PL63667Y1 - Krętlik łańcucha do łańcuchów napędowych, zwłaszcza łańcuchów strugowych - Google Patents

Description

2 PL 63 667 Υ1

Opis wzoru

Przedmiotem wzoru użytkowego jest krętlik łańcucha do łańcuchów napędowych, zwłaszcza łańcuchów strugowych, znajdujący zastosowanie w szczególności w napędach podziemnych maszyn urabiających. Łańcuchy napędowe stosowane są w górnictwie podziemnym w charakterze elementów pociągowych dla strugów węglowych pracujących w warunkach bardzo dużych sił statycznych i dynamicznych. W agregatach strugowych łańcuch napędowy wprowadzony jest do kanałów łańcuchowych i gdy strug znajduje się w ruchu, podlega różnym obciążeniom, również poprzecznym, mogącym powodować jego skręcanie. Dzięki krętlikom wbudowanym w nitkę łańcucha napędowego eliminuje się przekręcanie, lub skręcanie ogniw łańcucha, również w przypadku naprawy uszkodzonego ogniwa w nitce łańcucha napędowego.

Znany jest, na przykład z niemieckiego opisu patentowego DE 24 38 651 A1 krętlik łańcuchowy z obudową połączoną rozłącznie z zaczepami ogniwowymi, które poprzez tłokokształtny element oporowy, zestaw sprężyn w charakterze tłumika i łożysko kulkowe są osadzone obrotowo w obudowie. Z zaczepami ogniwowymi łączone są przykładowo za pomocą zamka łańcuchowego, końce łańcucha napędowego. Łożysko kulkowe zlokalizowane jest między sprężynami a dnem obudowy, dzięki czemu zabezpieczone jest przed szybkim uszkadzaniem pod wpływem obciążeń eksploatacyjnych.

Celem wzoru użytkowego jest opracowanie konstrukcji krętlika łańcuchowego o prostej budowie, umożliwiającego płynny ruch i wytrzymującego oddziaływanie wysokich sił powstających przy pracy urządzenia, zwłaszcza wysokowydajnego agregatu strugowego.

Istota wzoru użytkowego polega na tym, że krętlik ma łożysko w postaci łożyska ślizgowego, utworzonego przez składające się na nie co najmniej dwie tarcze ślizgowe.

Celowym jest, gdy obudowa posiada wewnętrzne dno z otworem przelotowym dla trzonu zaczepu ogniwowego, na którym wspiera się łożysko ślizgowe jedną ze swych tarcz ślizgowych. Korzystnie otwór przelotowy wykonany jest w dnie cylindrycznej lub cylindrokształtnej obudowy, przy czym dno obudowy z otworem przelotowym może być utworzone przez występ w kształcie pierścienia lub kryzy. Dno obudowy jest cofnięte korzystnie ku wnętrzu komory obudowy. W korzystnym wykonaniu trzon zaczepu ogniwowego przechodzi na wskroś przez tarcze ślizgowe i połączony jest rozłącznie ze zlokalizowanym w komorze wewnętrznej obudowy elementem oporowym, przez co korpus elementu oporowego może wspierać się na obracającej się wraz z trzonem tarczy ślizgowej łożyska ślizgowego, luźno przylegając do niej.

Korzystnym jest również, gdy trzon zaczepu ogniwowego połączony jest z korpusem elementu oporowego za pomocą złącza gwintowego. W takim przypadku celowym jest, aby to złącze gwintowe było zabezpieczone elementem zabezpieczającym, przeciwdziałającym niezamierzonemu odłączeniu się trzonu od korpusu elementu oporowego, nawet przy wysokich obciążeniach krętlika.

Element zabezpieczający może obejmować przynajmniej jeden, a korzystnie trzy sworznie zabezpieczające, które rozmieszczone na obwodzie wchodzą kształtowo w wybrania szczelinowe pomiędzy trzonem zaczepu ogniwowego, a elementem oporowym i zapobiegają luzowaniu się złącza gwintowego, łączącego te części krętlika. Osadzenie sworzni zabezpieczających jest możliwe, gdy wybrania szczelinowe w płaszczowej powłoce trzonu i wewnętrznej powierzchni korpusu elementu oporowego zlokalizowane są naprzeciw siebie, dzięki czemu każdy jeden sworzeń zabezpieczający wchodzi równocześnie w odpowiadające sobie i ku sobie skierowane wybrania szczelinowe. Sworznie zabezpieczające mogą mieć przekrój okrągły, ale również możliwym jest ich przekrój owalny, bądź kanciasty, byle tylko były odpowiednio dopasowane do kształtu wybrań szczelinowych.

