Pompa jedno lub wielostopniowa samozasysajaca i Przedmiotem wynalazku jest pompa jedno lub wielostopniowa samozasysajaca, która posiada ka¬ dlub z króccami ssacym i tloczacym jak i prze¬ strzen ssaca i przestrzen tloczaca a wewnatrz ka¬ dluba wirnik oraz jego wyposazenie.Znany jest fakt, ze do ssania plynów na duza wysokosc stosuje sie zwykle takie pompy wirowe, które po jednorazowym wypelnieniu za pomoca stale znajdujacej sie w kadlubie cieczy, moga prze¬ nosic równiez powietrze lub inne osrodki gazowe.Dlatego tez sa one w stanie zassac z kanalu ssa¬ cego powietrze, które sie tam dostalo i podnosic ciecz na wyzszy poziom.Najczesciej stosowana samozasysajaca pompa wirowa jest w swoim dzialaniu podobna do pom¬ py prózniowej z pierscieniem wodnym — wlas¬ ciwie do pompy wodnej, której kolo wirnika otwarte z obu stron musialoby stykac sie z ka¬ dlubem teoretycznie bez szczeliny, poniewaz dzia¬ lanie samozasysajace maleje silnie ze wzrostem szczeliny. Z tego wzgledu konstrukcja ta wymaga starannej obróbki i montazu. Równoczesnie wyka¬ zuje ona jednak mala zywotnosc w przypadku cie¬ czy wywolujacej scieranie w postaci erozji lub korozji.W innych rozwiazaniach konstrukcyjnych, przy czym i dla nich sprawa pasowania jest równiez wazna, znajdujaca sie w kadlubie ciecz dostaje sie przez specjalne elementy prowadzace z powro¬ tem do wirnika, porywajac za soba pecherzyki po- 20 25 30 wietrza. Odpowiednio powiekszone wymiary kadlu¬ ba pozwalaja na wydzielenia i usuniecie pecherzy¬ ków powietrza. Te konstrukcje wymagaja równiez starannej obróbki oraz montazu, a ich zakres sto¬ sowania jest takze ograniczony. Na skutek skom¬ plikowanego ruchu cieczy i konstrukcji opartej na doswiadczeniu brak dla tych rozwiazan odpowied¬ nich metod obliczeniowych.Celem wynalazku jest stworzenie takiej wirowej pompy samozasysajacej, w której dokladne paso¬ wanie miedzy czesciami obracajacymi sie a czes¬ ciami nieruchomymi jest zbedne i która moze byc wystarczajaco dokladnie obliczona za pomoca zna¬ nych metod obliczeniowych.Wynalazek opiera sie na fakcie, ze mozliwe jest celowe wykonanie i oparte na wyliczeniach zwy- miarowanie podzielonej na wieksza liczbe zespo¬ lów pompy samozasysajacej, której dzialanie jest wynikiem sprzezenia trzech róznych urzadzen, a mianowicie pompy wirowej, pompy strumienio¬ wej i wirówki lub cyklonu, przy czym wydajnosc pompy mozna okreslic z góry przez skomasowa¬ nie obliczen odnoszacych sie do tych trzech urza¬ dzen, podczas gdy zadne z tych urzadzen nie two¬ rzy pojedynczo dzialajacego zespolu, a wiec nie moze byc traktowane jako oddzielny zespól kon¬ strukcyjny.Podany wyzej cel zostal rozwiazany wedlug wy¬ nalazku w ten sposób, ze pompa zostala zaopat¬ rzona w kanal kierowniczy o przekroju kolowym 69 66869 668 laczacy plaszczyzne wylotowa wirnika z organem do zmniejszania pedu, w co najmniej jeden organ w postaci pompy strumieniowej polaczony z prze¬ strzenia ssania, wlaczony pomiedzy organ do zmniejszania pedu i plaszczyzne wlotowa wirnika, oraz w organ do zmniejszania pedu z kanalu kie¬ rowniczego do przestrzeni tlocznej.Organ do zmniejszania pedu umieszczony mie¬ dzy kanalem kierowniczym a konfuzorem jest ko¬ rzystnie uksztaltowany w postaci kola cofajacego z powrotem, którego lopatki sa przerwane w ta¬ kich miejscach, ze wolne przestrzenie utworzone w lopatkach tworza nie tylko czesc przestrzeni ssania lecz