Przedmiotem wynalazku jestj sposób wytwarza¬ nia 3-alkilometylo-7-acyloamidocefalosporyn.Wynalazek dotyczy sposobu wytwarzania anty¬ biotyków nalezacych do grupy cefalosporyn, a w szczególnosci nowego, ulepszonego sposobu wytwa¬ rzania 3-alkilotiometylo-cefalosporyn.Belgijskie opisy patentowe nr 734532 i 734533 omawiaja 3-alkilotiometylocefalosporyny o wzorze 1, w którym R oznacza rodnik acylowy, a Ri oznacza rodnik alkilowy, a- które zgodnie z syste¬ mem nomenklatury cefemowej, okreslic mozna na¬ zwa kwasów 3-alkilotiometylo-7-acyloamido- A3- -cefemo-4-karboksylowych. Zgodnie ze wspomnia¬ nymi wyzej opisami patentowymi belgijskimi zwiazki o wzorze 1 wytwarza sie na drodze reak¬ cji kwasu 3-acetoksymetylo-7-acyloamido-A3-cefe- mo-4-karboksylowego z alkanotiolem, w wyniku czego grupa acetoksy przylaczona do grupy 3-me- tylenowej zastepowana jest przez odpowiednia grupe alkilotio. Reakcja ta przebiega wedlug sche¬ matu 1.Jedna z podstawowych trudnosci napotykanych w przypadku realizacji powyzszej reakcji chemicz¬ nej jest to, ze prowadzi ona do niskich wydajnosci zadanego produktu 3-alkilotiometylowego, czesto¬ kroc ponizej 30%. Sposób ten jest wiec niekorzyst¬ ny ze wzgledów ekonomicznych.Celem wynalazku jest opracowanie ulepszonej metody wytwarzania 3-alkilotiometylo-7-acyloami- docefalosporyn na drodze reakcji odpowiednich 3-alkanoiloksymetylo -7-acyloamidocefalosporyn z alkanotiolami, zapewniajacej osiaganie znacznie wyzszych wydajnosci.Sposób wytwarzania 3-alkilotiometylo-7-acyloa- midocefalosporyn o wzorze 1, w którym R ozna¬ cza grupe acylowa, a Ri oznacza grupe alkilowa, na drodze reakcji 3-alkanoiloksymetylo-7-acyloami- docefalosporyn o wzorze 2, w którym R oznacza grupe acylowa, a R3 oznacza grupe alkilowa o 1—3 atomach wegla, z alkanotiolem, wedlug wy¬ nalazku polega na tym, ze reakcje prowadzi sie w srodowisku wodnym, w obecnosci soli nieor¬ ganicznej, takiej jak bardzo dobrze rozpuszczalny w wodzie jodek, bromek, tiocyjanian, azotyn lub siarczan, metalu z I i II grupy ukladu okresowe¬ go pierwiastków albo jodek amonu.Jak wspomniano wyzej, reakcje prowadzi sie w srodowisku wodnym i dlatego korzystnie jest stosowac dobrze rozpuszczalne w wodzie jodki me¬ tali alkalicznych, na przyklad litu, sodu, potasu itd.,metali ziem alkalicznych, na przyklad wapnia, baru itd., lub amonu. Jednak mozna stosowac rów¬ niez wiele innych rozpuszczalnych w wodzie soli w postaci bromków, jodków, azotów, amonów, siar¬ czanów i tiocyjanianów metali grup I i II Ukla¬ du Okresowego Pierwiastków albo soli amono¬ wych.Stosowana w sposobie wedlug wynalazku sól nie powinna powodowac rozpadu cefalosporyny lub wchodzic w prowadzaca do rozpadu reakcje z al- 85 276 85 276 4 kanotiolami. I tak na przeklad sole tworzace roz¬ twory wodne o wartosci pH wyzszej od 9,0 lub nizszej od 2,0 sa na ogól mniej korzystne, ponie¬ waz w srodowisku o tak skrajnych wartosciach pH rozpad cefalosporyny przebiega z duza pred- 5 koscia. Wiadomo równiez, ze jony róznych metali przejsciowych katalizuja proces otwierania piers¬ cienia (3-laktamowego i wskutek tego nalezy uni¬ kac ich stosowania. Nalezy równiez unikac stoso¬ wania nieorganicznych soli zdolnych do utleniania 10 alkanotioli do dwusiarczków lub innych soli, o których wiadomo, ze reaguja ze zwiazkami tiolo- wymi tworzac nierozpuszczalne kompleksy.Dziajanjfi fp^j jogz efektem szeregu czynników, |aje?i^^J^'fr-§(^jli kationów i anionów uzytych 15 A? poszczególnych plzypadkach. Powazna role mo¬ le odgrywac w czafte trwania.procesu stabilizacja lefulaipiiyfly^f^cftaci jonowej za pomoca od- ^wi^c3Sfi£5LaeiSjsl)nów. Sole wywieraja korzyst¬ ny wplyw i przypuszczalnie zwiekszaja rozpusz- 20 czalnosc cefalosporyny i alkanotioli w srodowisku reakcyjnym. Korzystny wplyw wyróznionych soli to znaczy jodków uzasadnic mozna teoretycznie w oparciu o teorie mocnych i slabych kwasów izasad. 