PL220639B1 - Schody składane, zwłaszcza czterosegmentowe - Google Patents

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku są schody składane drabiniaste, zbudowane z połączonych przegubowo segmentów, zwłaszcza czterech, które zamontowane są w stropie budynku, a otwierane są w dół i rozkładane do pomieszczenia pod tym stropem. Wynalazek znajduje zastosowanie głównie w wejściach na strych. Dotyczy również drabin składanych, różniących się od schodów drabiniastych kątem ich pochylenia.

Stan techniki. Znane są na rynku schody składane segmentowe, zamontowane w stropie budynku, które otwiera się i rozkłada do pomieszczenia usytuowanego pod tym stropem, w tym także schody czterosegmentowe. Schody te mają segmenty połączone zawiasami, z których pierwszy osadzony jest na klapie zamykającej od dołu otwór w ościeżnicy schodów. W znanych schodach brak zabezpieczenia przed niekontrolowanym oddaleniem się segmentów drugiego i następnych od segmentu pierwszego, co może nastąpić w razie gwałtownego otwarcia schodów powodującego sprężyste odbicie i podrzut tych segmentów, co grozi samoczynnym niekontrolowanym rozłożeniem się schodów.

Istota rozwiązania. Schody składane, przeznaczone do zamontowania w stropie budynku, otwierane w dół i rozkładane do pomieszczenia znajdującego się pod tym stropem, mają mechanizm zabezpieczający przed niekontrolowanym oddaleniem się co najmniej dwóch ostatnich segmentów schodów od segmentu pierwszego, poprzez obrót w zawiasach, usytuowanych w schodach otwartych , a nie rozłożonych, u dołu segmentów. Mechanizm ten wyposażony jest w hak, który z podzespołem zawierającym segment pierwszy i korzystnie klapę, łączy jeden z kolejnych segmentów schodów.

Schody składane mają też ościeżnicę, za pośrednictwem której osadzone są w stropie budynku, a w stanie złożonym i zamkniętym segmenty tych schodów umieszczone są wewnątrz ościeżnicy.

Korzystnie, schody mają także klapę zamykającą od dołu otwór w ościeżnicy, w szczególności klapa ta otwierana jest razem z segmentami schodów złożonymi w pakiet.

Segmenty schodów, ściślej segment pierwszy, usytuowany w schodach rozłożonych najwyżej spośród wszystkich segmentów, połączony jest z ościeżnicą mechanizmem zawiasowym, przy czym jest to albo bezpośrednie połączenie segmentu pierwszego i ościeżnicy, albo połączenie z tą ościeżnicą klapy, na której osadzony jest segment pierwszy schodów. Użyte w niniejszym opisie określenie „podzespół zawierający segment pierwszy i korzystnie klapę” oznacza, w zależności od rozwiązania schodów, alternatywnie: albo segment pierwszy schodów osadzony na klapie połączonej mechanizmem zawiasowym z ościeżnicą, albo segment pierwszy schodów połączony mechanizmem zawiasowym z ościeżnicą, do którego podwieszona jest klapa, albo też segment pierwszy schodów połączony mechanizmem zawiasowym z ościeżnicą, ale bez klapy, która na przykład może być otwierana oddzielnie. Segment schodów osadzony na klapie zamocowany jest do niej tak, iż w trakcie użytkowania schodów, segment i klapa są względem siebie nieruchome, co nie wyklucza istnienia elementów konstrukcji umożliwiających nastawianie, w trakcie montażu lub remontów, położenia tego segmentu schodów względem klapy. W rozwiązaniu klapy podwieszonej do segmentu schodów, może być ona połączona z tym segmentem nieprzesuwnie w warunkach użytkowania schodów albo może być podwieszona przegubowo.

Kolejne segmenty schodów drabiniastych połączone są za pośrednictwem zawiasów, usytuowanych w poszczególnych łączeniach segmentów u góry albo u dołu policzków, czyli belek bocznych, tych segmentów schodów. Segmenty pierwszy z drugim połączone są zawiasami, mającymi oś obrotu przy górnej powierzchni policzków obu tych segmentów schodów, usytuowaną bezpośrednio przy tej górnej powierzchni. W stanie rozłożonym czołowe powierzchnie policzków w kolejnych segmentach schodów przylegają do siebie, zaś usytuowanie zawiasów, co do zasady, na przemian na górnej i dolnej powierzchni policzków, sprawia że po rozłożeniu, segmenty schodów blokują się nawzajem, tworząc jednolity i sztywny ciąg tych schodów.

Hak mechanizmu zabezpieczającego usytuowany jest w schodach otwartych, a nie rozłożonych, w pobliżu górnego końca segmentu pierwszego, zaś podczas rozkładania schodów hak ten odblokowywany jest przez użytkownika schodów. Korzystnie, hak mechanizmu zabezpieczającego jest odblokowywany poprzez uniesienie przez użytkownika schodów co najmniej ostatniego ich segmentu, z jednoczesnym obrotem tego segmentu w zawiasach, które w schodach otwartych, a nie rozłożonych, usytuowane są u góry.

Alternatywnie, mechanizm zabezpieczający może być wyposażony w cięgło służące do odblokowywania haka, uruchamiane przez użytkownika niezależnie od podnoszenia segmentów schodów,

PL 220 639 B1 korzystnie uruchamiane dźwignią, która w schodach otwartych, a nie rozłożonych, usytuowana jest przy dolnych końcach segmentów tych schodów.

