TR202022850A2 - Çi̇ft tarafli, efektlendi̇ri̇lmi̇ş deni̇m kumaş ve üreti̇m yöntemleri̇ - Google Patents

Abstract

Buluş; çözgü ipliklerinin indigo ve/veya sülfür boyarmaddeler ile renklendirilmesi, renklendirilmiş çözgü iplikleri ve boyanmamış/ham atkı iplikleri ile denim dokuma işlemi, dokunmuş denim kumaşın bir katyonizasyon işlemine tabi tutulması, çözgü ipliklerinin denim kumaşın iç kısmında boyanmamış olarak kalan renksiz kısımlarının ve boyasız/ham halde kumaş yapısına katılan atkı ipliklerinin renklendirilmesini sağlamak üzere katyonize edilmiş denim kumaşın overdye boyama prosesine göre boyanması ve overdye boyama prosesinde iç kısmı renklendirilmiş çözgü iplikleri ve tamamı renklendirilmiş atkı ipliklerinin kumaş ön yüzünde görünmesini sağlayacak ve efektlendirme oluşturacak şekilde denim kumaşa yıkama ve/veya mekanik zımparalama işlemlerinin uygulanması işlem adımlarını içeren bir çift taraflı efektlendirilmiş denim kumaş üretim yöntemi ile ilgilidir.

Description

TARIFNAME ÇIFT TARAFLI, EFEKTLENDIRILMIS DENIM KUMAS VE ÜRETIM YÖNTEMLERI Teknik Alan Bulus, çift tarafi da renklendirilmis ve farkli efektli görünümlere sahip denim kumaslar ve bunlarin üretim yöntemleri ile ilgilidir.

Bulus özellikle, çözgüsü boyali atkisi boyanmamis denim kumaslarin katyoniklestirilerek modifiye edilmesi, overdye boyanmasi ve standart efektlendirme metotlari kullanilarak farkli efektlerin elde edildigi bir denim kumas üretim yöntemi ve ilgili denim kumaslar ile Teknigin Bilinen Durumu Denim kumaslar, standart uygulamalarda indigo ya da kükürt boyali cözgü ipliklerinin dogal renkli atki iplikleri ile birlikte 2/1 veya 3/1 dimi konstrüksiyonunda dokunmasi ile elde edilen %100 pamuktan mamul kumaslardir. Kumaslar dokuma islemi sonrasinda terbiye ve bitim islemlerine tabi tutulmakta ve sonrasinda kullanim yerlerine uygun olarak konfeksiyon islemleri ile islenmektedir. Alternatif ürünlerin elde edilmesi amaciyla denim kumas yapisina dahil edilen çözgü ipliklerinin indigo boya üzerine kükürt ya da kükürt üzeri indigo boya ile boyamasi yapilabilmektedir.

Denim kumas üretiminde kullanilan boyarmadde çesitleri sinirlidir ve pamugu boyamada kullanilan her boyarmadde ile efektlendirme islemleri sonrasinda indigo ve kükürt boyarmaddeler ile elde edilen görünümlerin elde edilmesi mümkün olmamaktadir.

Günümüzde üreticiler farklilasan moda ve trendleri yakalamak amaciyla sürekli yeni ve farkli ürünler ortaya koyulmasini saglamaktadirlar. Yenilikleri ve farkliliklari sunarken de belirli karakteristik özellikler ve istenilen fonksiyonellikler korunarak görsel açidan farklilik ve dikkat çekici özelliklerin üretime yansitilmasi gerekmektedir.

Pamuk Iifleri modifiye edilerek boyanma özellikleri degistirilebilmektedir. Modifiye edilmis pamuk, daha yüksek boyama verimine sahip olmakla birlikte farkli boyarmaddelerle de boyanabilir özellik kazanmaktadir. Böylelikle modifiye edilmis pamuktan elde edilen ürünler, degisen trendlere ve yeni moda algisina uyum saglayabilmektedir. Pamugun boyanma özelliklerini gelistirmek amaciyla zincir transferi ile aplikasyon, kimyasal aplikasyon, radyo-kimyasal isinlandirma ile aplikasyon, morötesi ile aplikasyon ve plazma içerisinde aplikasyon gibi farkli modifikasyon yöntemleri kullanilmaktadir.