25 Ilosc uzytego materialu stanowiacego zródlo sto¬ sowanych jonów chlorowcowych nie jest krytycz¬ nym parametrem i moze byc stosowana w szero¬ kim zakresie wartosci. Ogólnie -biorac, nalezy sto¬ sowac od 1 czesci wagowej substancji dostarcza- 30 jacej jenów chlorowcowych na 1 czesc cefalospo¬ ryny, do ilosci dostatecznej dla wysycenia wodne¬ go srodowiska reakcji w temperaturze pracy. Naj¬ lepsze rezultaty osiaga sie na ogól w srodowiskach reakcyjnych nasyconych sola. x 35 Warunki reakcji prowadzonej sposobem wedlug wynalazku równiez nie odgrywaja krytycznej roli i moga zmieniac sie w szerokim zakresie wartosci.Mozna na przyklad stosowac temperature robo¬ cza 30—100°C. Wyzsze wartosci temperatury ro- 40 boczej sprzyjaja wiekszej predkosci reakcji. Sto¬ sunek ilosci wyjsciowej cefalosporyny i alkano- tiolu winien odpowiadac- proporcjom co najmniej stechiometrycznym. Ogólnie biorac korzystnie sto¬ suje sie nadmiar alkanotiolu dla zapewnienie mo- 45 zliwie jak najbardziej ilosciowego przebiegu re¬ akcji. W tym celu korzystnie mozna stosowac 2— —10 moli, a nawet jeszcze wieksza ilosc* alkano¬ tiolu na 1 mol cefalosporyny.Jako alkanotiol w sposobie wedlug wynalazku 50 stosuje sie korzystnie alkanotiole o 1—6 atomach wegla, takie jak metanotiol, etanotiol, propanotiol^ izopropanotiol, butanotiol, pentanotiol itd.Jako isubstrat cefaloisiporynowy stonuje sie 3-al- kanyloksymetylo-7-acyloamido-cefalosporyne. Ko- 55 rzystnymi substratami* stosowanymi w sposobie wedlug wynalazku sa zwiazki o wzorze *2, w któ¬ rym R oznacza rodnik acylowy, a R3 oznacza rodnik alkilowy o 1—3 atomach C, na przyklad rodnik metylowy, etylowy, propylowy itd. 00 Korzystnymi grupami acylowymi sa grupy o wzorze R4-/CH2/n-C/=0/-, w którym n oznacza zero lub liczbe calkowita od 1 do 6, a R^o^nacza grupe heterocykliczna, w którym heteroatomem jest O, S, N lub dowolne ich polaczenie, na przy- «* klad rodnik dioksanowy, 2-furylowy, 3-furylowy, imidazolilowy, morfolinylowy, oksazolilowy, pira- nylowy, pirazynylowy, pirazolilowy, N-pirydylowy, 2-pirydylowy, 3-pirydylowy, pirymidylowy, N-pi¬ rydylowy, 2-pirydylowy, 3-pirylowy, tiazolilowy, 2-tienylowy, 3-tienylowy, 2-benzotienylowy, 3-ben- zotienylowy, triazynylowy, triazolilowy oraz inne grupy podobnego rodzaju; czesciowo i calkowicie uwodornione pochodne wyzej wyszczególnionych grup, takie jak czterowodorofurylowa, imidazoli- nylowa, imidazolidylowa, piperydylowa, czterowo- doropirymidylowa, pirolidylowa itp.; moga to byc równiez wszystkie okreslone powyzej grupy za¬ wierajace jeden lub wieksza liczbe podstawników, na przyklad grupe aminowa w postaci wolnej lub ochranianej na przyklad przy pomocy III rzed.- butoksykarbonylowej grupy ochronnej, grupe cy¬ janowa nitro oiraiz hydroksy, sposród których w charakterze przykladów przytoczyc mozna rodni¬ ki: pikolilowy, metylofuryIowy, metylotienylowy, nitrofurylowy, cyjanofurylowy, nitrobenzotienylo- wy, nitropirydynylowy, cyjanopirydylowy, meto- ksypirymidylowy, trójfluorometylopirydylowy, a takze inne typu omówionego w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3218318.Przykladem rodnika acylowego, w którym R4 oznacza ugrupowanie heterocykliczne jest na przy¬ klad rodnik dioksanyloacetylowy, 2-furylokarbo- nylowy, beta-pirazynylopropionylowy, 2-pirydylo- acetylowy, 3-pirydylokarbonylowy, 2-tienyloacety- lowy, 3-benzotienylokarbonylowy, piperydyloacety- lowy, pirolidylokarbonylowy, nitrobenzotienyloace- tylowy, beta-/nitrofurylo/-propionylowy, cyjanopi- rydylokarbonylowy itd.R4 moze równiez oznaczac grupe cykloalkilowa o 4—8 atomach C, taka jak cyklobutyl, cyklopen- tyl, cykloheksyl, cykloheptyl itd. Przykladem tego rodzaju grup acylowych jest grupa cyklopentany- lowa, cykloheksanylowa, 3-metylocykloheksanylowa, cyklobutylokarbonyl, cyklopentyloacetyl, beta-cy- klopentylopropionyl itd.R moze ponadto oznaczac rodnik acylowy o ogólnym wzorze Rs-C/=0/-, w którym R5 ozna¬ cza atom wodoru lub rodnik alkilowy o 1—8 ato¬ mach C, na przyklad rodnik metylowy, etylowy, izopropylowy, n-butylowy, III-rzed.