PL208648B1

PL208648B1 - Zastosowanie środków zabezpieczających do zwiększania działania zwalczającego chwasty herbicydów aryloksfenoksypropionianowych

Info

Publication number: PL208648B1
Application number: PL377228A
Authority: PL
Inventors: Erwin Hacker; Hermann Bieringer; Hans Philipp Huff; Lothar Willms
Original assignee: Bayer Cropscience Ag
Priority date: 2002-10-19
Filing date: 2003-10-01
Publication date: 2011-05-31
Also published as: RS20050270A; AU2003291981B2; RU2342834C2; DE60313996T2; EP1555876A2; WO2004034788A8; EP1555876B1; CA2502743A1; EP1410715A1; ES2283830T3; ATE362702T1; MXPA05004117A; UA81267C2; DK1555876T3; ES2283830T5; PL377228A1; CN101731229A; WO2004034788A3; EP1555876B2; RU2005115121A

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest zastosowanie środków zabezpieczających do zwiększania działania zwalczającego chwasty herbicydów aryloksyfenoksypropionianowych, zwłaszcza zastosowanie kompozycji herbicydów aryloksyfenoksypropionianowych i określonych środków zabezpieczających, które są wysoce odpowiednie do selektywnego zwalczania szkodliwych roślin w uprawach roślin użytkowych.

Herbicydy aryloksyfenoksypropionianowe są grupą związków znanych jako odpowiednie do różnych zastosowań chwastobójczych. Obejmują one np. takie herbicydy jak chlodynafop propargilowy, cyhalofop butylowy, dichlofop, dichlofop metylowy, fenoksaprop-P etylowy, fluazyfop, fluazyfop butylowy, fluazyfop-P butylowy, haloksyfop, haloksyfop etotylowy, haloksyfop-P metylowy, propachizafop, chizalofop, chizalofop etylowy, chizalofop-P, chizalofop-P etylowy i chizalofop-P tefurylowy, z których każdy jest znany np. z Pesticide Manual wyd. 12., (British Crop Protection Council), 2000; patrz EP 0083556, US 4713109, US 4894085, US 4897481, EP 302203, DE 2136828, DE 2223894, EP 0635996, GB 1599121, EP 52798, US 4545807 i GB 2042539.

Związki chwastobójczo czynne typu aryloksyfenoksypropionianów są na ogół stosowane po wzejściu roślin dla zwalczania chwastów trawiastych, zwłaszcza w zbożach, takich jak ryż, pszenica i jęczmień, lub w różnych uż ytkowych roślinach szerokolistnych, przy czym moż na je stosować w stosunkowo niskich dawkach nanoszenia. Jednak te związki nie zawsze są w pełni zgodne z pewnymi ważnymi roślinami uprawnymi i czasem uszkodzenie roślin uprawnych w wyniku użycia dawek nanoszenia herbicydu wymaganych dla zwalczania wzrostu chwastów czyni ten herbicyd nieodpowiednim do zwalczania szerokiej grupy gatunków chwastów w obecności pewnych upraw. Zmniejszenie uszkodzeń roślin uprawnych przez herbicydy bez nieakceptowalnego zmniejszenia działania chwastobójczego można osiągnąć dzięki stosowaniu środków ochraniających rośliny uprawne zwanych „środkami zabezpieczającymi”, a czasem „odtrutkami” lub „antagonistami”. Wiadomo, że chwastobójczo czynne związki typu aryloksyfenoksypropionianów można stosować w kompozycji ze środkiem zabezpieczającym, np. opisanym w EP 0635996 (US-5700758), gdzie ujawniono, że przed fitotoksycznym działaniem herbicydów zawierających aryloksyfenoksypropioniany można chronić dzięki użyciu pochodnych estrowych kwasu 4,5-pirazolino-3-karboksylowego, a zwłaszcza z użyciem kompozycji fenoksapropu-P etylowego i mefenpiru dietylowego.

Obecnie wykazano, że obok znanego działania zabezpieczającego uprawy, zastosowanie określonych środków zabezpieczających nieoczekiwanie prowadzi do zwiększenia poziomu zwalczania pewnych ważnych gatunków chwastów (zwłaszcza np. Alopecurus myosuroides) przez herbicydy aryloksyfenoksypropionianowe. Ten efekt stwierdzono także w przypadku kompozycji fenoksapropu-P etylowego i mefenpiru dietylowego, która to kompozycja nie jest nowa, gdyż jest stosowana na skalę przemysłową. Jednak takie działanie tej kompozycji nie było znane.

Tak więc wynalazek dotyczy zastosowania związku o wzorze (I) lub jego soli (związki (B)):

gdzie:

(R¹)n oznacza n grup R¹, gdzie R¹ są jednakowe lub różne i oznaczają atom fluoru, atom chloru, atom bromu lub CF3, n oznacza 2 lub 3,

R² oznacza atom wodoru lub (C1-C4)-alkil,

R³ oznacza atom wodoru, (C1-C4)-alkil, (C2-C4)-alkenyl lub (C2-C4)-alkinyl, a R⁴ oznacza atom wodoru lub (C1-C8)-alkil, do zwiększania działania zwalczającego chwasty jednego lub większej liczby herbicydów aryloksyfenoksypropionianowych (związki A) lub ich dopuszczalnych w rolnictwie soli.

Korzystnie w odniesieniu do powyższego rozwiązania związkiem (B) jest 1-(2,4-dichlorofenylo)-5-(etoksykarbonylo)-5-metylo-2-pirazolino-3-karboksylan etylu.

