238000000710 polymer precipitation Methods 0.000 description 1
- 102000054765 polymorphisms of proteins Human genes 0.000 description 1
- 235000011056 potassium acetate Nutrition 0.000 description 1
- 238000002360 preparation method Methods 0.000 description 1
- 230000003449 preventive effect Effects 0.000 description 1
- 238000001671 psychotherapy Methods 0.000 description 1
- 238000010791 quenching Methods 0.000 description 1
- 230000000171 quenching effect Effects 0.000 description 1
- 239000011535 reaction buffer Substances 0.000 description 1
- 210000003296 saliva Anatomy 0.000 description 1
- 150000003839 salts Chemical class 0.000 description 1
- 229940124834 selective serotonin reuptake inhibitor Drugs 0.000 description 1
- 239000012896 selective serotonin reuptake inhibitor Substances 0.000 description 1
- 230000002295 serotoninergic effect Effects 0.000 description 1
- 229960002073 sertraline Drugs 0.000 description 1
- VGKDLMBJGBXTGI-SJCJKPOMSA-N sertraline Chemical compound C1([C@@H]2CC[C@@H](C3=CC=CC=C32)NC)=CC=C(Cl)C(Cl)=C1 VGKDLMBJGBXTGI-SJCJKPOMSA-N 0.000 description 1
- 238000001542 size-exclusion chromatography Methods 0.000 description 1
- 239000011780 sodium chloride Substances 0.000 description 1
- 241000894007 species Species 0.000 description 1
- 238000011895 specific detection Methods 0.000 description 1
- 238000006467 substitution reaction Methods 0.000 description 1
- 230000002194 synthesizing effect Effects 0.000 description 1
- 238000010998 test method Methods 0.000 description 1
- 238000012360 testing method Methods 0.000 description 1
- 230000001225 therapeutic effect Effects 0.000 description 1
- RYYWUUFWQRZTIU-UHFFFAOYSA-K thiophosphate Chemical compound [O-]P([O-])([O-])=S RYYWUUFWQRZTIU-UHFFFAOYSA-K 0.000 description 1
- 229940113082 thymine Drugs 0.000 description 1
- 238000005199 ultracentrifugation Methods 0.000 description 1
- 229940035893 uracil Drugs 0.000 description 1
- 210000002700 urine Anatomy 0.000 description 1
- XLYOFNOQVPJJNP-UHFFFAOYSA-N water Substances O XLYOFNOQVPJJNP-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
Landscapes
- Measuring Or Testing Involving Enzymes Or Micro-Organisms (AREA)
Abstract
Description
うつ病を客観的に評価する方法として、ゲノム情報、脳画像情報など様々な方法が提案されているが、いずれも感度・特異度が低く、実臨床には応用されていない。
[1] 被験者から採取した生体試料中のエクソソーム内に含まれる特定のmiRNAのレベルを測定することを含む、うつ病の診断を補助する方法であって、該特定のmiRNAは、hsa-miR-106a-5p、hsa-miR-15a-5p、hsa-miR-20a-5p、hsa-miR-26b-5p、hsa-miR-15b-5p、hsa-miR-204-3p及びhsa-miR-4497からなる群から選択される少なくとも1つである、方法。
[2] 生体試料が体液である、[1]に記載の方法。
[3] 体液が、血液、血清又は血漿である、[2]に記載の方法。
