TR2023019128T2 - Lastik kord bezi için poliamid elyaflar ve bunların üretimi için yöntem. - Google Patents

Abstract

Bir lastik kord bezi ve lastik kord bezi kumaşı üretimi için adımlar sırasında bir kord bezinin kesilmesini bastıran, bir lastik kord bezi için poliamid elyaflar; bunların üretimi için bir yöntem; elyafların kullanıldığı bir bükülmüş iplik kord bezi; ve kord bezinin kullanıldığı kord bezi kumaşı temin edilir. Mevcut buluş, bir lastik kord bezi için poliamid elyaflarla ve bunların üretimi için bir yöntemle ilgili olup, burada bir 180? sıcaklık ortamında poliamid elyafların hava düğümü mukavemeti 3.5-6.0 cN/dteks?tir.

Description

TARIFNAME LASTIK KORD BEZI IÇIN POLIAMID ELYAFLAR VE BUNLARIN ÜRETIMI IÇIN YÖNTEM Mevcut bulus, bir lastik kord bezi için poliamid elyaIlarla ve bunlarin üretimi için bir yöntemle ve yani sira elyaIlarin kullanildigi bir bükülmüs kord beziyle ve kord bezinin kullanildigi bir gözenekli dokuma kumasla ilgilidir. TEKNIGIN BILINEN DURUMU Poliamid elyaIlar mükemmel dayanikliliga, yapiskanliga ve yorulma direncine sahiptir ve bu yüzden kamyonlar, otobüsler, insaat ve uçak için kullanilan lastik kord bezleri içerisinde kauçuk takviye edici elyaflar olarak genis çapta kullanilmaktadir. PTL l içerisinde tarif edildigi gibi, uçak için radyal lastikler genellikle yüksek iç basinç ve yüksek yük kosullan altinda kullanilir ve bu yüzden bunlarin kesinlikle yük direnci ve lastik çapi genisleme direnci sergilemeleri gerekir. Düsürülmüs maliyetin ve daha az agirliklarin daha fazla talep edilmesiyle birlikte, uçak için radyal lastikler içerisinde kullanilan takviye edici elyaIlann islevlerinden ödün vermeden azaltilmis elyaf miktarlarina sahip olmasi önem kazanmistir. Bu gereklilikleri yerine getirme ihtiyaci, daha mukavemetli ve daha rijit elyaflarin gelistirilmesi talebinin artmasina yol açmistir. Lastik takviye edici kord bezlerinin üretimi için yöntemler, örnegin poliamid elyaflann bir bükülmüs kord bezi olarak hazirlandigi ve daha sonra (ayrica "daldirma" olarak da bilinen sekilde) yapiskanla islemden geçirildigi ve bükülmüs kord bezinin son olarak gerilim altinda germe isil isleminden geçirildigi, PTL 2 içerisinde tarif edilen yöntem bilinmektedir. Daha yüksek mukavemetli ve daha rij it olan takviye edici kord bezleri için, bu tür bükülmüs kord bezlerini gerilim seviyelerini yükselterek germe isil isleminden geçirmek yaygin hale gelmistir. Bu, daldirma isleminden sonra mukavemeti arttirir, lastigin agirliginin hafiflesmesine katkida bulunur ve lastigin daha agir yüklerde dahi kullanilmasina izin verir. Ancak, poliamid elyaf bir kauçuk takviye edici elyaf olarak kullanildiginda, genellikle bir multifilament, çesitli monofilamentlerin bir agregati olarak bükülür ve iki veya üç bükülmüs filamentin bükülmüs kord bezi (bundan böyle ayrica "ham kord bezi" olarak da atfedilecektir) kullanilir, ancak ham kord bezinin üretimi sirasinda uzunluk degisebilecegi için veya düsünülen amaç için çok fazla kord bezi uzunluklari gerekli olabilecegi için, bu tür durumlarda ham kord bezlerini uçlarindan birbirine baglamak gerekli olabilir. Ham kord bezlerinin baglanmasi için önceki teknikte kullanilan bir bilinen yöntem, havayla ekleme olarak bilinen bir yöntemle elyaflann birbirine dolanmasidir. Bu baglama yöntemi, (bundan böyle ayrica azaltilabilirken, rahatlik ve mükemmel kontrol edilebilme avantajina da sahiptir. Ancak, havayla ekleme yoluyla baglanan hava dügümlerine sahip lastik kord bezleri veya bunlar için gözenekli dokuma kumaslar problemlidirler, zira bükülmüs kord bezleri, yüksek sicaklik altinda germe isil islemi esnasinda germe kuvvetine ve daldirma sirasinda yüksek gerilime karsi koyamazlar, bu da kord bezi kopma ve ayrilma noktalarinin olusumuna yol açar. Daldirilan kord bezleri veya daldirilan rulolar içerisindeki ayrilma noktalari kusurlar olarak islem gördükleri ve normal ürünlerden ayirt edildikleri için, kord bezi kopmasi günümüzde lastik kord bezleri ve lastik kord bezi gözenekli dokuma kumaslari üretimi sirasinda karsilasilan bir problemdir. BULUSUN KISA AÇIKLAMASI Önceki teknigin yukarida bahsedilen problemlerinin isiginda, bulusa çözülecek problem, lastik kord bezleri ve lastik kord bezi gözenekli dokuma kumaslar için üretim adimlan sirasinda kord bezi kopmasini azaltabilecek, bir lastik kord bezi için poliamid elyaIlarin temin edilmesidir. Yukaridaki problemi