Korzystnie w odniesieniu do powyższego rozwiązania jeden lub większa liczba związków (A) są wybrane z grupy obejmującej chlodynafop propargilowy, cyhalofop butylowy, dichlofop, dichlofop mePL 208 648 B1 tylowy, fenoksaprop-P etylowy, fenoksaprop-P, fenoksaprop etylowy, fenoksaprop, fluazyfop, fluazyfop butylowy, fluazyfop-P butylowy, haloksyfop, haloksyfop etotylowy, haloksyfop-P metylowy, propachizafop, chizalofop, chizalofop etylowy, chizalofop-P, chizalofop-P etylowy i chizalofop-P tefurylowy lub dopuszczalne w rolnictwie sole tych związków kwasowych. Korzystniej związkiem (A) jest fenoksaprop-P etyIowy.

Ponadto korzystniej w odniesieniu do powyższego rozwiązania związek (A) jest wybrany z grupy obejmującej chlodynafop propargilowy, cyhalofop butylowy, dichlofop metylowy, fenoksaprop-P etylowy, fluazyfop butylowy, fluazyfop-P butylowy, haloksyfop etotylowy, haloksyfop-P metylowy, propachizafop, chizalofop etylowy, chizalofop-P etylowy i chizalofop-P tefurylowy.

Korzystnie w odniesieniu do powyższego rozwiązania związkiem (A) jest chlodynafop propargilowy, a związkiem (B) jest mefenpir dietylowy.

Korzystnie w odniesieniu do powyższego rozwiązania związkiem (A) jest cyhalofop butylowy, a zwią zkiem (B) jest mefenpir dietylowy.

Korzystnie w odniesieniu do powyższego rozwiązania związkiem (A) jest dichlofop metylowy, a zwią zkiem (B) jest mefenpir dietylowy.

Korzystnie w odniesieniu do powyższego rozwiązania związkiem (A) jest fenoksaprop-P etylowy, a związkiem (B) jest mefenpir dietylowy.

Korzystnie w odniesieniu do powyższego rozwiązania związkiem (A) jest fluazyfop butylowy, a zwią zkiem (B) jest mefenpir dietylowy.

Korzystnie w odniesieniu do powyższego rozwiązania związkiem (A) jest fluazyfop-P butylowy, a zwią zkiem (B) jest mefenpir dietylowy.

Korzystnie w odniesieniu do powyższego rozwiązania związkiem (A) jest haloksyfop etotylowy, a zwią zkiem (B) jest mefenpir dietylowy.

Korzystnie w odniesieniu do powyższego rozwiązania związkiem (A) jest haloksyfop-P metylowy, a związkiem (B) jest mefenpir dietylowy.

Korzystnie w odniesieniu do powyższego rozwiązania związkiem (A) jest propachizafop, a zwią zkiem (B) jest mefenpir dietylowy.

Korzystnie w odniesieniu do powyższego rozwiązania związkiem (A) jest chizalofop etylowy, a zwią zkiem (B) jest mefenpir dietylowy.

Korzystnie w odniesieniu do powyższego rozwiązania związkiem (A) jest chizalofop-P etylowy, a zwią zkiem (B) jest mefenpir dietylowy.

Korzystnie w odniesieniu do powyższego rozwiązania związkiem (A) jest chizalofop-P tefurylowy, a związkiem (B) jest mefenpir dietylowy.

Korzystnie w odniesieniu do powyższego rozwiązania związek (A) stanowi połączenie fenoksapropu-P etylowego i dichlofopu metylowego, a związek (B) stanowi mefenpir dietylowy.

Ponadto korzystnie w odniesieniu do powyższego rozwiązania związki czynne (A) i (B) stosuje się w stosunku wagowym od 1 : 10 do 100 : 1.

Korzystniej związki czynne (A) i (B) stosuje się w stosunku wagowym od 1 : 2 do 20 : 1.

Ponadto korzystnie w odniesieniu do zastosowania chwasty zwalcza się w uprawach roślin użytkowych.

Określenie „herbicyd aryloksyfenoksypropionianowy” oznacza ogólnie herbicydy z grupy inhibitorów syntezy kwasów tłuszczowych, a zwłaszcza inhibitorów enzymu karboksylazy acetylo-CoA (ACC-azy) w roślinach, mające budowę fenoksypropionianu podstawionego w pierścieniu fenylowym grupą fenoksyIową lub funkcjonalnie zbliżoną grupą aryloksylową lub heteroaryloksylową. Alternatywnym określeniem jest „herbicyd (hetero)aryloksyfenoksypropionianowy” w tym estry i sole kwasów macierzystych.

Korzystne są kwasy, ich sole i ich estry, takie jak estry (C1-C8)alkilowe, estry podstawione-(C1-C8)alkilowe, estry (C2-C8)alkenylowe lub estry (C2-C8)alkinylowe, zwłaszcza estry (C1-C4)alkilowe, estry (C1-C4)alkilowe podstawione jednym lub większą liczbą podstawników wybranych z grupy obejmującej atom chlorowca i (C1-C4)alkoksyl, albo estry (C2-C4)alkenylowe lub estry (C2-C4)alkinylowe.

