Sposób jednoczesnego wytwarzania szeregu tasm oraz urzadzenie do stosowania tego sposobu Przedmiotem wynalazku jest sposób równocze¬ snego wytwarzania pewnej liczby tasm, z których kazda sklada sie z warstwy nosnika i przynajmniej z jednej warstwy powlokowej z materialu nalozo¬ nego na warstwe nosnika, przy czym warstwa powlokowa rozciajga sie przynajmniej poza jedna z podluznych krawedzi warstwy nosnika.Tasmy skladaja sie z warstwy nosnika i jednej lub wiecej warstw powlokowych, na przyklad warstw z tworzywa sztucznego lub folii metalowej. Tasmy takie maja szerokie zastosowanie na przyklad w technologii, wykonania opakowan. Takie tasmy z laminowanego materialu, sa przerabiane w pako- warkach na opakowania i musza oczywiscie posia¬ dac szerokosc przystosowana do wymiarów gotowej paczki. W wiekszosci przypadków wymiary te nie odpowiadaja szerokosci roboczej powlekarki, na której wytwarzany jest laminat.W rzeczywistosci taslmy laminowane, wytwarza¬ ne na powlekarkach, wykazuja kilkakrotnie wie¬ ksza szerokosc, niz dotychczas stosowane tasmy dla opakowan, które to tasmy przerabiane sa w pakowarkach. Wskutek tego trzeba dzielic pier¬ wotne laminowane tasmy do uzyskania pewnej liczby wezszych tasm, których szerokosc jest w odpowiedni sposób nastawiona.Szczególnie w przypadkach, gdy produkowane sa opakowania z tasm, których krawedzie zostaly po¬ laczone na zakladke, a w których maja znajdowac sie ciecze, (powstaje problem (polegajacy na tym, ze obcieta krawedz tasmy, zwrócona bedzie, co najmniej na pewnym odcinku, do wnetrza opako¬ wania i bedzie w ten sposób stykac sie z ciecza, umieszczona wewnatrz opakowania. Jest to szcze- 5 golnie klopotliwe, jezeli warstwa nosnika lamina¬ tu opiakowaniorwego sklada sie z materialu wlóknis¬ tego, Jak na przyklad z papieru, który bedzie wchlanial ciecz. Totez konieczne jest podejmo¬ wanie specjalnych kroków, aby w wypadku stoso- io wania opakowan wymienionego wyzej rodzaju za¬ pobiec absorbowaniu cieczy przez warstwe nosnika laminatu.Jednym ze sposobów zapobiegania wchlanianiu 15 cieczy przez warstwe nosnika jest* szczelne pola¬ czenie tasmy z tworzywa sztucznego z wewnetrzna strona laminatu opakowaniowego, w ten sposób, aby obcieta ikrawedz warstwy nosnika byla zakry¬ ta przez te tasme. Sposób ten jest oczywiscie wy- 20 konalny, jednak z uwagi na relatywna trudnosc takiego sterowania tasma, aby ulozyla sie ona rze¬ czywiscie centrycznie na obcietej krawedzi, istnia¬ la juz od dluzszego czasu potrzeba znalezienia in¬ nego prostszego rozwiazania tego problemu. Obecny 25 wynalazek przedstawia wlasnie takie rozwiazanie, gdyz wskazuje on sposób wytwarzania tasmy la¬ minatu opakowaniowego, lacznie z normalna pro¬ dukcja laminatu i dzieleniem tasmy (przecinaniem zwoju), przy czym taki laminat opakowaniowy na- 30 daje sie do przerabiania w sposób normalny na 80 83280 832 3 opakowania, w których zostal wyeliminowany problem obcinanej krawedzi.Cecha znamienna wynalazku jest zatem to, ze wansitwe nosnika, przenoszona w kierunku po¬ dluznym, przecina sie wzdluznie na iszereg wez- 5 szych tasm, ulozonych wzdluz obok siebie. Tasmy rozsuwa sie nastepnie w kierunku poprzecznym tak, iz utworzone zostaja odstepy miedzy wymie¬ nionymi wezszymi tasmami, które przesuwa sie razem do przodu w jednej i tej samej plaszczy- 10 znie, oraz które powleka sie warstwa powlokowa.Warstwa powlokowa pokrywa zarówno oddzielone tasmy Jak, i odstepy miedzy nimi. Nastepnie wez¬ sze tasmy oddziela sie od siebie przez przeciecie warstwy pokrycia w miejiscach, w których znaj- 15 duja* sie odlstepy -miejdzy tasmami warstwy nos¬ nika.