PL87713B1 - - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest srodek grzybobój¬ czy zawierajacy jako substancje czynna czesciowo znane anilidy kwasu 3-aminopropionowego.Wiadomo juz, ze w rolnictwie i ogrodnictwie sto¬ suje sie jako substancje grzybobójcza zwlaszcza etyleno-l,2-bis^wutiokarbaminian cynku. Zwiazek ten uzyska! duze znaczenie ,(R. Wegier, Chemie der Pflanzenschutz und Schadling^bekampfungsmitte^, tom 2, strona 65, Berlin/Heidelberg, Nowy Jork (1970). Jego dzialanie przy nizszych stezeniach ro¬ boczych nie zawsze jest zadawalajace.Stwierdzono, ze czesciowo znane anilidy kwasu 3-laminopropionowego o wzorze 1, w którym X i Y oznaczaja atomy chlorowca, rodniki metylowe lub grupy trójfluorometylowe, przy czym co naj¬ mniej jeden z podstawników jest atomem chlorow¬ ca, R oznacza rodnik alkilowy, cykloalkilowy lub alkenyIowy zawierajacy do 6 atomów wegla i R' oznacza atom wodoru, rodnik .alkilowy lub alkeny- lowy zawierajacy do 6 atomów wegla, a R i R' razem z laczacym je atomem azotu moga tworzyc grupe lalkilenowa o 4 lub 6 atomach wegla, przy zamknieciu pierscienia maja silne dzialanie grzy¬ bobójcze.Stosowane jako substancja czynna srodka wedlug wynalazku anilidy kwasu 3-iminopropionowego nie¬ spodziewanie wykazuja znacznie lepsze dzialanie grzybobójcze niz zniany etyleno-l,l-bis-dwutiokar- baminian cynku. Wzbogacaja one zatem stan tech- ii niki w tej dziedzinie. Substancje czynna srodka przedstawia ogólnie wzór 1, w którym X i Y ozna¬ czaja korzystnie atomy chloru, bromu, rodniki me¬ tylowe lub grupy trójfluorometylowe, R oznacza korzystnie rodnik alkilowy zawierajacy do 6 atoi¬ mów wegla, roidnik cyklopentylowy, cykloheksylo- wy lub rodnik lalkenylowy o 3—4 atomach' wegla', R' oznacza korzystnie atom wodoru, rodnik alkilo^ wy lub alkenylowy zawierajacy do 4 atomów weg- gla, a R i R' razem z laczacym je aitomem azotu tworza korzystnie pierscien plrolidyiny lub pipery- dyny.Substancje czynne srodka sa czesciowo znane (opis patentowy ZSRR nr 233 693). Nowe substancje mozna wytworzyc w sposób polegajacy na tym, ze albo poddaje sie reakcji anilidy kwasu 3-chloropro^ pionowego z nadmiarem pierwszorzedowej lub dru- gorzedowej aminy Wi temperaturze od +20°C do temperatury wrzenia stosowanej aminy albo pod¬ daje sie addycji w podanej temperaturze pierwszo- rzedowe lub drugorzedowe aminy do anilidów kwasu akrylowego. W wymienionych reakcjach mozna stosowac rozcienczalniki takie jak alkohole, np. metanol lub etanol, ketony, np. aceton lub we¬ glowodory, np. benzen lub toluen.Po zakonczeniu reakcji i oddestylowaniu nad¬ miaru aminy i ewentualnie rozpuszczalnika pro¬ dukt reakcji po zmieszaniu z wodnym lugiem wy¬ dziela sie w postaci wolnej zasady lub po przekry- stalizowaniu z rozcienczonego kwasu solnego w 87 71387 713 3 4 postaci chlorowodorku. W srodku wedlug wynalaz¬ ku stosuje sie zarówno wolne zasady jak i sole.Substancje czynne srodka maja silne