Wynalazek niniejszy dotyczy elementów w ksztalcie rur, lanych jak równiez uformowa¬ nych w inny sposób, nadajacych sie zwlaszcza jako elementy budowli, które maja byc szybko wykonane.Zasadniczym elementem kazdej budowli, nie¬ zaleznie od jej ksztaltu i rodzaju, jest dzwigar.Na dzwigarach bowiem spoczywaja wszystkie elementy poszycia, a bardzo czesto, w uproszczo¬ nych konstrukcjach, takich jak baraki dla woj¬ ska o profilu ostrolukowym czyli skladajacym sie z dwóch luków, dzwigar sam stanowi glówny element poszycia budowli, jak równiez jest ele¬ mentem scian, biegnacym od ziemi do szczytu.Znane sa dzwigary wspierajace ze zwyklych desek odpowiednio ulozonych i polaczonych ze soba wedlug jakosci i wedlug ukladu wlókien, co zwieksza ich laczna wytrzymalosc i pozwala na osiagniecie maksymalnej wytrzymalosci dzwi¬ gam przy malej objetosci zuzytego materialu.Pomimo ze wykonanie tego rodzaju dzwigarów jest latwe, gdyz do ich budowy potrzebne sa tylko deski malych wymiarów, latwiejsze do zdobycia niz deski o wiekszych wymiarach, jednak nalezy wziac pod uwage przypadki gdy drewno jest zu¬ pelnie niedostepne; taki brak drewna powoduje trudnosci, które moga opóznic budowe koniecz¬ nych dla armii baraków.Trudnosci tej mozna uniknac przez zastosowa¬ nie wynalazku niniejszego, którego przedmiotem jest szkielet dajacy sie zastosowac do budowy baraków, dachów, sklepien i tym podobnych bu¬ dowli; wyzej wymieniony szkielet jest znamien¬ ny tym, ze sklada sie z pewnej liczby krótkich elementów w ksztalcie rur, z materialu dajacego sie odpowiednio uformowac; elementy te stykaja sie koncami i sa ze soba polaczone, tak iz two¬ rza jednolity zespól, którego skrajne elementy skladowe sa podparte w punktach stalych.Wynalazek niniejszy obejmuje równiez element skladowy wyzej wymienionego szkieletu; element ten jest znamienny tym, ze posiada ksztalt krót-kiej rury o duzej wytrzymalosci z materialu daja¬ cego sie odpowiednio uformowac, rura ta jest na Wiekszej czesci swej dlugosci cylindryczna i po¬ siada ' zwezajacy sie koniec w ksztalcie stozka prostego lub pochylonego wzgledem osi elementu.Jezeli kanal tworzacy sie wewnatrz zespolu w ksztalcie rur, stanowiacego konstrukcje pod¬ trzymujaca, ma byc wykorzystany dla celów wen¬ tylacyjnych, polaczenia miedzy .elementami two¬ rzacymi jednolity zespól musza byc wzmocnione i zachowana ciaglosc tego kanalu; zepewnione jest wtedy krazenie powietrza na skutek ciagu naturalnego lub mozliwosc krazenia gcracego lub zimnego czynnika.W tej odmianie wynalazku niniejszego, zwezony koniec kazdego elementu posiada zakonczenie w postaci czesci [rozszerzonej, dziejki czemu po¬ wstaje wglebienie, które stanowi oparcie dla ma¬ terialu wiazacego czyli zaprawy murarskiej na¬ lozonej na wewnetrzna powierzchnie cylindrycz¬ nego zakonczenia drugiego elementu. A nadto, przewezenie wewnatrz konca o zmniejszonym przekroju sprzyja krazeniu powietrza luo odpo¬ wiedniego czynnika w ciagnacym sie bez przerw wewnatrz konstrukcji kanale w ksztalcie rury.