çözmek amaciyla sürdürülen arastirmanin bir sonucu olarak, mevcut mucitler, sasirtici sekilde, lastik kord bezleri ve lastik kord bezi gözenekli dokuma kumaslar için üretim adimlarinda yüksek sicakliktaki germe kuvveti altinda kord bezi kopmasini azaltmak için hava dügümü mukavemetinin önemli oldugunu bularak bu bulusu tamamlamislardir. Spesifik olarak, mevcut bulus asagidakileri temin eder. sicaklik ortaminda hava dügümü mukavemeti 3.5 cN/dteks ila 6.0 cN/dteks"tir. olup, burada zayif tripleme dolanma sayisi l3/m ila 30/m"dir. elyaflar olup, burada 25°C"de hava dügümü mukavemeti 6.4 cN/dteks ila 9.0 cN/dteks"tir. için poliamid elyaIlar olup, burada 25°C"de n0d mukavemeti 4.5 için poliamid elyaIlar olup, burada gerilme mukavemeti 8.7 cN/dteks ila 11.0 cN/dteks"tir. için poliamid elyaflar olup, burada boyutsal stabilite %12 ila %20"dir. için poliamid elyaflar olup, burada bir iyonik yüzey aktif madde, elyaf agirligi basina 0.01 agirlik %"si ila 0.1 agirlik %"sinde yüzey üzerine uygulanir. için poliamid elyaflar olup, asagidaki fiziksel özellikler 1) ila 5)"e sahip multifilament ipligi olustururlar: 1) 900 dteks ile 2500 dteks arasinda bir toplam denye; 2) %15 ile %25 arasinda bir uzama; 3) %4 ile %8 arasinda bir kaynar suda çekme orani; 4) 0.5 agirlik %"si ile 1.5 agirlik %"si arasinda bir apreleme ajani yapisma orani; ve ) 100 ile 400 arasinda bir filament sayisi. için poliamid elyaflar olup, hava dügümü bölümlerine sahiptir. kullanildigi bir bükülmüs kord bezi. gözenekli dokuma kumas. için poliamid elyaflarin üretimi için bir yöntem olup, bu yöntemde eriyikten çekilerek egrilmis poliamid elyaflar bir veya daha fazla apreleme ajani aplikatörü ve çok asamali bir germe bobini vasitasiyla alinir, burada çok asamali germe bobininin ayarlanan germe sicakligi 205°C ile 240°C arasindadir. Bulusun bir lastik kord bezi için poliamid elyaIlar, lastik kord bezleri ve lastik kord bezi gözenekli dokuma kumaslar için üretim adimlari sirasinda yüksek sicakliktaki germe kuvveti altinda kord bezi kopmasini azaltirlar. ÇIZIMLERIN KISA AÇIKLAMASI Sekil 1, bulusa göre bir lastik kord bezi için poliamid elyaIlann üretimine yönelik bir aparat örnegini gösteren bir çizimdir. UYGULAMA SEKILLERININ AÇIKLAMASI Bulus simdi bir uygulama sekli kullanilarak detayli olarak anlatilacaktir. Bulusun bir uygulama sekli, bir lastik kord bezi için poliamid elyaIlar temin etmekte olup, burada bir 180°C sicaklik ortaminda hava dügümü mukavemeti 3.5 cN/dteks ila 6.0 cN/dteks"tir. Uygulama seklinin bir lastik kord bezi için poliamid elyaIlarin hava dügümü mukavemeti bir 180°C sicaklik ortaminda 3.5 cN/dteks ila 6.0 cN/dteks"tir, ancak tercihen 4.0 cN/dteks ila 5.0 cN/dteks ve daha tercihen 4.2 cN/dteks ila 4.5 cN/dteks"tir. Hava dügümü mukavemeti asagida Ömeklerde tarif edilen yöntemle ölçülebilir. Bir 180°C sicaklik ortaminda hava dügümü mukavemeti 3.5 cN/dteks veya daha fazla olursa, germe isil islemi altinda bükülmüs kord bezlerinin kopmasini azaltmak mümkün olacaktir. Diger yandan, bir 180°C sicaklik ortaminda hava dügümü mukavemeti 6.0 cN/dteks veya daha az olursa, hava dügümü bölümlerinde monofilamentler arasinda birbirine asiri yogun dolanmayi önlemek mümkün olacaktir, bu da dikislerde büzgülerin sismesinden dolayi gözenekli dokuma kumaslarin düzgünlügünü kaybetmesini önlemeye yardim eder. Hava dügümü mukavemeti, elyaIlar üzerinde bir spesifik hava dügümü prosedürü yürütüldügünde, dügüm özelligi olarak ölçülen bir özelliktir. Uygulama seklinin bir lastik kord bezi için poliamid elyaIlarin hava dügümü mukavemeti bir 25°C sicaklik ortaminda tercihen 6.4 cN/dteks ila 9.0 cN/dteks, daha tercihen 6.8 cN/dteks ila 8.0 cN/dteks ve hatta daha tercihen 7.0 cN/dteks ila 7.5 cN/dteks"tir. Çevre sicakligindaki hava dügümü mukavemeti 6.4 cN/dteks veya daha fazla olursa, germe isil islemi altinda kord bezinin kopmasini azaltmak mümkün olacaktir. Diger yandan, çevre sicakligindaki hava dügümü mukavemeti 9.0 cN/dteks veya daha az olursa, hava dügümü bölümlerinde monofilamentler arasinda birbirine asin yogun dolanmayi önlemek mümkün olacaktir, bu da dikislerde büzgüleiin sismesinden dolayi gözenekli dokuma kumaslarin düzgünlügünü kaybetmesini önlemeye yardim eder. Uygulama seklinin bir lastik kord bezi için poliamid elyaIlarin nod mukavemeti çevre sicakliginda (25°C"de) tercihen 4.5 cN/dteks ila 6.5 cN/dteks, daha tercihen 5.0 cN/dteks ila 6.0 