Przedmiotem wynalazku jest głównie rozwiązanie zawierające cztery segmenty schodów drabiniastych, gdzie segment czwarty, licząc od góry, w schodach rozłożonych, połączony jest z segmentem trzecim za pośrednictwem zawiasów mających oś obrotu bezpośrednio przy dolnej powierzchni policzków obu tych segmentów schodów, natomiast segmenty drugi z trzecim połączone są zawiasami, mającymi oś obrotu oddaloną od dolnej powierzchni policzków obu tych segmentów schodów. W zawiasach z oddaloną osią obrotu, określanych w skrócie jako „zawiasy wysięgnikowe”, wielkość przesunięcia osi obrotu stanowi co najmniej połowę wysokości przekroju poprzecznego policzków tych dwóch segmentów. Wskutek tego, w schodach złożonych, segment czwarty znajduje się pomiędzy segmentami trzecim i drugim, który spoczywa na segmencie pierwszym. W tym wariancie wynalazku, hak mechanizmu zabezpieczającego przed niekontrolowanym oddaleniem się segmentu drugiego i kolejnych, od segmentu pierwszego schodów, poprzez obrót w zawiasach łączących segmenty pierwszy i drugi - usytuowany jest w pobliżu zawiasów wysięgnikowych. Hak mechanizmu zabezpieczającego odblokowywany jest poprzez uniesienie przez użytkownika schodów połączonych segmentów trzeciego i czwartego z jednoczesnym obrotem obu tych segmentów w zawiasach wysięgnikowych i oddaleniem usytuowanego u dołu połączenia zawiasowego segmentów trzeciego i czwartego od segmentu drugiego tych schodów.

W pierwszym wariancie wynalazku, hak mechanizmu zabezpieczającego, który współpracuje z uchwytem w podzespole zawierającym segment pierwszy i korzystnie klapę, połączony jest przegubowo z drugim segmentem schodów, a odblokowywany jest cięgłem odblokowującym, które połączone jest przegubowo z tym hakiem oraz z jednym z kolejnych segmentów schodów, zwłaszcza z segmentem trzecim. Uchwyt współpracujący z hakiem mechanizmu zabezpieczającego, usytuowany jest korzystnie w segmencie pierwszym schodów i ma postać czopa wystającego w bok z policzka tego segmentu. Przy podniesieniu przez użytkownika schodów dolnych końców segmentu trzeciego schodów i ewentualnie złączonych z nim segmentów następnych, połączone z segmentem trzecim cięgło odblokowujące przemieszcza hak poza czop osadzony w pierwszym segmencie, odblokowując połączenie segmentów. Umożliwia to obrócenie segmentów dalszych niż pierwszy wokół zawiasu łączącego segment pierwszy z drugim, oraz rozłożenie schodów do pozycji użytkowania.

W schodach złożonych, gdy hak mechanizmu zabezpieczającego jest w pozycji zaryglowanej, pomiędzy uchwytem w postaci czopa w segmencie pierwszym schodów a powierzchnią zaczepową haka jest luz, dzięki czemu podczas odblokowywania haka nie ma oporów tarcia między tymi elementami. Ponadto hak w swym ramieniu zaczepowym ma także powierzchnię ukośną przeciwległą do powierzchni zaczepowej, która współpracuje z uchwytem w podzespole zawierającym segment pierwszy i korzystnie klapę, ułatwiając zatrzaskowe wchodzenie haka w położenie zaryglowane. Cięgło odblokowujące co najmniej na jednym swym końcu, ma podłużny otwór w którym przemieszcza się czop osadzony w elemencie współpracującym z tym cięgłem, korzystnie osadzony w haku mechanizmu zabezpieczającego. Skutkiem tego, przy podnoszeniu dolnych końców segmentów schodów, w pierwszej kolejności następuje skasowanie luzu w podłużnym otworze cięgła odblokowującego, a dopiero później cięgło to przemieszcza hak poza czop, odblokowując połączenie segmentów. Dzięki temu odblokowywanie haka następuje z opóźnieniem, wskutek świadomego działania użytkownika schodów, co eliminuje zagrożenie samoczynnego odblokowania, w przypadkach gwałtownego otwarcia schodów i podskoczenia, w ramach sprężystego odbicia, segmentu drugiego i kolejnych segmentów schodów.

W schodach czterosegmentowych z połączeniem zawiasami wysięgnikowymi segmentów: drugiego i trzeciego, hak mechanizmu zabezpieczającego połączony jest przegubowo z płytą bazową zawiasu wysięgnikowego, przytwierdzoną do segmentu drugiego schodów. Cięgło odblokowujące połączone jest przegubowo z tym hakiem oraz z przytwierdzonym do trzeciego segmentu schodów ramieniem, które zamocowane jest nakładkowo na płycie obrotowej zawiasu wysięgnikowego, przytwierdzonej do trzeciego segmentu schodów.

Korzystnie, ramię zamocowane jest z użyciem łączników gwintowych, wspólnych dla tego ramienia i płyty obrotowej zawiasu wysięgnikowego.

W drugim wariancie wynalazku, hak mechanizmu zabezpieczającego zamocowany jest do dalszego niż drugi segmentu schodów, nieruchomo względem tego segmentu. Hak współpracuje z uchwytem w podzespole zawierającym segment pierwszy i ewentualnie klapę, przy czym korzystnie uchwyt usytuowany jest w segmencie pierwszym schodów oraz ma postać czopa wystającego w bok

PL 220 639 B1 z policzka tego segmentu. Elementami kształtu haka, wykonanego jako monolit, są: płyta mocująca, łącznik oraz ramię zaczepowe, które w schodach nie rozłożonych skierowane jest w stronę końca segmentu pierwszego, będącego w schodach otwartych górnym końcem tego segmentu i zachodzi poza uchwyt osadzony w tym segmencie.

Przy odchyleniu przez użytkownika schodów, w trakcie ich rozkładania, dolnej części segmentów: trzeciego i ewentualnie następnych, hak mechanizmu zabezpieczającego obraca się, wraz z tymi segmentami, wokół osi zawiasu łączącego segment drugi z trzecim, który to zawias, w schodach otwartych, a nie rozłożonych, usytuowany jest na górnym końcu segmentów. W wyniku tego obrotu łącznik i ramię zaczepowe haka przemieszczają się poniżej czopa, odblokowując możliwość obrotu segmentów i rozłożenia ich do pozycji użytkowania schodów. W schodach złożonych, gdy hak jest w pozycji ryglującej segmenty schodów z sobą, pomiędzy uchwytem w postaci czopa a powierzchnią zaczepową haka jest luz, dzięki czemu podczas odblokowania haka nie ma oporów tarcia między tymi elementami. Hak mechanizmu zabezpieczającego, zamocowany jest korzystnie do segmentu trzeciego schodów. Dzięki temu, w schodach rozłożonych, hak wystaje ukośnie w dół z tego segmentu, nie przeszkadzając osobom chodzącym po schodach.