•Wedlug innej cechy charakterystycznej wyna¬ lazku, na zewnetrznej powierzchni stozkowego zakonczenia kazdego elementu oraz na wewnetrz¬ nej powierzchni jego cylindrycznego zakonczenie znajduja sie poprzeczne rowki; rowki te tworza dodatkowe miejsca oparcia dla materialu wia¬ zacego czyli zaprawy murarskiej, zapewniajacej polaczenie pomiedzy dwoma przyleglymi ele¬ mentami w ksztalcie rur, zetknietymi z soba koncami.Wedlug jeszcze innej cechy charakterystycznej wynalazku, zewnetrzna powierzchnia kazdego ele¬ mentu moze byc zaopatrzona w podluzne rowki, przez co powstaja miejsca wzmacniajace polacze¬ nie miedzy elementami konstrukcji w ksztalcie rur w przypadkach, gdy pewna ilosc takich konstrukcji znajduje sie obok siebie.Konstrukcje tworzace dzwigary w ksztalcie rur moga byc zestawiane w grupy i laczone ze soba wzmacniajacymi drutami lub innymi elementami.Konstrukcja utworzona z wielu elementów w ksztalcie rur moze posiadac element grzbieto¬ wy, wewnatrz pusty, z którym laczy sie jeden lub wiecej elementów; wyzej wymieniony ele¬ ment grzbietowy posiada wylot laczacy jego wne¬ trze z atmosfera, przez który uchodzi goracy lub zimny czynnik krazacy w grupach elementów w ksztalcie rur.Elementy w ksztalcie rur i sposoby ich wyko- i rzystania, podano w róznych skalach na rysun¬ kach, przy czym fig. 1 to czesc widoku z boku calkowicie zmontowanej konstrukcji z elementów w ksztalcie rur, polaczonych za pomoca belek z lekkiego drewna, niektóre czesci sa na tej figu¬ rze pokazane w przekroju, fig. 2 — w przekroju podluznym szczegól sposobu laczenia dwóch ele¬ mentów w ksztalcie rur, fig. 3 — w rzucie per¬ spektywicznym kolek, stanowiacy gówna czesc laczaca przy tym sposobie montazu, fig. 4 i 5 przedstawiaja barak w przekroju i w widoku z przodu, fig. 6 przedstawia czesc tego samego ba¬ raku w widoku bocznym z usunietymi czesciami poszycia jak na fig. 1, lecz bez kolków, fig. 7 jest widokiem podobnym do fig. 1, lecz przedsta¬ wiajacym elementy zmocowane ze soba bez czo¬ pów lub kolków; fig. 8 i 9 przedstawiaja w prze¬ kroju podluznym jeden z tych elementów 'w ksztalcie rury i jego polaczenia z belkami z lekkiego drewna, fig. 10 jest widokiem per¬ spektywicznym tego polaczenia, fig. 11 przedsta¬ wia w przekroju podluznym sposób laczenia ele¬ mentów tworzacych grzbiet; fig. 12 — równiez w przekroju podluznym, odmienna konstrukcje elementów pokazanych na fig. 8 i 9; fig. 13 — takie wykorzystanie elementów w ksztalcie rur, ze tworza sie z nich jednoczesnie dzwigary pod¬ pierajace i sciany; fig. 14 — odmienny sposób wykorzystania tych elementów, przy którym dzwigary podpierajace znajduja sie w pewnej od siebie odleglosci i sa polaczone metalowym wzmocnieniem; fig. 15 jest widokieim podobnym do fig. 11, przedstawiajacym odmienny rodzaj grzbietu dachu, fig. 16 przedstawia czesciowo w przekroju, konstrukcje i polaczenie innego ro¬ dzaju elementów w ksztalcie rur; fig. 17 przed¬ stawia w skali zmniejszonej, podstawe konstruk¬ cji wykonanej z elementów pokazanych na fig. 16, fig. 18 — grzbiet konstrukcji, w której