Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarza¬ nia estrów alkilowych i benzylowych kwasu 2-ben¬ zimidazolokarbaminowego lub ich soli.Z opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3 480 642 wiadomo wprawdzie, ze mozna wytwarzac l-alkoksykarbonylo-2-aminoben- zimidazole z 2-aminobenzimidazoiu przez poddanie reakcji z estrami kwasu chloromrówkowego i te nastepnie przegrupowac przez ogrzewanie w bez¬ wodnej pirydynie, dwumetyloformamidzie lub ace- tonitrylu z utworzeniem 2-alkoksykarbonyloamino- benzimidazoli. Przegrupowanie udaje sie jednakze tylko z bardzo zla wydajnoscia i prowadzi glównie do utworzenia produktów ubocznych nierozpusz¬ czalnych w alkaliach i kwasach,' tak ze ta reakcja nie ma gospodarczo zadnego znaczenia.Nieoczekiwanie natomiast reakcja przebiega przy zastosowaniu estrów kwasu weglowego z doskonala wydajnoscia i bez tworzenia niepozadanych 1-izo¬ merów.Sposób wedlug wynalazku polega na tym, ze 2-aminobenzimidazole przeprowadza sie za pomoca zasad w ich sole metali alkalicznych lub metali ziem alkalicznych, ite poddaje sie reakcji z estrami kwasu weglowego z wylaczeniem wody i otrzy¬ mane sole karbaminianowe ewentualnie przepro¬ wadza sie przez zakwaszenie w wolne estry kwasu 2-benzimidazolokarbaminowego.Reakcje przeprowadza sie wedlug ogólnego sche¬ matu reakcji, przedstawionego na zalaczonym ry- sunku, przy czym jako zasade stosuje sie metylan sodu.Zastosowane 2-aminobenzimidazole lub ich sole moga zawierac dowolne podstawniki, jesli sa one obojetne w warunkach reakcji. Naleza do nich nastepujace: Rt = alkil o 1—6 atomach wegla, ben¬ zyl, R2 R* = wodór, chlor, brom, fluor, grupa nitro¬ wa, alkil o 1—5 atomach wegla, alkoksy lub alkilo- tio, fenylotio lub benzoil.Korzystne rodniki stanowia dla Rj metyl, etyl i n-butyl, dla R2 wodór, n-butyl, chlor, brom, metoksy, etoksy, benzoil, fenoksy i fenylomerkapto.Podstawnik R8 oznacza korzystnie wodór. 2-aminobenzimidazole, stosowane jako substancje wyjsciowe, mozna wytwarzac w znany sposób, np. wedlug Aim. chim. (8), 15, 189^193.Proces przeprowadza sie korzystnie w obojetnym rozpuszczalniku organicznym, jak alkohole o 1—4 atomach wegla, czterowodorofuran, dioksan, aceto- nitryl, dwumeityloformamid, aceton, metyloetyloke- ton, eter dwumetylowy glikolu dwuetylenowego albo w estrze kwasu weglowego jako rozpuszczalniku.Mozna najpierw 2-aminobenzimidazol lub odpo¬ wiednio podstawiona pochodna przeprowadzic w sól i ta zastosowac do reakcji. Do tego tworze¬ nia soli stosuje sie przede wszystkim alkoholany i wodorotlenki metali alkalicznych i metali ziem alkalicznych, ponadto zasady jak np. NaNH2 i NaOH, jak równiez zwiazki metaloorganiczne jak np. trójfenylosód. Mozna jednak równiez utworzyc 9110191101 3 sól In situ i przerabiac ja zaraz dalej w roztworze lub zawiesienie, wtedy jednak trzeba stosowac za¬ sade bezwodna.Na ogól postepuje sie w ten sposób, ze do roz¬ tworu lub zawiesiny 2-aminobenzimidazolu w roz¬ puszczalniku organicznym dodaje sie zasade i ester kwasu weglowego, przy czym kolejnosc dodawania skladników reakcji i ilosc rozpuszczalnika nie sa krytyczne. Ze wzgledów ekonomicznych korzystne jest utrzymywanie malej objetosci reakcyjnej. Nie jest potrzebne stosowanie partnerów reakcji 2-aminobenzimidazolu w równowaznikowym sto¬ sunku ilosciowym. Raczej mozna zupelnie stosowac ester kwasu weglowego w nadmiarze albo stoso¬ wac jako rozpuszczalnik i proces prowadzic w nad¬ miarze zasady.C^as reakcji wynosi kilka minut do kilku godzin, podczas gdy temperatura reakcji moze wynosic °—250°C, korzystnie 25°—100°C. Reakcja pro- . wadzi do utworzenia soli benzimidazolokarbaminia- nowej, która w srodowisku reakcji jest ogólnie biorac nierozpuszczalna. Sól * te mozna wydzielic przez odsaczenie albo tez przez zakwaszenie otrzy¬ mac wolne estry kwasu 2-benzimidazolokarbami- nowego. W tym celu nastawia sie celowo otrzy¬ many w procesie produkt reakcji za pomoca kwasu organicznego lub nieorganicznego, jak np. kwas octowy, kwas mrówkowy, kwas solny lub kwas siarkowy na wartosc pH 5—3. Korzystne jest roz¬ cienczenie najpierw produktu rekacji woda. Z dru¬ giej strony mozna r&wniez wydzielona najpierw sól