PL99605B1

PL99605B1 - Srodek chwastobojczy

Info

Publication number: PL99605B1
Application number: PL1976193151A
Authority: PL
Priority date: 1975-10-22
Filing date: 1976-10-20
Publication date: 1978-07-31
Also published as: BE847539A; US4132542A; DK475976A; FR2328716B1; AU1885176A; IE43805B1; RO69795A; AT347740B; DK141203B; AU510109B2; JPS5440611B2; EG12144A; AR215604A1; PT65731B; DD128336A5; NL7611602A; DE2647481A1; TR18942A; GR63122B; BR7607018A

Description

Przedmiotem wynalazku jest srodek chwasto¬ bójczy zawierajacy jako substancje czynna nowe estry kwasu /tio/fosforowego.Z kanadyjskiego opisu patentowego nr 710 340 wiadomo, ze zwiazek o wzorze 6 posiada aktyw¬ nosc chwastobójcza.Okazalo sie, ze nowe organiczne estry kwasu /tio/fosforowego o wzorze ogólnym 1, w którym R1 oznacza grupe alkilowa o 1—6 atomach wegla, grupe cykloheksylowa lub grupe fenylowa, R2 oznacza grupe alkilowa o 1—6 atomach wegla, R3 oznacza grupe alkilenowa o 6 atomach wegla, X oznacza atom tlenu lub siarki, a Y oznacza atom tlenu lub siarki, wykazuja doskonala aktyw¬ nosc dzialania chwastobójczego. We wzorze 1 pod¬ stawnik R1 oznacza korzystnie grupe alkilowa o 1—4 atomach wegla, a mianowicie grupe mety¬ lowa, etylowa, n-propylowa, izo-propylowa, n-bu- tylowa, izo-butylowa, II-rzed.butylowa lub III- -rzed.-butylowa, grupe cykloheksylowa lub grupe fenylowa, R2 grupe alkilowa o 1—4 atomach we¬ gla, a R3 grupe 1-metylo-pieciometylenowa lub szesciometylenowa.Okazalo sie równiez, ze te nowe zwiazki o wzo¬ rze ogólnym 1 mozna otrzymac dwoma sposobami, oznaczonymi w dalszej czesci opisu literami a) i b).W sposobie oznaczonym litera a) chlorek fosfo- rylu o wzorze ogólnym 2, w którym R1, R3, X i Y maja podane wyzej znaczenia poddaje sie reakcji z. amidem kwasu glikolowego o wzorze ogólnym 3, w którym RJ ma wyzej podane znaczenie a M1 oznacza atom wodoru, atom metalu alkalicznego lub grupe amonowa, a najkorzystniej atom wo¬ doru, sodu lub potasu.W sposobie oznaczonym litera b), stosowanym do wytwarzania zwiazku o wzorze ogólnym 1, w którym Y oznacza atom siarki, tiofosforan o wzo¬ rze ogólnym 4, w którym R1, Rl i X maja wyzej podane znaczenia a M2 oznacza atom metalu alka¬ licznego lub grupe amonowa, a najkorzystniej atom sodu lub potasu lub grupe amonowa, podda¬ je sie reakcji z halogenkami o wzorze 5, w któ¬ rym R2 ma wyzej podane znaczenie a Hal oznacza atom chlorowca a najkorzystniej atom chloru lub bromu.Jezeli jako surowce wyjsciowe w sposobie ozna¬ czonym litera a) stosuje sie chlorek O-etylo-S-n- -propylodwutiofosforylu i N-/2-metylopiperydyd/ kwasu glikolowego wówczas przebieg reakcji mo¬ zna przedstawic równaniem podanym na schema¬ cie 1.Jezeli jako surowce wyjsciowe w sposobie ozna¬ czonym litera b) stosuje sie O-etylo-O-ZN-2-mety- lopiperydynokarbonylometyloMiofosforan potasu i chlorek metylu wówczas przebieg reakcji mozna przedstawic równaniem podanym na schemacie 2.Jako przyklady chlorków fosforylu o wzorze 2 mozna wymienic chlorek O-etylo-S-n-propylodwu- tiofosforylu, chlorek O-izo-propylo-S-etylotiolofo- sforylu, chlorek O-etylo-S-metylotiolofosforylu, 99 80599 605 3 chlorek O-II-rzed.