W trzecim wariancie wynalazku, hak mechanizmu zabezpieczającego, identyczny jak w wariancie pierwszym, uruchamiany jest dźwignią sterującą, niezależnie od przemieszczania trzeciego i ewentualnie czwartego segmentu schodów. Dźwignia ta zamocowana jest obrotowo do segmentu trzeciego albo drugiego schodów, w pobliżu dolnego, w schodach otwartych, a nie rozłożonych, końca tego segmentu, Dźwignia sterująca połączona jest z hakiem za pośrednictwem cięgła, biegnącego wzdłuż tego segmentu schodów.

Schody czterosegmentowe z połączeniem zawiasami wysięgnikowymi segmentów: drugiego i trzeciego, czyli takie w których segment czwarty usytuowany jest, w stanie złożonym schodów, między segmentami drugim i trzecim, posiadają w połączeniu segmentów trzeciego i czwartego blokadę dolną, która zabezpiecza przed niekontrolowanym rozwarciem się segmentów trzeciego i czwartego. Blokada dolna składa się z płaskiego łącznika osadzonego przegubowo w jednym spośród segmentów trzeciego i czwartego, oraz z czopa osadzonego w drugim z segmentów. Łącznik ma podłużny otwór zakończony poprzeczną do niego wnęką z powierzchnią oporową, która to wnęka usytuowana jest od strony przegubu wiążącego łącznik z segmentem schodów. Czop osadzony w drugim z segmentów schodów, współpracuje z tym podłużnym otworem i jego poprzeczną wnęką. Blokada dolna ma również sprężynę, wymuszającą przestawienie łącznika w położenie, w którym czop wchodzi do 25 poprzecznej wnęki podłużnego otworu, a wówczas zaczepiając o powierzchnię oporową tej wnęki, czop uniemożliwia rozwarcie trzeciego i czwartego segmentu schodów. Przy rozkładaniu schodów łącznik blokady przestawia się, pokonując opór sprężyny, w położenie, w którym czop opuszcza poprzeczną wnękę i może się przemieszczać w całym podłużnym otworze.

Korzystne skutki stosowania wynalazku. Schody składane zainstalowane w stropie budynku, dzięki wyposażeniu ich w mechanizm zabezpieczający przed niekontrolowanym oddaleniem się co najmniej dwóch ostatnich segmentów schodów od segmentu pierwszego, są bezpieczniejsze w użytkowaniu od schodów znanych dotychczas, ponieważ mechanizm ten zabezpiecza je podczas rozkładania do pomieszczenia pod stropem, przed niekontrolowanym ruchem segmentów schodów. Jest to istotne zwłaszcza w schodach czterosegmentowych, mających w stanie złożonym wysoko usytuowany środek ciężkości zespołu segmentów. W wariantach w których mechanizm zabezpieczający sterowany jest ruchem rozkładanych segmentów, korzystnym jest także wyeliminowanie konieczności obsługi dodatkowych zespołów sterujących.

Przykłady wykonania wynalazku. Schody składane, będące przedmiotem wynalazku, uwidocznione są w przykładach wykonania na rysunku, na którym poszczególne figury przedstawiają:

Figura 1 - schody czterosegmentowe z hakiem mechanizmu zabezpieczającego zamocowanym na zawiasie wysięgnikowym, w pozycji otwartej, a nie rozłożonej - w widoku aksonometrycznym.

Figura 2 - mechanizm zabezpieczający schodów z fig. 1 (szczegół „A”), w pozycji otwartej, a nie rozłożonej - w widoku z boku.

Figura 3 - mechanizm zabezpieczający schodów z fig. 1 (szczegół „A”) w trakcie ich rozkładania, z uniesionymi: trzecim i czwartym segmentami schodów - w widoku z boku.

Figura 4 - blokada dolna schodów z fig. 1 (szczegół „B”), w pozycji nie rozłożonej - w widoku aksonometrycznym.

Figura 5 - schody czterosegmentowe z fig. 1, w pozycji rozłożonej - w widoku aksonometrycznym.

PL 220 639 B1

Figura 6 - mechanizm zabezpieczający schodów w pozycji rozłożonej (szczegół „C” z fig. 5) w widoku aksonometrycznym.

Figura 7 - blokada dolna schodów w pozycji rozłożonej (szczegół „D” z fig. 5) - w widoku aksonometrycznym.

Figura 8 - schody czterosegmentowe z hakiem mechanizmu zabezpieczającego zamocowanym nieruchomo do segmentu trzeciego, w pozycji otwartej, a nie rozłożonej - w widoku aksonometrycznym.

Figura 9 - mechanizm zabezpieczający schodów z fig. 8, w pozycji otwartej,a nie rozłożonej - w widoku z boku.

Figura 10 - mechanizm zabezpieczający schodów z fig. 8, w trakcie ich rozkładania, z uniesionymi: trzecim i czwartym segmentami schodów - w widoku z boku.

Schody według wynalazku przedstawione są też w kolejnych przykładach wykonania, nie uwidocznionych na rysunku, lecz opisanych poprzez wskazanie podobieństw i różnic względem przykładów narysowanych.