[4] うつ病の診断用キットであって、hsa-miR-106a-5pを特異的に検出し得る核酸プローブ及び/又は核酸プライマー、hsa-miR-15a-5pを特異的に検出し得る核酸プローブ及び/又は核酸プライマー、hsa-miR-20a-5pを特異的に検出し得る核酸プローブ及び/又は核酸プライマー、hsa-miR-26b-5pを特異的に検出し得る核酸プローブ及び/又は核酸プライマー、hsa-miR-15b-5pを特異的に検出し得る核酸プローブ及び/又は核酸プライマー、hsa-miR-204-3pを特異的に検出し得る核酸プローブ及び/又は核酸プライマー、並びにhsa-miR-4497を特異的に検出し得る核酸プローブ及び/又は核酸プライマーからなる群から選択される少なくとも1つの核酸プローブ及び/又は核酸プライマーを含む、キット。
[5] うつ病の診断及び治療方法であって、
(1)被験者から採取した生体試料中のエクソソーム内に含まれる特定のmiRNAのレベルを測定すること、
(2)前記測定により該特定のmiRNAのレベルが、検出限界以下であるか、あるいは対照値と比較して低値であった場合に、該被験者はうつ病に罹患している又は将来罹患する可能性が高いと判断すること、及び
(3)うつ病に罹患している又は将来罹患する可能性が高いと判断された被験者に抗うつ療法を実施すること、
を含み、該特定のmiRNAは、hsa-miR-106a-5p、hsa-miR-15a-5p、hsa-miR-20a-5p、hsa-miR-26b-5p、hsa-miR-15b-5p、hsa-miR-204-3p及びhsa-miR-4497からなる群から選択される少なくとも1つである、方法。
本発明は、うつ病の診断を補助する方法(以下、「本発明の診断補助方法」と称する場合がある。)を提供する。当該方法は、具体的には、被験者から採取した生体試料中のエクソソーム内に含まれる特定のmiRNAのレベルを測定することを含む。当該特定のmiRNAは、hsa-miR-106a-5p、hsa-miR-15a-5p、hsa-miR-20a-5p、hsa-miR-26b-5p、hsa-miR-15b-5p、hsa-miR-204-3p及びhsa-miR-4497からなる群から選択される少なくとも1つである。これら7種のmiRNA(以下、「本発明のマーカーmiRNA」ともいう。)は、健常者から採取されるエクソソームからは検出されるが、うつ病患者から採取されるエクソソームからは実質的に検出されないか、あるいは正常値と比較して低値である。ここで「実質的に検出されない」とは、少なくともマイクロアレイ解析レベルでは、検出限界以下であることを意味する。
当該miRNAは既に公知の分子であり、その配列情報はmiRBase(http://www.mirbase.org/)等のデータベースから入手可能である。hsa-miR-106a-5pはAccession No. MIMAT0000103として、hsa-miR-15a-5pはAccession No. MIMAT0000068として、hsa-miR-20a-5pはAccession No. MIMAT0000075として、hsa-miR-26b-5pはAccession No. MIMAT0000083として、hsa-miR-15b-5pはAccession No. MIMAT0000417として、hsa-miR-204-3pはAccession No. MIMAT0022693として、hsa-miR-4497はAccession No. MIMAT0019032として、それぞれmiRBaseに登録されている。本明細書中、hsa-miR-106a-5pのヌクレオチド配列は配列番号1、hsa-miR-15a-5pのヌクレオチド配列は配列番号2、hsa-miR-20a-5pのヌクレオチド配列は配列番号3、hsa-miR-26b-5pのヌクレオチド配列は配列番号4、hsa-miR-15b-5pのヌクレオチド配列は配列番号5、hsa-miR-204-3pのヌクレオチド配列は配列番号6、hsa-miR-4497のヌクレオチド配列は配列番号7で表される。
また、本発明は、うつ病の診断及び治療方法を提供する。前記のとおり、本発明の診断補助方法により得られた情報に基づいて、うつ病に罹患している又は将来罹患する可能性が高いと判断された被験者に対して、抗うつ療法を実施することができる。抗うつ療法としては、休養、精神療法(例、認知療法、対人関係療法等)、薬物療法等が挙げられる。抗うつ薬としては、うつ病の治療及び/又は予防作用を有する薬剤であれば特に制限はないが、例えば、セロトニン再取り込み阻害薬(SSRI)(例、フルボキサミン、パロキセチン、セルトラリン、エスシタロプラム等)、セロトニン・ノルアドレナリン再取り込み阻害薬(SNRI)(例、デュロキセチン、ミルナシプラン等)、ノルアドレナリン作動性・特異的セロトニン作動性抗うつ薬(NaSSA)(例、ミルタザピン等)、三環系・四環系抗うつ薬(例、アモキサピン、ノルトプリプチリン、クロミプラミン、マプロチリン、ミアンセリン等)などが挙げられる。2種以上の抗うつ薬を併用することもできる。これらの抗うつ薬の投与方法・投与量は、臨床上で通常使用されている用法・用量に従うことができる。
本発明は、hsa-miR-106a-5p、hsa-miR-15a-5p、hsa-miR-20a-5p、hsa-miR-26b-5p、hsa-miR-15b-5p、hsa-miR-204-3p及びhsa-miR-4497からなる群から選択される少なくとも1つのmiRNAを特異的に検出し得る核酸プローブ及び/又は核酸プライマーを含む、うつ病の診断用キットを提供する。以下、「本発明のキット」と称する場合がある。本発明のキットを用いれば、本発明の診断補助方法を容易に実施することが可能となる。
うつ病患者13名(男性7名、女性6名)及び健常者13名(すべて男性)から血液を採取し、常法により血清に分離した後、500 μLを50 nmのシリンジフィルター(SFPES013022N、Membrane Solutions Ltd、米国)に通してエクソソームを単離した。次いで、該シリンジフィルターに生理食塩水を通してエクソソームを洗浄した。
マイクロアレイ解析の結果のまとめを表1に示す。
(1)次の条件を満たすマイクロRNAが4種類(下記)見出された。
条件:健常者全員に値があって、うつ病患者全員に値がない
・hsa-miR-106a-5p
・hsa-miR-15a-5p
・hsa miR-20a-5p
・hsa-miR-26b-5p