cN/dteks ve hatta daha tercihen 5.2 cN/dteks ila 5.8 cN/dteks"tir. 25°C"deki n0d mukavemeti 4.5 cN/dteks veya daha fazla olursa, germe isil islemi altinda kord bezinin kopmasini azaltmak mümkün olacaktir. Diger yandan, °C"deki nod mukavemeti 6.5 cN/dteks veya daha az olursa, üretim artan havdan veya iplik kopmasindan dolayi proses stabilitesini dikkate eder ölçüde düsürmeden mümkün olacaktir. Uygulama seklinin bir lastik kord bezi için poliamid elyaflann gerilme mukavemeti tercihen 8.7 cN/dteks ila 11.0 cN/dteks, daha tercihen 9.0 cN/dteks ila 10.5 cN/dteks ve hatta daha tercihen 9.4 cN/dteks ila 10.2 cN/dteks"tir. Gerilme mukavemeti 8.7 cN/dteks veya daha fazla olursa, germe kuvveti mükemmel olacaktir, bu da hava dügümü mukavemetine ve nod kuvvetine katkida bulunur. Diger yandan, gerilme mukavemeti 11.0 cN/dteks veya daha az olursa, üretim artan havdan veya iplik kopmasindan dolayi proses stabilitesini dikkate eder ölçüde düsürmeden mümkün olacaktir. Uygulama seklinin bir lastik kord bezi için poliamid elyaflarin boyutsal stabilitesi tercihen %12 ila %20, daha tercihen %15 ila %19 ve hatta daha tercihen %16 ila %18"dir. Boyutsal stabilite, elyaflarin kaynar suda çekme oraninin ve ara uzamasinin (1/2 kopma mukavemeti yükünde uzamasinin) toplami olarak belirlenebilir. %12"lik veya daha fazla bir boyutsal stabilite, bir lastik kord bezinin kauçuk takviyesi için dayanikliligi arttiracaktir. Diger yandan, %20"lik veya daha az bir boyutsal stabilite, yüksek sicaklikta mukavemeti muhafaza etmeye ve yüksek sicaklikta mükemmel germe kuvvetine ve yani sira bir 180°C sicaklik ortaminda hava dügümü kuvveti ve 25°C"de nod kuvveti uygulamaya katkida bulunacaktir. Uygulama seklinin bir lastik kord bezi için poliamid elyaflarin zayif tripleme dolanma sayisi tercihen 13/m ila 30/m, daha tercihen 13/m ila /m ve daha fazla tercihen 17/m ila 23/m"dir. Zayif tripleme dolanma sayisi, bir otomatik dolanma derecesi test ediciyle ölçülen dolanma derecesi için, tripleme seviyesi mukavemetinin %60"ini karsilayan dolanma derecesidir. 13/m"lik veya daha fazla bir zayif tripleme dolanma sayisi, bir 180°C sicaklik ortaminda mükemmel hava dügümü mukavemetine sahip elyaflar elde etmek için, hava dügümü olusumu sirasinda monofilamentler arasinda birbirine dolanmayi tesvik edecektir. Diger yandan, 30/m"lik veya daha az bir zayif tripleme dolanma sayisi, dokuma kumasin daha düsük bükülme verimini veya kalitesinin zarar görmesini engellemek için, bükme adimi sirasinda monofilament aynlmasini ve bundan kaynaklanan herhangi monofilament tüylenmesini azaltacaktir. Gözenekli dokuma kumas olusumu sirasinda homojen hava dügümü sekillerinin elde edilmesi ve sarkmanin azaltilmasi bakis açisindan bakildiginda, zayif tripleme dolanma sayisi tercihen 25/m ila 30/m"dir. Uygulama seklinin bir lastik kord bezi için poliamid elyaflar, elyaf agirligi basina 0,01 agirlik %"si ila 0.1 agirlik %"sinde, daha tercihen agirlik %"si ila 0,06 agirlik %"sinde uygulanmis bir iyonik yüzey aktif maddeye sahiptir. Bir iyonik yüzey aktif maddenin bu miktarda ilave edilmesi, germe sirasinda hava dügümleri üzerinde gerilimin dagilmasina ve nod mukavemetinin artmasina da yardim ederken, diger apreleme ajani bilesenlerinin etkisini arttiracak ve ipligin asiri basinç özelligini iyilestirecektir. Poliamid elyaflarin mukavemetinin arttirilmasi, elyaf yüzeyleri üzerinde bir iyonik yüzey aktif maddenin temin edilmesiyle birlikte, nod mukavemetini de arttirir. 0.01 agirlik arttirilmis nod mukavemetine ve hava dügümü mukavemetine katkida bulunur. Diger yandan, 0.1 agirlik %"sinde veya daha az bir iyonik yüzey aktif madde, bir düsük bobin temizleme frekansiyla sonuçlanacaktir, bu frekans, bobin yüzeyi germe adimi sirasinda kirlendiginde artar. Iyonik yüzey aktif madde, egirme adimi sirasinda bir apreleme ajani kullanilarak poliamid elyaflar üzerine uygulanabilir. Uygulama sekline göre bir lastik kord bezi için poliamid elyaflar tercihen asagidaki fiziksel özellikler 1) ila 5)"e sahip multifilament ipligi olustururlar: 1) 900 dteks ile 2500 dteks arasinda bir toplam denye; 2) %15 ile %25 arasinda bir uzama; 3) %4 ile %8 arasinda bir kaynar suda çekme orani; 4) 0.5 agirlik %"si ile 1.5 agirlik %"si arasinda bir apreleme ajani yapisma orani; ve bir toplam denye ile, bir lastik kord bezi veya lastik kord bezi gözenekli dokuma kumas için kullanildiklarinda mekanik özellikler