zasto¬ sowano elementy w ksztalcie rur z fig. 16, fig. 19 przedstawia przekrój poprzeczny belki utworzo¬ nej z tych samych elementów w ksztalcie rur, fig. 20 — czesc belki pokazanej na fig. 19 w widoku bocznym, fig. 21 — dwa rodzaje lekkich konstruk¬ cji skladajacych sie z ulepszonych elementów w ksztalcie rur.Elementy a w ksztalcie rur sa zwykle wyko nywane z terrakoty, kamionki, fibro-cementu lub odlewane z innego materialu. Te elementy a sa polaczone ze soba (fig. 1, 2, 3 itd.) cienkimi deska¬ mi b z otworami przewierconymi w miejscu j (fig. 9) tworzac wiazania tak, iz jeden z kon¬ ców kazdego elementu w ksztalcie rury trafia na koniec przyleglego elementu.Polaczenie dwóch elementów a moze byc otrzy¬ mane za posrednictwem koJka / (fig. 2) albo czopa fa stanowiacego calosc z elementem (fig. 8 i, 9).Nr patentu 37160 — 2 —W obu przypadkach elementy te sa polaczone zaprawa murarska luib lepikiem i Deski b tworzace wiazania mapa na celu utrzy¬ manie elementów a w ksztalcie rur w istalej od siebie odleglosci, oraz nadanie elastycznosci calej konstrukcji Oprócz desek b przewidziane sa rów¬ niez w tej konstrukcji wiatrownice d.Elementy a w ksztalcie rur moga byc ciete prosto lub ukosnie, zaleznie od kata okreslonego przez promien dzwigara.Element f1 (fig. 11) tworzy lacznik grzbietowy dzwigarów. W przykladzie pokazanym na fig. 12, 13, 14, deski b z drewna, i wiatrownice d równiez z drewna, sa calkowicie pominiete. Konstrukcja ta jest w prosty sposób zmocowana przez wpaso¬ wanie jednego elementu w drugi i polaczenie ich ze soba, jak to jest pokazane na fig. 12. Tym spo¬ sobem w braku drewna, mozliwe jest szybkie zbu¬ dowanie dzwigarów czyli podtrzymujacych luków umieszczonych obok siebie, takich jak w kon¬ strukcji pokazanej na fig. 13, lub rozmieszczo¬ nych w pewnej od siebie odleglosci, jak to jest pokazane na fig. 14. W tym ostatnim przypadku odleglosc miedzy dzwigarami jest utrzymywana za pomoca wzmocnienia k.Element a1 (fig. 15) stanowi, podobnie jak ele- , ment pokazany na fig. 11, polaczenie szczytowe luków czyli grzbiet.Kazda z tych konstrukcji jest oslonieta okladzi¬ nami hi g (fig. 1 i 7). Warstwa powietrza zawar¬ ta miedzy tymi okladzinami sprzyja utrzymaniu stalej temperatury. Przy zastosowaniu elementów w ksztalcie rur wedlug fig. 12, 13 i 14, od strony zewnetrznej moga byc uzyte wypukle dachówki, a od wewnatrz zwykla warstwa zaprawy murar¬ skiej.Element 1 w ksztalcie rury, przedstawiony na fig. 16 i nastepnych, jest utworzony z prasowanej lub w inny sposób formowanej gliny. Posiada on przy wylocie zwezona szyjke 2. Otwór 3 tej szyjki umozliwia polaczenie miedzy wnetrzami zbioru elementów 1, (podczas gdy elementy przedstawio¬ ne na fig. 1 do 15 sa zamkniete, badz juz w cza¬ sie fabrykacji badz przy montazu, lub za pomoca kolka lub czopa, które to urzadzenie calkowicie wyklucza uzycie tego rodzaju zamknietych ele¬ mentów w ksztalcie rur do wypromieniowania ciepla.Zewnetrzny ksztalt szyjki 2 moze byc taki, ze tworzy wglelbienie dla srodka wiazacego 4, co umozliwia