P r z y k ł a d 1

Schody składane, osadzone w stropie budynku, mają czterosegmentowy zespół schodów drabiniastych 1, w którym to zespole, w pozycji rozłożonej do użytkowania (rysunek - fig. 5), w pomieszczeniu znajdującym się poniżej stropu, segment pierwszy 11 usytuowany jest najwyżej z wszystkich segmentów, a segment drugi 12, segment trzeci 13 oraz segment czwarty 14; umieszczone są kolejno coraz niżej tak, iż segment czwarty 14 opiera się o posadzkę pomieszczenia znajdującego się pod stropem. Każdy z segmentów schodów drabiniastych ma dwa policzki 15, czyli belki boczne, połączone stopniami 16, z których każdy, w schodach rozłożonych, usytuowany jest poziomo. Segmenty schodów składanych połączone są między sobą zawiasami, usytuowanymi na każdym z końców sąsiednich segmentów. Zawiasy te, zestawione parami jako prawy i lewy, zamocowane są do zewnętrznych powierzchni policzków 15 poszczególnych segmentów schodów.

Segment pierwszy 11 z segmentem drugim 12, połączony jest zawiasami górnoosiowymi 21, których sworznie 2, będące osią obrotu dla segmentu drugiego 12, a wraz z nim dwóch kolejnych segmentów, usytuowane są bezpośrednio przy górnych, w schodach rozłożonych do użytkowania (fig. 5), powierzchniach policzków 15 segmentów: pierwszego i drugiego. W schodach złożonych (fig. 1), segmenty: pierwszy 11 oraz drugi 12, przylegają do siebie tymi powierzchniami policzków. Segment trzeci 13 z segmentem czwartym 14, połączony jest zawiasami dolnoosiowymi 22, których sworznie 2, będące osią obrotu dla segmentu czwartego, usytuowane są bezpośrednio przy dolnych, w schodach rozłożonych do użytkowania, powierzchniach policzków 15 obu segmentów. W schodach złożonych segmenty: trzeci 13 i czwarty 14, przylegają do siebie tymi powierzchniami policzków.

Segment drugi 12 z segmentem trzecim 13 połączony jest zawiasami wysięgnikowymi 23, których sworznie 2, będące osią obrotu segmentu trzeciego 13, a wraz z nim segmentu czwartego 14, znajdują się po dolnej, w schodach rozłożonych (fig. 5), stronie policzków 15 segmentów: drugiego i trzeciego. Każdy zawias wysięgnikowy ma płytę bazową 24, która przytwierdzona jest do segmentu drugiego 12 schodów oraz ma płytę obrotową 26, przytwierdzoną do segmentu trzeciego 13 tych schodów. Odległość osi sworzni 2 zawiasów wysięgnikowych 23 od dolnych, w schodach rozłożonych, powierzchni policzków 15 segmentów: drugiego 12 i trzeciego 13, jest nieco większa od połowy wysokości przekroju policzków 15 w segmencie czwartym 14 schodów. Taka konstrukcja zawiasów wysięgnikowych 23, łącznie z zastosowaniem zawiasów dolnoosiowych 22 między segmentami: trzecim 13 oraz czwartym 14, sprawia, iż w schodach złożonych (fig. 1), segment czwarty 14 umieszczony jest między segmentami: drugim 12 i trzecim 13.

Schody składane czterosegmentowe posiadają mechanizm zabezpieczający 3, który chroni przed niekontrolowanym oddaleniem się segmentów: drugiego 12, trzeciego 13 i czwartego 14, od segmentu pierwszego 11. Mechanizm zabezpieczający zamontowany jest na zawiasie wysięgnikowym 23, zatem w schodach otwartych, a nie rozłożonych, mechanizm ten znajduje się w pobliżu górnego końca segmentu pierwszego 11 schodów. Głównym elementem mechanizmu zabezpieczającego jest hak 31, osadzony przegubowo na trzpieniu 25, zamocowanym w płycie bazowej 24 zawiasu wysięgnikowego, przytwierdzonej do segmentu drugiego 12 schodów. Trzpień 25 wykonany jest w postaci śruby wkręconej w policzek segmentu drugiego 12 schodów, z nałożoną na tę śrubę tulejką, która pełni dwie funkcje: zewnętrzna, walcowa powierzchnia tulejki jest osią dla haka 31 mechanizmu zabezpieczającego, zaś poprzez czołowe powierzchnie tulejki przenoszony jest docisk śruby mocującej płytę bazową 24 zawiasu wysięgnikowego, do segmentu drugiego 12 schodów. Powierzchnia za6

PL 220 639 B1 czepowa 32 haka 31 współpracuje z uchwytem, mającym postać czopa 17, wystającego w bok z powierzchni zewnętrznej policzka segmentu pierwszego 11 schodów. W pozycji złożonej schodów pomiędzy czopem 17 a powierzchnią zaczepową 32 haka, jest luz ułatwiający odryglowywanie haka 31 przez użytkownika schodów, a także pozwalający na wyhamowanie niekontrolowanego ruchu segmentu drugiego schodów i segmentów następnych, w razie gwałtownego otwarcia klapy ze schodami. Po stronie przeciwnej względem powierzchni zaczepowej 32, hak ma powierzchnię ukośną 33, ułatwiającą samoczynne, zatrzaskowe zaskakiwanie haka 31 w położenie zaryglowane, w trakcie składania segmentów schodów. Mechanizm zabezpieczający ma także w sprężynę 34 nawiniętą na trzpieniu 25, której nacisk przestawia hak 31 w położenie zaryglowane. W górnej swej części, hak 31 ma zderzak 35, który w skrajnym dopuszczalnym położeniu haka opiera się o łeb śruby 26 (niewidocznej w fig. 2 i 3 rysunku, jest pod zderzakiem, widoczna w fig. 6) mocującej płytę bazową 24 zawiasu wysięgnikowego do segmentu drugiego 12 schodów.

Pracą haka 31 steruje cięgło odblokowujące 36 połączone przegubowo z hakiem 31 oraz z ramieniem 37 zamocowanym nakładkowo na płycie obrotowej 27 zawiasu wysięgnikowego, która przytwierdzona jest do segmentu trzeciego 13 schodów. Ramię 37 oraz płyta obrotowa 27 mocowane są przy użyciu łączników gwintowych - śrub 28 wspólnych dla tego ramienia i płyty obrotowej. Cięgło odblokowujące 36 ma otwór podłużny 38, w którym jest trzpień z łbem 39, osadzony w bocznej powierzchni haka 31, co daje połączenie obrotowo-przesuwne, natomiast połączenie cięgła odblokowującego 36 z ramieniem 37 jest tylko obrotowe, na sworzniu osadzonym w okrągłych otworach w cięgle odblokowującym i ramieniu.