Celowym jest również takie wykonanie krętlika, w którym położenie sworzni zabezpieczających w wybraniach szczelinowych zabezpieczone jest dodatkowo przed zluzowaniem za pomocą pierścienia rozprężnego, przykładowo pierścienia Seegera, osadzonego na końcu trzonu zaczepu ogniwowego. W podstawowym wykonaniu krętlika, między elementem oporowym a dnem obudowy zlokalizowane są tylko tarcze ślizgowe łożyska ślizgowego.

Korzystnym jest jednak, gdy między elementem oporowym a dnem obudowy, oprócz łożyska ślizgowego znajdują się dodatkowo pierścienie pośrednie lub zderzaki dla wytłumienia obciążeń dynamicznych.

Najlepiej jest, gdy tarcze ślizgowe, składające się na łożysko ślizgowe są szlifowane i/lub hartowane, oraz korzystnie posiadają ślizgowe powierzchnie lakierowane. 3 PL 63 667 Υ1

Tarcze ślizgowe mogą być dodatkowo smarowane dla dalszego obniżenia tarcia, co realizowane jest za pomocą rowka ze środkiem smarnym, znajdującego się w obudowie w strefie tarcz ślizgowych. W preferowanym wykonaniu krętlika korpus uchwytu drugiego zaczepu ogniwowego połączony jest z obudową rozłącznie, korzystnie za pomocą złącza gwintowego, zabezpieczonego przed samoczynnym luzowaniem za pomocą przynajmniej jednego kołka rozprężnego.

Pożądaną jest taka budowa krętlika, w której w otworze przelotowym dna obudowy znajduje się szczelnie przylegające do trzonu zaczepu ogniwowego uszczelnienie, które blokuje przenikanie do wnętrza obudowy wilgoci i pyłu węglowego, a równocześnie zapobiega wypływowi na zewnątrz ewentualnego środka smarnego.

Dodatkowo dno obudowy od strony przeciwnej komorze wewnętrznej obudowy może być wyposażone w kolejny, osadzony w pierścieniu nośnym pierścień uszczelniający, względnie pierścień wspierający trzon zaczepu ogniwowego, przylegający do powierzchni trzonu, przy czym pierścień nośny w profilu ma kształt zbliżony do litery L, co stanowi dalsze zabezpieczenie wnętrza krętlika przed wnikaniem zanieczyszczeń, a jednocześnie stanowi pomocnicze prowadzenie trzonu zaczepu ogniwowego w obudowie.

Zasadniczą zaletą krętlika według wzoru użytkowego jest zastosowanie w nim łożyska ślizgowego, złożonego z tarcz ślizgowych, co gwarantuje długą żywotność krętlika przy występowaniu sił pociągowych łańcucha napędowego o znacznych, zmieniających się wartościach tych sił, jako że siły nacisku działające na łożysko równomiernie rozkładają się na powierzchni ślizgowej pomiędzy tarczami ślizgowymi. Tarcze ślizgowe są przy tym tak dobrane, że również przy występowaniu wysokich sił docisku wykazują niewielki opór cierny. Służy temu celowi wykonanie tarcz ślizgowych o możliwie największej twardości i gładkości oraz dodatkowe lakierowanie ślizgowych powierzchni, z ewentualnym ich smarowaniem. Środek smarny może być również wykorzystywany do smarowania powierzchni korpusu elementu oporowego, co ułatwia poślizg tego elementu oporowego i powoduje szybką reakcję krętlika na ewentualne przekręcenia łańcucha napędowego. Dalszą zaletą jest proste konstrukcyjnie rozłączne połączenie podzespołów krętlika, zasadniczo ułatwiające jego montaż i demontaż oraz wymianę poszczególnych elementów składowych.

Wzór użytkowy został przedstawiony na rysunku, na którym pokazano krętlik w podłużnym przekroju osiowym z dwoma współpracującymi z nim ogniwami łańcuchowymi.

