Przedmiotem wzoru uzytkowego jest urzadzenie lacznikowe, zwlaszcza dla górnictwa, zawierajace elektryczna czesc doprowadzajaca moc, taka jak stycznik oraz elektryczno- elektroniczna jednostke sterujaca z przynaleznymi im 5 przewodami elektrycznymi.Urzadzenia lacznikowe i skrzynki rozdzielcze stosuje sie do umieszczania w nich przeciwwybuchowych lub odpowiadajacych innemu rodzajowi ochrony elektrycznych elementów lacznikowych i sterujacych. 0 W górnictwie, a zwlaszcza w górnictwie podziemnym, stosuje sie maszyny i mechanizmy napedowe, które musza byc zasilane stosunkowo duzymi mocami elektrycznymi. Poniewaz zwlaszcza w górnictwie podziemnym ze wzgledu na ryzyko niebezpieczenstwa wybuchu powodowane wystepowaniem gazów 5 kopalnianych istnieja wysokie wymagania pod wzgledem bezpieczenstwa, wszystkie maszyny z urzadzeniami lacznikowymi musza byc odpowiednio zabezpieczone.Z opisu DE 43 32 814 C2 jest znana na przyklad skrzynka rozdzielcza, której obudowa, ewentualnie wypelniana gazem pod 0 zwiekszonym cisnieniem, jest wyposazona w otwierana i zamykana klape, przy czym elektryczne i elektroniczne2 elementy konstrukcyjne uformowane jako moduly przymocowane do plytek sa wyjmowane ze skrzynki w róznych kierunkach na prowadnicach. W tym celu skrzynka rozdzielcza jest podzielona na dwie usytuowane pionowo plaszczyzny obudowane, przy czym 5 czesci doprowadzajace moc, takie jak styczniki, sa umieszczone w stosunku do klapy najczesciej w tylnej przestrzeni skrzynki a elektryczne i elektroniczne czesci sterujace w przedniej przestrzeni skrzynki. Przewody czesci doprowadzajacej moc oraz modulów sterujacych zbiegaja sie w 10 kazdym przypadku jako wiazka kablowa w tak zwanej tablicy porzadkujacej.Duza czesc stosowanych w górnictwie podziemnym urzadzen lacznikowych jest stosunkowo stara i dlatego ze wzgledu na wymagania bezpieczenstwa musi byc wymieniona. Niektórzy 15 producenci proponuja, aby w tym celu istniejace, stare urzadzenia lacznikowe wymienic na calkowicie nowe. Taki sposób postepowania stanowi zagrozenie dla egzystencji dotknietych tym przedsiebiorstw górniczych, które moga wszechstronnie konkurowac tylko przy oszczednie 20 skalkulowanych budzetach, gdyz koszt jednego nowego urzadzenia lacznikowego wynosi 30.000 EUR i wiecej. Przy tym wszystkie stosowane pod ziemia elementy sterujace musza byc badane i remontowane w odstepach czasu zgodnych z przepisami.Istnieje wiec ryzyko, ze przy wyzej wymienionym sposobie 25 postepowania po uplywie przepisanego okresu czasu cale koszty wlasne ponownie zostana poniesione.Zapiski wlasne i remanenty przeprowadzone przez firme zglaszajaca wykazaly, ze prawie we wszystkich przypadkach zawodnosci dzialania wyzej wymienionych urzadzen lacznikowych 30 wystapil blad w elementach lub czesciach sterujacych, podczas gdy czesci doprowadzajace moc, takie jak styczniki, przez cale lata pracuja bezblednie.3 Zadaniem wzoru jest wiec takie uksztaltowanie urzadzenia lacznikowego, aby jego renowacja i dozór byly proste i mozliwie tanie.Urzadzenie lacznikowe zwlaszcza dla górnictwa, 5 zawierajace elektryczna czesc doprowadzajaca moc, taka jak stycznik oraz elektryczno-elektroniczna jednostke sterujaca z przynaleznymi im przewodami elektrycznymi, charakteryzuje sie wedlug wzoru uzytkowego tym, ze obudowa posiada dwie oddzielne, a mianowicie pierwsza i druga jednostke obudowana, 10 przy czym w pierwszej jednostce obudowanej jest umieszczona czesc doprowadzajaca moc, elektryczne przewody laczace do czesci doprowadzajacej moc skupione w co najmniej jednej wielobiegunowej czesci wtykowej, a w drugiej jednostce obudowanej jest umieszczona jednostka sterujaca, przy czym 15 elektryczne przewody laczace czesci doprowadzajacej moc skupione sa odpowiednio w co najmniej jednym wielobiegunowym gniezdzie wtykowym oraz ze pierwsza jednostka obudowana posiada plyte adaptacyjna zaopatrzona w czesc wtykowa zas druga jednostka obudowana posiada rame adaptacyjna 20 zaopatrzona w gniazdo wtykowe, przy czym druga jednostka obudowana z rama adaptacyjna jest