-butylo-S-etylotiolofosforylu, chlorek O-cykloheksylo-S-metylotiolofosforylu, chlorek O-cykloheksylo-S-metylotiolofosforylu, chlorek O-fenylo-S-etylotiolofosforylu i chlorek O-fenylo-O-etylofosforylu.Jako przyklady amidów kwasu glikolowego o wzorze 3 mozna wymienic 2-metylopiperydyd kwasu glikolowego i szesciometylenoimid kwasu glikolowego oraz ich sole sodowe i potasowe.Sposób oznaczony litera a) moze byc prowadzo¬ ny w obecnosci srodków wiazacych kwasy, zwla¬ szcza w tych przypadkach gdy we wzorze 3 pod¬ stawnik M1 oznacza atom wodoru. Jako srodki wiazace kwasy moga byc stosowane typowe akcep¬ tory kwasów, takie jak np. wodorotlenki, wegla¬ ny, kwasne weglany lub alkoholany metali alka¬ licznych lub aminy trzeciorzedowe, takie jak np. trójetyloamina, dwuetyloanilina lub pirydyna. Sto¬ sowanie srodków wiazacych kwasy nie jest jest konieczne w tych przypadkach gdy stosuje sie amidy kwasu glikolowego w postaci soli metali alkalicznych lub soli amonowej.Jako przyklady tiofosforanów o wzorze 4 mozna wymienic 0-etylo-0-/2-metylopiperydynokarbony- lometylo/dwutio-, O-etylo-O/2-metylopiperydyno- karbpnylome.tylo/tio-, 0-izopropylo-0-/2-metylopi- perydynokarbonylometylo/tio-, O-II-rzed.-butylo- -0-/2-metylopiperydynokarbonylometylo/tio-, O - -cykloheksylo-0-/2-metylopiperydynokarbonylome- tylo/tio-, i 0-fenylo-0-/2-metylopiperydynokarbo- nylometylo/tiofosforany potasu, sodu lub amonu.Jako przyklady halogenków o wzorze 5, mozna wymienic chlorek metylu, bromek metylu, chlo¬ rek etylu, bromek etylu, chlorek n-propylu i bro¬ mek n-propylu.Sposoby oznaczone literami a) i b) realizuje sie korzystnie przy uzyciu rozpuszczalników lub roz¬ cienczalników, a najkorzystniej przy uzyciu inert- nych rozpuszczalników organicznych. Jako przy¬ klady odpowiednich rozpuszczalników lub roz¬ cienczalników mozna wymienic wode, weglo¬ wodory alifatyczne, alicykliczne i aromatyczne, ewentualnie chlorowane, takie jak heksan, cyklo¬ heksan, eter naftowy,, liigroina, benzyna, benzen, tolueun, kslen, chlorek metylenu, chloroform, czte¬ rochlorek wegla, chlorek etylenu, trwójchloro-ety¬ len i chlorobenzen, etery, takie jak eter dwuetyIo¬ wy, eter metylowo-etylowy, eter dwuizopropylo- wy, eter dwubutylowy,' tlenek propylenu, dioksan i czterowodorofuran, ketony, takie jak aceton, ke¬ ton metylowo-etylowy, keton metylowo-izo-propy- towy i keton metylowo-izo-butylowy, nitryle, ta¬ kie jak nitryl kwasu octowego, nitryl kwasu pro- pionowego i nitryl kwasu akrylowego, alkohole takie jak metanol, etanol, izo-propanol, butanol, i glikol etylenowy, etery takie jak octan etylu i octan amylu, amidy takie jak dwumetyloamid kwasu mrówkowego i dwumetyloamid kwasu octo¬ wego, sulfony i sulfotlenki takie jak dwumetylo- sulfotlenek i sulfolan. Zasady takie jak pirydyna moga byc stosowane jako rozpuszczalniki a w spo¬ sobie oznaczonym litera a) równiez jako srodki wiazace kwasy.Obydwa sposoby moga byc realizowane w sze¬ rokim zakresie temperatur. Na ogól reakcje pro- 4 wadzi sie w temperaturach miedzy —20°C a tem¬ peratura wrzenia mieszaniny reakcyjnej, a najko¬ rzystniej w zakresie 