- butylowy, heksylowy, izooktylowy itd.Przykladem tego rodzaju rodników arylowych jest rodnik formylowy, acetylowy, propionylowy, butyrylowy, izobutyrylowy, pentanylowy itd.Oprócz wyzej wymienionych znaczen R5 moze oznaczac grupe o wzorze 4, w którym Q oznacza atom wodoru, badz tez jeden lub wieksza liczbe podstawników, takich jak grupa aminowa w po¬ staci wolnej i ochranianej, grupa cyjanowa, ni¬ tro, rodnik alkilowy o 1—3 atomach C, atomach chlorowca, grupa trójfluorometyIowa, rodnik al- koksy o 1—3 atomach C itd., zas Y oznacza zero lub liczbe calkowita 1—6, albo grupe o wzorze 4, w którym Q ma wyzej podane znaczenie, zas min oznaczaja zero lub liczby calkowite od 1 do 4, natomiast X oznacza atom tlenu lub siarki.Przykladami wypadkowych rodników acylowych, w których R5 oznacza jedna ze zdefiniowanych powyzej grup sa rodniki: benzylowy, p-metoksy-85 276 benzylowy, cyjahobenzylowy, fenyloacetylowy, gamma-fenylobutyrylowy, 2,5-dwiimetylofenyloace- tylowy, p-cyjanofenyloacetylowy, beta-nitrofenylo- propionylowy, hydroksyfenyioacetyloiwy, m-bromo- benzylowy, 3-trójfluorometylofenyloacetylowy, 3- -III-rzed.-butoksyacetamidonyloacetylowy, feno- ksyacetylowy, fenoksypropionylowy, 3-cyjanofeno- ksyacetylowy, benzoksykarbonylowy, benzoksyace- tylowy, fenoksykarbonylowy, acetamidofenoksyace- tylowy, fenylomerkaptokarbonylowy, fenylomerkap- toacetylowy, 3-nitrofenylomerkaptopropionylowy, fenyloetylomerkaptoacetylowy, * trójfluorometylofe- nylomerkaptobutyrylowy jak równiez wiele innych grup raznego rodzaju.Sposób wedlug wynalazku dotyczy równiez 7-a- cyloamidocefalosporyn, w których R oznacza gru¬ pe acylowa o wzorze HOOC-/Y/H-/CH2/x-C/=0/-, w którym Y oznacza grupe aminowa w postaci wolnej lub ochranianej, takiej jak grupy ena- minowej lub acyloamidowej, na przyklad miedzy innymi acetamidowej, chloroacetamidowej, propio- noamidowej, zas X oznacza liczbe calkowita 1—5, korzystnie 3, poniewaz w tym przypadku otrzy¬ mana grupa acylowa jest rodnik walerylowy, cha¬ rakterystyczny dla cefalosporyny C. Do korzyst¬ nych grup acylowy tego typu naleza miedzy in¬ nymi rodniki: 5-karboksy-5-aminowalerylowy, 5- -karboksy-5-aceJamidowalerylowy, 5-karboksy-5- -chloroacetamidowalerylowy, 5-karboksy-5-propio- noamidowalerylowy i inne.Ponadto R moze oznaczac rodnik acylowy o wzorze 5, w którym Q ma wyzej okreslone zna¬ czenie, a Z oznacza grupe aminowa w ochranianej postaci, zgodnie z powyzej podanymi objasnienia¬ mi, grupe -CH, -OR7, -COOH\ub -COOR8, w któ¬ rej R7 oznacza na przyklad rodnik alkilowy o 1— —6 atomach C, rodnik trójfenylometyIowy, benzo- hydrylowy lub rodnik alkanyloksy o 1—6 atomach C, zas Rb oznacza na przyklad rodnik alkilowy o 1—6 atomach C, na przyklad III rzed.-butylowy.Typowymi grupami acylowymi o wzorze 5 sa rodniki: 2-fenylo-2-III rzed.-butoksykarbonamido- acetylowy, 2-fenylo-2-acetamidoacetylowy, 2-feny- lo-2-chloroacetamidoacetylowy, 2-/4'-metoksyfeny- lo/-2-acetamidoacetylowy, 2-/4'-cyjanofenylo/-2-III rzed.-butoksykarbonamidoacetylowy i inne.Zaleta sposobu wedlug wynalazku jest mozliwosc stosowania duzej liczby innych grup acylowych, a zwlaszcza omówionych w wyzej omówionych belgijskich opisach patentowych.Sposób wedlug wynalazku mozna stosowac rów¬ niez do wytwarzania cefalosporn omówionych w równoleglych zgloszeniach patentowych Stanów Zjednoczonych Ameryki nr serii 60556 z 3 sierp¬ nia 1970 r. oraz 62390 z 10 sierpnia 1970 r., któ¬ rych budowe mozna okreslic wzorem 6 oraz 7, a które stanowia kwas 7-/5'-karboksy-5'-amino- waleroamido/-7-metoksy-3-acetoksymetylo- A8-cefe- mo-4-karboksylowy oraz kwas 7-/5'jkarboksy-5'- -aminowaleroamido/-7-metoksy-3-karbamyloksyme- tylo- A8-cefemo-4-karboksylowy, jak równiez an¬ tybiotyków o wzorze 8, to jest kwas 7-/5'-karbo- ksy-5'-aminowaleroamido/-3-karbamyloksymetylo- -A,-ceiemo-4-karboksylowy.W przypadku stosowania powyzszych zwiazków jako substraty w sposobie wedlug wynalazku, ko¬ rzystnym moze byc chronienie grupy aminowej za pomoca odpowiedniej grupy, zwlaszcza grupy acylowej, na przyklad acetylowej, chloroacetylo- wej, propionylowej, III rzed.