montowana na pierwszej jednostce obudowanej z plyta adaptacyjna z równoczesnym pola¬ czeniem elektrycznym czesci wtykowej z gniazdem wtykowym, przy czym plyta adaptacyjna oraz rama adaptacyjna posiadaja 25 mechaniczne srodki prowadzace w postaci kolków prowadzacych zamocowanych w plycie adaptacyjnej i otworów prowadzacych znajdujacych sie w ramie adaptacyjnej.Ze wzgledu na bezpieczenstwo prac prowadzonych w górnictwie, zaleca sie aby jednostki obudowane tworzyly w 3 0 stanie zmontowanym obudowe przeciwwybuchowa.Korzystnie, w drugiej jednostce obudowanej sa umieszczone dalsze elektryczne/elektroniczne elementy4 konstrukcyjne, takie jak urzadzenia kontrolne i/lub stosowane w górnictwie skladniki funkcji zabezpieczajacych a transmisja danych z zewnatrz do urzadzen drugiej jednostki obudowanej odbywa sie za pomoca swiatlowodów. 5 Plyta adaptacyjna moze posiadac rozmieszczone na jej powierzchni otwory mocujace do mocowania plyty adaptacyjnej do róznych styczników stosowanych w górnictwie a w drugiej jednostce obudowanej jest umieszczony prostownik z ukladem warystorowym. 10 W nastepstwie takiego wykonania urzadzen lacznikowych mozna zrezygnowac z ich konwencjonalnej budowy zawierajacej plyte sterujaca, wiazke polaczen i tablice porzadkujaca.Dzieki zastosowaniu grupy zlacza wtykowego (czesci wtykowej, gniazda wtykowego) okablowanie jest znacznie uproszczone i 15 oszczedniejsze.Dalsza szczególna zalete wykonania wedlug wzoru stanowi to, ze czesci doprowadzajace moc prawie wszystkich dotychczas stosowanych pod ziemia urzadzen lacznikowych, skrzynki rozdzielcze i styczniki moga byc nadal stosowane. Poniewaz 20 wymiary obudów stosowanych pod ziemia urzadzen lacznikowych mimo róznych producentów sa w przyblizeniu jednakowe, wiec plyta adaptacyjna musi zostac dopasowana do istniejacego urzadzenia lacznikowego tylko po „stronie obudowy czesci doprowadzajacej moc"/ podczas gdy po stronie „czesci 25 sterujacej" moze byc zastosowana ta sama jednostka obudowana.Z tego co podano powyzej wynika, ze w celu wykonania pierwszego przeksztalcenia, kompletne urzadzenie lacznikowe musi byc jednokrotnie przebudowane, tak aby móc umiescic w oddzielnych obudowach czesc doprowadzajaca moc i czesc 30 sterujaca. Poniewaz co najmniej czesc zastosowanych elementów konstrukcyjnych uzywa sie ponownie w urzadzeniach lacznikowych a w trakcie wszystkich przyszlych robót5 konserwacyjnych i remontowych nie maja juz miejsca roboty okablowaniowe, wiec ten sposób postepowania amortyzuje sie po pierwszych robotach konserwacyjnych. Do obnizenia kosztów przyczynia sie takze to, ze w magazynie nalezy trzymac 5 znacznie mniej czesci zapasowych, poniewaz we wszystkich urzadzeniach lacznikowych jest stosowana ta sama czesc wymienna (druga jednostka obudowana).Czesci konstrukcyjne, które maja byc stosowane wedlug wzoru, nie podlegaja pod wzgledem ich wielkosci, 10 uksztaltowania doboru materialu lub koncepcji technicznej zadnym specjalnym warunkom wyjatkowym, tak ze moga byc bez ograniczen uzywane kryteria wyboru znane w kazdorazowym obszarze stosowania.Rozwiazanie wedlug wzoru zostanie blizej przedstawione 15 na rysunku, którego kolejne figury przedstawiaja: fig. 1 obydwie obudowy jednostkowe urzadzenia lacznikowego w stanie rozbudowanym, pokazane w rzucie perspektywicznym; fig. 2a - schematyczny przekrój przez skrzynke lacznikowa z kilkoma urzadzeniami lacznikowymi; fig. 2b - skrzynke lacznikowa z 20 fig. 2a w widoku z boku; fig. 3a - rame adaptacyjna; oraz fig. 3b - plyte adaptacyjna.Na fig. 1 pokazano urzadzenie lacznikowe 100, w którym pierwsza jednostka obudowana 1_ i druga jednostka obudowana 2_ jeszcze nie zostaly ze soba polaczone. W pierwszej jednostce 25 obudowanej 1_ jest umieszczona czesc doprowadzajaca moc, np. stycznik. W drugiej jednostce obudowanej 2_ sa zainstalowane jednostki sterujace, urzadzenia kontrolne, trafo sterowania i inne skladniki pelniace zwykle funkcje zabezpieczajace w górnictwie. Poniewaz istota rozwiazania jest zawarta w 30 rozmieszczeniu skladników a nie w ich