0—100°C. Ponadto reakcje prowadzi sie korzystnie pod cisnieniem normal- g nym, chociaz jest mozliwe prowadzenie jej pod cisnieniami zwiekszonymi lub zmniejszonymi.Zwiazki stosowane jako substancje czynne srod¬ ka wedlug wynalazku wykazuja doskonale wlasci¬ wosci chwastobójcze, zwlaszcza w stosunku do io chyastów rosnacych na polach ryzowych, np. chwastów trawiastych, chwastów szerokoliscien- nych i chwastów wieloletnich. Pod pojeciem chwa¬ stów w szerokim tego slowa znaczeniu rozumie sie wszystkie niepozadane rosliny rosnace na obsza- rach uprawnych lub nieuprawnych.Substancje czynne srodka wedlug wynalazku przewyzszaja swym dzialaniem chwastobójczym podobny do nich pod wzgledem budowy chemicz¬ nej zwiazek o wzorze 6, przy czym wykazuja do- skonale selektywne dzialanie chwastobójcze, jesli tylko uzyte sa w odpowiednich ilosciach, zarówno w przypadku stosowania przed wzejsciem roslin jak i po ich wzejsciu.Substancje czynne srodka wedlug wynalazku » wykazuja bardzo mala lub tez nie wykazuja w ogóle toksycznosci w stosunku do roslin upraw¬ nych, a zwlaszcza w stosunku do ryzu, jesli stoso¬ wane sa w odpowiednich dawkach. Pod tym wzgledem sa one lepsze od zazwyczaj stosowanych substancji chwastobójczych, takich jak pieciochlo- rofenol (PCP) lub eter 2,4-dwuchlorofenylo-4'ni- trofenylowy (NIP), stosowanych szeroko na polach ryzowych. Substancje czynne srodka wedlug wy¬ nalazku wykazuja równiez tylko nieznaczna to- ksycznosc w stosunku do stalocieplnych.Substancje czynne srodka wedlug wynalazku wykazuja nieselektywne dzialanie chwastobójcze tylko wówczas gdy stosuje sie je w duzych daw¬ kach, np. 6—30 kg/ha, natomiast wykazuja dosko- 40 nale selektywne dzialanie wówczas gdy stosuje sie je w mniejszych dawkach, np. 0,1—6 kg/ha.Substancje czynne srodka wedlug wynalazku dzialaja chwastobójczo na rosliny dwuliscienne, takie jak Rotala indica Koehne, Lindernia pyxi- 45 daria L. i Polygonum persicaria L. oraz rosliny jednoliscienne, takiej jak Echinochloa crus-galli Beauvois, Monochoria vaginalis Presl, Eleocharis acicularis L., Cyperus microiria Steudel, Sagitta- ria pygmaea Miauel, Potamogeton distinctus Ben- 50 nett i Alisma canaliculatum Braun i Bouche. Na¬ lezy tu podkreslic, ze wymienione wyzej rosliny stanowia jedynie typowe przyklady poszczególnych rodzajów roslin a substancje czynne srodka we¬ dlug wynalazku dzialaja skutecznie równiez na 55 inne gatunki chwastów nalezacych do tych rodza¬ jów.Substancje czynne wedlug wynalazku mozna przeprowadzac w typowe postacie uzytkowe, ta¬ kie jak roztwory, emulsje, proszki do zawiesin 60 wodnych, zawiesiny, proszki, srodki do opylania, piany, pasty, rozpuszczalne proszki, granulaty, ae¬ rozole, koncentraty zawiesinowo-emulsyjne, posta¬ cie uzytkowe z masa zaplonowa, takie jak naboje dymne, puszki dymotwórcze, spirale dymne itp. a w takze postacie uzytkowe przeznaczone do mglawi- i06 805 cowania metoda ULV na zimno i na goraco.Te postacie uzytkowe otrzymuje sie w znany sposób np. przez zmieszanie substancji czynnych z wypelniaczami, a mianowicie z cieklymi lub sta¬ lymi lub skroplonymi gazowymi rozpuszczalnikami lub