-butoksykarbonylowej oraz innych. iSubstraty nadajace sie do stosowania w sposo¬ bie wedlug wynalazku maja wiec budowe che¬ miczna okreslona wzorem 9, w którym R6 ozna- cza atom wodoru lub grupe metoksy, R7 oznacza CH3 lub NH2 z tym, ze w przypadku gdy R« oznacza atom H, to R7 oznacza grupe NH2, zas Ra oznacza acylowa grupe ochronna. Warunki reak¬ cji sa identyczne do omówionych wyzej.Reakcja miedzy cefalosporynowym materialem wyjsciowym i alkanotiolem przeprowadzana jest w srodowisku wodnym, to tez na ogól korzystnie jest aby substraty te uzywane byly w postaci soli rozpuszczalnych w wodzie, na przyklad soli me¬ to tali alkalicznych lub amonowych, wzglednie soli z zasada organiczna, taka jak chinolina lub po¬ dobne do niej zwiazki.Przykladowymi substratami 3-alkanoiloksymety- lo-7-acyloamidocefalosporynowymi które mozna stosowac do wytwarzania 3-alkilotiometylo-7-acy- loamidocefalosporyn sposobem wedlug wynalazku sa nastepujace zwiazki: kwas 3-propoksymetylo-7-/2'-tienyloacetamido/-A3- -cefemo-4-karboksylowy, kwas - 3-acetoksymetylo-7-/2'-furyloamido-A3-cefe- mo-4-karboksylowy, kwas 3-acetoksymetylo-7-/2'-furylopropionamido/- -A3-cefemo-4-karboksylowy, kwas 3-butyryloksymetylo-7-/2Vfuryloacetamido/- -A3cefemo-4-karbokisylowy, kwas 3-acetoksymetylo-7-/3'-tienyloaceiamido/-A8- -cefemo-4-karboksylowy, kwas 3-acetoksymetylo-7-/3,-metylo-2,-tienyloaceta- mido/-A3-cefemo-4-karboksylowy, 40 kwas 3-acetoksymetylo-7-/r-pirazoloacetamido/-A8- -cefemo-4-karboksylowy, kwas 3-acetoksymeylo-7-/N,-metylo-2,-piryloaceta- mido/-A3-cefemo-4-karboksylowy, kwas 3-propoksymetylo-7-/5,-imidazolinyloacetami- 45 do/-A3-cefemo-4-karboksylowy, kwas 3-acetoksymetylo-7-/2'-piperydyloacetamido/- -A3-cefemo-4-karboksylowy, kwas 3-acetoksyrnetylo-7-/3'-bromo-2'-pirydyloace- tamido/-A8-cefemo-karboksylowy, 50 kwas 3-acetoksymetylo-7-/2'-tienylopropionamido/- -A3-cefemo-4-karboksylowy, kwas 3-acetoksymetylo-7-/5,-metoksy-3,-pirydylo- acetamido/-A3-cefemo-4-karboksylowy, kwas 3-acetoksymetylo-7-/cyklopen^loacetamido/- 55 -A3-cefemo-4-karboksylowy, kwas 3-propoksymetylo-7-cykloheksylo-propionami- do-A8-cefemo-4-karboksylowy, kwas 3-propoksymetylo-7-acetamido-A8-cefemo-4- -karboksylowy, 60 kwas 3-acetoksymetylo-7-izobutryloamiso-As-cefe- mo-4-karboksylowy, kwas 3-butryloksymetylo-7-formamido-A8-cefemo- -4-karboksylowy, kwas 3-acetoksymetylo-7-/5,-karboksy-5,-acetami- 85 dowaleroamido/-As-cefemo-4-karboksylowy,7 kwas 3-acetoksymetylo-7-/2'-fenylo-2'-acetamido- acetamido/-A8-eefemo-4-karboksylowy.Stosowane zgodnie z wynalazkiem substraty da¬ ja sie wytwarzac znanymi sposobami. W tym celu mozna stosowac na przyklad sposoby omó¬ wione w opisie patentowym Stanów Zjednoczo¬ nych Ameryki nr 3218318 oraz sposoby omówione w równoleglych zgloszeniach patentowych Stanów Zjednoczonych Ameryki nr serii 72326 z 14.X. l 1970 r. oraz nr serii 94988 z 3.XII. 1970 r.Jak wiadomo, grupa 7-acyloamidowa moze nie¬ kiedy zawierac grupy funkcyjne wchodzace w re¬ akcje z alkanotiolem. I tak na przyklad w przy¬ padku stosowania kwasu 3-acetoksymetylo-7-/5'- -karboksy-5'-chloroacetamidowaleroamido/- As -ce- y femo-4-karboksylowego reakcja przebiega wedlug schematu 2. Nie jest to jednak niekorzystne, po¬ niewaz nalezy wziac pod uwage, ze grupa 7-acy¬ loamidowa moze byc odszczepiana znanymi spo¬ sobami, na przyklad metoda Chauvette -mówiona w zgloszeniu patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr serii 651662 z 7.07.1967, z utworzeniem odpowiedniego zwiazku 3-alkilotiometylo-7-amino- wego, który moze byc ponownie acylowany zna¬ nymi sposobami