Zespół schodów drabiniastych 1, jako całość, zamocowany jest w stropie budynku za pośrednictwem ościeżnicy 4 osadzonej w stropie oraz klapy 5, zamykającej od dołu otwór w ościeżnicy. Segment pierwszy 11 zespołu schodów drabiniastych zamocowany jest do klapy 5 za pośrednictwem kątowych uchwytów 51, a obok niego do klapy zamocowana jest poręcz 52, ułatwiająca poruszanie się po schodach i zwiększająca bezpieczeństwo ich użytkownika. Klapa 5 połączona jest z ościeżnicą 4 za pośrednictwem mechanizmu zawiasowego 41 i łączników 42, ograniczających kąt otwarcia klapy. Między ościeżnicą 4 i klapą 5 rozpięte są sprężyny 43, wspomagające podnoszenie klapy 5 z zespołem schodów drabiniastych 1 w trakcie ich zamykania w ościeżnicy, zaś w trakcie otwierania hamujące opuszczanie klapy i schodów. W ościeżnicy jest też gniazdo 44, dla rygla utrzymującego klapę 5 w położeniu zamkniętym.

Zespół schodów drabiniastych 1 posiada także blokadę dolną 6, zabezpieczającą przed niekontrolowanym rozwarciem się segmentów: trzeciego 13 i czwartego 14, usytuowaną na zawiasie dolnoosiowym 22, łączącym te dwa segmenty schodów. Blokada dolna 6 składa się z płaskiego łącznika 61 oraz dwóch czopów 62, z których każdy osadzony jest w jednej z płyt zawiasu dolnoosiowego 22. Czopy wykonane są w postaci śrub wkręconych w policzki segmentu trzeciego 13 i czwartego 14 schodów, z nałożonymi na te śruby tulejkami, które pełnią dwie funkcję - zewnętrzna walcowa powierzchnia tulejek współpracuje z łącznikiem 61 blokady dolnej, zaś poprzez czołowe powierzchnie tulejek przenoszony jest docisk śrub, mocujących zawias dolnoosiowy 22 do segmentów schodów. Łącznik 61 ma otwór okrągły, za pośrednictwem którego osadzony jest na jednym z czopów 62 oraz ma otwór podłużny 63, zakończony poprzeczną do niego wnęką 64, w którym to otworze przemieszcza się drugi z czopów 62, a poprzeczna wnęka ma powierzchnię oporową dla tego czopa. W przykładzie blokady dolnej uwidocznionym na rysunku, na figurach: 4 i 7, łącznik 61 osadzony jest obrotowo na czopie 62 zamocowanym do segmentu trzeciego 13 schodów, a czop 62 współpracujący z otworem podłużnym 63, osadzony jest w segmencie czwartym 14 schodów; jednak bez uszczerbku dla funkcjonalności blokady łącznik może być zamontowany odwrotnie. Blokada dolna ma także sprężynę 65 nawiniętą na czop 62, na którym łącznik 61 osadzony jest obrotowo; nacisk tej sprężyny wymusza samoczynne przestawianie łącznika w położenie zaryglowane.

Schody w pozycji przedstawionej na fig. 1 rysunku są otwarte, a nie rozłożone, przygotowane albo do zamknięcia w ościeżnicy, albo do ich rozłożenia do użytkowania. W pozycji zamkniętej, zespół schodów drabiniastych 1 jest umieszczony wewnątrz ościeżnicy 4, a klapa 5 zamyka od dołu otwór tej ościeżnicy. Rozkładanie schodów rozpoczyna się od otwarcia i opuszczenia klapy 5 wraz z zespołem schodów drabiniastych 1. W przypadkach gwałtownego otwarcia i w konsekwencji gwałtownego zatrzymania się klapy ze schodami w położeniu ograniczonym łącznikami 42, może nastąpić niekontrolowane podrzucenie segmentów: drugiego 12, trzeciego 13 i czwartego 14, schodów w ramach sprężystego odbicia od ograniczników otwarcia, z jednoczesnym ich obrotem w zawiasach łączących pierwszy i drugi segment schodów. W takim przypadku mechanizm zabezpieczający pozwala segPL 220 639 B1 mentom drugiemu i następnym na ruch w niewielkim zakresie, wynikającym z wielkości luzu między powierzchnią zaczepową 32 haka 31 a uchwytem w postaci czopa 17, wystającego w bok z powierzchni zewnętrznej policzka segmentu pierwszego 11 schodów, po czym segmenty: drugi 12, trzeci 13 i czwarty 14 pod własnym ciężarem opadną na segment pierwszy 11 schodów, Również w przypadku niekontrolowanego podrzucenia segmentów: trzeciego 13 i czwartego 14, z jednoczesnym ich obrotem w zawiasach wysięgnikowych łączących drugi i trzeci segment schodów, ruch segmentu trzeciego i czwartego nastąpi jedynie w zakresie luzu w otworze podłużnym 38 cięgła odblokowującego 36, nie spowoduje więc odblokowania haka 31, po czym segment trzeci i czwarty, pod własnym ciężarem opadają na segment drugi schodów.