pochylenie jednego elementu w sto¬ sunku do drugiego, jak to jest przedstawione dla przykladu kreskowanymi liniami na fig. 16, przy jednoczesnym utrwaleniu jego polozenia. Zasto¬ sowania tego rodzaju urzadzen sa bardzo liczne.Aby jeszcze bardziej zwiekszyc przyleganie ma¬ terialu wiazacego, wzglednie okladzin którymi bywaja pokryte elementy 1, te ostatnie moga (byc zaopatrzone w zwiekszajace przyczepnosc rowki o róznych profilach i kierunkach, zaleznie od ich przeznaczenia.Rowki te moga miec kierunek poprzeczny i znajdowac sie na zewnetrznej powierzchni zwe¬ zonego konca kazdego elementu i na wewnetrz¬ nej powierzchni konca o ksztalcie cylindrycznym tego elementu, jak to jest pokazane w miejscu 5 na fig. 16, i tworzyc dodatkowe punkty zamoco¬ wania w kierunku osiowym dla zaprawy, przy pomocy której sa polaczone odpowiednimi kon¬ cami dwa kolejne elementy.Rowki takie moga równiez znajdowac sie na ze¬ wnetrznej powierzchni czesci cylindrycznej kaz¬ dego elemntu i posiadac kierunek podluzny jak r.n jest pokazane w miejscu 5a na fig. 16, przez co zostaje osiagniete lepsze polaczenie w kierunku poprzecznym miedzy dwoma stykajacymi sie ele¬ mentami (fig. 19 i 20) przez wnikanie materialu wiazacego czyli zaprawy w wyzej wymienione rowki.Rowek 5, przedstawiony na fig. 16, liniiami nie- przerywanymi nie jest konieczny, zostal on nary¬ sowany na wewnetrznej powierzchni górnego ele¬ mentu nad wolnym brzegiem zwezonego elemen¬ tu znajdujacego sie bezposrednio ponizej, dla w^skazania jaki ksztalt ii kierunek maja posiadac rowki 5.W przykladzie przedstawionym na fig. 17, szyj¬ ka 2 wchodzi w czesc stanowiaca podstawe 6, zwykle murowana, w której znajduje sie zazwy¬ czaj kanal 7 z wylotami 3. Kanal 7 moze byc po¬ laczony, zaleznie od pory roku, ze zródlem ciepla takim jak na przyklad piec, lub miejscem chlod¬ nym na przyklad z piwnica, a poniewaz kazdy z elementów 1 w ksztalcie rury laczy sie z nastep¬ nym elementem wylotami 3, utworzone z nich konstrukcje tworza powierzchnie promieniujace.Gorace lub zimne czynniki przeplywajace przez te rury uchodza do atmosfery przez grzibietowe elementy 8 (fig. 18), których górny wylot 9 moze byc w razie potrzeby zamkniety przez przykrycie pólokragla dachówka (nie pokazana na rysunku), przez co powietrze bedzie zamkniete w elemen¬ tach i unieruchomione, a wnetrze elementów I ochronione od deszczu. Jednak, gdyby nawet wo¬ da dostala sie do wewnatrz elementów, wówczas wyplynelaby przez kanal 7.Nalezy zauwazyc, ze ksztalt szyjki 2 i zmniej¬ szona srednica wylotu 3 wzmagaja ciajg natural- Nr patemtu 37160 — 3 — l ny tworzacy sie pomiedzy kanalem 7 podstawy i wylotem 9 w grzbiecie.Te same elementy, zazwyczaj z ceramiki, moga byc z powodzeniem uzywane na belki, jak to jest pokazane na fig. 19 i 20, gdzie elementy te sa tak zastawione, ze .stykaja sie bokami, a sciana 10 w której sa zamocowane jest zaopatrzona w ka¬ nal 7, który isluzy do ogrzewania lub chlodzenia sufitów lub podlóg, utworzonych z tego rodzaju belek, moga one byc równiez stosowane w scia¬ nach clizialowych, szczytowych i tym podobnych.Elementy w ksztalcie rur sa zwykle stosowane do konstrukcji przedstawionych schematycznie na fig. 21, które to konstrukcje (posiadaja podpo¬ ry 11 'lub tez sa ich pozbawione.Jest rzecza oczywista, ze szkielet wedlug wyna¬ lazku niniejszego, uzywany jest gównie do budo¬ wy baraków, którego glównym elementem jest zawsze dzwigar podtrzymujacy czyli belka beda¬ ca czescia sklepienia lekkiej konstrukcji, stano¬ wi ulepszenie wielkiej wagi w tego rodzaju roz¬ wiazaniach konstrukcyjnych, gdyz daje korzysci takie jak latwosc wytwarzania elementów w ksztalcie rur, które imoga ibyc wyrabiane w juz istniejacych fabrykach, latwy i szybki montaz oraz znaczna oszczednosc w porównaniu ze zna¬ nymi urzadzeniami podobnej konstrukcji.Poniewaz ksztalt elementów wedlug wynalazku i materialy, z których sa one wykonywane, mo¬ ga byc róznorodne, elementy te moga byc uzy¬ wane przy wykorzystaniu ich wszystkich zalet do budowy szkieletów schronów ziemnych, skla¬ dów dla materialów wybuchowych, korytarzy mi¬ nerskich, 'podkopów i do innych podobnych ce¬ lów, jak równiez do budowy luków mostów, oslon, pionowych lub pochylych scian oraz oczywiscie wszedzie tam, gdzie ich zalety beda mogly byc wykorzystane.Wyzej wymienione przyklady nie ograniczaja zastosowan wynalazku, gdyz jasnym jest, ze tego rodzaju elementy ustawione wzgledem siebie pod odpowiednim katem i dajace sie mocno ze soba polaczyc, moga ibyc wykorzystane nie tylko do budowy pomieszczen dla celów mieszkalnych, lecz nadaja sie równiez do budowy mostów, tuneli, magazynów na zboze, skraplaczy w chlodniach, filtrów kanalów podziemnych chroniacych ka¬ ble i przewody elektryczne, gazowe i inne. Ele¬ menty wedlug wynalazku moga byc uzywane w rolnictwie jako dreny lub elementy wentyla¬ cyjne, i w koncu, moga one byc równiez wyko¬ rzystane tam, gdzie pozadane sa elementy kon¬ strukcyjne o bardzo mocnych sciankach, we¬ wnatrz puste, które moga byc ogrzewane lub chlodzone.Wynalazek niniejszy, dzieki wynikom jakie otrzymuje sie przy jego zastosowaniu, stanowi wazne ulepszenie w budownictwie, zwlaszcza je¬ zeli wziac pod uwage, ze elementy sa wykonywa¬ ne z tak pospolitego materialu wyjsciowego, jak glina, i przy zachowaniu dotychczasowego ksztal¬ tu budowli pozwalaja na szybka i niekosztowna budowe nie tylko baraków lecz równiez scian i podlóg promieniujacych cieplo, mostów, tuneli, urzadzen ogrzewajacych itd., przy czym drewno nie jest konieczne. Korzysci jakie daje wynalazek niniejszy pozwalaja na budowe pomieszczen po¬ siadajacych wszystkie warunki higieniczne, a na¬ wet komfortowe dla ludzi, którzy z powodu pew¬ nych okolicznosci sa zmuszeni do korzystania z tegt) rodzaju urzadzen.Oczywiscie, ksztalty, wymiary i sposób laczenia moga byc zmieniane jezeli to nie zmienia ogólnej zasady wynalazku niniejszego i nie zmniejsza wartosci uzytkowej jaka daje element w ksztal¬ cie rury przy budowie róznych ksztaltów scian i innych konstrukcji, zapewniajac iim jednoczesnie wytrzymalosc i izolacje cieplna. PL