dla uzyskania zadanej grupy 7- -acyloamidowej.Sposób wedlug wynalazku umozliwia osiaganie znacznie wyzszej wydajnosci zadanego produktu 3-alJ^ilotiometylowego, czestokroc dwukrotnie, a nawet wiecej niz dwukrotnie przewyzszajacej wy¬ dajnosci osiagane przy stosowaniu znanych spo¬ sobów.Ponizsze przyklady ilustruja przedmiot wyna¬ lazku.Przyklad I. 47,1 g (150 milimoli próbke kwa¬ su 3-acetoksymetylo-7-acetamido-A8-cefemo-4-kar- boksylowego rozpuszcza sie w 150 ml (150 mili- molach) IN roztworu NaOH. w cisinieiniowej kolbie Parr'a o pojemnosci 500 ml i powstaly roztwór oziebia sie do temperatury —15°C w lazni zawie- . rajacej mieszanine lodu i metanolu. Nastepnie do mieszaniny reakcyjnej dodaje sie 250 g. jodku po¬ tasu i kolbe odpompowuje do usuniecia rozpusz¬ czonych w roztworze gazów. Nastepnie do. cylindra miarowego przedestylowuje sie 30 ml (540 moli) metanotiolu pobranego z cylindrycznego naczynia.Do wykropienia stosuje sie laznie wypelniona mie¬ szanina wegla i acetonu, a wykroplony tiol dodaje sie do oziebionej mieszaniny reakcyjnej.Nastepnie kolbe zatapia sie i umieszcza w lazni wodnej o temperaturze okolo 80°C i mieszanine reakcyjna miesza energicznie w temperaturze 70±2°C w ciagu 1,75 godzin, a nastepnie oziebia w }azni z lodem i metanolem w ciagu 15 minut i otwiera kolbe. Nadmiar metanolu oddestylowuje sie pod zmniejszonym cisnieniem i uzyskany roz¬ twór wodny ekstrahuje jsie. trzykrotnie 500 ml octanu etylu.Ekstrakty octowe przemywa sie nastepnie nasy¬ conym roztworem kwasowego weglanu sodowego i polaczone warstwy wodne zakwasza az do uzy¬ skania odczynu o wartosci pH 1,5. Zakwaszony ' roztwór ekstrahuje sie octanem* etylu, a wyod¬ rebniony produkt stanowi kwas 3-metylotiometylo- -7-acetamido-A,-cefemo-4-karboksylowy. Uzyskuje 1276 8 sie 31,6 g produktu (wydajnosc 70«/o) o tempera¬ turze topnienia 178—179°C z rozkladem ir(mull) 3280, 1770, 1710, 1610, 1520 cm"1, uv max (MeOH) 265 nm (2 9,000); nmr (CDCl3+DMSOd6) 6 2^07 (6 HS), 3,46 (1H, d, J = 13,5 Hz), 3,60 (2H,S), 3,85 (1H, d, J = 13,5 Hz), 5,04 (1H, d, J=5 Hz), 5,71 (1H, d/d, J=5 Hz, J=8,5 Hz), 8,28 (IH, d, J=8,5 Hz), 9,41 (IH, szerokie pasmo) Analiza elementarna dla CnHi4N204S2 C H N S Obliczono: 43,7lVo;^ 4,67°/o; 9,27%;- 21,21%; Znaleziono: 43,97%; 4,92%; 9,03%; 21,06%.Postepujac w sposób analogiczny do opisanego powyzej z ta róznica, ze do mieszaniny reakcyjnej nie daje sie jodku potasu. Otrzymuje sie ten sam produkt lecz wydajnosc procesu wynosi 31%.Przyklad II. Stosujac procedure omówiona w przykladzie I przeprowadza sie reakcje 40 moli kwasu 3-acetoksymetylo-7-acetamido-A,-cefemo-4- ^karboksylowego z 140 mmolami metanotiolu w obecnosci róznorodnych soli. Otrzymane wyniki przedstawiono w tablicy 1.Tablica 1 I Sól KBr NaJ NaBr Ca(N03)2 • 4H20 Mg(N03)2 • 6H20 Baj, • 2H20 CaJ2 • nH2Ó LiJ NHJ K2S04 Ilosc soli (g) 40 75 . 50 80 80 70 70 70 70 70 Wydajnosc" 40% 66% 52% 58% 44% 66% 59% 68% 59% 46% - 40 Powyzsze wyniki swiadcza, ze stosujac kazda z wyzej wyszczególnionych soli osiaga sie dobra wy¬ dajnoscia zwiazek 3-metylotiometylówym.Przyklad III. Próbke 8,36 g (20 milimoli) soli sodowe} cefalotyny (kwasu 3-aeetoksylowego- 45 -7-/2,-tienyloacetamido/-A8-4-karboksylowego) roz¬ puszcza sie w 50 ml wody w kolbie cisnieniowej Parr'a o ^bjetosci 500 ml. Nastepnie dodaje sie 75 g jodku potasu o uzyskany roztwór oziebia do temperatury —10°C w lazni zawierajacej mie¬ so szanine lodu i metanolu i przez odpompowywanie usuwa rozpuszczone gazy. Nastepnie do cylindra miarowego przedystylowuj e sie 6 ml (okolo 108 milimoli) metanotiolu, który zawraca sie do na¬ czynia reakcyjnego, które szybko zatapia sie i u- 55 mieszcza w lazni wodnej o temperaturze poczat¬ kowej 80°C, a zawartosc miesza w temperaturze 70+2° w ciagu czterech godzin.Naczynie reakcyjne oziebia sie przed otwarciem do temperatury — 10°C i nadmiar metanolu usuwa e° sie pod zimniejszoinym