PL228846B1

PL228846B1 - Pochodna tiofenu oraz sposób jej otrzymywania

Info

Publication number: PL228846B1
Application number: PL412803A
Authority: PL
Inventors: Józef Kula; Radosław Bonikowski; Edyta Zub; Alicja Florkiewicz
Original assignee: Politechnika Lodzka
Priority date: 2015-06-22
Filing date: 2015-06-22
Publication date: 2018-05-30
Also published as: PL412803A1

Description

(21) Numer zgłoszenia: 412803 C07D 333/10 (2006.01)

Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 22.06.2015 (54)

Pochodna tiofenu oraz sposób jej otrzymywania (73) Uprawniony z patentu:

(43) Zgłoszenie ogłoszono:

02.01.2017 BUP 01/17 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono:

30.05.2018 WUP 05/18 co

CM

POLITECHNIKA ŁÓDZKA, Łódź, PL (72) Twórca(y) wynalazku:

JÓZEF KULA, Lodź, PL RADOSŁAW BONIKOWSKI, Łódź, PL EDYTA ZUB, Zgierz, PL

ALICJA FLORKIEWICZ, Parzyce, PL

Ω.

PL 228 846 Β1

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest pochodna tiofenu o zapachu cytrusowo-grejpfrutowym oraz sposób jej otrzymywania.

Znana jest, z czasopisma Journal of the Science of Food and Agriculture, 2009, 89, 2088, pochodna tiofenu, 3-metylo-5-(3-metylotiofen-2-ylo)-pent-1-en-3-ol o wzorze A

Związek ten otrzymuje się w reakcji Grignarda 4-(3-metylotiofen-2-ylo)-butan-2-onu z bromkiem winylomagnezowym w środowisku tetrahydrofuranu.

Z opisu patentowego PL 210978 jest znany sposób wytwarzania 4-[3-metylo-5-(3-oksobutylo)tiofen-2-ylo]-butan-2-onu, polegający na tym, że do roztworu but-3-en-2-onu w dichlorometanie, w trakcie jego mieszania, dodaje się eterattrifluorku boru, po czym mieszaninę schładza się do temperatury 15°C, wkrapla do niej roztwór 3-metylotiofenu w chlorku metylenu i kontynuuje mieszanie w temperaturze pokojowej w czasie 2 godzin. Następnie do środowiska reakcji dodaje się wodę, produkt ekstrahuje chlorkiem metylenu, przemywa wodą, suszy i poddaje destylacji pod zmniejszonym ciśnieniem.

Przedmiotem wynalazku jest pochodna tiofenu, którą stanowi 2,5-dibutylo-3- metylotiofen o wzorze 1

Nowy związek charakteryzuje się intensywnym, trwałym zapachem cytrusowo-grejpfrutowym. W przeciwieństwie do znanych, naturalnych związków o tym samym typie zapachu (cytrusy) jak cytral, nutkaton czy 1-p-menten-8-tiol, nowy związek jest odporny na utlenianie i nie ulega zmianom zarówno w obniżonym, jak i podwyższonym pH środowiska. Stanowi bezbarwną ciecz o temperaturze wrzenia 90-92°C przy ciśnieniu 0,07 kPa, która nie ulega zabarwieniu podczas wielomiesięcznego przechowywania w temperaturze pokojowej.

Nowy związek może być wykorzystany jako cenny składnik zapachowy w kompozycjach perfumeryjnych, detergentowych, mydlarskich, kosmetycznych i technicznych.

Sposób otrzymywania pochodnej tiofenu, 2,5-dibutylo-3-metylotiofenu o wzorze 1, z wykorzystaniem reakcji redukcji ketonów hydrazyną w środowisku zasadowym w obecności glikolu etylenowego, według wynalazku polega na tym, że redukcji hydrazyną poddaje się diketon, 4-[3-metylo-5-(3-oksobutylo)tiofen-2-ylo]-butan-2-on, o wzorze 2,

przy czym redukcję prowadzi się stosując hydrazynę w postaci roztworu wodnego o stężeniu 60-85%, w ilości 0,10-0,15 mola na 1 g diketonu, wodorotlenek potasowy w ilości 3,2 g na 1 g diketonu oraz glikol etylenowy w ilości 6 ml na 1 g diketonu, w temperaturze 115-180°C w czasie do 2 godzin i po oddestylowaniu wody i nadmiaru hydrazyny oraz wydzieleniu się azotu, produkt reakcji schładza się,

PL 228 846 Β1 dodaje wodę w ilości około 50 ml na 1 g wyjściowego diketonu i oddestylowuje się z parą wodną związek o wzorze 1.

Przedmiot wynalazku ilustruje poniższy przykład.

Przykład.

W kolbie okrągłodennej umieszczono 1 g diketonu o wzorze 2 i 6 ml 80% roztworu wodnego hydrazyny. Po dokładnym wymieszaniu dodano 3,2 g wodorotlenku potasowego rozpuszczonego uprzednio w 6 ml glikolu etylenowego. Reagenty ogrzewano przez 1,5 godziny pod chłodnicą zwrotną w temperaturze około 115°C, po czym oddestylowano wodę i nadmiar hydrazyny w temperaturze do 130°C w ilości 7 ml. W tej temperaturze zaczął intensywnie wydzielać się azot, którego wydzielanie trwało około 45 minut w trakcie dalszego łagodnego ogrzewania do wrzenia. Po schłodzeniu zawartości kolby dodano 50 ml wody i oddestylowano produkt reakcji w aparacie Derynga, w ilości 0,7 g (wydajność 79%). Czystość produktu wynosiła 97,1% (GC), a jego temperatura wrzenia 90-92°C przy ciśnieniu 0,07 kPa.

Właściwości spektralne otrzymanego produktu były następujące:

IR (ciecz): 2956.4, 2926.9, 2857.7, 1461.5, 1378.5, 828.4, 747.6 cm¹ ¹H NMR (δ, CDCIs): 6.51 (s, 1H), 2.75 (m, 4H), 2.15 (s, 3H), 1.66 (m, 4H), 1.44 (Μ, 4H), 1.00 (m, 6H) ¹³C NMR (δ, CDCIs): 140.92 (s), 135.98 (s), 131.56 (s), 126.79 (d), 33.78 (t), 33.73 (t), 29.68 (t), 27.57 (t), 22.34 (t), 22.23 (t), 13.83 (q), i świadczyły o tym, że produkt reakcji stanowił związek o wzorze 1.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Pochodna tiofenu, którą stanowi 2,5-dibutylo-3-metylotiofen o wzorze 1

2. Sposób otrzymywania związku o wzorze 1, określonego w zastrzeżeniu 1, z wykorzystaniem reakcji redukcji ketonów hydrazyną w środowisku zasadowym w obecności glikolu etylenowego, znamienny tym, że redukcji hydrazyną poddaje się diketon, 4-[3-metylo-5-(3-oksobutylo)tiofen-2-ylo]-butan-2-on o wzorze 2, przy czym redukcję prowadzi się stosując hydrazynę w postaci roztworu wodnego o stężeniu 60-85% , w ilości 0,10-0,15 mola na 1 g diketonu, wodorotlenek potasowy w ilości 3,2 g na 1 g diketonu oraz glikol etylenowy w ilości 6 ml na 1 g diketonu, w temperaturze 115-180°C w czasie do 2 godzin i po oddestylowaniu wody i nadmiaru hydrazyny oraz wydzieleniu się azotu, produkt reakcji schładza się, dodaje wodę w ilości około 50 ml na 1 g wyjściowego diketonu i oddestylowuje się z parą wodną związek o wzorze 1.