nosnikami, ewentualnie przy uzyciu srodków powierzchniowo-czynnych, takich jak srodki emul¬ gujace i/lub srodki dyspergujace i/lub srodki pia¬ notwórcze. W przypadku zastoswania wody jako rozcienczalnika mozna jako rozpuszczalniki po¬ mocnicze stosowac np. rozpuszczalniki organiczne.Jako ciekle rozcienczalniki lub nosniki stosuje sie korzystnie weglowodory aromatyczne, takie jak ksylen, toluen, benzen lub alkilonaftaleny, chloro¬ wane weglowodory aromatyczne lub alifatyczne, takie jak chlorobenzeny, chloroetyleny lub chlorek metylenu, weglowodory alifatyczne, takie jak cy¬ kloheksan lub parafiny, np. frakcje ropy naftowej, alkohole, takie jak butanol lub glikol jak równiez ich etery i estry, ketony, takie jak aceton, keton metylowo-etylowy, keton metylowo-izo-bu tylowy lub cykloheksanon, silnie polarne rozpuszczalniki, takie jak dwumetyloformamid i dwumetylosulfo- tlenek oraz wode.Pod pojeciem skroplonych gazowych rozcienczal¬ ników lub nosników rozumie sie takie ciecze, któ¬ re w normalnej temperaturze i pod normalnym cisnieniem sa gazami, np. gazy aerozolotwórcze, takie jak chlorowcoweglowodory, np. freon.Jako stale rozcienczalniki lub nosniki stosuje sie korzystnie naturalne maczki mineralne, takie jak kaoliny, tlenki glinu, talk, kreda, kwarc, attapul- git, montmorylonit lub ziemia okrzemkowa a tak¬ ze syntetyczne maczki nieorganiczne, takie jak zdyspergowany kwas krzemowy, tlenek glinu i krzemiany.Jako srodki emulgujace i pianotwórcze stosuje sie korzystnie emulgatory niejonowe i anionowe, takie jak estry politlenku etylenu i kwasów tlu¬ szczowych, etery z politlenku etylenu i alkoholi tluszczowych, np. eter alkiloarylopoliglikolowy, al- kilosulfoniany, siarczany alkilowe, arylosulfoniany oraz produkty hydrolizy bialek. Jako srodki dy¬ spergujace stosuje sie korzystnie np. lignine, lugi posulfitowe i metyloceluloza.W postaciach uzytkowych mozna stosowac srod¬ ki wiazace, takie jak karboksymetylóceluloza oraz naturalne i syntetyczne polimery w postaci pro¬ szków, granulatów lub lateksów, takich jak guma arabska, polialkohol winylowy i polioctan winylu.Substancje czynne srodka Wedlug wynalazku mozna stosowac w mieszaninach z innymi sub¬ stancjami chwastobójczymi (w celu wzmocnienia i rozszerzenia ich zakresu dzialania w zaleznosci od zamierzonego efektu). Substancje czynne srod¬ ka wedlug wynalazku mozna równiez stosowac w mieszaninach z innymi substancjami czynnymi, takimi jak substancje grzybobójcze, substancje owadobójcze.Postacie uzytkowe zawieraja zazwyczaj 0,1— 95%-wag., a najkorzystniej 0,5—90%-wag. sub¬ stancji czynnej.Substancje czynne mozna stosowac w postaciach skonfekcjonowanych lub tez w otrzymanych z nich postaciach roboczych, takich jak gotowe roz- 6 twory, emulsje, zawiesiny, proszki, pasty i granu¬ laty. Stosowanie odbywa sie w zwykly sposób, np. przez opryskiwanie, opryskiwanie mglawicowe, opylanie, rozsypywanie, mieszanie z ziarnern, za- prawianie, odymianie, gazowanie lub podlewanie.Postacie uzytkowe moga byc rozcienczane w za¬ leznosci od aktualnego zastosowania i stezenia substancji czynnej, moga zmieniac sie w szerokim zakresie. Na