takze czesc przestrzeni tlocznej.W korzystnym rozwiazaniu wedlug wynalazku sa wykonane jeden lub wiecej dodatkowych otwo¬ rów ssacych na scianie dyfuzora pompy strumie¬ niowej.W innego rodzaju rozwiazaniu wedlug Wynalaz¬ ku wirnik jest zamkniety, przy czym przedluzenia pokryw wirnika tworza wirujacy kanal kierowni¬ czy, w którego wewnetrznej pobocznicy sa wyko¬ nane naciecia.Przy wielostopniowej pompie wolne przestrzenie wykonane w organie do zmniejszania pedu wla¬ czonym w zamkniety obieg sa dolaczone korzyst¬ nie do utworzonego przez sciane przewodu, który tworzy równoczesnie przestrzen ssania drugiego stopnia.Pompa samozasysajaca wedlug wynalazku posia¬ da nastepujace zalety.Miedzy czesciami stalymi i czesciami wirujacy¬ mi pompy zbedne jest dokladne pasowanie, ponie¬ waz eksploatacja jest zapewniona równiez przy szczelinie wiekszej o 1 — 2 rzedy wielkosci. Z te¬ go wynikaja trzy praktyczne zalety: obróbka i montaz ulegaja uproszczeniu; przy scieraniu ko¬ rozyjnym lub erozyjnym powstaje tylko nieznacz¬ ne, powolne obnizenie wydajnosci, co zapewnia dluga zywotnosc; najwazniejsza zaleta wynika z mozliwosci stosowania tworzyw termoplastycznych, których zastosowanie w konstrukcjach znanych ty¬ pów nie jest mozliwe Wskutek tego pompa samozasysajaca wedlug wynalazku moze byc wytwarzana i stosowana w wiekszych wersjach w wykonaniu odpornym na korozje o wiele taniej w stosunku do znanych typów.Poza tym mozna pompe obliczyc przez podzial na zespoly czastkowe dla zadanej wydajnosci, przy czym obliczenia dla poszczególnych zespolów czastkowych moga byc dokonywane sumarycznie.Pompa wedlug wynalazku jest uwidoczniona w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia pompe jednostopniowa wirowa w przekroju podluznym, fig. 2 — ksztalt i uklad lopatek organu do zmniejszania pedu, a na fig. 3 r— pompe dwustopniowa w przekroju podluznym.Na fig. 1 przedstawiono pompe jednostopniowa samozasysajaca. Kadlub 15 zaopatrzony w króciec ssacy 1 i króciec tloczny 11 posiada organ 7 do zmniejszania pedu przedstawiony dokladnie na fig. 2, W tym organie 7 do zmniejszania pedu utworzone sa puste przestrzenie 12, które lacza króciec ssania 1 z przestrzenia ssania 2. Kadlub 15 posiada poza tym umieszczony w osi pomp^r konfuzor 8. Kadlub 15 tworzy równoczesnie ze¬ wnetrzny plaszcz kanalu kierowniczego 6 o prze¬ kroju kolowym, którego plaszcz wewnetrzny two- 5 rzy plaszcz zewnetrzny czesci stalej przylaczonej do kadluba 15. Stala czesc 16 posiada poza tym przestrzen ssania 2, odgraniczona od kanalu kierow¬ niczego 6, a dalej dyfuzor 4 tworzacy oddzielny zespól ustawiony osiowo i przylaczony do konfu- io zora 8. Pomiedzy dyfuzorem 4 i konfuzorem 8 znajduje sie szczelina ssaca 3. Dyfuzor 4 i kon¬ fuzor 8 pracuja jako pompa strumieniowa.W szczelinie wychodzacej z zewnetrznego plasz¬ cza stalej czesci w kierunku osi pompy zamoco- 15 wany jest organ 9 do zmniejszania pedu, który jest dolaczony poprzez przestrzen tloczna 10 do przestrzeni pustych 13 utworzonych w organie 7 do zmniejszania pedu, a przez nie jest polaczony z króccem tlocznym 11. Organ 7 do zmniejszania 20 pedu jest odciety od przestrzeni ssania 2 wzgled¬ nie od przestrzeni tlocznej 10 za pomoca pokryw.Ze stala czescia 16 laczy sie znany wirnik 5.Kadlub 15 jest za wirnikiem 5 zamkniety za po¬ moca pokrywy 19. Wirnik 5 moze byc wykonany 25 w postaci otwartej lub zamknietej. W przypadku, gdy