uygun olacaktir. Daha az agirlik bakis açisindan bakildiginda, 2500 dteks"lik veya daha az bir toplam denye tercih edilir. Uzama tercihen %15 ile %25 arasindadir. %15"lik veya daha fazla bir uzama, bir lastik kord bezi içerisinde kauçuk takViyesi olarak kullanim için uygun dayanikliligi temin edecektir. Uzama ve mukavemet bir dengeli iliskidedir ve bu yüzden mukavemetle dengede olmak için, uzama tercihen %25 veya daha azdir. Kaynar suda çekme orani tercihen %4 ila 8 araligindadir. Kaynar suda çekme orani %4.0 veya daha fazla olursa, isil çekme gerilimi artacaktir, bu da daldirma islemi sirasinda azaltilmis gerilmeyle birlikte yüksek mukavemetli bir daldirma kord bezinin elde edilmesini mümkün kilar. Diger yandan, kaynar suda çekme orani %8.0 veya daha az olursa, boyutsal stabilite de mükemmel olacaktir, bu da yüksek sicaklikta üstün hava dügümü mukavemetine katkida bulunur. Egirme adiminda iplige uygulanan apreleme ajani yapisma orani tercihen 0.5 agirlik %"si ila 1.5 agirlik %"si araligindadir. Bir lastik kord bezi içerisinde kauçuk takViyesi için kullanilan poliamid elyaIlar yüksek gerilimde germe bobinleriyle temas halinde gerildikleri için, bir mükemmel asiri basinç özelligine ve metal yüzeylere karsi sürtünme direncini (pürüzsüzlügü) azaltma kapasitesine sahip bir apreleme ajanini elyaf yüzeylerine düzgün sekilde uygulamak gereklidir, bu apreleme ajani, vulkanize edilmis kord bezi mukavemetinin azalmasini önlemek ve yorulma direncini iyilestirmek amaciyla, elyaIlari olusturan monofilamentler arasinda sürtünme direncini azaltir. Apreleme ajani kapsami 0.5 agirlik %"sinden daha azsa, asiri basinç özelligi ve metal yüzeylere karsi sürtünme direncini (pürüzsüzlügü) azaltma etkisi yetersiz olacaktir, bu da yüksek mukavemetli poliamid elyaIlann dengeli üretimini zorlastirir. Apreleme ajani kapsami 1.5 agirlik geçirgenligi daldirma islemi sirasinda engellenecektir, bu da kauçuk yapismasini önemli ölçüde azaltir. Filament sayisi tercihen 100 ile 400 arasindadir. Filament sayisi 100 veya daha fazla multifilament olursa, spesifik yüzey alanini arttirmak ve dis gerilimlere karsi esnekligin temin edilmesine yardim etmek mümkün olur, böylelikle kauçuk yapismasi ve yorulma direnci iyilestirilir. Diger yandan, filament sayisi 400 veya daha azsa, eriyikten çekme sirasinda monofilamentler arasindaki kaynasmayi engellemek mümkün olacaktir. Uygulama sekline göre bir lastik kord bezi için poliamid elyaflar poliamid 6-12, poliamid 4-6 ve bunlarin kopolimerleri, ve yani sira yukarida belirtilenlerin karisimlanndan olusan gruptan seçilen bir veya daha fazla elyaf tipi olabilir. Bunlar, daha tercihen, agirlikli olarak poliheksametilen adipamidden olusan poliamid 6-6 elyaflardir. Poliheksametilen adipamid elyaflar %100 heksametilendiaminden ve adipik asitten olusan ve 250°C"lik veya daha yüksek bir erime noktasina sahip olan poliamid elyaflardir. Poliamid 6-6 elyaflar, ayrica, erime noktasinin 250°C"nin altinda olmayacagi bir aralikta poliheksametilen adipamid ile poliamid 8, poliamid 6,1, poliamid 10 veya poliamid 6-T kopolimerize edilerek veya harmanlanarak elde edilen bir polimerden yapilmis elyaflar da içerebilir. Bulusun bir diger uygulama sekli, bir lastik kord bezi için poliamid elyaflarin üretimine yönelik bir yöntem olup, bu yöntemde eriyikten çekilerek egrilmis poliamid elyaflar bir veya daha fazla apreleme ajani aplikatörü ve çok asamali bir germe bobini vasitasiyla alinir, burada çok asamali germe bobininin ayarlanan germe sicakligi 205°C ile 240°C arasindadir. Bulusa göre bir lastik kord bezi için poliamid elyaIlarin üretimine yönelik bir yöntem örnegi simdi asagida tarif edilecektir. Sekil 1, uygulama sekline göre bir lastik kord bezi için poliamid elyaflarin üretimine yönelik bir ekipman örnegini gösteren bir çizimdir. Ilk olarak, erimis durumdaki polimer, egirme kafasi (1) olarak bilinen egirme makinesi kismi kullanilarak bir düzgün sicakliga getirilir ve düzeden (2) egrilir. Egrilen polimer, nozülün dogrudan altinda temin edilen bir isitma silindirinden (3) geçirilir ve bir iplik olusturmak üzere bir sogutma haznesinden (4) gelen soguk havayla katilastirilir. Her iki ucundan toplanan iplik daha sonra bir apreleme ajani aplikatörü (5) kullanilarak bir apreleme ajaniyla kaplanir ve bir alici bobin (6), bir birinci bobin (7), bir ikinci bobin (8), bir üçüncü bobin (9) ve bir dördüncü bobinden (10) olusan bir bobin grubuyla bir germe adimina gönderilir. Spesifik olarak, bobin (6) kullanilarak önceden belirlenmis bir hizda alindiktan sonra, iplik bir hafif gerilim derecesiyle birinci asama bobinine (7) yönlendirilir ve birinci asama bobininden (7) çoklu asamalarda, isitilmis germe bobinleri (8, 9, 10) tarafindan gerilir. Daha sonra bir dolama aparatina (1 l) tedarik edilir ve bir sarma makinesiyle (12) sarilir. Apreleme ajani aplikatörü (5) özellikle sinirlandirilmamistir, ancak genellikle bir bobin tipi veya nozül tipi kullanilabilir. Apreleme ajani tercihen apreleme ajani aplikatörüyle (5) elyaf agirligi basina 0.5 agirlik fazla bir apreleme ajani miktari, monofilament kopmasi olmadan memnun edici kaliteyi elde etmek için bükme adimlarindan daldirma adimlarina kadar stabil islemden geçirmeye izin verecektir. 1.5 agirlik gerilim kaybi gibi problemleri engelleyecektir. Apreleme ajani elyaflara uygulandiginda, bir iyonik yüzey aktif madde de uygulanabilir. Iyonik yüzey aktif madde P atomlanni ihtiva eden anyonik yüzey aktif maddelerden ve S atomlarini ihtiva eden anyonik yüzey aktif maddelerden olusan gruptan seçilen bir veya daha fazla yüzey aktif maddeyi içerebilir. P atomlarini ihtiva eden anyonik yüzey aktif maddeler özellikle sinirlandinlmamistir ve örneklere (burada asagida fosfatlar olarak atfedilen) alkilfosforik asit esterlerin metal tuzlari veya amin tuzlari ve polioksietilen alkil fosfatlarin metal tuzlari veya amin tuzlari dahildir. Daha spesifik örneklere potasyum lauril fosfat, sodyum lauril fosfat, potasyum oktil fosfat ve sodyum oktil fosfat dahildir. S atomlarini ihtiva eden anyonik yüzey aktif maddeler de özellikle sinirlandirilmamistir ve örneklere alkan sülfonatlar dahildir. Yukanda bahsedilen iyonik yüzey aktif maddelere ilaveten tedarik edilecek apreleme ajani bilesenleri olarak, egirme adimi sirasinda ipligin gerilmesini kolaylastirmak için mükemmel pürüzsüzlüge sahip olan ve iplik kalitesi ve bir endüstriyel malzeme olarak kullanim bakis açisindan bakildiginda isi direncine sahip olan bilesenler tercih edilir. Ester bilesikleri, yaglama ajanlari olarak tercih edilir. Bu tür ajanlara tercihen molekül içerisinde 3 veya daha fazla ester bagina sahip ester bilesiklerinden olusan gruptan seçilen en az bir tip ester bilesigi ve molekül içerisinde sülfür elementine sahip ester bilesikleri dahildir. Molekül içerisinde sülfür elementine sahip ester bilesikleri örneklerine 1) iki degerli karboksilik asitlerin ve monohidrik alkollerin ester bilesikleri, örnegin dilalkiltiyopropiyonatlar ve 2) monokarboksilik asitlerin ve monohidrik alkollerin ester bilesikleri, örnegin alkilmerkaptopropiyonatlar dahildir. Molekül içerisinde üç veya daha fazla ester bagina sahip ester bilesikleri örneklerine 3) polihidrik alkollerin ve monokarboksilik asitlerin ester bilesikleri, örnegin trimetilolpropan trialkilatlar, gliseiin yag asidi triesterler, pentaeritritol yag asidi tetraesterleri ve trimetilolpropan yag asidi esterleri, 4) polibazik karboksilik asitlerin ve monohidrik alkollerin ester bilesikleri, örnegin trialkil trimellitatlar ve trietil sitrat ve 5) dogal kati ve siVi yaglar, örnegin hint yagi, palm yagi ve üzüm çekirdegi beyaz yagi dahildir. Bu bilesenler tek baslarina kullanilabilir veya bu bilesenlerin ikisi veya daha fazlasi kombinasyon halinde kullanilabilir. Iyonik olmayan yüzey aktif madde bir emülsiyonlastirici etkiye veya bir sürtünme etkisine sahip bir düzenleyici olarak kullanilabilir. Örneklere l) polioksialkilen-polihidrik alkol yag asidi ester-tipi iyonik olmayan yüzey aktif maddeler, örnegin polietilen glikol dialkilatlar, polioksietilen sorbitan monoalkilatlar, polioksibutilen sorbitan trialkilatlar, polioksipropilen hint yagi, polioksietilen hidrojenlenmis hint yagi, polioksietilen-propilen hidroj enlenmis hint yagi trialkilatlar, polioksietilen hidrojenlenmis hint yagi trialkilatlar, hint yaginin etilen oksit (EO) ilave ürünleri ve hidrojenlenmis hint yaginin (EO) ilave ürünlerinden olusan gruptan seçilen bir veya daha fazla bilesik ile monokarboksilik asitlerin ve dikarboksilik asitlerin yogusmasiyla elde edilen eter ester bilesikleri; 2) eter-tipi iyonik olmayan yüzey aktif maddeler, örnegin organik asitler, organik alkoller, organik aminler ve organik amidler, ve daha spesifik olarak polioksietilen yag asidi esterler, polioksietilen yag asidi ester metil