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony na ry¬ sunku, na którym fig. 1 przedstawia uproszczone schematycznie urzadzenie do laminowania tasm, 20 fig. 2 — urzadzenie do laminowania w rzucie po¬ ziomym, fig. 3 — w przekroju poprzecznym tasmy umieszczone w róznych polozeniach w urzadzeniu do laminowania, fig. 4 — w przekroju poprze¬ cznym tasmy powleczone z obydwóch stron, fig. 5 25 — w przekroju poprzecznym krawedziowe czesci tasmy przedstawionej na fig. 4 po jej rozdzieleniu na niezalezne odcinki, a fig. 6 — rózne rodzaje po¬ laczen tasm na zakladke.W celu jasniejszego przedisttawienia wylnailazku 30 zostanie najpierw opisany uklad przedstawiony na fig. li 2, po czym zostanie przedstawiony opis faktycznego zastosowania sposobu wykonania.Urzadzenie do laminowania i do przecinania tasmy przedstawione na fig. 1 12, sklada sie ze stojaka 35 dla walków 1, podtrzymujacego duzy zwój ma¬ terialu, który ma w gotowym laminacie stanowic warstwe nosnika. Jednym z przykladów takiego materialu jest papier.Urzadzenie 3 do przecinania tasmy, w celu po- 4Q dzielenia jej warstwy nosnika na tasmy o odpo¬ wiedniej szerokosci, sklada sie w zasadzie z nozy obrotowych, przystosowanych do pracy z przeciw- walkiem 15. Walec rozsuwajacy 5 jest zbiezny od srodka na boki. Znaczy to, ze srednica walca roz¬ suwajacego 5 jest najwieksza w srodkiu walka i stopniowo maleje w kierunku ku koncom walka.Urzadzenie wytlaczajace, sluzace do/wytlaczania materialu termoplastycznego oznaczone jest prze* 14. W tej wytlaczarce nastepuje wytlaczanie pod wysoMm cisnieniem goracego tworzywa sztucznego przez otwór o ksztalcie szczeliny, przez co powsta¬ je ciagla blona.Zespól walców 8 tworzy walce laminujace, to znaczy dwa wspólpracujace walce, z których przy¬ najmniej jeden jest przewaznie walcem chlodza- 55 c^JjJci^a odnosnikowa 6 dotyczy drugiego sto- jattarrt^E& walków, na którym umieszczony jest zwój materialu, który moze byc nakladany na warstwe nosnika. Drugie urzadzenie przecinajace jetet oznaczone przez 11. To drugie urzadzenie 60 przecinaijace, moze byc w zasadzie wykonane tak samo jak pierwsze, lecz w niektórych wypadkach moze byc korzystnym zapewnienie mozliwosci podgrzewania nozy urzadzenia przecinajacego, dla umozliwienia przeprowadzenia operacji szczelnego «5 4 zamkniecia w tym samym czasie, gdy odbywa sie operacja przecinania.W koncu oznaczono przez 12 beben do nawi¬ jania, na który mozna nawijac wykonczone tasmy laminowane.Przy zastosowaniu sposobu wytwarzania zgodne¬ go z wynalazkiem, umieszcza sie najpierw w stoja¬ ku dla walków 1 zwój materialu warstwy nos¬ nika 2. Tasma materialu nosnika 2, jak to juz uprzednio zaznaczono, jest na ogól za szeroka dla zastosowania jej jako gotowej tasmy materialu opakowaniowego. Dlatego tez nalezy tasme mate¬ rialu notótea; rozciac na szereg tasm, które posia¬ daja wymagana szerokosc. Dla wykonania tej operacji przecinania, tasme 2 wprowadza sie do przecinarki 3 wyzej podanego rodzaju, w której tasma zostaje, przy pomocy nozy obrotowych 3 po¬ dzielona w kierunku wzdluznym. Noze obrotowe 3 ustawione sa w sposób umozliwiajacy wspól¬ dzialanie z przeciwwalkiem 15, na który podawa¬ na jest tasma 2. Po przedzieleniu tasmy 2 na sze¬ reg oddzielnych tasm 4, zostaja one podane na wa¬ lec rozsuwajacy 5, który powoduje rozsuniecie ta¬ sm 4, lezacych po