ogól gotowe postacie uzytkowe za- wieraja 0,01—20% a najkorzystniej 0,05—10% wa¬ gowych substancji czynnej. Substancje czynne moz¬ na równiez z powodzeniem stosowac w metodzie ULV, gdzie mozliwe jest uzywanie postaci uzyt- kowych, zawierajacych do 95% substancji czynnej.Zazwyczaj stosuje sie dawki substancji czyn¬ nych srodka wedlug wynalazku 0,1—10 kg/ha, a najkorzystniej 0,3—6 kg/ha powierzchni upraw¬ nej. Jest równiez mozliwe stosowanie dawek wy¬ kraczajacych poza ten podany szeroki przedzial.Wynalazek dotcyzy zatem srodka chwastobój¬ czego, zawierajacego jako substancje czynna zwiazki o wzorze ogólnym 1, w mieszaninie ze stalymi lub tez skroplonymi gazowymi rozcien¬ czalnikami lub nosnikami lub tez w mieszaninie z cieklymi rozcienczalnikami zawierajacymi srod¬ ki powierzchniowo-czynne. Wynalazek dotyczy równiez sposobu zwalczania chwastów, polegaja¬ cego na dzialaniu na chwasty lub na ich biotop srodkiem wedlug wynalazku w postaci mieszanin, zawierajacych jako substancje czynna zwiazki o wzorze ogólnym 1 oraz rozcienczalniki lub nosniki.Wynalazek dotyczy ponadto ochrony plonów za¬ grozonych przez chwasty rosnace* na obszarach, na których bezposrednio przed tym iAub w czasie tego wzrostu zastosowano srodek wedlug Wyna¬ lazku, zawierajacy zwiazki o wzorze ogólnym 1 w mieszaninie z rozcienczalnikami lub nosnikami.Zastosowanie srodka wedlug wynalazku moze sta¬ nowic ulepszenie zazwyczaj stosowanych sposobów 40 ochrony plonów.Sposób przygotowania srodka chwastobójczego wedlug wynalazku ilustruja nastepujace przykla¬ dy.Przyklad I. Przez pulweryzacje riiiesza sie 45 ze soba 15 czesci wagowych zwiazku o Wzorzfc 8, 80 czesci wagowych mieszaniny ziemi krzemionko¬ wej i kaolinu (stosunek 5:1) oraz 5 czysci wago¬ wych emulgatora (alkilofenylowy eter polioksy- etylenu), uzyskujac zwilzamy proszek. Proszek ten 50 rozciencza sie woda i stosuje przez rozpylanie.Przyklad II. Przez mieszanie mechaniczne miesza sie ze soba 30 czesci wagowych zwiazku o wozrze 12, 30 czesci wagowych ksylenu, 30 cze¬ sci wagowych metylonaftalenu i 10 czesci wago- 55 wych alkilofenylowego eteru polioksyetylenu, uzy¬ skujac emulgowany koncentrat. Koncentrat ten rozciencza sie woda przed stosowaniem go frfzez rozpylanie.Przyklad III. Przez pulwersacfc miesza sie 60 ze soba 2 czesci wagowe zwiazku ó wzorze 10 i 98 czesci wagowych mieszaniny talku i gliny (stosu¬ nek 1: 3), uzyskujac srodek do opylania.Przyklad IV. PrzSz pulwersacje miesza sie ze soba 1,5 czesci wagowych zwiazku o wzorze 9, 65 o,5 czesci wagowej kwasnego fosforanu izopropylu99 605 (PAP) i 98 czesci wagowych mieszaniny talku i gliny !(stosunek 1: 3), uzyskujac srodek do opy¬ lania.Przyklad V. Do mieszaniny skladajacej sie z 10 czesci wagowych zwiazku o wzorze 7, 10 cze¬ sci wagowych bentonitu, 78 czesci wagowych mie¬ szaniny talku i gliny (stosunek 1:3) i 2 czesci wagowych sulfonianu ligniny dodaje sie 25 czesci wagowych wody. Otrzymana .mieszanine urabia sie dokladnie a nastepnie granuluje drobno w ziar¬ na 20^0 mesh przy uzyciu wytlaczarki granulu¬ jacej i suszy w temperaturze 40—50°C, uzyskujac srodek w postaci granulatu.Przyklad