W celu rozłożenia schodów, zamierzonym przez ich użytkownika, podnosi się dolny odcinek segmentów: trzeciego 13 i czwartego 14, z jednoczesnym ich obrotem w zawiasach wysięgnikowych 23, a wówczas w pierwszej kolejności następuje skasowanie luzu w otworze podłużnym 38 cięgła odblokowującego 36. Przy dalszym podnoszeniu obu segmentów schodów, cięgło odblokowujące 36 podnosi hak 31, którego powierzchnia zaczepowa 32 przemieszcza się poza czop 17, wystający w bok z segmentu pierwszego 11 schodów. Odblokowuje to możliwość rozkładania segmentów tych schodów, przy czym segmenty trzeci 13 i czwarty 14, złączone blokadą dolną 6 przemieszcza się w pozycji przylegającej do siebie. W końcowej fazie rozkładania schodów w blokadzie dolnej 6, obraca się łącznik 61 tak, aby czop 62 współpracujący z otworem podłużnym 63 łącznika, opuścił poprzeczną wnękę 64, a wówczas można rozłożyć segmenty: trzeci 13 i czwarty 14 schodów, przy czym w trakcie tego rozkładania, czop 62 przesuwa się w otworze podłużnym 63 łącznika 61 blokady dolnej. W schodach rozłożonych (rysunek - fig. 5) elementy mechanizmu zabezpieczającego przyjmują położenie przedstawione w fig. 6, a elementy blokady dolnej - położenie przedstawione na fig. 7 rysunku.

W celu złożenia schodów, podnosi się dolny odcinek zespołu schodów, obejmujący segmenty: drugi 12, trzeci 13 i czwarty 14, obracając je w zawiasach wysięgnikowych 23, po czym obraca się segment czwarty 14 w zawiasach dolnoosiowych 22, umieszczając go pod segmentem trzecim 13. W końcowej fazie obrotu segmentu czwartego, łącznik 61 blokady dolnej, automatycznie, pod naciskiem sprężyny, naprowadza poprzeczną wnękę 64 swego otworu podłużnego 63 na czop 62, który współpracując z powierzchnią oporową tej wnęki, unieruchamia segmenty trzeci i czwarty schodów względem siebie. W dalszym składaniu schodów obraca się segment drugi 12 w zawiasach górnoosiowych 21, układając go na segmencie pierwszym 11 oraz obraca się segment trzeci 13 z czwartym 14 w zawiasach wysięgnikowych 23, układając segment czwarty na drugim. W końcowej fazie składania tych segmentów, hak 31 mechanizmu zabezpieczającego swą powierzchnią ukośną 33 opiera się o czop 17, wystający w bok z segmentu pierwszego 11 schodów, po czym, pokonując opór sprężyny 35, podnosi się na tym czopie, a następnie, automatycznie, zaskakuje swą powierzchnią zaczepową 32 za czop 17, unieruchamiając segmenty: drugi, trzeci i czwarty względem segmentu pierwszego schodów. Następnie, poskładany na klapie 5 zespól schodów drabiniastych 1, podnosi się wraz z klapą, wykorzystując mechanizm zawiasowy 41 i wspomaganie sprężynami 43, w wyniku czego schody umieszcza się we wnętrzu ościeżnicy 4, zaś klapa zamyka od dołu otwór w tej ościeżnicy.

P r z y k ł a d 2

Schody składane, osadzone w stropie budynku, mają czterosegmentowy zespół schodów drabiniastych 1, jak w pierwszym przykładzie wykonania, gdzie każdy segment składa się z dwóch policzków (belek bocznych) i umieszczonych między nimi stopni. W skład tego zespołu wchodzą: segment pierwszy 11, segment drugi 12, segment trzeci 13 oraz segment czwarty 14; które w pozycji rozłożonej do użytkowania usytuowane są jak na rysunku - fig. 5. Identycznie jak w pierwszym przykładzie wykonania: segment pierwszy 11 z drugim 12 połączony jest zawiasami górnoosiowymi 21. Segment trzeci 13 z czwartym 14, połączony jest zawiasami dolnoosiowymi 22, a segment drugi 12 z segmentem trzecim 13 połączony jest zawiasami wysięgnikowymi 23 - w wyniku czego w schodach złożonych (fig. 5), segment czwarty 14 umieszczony jest między segmentami: drugim 12 i trzecim 13.

Schody składane czterosegmentowe posiadają mechanizm zabezpieczający 7, który chroni przed niekontrolowanym oddaleniem się segmentów: drugiego 12, trzeciego 13 i czwartego 14, od segmentu pierwszego 11. Mechanizm zabezpieczający zamontowany jest nieco poniżej zawiasu wysięgnikowego 23, czyli w schodach otwartych a nie rozłożonych, znajduje się w pobliżu górnego końca segmentu pierwszego 11 schodów. Mechanizm zabezpieczający składa się z haka 71, który zamocowany jest do segmentu trzeciego 13 schodów, nieruchomo względem tego segmentu oraz z uchwytu, współpracującego z tym hakiem, mającego postać czopa 17, wystającego w bok z powierzchni zewnętrznej policzka segmentu pierwszego 11 schodów. Hak jest wykonany jako monolit, a jego płyta

PL 220 639 B1 mocująca 72, przytwierdzona jest do segmentu trzeciego 13 schodów za pomocą śrub 73. Hak 71 ma również ramię zaczepowe 74 skierowane w górę równolegle do policzków schodów, które, w schodach otwartych a nie rozłożonych, zachodzi od dołu poza uchwyt w postaci czopa 17, wystającego w bok z segmentu pierwszego 11 schodów.

Zespół schodów drabiniastych 1, jako całość, zamocowany jest w stropie budynku za pośrednictwem ościeżnicy 4 osadzonej w stropie, oraz klapy 5, zamykającej od dołu otwór tej ościeżnicy identycznie jak w pierwszym przykładzie wykonania. Segment pierwszy 11 zespołu schodów drabiniastych zamocowany jest do klapy 5 za pośrednictwem kątowych uchwytów 51, a obok niego jest poręcz 52. Klapa 5 połączona jest z ościeżnicą 4 za pośrednictwem mechanizmu zawiasowego 41 i łączników 42, ograniczających kąt otwarcia oraz sprężyn 43. Zespół schodów drabiniastych 1, posiada również w blokadę dolną 6, zabezpieczającą przed niekontrolowanym rozwarciem się segmentu trzeciego 13 oraz segmentu czwartego 14 - o identycznej budowie i działaniu, jak w pierwszy przykładzie wykonania wynalazku.