dzialanie grzybobójcze. W stezeniach uzywanych do zwalcza¬ nia grzybów nie uszkadzaja one roslin uprawnych# 5 ponadto wykazuja nieznaczna toksycznosc dla cie- plokrwistych. Z tych wzgledów nadaja sie one do stosowania w ochronie roslin do zwalczania grzy¬ bów. Srodki grzybobójcze w ochronie roslin sto¬ suje sie do zwalczania Archimycetes, Phycomyce- tes, Ascamycetes, Basidiomycetes i Fungi imper- fecti .Substancje czynne srodka stosuje sie zwlaszcza w postaci srodków do zaprawiania nasion oraz do traktowania gleby.Dzialaja one przede wszystkim na grzyby prze¬ noszone przez nasiona i fitopatogenne grzyby gle¬ by, zwlaszcza wywolujace choroby glowniowe zbóz takje jak sniec cuchnaca pszenicy i glówna pylko¬ wa owsa, dalej helmintosporiozy jeczmienia i ow¬ sa, np. piasiastosc lisci jeczmienia ponadto choroby kielków, np. zboza, kukurydzy, roslin straczkowych lub bawelny wywolane grzybami np. gatunków Hhizoctonia lub Fusarium.Substancje czynne mozna przeprowadzic w zna¬ ne koncentraty takie jak roztwory, emulsje, za¬ wiesiny, proszki, pasty i granulaty. Otrzymuje sie je w znany sposób, np. przez zmieszanie substancji czynnych z rozrzedzainikami to jest cieklymi roz¬ puszczalnikami, skroplonymi gazami i/lufo staly¬ mi nosnikami ewentualnie stosujac substancje po¬ wierzchniowo czynne takie jak emulgatory, i/lub dyspergiatory.W przypadku stosowania wody jako rozcienczal¬ nika mozna stosowac np. rozpuszczalniki organicz¬ ne sfricace jako rozpuszczalniki pomocnicze. Jako ciekle rozpuszczalniki mozna stosowac zasadniczo zwiazki iaxomatyczne, np. ksylen, toluen, benzen lub aJkilonaftaleny, chlorowane zwiazki aromatycz¬ ne lub chlorowane weglowodory alifatyczne, np. chlorobenzeny, chloroetyleny lub chlorek metyle¬ ny weglowodory alifatyczne, np. cykloheksan lub parafiny, np. frakcje ropy naftowej, alkohole, np. butanol lub glikol oraz jego etery i estry, ketony, np. aceton, metyloetyloketon, metyloizobutyloketon lub cykloheksanon, rozpuszczalniki1 o duzej polar- nosci. np. dwumetyloformamid i\ulfotlenek dwu- metylowy oraz wode, przy czym skroplonymi ga¬ zowanymi rozcienczalnikami lub nosnikami sa cie¬ cze, które w normalnej temJperaturze i normalnym cisnieniu sa gazami, np. gazy laerozolotwórcze ta¬ kie jak chlorowcoweglowodory np. freon. Jako sta¬ le nosniki stosuje sie naturalne maczki mineralne, np. kaoliny, tlenki glinu, talk, krede, kwarc, ata- pulgit, montmorylonit lub ziemie okrzemkowa, syn¬ tetyczne maczki nieorganiczne, np. kwas krzemo¬ wy o wysokim stopniu rozdrobnienia, tlenek glinu, Krzemiany. Jako emulgatory stosuje sie emulgato¬ ry niejonotwórcze i anionowe, etylenu i kwasów tluszczowych, etery politlenku etylenu i alkoholi tluszczowych, np. etery alkilo- arylowopoliglikolowe, alkilosulfoniany, siarczany alkilowe i arylosulfoniany. Jako idyspergatory sto¬ suje sie np. lignine, lugi posiarczynowe i metylo- celuloze.Koncentraty zawieraja na ogól 0,1—95% substan¬ cji czynnej, korzystnie 0,5—90% substancji czyn¬ nej. Koncentraty substancji czynnych moga zawie¬ rac domieszki znanych substancji czynnych takich jak fungicydy, insektycydy, akarcydy, nematocydy, substancje odzywcze roslin, substancje poprawiaja¬ ce strukture gleby.Substancje czynne mozna stosowac same, w po¬ staci ich koncentratów lub przygotowanych z nich preparatów roboczych takie jak gotowe do uzycia roztwory, emulsje, zawiesiny, proszki, pasty i gra¬ nulaty.Stosowanie odbywa sie w, znany sposób, np. przez opryskiwanie, opryskiwanie mglawicowe, opylanie mglawicowe, opylanie, rozsiewanie, podlewanie, za¬ prawianie, suche, pólsuche, pólmokre i mokre.Do zaprawiania nasion stosuje sie na ogól od 50 mg do 50 g, korzystnie od 200 mg do 10 g sub¬ stancji czynnej na 1 kg nasion.Do traktowania gleby na calej powierzchni pas¬ mowo lub punktowo stosuje sie, w miejscu spodzie¬ wanego dzialania, stezenia 1—'100 g, korzystnie 10— —200 g substancji czynnej na 1 m8 gleby.Substancje czynne srodka maja równiez dziala¬ nie mikrobiocydowe, insektycydowe oraz odstrasza¬ jace, ptaki zerujace na roslinach uprawnych.Grzybobójcze dzialanie potwierdzaja nizej poda-' ne przyklady.Przyklad L Testowanie srodka do zaprawia¬ nia, nasion (sniec cuchnaca pszenicy) grzybica po¬ chodzenia nasiennego.W celu otrzymania odpowiedniego srodka do suchej zaprawy nasion miesza sie substancje czyn¬ na z mieszanina równych wagowo ilosci talku i zie¬ mi okrzemkowej do uzyskania drobnosproszkowa- nej mieszaniny o zadanym stezeniu substancji czyn¬ nej.Nasiona pszenicy zakaza sie 5 g chlamidosporów Tilletia caries w przeliczeniu na 1 kg nasion. W celu zaprawienia wytrzasa sie nasiona ze srodkiem zaprawkowym w zamknietej butelce szklanej. Na¬ siona uklada sie na wilgotnej glinie przykrywa sie warstwa próchnicy i 2 cm warstwe umiarkowanie wilgotnej gleby kompostowej i pozostawia sie przez dni w lodówce w temperaturze 10°C w opty¬ malnych warunkach do kielkowania zarodników.Nastepnie pod mikroskopem obserwuje sie kiel¬ kowanie zarodników na nasionach pszenicy, które zawieraja po okolo 100 000 zarodników. Substancja czynna jest tym aktywniejsza im mniej wykielko¬ walo zarodników.W tablicy 1 podaje sie substancje czynne, ste¬ zenie substancji czynnych w srodku, dawki srodka oraz kielkowanie zarodników w %. 40 45 50 5587 713 6 Tablica 1 Testowanie srodka do zaprawiania nasion (sniec cuchnaca pszenicy) Substancja czynna Niezaprawione Zwiazek o wzorze 2 {znany) Zwiazek o wzorze 3 Zwiazek o wzorze 4 Zwiazek o wzorze 5 Zwiazek o wzorze 6 Zwiazek o wzorze 7 Zwiazek o wzorze 8 Zwiazek o wzorze 9 ?Zwiazek o wzorze 10 Zwiazek o wzorze 11 ¦ Zwiazek o wzorze 12 Stezenie substancji czynnej w srodku iw °/a wagowych — 3 1 3 3 •1 3 3 Dawka srod¬ ka w g/kg nasion — Kielkowanie | zarodników 1 w*/o W " 5 0,05 0,000 0,005 0;05 0,5 0,000 0,005 0,000 0,000 0,005 0,5 0,5 ' 0,05 0,005 0,05 0,005 0,05 1 Przyklad II. Wprowadza