VI. Do obrotowego mieszalnika wprowadza sie 95 czesci wagowych gliny o wiel¬ kosci czastek 0,2—2 mm a nastepnie wtryskuje miedzy te czastki 5 czesci wagowych zwiazku o wzorze 13, rozpuszczonego w rozpuszczalniku or¬ ganicznym przy ciaglym mieszaniu. Po zhomogeni- zowaniu produktu suszy sie go w temperaturze 40—50°C, uzyskujac srodek w postaci granulatu.Przyklad VII. Przez mieszanie mechaniczne miesza sie ze soba 0,5 czesci wagowej zwiazku o wzorze 14, 20 czesci wagowych mieszaniny wy- sokowrzacych zwiazków aromatycznych oraz 9,5 czesci nafty, uzyskujac srodek w postaci oleistej.Aktywnosc chwastobójcza substancji czynnych srodka wedlug wynalazku ilustruja nastepujace przyklady dzialania biologicznego.Przyklad VIII. Test przed wzejsciem roslin (pre-emergence-test) w warunkach zalania na chwastach z pól ryzowych (test doniczkowy). W celu otrzymania preparatu srodka miesza sie 1 czesc wagowa substancji czynnej z 5 czesciami wagowymi acetonu stosowanego jako rozpuszczal¬ nik, dodaje 1 czesc wagowa eteru benzyloksypoli- glikolowego stosowanego jako emulgator i tak otrzymany koncentrat rozciencza sie woda az do pozadanego stezenia. Doniczki Wagnera (po¬ wierzchnia 0,0002 ara) napelnia sie gleba z pola ryzowego. Do kazdej z doniczek przenosi sie dwie sadzonki ryzu (odmiana Kinmaze) w stadium dwu- lub trójlisciennym (10 cm wysokosci).Dodatkowo wysiewa sie nasiona Echinochloa crus-galli, Cyperus sp., Eleocharis acicularis L. oraz roznych chwastów szerokolisciennych (wla¬ czajac :w to Monochoria vaginalis Presl, Rotala indica Koehne i Lindernia pyxidaria L.) a nastep¬ nie calosc utrzymuje w wilgotnych warunkach.Po uplywie dwóch dni od przesadzenia kazda z do¬ niczek zalewa sie woda na glebokosc 3 cm. Na¬ stepnie stosuje sie preparat substancji czynnej srodka^z odpowiednim dawkowaniem. Po tej ope¬ racji doniczki pozostawia sie na okres 2 dni umo¬ zliwiajac ich nasiakanie woda z szybkoscia 2—3 cm/dzien. Nastepnie doniczki utrzymuje sie w sta¬ nie zalania woda na glebokosc 3 cm. Po uplywie 4 tygodni od zastosowania preparatu substancji czynnej okresla sie skutecznosc dzialania chwa¬ stobójczego oraz toksycznosc w stosunku do sa¬ dzonek ryzu, w porównaniu do nietraktowanych srodkiem doniczek kontrolnych, przy uzyciu na¬ stepujacych skal: Skala skutecznosci dzialania chwastobójczego: „5" — wiecej niz 95%, „4" — wiecej niz 80%,. „3" — wiecej niz 50%, „2" — 8 ' •wiecej niz 30%, „1" — wiecej niz 10% i „JO" ^- % lub mniej.Skala toksycznosci w stosunku do sadzonefk ry¬ zu: „5" — -wiecej niz 90% (rosliny calkowicie uszkodzone), „4" — wiecej niz 50%, „3" — wiecej ; niz 30%, „2" — 30% lub mniej, „1" — mniej niz %, „0" — 0% (brak toksycznosci w stosunku do "roslin). Wyniki testu podaje sie w tablicy 1.: Przyklad IX. Test stosowany po wzejsciu io roslin (post-emergence-test) w warunkach zalania na chwastach z pól ryzowych (test doniczkowy).Preparat srodka przygotowuje sie w sposób po¬ dany w przykladzie VIII. Doniczki' Wagnera (po¬ wierzchnia 0,0002 ara) napelnia sie gleba z pola ryzowego. Do kazdej z doniczek przenosi sie; dwie sadzonki ryzu (odmiana Kinmaze) w stadium |dwu- lub trójlisciennym (10 cm wysokosci). Dodatkowo wysiewa sie: nasiona Echinochloa crus-galli; Cy¬ perus sp., Eleocharis acicularis L. oraz róznych . chwastów szerokolisciennych (wlaczajac w to Mo¬ lochom vaginalis Presl, Rotala indica Koehne ,i Lindernia pyxidaria L.) a nastepnie calosc utrzy¬ muje w wilgotnych warunkach.; Preparat substancji czynnej srodka stosuje sie iwówczas gdy Echinochloa crus-galli osiagniej stan dwulistny (7—9 dni od wysiewu). W czasie dziala- .'nia preparatem substancji czynnej srodka kazda ..z doniczek zalewa sie na glebokosc 6 cm. Po tej •operacji doniczki pozostawia sie na okres 2 diii, umozliwiajac ich nasiakanie woda z szybkoscia ¦2—8 cm/dzien. Nastepnie doniczki utrzymuje sie w stanie zalania woda na glebokosc - 3 cm. Po uplywie 4 tygodni od zastosowania preparatu sub¬ stancji czynhej srodka okresla sie skutecznosc dzialania chwastobójczego oraz toksycznosc w sto¬ sunku do sadzonek ryzu, w porównaniu do nie¬ traktowanych srodkiem . doniczek kontrolnych, przy uzyciu" skal podanych w przykladzie ' VIII.: Uzyskane wyniki podaje sie w tablicy'2. 40 Sposób wytwarzania zwiazków, stanowiacych substancje czynne srodka wedlug wynalazku ilu¬ struja nastepujace przyklady. V Przyklad X. Wytwarzanie zwiazku o wzo¬ rze 7. Do roztworu zawierajacego 4,4 g (0,02 mo- 45 la) chlorku 0-etylo-S-n-propylod\vutiofosforylu, 3,2 g'(0,02 mola) 2-metylopiperydu kwasu gljkolo- wego i 20 ml toluenu dodaje sie 2,? g bezwodnego ^weglanu potasu. Otrzymany roztwór miesza sie przez 18 godzin w temperaturze 30—35°C. Po za- 50 konczeniu reakcji mieszanine poreakcyjna schla- * dza sie do temperatury pokojowej i przemywa woda, 5%-owym wodnym roztworem wodorotlen¬ ku potasu oraz woda w podanej kolejnosci. War¬ stwe organiczna oddziela sie i odbiera a nastepnie 55 suszy nad bezwodnym siarczanem sodu. Po desty- ; lacyjnym usunieciu toluenu otrzymuje sie 5,8 » O-etylowo-S-n-propylowo- 0-/2-metylopiperydyno- ' karbonylometylowego/ estru kwasu dwutiofosforo- wego. Uzyskany produkt ma wspólczynnik zala- 60 mania swiatla n20= 1,5310. Przyklad XI. Wytwarzanie zwiazku o wzo¬ rze 8. Do roztworu zawierajacego 4,1 g (0,02 mo¬ la chlorku O-izo-propylo-S-etyloticrfosforylu, 3,2 g (0,02 .mola) 2-metylopiperydu kwasu glikolówego 65 i 20 ml toluenu dodaje sie w temperaturze 20—9 99605 10 Tablica 1 Test przed wzejsciem roslin (pre-emergence-test) w warunkach zalania Substancja czynna Zwiazek o wzorze 7 Zwiazek o wzorze 8 Zwiazek o wzorze 9 Zwiazek o wzorze 10 Zwiazek o wzorze 11 Zwiazek o wzorze 12 Zwiazek o wzorze 13 Zwiazek o wzorze 14 Znany zwiazek o wzo¬ rze 6 Dawka substancji czynnej kg/ha 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 Skutecznosc dzialania chwastobójczego Echino- chloa crus-galli 4 4 3 Eleocha- ris acicu- laris 4 4 4 3 Cyperus sp. 4 4 Chwasty szeroko- liscienne 4 3 2 0 Toksycznosc w stosunku do roslin — sa¬ dzonki ryzu 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 3 1 Tablica 2 Tent po wzejsciu roslin (port-emergence test) w warunkach zalania Substancja czynna Zwiazek o wzorze 7 Zwiazek o wzorze 8 Zwiazek o wzorze 12 Znany zwiazek o wzo¬ rze 6 Dawka substancji czynnej kg/ha 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 Skutecznosc dzialania chwastobójczego Echino- chloa crus-galli 4 3 1 Eleocha- ris acicu- laris 4 4 2 1 Cyperus sp. 4 3 2 Chwasty szeroko- liscienne 4 4 3 0 0 Toksycznosc w stosunku do roslin — sa¬ dzonki ryzu 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 3 o11 99 605 Tablica 3 Zwiazki o wzorze ogólnym 1 12 Zwia¬ zek o wzorze 9 11 12 13 14 Podstawniik we wzorze ogólnym 1 Ri C2H5— CH3CH2CH— CH3 CsHn— CeHs— CgHs— CeHs— R2 1 CHs— C2II5— CHs C2H5— C2H5— C2H5— R3 X —CHCH2CH2CH2CH2— CH3 —CHCH2CH2CH2CH2— CH3 —CHCH2CH2CH2CH2— CH3 —CHCH2CH2CH2CH2— CHs 1 —CHCH2CH2CH2CH2— CHs —CH2CH2CH2CH2 ICH2CH2— OOOOOO Y S S S S O O Wspólczyn¬ nik zalamania swiatla n 20 D 1.4935 1.4942 1.5120 1.5412 1.5095 1.5556 —30°C 2,1 g (0,02 mola) trójetyloaminy i uzyskany roztwór miesza sie przez 1 godzine. Nastepnie roztwór ten miesza sie przez 1 godzine w tempe¬ raturze 50—60°C oraz przez 1 godzine w tempera¬ turze 80°C. Po zakonczeniu reakcji mieszanine po¬ reakcyjna schladza sie do temperatury pokojowej i przemywa woda, rozcienczonym kwas m solnym, °/o-wym wodnym roztworem wodorotlenku potasu i woda w wymienionej kolejnosci. Warstwe orga¬ niczna oddziela sie i odbiera. W sposób przedsta¬ wiony w przykladzie X uzyskuje sie 5,5 g O-izo- propylowo-S-etylowo-0-/2-metylopiperydynokarbo- nylometylowego/ estru kwasu tiofosforowego. O- trzymany produkt ma wspólczynnik zalamania swiatla n 20 = 1.4967.W sposób podobny do podanego w przykladach X i XI uzyskuje sie równiez zwiazki zestawione w tablicy 3.KCl.RU ? RY' SCHEMAT 2 X O ;p-och c-iOr' R1Ov x R2c/ P-CL r R!Ov y O P" R~ N-CCH O "—' 2 M WZÓR 2 O II M1OCH C-hPR3 WZÓR 3 W ZORA 2 Hal O £H C2H5°\Tf P - OCH C - Isl n-CH S 3 7 WZÓR 5 WZÓR 7 r u q S O ;p- sch, c C H Ox 2 5 CH V_3 N WZÓR 6 O fH? li x ó izo-C H Ox i? 3 7 \ II - OCH C-N / 2 CHS 2 5 WZÓR 899 605 C2H5°- H CS" 3 O i u :p- och c 2 o m - N WZÓR 9 nrz«LCHO -OCHC-N / 2. -/ CHS 2 5 WZÓR 10 XP-OCH C- N / 2 C HO 2 5 °\fl HCS 3 O PH, P-OCH C-Nl WZÓR 11 f\0 O O CH3 P - OCHC-N 2 CHS 2 5 WZÓR 13 f\0K O O \=/ \ U li P - OCH C - N C HO 2 5 O WZÓR 14 WZÓR 12 Cena 45 zl WZGraf. Legn. 1197/Da-80. A4. 90+15 egz. PL PL PL

Claims

1. Zastrzezenie patentowe Srodek chwastobójczy zawierajacy substancje czynna oraz stale lub skroplone gazowe rozcien¬ czalniki lub nosniki, lub tez ciekle rozcienczalniki lub nosniki z dodatkiem substancji pówierzchnio- wo-czynnych, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera organiczne estry kwasu tiofosfo¬ rowego o wzorze ogólnym 1, w którym R1 ozna¬ cza grupe alkilowa o 1—6 atomach wegla, grupe cykloheksylowa lub grupe fenylowa, R2 oznacza grupe alkilowa o 1—6 atomach wegla, R8 ozna¬ cza grupe alkilenowa o 6 atomach we^la, X ozna¬ cza atom tlenu lub atom siarki i Y oznacza atom tlenu lub atom siarki. CHOv S c 2 5 \ll 11 P-CL + HOCHC-N CH CHICH S 3 2 2 CHOv S O CK 2 5 \n 11 -0CH C-N / 2 CH3CH2CH2S + HCL SCHEMAT 199 605 CH C H C\ y,0 2 5 \ / ¦3\ / V xN-CCHO b . K ? CLCH CH CH 2 2 3 WZÓR 1 C H O v O O .CH 2 5 \ii II / 3 P-OCH C-NL CH CH CH S' 2 \f~\ 3 2 2 W * PL PL PL