Schody w pozycji przedstawionej na fig. 8 rysunku są otwarte, a nie rozłożone, przygotowane albo do zamknięcia w ościeżnicy, albo do ich rozłożenia do użytkowania. W przypadkach gwałtownego otwarcia i w konsekwencji gwałtownego zatrzymania się klapy ze schodami w położeniu ograniczonym łącznikami 42 oraz niekontrolowanego podrzucenia segmentów: drugiego 12, trzeciego 13 i czwartego 14, schodów w ramach sprężystego odbicia od ograniczników otwarcia, z jednoczesnym ich obrotem w zawiasach 21 łączących pierwszy i drugi segment schodów - ramię zaczepowe 74 haka zatrzymuje się na uchwycie w postaci czopa 17 wystającego w bok z powierzchni zewnętrznej segmentu pierwszego 11 schodów, po czym segmenty: drugi 12, następne schodów, pod własnym ciężarem, opadają na segment pierwszy.

W celu rozłożenia schodów, zamierzonego przez ich użytkownika, podnosi się dolny odcinek segmentów: trzeciego 13 z czwartym 14, obracając je w zawiasach wysięgnikowych 23, a wówczas hak 71 obraca się nieco w dół, zaś jego ramię zaczepowe schodzi poniżej uchwytu - czopa 17 w segmencie pierwszym 11 schodów. Pozwala to obrócić segment drugi 12 w zawiasach górnoosiowych 21 i oddalić górną część tego segmentu od segmentu pierwszego 11 schodów. Dalsze rozkładanie schodów, w tym zwolnienie blokady dolnej 6, przebiega jak w pierwszym przykładzie wykonania.

Składanie schodów odbywa się w odwrotnej kolejności, przy czym w jego końcowej fazie, tuż przed ułożeniem segmentu drugiego 12 na segmencie pierwszym 11 należy unieść dolny koniec segmentów: trzeciego 13 i czwartego 14, w tym celu aby ramię zaczepowe 74 haka 71 minęło czop 17 wystający z segmentu pierwszego schodów. Po ułożeniu segmentów drugiego 12, trzeciego 13 i czwartego 14, na segmencie pierwszym 11, ramię zaczepowe 74 haka 71 zachodzi za czop 17 i pełni swą zabezpieczającą funkcję.

P r z y k ł a d 3

Schody składane według trzeciego przykładu wykonania wynalazku, są schodami trzysegmentowymi. Segment pierwszy i klapa, na której jest zamocowany, oraz ościeżnica i połączenia klapy z nią - są identyczne jak w obu poprzednich przykładach. Również identyczny jest segment drugi schodów połączony z segmentem pierwszym zawiasami górnoosiowymi. Segmenty: drugi i trzeci schodów, połączone są zawiasów dolnoosiowymi, takimi, które w poprzednich przykładach łączyły segmenty trzeci i czwarty.

Mechanizm zabezpieczający, identyczny jak w pierwszym przykładzie wykonania, zamocowany jest na zawiasie dolnoosiowym, czyli także jak w pierwszym przykładzie, w połączeniu segmentów: drugiego i trzeciego. Tym samym usytuowany jest w schodach otwartych, a nie rozłożonych, w pobliżu górnego końca segmentu pierwszego tych schodów. Wobec braku segmentu czwartego, schody według niniejszego przykładu wykonania, nie mają blokady dolnej. Hak mechanizmu zabezpieczającego odblokowuje się, przy rozkładaniu schodów, poprzez podniesienie dolnego końca ich segmentu trzeciego.

P r z y k ł a d 4

Schody składane według czwartego przykładu wykonania wynalazku, są schodami czterosegmentowymi, w których większość podzespołów i części jest identyczna jak w pierwszym przykładzie wykonania. Dotyczy to w szczególności segmentów schodów, ościeżnicy i zamykającej ją klapy oraz połączeń między nimi, a także blokady dolnej. Mechanizm zabezpieczający, zamocowany na zawiasie wysięgnikowym, łączącym segment drugi i trzeci, posiada hak, który współpracuje z uchwytem w postaci czopa w segmencie pierwszym schodów, jak w pierwszym przykładzie wykonania.

PL 220 639 B1

Odmienne jest sterowanie hakiem mechanizmu zabezpieczającego, ponieważ schody według czwartego przykładu wykonania mają dźwignię sterującą, przestawianą ręcznie przez użytkownika schodów, zamocowaną przegubowo do policzka segmentu trzeciego schodów, w dolnej części tego segmentu. Z hakiem mechanizmu zabezpieczającego, dźwignia sterująca połączona jest cięgłem usytuowanym wzdłuż tego segmentu schodów. W trakcie rozkładania schodów, przestawia się dźwignię sterującą w położenie odblokowania haka, po czym rozkłada się segmenty identycznie jak w schodach z pierwszego przykładu wykonania.

Claims (12)

1. Schody składane, zwłaszcza czterosegmentowe, przeznaczone do zamontowania w stropie budynku, otwierane w dół, w szczególności razem z klapą zamykającą od dołu otwór w ościeżnicy zamontowanej w stropie i rozkładane do pomieszczenia znajdującego się pod stropem, połączone z ościeżnicą mechanizmem zawiasowym, w tym również za pośrednictwem klapy; zawierające segmenty schodów drabiniastych połączonych za pośrednictwem zawiasów usytuowanych w poszczególnych łączeniach kolejnych segmentów u góry albo u dołu policzków tych segmentów schodów; gdzie segment pierwszy, usytuowany w schodach rozłożonych najwyżej spośród wszystkich segmentów, połączony jest z segmentem drugim zawiasami mającymi oś obrotu bezpośrednio przy górnej powierzchni policzków obu tych segmentów schodów, znamienne tym, że mają mechanizm zabezpieczający (3, 7) przed niekontrolowanym oddaleniem się co najmniej dwóch ostatnich segmentów schodów od segmentu pierwszego (11) przez obrót w zawiasach (21) usytuowanych w schodach otwartych, a nie rozłożonych, u dołu segmentów, przy czym mechanizm zabezpieczający ma hak (31, 71), który z podzespołem zawierającym segment pierwszy (11) i korzystnie klapę (5), łączy jeden z kolejnych segmentów schodów, przy czym ten hak usytuowany jest w schodach otwartych, a nie rozłożonych, w pobliżu górnego końca segmentu pierwszego (11), a odblokowywany jest przez użytkownika schodów.