wykonaniu operacji przecinania scisle obok siebie, w sposób podany na fig. 2.Rozsuniecie, które ma byc uzyskane, jest zwykle nie wielkie i zakladamy, ze obecnie chcemy uzy¬ skiwac takie rozsuniecie tasm 4, w wyniku którego odstepy miedzy nimi posiadalyby szerokosc mie¬ dzy 2 i 10 mm.Po rozsunieciu tasm 4 w kierunku poprzecznym nastepuje podawanie Oddzielonych od siebie tasm 4 na prosty walek o stalej srednicy, dzieki czemu zatrzymane zostaje rozsuwanie tasm i odbywa sie dalsze przesuwanie tasm, które ulozone sa wzgle¬ dem siebie w jednej i tej samej plaszczyznie.Tasmy 4 zostaja teraz podane do przodu do sta¬ nowiska laminowania, które sklada sie z zespolu walców 8 i wytlaczarki. Blona z tworzywa sztu¬ cznego 9 zostaje wycisnieta z wytlaczarki 14, przy czym blona ta jest szersza niz szerokosc zajmowa¬ na przez zestaw pojedynczych tasm 4. Blona ta, która po opuszczeniu otworu wyjsciowego wytla¬ czarki 14 jest goraca i plastyczna, zostaje nalozona na tasmy 4 w ten sposób, ze zakrywa zarówno ta¬ smy z materialu nosnika 4 i odstepy miedzy nimi, oraz wystaje na okreslona odleglosc poza zewne¬ trzne brzegi, zewnetrznych tasm materialu nosni¬ ka.Jako wyjasnienie sluzy opis kolejnego naklada- nia tasmy materialu prefabrykowanego na tasmy materialu nosnika. Zaklada sie, ze szerokosc tasmy materialu 7, która zostaje odwinieta z drugiego zwoju zapasowego 6 odpowiada w zasadzie sze¬ rokosci blony wytloczonej z tworzywa (sztucznego.Oczywiscie nie jest konieczne aby tasmy ma¬ terialu nosnika 4 byly laminowane tymi prefabry¬ kowanymi tasmami materialu 7, który na przyklad moze byc folia metalowa, lecz opisany przyklad wskazuje, ze sposób wytwarzania zgodny z wyna¬ lazkiem moze byc stosowany równiez jprzy uzyciu prefabrykowamych folii metalowych.Tasma materialu nosnika 4, wycisnieta blona tworzywa sztucznego 9 i tasma materialu 7 zostaja zlozone i scisniete przez zestaw walców 8, w sklad którego wchodzi co .najmniej jeden walec chlodza-80 832 6 cy, za pomoca którego wytloczona warstwa two¬ rzywa sztucznego zostaje ochlodzona do tego sto¬ pnia, ze tworzywo sztuczne zostaje ustabilizowane.. Tasma laminatu 10 wytworzona w sposób opisa¬ ny, bedzie skladac sie z ta&m .materialu nosnika 4, które zostaly od siebie wzajemnie oddzielone, oraz z warstw 9 i 7, które utworzone beda odpowiednio z tworzywa sztucznego i folii metalowej, które zo¬ staly nawarstwione na tasmy materialu nosnika.Taka tasma laminatu zostaje podana na urzadze¬ nie przecinajace 11, w którym wytworzona tasma ciagla zostaje ponownie podzielona na trzy oddziel¬ ne tasmy przez [przeciecie w miejscach, odstepów 13, lezacyich imiedzy rozsunietymi tasmami 4.Oddzielne tasmy wytworzonego obecnie lamina¬ tu, które skladaja sie zawsze z warstwy nosnika i z waristw nalozonych na warstwe nosnika, z któ¬ rych przynajmniej jezdna jest warstwa tworzywa sztucznego, odznaczaja sie wszystkie tym, ze co najmniej warstwa tworzywa sztucznego wystaje na zewnatrz poza krawedzie tasmy warstwy nosni¬ ka, tworzac wystajace odcinki 16. Oddzielone ta¬ smy laminatu zostaja nawiniete na walce do ma¬ gazynowania 12. W niektórych wypadkach jest rzecza pozadana, aby obydwie strony tasmy ma¬ terialu nosnilka byly powleczone warstwa tworzywa sztucznego. W takim wypadku wykonuje sie przy po¬ mocy urzadzenia do przecinania 3 pierwsze prze¬ ciecie i rozsuniecie tasm w sposób normalny.Równiez pierwsze powleczenie tasm 4 rozsunie¬ tych w kierunku poprzecznymi, wykonywane jest w sposób wyzej