eterler, polioksietilen alkil eterler, polioksietilen-polioksipropilen alkil eterler, polioksietilen- polioksipropilen nonilfenil eter, polioksietilen alkilamino eterler ve polioksietilen yag asidi amid eterler arasindan seçilen birine veya daha fazlasina ilave edilen 2 ila 4 karbon atomlu alkilen oksitler içeren bilesikler; ve 3) polihidrik alkol kismi ester-tipi, iyonik olmayan yüzey aktif maddeler, örnegin sorbitan yag asidi monoesterler, sorbitan yag asidi triesterler ve gliserin yag asidi monoesterler; ve 4) alkil amid iyonik olmayan yüzey aktif maddeler, örnegin dietanolamid yag asidi monoamidler dahildir. Bu bilesenler tek baslanna kullanilabilir veya bu bilesenlerin ikisi veya daha fazlasi kombinasyon halinde kullanilabilir. Uygulanan apreleme ajani sinirlandirilmamistir ve bir madensel yagla bir seyrelti olarak veya bir sulu emülsiyon olarak kullanilabilir, ancak tercihen takip eden adimlarda suyla uyumluluk dikkate alindiginda bir emülsiyon olarak uygulanir. Bir çok asamali isitilmis germe bobini (10) içerisinde, ayarlanan germe sicakligi 205°C ila 240°C araliginda bir sicakliktir. Ayarlanan germe sicakligi tercihen 210°C ila 230°C ve daha tercihen 215°C ila 220°C"dir. 205°C"lik veya daha yüksek bir sicaklikta, boyutsal stabilite kord bezinin islemden geçirilmesi sirasinda yüksek sicaklikta üstün olacaktir. Ancak, 240°C"ye veya daha yüksege ayarlanan bir germe sicakliginda, %4"lük veya daha fazla bir kaynar suda çekme oraniyla poliamid elyaIlarin stabil üretiminin saglanmasi zor olacaktir. Dolama aparati (11), bir dolama n0zülüyle iplik üzerine sikistirilmis akiskani püskürten, kamusal olarak bilinen bir aparat olarak kullanilabilir ve tercihen sikistirilmis akiskan, iplik üzerine 1.0 ila 1.5 kW"lik bir enerjiyle tedarik edilir. Sikistirilmis akiskan tarafindan tedarik edilen enerji (hava tedarik etme enerjisi), tedarik etme basinci (MPa) ile akis hacminin (Nm3/saat) çarpimi olarak hesaplanabilir ve tedarik etme basinci ve dolama nozülünün akiskan giris çapi, tedarik edilen enerji için yukarida bahsedilen araligi saglamak için rastgele seçilebilir. Daha tercihen 1.3 kW ila 1.5 kW enerji tedarik edilir. Tedarik edilen enerji bu araligi saglarsa, ipligin bükülmesi sirasinda islemden geçirme stabilitesine zarar vermeden bir avantajli zayif tripleme dolanma sayisini elde etmek mümkün olacaktir ve üstün hava dügümü mukavemetine sahip elyaIlar elde etmek için, hava dügümü olusumu sirasinda monofilamentler arasinda birbirine dolanma tesvik edilecektir. Uygulama seklinin poliamid elyaIlari, hava dügümleri tarafindan baglanan bir bükülmüs kord bezi (lastik kord bezi)) içerisinde ve aynisinin kullanildigi bir gözenekli dokuma kumas içerisinde uygun sekilde kullanilabilir. Uygulama seklinin poliamid elyaIlarinin kullanilmasi, bükülmüs kord bezleri ve gözenekli dokuma kumaslar için üretim adimi sirasinda kord bezinin kopmasini azaltabilir. ÖRNEKLER Bulus simdi Örnekler ve Karsilastirma Örnekleri kullanilarak detayli olarak anlatilacaktir. Ancak bulusun bu Örneklerle sinirli olmadigi anlasilmalidir. Örnekler ve Karsilastirma Örnekleri içerisinde kullanilan fiziksel özelliklerin ölçümü için tanimlar ve yöntemler ilk olarak anlatilacaktir. 1) Hava dügümü kuvveti ve mukavemeti Iplik telinin baglanmasi için, incelige göre havali ekleyicinin haznesi ve hazne kapagi uygun sekilde seçilerek ve takilarak, MachineTeX Co., Ltd tarafindan bir Model 116 Joint Air kullanildi ve poliamid elyaIlar, asagidaki kosullar altinda, havali ekleyici için belirlenmis prosedürle baglandi. Tedarik edilen hava basinci: 0.5 MPa Hava enjeksiyon süresi: 1 saniye Iplik teli uzunlugu: 20 mm Bir hava dügümü bölümüne sahip (iplik teli baglama için) bir 150 mm elyaf numunesi, test etme sicakliklari 25°C (çevre sicakligi) ve 180°C ve bir germe hizi 300 mm/dakika kosullari altinda gerilme kopma mukavemetini belirlemek için JIS L 1013 8.5"e göre ölçüldü, degerler her sicaklikta hava dügüm kuvveti olarak kaydedildi. Her seviye için ölçüm iki kez yapildi ve ortalama deger, hava dügüm kuvveti olarak kullanildi. 2) Nod kuvveti ve mukavemeti mm/dakika"lik bir çekme hiziyla ölçüldü. Her seviye için ölçüm iki kez yapildi ve ortalama deger, nod kuvveti olarak kullanildi. 