Zgodnie z wynalazkiem korzystnie stosuje się herbicyd aryloksyfenoksypropionianowy (A) wybrany z grupy obejmującej:

(A1) chlodynafop propargilowy ((R)-2-[4-(5-chloro-3-fluoropirydyn-2-yloksy)fenoksy]propionian prop-2-ynylu) lub jego sól, (A2) cyhalofop butylowy ((R)-2-[4-(4-cyjano-2-fluorofenoksy)fenoksy]propionian butylu), (A3) dichlofop (kwas (RS)-2-[4-(2,4-dichlorofenoksy)fenoksy]propionowy) lub jego sól,

PL 208 648 B1 (A4) dichlofop metylowy ((RS)-2-[4-(2,4-dichlorofenoksy)fenoksy]propionian metylu), (A5) fenoksaprop-P etylowy ((R)-2-[4-(6-chloro-1,3-benzoksazol-2-iloksy)fenoksy]propionian etylu), (A6) fenoksaprop-P (kwas (R)-2-[4-(6-chloro-1,3-benzoksazol-2-iloksy)fenoksy]propionowy) lub jego sól, (A7) fenoksaprop etylowy ((RS)-2-[4-(6-chloro-1,3-benzoksazol-2-iloksy)fenoksy]propionian etylu), (A8) fenoksaprop (kwas (RS)-2-[4-(6-chloro-1,3-benzoksazol-2-iloksy)fenoksy]propionowy) lub jego sól, (A9) fluazyfop (kwas (RS)-2-[4-(5-trifluorometylo-2-pirydyloksy)fenoksy]propionowy) lub jego sól, (A10) fluazyfop butylowy ((RS)-2-[4-(5-trifluorometylo-2-pirydyloksy)fenoksy]propionian butylu), (A11) fluazyfop-P butylowy ((R)-2-[4-(5-trifluorometylo-2-pirydyloksy)fenoksy]propionian butylu), (A12) haloksyfop (kwas ((R)-2-[4-(3-chloro-5-trifluorometylo-2-pirydyloksy)fenoksy]propionowy) lub jego sól, (A13) haloksyfop-P (kwas (R)-2-[4-(3-chloro-5-trifluorometylo-2-pirydyloksy)fenoksy]popionowy) lub jego sól, (A14) haloksyfop etotylowy ((RS)-2-[4-(3-chloro-5-trifluorometylo-2-pirydyloksy)fenoksy]propionian etoksyetylu), (A15) haloksyfop-P metylowy ((RS)-2-[4-(3-chloro-5-trifluorometylo-2-pirydyloksy)fenoksy]propionian metylu), (A16) propachizafop ((R)-2-[4-(6-chlorochinoksalin-2-yloksy)fenoksy]propionian 2-izopropylidenoaminooksyetylu) lub jego sól, (A17) chizalofop (kwas (RS)-2-[4-(6-chlorochinoksalin-2-yloksy)fenoksy]propionowy) lub jego sól, (A18) chizalofop etylowy ((RS)-2-[4-(6-chlorochinoksalin-2-yloksy)fenoksy]propionian etylu), (A19) chizalofop-P (kwas (R)-2-[4-(6-chlorochinoksalin-2-yloksy)fenoksy]propionowy) lub jego sól, (A20) chizalofop-P etylowy ((R)-2-[4-(6-chlorochinoksalin-2-yloksy)fenoksy]propionian etylu) i (A21) chizalofop-P tefurylowy ((R)-2-[4-(6-chlorochinoksalin-2-yloksy)fenoksy]propionian (±)-tetrahydrofurfurylu).

Korzystnymi herbicydami aryloksyfenoksypropionowymi są:

(A1), (A2), (A4), (A5), (A10), (A11), (A14), (A15), (A16), (A18), (A20) i (A21).

Najkorzystniejszym herbicydem aryloksyfenoksypropionowym jest (A5).

W zwią zkach o wzorze (I) stosowanych zgodnie z wynalazkiem jako związki (B) korzystne są następujące znaczenia.

Korzystnie (R¹)n oznacza 2,4-Cl2, 2,4-Br2, 2-CF3-4-CI lub 2-Cl-4-CF3.

Korzystnie R³ oznacza atom wodoru lub (C1-C4)-alkil.

Korzystnie R⁴ oznacza atom wodoru lub (C1-C4)-alkil.

Korzystną grupą związków (B) o wzorze (I) są te, w których:

(R¹)n oznacza 2,4-Cl2, 2,4-Br2, 2-CF3-4-Cl lub 2-Cl-4-CF3,

R² oznacza atom wodoru lub (C1-C4)-alkil,

R³ oznacza atom wodoru lub (C1-C4)-alkil, a R⁴ oznacza atom wodoru lub (C1-C4)-alkil.

Konkretne korzystne związki (B) o wzorze (I) przedstawiono w poniższej tabeli 1:

T a b e l a 1

Związek nr	(R¹)n	R²	R³	R⁴
1	2	3	4	5
(B1)	2,4-Cl2	C2H5	CH3	C2H5
(B2)	2,4-Cl2	C2H5	CH3	CH3
(B3)	2-CF3-4-CI	C2H5	CH3	C2H5
(B4)	2,4-Cl2	C2H5	CH3	n-C4H9
(B5)	2,4-Cl2	C2H5	CH3	HC4H9
(B6)	2,4-Br2	C2H5	CH3	C2H5
(B7)	2-CI-4-CF3	C2H5	CH3	CH3
(B8)	2-CF3-4-CI	C2H5	CH3	CH3

PL 208 648 B1 cd. tabeli 1

1	2	3	4	5
(B9)	2,4-Br2	C2H5	CH3	CH3
(B10)	2,4-Cl2	C2H5	H	CH3
(B11)	2,4-Br2	C2H5	CH3	n-C4Hg
(B12)	2,4-Br2	C2H5	CH3	iZ0-C4Hg

Najkorzystniejszym związkiem (B) jest 1-(2,4-dichlorofenylo)-5-fenylo-5-(etoksykarbonylo)-5-metylo-2-pirazolino-3-karboksylan etylu (B1) („Mefenpir dietylowy”, patrz „The Pesticide Manual”, wyd. 12., 2000, str. 594-595), opisany w WO 91/07874. Opisano tam także sposoby wytwarzania mefenpiru dietylowego i innych związków o wzorze (I).