Krętlik 1 z jednej strony połączony jest poprzez zaczep ogniwowy 2 z ogniwem łańcuchowym 3 jednego końca nie narysowanego łańcucha strugowego, a z drugiej strony połączony jest zaczepem ogniwowym 4 z ogniwem łańcuchowym 3' drugiego końca łańcucha strugowego. Ogniwo łańcuchowe 3 jest więc przyłączone do uchwytu 5 zaczepu ogniwowego 2, a ogniwo łańcuchowe 3' jest przyłączone do uchwytu 6 zaczepu ogniwowego 4. Krętlik 1 posiada obudowę 7 w kształcie cylindra, która w jednym swym końcu połączona jest rozłącznie z zachowaniem odporności na skręcanie z zaczepem ogniwowym 2, a na drugim jej końcu znajduje się zaczep ogniwowy 4 ze swym trzonem 8, ułożysko-wany obrotowo względem kryzy 9 obudowy 7. Kryza 9 obudowy 7 jest cofnięta do komory wewnętrznej 10 i wyposażona jest w okrągły otwór przelotowy 11 dla trzonu 8. Trzon 8 zaczepu ogniwowego 4 przechodzi przez otwór przelotowy 11 z zachowaniem luzu i również z niewielkim luzem połączony jest z cylindrycznym korpusem elementu oporowego 12 zlokalizowanego w cylindrycznej komorze wewnętrznej 10 obudowy 7. Element oporowy 12, połączony z trzonem 8 z zachowaniem odporności na skręcanie, wspiera się na kryzie 9 poprzez łożysko ślizgowe 13 obejmujące trzon 8 i składające się z dwóch wspartych o kryzę 9 obudowy 7, względnie na korpusie elementu oporowego 12, dwóch tarcz ślizgowych 13', 13". Łańcuch strugowy poprzez obrót zaczepu ogniwowego 4 z jego trzonem 8 i korpusem elementu oporowego 12 może się kręcić w stosunku do zaczepu ogniwowego 2 połączonego na sztywno z obudową 7. Duża siła pociągowa łańcucha strugowego powoduje dużą siłę docisku pomiędzy tarczami ślizgowymi 13', 13", a hartowanie, celowe szlifowanie i nakładanie powłok lakierniczych ma na celu zminimalizowanie sił tarcia łożyska ślizgowego 13 przy dużych obciążeniach krętlika 1.

Montaż krętlika 1 następuje w taki sposób, że w pierwszej kolejności korpus elementu oporowego 12 zostaje połączony za pomocą złącza gwintowego 14 z przełkniętym przez otwór przelotowy 11 trzonem 8 w jego części końcowej, a potem to złącze gwintowe 14 zostaje zablokowane przed wykręceniem za pomocą trzech, rozmieszczonych na obwodzie, sworzni zabezpieczających 15, wchodzących w naprzeciwległe wybrania szczelinowe 12a w korpusie elementu oporowego 12 i wybrania szczelinowe 16 w trzonie 8. Z kolei sworznie zabezpieczające 15 zabezpieczone są przed

Claims (14)