uksztaltowaniu, wiec nie podano tu ich ostatecznego wyliczenia oraz nie przedstawiono doprowadzajacej moc czesci oraz dalszych6 oznaczonych lacznie z jednostka sterujaca elektrycznych/elektronicznych elementów sterujacych.Wymiary pierwszej jednostki obudowanej 1_ wynikaja z reguly z wymiarów istniejacych przed przezbrojeniem, to 5 znaczy przed adaptacja calej jednostki sterujacej ze stycznika. Ciezar czesci doprowadzajacej moc jest znacznie wiekszy od ciezaru jednostki sterujacej i tym samym od ciezaru drugiej jednostki obudowanej 2_, który przykladowo wynosi okolo 10 kg. Podczas ogledzin urzadzenia lacznikowego 10 100 lub wymiany czesciej ulegajacej defektom jednostki sterujacej nalezy wiec przeniesc tylko jednostke obudowana _2 o mniejszym ciezarze przez niejednokrotnie bardzo dlugie drogi szybowe.Montaz drugiej jednostki obudowanej 2_ na pierwszej 15 jednostce obudowanej 1_ jest przeprowadzany za pomoca plyty adaptacyjnej 3_ i ramy adaptacyjnej 4_. Jednostka obudowana 2_ i rama adaptacyjna 4_ sa jednakowo uksztaltowane dla wszystkich postaci wykonania. Wykonanie plyty adaptacyjnej 3_ i ramy adaptacyjnej ^4 jest przedstawione na fig. 3a i 3b. Plyta 20 adaptacyjna 3_ pokazana na fig. 3b sklada sie z plyty z metalu lub z tworzywa sztucznego, w której znajduja sie dwa prosto¬ katne wyjecia -5 fig. 1) . Ponadto plyta adaptacyjna _3 posiada dwa otwory gwintowane 1_, w które wkreca sie sruby mocujace (8_ na fig. 25 1), sluzace do przymocowania jednostki obudowanej 2_, kolki prowadzace 9_ i pary 10_, _11_ oraz L2 otworów do przymocowania.Kilka par 10_, Y\^, L2 otworów do przymocowania umozliwia zamontowanie jednakowej plyty na stycznikach róznych producentów. Do przymocowywania sluza nie pokazane nowo 30 zastosowane przekladki, wystepujace w pierwotnym styczniku lub w jednostce obudowanej _1. Plyte adaptacyjna 3_ przymocowuje sie poprzez otwory _10_, Y\^r YZ_ za pomoca wkretów7 z lbem stozkowym. Rama adaptacyjna _4 pokazana na fig. 3a jest dopasowana szczelnie swoimi wymiarami do plyty adaptacyjnej.W ramie adaptacyjnej _4 znajduja sie otwory przelotowe 13 umozliwiajace przechodzenie srub mocujacych oraz wyjecie 14, 5 w którym jest umieszczone gniazdo wtykowe, w które wprowadza sie podczas montazu czesci wtykowe _6a., _6b, jak równiez otwory prowadzace L5 spasowane z kolkami prowadzacymi 9_.Kolki prowadzace 9_ i otwory prowadzace 15_ sluza tylko do zapewnienia dokladnego nasadzenia drugiej jednostki 10 obudowanej 2_ na pierwsza jednostke obudowana 1_. Pod ziemia najczesciej jest ciemno, jednostka obudowana 2_ nie jest lekka do uniesienia a mimo malej ilosci „przestrzeni manipulacyjnej" bedacej do dyspozycji nie wolno dopuscic do uszkodzenia jednostek obudowanych, tak wiec srodki prowadzace 15 _9, lb_ sa bardzo istotne dla ulatwienia montazu.Transmisja danych do wnetrza jednostki obudowanej 2_ moze odbywac sie za pomoca swiatlowodów, które wchodza do jednostki obudowanej 2_ przez otwory wejsciowe 16_ pokazane na fig. 1. Ponadto przewidziano na jednostce obudowanej 2_, a 20 zwlaszcza na jej plycie czolowej, urzadzenia kontrolne i galki do nastawiania 17.Na fig. 2a i 2b jest pokazane zastosowanie urzadzenia lacznikowego 100 w skrzynce lacznikowej b0_ z kilkoma innymi dzialajacymi niezaleznie od siebie urzadzeniami lacznikowymi 25 100. Poszczególne urzadzenia lacznikowe 100 sa polaczone za pomoca swiatlowodu lub wiazki swiatlowodów 54_ z jednostka obliczeniowa 5_6. Zespól skrzynek lacznikowych _60_ i skrzynkowa jednostka obliczeniowa _61_ sa oddzielone od siebie przestrzennie. Swiatlowód lub wiazke swiatlowodów ^A_ 30 doprowadza sie przez przepust swiatlowodowy _55_. Jednostka obliczeniowa jest wyposazona w monitor ekranowy .57_ i wklawiature 5_8_ do niezaleznego sterowania urzadzen lacznikowych 100.W celu zabezpieczenia stalego napiecia w drugiej jednostce obudowanej 2_ jest umieszczony prostownik z ukladem 5 warystorowym.HANSEN & REINDERS GMBH Pelnomocnik: mgr inz. Moniki IJzihfmAKha Rzecznik Patentowy*U3 OK-I-43/43108 PCT/EP97/07220 ~ PL PL PL PL PL PL PL