Korzystnym zastosowaniem według wynalazku jest stosowanie kompozycji wybranej z grupy obejmującej:

(B1) + (A1), (B1) + (A2), (B1) + (A4), (B1) + (A5), (B1) + (A10), (B1) + (A11), (B1) + (A14), (B1) + (A15), (B1) + (A16), (B1) + (A18) , (B1) + (A20), (B1) + (A21) i (B1) + (A5) + (A4).

Szczególnie korzystne jest zastosowanie (B1) + (A5).

Zrozumiałe jest to, że związki (A) i (B) stosowane zgodnie z wynalazkiem obejmują wszystkie stereoizomery i ich mieszaniny, jak również ich sole.

Działanie przeciw szkodliwym roślinom chwastobójczo czynnego związku zawartego w kompozycji jest zadziwiająco lepsze niż samego herbicydu (A), czyli jest ono synergiczne. Wyższa skuteczność pozwala na zwalczanie gatunków, które dotychczas nie były zwalczalne (luki), rozszerzenie okresu nanoszenia i/lub zmniejszenie liczby poszczególnych nanoszeń, w rezultacie czego użytkownik uzyskuje systemy zwalczania chwastów korzystniejsze ekonomicznie i ekologicznie.

Dalszą cechą wynalazku jest zatem to, że dostarcza on zastosowania zgodnego z wynalazkiem do zwiększania działania zwalczającego chwasty jednego lub większej liczby herbicydów aryloksyfenoksypropionianowych (A) lub ich dopuszczalnych w rolnictwie soli, polegającego na stosowaniu synergicznie chwastobójczo skutecznej ilości jednego lub większej liczby związków o wzorze (I) lub ich soli (związki (B)) w kompozycji z jednym lub większą liczbą herbicydów (A).

Dalszą cechą wynalazku jest to, że dostarcza on zastosowania, zgodnie z którym związki (A) i (B) nanosi się równocześnie lub oddzielnie (razem lub kolejno) na rośliny, części tych roś lin, nasiona tych roślin lub na powierzchnię, na której rośliny rosły lub mają rosnąć.

Herbicyd (A) i związki (B) nanosi się na ogół równocześnie lub w krótkim odstępie czasu.

Ponadto kompozycje chwastobójcze (A) + (B) zmniejszają lub eliminują działanie fitotoksyczne, które może wystąpić, gdy chwastobójczo czynne związki (A) stosuje się w użytecznych roślinach same.

Herbicydy aryloksyfenoksypropionianowe są ogólnie znane, a ich wytwarzanie opisano np. w wyżej wymienionych publikacjach, względnie można je wytwarzać analogicznie do sposobów opisanych w tych publikacjach.

Korzystne związki, ich wytwarzanie i ogólne warunki ich stosowania, a zwłaszcza konkretne związki przykładowe opisano w cytowanych publikacjach i te opisy również stanowią część niniejszego wynalazku.

Niektóre herbicydy aryloksyfenoksypropionianowe (A) mogą tworzyć sole z odpowiednim kwasem nieorganicznym lub organicznym, takim jak np. HCl, HBr, H2SO4 lub HNO3, a także z kwasem szczawiowym lub kwasami sulfonowymi, drogą addycji do grupy zasadowej, ogólnie do atomu N w pierś cieniu pirydynowym. Odpowiednie podstawniki, które wyst ę pują w postaci zdeprotonowanej, takie jak np. ugrupowania kwasów karboksylowych, mogą tworzyć sole przez zastąpienie atomu wodoru odpowiednich podstawników, takich jak np. ugrupowania kwasów karboksylowych, dopuszczalnym w rolnictwie kationem. Takimi solami są np. sole metali, zwłaszcza sole metali alkalicznych lub sole metali ziem alkalicznych, a zwłaszcza sole sodowe lub sole potasowe, a także sole amonowe, sole z aminami organicznymi lub czwartorzędowe sole amoniowe.

Związki o wzorze (I) mogą tworzyć sole z odpowiednim kwasem nieorganicznym lub organicznym, takim jak np. HCl, HBr, H2SO4 lub HNO3, drogą addycji ugrupowania mono- lub bifunkcyjnego kwasu karboksylowego lub kwasu sulfonowego, do grupy zasadowej, takiej jak np. „grupa aminowa” lub „grupa alkiloaminowa” pierścienia pirazolu. Odpowiednie podstawniki, które występują w postaci

PL 208 648 B1 zdeprotonowanej, takie jak np. ugrupowania kwasów karboksylowych, mogą tworzyć sole wewnętrzne z grupami, które same mogą być protonowane, takimi jak grupy aminowe. Podobnie, i zwykle częściej, sole mogą być tworzone przez zastąpienie atomu wodoru odpowiednich podstawników, takich jak np. ugrupowania kwasów karboksylowych, dopuszczalnym w rolnictwie kationem. Takimi solami są np. sole metali, zwłaszcza sole metali alkalicznych lub sole metali ziem alkalicznych, a zwłaszcza sole sodowe lub sole potasowe, a także sole amonowe, sole z aminami organicznymi lub czwartorzędowe sole amoniowe.

We wzorze (I) grupy alkilowe, a także odpowiednie grupy nienasycone mogą w każdym przypadku mieć prostołańcuchowy lub rozgałęziony szkielet węglowy. Jeżeli nie podano inaczej, w przypadku tych grup korzystne są niższe szkielety węglowe, np. o 1 do 6 atomach węgla lub w przypadku grup nienasyconych o 2 do 6 atomach węgla. Grupami alkilowymi są np. metyl, etyl, n- lub izopropyl, n-, izo-, t- lub 2-butyl, pentyle, heksyle, takie jak n-heksyl, izoheksyl i 1,3-dimetylobutyl, heptyle, takie jak n-heptyl, 1-metyloheksyl i 1,4-dimetylopentyl; a grupy alkenylowe i alkinylowe mają znaczenie możliwych grup nienasyconych odpowiadających grupom alkilowym, przy czym alkenylem jest np. allil, 1-metyloprop-2-en-1-yl, 2-metyloprop-2-en-1-yl, but-2-en-1-yl, but-3-en-1-yl, 1-metylobut-3-en-1-yl i 1-metylobut-2-en-1-yl, a alkinylem jest np. propargil, but-2-yn-1-yl, but-3-yn-1-yl i 1-metylobut-3-yn-1-yl.