cismiemietm w ciagu 15 mi¬ nut. Otrzymany ta droga roztwór wodny ekstra¬ huje sie trzykrotnie 150 ml octanu etylu, który przemywa sie dwukrotnie oziebionym roztworem kwasnego weglanu sodu. Polaczone warstwy wod- CJ ne zakwasza sie rozcienczonym HC1 do wartosci9 85 276 pH 2, a produkt ekstrahuje trzykrotnie octanem etylu. Roztwór octowy traktuje sie siarczanem so¬ dowym, przesacza i odparowuje do sucha pod zmniejszonym cisnieniem uzyskujac 7,6 g nieo- czyszczonej frakcji kwasowej. Z roztworu w octa¬ nie etylu wykrystalizowuje sie -czysty kwas 3-me- tylotiometylo-7-/2'-tienyloacetamido/- A8 -cefemo-4- -karboksylowy o temperaturze topnienia 148— —150°C z rozkladem. Uzyskiwana wydajnosc: 4,94 g — 64%;, ir (CHC13) 3320, 1780, 1710, 1680, 1505 cm-1, UV max. Et/OH/ 236 nm (2 14300), 266 (8900); nmr (CdCl3 + DMSOd6) 6 2,04 (3H, S/3,44) (1H, d, J = 13 Hz), 3,58 (2H,), 3,80 (2H, S), 3,84 <1H, d, J = 13 HZ), 5,03 (1H, d, J = 5 Hz), 5,66 <1H, d/d, J = 5,85 Hz), 6,96 (2H, m), 7,22 (1H, m), 8,87 (1H, d, J = 8,5 Hz), 10,8 (1H, bardzo szerokie).Analiza elementarna dla Ci5Hi6N204S3: C H N S Obliczono: 46,86%; 4,19%; 9,29%; 25,02%; Znaleziono: 46,81%; 4,38%; 7,13%; 24,96%.Postepujac w sposób analogiczny do opisanego po¬ wyzej, lecz nie stosujac jodku potasu, otrzymuje sie 6,6 g nieoczyszczanej frakcji, która po krysta¬ lizacji dostarcza 2,67 g zadanego produktu 3-mety- lotiometylowego (wydajnosc 35%).; Przyklad IV. Próbke 30 g (100 milimoli) kwa¬ su 3-acetoksymetylo-7-formamido-A3-cefemo-4-kar- ' boksylowego rozpuszcza sie w 100 ml (1000 mili- molach) IN roztworu NaOH. Roztwór traktuje sie 170 g podku potasu i 19 ml (344 milimolami) me- tanotiolu, postepujac w sposób opisany w przy¬ kladzie I. Reakcje prowadzi sie w ciagu 1,7 go¬ dzin w temperaturze okolo 70°C. Otrzymuje sie 21,4 g (74% wydajnosci teoretycznej) kwasu 3-me- tylotiometylo-7-formamido- A3 -cefemo-4-karboksy- lowego. Widmo magnetycznego rezonansu jadro¬ wego nie wykazuje sladów nieprzereagowanego materialu wyjsciowego.Przyklad V. Z próbki 46,59 g soli monochi- nolinowej kwasu 3-acetoksymetylo-7-/5'-chloroace- tamido- 5'-karboksywaleroamido/- A8 -cefemo-4- -karboksylowego (czystosc 79,9%, 60 milimoli) spo¬ rzadza sie zawiesine w 100 ml wody zawierajacej 225 g jodku potasu. Roztwór nastepnie traktuje sie 25 g (520 milimolami) metanolu, postepujac w sposób opisany w przykladzie I. Reakcje prowa¬ dzi sie w ciagu 2 godzin i 40 minut w tempera¬ turze okolo 70°C. Kwas 3-metylotiometylo-7-/5'- -metylotioacetamido- 5'-karboksywaleroamido/- A3- -cefemo-4-karboksylowy wyodrebnia sie z dobra wydajnoscia w sposób opisany w przykladzie I, z ta róznica, ze do ekstrakcji stosuje sie 10% roz¬ twór etanolu w octanie etylu. Widmo magnetyczne rezonansu jadrowego (nmr) produktu nie wyka¬ zuje sladu materialów wyjsciowych: (DMSOde), 1,62 (4H, m), 1,98 (3H, S), 2,11 (3H, S), 2,21 (2H, m), 3,13 (2H, S), 3,52 (1H, d. J = 14 Hz), 3,62 (2H, ), 3,72 (1H, d, J = 14 Hz), 4,20 (1H, m), 5,12 (1H, & J = 5 Hz), 5,61 (1H, d/d, J =5 Hz), 8,20 (1H, d, J = 8 Hz), 8,83 (1H, d, J = 8 Hz).Przyklad VI. Postepuje sie w sposób analo¬ giczny do opisanego w przykladzie I z ta róznica, ze zamiast metanotiolu stosuje sie etanotiol. Re¬ akcje prowadzi sie w temperaturze 70°C w ciagu 2 godzin, a nastepnie wyodrebnia produkt sposo¬ bem opisanym w przykladzie I. Otrzymuje sie kwas 3-etylotiometylo-7-acetamido- A8- cefemo-4- -karboksyIowy z wydajnoscia porównywalna z wy¬ zej okreslonymi wydajnosciami.Przyklad VII. Postepujac w sposób analo¬ giczny do opisanego w przykladzie VI i stosujac bromek potasu jako sól halogenikowa otrzymuje sie prodaikt 3-etylotiometylowy z dobra wydajno¬ scia.Przyklad VIII. Postepujac w sposób analo¬ giczny do opisanego w przykladzie VI, kwas 3-ace- toksymetylo- 7-/2'-triazynyloacetamido/- A8 -cefe- mo-4-karboksylowy poddaje sie reakcji z propa- notiolem. Otrzymuje sie z dobra wydajnoscia