Günümüzde kimyasal ve fiziksel yüzey modifikasyonlari ile tekstil materyallerinin yüzeylerindeki iyonik karakterini degistirmek suretiyle fonksiyonel özelliklerin kazandirilmasi mümkündür. Yüzey modifikasyonlari birçok tekstil elyafi üzerine uygulanabilmektedir. Pamugun kimyasal modifikasyonu genellikle selülozun polimerik yapisinda bulunan hidroksil gruplarinin modifiye edilmesi yoluyla gerçeklestirilmektedir.

Pamugun kimyasal modifikasyonunun saglanmasi amaciyla eterifikasyon, esterlesme, asilama ve çapraz baglama reaksiyonlari kullanilmaktadir.

Basta pamuk olmak üzere selüloz esasli tekstil liflerinin yüzey modifikasyonu için yaygin olarak kullanilan kimyasal modifikasyonlardan birisi de katyonizasyon islemidir.

Katyonizasyon islemi temel olarak selüloz esasli elyafin (pamuk) iyonik karakterini degistirerek boyama islemini kolaylastirmak, iyilestirmek ya da degistirmek amaciyla yapilmaktadir. Katyonizasyon islemi ile pamuk liflerinin anyonik karakterli yüzeyi katyonik karakter kazanmakta ve pamuk ile boyarmadde arasindaki zit yükler, boyarmaddenin lif tarafindan alinmasini kolaylastirarak Iifin boyanma verimi arttirilmaktadir. Aksi durumda pamuk Iifleri boya banyosuna girdiginde anyonik bir karakter kazanmakta dolayisiyla yüzeydeki negatif yükler, yine anyonik karakterli boyayi itmekte ve pamuk liflerinin anyonik boyarmadde ile boyanmasi zorlastigindan Iifin boyanma verimi düsmektedir. Pamuk lifi katyonizasyon islemine tabi tutuldugunda, asit boyarmaddeleri ile de boyanabilir hale gelmektedir. Katyonize edilmis pamuk asit boyalarla boyandiginda islem görmemis pamugun aksine koyu renk tonlari ve iyi derecede haslik özellikleri elde edilmektedir.

Yapilan çalismalarda katyonize edilmis pamuklu mamullerin asit boyarmaddeleri ile baskisinda da iyi efektler elde edildigi görülmektedir.

Literatürde katyonizasyon islemine iliskin karsilasilan bazi örnekler asagida sunulmustur. ilgilidir. Söz konusu yöntem tekstil sektöründe kullanilmak üzere, kumas renklendirme yöntemine iliskindir. Yöntem; selüloz veya rejenere selüloz Iiflerin mordanlama veya katyoniklestirmeye tabii tutulmasi ile elyaf elde edilmesi, 0/o 100 katyoniklestirme ile elde edilen elyaflardan veya katyoniklestirilmis ve katyoniklestirilmemis elyaflarin birbirleri ile farkli oranlardaki karisimlari ile Ring, OE veya hava jetli egirme yöntemi ile iplik elde edilmesi, yuvarlak örgü, düz örgü, çözgülü örgü makinesi ya da rapierli / hava jetli dokuma makinesi kullanilarak, katyonik özellikte örgü veya dokuma kumas üretilmesi, söz konusu katyonik kumasin, boyama prosesi ön islemi olarak, islatici ile islatilmasi, islatici ile ön isleme alinmis olan kumasin, bitkisel boyalar ile boyanmasi islem adimlarini içermektedir.

TW numarali basvuru bir denim kumas ve denim kumasin kullanimina iliskindir. Söz konusu bulusta bahsi geçen kumas katyonik modifiye edici ile modifiye edilmis en az bir çesit selülozik elyaf ve modifiye edilmemis selülozik elyaftan meydana gelmektedir. Elde edilen kumas, bir denim görünümü elde edilmesini saglayacak sekilde islenmektedir.

CN numarali basvuru, eskitilmis görünümlü indigo denim kumas üretim metodu ile ilgilidir. Üretimde elde edilen gri denim kumasa hasil sökme isleminin devaminda noktasal kaplama yapilmakta ardindan sirasiyla kurutma, buharlama ve yikama islemleri uygulanmakta ve eskitilmis görünümün olusturulmasi amaciyla bir ön kiristirma islemi gerçeklestirilmektedir. Uretim metoduna göre noktasal kaplama 40gfL katyonik modifiye edici ajan kullanilmaktadir. Noktasal kaplama isleminin ardindan uygulanan buharlama islemi, indigo boyarmaddeyi yüksek sicaklik ve nem kosullarinda bir anyonik leuko gövdesine indirgemekte ve anyonik leuko gövde katyonik modifiye edici ajana iyonik olarak baglanmaktadir. Böylece indigo boyarmaddenin kromoforik elektronlarinin degismesi saglanmakta ve indigo boyarmaddenin bir kisminin parlakligi degiserek denim üzerinde eskitilmis bir görünüm elde edilmektedir.