Atom chlorowca to np. atom fluoru, atom chloru, atom bromu lub atom jodu.

Związki (A) lub ich sole i synergiczne związki (B) lub ich sole można stosować zgodnie z wynalazkiem np. jako takie lub w postaci ich preparatów (form użytkowych), w połączeniu z innymi pestycydami, takimi jak np. insektycydy, akarycydy, nematocydy, herbicydy, fungicydy, środki zabezpieczające, nawozy i/lub regulatory wzrostu roślin, np. w postaci gotowych preparatów lub mieszanek zbiornikowych. Korzystnymi dodatkowymi związkami czynnymi są herbicydy.

Dalszą cechą wynalazku jest zastosowanie kompozycji chwastobójczej, np. w postaci preparatów do stosowania jako środek chwastobójczy, zawierającej:

(A) jeden lub większą liczbę herbicydów aryloksyfenoksypropionianowych (A) lub ich dopuszczalnych w rolnictwie soli i (B) jeden lub większą liczbę związków o wzorze (I) lub ich dopuszczalnych w rolnictwie soli.

Powyższe kompozycje można stosować jako środki chwastobójcze zawierające te kompozycje i ewentualnie inne substancje czynne i/lub substancje pomocnicze do formu łowania.

Kompozycje chwastobójcze zawierające połączenie fenoksapropu-P etylowego i mefenpiru dietylowego są już znane, patrz np. „The Pesticide Manual” wyd. 12. (British Crop Protection Council), 2000, str. 393 - 394.

Korzystnie herbicyd (A) obecny w kompozycji chwastobójczej jest wybrany z grupy obejmującej: chlodynafop propargilowy, cyhalofop butylowy, dichlofop, dichlofop metylowy, fenoksaprop-P etylowy, fenoksaprop-P, fenoksaprop etylowy, fenoksaprop, fluazyfop, fluazyfop butylowy, fluazyfop-P butylowy, haloksyfop, haloksyfop etotylowy, haloksyfop-P metylowy, propachizafop, chizalofop, chizalofop etylowy, chizalofop-P, chizalofop-P etylowy i chizalofop-P tefurylowy oraz dopuszczalne w rolnictwie wyżej wymienionych związków kwasowych.

Korzystniej herbicyd (A) obecny w kompozycji chwastobójczej jest wybrany z grupy obejmującej: (A1), (A2), (A4), (A5), (A10), (A11), (A14), (A15), (A16), (A18), (A20) i (A21).

Odpowiednimi związkami czynnymi (C), które można połączyć ze związkami (A) i (B) według wynalazku w preparatach mieszanych lub w mieszankach zbiornikowych są np. znane związki czynne, korzystnie herbicydy opisane np. w „The Pesticide Manual”, wyd. 12., The British Crop Protection Council 2000 lub w „The Compendium of Pesticide Common Names” (dostępnym w Internecie) i cytowanej tam literaturze.

Przykładowo, następujące związki czynne można wymienić jako znane herbicydy lub regulatory wzrostu roślin, które można łączyć ze związkami o wzorze (A) i (B); poniższe związki zdefiniowano albo przez podanie „nazwy zwyczajowej” według Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej (ISO) albo przez podanie nazwy chemicznej, ewentualnie wraz z odpowiednim numerem kodowym:

acetochlor; acifluorofen (sól sodowa); achlonifen; AKH 7088, to jest kwas [[[1-[5-[2-chloro-4(trifluorometylo)fenoksy]-2-nitrofenylo]-2-metoksyetylideno]amino]oksy]octowy i jego ester metylowy; alachlor; aloksydym (sól sodowa); ametryna; amikarbazon, amidochlor, amidosulfuron; amitrol; AMS, to jest sulfaminian amonu; anilofos; asulam; atrazyna; azafenidyna; azymsulfuron (DPX-A8947); azyprotryna; barban; BAS 516 H, to jest 5-fluoro-2-fenylo-4H-3,1-benzoksazyn-4-on; beflubutamid; benazolina (etylowa); benfluralina; benfuresat; bensulfuron (metylowy); bensulid; bentazon (sól sodowa); benzobicyklon; benzofenap; benzofluor; benzoiloprop (etylowy); benzotiazuron; bialafos (bilanafos);