(2)次の条件を満たすマイクロRNAが3種類(下記)見出された。
条件1:健常者全員に値がある(うつ病患者に条件なし)
条件2:「健常者の平均値」/「うつ病患者の平均値」が10より大きい
条件3:「健常者の最小値J/「うつ病患者の最大値」が3より大きい
・hsa miR-15b-5p
・hsa-miR-204-3p
・hsa-miR-4497
(3)次の条件を満たすマイクロRNAはなかった。
上記(1)の「健常者」と「うつ病愚者」を入れ替えた場合
上記(2)の「健常者」と「うつ病患者」を入れ替えた場合
Claims (4)
- 被験者から採取した生体試料中のエクソソーム内に含まれる特定のmiRNAのレベルを測定することを含む、うつ病の診断を補助する方法であって、該特定のmiRNAは、hsa-miR-106a-5p、hsa-miR-15a-5p、hsa-miR-20a-5p、hsa-miR-26b-5p、hsa-miR-15b-5p、hsa-miR-204-3p及びhsa-miR-4497からなる群から選択される少なくとも1つである、方法。
- 生体試料が体液である、請求項1に記載の方法。
- 体液が、血液、血清又は血漿である、請求項2に記載の方法。
- うつ病の診断用キットであって、hsa-miR-106a-5pを特異的に検出し得る核酸プローブ及び/又は核酸プライマー、hsa-miR-15a-5pを特異的に検出し得る核酸プローブ及び/又は核酸プライマー、hsa-miR-20a-5pを特異的に検出し得る核酸プローブ及び/又は核酸プライマー、hsa-miR-26b-5pを特異的に検出し得る核酸プローブ及び/又は核酸プライマー、hsa-miR-15b-5pを特異的に検出し得る核酸プローブ及び/又は核酸プライマー、hsa-miR-204-3pを特異的に検出し得る核酸プローブ及び/又は核酸プライマー、並びにhsa-miR-4497を特異的に検出し得る核酸プローブ及び/又は核酸プライマーからなる群から選択される少なくとも1つの核酸プローブ及び/又は核酸プライマーを含む、キット。
Priority Applications (1)
Application Number | Priority Date | Filing Date | Title |
---|---|---|---|
JP2020007168A JP7436004B2 (ja) | 2020-01-20 | 2020-01-20 | うつ病の診断補助方法及び診断用キット |
Applications Claiming Priority (1)
Application Number | Priority Date | Filing Date | Title |
---|---|---|---|
JP2020007168A JP7436004B2 (ja) | 2020-01-20 | 2020-01-20 | うつ病の診断補助方法及び診断用キット |
Publications (2)
Publication Number | Publication Date |
---|---|
JP2021112167A true JP2021112167A (ja) | 2021-08-05 |
JP7436004B2 JP7436004B2 (ja) | 2024-02-21 |
Family
ID=77076180
Family Applications (1)
Application Number | Title | Priority Date | Filing Date |
---|---|---|---|
JP2020007168A Active JP7436004B2 (ja) | 2020-01-20 | 2020-01-20 | うつ病の診断補助方法及び診断用キット |
Country Status (1)
Country | Link |
---|---|
JP (1) | JP7436004B2 (ja) |
Cited By (2)
Publication number | Priority date | Publication date | Assignee | Title |
---|---|---|---|---|
WO2023199829A1 (ja) * | 2022-04-11 | 2023-10-19 | Dexonファーマシューティカルズ株式会社 | 微小粒子、うつ病の予防薬または治療薬およびうつ病の改善方法 |
DE112022003425T5 (de) | 2021-07-06 | 2024-04-18 | Riken | Lichtempfangselement, röntgenbildgebungselement und elektronische einrichtung |
Family Cites Families (1)
Publication number | Priority date | Publication date | Assignee | Title |
---|---|---|---|---|
CN110272990A (zh) | 2019-06-27 | 2019-09-24 | 中央民族大学 | 外泌体microRNA作为抑郁症标志物及其应用 |
-
2020
- 2020-01-20 JP JP2020007168A patent/JP7436004B2/ja active Active
Cited By (2)
Publication number | Priority date | Publication date | Assignee | Title |
---|---|---|---|---|
DE112022003425T5 (de) | 2021-07-06 | 2024-04-18 | Riken | Lichtempfangselement, röntgenbildgebungselement und elektronische einrichtung |
WO2023199829A1 (ja) * | 2022-04-11 | 2023-10-19 | Dexonファーマシューティカルズ株式会社 | 微小粒子、うつ病の予防薬または治療薬およびうつ病の改善方法 |