opisany, lecz nastepnie na tasmy 4 naklada sie druga powloke z tworzywa sztu¬ cznego, po zmianie przy pomocy walków, kierunku przesuwania sie -tasmy.Dnugie powlekanie tworzywem sztucznym nie zostalo powyzej opisane, lecz jest ono w zasadzie wylkonywane w ten sam sposób jak nakladanie pierwszej powloki z tworzywa sztucznego. Po na¬ lozeniu drugiej powloki z tworzywa sztucznego, zostaje wytworzona tasma rozcieta przy pomocy urzadzenia przecinajacego 11 i w tym wypadku moga noze obrotowe byc przystosowane do ich podgrzewania, co oznacza, ze dwie warstwy two¬ rzywa sztucznego nalozone na material nosnika, zostaja doprowadzone do stapiania sie w tym sa¬ mym czasie, gdy warstwy tworzywa sztucznego zostaja przecinane w miejscu odstepów istnieja¬ cych miedzy, tasmami materialu nosnika. Tegd ro¬ dzaju stapianie powlok z tworzywa sztucznego po¬ woduje, iz tasma z materialu nosnika jest zajn- knieta wewnatrz otuliny z tworzywa sztucznego.Na fig. 3 przedstawiono przekroje odcinka ta¬ smy, które przeprowadzone w miejscach oznaczo¬ nych na fig. 2 przez A — A, B — B, C — C, D — D, E — E.Przekrój A — A przedstawia tasme materialu nosnika 2, która jeszcze nie zostala rozcieta, a któ¬ ra po przejsciu przez urzadzenie przecinajace 3 przybierze wyglad przedstawiony w przekroju B — B.Gdy tasma z materialu nosnika 2, która zostala rozcieta na oddzielne tasmy 4 przeszla przez walec rozsuwajacy, wówczas pojawi sie przekrój tasm 4, podany w przekroju C — C.Na stanowislku dó powlekania i laminowania; któ¬ re posiada walec 8 odbywasie powlekanie oddzfeldr nych tasm 4 nieprzerwana homogeniczna warstwa 9, 7, ktora^JeSt szersza niz laczna szerokosc tasm 4. 5 Jalk wyzej podano mozna powloki wykonywac jako powloki Wytlaczane w postaci blony z tworzywa sztucznego lub przez nawarstwianie blony parefa- brykowanej. Warstwa powloki oznaczona jest na fig. 3 liczba 18 i nalezy zwrócic uwage, ze warstwa io ta moze sklada- sie z warstwy tworzywa sztuczne¬ go, z warstwy folii, z warstwy metalowej, lub tworzyc kombinacje tych materialów. Przekrój D — D przedstawia sposób powlekania oddzielonych tasm materialu nosnika, warstwa powlokowa 18, 15 która nie tylko zakrywa tasmy 4 na calej szeroko¬ sci, lecz przykrywa równiez odstepy 13 miedzy tasmami i wystaje odcinkami 16 poza zewnetrzne tasmy 4.Tasmy 4 polaczone warstwa powloki 18 zostaja 20 nastepnie ponownie oddzielone przy pomocy urza¬ dzenia przecinajacego 11 za pomoca ciecia 17 i tworza w ten sposób oddzielne tasmy 10, które posiadaja warstwe powloki, zakrywajaca jedna strone tasm i wystajaca poza boczne krawedzie 25 tasm. W celu uzyskania pozadanego ksztaltu ta¬ smy, nalezy oddzielic tasmy 4, które polaczone sa warstwa powlokowa 18, w miejscach odstepów 13 polozonych miedzy tasmami z materialu nosnika, w sposób przedstawiony na fig. 2. Wynik uzyskany 3p Po wykonaniu tej drugiej operacji przecinania, przedstawiono w przekroju E — E fig. 3.Jak juz uprzednio podano, mozna oczywiscie obrócic tasme, po powleczeniu jednej strony od¬ dzielonych tasm z materialu nosnika i powlekac 35 w ten sam sposób strone przeciwlegla tasmy. Po takiej operacji powlekania uzyskuje sie tasme w rodzaju przedstawionej na fig. 4. Jezeli warstwa powloki 18 tej tasmy obejmuje jakas warstwe ma¬ terialu termoplastycznego, na przyklad polietylen, mozliwe jest szczelne .zamkniecie obcietego brzegu tasmy z materialu nosnika przez wykonanie ope¬ racji ciecia na ogrzewanej przecinarce. Przecinarka ta wykona zarówno przeciecie