PL 208 648 B1 bifenoks; bispirybak (sól sodowa); bromacyl; bromobutyd; bromofenoksym; bromoksynil; bromuron; buminafos; busoksynon; butachlor; butafenacyl; butamifos; butenachlor; butidazol; butralina; butroksydym; butylat; kafenstrol (CH-900); karbetamid; karfentrazon (etylowy); kaloksydym, CDAA, to jest 2-chloro-N,N-di-2-propenyloacetamid; CDEC, to jest dietyloditiokarbaminian 2-chloroallilu; chlometoksyfen; chloramben; chlorazyfop butylowy; chlorobromuron; chlorobufam; chlorofenak; chloroflurenol metylowy; chloridazon; chlorimuron (etylowy); chloronitrofen; chlorotoluron; chloroksuron; chloroprofam; chlorosulfuron; chlorotal dimetylowy; chlorotiamid; chlorotoluron, cynidon (metylowy lub etylowy), cynmetylina; cinosulfuron; kletodym; klefoksydym, chlodynafop i jego pochodne estrowe (np. chlodynafop propargilowy); chlomazon; chlomeprop; chloproksydym; chlopyralid; chlopyrasulfuron (metylowy); chloransulam (metylowy); kumyluron (JC 940); cyjanazyna; cykloat; cyklosulfamuron (AC 104); cykloksydym; cykluron; cyhalofop i jego pochodne estrowe (np. ester butylowy, DEH-112); cyperkwat; cyprazyna; cyprazol; dajmuron; 2,4-D; 2,4-DB; dalapon; dazomet, desmedifam; desmetryna; dialat; dikamba; dichlobenyl; dichloroprop(-P); dichlofop i jego estry, takie jak dichlofop metylowy; dichlosulam, dietatyl (etylowy); difenoksuron; difenzokwat; diflufenikan; diflufenzopir; dimefuron; dimepiperat; dimetachlor; dimetametryna; dimetenamid (SAN-582H); dimetenamid(-P); dimetazon, dimetypina; dimeksyflam, dimetrasulfuron, dinitramina; dinoseb; dinoterb; difenamid; dipropetryna; dikwat; ditiopyr; diuron; DNOK; eglinazyna etylowa; EL 77, to jest 5-cyjano-1-(1,1-dimetyloetylo)-N-metylo-1H-pirazolo-4-karboksyamid; endotal; epoprodan, EPTC; esprokarb; etalfluralina; etametsulfuron metylowy; etydimuron; etiozyna; etofumesat; etoksyfen i jego estry (np. ester etylowy, HC-252), etoksysulfuron, etobenzanid (HW 52); F5231, to jest N-[2-chloro-4-fluoro-5-[4-(3-fluoropropylo)-4,5-dihydro-5-okso-1H-tetrazol-1-ilo]fenylo]etanosulfonoamid; fenoprop; fenoksan, fenoksaprop i fenoksaprop-P i ich estry, np. fenoksaprop-P etylowy i fenoksaprop etylowy; fenoksydym; fentrazamid; fenuron; flamprop (metylowy albo izopropylowy lub izopropylowy-L); flazasulfuron; florasulam; fluazyfop i fluazyfop-P i ich estry, np. fluazyfop butylowy i fluazyfop-P butylowy; fluazolat, flukarbazon (sól sodowa); fluchloralina; flufenacet (FOE 5043), flufenpir, flumetsulam; flumeturon; flumichlorak (pentylowy); flumioksazyna (S-482); flumipropyn; fluometuron; fluorochloridon, fluorodifen; fluoroglikofen (etylowy); flupoksam (KNW-739); flupropacyl (UBIC-4243); flupropanat, flupirsulfuron (metylowy lub sól sodowa); flurenol (butylowy); flurydon; flurochloridon; fluroksypir (meptylowy); fluroprimidol, flurtamon; flutiacet (metylowy); flutiamid (flufenacet); fomesafen; foramsulfuron; fosamina; furilazol (MON 13900), furyloksyfen; glufosynat (amonowy); glifosat (izopropyloamoniowy); halosafen; halosulfuron (metylowy) i jego estry (np. ester metylowy, NC-319); haloksyfop i jego estry; haloksyfop-P (= R-haloksyfop) i jego estry; HC-252 (eter difenylowy), heksazynon; imazametabenz (metylowy); imazametapir; imazamoks; imazapik, imazapyr; imazachin i jego sole, takie jak sole amonowe; imazetametapir; imazetapir, imazosulfuron; indanofan; jodosulfuron (metylowy) - (sól sodowa), joksynyl; izokarbamid; izopropalina; izoproturon; izouron; izoksaben; izoksachlortol; izoksaflutol;

izoksapiryfop; karbutylat; laktofen; lenacyl; linuron; MCPA; MCPB; mekoprop; mefenacet; mefluidyd; mezosulfuron (metylowy); mezotrion; metam, metamifop, metamitron; metazachlor; metabenzotiazuron; metazol; metoksyfenon; metyldymron; metobenzuron, metobromuron; (S-)metolachlor; metosulam (XRD 511); metoksuron; metrybuzyna; metsulfuron metylowy; MK-616; molinat; monalid; diwodorosiarczan monokarbamidu; monolinuron; monuron; MT 128, to jest 6-chloro-N-(3-chloro-2-propenylo)-5-metylo-N-fenylo-3-pirydazynoamina; MT 5950, to jest N-[3-chloro-4-(1-metylo-etylo)fenylo]-2-metylopentanoamid; naproanilid; napropamid; naptalam; NC 310, to jest 4-(2,4-dichlorobenzoilo)-1-metylo-5-benzyloksypirazol; neburon; nikosulfuron; nipirachlofen; nitralina; nitrofen; nitrofluorofen; norflurazon; orbenkarb; oryzalina; oksadiargil (RP-020630);

oksadiazon; oksasulfuron; oksazychlomefon; oksyfluorfen; parakwat; pebulat; kwas pelargonowy; pendimetalina; penoksulam, pentanochlor, pentoksazon; perfluidon; petoksamid, fenizofam; fenmedifam; pikloram; pikolinafen; piperofos; pirybutikarb; piryfenop butylowy; pretilachlor; primisulfuron (metylowy);

prokarbazon (sól sodowa); procyjazyna; prodiamina; profluazol, profluralina; proglinazyna (etylowa); prometon; prometryna; propachlor; propanil; propachizafop; propazyna; profam; propizochlor; propoksykarbazon (sól sodowa), propyzamid; prosulfalina; prosulfokarb; prosulfuron (CGA-152005); prynachlor; pirachlonil, piraflufen (etylowy); pirazolinat; pirazon; pirazosulfuron (etylowy); pirazoksyfen; pirybenzoksym; pirybutikarb; pirydafol; pirydat; piryftalid, pirymidobak (metylowy); pirytiobak (sól sodowa) (KIH-2031); piroksofop i jego estry (np. ester propargilowy); chinochlorak; chinomerak; chinochlamina, chinofop i jego pochodne estrowe, chizalofop i chizalofop-P i ich pochodne estrowe, np. chizalofop etylowy; chizalofop-P tefurylowy i etylowy; renryduron; rimsulfuron (DPX-E 9636); S 275, to