Also Published As
Publication number | Publication date |
---|---|
JP7436004B2 (ja) | 2024-02-21 |
Similar Documents
Publication | Publication Date | Title |
---|---|---|
US11414705B2 (en) | Salivary biomarkers of brain injury | |
CN111910002B (zh) | 食道癌的检测试剂盒或装置以及检测方法 | |
JP6021893B2 (ja) | 軽度認知機能障害(MCI)およびアルツハイマー病(AD)の早期検出ならびにモニタリングのために体液からのmiRNAを使用する方法 | |
JP2005312435A (ja) | うつ病の評価方法 | |
JP6447829B2 (ja) | Rna修飾の簡易検出法、及び該検出法を用いた2型糖尿病の検査方法 | |
JP7436004B2 (ja) | うつ病の診断補助方法及び診断用キット | |
CN109055555B (zh) | 一种肺癌早期转移诊断标志物及其试剂盒和应用 | |
CN108148908B (zh) | 动脉粥样硬化性肾动脉狭窄诊断分子标记物的应用 | |
CN107820519A (zh) | 健康标志 | |
EP2889383A1 (en) | Diagnosis of rheumatoid arthritis by microrna | |
CA2851752A1 (en) | Method for quantifying renal markers by urinary dosage | |
JP7473941B2 (ja) | 中皮腫の診断補助方法及び診断用キット | |
EP3083987B1 (en) | Determination of platelet-mirnas in alzheimer's disease | |
JP6616983B2 (ja) | 軽度認知障害を検査する方法 | |
JP2022520427A (ja) | 脳損傷の唾液バイオマーカー | |
KR102070969B1 (ko) | 통증 판별용 마커 | |
RU2771757C2 (ru) | Биомаркеры травматического повреждения головного мозга | |
JP2024035040A (ja) | 分析方法、キット及び検出用デバイス | |
JP2023004314A (ja) | 心理的ストレスの検出方法及び検出用キット | |
JP2005278490A (ja) | 統合失調症に関与する生物学的マーカーの判定方法およびその利用 | |
KR20210131242A (ko) | 상향조절된 mirna의 진단 및 치료를 위한 용도 | |
CN113574183A (zh) | 分析方法及试剂盒 | |
CN117265105A (zh) | 一种引物组合物及其应用 | |
CN110229878A (zh) | 用于骨关节炎的诊断性分子标志物 | |
WO2008051817A1 (en) | Compositions and method for monitoring bcr-abl expression |
Legal Events
Date | Code | Title | Description |
---|---|---|---|
RD01 | Notification of change of attorney |
Free format text: JAPANESE INTERMEDIATE CODE: A7426 Effective date: 20200214 |
|
A521 | Request for written amendment filed |
Free format text: JAPANESE INTERMEDIATE CODE: A821 Effective date: 20200214 |
|
A621 | Written request for application examination |
Free format text: JAPANESE INTERMEDIATE CODE: A621 Effective date: 20221221 |
|
A131 | Notification of reasons for refusal |
Free format text: JAPANESE INTERMEDIATE CODE: A131 Effective date: 20231031 |
|
A521 | Request for written amendment filed |
Free format text: JAPANESE INTERMEDIATE CODE: A523 Effective date: 20231206 |
|
TRDD | Decision of grant or rejection written | ||
A01 | Written decision to grant a patent or to grant a registration (utility model) |
Free format text: JAPANESE INTERMEDIATE CODE: A01 Effective date: 20240130 |
|
A61 | First payment of annual fees (during grant procedure) |
Free format text: JAPANESE INTERMEDIATE CODE: A61 Effective date: 20240201 |
|
R150 | Certificate of patent or registration of utility model |
Ref document number: 7436004 Country of ref document: JP Free format text: JAPANESE INTERMEDIATE CODE: R150 |