wirnik 5 jest otwarty, jak to pokazano na fig. 1, wtedy pracuje w polaczeniu ze stalym ka¬ nalem kierowniczym 6 jako cyklon. W przypadku, gdy wirnik 5 jest zamkniety, przedluzenia pokryw 30 wirnika, w których nie ma lopatek, tworza kanal kierowniczy 6a, który w tym przypadku wiruje razem z wirnikiem. W powierzchni plaszcza wi¬ rujacego kanalu kierowniczego 6a na stronie skie¬ rowanej do osi pompy sa wykonane wyciecia 18 35 pracuja razem jako wirówka.Na fig. 3 przedstawiono wielostopniowa kon¬ strukcje pompy samozasysajacej. Czesci skladowe oznaczone tymi samymi liczbami sa identyczne z opisanymi czesciami konstrukcji jednostopnio- 40 wej. Róznica polega na tym, ze przestrzenie pu¬ ste 13 utworzone w organie do zmniejszania pedu nie sa polaczone bezposrednio z króccami ssacy¬ mi 11, a z kanalem 17 utworzonym w kadlubie 15, prowadzacym do wlotu pierwszego wirnika kon- 45 wencjonalnej pompy wielostopniowej.Pompa jednostopniowa samozasysajaca wedlug -wynalazku pjracuje w nastepujacy sposób.Przed pierwszym uruchomieniem zalewa sie pompe ciecza, przy czym ta ilosc cieczy pozostaje 50 nastepnie stale w pompie. Podczas ruchu wirnik 5 tloczy te znajdujaca sie w pompie ilosc cieczy w zamknietym obiegu przez kanal 6, poprzez organ 7 do zmniejszania pedu w postaci kola cofajacego i przez pompe strumieniowa 8, 4 z powrotem do 55 wirnika 5.Drugi koniec nie pokazanego na rysunku kana¬ lu ssacego dolaczonego do krócca ssacego 1, w któ¬ rym brak zaworu zwrotnego, jest zanurzony w zbiorniku cieczy, równiez nie pokazanym na ry¬ so sunku. W kanale ssacym znajduje sie powietrze, które musi byc z niego wyssane. To powietrze, które ma byc wyssane lub tez inny gaz przedo¬ staje sie przez króciec ssacy 1 do przestrzeni ssa¬ nia 2, a nastepnie poprzez szczeline ssaca 3 do* 65 dyfuzora 4. Tutaj miesza sie z krazaca w wewne-5 trznym obiegu ciecza i przedostaje sie do wirni¬ ka 5. Wychodzaca z duzym pedem mieszanina po¬ wietrza i cieczy przedostaje sie do kanalu kiero¬ wniczego 6, gdzie rozdziela sie. Ciecz kontynuuje dalej swój ruch wzdluz plaszcza kanalu kierowni¬ czego 6 i przeplywa przez organ 7 do zmniejsza¬ nia pedu i konfuzor 8 z powrotem do dyfuzora 4, gdzie znowu dostaje sie na wirnik 5. Powietrze zostaje oddzielone na wewnetrznej powierzchni warstwy pierscienia cieczy i wydala sie przez otwór wzglednie otwory wykonane w wewnetrznym plaszczu kanalu kierowniczego 6, poprzez organ do zmniejszania pedu 9, przestrzen tloczna 10 i króciec tloczny 11.W ten sposób dzialaja wirnik 5, kanal kierow¬ niczy 6 oraz otwór wzglednie otwory wychodzace z kanalu kierowniczego w kierunku dolnej osi ja¬ ko cyklon rozdzielajacy mieszanine powietrza i cie¬ czy, wzglednie jako wirówka.Po wyssaniu powietrza prowadzi sie dalej tloczona ciecz w sposób wyzej opisany.Ilosc tloczonej cieczy moze byc z jednej strony zwiekszona w ten sposób, ze na wydluzajacej sie drodze dyfuzora 8 blisko wirnika 5 wykonuje sie otwory ssace 14, które ulatwiaja przeplyw zassa¬ nej cieszy na wirnik 5. Przez te otwory 14 wpada mianowicie zassana ciecz bezposrednio na wir¬ nik 5. Z drugiej strony ilosc tloczonej cieczy moze byc podwyzszona równiez w ten sposób, ze wyko¬ nuje sie w pompie, szereg wspólosiowo umieszczo¬ nych zespolów konfuzor-dyfuzor.Charakter dzialania samozasysajacego pompy wielostopniowej jest identyczny z charakterem dzialania pompy jednostopniowej. PL PL PL