kwas 3-propylotiometylo-7-/2,-triazynyloacetamido/- -A8-cefemo-4-karboksylowy.Przyklad IX. Kwas 3-acetoksymetylo-7-/2'- -fenylo-2,-acetamidoacetamido/- A8 -cefemo-4-kar- boksylowy poddaje sie reakcji z metanotiolem w obecnosci jodku sodowego. Otrzymuje sie z wy¬ soka wydajnoscia kwas 3-metylotiometyJo-7-/2,-fe- nylo- 2'-acetamidoacetamido/^ A8 -cefemo-4-karbo- ksylowy.Przyklad X. Kwas 3-propoksymetylo-7-/5'- -nitro-2'-tienyloacetamido/- A8- cefemo-4-karboksy- lowy poddaje sie reakcji z etanotiolem w obec- • nosci bromku sodowego. Otrzymuje sie z wysoka wydajnoscia kwas 3-etylotiometylo-7-/5,-nit^o-2,- -tienyloacetamido/-A8-cefemo-4-karboksylowy.Przyklad XI. Postepujac w sposób analogicz¬ ny do opisanego w przykladzie VI kwas 3-aeeto- ksymetylo-7- /2'-morgolinyloacetamido/- A8 -cefe- mo-4-karboksylowy poddaje sie reakcji z butano- tiolem w obecnosci bromku potasu. Otrzymuje sie z dobra wydajnoscia produkt w postaci kwasu 7-/2'-morfolinyloacetamido/- A8 -cefemo-4-karbo- ksylowego. 40 Przyklad XII. Postepujae w sposób analo¬ giczny do opisanego w przykladzie I, kwas 3-ace- toksymetylo- 7-/2'-fenylo- 2'-chloroacetamido/- A8- ^cefemo-4-karboksylowy poddaje sie reakcji z me¬ tanolem w obecnosci bromku sodowego. Otrzymu- 45 je sie z dobra wydajnoscia produkt w postaci kwasu 3-metylotiometylo-7-/2,-chloroacetamidoace- tamido/-A3-cefemo-4-karboksylowego.Przyklad XIII. Z 35,32 g (50 milimoli) mo- nochinolinowej soli kwasu 3-acetoksymetylo-7-/5'- *o -propionamido-S^karboksywaleroamido- A8 -cefe- mo-4-karboksylowego o czystosci 85% wytwarza sie zawiesine w oziebionym roztworze 160 g KJ w 70 ml wody. Nastepnie dodaje CH3SH i w cia¬ gu 1,75 godziny ogrzewa mieszanine reakcyjna do 55 temperatury 70°C, w sposób opisany w przykla¬ dzie I. Po przeprowadzeniu obróbki chemicznej sposobem opisanym w przykladzie I, otrzymuje sie kwas 3-metylotiometylo-7-/5,-propionamido-5'-kar- bo^ywalerioaniido/-A8-cefemo-4-'karboksylowy z 60 67% wydajnoscia. Produkt identyfikuje sie za po- - moca widima magnetycznego rezonansu jadrowego: nmr (DMSodeM °98 <3H, -t, J=7,5 Hz), 1,60 (4H), 1,98 (3H, S), ii3 (2H, g, J=7,5 Hz), 2,20 (2H), 3,51, 3,n (2H, AB, J ¦"= 13,5 Hz), "Sfii (2H, s), 4,18 (1H), 65 5,14 (1H, d, J = 5 Hz), 5,59 (1H, d/d, 3 = 5 Hz,85 276 11 12 J = 8,5 Hz), 7,96 (1H, d, J = 7,5 Hz), 8,81 (1H, d, J = 8,5 Hz).Jezeli ta sama reakcje prowadzi sie w nieobec¬ nosci soli, to otrzymuje sie mieszanine produktu metylotiometylowego i materialu wyjsciowego. Wy¬ dajnosc zwiazku metylotiometylowego stanowiace¬ go produkt reakcji wynosi okolo 35%.Przyklad XIV. 17,78 g (40 milimola) soli po¬ tasowej kwasu 3-acetoksymetylo-7-fenoksyaceta- mido-A8-cefemo-4-karboksylowego rozpuszcza sie w oziebionym roztworze 70 g KJ w 40 ml H20, w cisnieniowej kolbie Parr'a. Nastepnie dodaje sie 12 ml CH3SH, kolbe zatapia sie i ogrzewa do tem¬ peratury 70°C w ciagu 110 minut. Produkt kwa¬ sowy wyodrebnia sie sposobem opisanym w przy¬ kladzie I i traktuje dwufenylodwuazometanem dla wytworzenia estru benzohydrylowego, który oczyszcza sie chromatograficznie na zelu krzemion¬ kowym. Otrzymuje sie 5,82 g (26% wydajnosci te¬ oretycznej) produktu zidentyfikowanego na pod¬ stawie widma magnetycznego rezonansu jadrowe¬ go jako 3-metylotiometylo-7-fenoksyacetamido-A3- -cefemo-4-karboksyian dwufenylometylowy: nmr (CDDla) 1,85 (3H, ), 3,45 (1H, d, J=14 Hz), 3,51 (2H, ), 3,65 (1H, d, J = 14 Hz), 4,55 (2H, ), 5,03 (1H, d, J = 5 Hz), 5,86 (1H, d/d, J = 5 Hz, J = 9 Hz), 6,8—7,6 (17H, m).Postepujac w sposób analogiczny do opisanego powyzej lecz nie stosujac KJ, uzyskuje sie produkt z wydajnoscia zaledwie 14%.Przyklad XV. Wplyw stezenia soli na wy¬ dajnosc reakcji ustala sie w serii doswiadczen.Wyniki takich doswiadczen przeprowadzane spo¬ sobem opisanym w przykladzie I zestawione sa w tablicy 2.S5 -5'-propinamidowaIeroamido/ -7-metoksy- 3-aceto- ksymetylo-A8^cefemo-4-karboksylowy