1. 4 PL 63 667 Υ1 wypadnięciem z wybrań szczelinowych 12a, 16 za pomocą pierścienia rozprężnego 17 zlokalizowanego na końcu trzonu 8. W następnej kolejności zaczep ogniwowy 2 łączony jest z obudową 7 przez złącze gwintowe 18 między masywnym korpusem 19, wykonywanym jako jedna część z uchwytem 5, a cylindryczną nagwintowaną, wewnętrzną ścianą 20 obudowy 7. To złącze gwintowe 18 zabezpieczone jest za pomocą dwóch kołków rozprężnych 21 promieniowo przechodzących przez korpus 19. Korpus 19 zamyka komorę wewnętrzną 10 obudowy 7 tak, że również od tej strony tworzy się blokada przeciwdziałająca wnikaniu pyłu i wilgoci. Na drugim końcu obudowy 7 jej komora wewnętrzna 10 uszczelniona jest pierścieniem 22 działającym między trzonem 8 a otworem przelotowym 11, osadzonym w obwodowym wpuście wokół otworu przelotowego 11, zlokalizowanym w kryzie 9 obudowy 7. Kolejne uszczelnienie 23 przylegające do trzonu 8 zlokalizowane jest na zwróconej ku uchwytowi 6 zewnętrznej stronie kryzy 9 obudowy 7. Uszczelnienie 23 obejmowane przez pierścień nośny 24, posiadający w profilu kształt zbliżony do litery L, zlokalizowane jest tak, że przylega do cofniętej kryzy 9 obudowy 7. Pierścień nośny 24 osadzony jest na poziomie zwróconej w stronę uchwytu 6 powierzchni czołowej 25 obudowy 7 i zamocowany jest do obudowy 7 za pomocą elementu mocującego 26, korzystnie przyspawanego na powierzchni czołowej 25 do pierścienia nośnego 24. W ramach przedmiotowego wzoru użytkowego mogą istnieć modyfikacje, mieszczące się w zakresie zależnych zastrzeżeń ochronnych. Przykładowo krętlik 1 może dodatkowo posiadać zderzak w postaci zestawu sprężyn, zlokalizowany pomiędzy korpusem elementu oporowego 12 a łożyskiem ślizgowym 13, co umożliwiałoby amortyzowanie wstecznych sił pociągowych krętlika 1. Zastrzeżenia ochronne 1. Krętlik łańcucha do łańcuchów napędowych, zwłaszcza strugowych dla górnictwa podziemnego, wyposażony w obudowę, połączony z nią zaczep ogniwowy do łączenia z jednym końcem łańcucha napędowego, oraz zaczep ogniwowy z trzonem do łączenia z drugim końcem łańcucha napędowego, przy czym ten zaczep ogniwowy z trzonem ułożyskowany jest obrotowo w obudowie za pomocą łożyska, znamienny tym, że łożysko ślizgowe /13/ utworzone jest przez tworzące całość dwie tarcze ślizgowe /13', 137.
2. 2. Krętlik według zastrz. 1, znamienny tym, że obudowa /7/ posiada dno /9/ z otworem przelotowym /11/ dla trzonu /8/, na którym wspiera się łożysko ślizgowe /13/.
3. 3. Krętlik według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że trzon /8/ przechodzi na wskroś przez tarcze ślizgowe /13', 13"/ i połączony jest rozłącznie ze zlokalizowanym w komorze wewnętrznej /10/ obudowy /7/ elementem oporowym /12/.
4. 4. Krętlik według zastrz. 3, znamienny tym, że trzon /8/ połączony jest rozłącznie z elementem oporowym /12/ za pomocą złącza gwintowego /14/.
5. 5. Krętlik według zastrz. 4, znamienny tym, że złącze gwintowe /14/ zabezpieczone jest elementem zabezpieczającym /15,17/.
6. 6. Krętlik według zastrz. 3 albo 4, albo 5, znamienny tym, że element zabezpieczający /15,17/ obejmuje przynajmniej jeden, a korzystnie trzy sworznie zabezpieczające /15/, które rozmieszczone na obwodzie wchodzą kształtowo w wybrania szczelinowe /12a, 16/ pomiędzy trzonem /8/ a elementem oporowym /12/ i zapobiegają zluzowaniu się złącza gwintowego /14/.
7. 7. Krętlik według zastrz. 6, znamienny tym, że położenie sworzni zabezpieczających /15/ wwybraniach szczelinowych /12a, 16/ zabezpieczone jest przed zluzowaniem za pomocą pierścienia rozprężnego /17/ osadzonego na końcu trzonu /8/ zaczepu ogniwowego /4/.
8. 8. Krętlik według zastrz. 3 albo 4, albo 5, znamienny tym, że między elementem oporowym /12/ a dnem /9/ obudowy /7/ zlokalizowane są tarcze ślizgowe /13', 137 łożyska ślizgowego /13/.
9. 9. Krętlik według zastrz. 8, znamienny tym, że między elementem oporowym /12/ a dnem /9/ znajdują się dodatkowo pierścienie pośrednie lub zderzaki do wytłumienia obciążeń dynamicznych.
10. 10. Krętlik według jednego z zastrz. 1 do 9, znamienny tym, że tarcze ślizgowe /13', 137 są szlifowane i/lub hartowane i korzystnie posiadają ślizgowe powierzchnie lakierowane.
11. 11. Krętlik według zastrz. 10, znamienny tym, że w strefie tarcz ślizgowych /13', 137 w obudowie /7/ znajduje się rowek ze środkiem smarnym, zwłaszcza smarem albo olejem, dzięki czemu pomiędzy tarczami ślizgowymi /13', 137 tworzy się film smarujący. 5 PL 63 667 Υ1
12. 12. Krętlik według jednego z zastrz. 1 do 11, znamienny tym, że korpus /19/ uchwytu /5/ zaczepu ogniwowego /2/ połączony jest z obudową/7/ rozłącznie, korzystnie za pomocą złącza gwintowego /18/, zabezpieczonego przed zluzowaniem za pomocą co najmniej jednego kołka rozprężnego /21/.
13. 13. Krętlik według jednego z zastrz. 1 do 12, znamienny tym, że w otworze przelotowym /11/ dna /9/ obudowy /7/ znajduje się uszczelnienie /22/.
14. 14. Krętlik według jednego z zastrz. 1 do 13, znamienny tym, że w dnie /9/ od strony przeciwnej komorze wewnętrznej /10/ obudowy /7/ zlokalizowany jest pierścień uszczelniający /23/ względnie pierścień wspierający, który przylega do trzonu /8/ i obejmowany jest przez pierścień nośny /24/ posiadający profil w kształcie zbliżonym do litery L.