przeprowadzic w zawiesine albo rozpuscic w wodzie i nastepnie nastawic na pozadana wartosc pH.Nierozpuszczalny produkt reakcji odsacza sie, prze¬ mywa i suszy.Produkty procesu stanowia w wiekszosci znane zwiazki. Maja one rozlegle dzialanie grzybobójcze i przeciwczerwiowe i w postaci ich soli metali alkalicznych i metali ziem alkalicznych etanowia produkty, wyjsciowe do syntezy srodków ochrony roslin i farmaceutycznych. t Sposób wyjasniaja nastepujace przyklady: Przyklad I. 2-metoksykarbonyloaminobenzi- midazol. Zawiesine 24,4 g 2-aminobenzimidazolu w 150 ml czterowodorofuranu zadaje sie 16,2 g etylanu sodu oraz 22,5 g estru dwumetylowego kwasu weglowego i ogrzewa w ciagu 2 godzin w temperaturze wrzenia. Nastepnie otrzymana za¬ wiesine Wylewa sie do 300 ml wody i zobojetnia kwasem solnym. Bialy produkt rekacji odsacza sie, przemywa woda i suszy.Otrzymuje sie 37,8 g (99Vo wydajnosci teoretycz¬ nej) 2-metoksykarbonyloaminobenzimidazolu o tem¬ peraturze rozkladu 310°—315°C.W przypadku zastosowania estru dwu-n-heksy- lowego kwasu weglowego zamiast estru dwumety¬ lowego kwasu weglowego i heksanolu jako roz¬ puszczalnika otrzymuje sie 2-heksylokarbonyloami- nobenzimidazol o temepraturze rozkladu powyzej 205°C.Przyklad II. 2-etoksykarbonyloaminobenzimi- dazol. Do roztworu 11,5 g sodu w 500 ml etanolu dodaje sie, mieszajac, 61,5 g 2-aminobenzimidazolu oraz 59 estru dwumetylowego kwasu weglowego i ogrzewa w ciagu 1 godziny pod chlodnica zwrot¬ na. Nastepnie otrzymana zawiesine doprowadza sie do pH 7,5 za pomoca rozcienczonego kwasu octo¬ wego, odsacza i suszy.Otrzymany 2-etoksykarbonyloaminobenzimidazol rozklada sie w temperaturze 328°C.Przyklad III. Sól sodowa 2-etoksykarbonylo- aminobenzimidazolu. Do roztworu 13,3 g 2-amino¬ benzimidazolu i 5,5 g metylanu sodu w 100 ml dioksanu dadaje sie 11,8 g weglanu dwuetylowego i miesza w ciagu 3 godzin w temepraturze 60°C, pozostawia do oziebienia i odsacza od utworzonego osadu. Otrzymana sól sodowa 2-etoksykarbonyIo- aminobenzimidazolu przemywa sie etanolem i su: szy. Rozklada sie on w temperaturze powyzej 360°C.W przypadku zastosowania estru dwu-benzylo- wego kwasu weglowego zamiast weglanu dwuety¬ lowego otrzymuje sie 2-benzyloksykarbonyloamino- benzimidazol o temperaturze rozkladu powyzej 250°C.Przyklad IV. Sól potasowa 2-metoksykarbo- nyloaminobenzimidazolu. Do roztworu 7,82 g po- M tasu w 200 ml metanolu dodaje sie 18 g estru dwumetylowego kwasu weglowego oraz 26,4 g 2-aminobenzimidazolu, ogrzewa w ciagu 2 godzin pod chlodnica zwrotna i odsacza od utworzonego osadu. 40 Wyszuszona sól rozklada sie w temperaturze po¬ wyzej 360°C.Przyklad V. 2-metoksykarbonyloamino-5(6)- -chlorobenzimidazol. Do roztworu 16 g 2-amino- 43 -5(6)-chlorobenzimidazolu i 5,4 g metylanu sodu w 100 ml dwumetyloformamidu dodaje sie 9 g estru dwumetylowego kwasu weglowego i ogrzewa, mieszajac, w ciagu 30 miiinuit w temperaturze 60°C.Nastepnie zadaje sie mieszanine reakcyjna 300 ml 50 wody i zobojetnia rozcienczonym kwasem solnym.Utworzony 2-metoksykarbonyloamino-5(6)-chloro- benzimidazol odsacza sie, przemywa i suszy. Roz¬ klada sie on w temperaturze 295°C. 55 Przy kla VI. Przez reakcje odpowiednio pod¬ stawionych 2-aminoibenzimddazoli z estrem diwume- tylowym kwasu weglowego otrzymuje sie analo¬ gicznie jak w przykladzie I lub V nastepujace zwiazki:/ 91101 Zwiazek wyjsciowy a) 2-amino-5,6-dwumetylo- benzimidazol b) 2-amino-5(6)-n-butylo- -benzimidazol c) 2-amino-5(6)-metylo- -benzimidazol d) 2-am:no-5(6)-fenylotio- -benzimidazol e) 2-amino-5(6)-benzoilo- benzimidazol f) 2-amino-5(6)-fenoksy- -benzimidazol g) 2-amino-5(6)-metoksy- -benzimidazol h) 2-amino-5(6)-etoksy- -benzimidazol Produkt koncowy 2-metoksykarbonyloamino-5,6- dwumetylo-benzimidazol 2-metoksykarbonyloamino-5(6)- -n-butylobenzimidazol 2-metoksykarbonyloamino-5(6)- -metylobenzimidazol 2-metoksykarbonyloamino-5(6)- -fenylotiobenzimidazol 2-metoksykarbonyloamino-5(6)- benzoilo-benzimidazol 2-metoksykarbonyloamino-5(6)- fenoksy-benzimidazol 2-metoksykarbonyloamino-5(6)- metoksy-benzimidazol 2-metoksykarbonyloamino-5(6)- -etoksy -toenzirnidazol Temperatura rozkladu 300°C 221°C 298°C 233°C 285°C 248°C 226°C PL PL