Sonuç olarak yukarida anlatilan olumsuzluklardan dolayi ve mevcut çözümlerin konu hakkindaki yetersizligi nedeniyle ilgili teknik alanda bir gelistirme yapilmasi gerekli kilinmistir.

Bulusun Kisa Açiklamasi Mevcut bulus, yukarida bahsedilen gereksinimleri karsilayan, tüm dezavantajlari ortadan kaldiran ve ilave bazi avantajlar getiren yenilikçi bir uygulama metodu ile çift tarafli efektlendirilmis bir denim kumas ile ilgilidir.

Bulusun öncelikli amaci, boyanma özellikleri gelistirilerek ön ve arka yüzü farkli renklerde olan ve yeni efektlere sahip denim kumaslar ortaya koymaktir.

Bulusun bir amaci, boyanmasinda asit boyarmaddelerin kullanildigi bir denim kumas yapisi ortaya koymaktir.

Bulusun bir diger amaci, standart efektlendirme yöntemleri kullanilarak elde edilen ve ek yatirim maliyeti yaratmayan efektlendirilmis bir denim kumas ortaya koymaktir.

Yukarida anlatilan amaçlarin yerine getirilmesi için bulus, çözgü ipliklerinin indigo ve/veya sülfür boyarmaddeler ile renklendirilmesi, renklendirilmis çözgü iplikleri ve boyanmamis/ham atki iplikleri ile denim dokuma islemi ve elde edilen denim kumasa yakma islemi ve yikama islemi uygulanmasi islem adimlarini içeren bir çift tarafli efektlendirilmis denim kumas üretim yöntemi ile ilgilidir. Buna göre söz konusu denim kumas üretim yöntemi; dokunmus denim kumasin katyonize edici kimyasal/kimyasallar yardimiyla bir katyonizasyon islemine tabi tutulmasi, çözgü ipliklerinin denim kumasin iç kisminda boyanmamis olarak kalan renksiz kisimlarinin ve boyasiz/ham halde kumas yapisina katilan atki ipliklerinin renklendirilmesini saglamak üzere katyonize edilmis denim kumasin overdye boyama prosesine göre boyanmasi ve overdye boyama prosesinde iç kismi renklendirilmis ç'ozgü iplikleri ve tamami renklendirilmis atki ipliklerinin kumas 'ön yüzünde görünmesini saglayacak ve efektlendirme olusturacak sekilde denim kumasa yikama vei'veya mekanik zimparalama islemlerinin uygulanmasi islem adimlarini ihtiva etmektedir.

Bulusun amaçlarini gerçeklestirmek üzere, bahsedilen katyonizasyon isleminin tercihen katyonik ajan, çapraz baglayici ve katalizbrün kullanimi ve emdirme-kurutma-fiksaj metodu ile gerçeklestiriliyor olmasidir.

Bulusun amaçlarini gerçeklestirmek üzere, bahsedilen overdye boyama prosesinde asit boyarmaddelerin kullaniliyor olmasidir.

Bulusun amaçlarini gerçeklestirmek üzere, kayyonzasyon ve overdye boyama islemleri arasinda denim kumasa uygulama sirasi degisebilecek sekilde en ayari/ram'oz ve sanforlama islemleri uygulaniyor olmasidir.

Bulusun amaçlarini gerçeklestirmek üzere, bahsedilen overdye boyama prosesi ile ortaya çikan denim kumasin 'ön ve arka yüzünün farkli boyarmaddeler ile renklendirilmis olmasidir.

Bulusun yapisal ve karakteristik özellikleri ve tüm avantajlari asagida verilen sekiller ve bu sekillere atiflar yapilmak suretiyle yazilan detayli açiklama sayesinde daha net olarak anlasilacaktir ve bu nedenle degerlendirmenin de bu sekiller ve detayli açiklama göz önüne alinarak yapilmasi gerekmektedir.

Bulusun Detayli Açiklamasi Bu detayli açiklamada bulus konusu çift tarafli (çift yüzü renkli) efektlendirilmis denim kumas sadece konunun daha iyi anlasilmasina yönelik olarak ve hiçbir sinirlayici etki olusturmayacak sekilde açiklanmaktadir.