PL 208 648 B1 jest 2-[4-chloro-2-fluoro-5-(2-propynyloksy)fenylo]-4,5,6,7-tetrahydro-2H-indazol; sekbumeton; setoksydym; syduron; symazyna; symetryna; SN 106279, to jest kwas 2-[[7-[2-chloro-4-(trifluorometylo)fenoksy]-2-naftalenylo]oksy]propanowy i jego ester metylowy; sulkotrion; sulfentrazon (FMC-97285, F-6285); sulfazuron; sulfometuron (metylowy); sulfosat (ICI-A0224); sulfosulfuron; TCA; tebutam (GCP-5544); tebutiuron; tepraloksydym; terbacyl; terbukarb;

terbuchlor; terbumeton; terbutylazyna; terbutryna; TFH 450, to jest N,N-dietylo-3-[(2-etylo-6-metylofenylo)sulfonylo]-1H-1,2,4-triazolo-1-karboksyamid; tenylchlor (NSK-850); tiafluamid; tiazafluron; tiazopyr (Mon-13200); tidiazymin (SN-24085); tifensulfuron (metylowy); tiobenkarb; tiokarbazyl;

tralkoksydym; trialat; triasulfuron; triazyflam; triazofenamid; tribenuron (metylowy); kwas 2,3,6-trichlorobenzoesowy (2,3,6-TBA), trichlopyr; tridifan; trietazyna; trifloksysulfuron (sól sodowa), trifluralina; triflusulfuron i estry (np. ester metylowy, DPX-66037); trimeturon; tritosulfuron; tsitodef; wernolat; WL 110547, to jest 5-fenoksy-1-[3-(trifluorometylo)fenylo]-1H-tetrazol; UBH-509; D-489; LS 82-556; KPP-300; NC-324; NC-330; KH-218; DPX-N8189; SC-0774; DOWCO-535; DK-8910; V-53482; PP-600; MBH-001; KIH-9201; ET-751; KIH-6127; KIH-2023 i KIH5996.

W poszczególnych przypadkach może być korzystne połączenie jednego ze związków (A) z wię kszą liczbą zwią zków (B).

Dawka nanoszenia herbicydów (A) może się zmieniać w szerokich granicach, a optymalna ilość zależy od danego herbicydu, spektrum szkodliwych roślin i roślin użytkowych. Na ogół dawka nanoszenia (A) wynosi od 1 g do 2 kg, korzystnie od 5 g do 1,5 kg, korzystniej od 10 g do 150 g, a najkorzystniej od 15 g do 75 g substancji czynnej (s.c.) na hektar.

W szczególności wynalazek dotyczy zastosowania zgodnego z wynalazkiem do zwiększenia działania zwalczającego chwasty jednego lub większej liczby herbicydów aryloksyfenoksypropionianowych (A) lub ich dopuszczalnych w rolnictwie soli, zgodnie z którym stosuje się synergiczną chwastobójczo skuteczną ilość jednego lub większej liczby związków o wzorze (I) lub ich soli (związki (B)) w kompozycji z jednym lub większą liczbą związków chwastobójczych (A), przy czym kompozycję związków (A) i (B) zdefiniowano powyż ej.

Korzystniejszy jest powyższy sposób, w którym związki (A) i (B) są nanoszone jednocześnie lub oddzielnie na rośliny, części tych roślin, nasiona tych roślin lub powierzchnię, na której te rośliny rosną lub będą rosły.

Te chwastobójczo czynne związki i związki (B) można nanosić razem (jako gotowy preparat lub mieszankę zbiornikową) lub kolejno w dowolnej kolejności. Stosunek wagowy ilości herbicydu (A) do ilości związku (B) może się zmieniać w szerokich granicach, np. w zakresie od 1 : 10 do 100 : 1, korzystnie od 1 : 2 do 20 : 1, zwłaszcza od 1 : 1 do 15 : 1, najkorzystniej od 2 : 1 do 5 : 1. Optymalne ilości związku chwastobójczo czynnego i związku (B), w każdym przypadku zależą od danego związku (A) i danego związku (B), oraz typu traktowanych roślin uprawnych oraz chwastów i w każdym przypadku mogą być określone z użyciem odpowiednich wstępnych doświadczeń.

W zależnoś ci od ich właściwoś ci związki (B) można stosować do wstępnego zaprawiania nasion roślin uprawnych (zaprawa do nasion) lub sadzonek albo wprowadzać do bruzd przed siewem. W przypadku wstępnego zabiegu na sadzonkach moż liwy jest np. oprysk korzeni lub całej sadzonki roztworem związków (B) lub zamoczenie ich w takim roztworze. Nanoszenie jednego lub większej liczby herbicydów można następnie prowadzić przedwschodowo lub powschodowo.

Alternatywnie możliwe jest stosowanie związków (B) razem z herbicydami, przed wzejściem lub po wzejściu roślin. Nanoszenie przedwschodowe obejmuje zarówno nanoszenie na powierzchnię uprawną przed siewem, jak i nanoszenie na powierzchnię uprawną, na której rośliny użytkowe zostały już zasiane, lecz jeszcze nie wzeszły. Można także stosować procedurę sekwencyjną, zgodnie z którą najpierw prowadzi się zabieg z użyciem związku (B), a następnie, korzystnie wkrótce po nim, prowadzi się nanoszenie herbicydu. W poszczególnych przypadkach może być również celowe nanoszenie związku (B) po naniesieniu herbicydu.