2. Schody według zastrz. 1, znamienne tym, że hak (31, 71) mechanizmu zabezpieczającego (3, 7) odblokowywany jest poprzez uniesienie co najmniej ostatniego segmentu schodów, z jego obrotem w zawiasach (23), które w schodach otwartych, a nie rozłożonych, usytuowane są u góry.

3. Schody według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że zawierają cztery segmenty schodów drabiniastych, gdzie segment czwarty (14), licząc od góry w schodach rozłożonych, połączony jest z segmentem trzecim (13) za pośrednictwem zawiasów (21) mających oś obrotu (2) bezpośrednio przy dolnej powierzchni policzków obu segmentów, zaś segmenty drugi (12) i trzeci (13) połączone są zawiasami (23), mającymi oś obrotu (2) oddaloną od dolnej powierzchni policzków obu tych segmentów schodów o wielkość przesunięcia, stanowiącą co najmniej połowę wysokości przekroju poprzecznego policzków (15) tych dwóch segmentów, określanymi w skrócie jako „zawiasy wysięgnikowe” tak, iż w schodach złożonych segment czwarty (14) jest między segmentami: trzecim (13) i drugim (12), który spoczywa na segmencie pierwszym (11), a hak (31) mechanizm zabezpieczającego (3) przed niekontrolowanym oddaleniem się od segmentu pierwszego (11) pozostałych segmentów, poprzez obrót w zawiasach (21) łączących segmenty pierwszy i drugi, usytuowany jest w pobliżu zawiasów wysięgnikowych (23).

4. Schody według zastrz. 3, znamienne tym, że hak (31) mechanizmu zabezpieczającego (3) odblokowywany jest poprzez uniesienie połączonych segmentów: trzeciego (13) i czwartego (14), z obrotem obu tych segmentów w zawiasach wysięgnikowych (23) i oddaleniem połączenia zawiasowego (22) segmentów trzeciego i czwartego od segmentu drugiego (12) tych schodów.

5. Schody według zastrz. 1 albo 2, albo 3, albo 4, znamienne tym, że hak (31) mechanizmu zabezpieczającego (3) połączony jest przegubowo z drugim segmentem (12) schodów, a odblokowywany jest cięgłem odblokowującym (36), połączonym przegubowo z tym hakiem oraz z jednym z kolejnych segmentów schodów, przy czym hak (31) korzystnie ma powierzchnię ukośną (33) przeciwległa do powierzchni zaczepowej (32), ułatwiającą zatrzaskowe zaskakiwanie haka w położenie zaryglowane.

6. Schody według zastrz. 3 albo 4, znamienne tym, że hak (31) mechanizmu zabezpieczającego (3) połączony jest przegubowo z płytą bazową (24) zawiasu wysięgnikowego (23), przytwierdzoną do drugiego segmentu (12) schodów, a odblokowywany jest cięgłem (36) połączonym przegubowo z tym hakiem oraz z ramieniem (37) przytwierdzonym do trzeciego segmentu (13) schodów.

PL 220 639 B1

7. Schody według zastrz. 6, znamienne tym, że ramię (37) połączone z cięgłem odblokowującym (36), zamocowane jest nakładkowo na płycie obrotowej (27) zawiasu wysięgnikowego (23), przytwierdzonej do trzeciego segmentu (13) schodów, korzystnie z użyciem łączników gwintowych (28) wspólnych dla ramienia (36) i płyty obrotowej (27) zawiasu wysięgnikowego.

8. Schody według zastrz. 5 albo 6, albo 7, znamienne tym, że cięgło odblokowujące (36) ma podłużny otwór (38), w którym przemieszcza się czop (39) osadzony w elemencie współpracującym z tym cięgłem, korzystnie w haku (31) mechanizmu zabezpieczającego.

9. Schody według zastrz. 1 albo 2, albo 3, albo 4, znamienne tym, że hak (71) mechanizmu zabezpieczającego (7) zamocowany jest do dalszego niż drugi segmentu schodów, nieruchomo względem tego segmentu, korzystnie do segmentu trzeciego (13).

10. Schody według zastrz. 1 albo 2, albo 3, albo 4, albo 5, albo 6, albo 7, albo 8, albo 9, znamienne tym, że uchwyt w podzespole zawierającym segment pierwszy (11) i korzystnie klapę (5), współpracujący z hakiem (31) mechanizmu zabezpieczającego (3) ma postać czopa (17) wystającego w bok z policzka segmentu pierwszego (11) schodów, przy czym korzystnie w schodach złożonych jest luz pomiędzy tym czopem (17) a powierzchnią zaczepową (32) haka.

11. Schody według zastrz. 3 albo 4, albo 5, albo 6, albo 7, albo 8, albo 9, albo 10, posiadające cztery segmenty, znamienne tym, że w połączeniu segmentów trzeciego (13) i czwartego (14) mają blokadę dolną (6), zabezpieczające przed niekontrolowanym rozwarciem się obu segmentów, która składa się płaskiego łącznika (61) osadzonego przegubowo w jednym spośród segmentów: trzeciego (13) i czwartego (14) oraz z czopa (62) osadzonego w drugim z tych segmentów, a łącznik (61) ma otwór podłużny (63) zakończony poprzeczną do niego wnęką (64), współpracujący z czopem (62).

12. Schody według zastrz. 11, znamienne tym, że łącznik (61) blokady dolnej przylega do zawiasu (22) łączącego trzeci (13) i czwarty (14) segment schodów.