Bulusa konu olan çift yüzü de renklendirilmis, efektli denim kumasin üretim yöntemine iliskin islem adimlari asagidaki sekildedir; - Çozg'u ipliklerinin boyanmasi kullanilarak halat boyama ya da slasher boyama islemleri ile renklendirilmektedir.

- Denim kumasin dokunmasi Renklendirilmis çözgü iplikleri ve boyanmamis atki iplikleri tercihen 2/1 ya da 3/1 dimi konstrüksiyonunda dokunarak denim kumas formuna getirilmektedir.

- Elde edilen denim kumasa yakma islemi ve yikama islemi uygulanmaktadir. Bulusun alternatif yapilanmalarinda yikama isleminden önce ya da sonra bir merserizasyon islemi uygulanmasi mümkündür.

- Elde edilen denim kumasin katyonizasyonu Dokunmus olan denim kumas katyonize edici kimyasal/kimyasallar yardimiyla bir dizi prosesten geçirilerek katyonizasyon islemine tabi tutulmaktadir. Katyonizasyon islemi, tercihen katyonik ajan, çapraz baglayici ve katalizörün kullanimi ve emdirme-kurutma- fiksaj metodu kullanilarak gerçeklestirilmektedir. Gerekli görüldügü taktirde farkli yardimci kimyasal maddelerin islem reçetesinde ilave edilmesi de mümkündür.

Bulusun tercih edilen alternatif bir yapilanmasinda katyonizasyon isleminde püskürtme ile aplikasyon, köpükle aplikasyon ya da kaplama metodu da kullanilmasi mümkündür.

Katyonizasyon islemi ile çözgüsü renklendirilmis denim kumas modifiye edilmekte ve denim kumasin yapisini olusturan pamuk liflerinin, anyonik karakterli yüzeyi katyonik karakter kazanmakta ve pamuk ile boyarmadde arasindaki zit yükler, boyarmaddenin lif tarafindan alinmasini kolaylastirmaktadir. Böylelikle elde edilen denim kumas, asit boyarmaddeler ile boyanabilir hale getirilmektedir.

Katyonize edilmis denim kumasin overdye boyama prosesiyle boyanmasi Katyonize edilmis denim kumas, asit boyarmaddesi ile overdye kumas boyama prosesine göre boyanmaktadir. Overdye kumas boyama prosesinde tercihen asit boyarmadde, egalizatör, sodyum sülfat tuzu (veya sodyum klorür tuzu) kullanilmaktadir. Gerekli görüldügü taktirde farkli yardimci kimyasal maddelerin islem reçetesinde ilave edilmesi de mümkündür. Overdye boyama prosesi, elde edilmek istenen nihai renge göre boyali denim kumaslara terbiye prosesleri sirasinda istege bagli olarak uygulanan bir prosestir ve kumasin Çözgü ipliklerinin yani sira atki ipliklerinin de boyanmasi saglanmaktadir. Böylelikle overdye boyama prosesi ile kumasin arka yüzünde görünür olan boyanmamis haldeki atki ipliklerinin de renklendirilmesi saglanmis olmaktadir.

Katyonize edilmis denim kumasin overdye boyama prosesi ile boyanmasi; katyonize edilmis çözgü ipliklerinin iç kisminda boyanmamis olarak kalan renksiz (indigo ve/veya kükürt (sülfür) boya ile boyanmayarak beyaz kalmis) kisimlarin ve boyasiz-ham halde kumas yapisina katilan atki ipliklerinin asit boyarmaddesi ile renklendirilmesini saglamaktadir. Dolayisiyla denim kumasin çözgü yogunluklu ön yüzü indigo, kükürt veya indigo+kükürt boyali halde kalirken atki ipliklerinin göründügü arka yüzü asit boyarmaddesi ile renklendirilmis olacaktir. Bu durum ortaya koyulan denim kumasin ön ve arka yüzünün birbirinden farkli renkte olmasini saglayacaktir.

Denim kumasin çözgü yogunluklu ön yüzünün rengi, halat boyama veya slasher yöntemine göre çözgü ipliklerinin boyanmasinda kullanilan indigo ve/veya sülfür (kükürt) boyanin rengi ve koyuluk derecesine göre degiskenlik gösterebilmektedir. Bu dogrultuda overdye boyama isleminde kullanilan asit boyarmaddelerin rengine ve koyuluk derecesine göre de denim kumasin `on yüzündeki çözgü ipliklerinin orijinal renginin asit boyarmaddelerden etkilenmesi olasidir. Ancak burada karsilasilabilecek renk degisimi çok siddetli olmayacaktir.