warstwy powlo¬ kowej 18 w miejscu odstepów 13, jak i zgrzeje ze soba wymienione warstwy termoplastyczne, w; ob- 4 szarze przeciecia, w wyniku czego powstanie strefa ciecia w rodzaju przedstawionej na fig. 5. Jezeli chcemy, aby, czesci wystajace poza zewnetrzne krawedzie tasm zewnetrznych, zostaly równiez po¬ laczone, mozna to oczywiscie latwo wykonac, powo- w dujac aby krawedzie tasm zewnetrznych, przechodzily miedzy dwoma podgrzanymi walkami dociskowymi, przy pomocy których zo¬ stana warstwy powloki scisniete i spojone.Odmiane sposobu polaczenia na zakladke przed- 55 stawiono na fig. 6, które mozna zastosowac, jezeli z tasmy materialu opakowaniowego ma byc, przez polaczenie ze soba podluznych krawedzi tasmy, uksztaltowana rura.Polaczenie na zakladke typu konwencjonalnego, 60 przedstawia fig. 6a. W polaczeniu tym nalezy w celu zakrycia obcietej krawedzi 25 warstwy nosnika, zastosowac nad zlaczem tasme nakrywa¬ jaca 21. Polaczenia tego typu, które zostaly zakry¬ te tasma, musza byc zastosowane wówczas, gdy 65 tasme z materialu opakowaniowego wykonano80 f 7 W:ten sposób, ze szersza tasme warstwy nosnika, podleczono wlasciwym materialem powlokowym, a nastepnie tasma ta zostala podzielona przez roz¬ ciecie (tasmy powleczonej. W tak pocietych tasmach materialu opakowaniowego, warstwy materialu nosnika i warstwy powlokowe, beda przylegac do siebie krawedziami, a warstwa powloki nie bedzie wystawac poza warstwe nosnika. Polaczenia wyko¬ nane przy uzyciu materialów powlokowych, wy¬ tworzonych zgodnie z wynalazkiem, przedstawio¬ no na filg. 6b i Ge.Fig. 6b przedstawia w jaki sposób wykonuje sie polaczenie zakladkowe przy uzyciu tasmy materia¬ lu opakowaniowego, którego jedrna strona zostala powleczona materialem powlokowym. Jak widac na rysunku, warstwa zwrócona jest do wnejtrza utosafcaltowanej nury, przy czym krawedz 23 po¬ wloki, która wystaje poza material nosnika, zostaje szczelnie polaczona z warstwa powlokowa w oko¬ licy przeciwleglej krawedzi tasmy z materialu opa¬ kowaniowego. Zaklada sie przy tym, ze oczywiscie warstwa powlokowa nie powinna wchlaniac cieczy i ze przynajmniej zewnetrzna warstwa warstwy powlokowej wykonana jest z (materialu nadajacego sie do szczelnego laczenia, dzieki czemu mozna wykonac wodoszczelne i trwale zamkniecie.Polaczenie rurowe, w którym zlaczono ze soba przy pomocy polaczenia zakladkowego, przeciwle¬ gle stnony tasmy, wykonanej z materialu powle¬ czonego obustronnie, zgodnie z wynalazkiem, przedstawia fig. 6c.Wobec tejgo, ze obcinane krawedzie warstwy materialu nosnika tej tasmy sa calkowicie i szczelnie zamkniete, dzieki temu, ze wystajace warstwy powloki zostaly ze soba zlaczone w po¬ staci zamkniecia wodoszczelnego, nie zachodzi po¬ trzeba sitosowania srodków, które zapewnilyby, aby obcinane krawedzie materialu nosnika byly wodoszczelne.Jest oczywiscie mozliwe, w ramach idei zawar¬ tej w wynalazku, modyfikowac zarówno urzadze¬ nia, które w sposób schematyczny opisano powyzej, jak i material wytwarzany przy zastosowaniu tego procesu technologicznego. Sklad warstwy powloko¬ wej mozna wobec tego zmieniac w sposób dowolny, a takze mozna zmieniac urzadzenie uzywane do nakladania warstw powlokowych i do rozsuwania tasm. Podstawowa idea objeta wynalazkiem jest jednakze wytwarzanie, z szerszej tasmy materia¬ lu nosnika, szeregu wezszych tasm, które zostaja nastepnie razem pokryte warstwa powlokowa, któ¬ ra wystaje poza zewnetrzne krawedzie wezszych tasm. 832 8 PL PL PL PL