3) Zayif tripleme dolanma sayisi Lenzing Instruments tarafindan tedarik edilen bir RAPID 600V, ASTM D 4724"e göre Tablo 1"de gösterilen kosullar altinda tripleme seviyesinin %60"ini olusturan bir mukavemette dolanma sayisini (zayif tripleme dolanma sayisini) ölçmek için kullanildi. Her seviye için ölçüm 10 kez yapildi ve ortalama deger, zayif tripleme dolanma sayisi olarak kullanildi. Ayarlanan Birimler Ölçüm sayisi 10 kez Öngerilim formülü ASTM - Öngerilim yayilmasi 1,0 CN Zayif tripleme 60 % Atlama mesafesi 1,0 cm Atik püskürtme 1 5 % basinci Numune uzunlugu 1,0 m Iplik hizi 5,0 m/ dakika Tripleme kuvvetini 10 CN baslatma Tripleme kuvvetini 10 CN Adimlar 2 kez Baslatma hizi 15 m/ dakika Durdurma hizi 15 m/ dakika 4) Incelik Ölçüm, sarma hizinin 60 sarim/dakika olmasi haricinde, J IS L 1013 8.3.1, Yöntem A"ya göre yapildi. ) Germe kuvveti, gerilme mukavemeti, uzama ve ara uzama bir çekme hiziyla ölçüldü. Her seviye için ölçüm 3 kez yapildi ve ortalama deger, germe kuvveti olarak kullanildi. Ancak, 1/2 kopma mukavemeti yükünde uzama (%), ara uzama olarak kullanildi. 6) Apreleme ajani yapisma orani Bu, JIS L 1013 8.27"ye göre ölçüldü. Çözücü madde sikloheksandi. 7) Kaynar suda çekme orani Bu, JIS L 1013 8.18"e göre ölçüldü. 8) Boyutsal stabilite Elde edilen kaynar suda çekme orani ve ara uzama (1/2 kopma mukavemeti yükünde uzama) toplami hesaplandi. 9) Bükülmüs filament degiskenligi mm"de olmak üzere iki kez büküldü. Bir sürekli bükülmüs iplik teli elde etmek için, ham iplik paketinin eklenmesi, bir havali dügümleyiciyle, hava dügümü mukavemetinin ölçümü için yapildigi gibi gerçeklestirildi. Dokuma bükülmüs kord beziyle yürütüldü ve bir Daikosha Co. tarafindan tedarik edilen bir KH-700 kizilötesi sensör ve Kasuga Denki tarafindan tedarik edilen bir SF2-A fotoelektrik pil sensörü, dokuma için uzaklastirmayi gerektiren, tedarik edilen bükülmüs kord bezi içerisinde filament degiskenligini ölçmek için kullanildi. Filament degiskenligi, bir gözenekli sekle getirildiginde potansiyel olarak kalinligin degismesine yol açabilen, bükülmüs kord bezi içerisindeki monofilamentlerin veya dik duran haVlann ayrilmasini (dispersiyonunu) içerir. Bükülmüs iplik teli filamenti degiskenligi her 1,000 bükülmüs kord bezi, 1,000 m için asagidaki ölçek üzerinde degerlendirildi. (Degerlendirme ölçegi) VG: Filament degiskenligi <1.0"di; G: Filament degiskenligi 21.0 ve <5.0"di; F: Filament degiskenligi 25.0 ve <10.0"di; P: Filament degiskenligi 210.0"di. ) Düzlük Yukandakinin 9) gözenekli dokunmasi sirasinda, dokunan gözenekli kumas görsel olarak incelendi ve bükülmüs kord bezleri içerisinde sarkan kisimlar sayildi. Sarkma, bükülmüs kord bezlerinin sikilastirilmasini veya gevsetilmesini içerir, bu da diger kord bezlerinin düzenini bozarak gözenekli yapi içerisinde düzlügün kaybolmasina yol açar. Bükülmüs kord bezleri gerginlerse parlak görünürler, buna karsin sarktiklannda daha karanlik görünürler. Sarkma her 2,000 bükülmüs kord bezi, 1,000 m için asagidaki ölçek üzerinde degerlendirildi. (Degerlendirme ölçegi) VG: Sarkma <1.0"di; G: Sarkma 21 .0"di, ancak kumas gerilimi ayarlanarak tamir edilebildi; P: Sarkma 21.0"dir, bu da kord bezinin yenisiyle degistirilmesini gerektirdi. 11) Kord bezi kopmasi 9)"da elde edilen bükülmüs kord bezi genisligi 1580 mm olan, 2.0 atki ipligi/50 mm içeren, çözgü ipligi sayisi 1091 ve çözgü yogunlugu 34.5/inç olan, bir RFL çözeltisinin (resorsin-formalin-lateks çözeltisinin) kullanildigi daldirma isleminde kullanilan, verimi 86 kgf olan bir 3200 m gözenekli dokuma kumas olusturmak için kullanildi. Dokuma, islemden geçirme 10 kez tekrarlanarak yürütüldü. Islemden geçirme verimi de degerlendirildi. Kord bezi kopmasi asagidaki ölçekte degerlendirildi. (Degerlendirme ölçegi) G: Kord bezi kopmasi <0.1 kez gerçeklesti, bu kabul edilebilir bir islemden geçirme verimiydi; F: Kord bezi kopmasi 20.1 kez ve <2 kez gerçeklesti; P: Kord bezi kopmas122 kez gerçeklesti, bu kabul edilemez bir islemden geçirme verimiydi. Kamusal olarak bilinen eriyik polimerizasyonunda, ve eriyik polimerizasyonunun nihai asamasinda bir vakum asamasi olusturularak, 82 degerinde bir formik asit bagil Viskozitesine sahip bir poliheksametilen adipamid polimer elde edildi. Polimer, eriyik durumunda, Sekil 1"de gösterildigi gibi bir eriyikten çekme makinesi ve bir germe makinesi içerisine yönlendirildi, böylece yüksek mukavemetli 1440 dteks/210f poliheksametilen adipamid elyaflar elde edildi. Spesifik olarak, polimer 300°C"de eritildi ve daha sonra bir egirme kafasiyla (1) 305°C"de düzgün sicakliga