poddaje sie reakcji z metanotiolem w obecnosci jodku potasu.Otrzymuje sie z dobra wydajnoscia kwas 7-/5'- -karboksy- 5'-propionamidowaleroamido/ -7-meto¬ ksy- 3-metylotiometylo- A3 -cefemo-4-karboksylo- wy.Przyklad XIX. Postepujac w sposób analo¬ giczny do opisanego w przykladzie VI, kwas 7-/5'- -karboksy- S^acetamidowaleroamido^-metoksy -3- -karbamyloksyrnetylo-A8-cefemo-4-karboksylowy poddaje sie reakcji z etanotiolem w obecnosci bromku sodowego. Otrzymuje sie z dobra wydaj¬ noscia kwas 7-/5,-karboksy-5'-acetamidowaleroami- do/-7-metoksy- 3-etylotiometylo- A8 -cefemo-4-kar- boksylowy.Przyklad XX. 8,77 g (20 milimoli) soli so¬ dowej cefalosporyny C rozpuszcza sie w 20 ml wody zawierajacej 50 g KJ w kolbie Parr'a, trak¬ tuje 8 ml (okolo 140 milimoli) CH3SH w tempe¬ raturze 70°C w ciagu 2 godzin, w sposób opisany wyzej. Wodna mieszanine reakcyjna przemywa sie octanem etylu dla usuniecia substancji o od¬ czynie obojetnym, a nastepnie przepuszcza przez kolumne z 1000 ml wegla aktywnego 12 X 40. Jo¬ dek potasu usuwa sie przez elucje kolumny 4 1 wody. Cefalosporyne odzyskuje sie przez elucje 4 1 mieszaniny równych objetosci wody i acetonu, za- tezenie wycieku pod zmniejszonym cisnieniem w celu odpedzenia acetonu i liofilizacje pozostalosci wodnej. Staly produkt rozprowadza sie w niewiel¬ kiej ilosci wody i przekrystalizowuje przez roz¬ cienczenie acetonu i pocieranie paleczka. Jak wy¬ kazuja badania widm, zwlaszcza magnetycznego rezonansu jadrowego otrzymany produkt stanowi Tablica 2 Skala reakcji mmoli 40 Ilosc CH3SH mmoli 130 130 130 130 140 Objetosc H20 ml 40 Ilosc KJ g 50 0 Czas (minut) 105 105 115 105 ,105 Wydajnosc Calkowita zawartosc frakcji kwasowej 79,8% 82,0% 87,0% 83,8% 76,9% .Produkt krystaliczny 68,6% 56,0% 51,0% 42,6% 31,0% Temperatura topnienia 172—4° 175—7° 174—6° 174—5° 169—70° Przyklad XVI. Postepujac w sposób analo¬ giczny do opisanego w przykladzie VI, kwas 7-ben- zoamido-3-propoksymetylo- A8 -cefema-4-karboksy- lowy poddaje sie reakcji z metanotiolem w obec¬ nosci jodku potasu. Otrzymuje sie z dobra wy¬ dajnoscia produkt stanowiacy kwas 7-benzoami- do-3-metylotiometylo-A8-cefemo-4-karboksylowy.Przyklad XVII. Postepujac w sposób analo¬ giczny do opisanego w przykladzie VI, kwas 7-fe- nylomerkaptoacetamido- 3-acetoksymetylo- A8 -ce- femo-4rkarboksylowy poddaje sie reakcji z eta¬ notiolem w obecnosci jodku sodowego, otrzymujac z dobra wydajnoscia produkt 3-etylotioetylowy.Przyklad XVIII. W sposób analogiczny do opisanego w przykladzie VI, kwas 7-/5,-karboksy- kwas 7-/5-amino-5-karboksywaleroamido/-3-mety- lotiometylo-A8-cefemo-4-karboksylowy: 8 (D20) 1,82 (4H, m), 2,11 (3H, s), 2,41 (2H, t, J = 6,5 Hz), 3,34, 3,75 (2H, AB, J = 14 Hz), 3,39, .376 (2H, AB, J = 55 = 18 Hz), 3,75 (1H, t, J = 5 Hz), 5,14 (1H, d, J = = 5 Hz), 5,59 (1H, d, J = 5 Hz).Przyklad XXI. 1,0 g (2,19 milimoli) soli so¬ dowej kwasu 7-/5,-amino-5,-karboksywaleroamido/- -7-metoksy-3-acetoksymetylo- A8 -cefemo-4-karbo- 60 ksylowego traktuje sie 1 ml metanotiolu w roz¬ tworze zawierajacym 4,5 g KJ i 2,2 ml wody w naczyniu cisnieniowym o pojemnosci 15 ml w tem¬ peraturze 70°C w ciagu 2 godzin. Produkt wyod¬ rebnia sie w sposób opisany w przykladzie XX 65 droga absorpcji na kolumnie z weglem o objetosci85 276 13 14 125 ml, przemywa sie_ 800 ml H2O w celu usunie¬ cia soli elucji 11 50% roztworu acetonu w wodzie, otrzymujac produkt w postaci soli potasowej kwa¬ su 7-/5'-ami!no-5,-karbok'sywaleroamido/-7-meto- ksy-3-/metylotiometylo/-A3-cefemio-4-:karboksylo- we-go z wydajnoscia 50,5%. Produkt identyfikuje sie metodami .spektralnymi, zwlaszcza na podsta¬ wie widma magnetycznego rezonansu jadrowego: 6 (D20) 1,88 <4H, m), 2,02 (3H, s), 2,50 (2H, m), 3,34, 3,74 (2H, AM, q J = 18 Hz), 3,35, 3,71, (2,H, AB, q, J = 14 Hz), 3,36 (3H, s), 3,77 (1H, t, J = Hz), 5,23 <1H, s.).Powyzsze wartosci temperatury wyrazone sa w stopniach Celsjusza. PL