sie 50 g 3,4-dwu- metyloanilidu kwasu 3-chloropropionowego do 200 g cykloheksyloaminy i miesza sie przez 3 godziny w temperaturze 80°C. Nastepnie oddestylowuje sie cykloheksyloamine pod zmniejszonym cisnieniem, a pozostalosc przekrystalizowuje sie z duzej ilosci wody z niewielkim dodatkiem kwasu solnego. O- trzymuje sie 59 g chlorowodorku 3,4-dwuchloroani- lidu kwasu 3-cykloheksyloaminopropionowego wzór 12 o temperaturze topnienia 249—251°C. przez 1 godzine w temperaturze 20°C i przez 1 go¬ dzine ,w temperaturze ;flegmowaniai Nastepnie oddestylowuje sie nadmiar dwuetylo- aminy i pozostalosc miesza sie z 500 ml wody. Sa¬ czy sie, przemywa woda i krystalizuje z rozcien¬ czonego metanolu. Otrzymuje sie 1.090—-1140 g 3,4- -dwuchloroanilidu kwasu 3-pjwuetyloarninopropio- nowego (wzór 6) o temperaturze topnienia -65— —67°C. W sposób analogiczny otrzymuje sie zwiaz¬ ki o wzorze 1 zestawione w taibflacy 2.Przyklad i V VI VHI vin IX X XI X Cl Cl Cl Cl CF8 Cl CH3 Tablica 2 Y Cl Cl Cl Cl Cl CH3 Cl R CH, C4H9 C4H9-./i/ -/CH2/4- C4H9 C4H9 C4Hg R' H H H H H H H Temperatura 1 topnienia chlorowodor¬ ku 166—1i68°C 194—196°C 197—198°C 195—198°C 207—209°C . I 208—210°C 1 214—21i6°C Przyklad III. Wprowadza sie 50 g 3,4-dwu- chloroanilidu kwasu 3-chloropropionowego do 15.0 g alliloaminy i miesza sie przez jedna godzine w temperaturze 20°C po czym przez 1 godzine w temperaturze -flegmowania. Nastepnie oddestylowu¬ je sie alliloamine, a pozostalosc przekrystalizowuje z rozcienczonego kwasu solnego. Otrzymuje sie 50 g chlorowodorku 3,4-dwuchloroianilidu kwasu 3-al- liloaminopropionowego (wzór 4) o temperaturze top¬ nienia 194—195°C.Przyklad IV. Wprowadza sie w ciagu 15 mi¬ nut 1000 g 3,4-dwuchloroanilidu kwasu 3-chloro¬ propionowego do 1000 g dwuetyloaminy, miesza sie 55 60 PL

Claims (3)

1. Z a s t r z e z e n i e patentowe

2. Srodek grzybobójczy, znamienny tym, ze zawie¬ ra anilidy kwasu

3. -aminoprapionowego o wzorze 1, w którym X i Y oznaczaja atomy chlorowca, rodniki metylowe, grupy trój czym co najmniej jeden z podstawników X i Y oznacza atom chlorowca, R oznacza rodnik alkilo¬ wy, cyMoalkilowy lub alkenylowy zawierajacy do 6 atomów wegla, R' oznacza atom wodoru, rodnik alkilowy lub alkenylowy zawierajacy do 6 ato¬ mów wegla, a R i R' razem moga tworzyc grupe alkilenowa o 4 lub 5 atomach wegla, przy zamknie¬ ciu pierscienia.87 713 / ' R X "^(_VNH-CO-CH2 -CH2 -N \ R' Wzór S u CH2-NH-C-S \ Zn CH9-NH-C-S L li S Wzór 2 / Cl -/Vnh-co-ch2-ch2-nh-ch3 Cl • HCl' Wzór 3 ci-/~Vnh-co-ch2-ch2-nh ~~ _ _ ' • HCl CHo— CH CHp Cl Wzór A Cl-^3-NH-CO-CH2-CH2-NH-CA Hg Cl ,HCl Wzór 5 Cl NH-C0-CH„-CHo-N "C2H5 2 2 VC2H5 Cl Wzór 687 713 a_^ ^NH-CO-CH2-CH2 - N . HC1 Cl Wzór 7 F3C-^^NH-CO-CH2-CH2-NH-CAH9 3 ó -HCI Wzór 8 cl^ryNH-CO-CH2-CH2-NH-CAH9 cC -HCl Wzór H3CHG^NH-CO-CH2-CH2-NH-CAH9 / Cl 'HCl Wzór 10 ClHO-NH-C0-CH2-CH2-NH-C4H9-(i) / Cl •HCl Wzór 11 Cl-^3-NH-CO-CH2-CH2-NH ~(h) / Cl •HCl Wzór 12 PL