getirildi ve 210 delik içeren bir düzeden (2) bosaltildi, önceden ayarlanmis bir 300°C"lik sicakliga ve 70 mm"lik bir uzunluga sahip bir isitma silindiriyle (3) isitilan ve bir soguk hava haznesi (4) içerisinde sogutmali katilasma yoluyla sogutulan bir atmosferden geçirildi, böylece bir iplik olustu, bundan sonra bir apreleme ajani aplikatöründen (5), bir alici bobinden (6), bir birinci bobin (7) ila üçüncü bobinden (9) ve bir dördüncü bobinden (10) bu sirayla önceden ayarlanmis bir 220°C"lik sicaklikta geçirildi, daha sonra bir dolama aparatiyla (11) iplik içerisinde birbirine dolanma gerçeklesti ve bir sarma makinesiyle (12) sarma gerçeklesti. Sarma sirasinda germe orani birinci bobin (7) ve dördüncü bobin (10) arasinda degisti, böylece elde edilen ham ipligin gerilme mukavemeti Tablo 2"de listelenen deger ( oldu. Sarilan elyaf büküldü ve bir ham kord bezi ve gözenekli dokuma kumas olusturuldu ve RFL çözeltisi içerisine daldirildi. Asagida gösterilen bilesime sahip (1.5 agirlik %"sinde iyonik yüzey aktif madde ihtiva eden) bir apreleme ajani, apreleme ajani aplikatörüyle (5) 1.1 agirlik %"sinde bir yapisma oraniyla uygulandi. Sikistirilmis hava 0.45 Mpa"da 1.3 kW"lik bir hava tedarik etme enerjisiyle dolama aparatina (11) uygulandi. Elde edilen poliamid 66 elyaflarin gerilme kuvveti (mukavemeti), hava dügüm kuvveti (mukavemeti), not kuvveti (mukavemeti), dolanma mukavemeti ve boyutsal stabilitesi degerlendirildi. Islemden geçirilme stabilitesi, bükülmüs filament degiskenligi ve kord bezi kopmasi, bükme adiminda ve daldirma islemi adiminda da degerlendirildi. Sonuçlar asagida Tablo 2'de gösterilir. (Apreleme ajani bilesimi) (al) Trimetilolpropan trilaurat: agirlik olarak 10 kisim (a2) Dioleil tiyodipropiyonat: agirlik olarak 40 kisim (b) POEO stearil polieter: agirlik olarak 20 kisim (cl) Hidrojenlenmis hint yagi E025 triizostearat: agirlik olarak 15 (c2) Hidrojenlenmis hint yagi E025 malat stearat: agirlik olarak 15 (d) Iyonik yüzey aktif madde: ((11) Sodyum alkil(C10-16)sülfat tuzu: agirlik olarak 0,5 kisim (d2) Alkil(C12-18) asit fosfat, alkil (C12-14) amin tuzu: agirlik olarak 1 kisim Bu, dolama adiminda hava tedarik etme enerjisinin 1.0 kW olmasi haricinde, Örnek 1"dekiyle ayni sekilde yürütüldü. Sonuçlar asagida Tablo 2'de gösterilir. Bu, germe adiminda, ayarlanan germe sicakliginin 210°C olmasi haricinde, Örnek 1"dekiyle ayni sekilde yürütüldü. Sonuçlar asagida Tablo 2'de gösterilir. Bu, yaglama adiminda, asagidaki bilesime sahip bir iyonik yüzey aktif maddenin 4.5 agirlik %"sini içeren bir apreleme ajaninin uygulanmasi haricinde, Örnek 1"dekiyle ayni sekilde yürütüldü. Sonuçlar asagida Tablo 2'de gösterilir. (Iyonik yüzey aktif madde) ((11) Sodyum alkil(C10-16)sülfat tuzu: agirlik olarak 1.5 kisim (d2) Alkil(C12-18) asit fosfat, alkil (C12-14) amin tuzu: agirlik olarak 3 kisim Bu, dolama adiminda hava tedarik etme enerjisinin 1.6 kW olmasi haricinde, Örnek 1"dekiyle ayni sekilde yürütüldü. Sonuçlar asagida Tablo 2'de gösterilir. Bu, dolama adiminda hava tedarik etme enerjisinin 1.8 kW olmasi haricinde, Örnek 1"dekiyle ayni sekilde yürütüldü. Sonuçlar asagida Tablo 2'de gösterilir. Bu, germe adiminda, ayarlanan germe sicakliginin 200°C olmasi haricinde, Örnek 1"dekiyle ayni sekilde yürütüldü. Sonuçlar asagida Tablo 2'de gösterilir. Bu, yaglama adiminda, bir iyonik yüzey aktif madde içermeyen bir apreleme ajaninin 1.1 agirlik %"sinde bir yapisma oraninda uygulanmasi haricinde, Örnek l"dekiyle ayni sekilde yürütüldü. Sonuçlar asagida Tablo 2'de gösterilir. Bu, yaglama adiminda, asagidaki bilesime sahip bir iyonik yüzey aktif maddenin 0.7 agirlik %"sini içeren bir apreleme ajaninin uygulanmasi haricinde, Örnek l"dekiyle ayni sekilde yürürüldü. Sonuçlar asagida Tablo 2'de gösterilir. (Iyonik yüzey aktif madde) (dl) Sodyum alkil(C10-16)sülfat tuzu: agirlik olarak 0,2 kisim (d2) Alkil(C12-18) asit fosfat, alkil (C12-14) amin tuzu: agirlik olarak 0,5 kisim Bu, yaglama adiminda, bir iyonik yüzey aktif madde içermeyen bir apreleme ajaninin 1.1 agirlik %"sinde bir yapisma oraninda uygulanmasi ve elyaf gerilme mukavemetinin 8.49 cN/dteks olmasi haricinde, Örnek l"dekiyle ayni sekilde yürütüldü. Sonuçlar asagida Tablo 2'de gösterilir. Bu, dolama adiminda hava tedarik etme enerjisinin 0.8 kW olmasi haricinde, Örnek l"dekiyle ayni sekilde yürütüldü. Sonuçlar asagida Tablo 2'de gösterilir. TR TR TR TR TR