Overdye boyama prosesi sonrasinda denim kumasa uygulama sirasi degisebilecek sekilde en ayari/ramöz ve sanforlama islemleri uygulanmaktadir.

En ayari/ramöz ve sanforlama islemleri gerçeklestirilen denim kumaslarin yikanmasi ve/veya zimparalanmasi Overdye boyama prosesi sonrasinda denim kumas standart denim yikama islemine/islemlerine (rinse yikama ve/veya enzim yikama ve/veya tas yikama ve/veya enzim + tas yikama ve/veya agartma) tabi tutulmaktadir. Yikama isleminin ardindan denim kumasin efektlendirilmesini saglamak amaciyla zimparalama islemi gerçeklestirilmektedir.

Zimparalama islemi ile denim kumas ön yüzeyinde bulunan indigo vei'veya kükürt boyarmaddenin, zimparalama derecesine göre belirli oranda asinmasi saglanmaktadir. Böylelikle alt kisimdan asit boyarmadde ile iç kismi renklendirilmis çözgü iplikleri ve tamami renklendirilmis atki iplikleri ortaya çikmaktadir. Dolayisiyla denim kumasin ön yüzünde çift renkli ve efektli bir görünüm elde edilmektedir.

Bulusa konu olan denim kumas, katyonizasyon islemi ve daha sonra asit boyarmaddesi ile overdye boyama prosesinin uygulanmasi ile hem ön ve arka yüzü birbirinden farkli renkte olmakta hem de ön yüzünde çift renkli ve efektli bir görünüme sahip olmaktadir. Denim kumasa uygulanan yikama islemi ve 'ön yüzüne uygulanan mekanik zimparalama islemi bilinen standart uygulamalardirv Dolayisiyla farkli görsellik saglayan denim kumasin efektlendirilmesi amaciyla ekstra yatirim maliyeti olusmamaktadir.

Claims (1)

1. ISTEMLER .Çözgü ipliklerinin indigo ve/veya sülfür boyarmaddeler ile renklendirilmesi, renklendirilmis çözgü iplikleri ve boyanmamis/ham atki iplikleri ile denim dokuma islemi ve elde edilen denim kumasa yakma islemi ve yikama islemi uygulanmasi islem adimlarini içeren bir çift tarafli efektlendirilmis denim kumas üretim yöntemi olup özelligi; a) dokunmus denim kumasin katyonize edici kimyasal/kimyasallar yardimiyla bir katyonizasyon islemine tabi tutulmasi, b) çözgü ipliklerinin denim kumasin iç kisminda boyanmamis olarak kalan renksiz kisimlarinin ve boyasizlham halde kumas yapisina katilan atki ipliklerinin renklendirilmesini saglamak üzere katyonize edilmis denim kumasin overdye boyama prosesine gore boyanmasi ve c) overdye boyama prosesinde iç kismi renklendirilmis çözgü iplikleri ve tamami renklendirilmis atki ipliklerinin kumas ön yüzünde görünmesini saglayacak ve efektlendirme olusturacak sekilde denim kumasa yikama ve/veya mekanik zimparalama islemlerinin uygulanmasi adimlarini içermesidir. .istem 1'e uygun bir denim kumas olup, özelligi; bahsedilen (a) adimindaki katyonizasyon isleminin tercihen katyonik ajan, çapraz baglayici ve katalizörün kullanimi ve emdirme-kurutma-fiksaj metodu ile gerçeklestiriliyor olmasidir. . istem lie uygun bir denim kumas olup, özelligi; (b) ve (c) adimlarinda bahsedilen overdye boyama prosesinde asit boyarmaddelerin kullaniliyor olmasidir. . istem 1'e uygun bir denim kumas olup, özelligi; bahsedilen (b) ve (c) adimlari arasinda denim kumasa uygulama sirasi degisebilecek sekilde en ayari/ramöz ve sanforlama islemleri uygulaniyor olmasidir. . istem 1'e uygun bir denim kumas olup, özelligi; (b) adiminda bahsedilen overdye boyama prosesi ile ortaya çikan denim kumasin ön ve arka yüzünün farkli boyarmaddeler ile renklendirilmis olmasidir.