Ogólnie korzystne jest jednoczesne nanoszenie związku (B) i herbicydu w postaci mieszanek zbiornikowych lub gotowych preparatów.

Dawka nanoszenia związku (B) może się także zmieniać w szerokich granicach, jednak zaskakującą cechą niniejszego wynalazku jest to, że już niewielka ilość związku (B) daje bardzo skuteczne zwiększenie poziomu zwalczania chwastów w porównaniu z użyciem związków (A) i (B) samych (zatem występuje efekt synergiczny). Ilość użytego związku (B) zmienia się w zależności od szeregu parametrów, w tym od konkretnego użytego związku (B), roślin użytkowych, które mają być chronione, ilości i dawki nanoszenia herbicydu, typu gleby i panujących warunków klimatycznych. Także wyboru

PL 208 648 B1 określonego związku (B) do stosowania zgodnie z wynalazkiem i sposobu jego użycia oraz określenia działania, które nie będzie fitotoksyczne, można dokonać zgodnie ze standardową praktyką. Dawka nanoszenia związku (B) może się zmieniać w szerokich granicach i na ogół wynosi od 1 g do 500 g, korzystnie od 2 g do 250 g, korzystniej od 5 g do 100 g, najkorzystniej od 5 g do 20 g związku (B) (s.c.) na hektar.

Kompozycje chwastobójcze (A) + (B) stosowane zgodnie z wynalazkiem, otrzymane np. drogą współformułowania lub jako mieszanki zbiornikowe, mają doskonałą aktywność chwastobójczą przeciw szerokiemu spektrum ekonomicznie ważnych szkodliwych roślin mono- i dwuliściennych. Te kompozycje działają również na trudno zwalczalne, wieloletnie chwasty, odrastające z kłączy, karczów i innych trwałych części roślin. Działanie chwastobójcze kompozycji jest podobne do działania herbicydów (A), gdy stosuje się je same w porównywalnych dawkach nanoszenia herbicydu (A).

Przykłady gatunków chwastów, które mogą być zwalczane z użyciem kompozycji chwastobójczych (A) + (B) to jednoliścienne gatunki chwastów Agrostis, Alopecurus, Apera, Avena, Brachicaria, Bromus, Dactyloctenium, Digitaria, Echinochloa, Eleocharis, Eleusine, Festuca, Fimbristylis, Ischaemum, Lolium, Monochoria, Panicum, Paspalum, Phalaris, Phleum, Poa, Sagittaria, Scirpus, Setaria, Sphenoclea i gatunki Cyperus z grupy chwastów jednorocznych, a wśród gatunków chwastów wieloletnich Agropyron, Cynodon, Imperata i Sorghum, a także wieloletnie gatunki Cyperus, a zwłaszcza Alopecurus myosuroides.

W przypadku nanoszenia kompozycji stosowanych zgodnie z wynalazkiem na powierzchnię gleby przed kiełkowaniem, wzrost kiełków chwastów zostaje albo całkowicie zahamowany, albo chwasty rosną do stadium liścieni, jednak następnie ich wzrost zostaje zatrzymany i giną całkowicie w przecią gu 3-4 tygodni.

Przy stosowaniu kompozycji zgodnie z wynalazkiem na zielone części roślin powschodowo, bardzo szybko po naniesieniu następuje drastyczne zahamowanie wzrostu chwastów, które albo pozostają w takim stadium wzrostu jak w chwili naniesienia, albo też zamierają po pewnym czasie, dzięki czemu konkurencja chwastów szkodliwa wobec roślin uprawnych zostaje usunięta trwale i w bardzo wczesnym stadium.

Kompozycje związków czynnych (A) + (B) są odpowiednie do zwalczania chwastów w wielu roślinach uprawnych, np. w ważnych ekonomicznie uprawach, takich jak zboża, jęczmień, ryż, kukurydza i sorgo, lub użytkowe rośliny dwuliścienne, takie jak soja, słoneczniki i trzcina cukrowa (włącznie z kukurydzą ®Liberty link i kukurydzą lub soją ®Round-up Ready). Szczególnie interesuj ą ce jest stosowanie w zbożach, takich jak pszenica (w tym pszenica twarda) i jęczmień, a zwłaszcza pszenica.

Wynalazek może także znajdować wykorzystanie do zwalczania szkodliwych roślin w uprawach roślin znanych lub jeszcze opracowywanych, zmienianych metodami inżynierii genetycznej. Transgeniczne rośliny wyróżniają się z reguły szczególnie korzystnymi właściwościami, np. obok oporności wobec określonych herbicydów również opornością wobec chorób roślin lub patogenów chorób roślin, takich jak określone owady lub mikroorganizmy, takie jak grzyby, bakterie lub wirusy. Inne szczególne właściwości dotyczą np. jakości plonów pod względem ilości, jakości, trwałości przy przechowywaniu, składu i zawartości konkretnych substancji. Tak więc są znane transgeniczne rośliny z podwyższoną zawartością skrobi lub zmienioną jakością skrobi lub z innym zestawem kwasów tłuszczowych w plonach.

Wynalazek może także znajdować wykorzystanie w uprawach ekonomicznie ważnych transgenicznych roślin użytkowych i ozdobnych, np. w zbożach, takich jak pszenica, jęczmień, żyto, owies, proso, ryż, maniok i kukurydza, a także w uprawach buraka cukrowego, bawełny, soi, rzepaku, ziemniaków, pomidorów, grochu i innych rodzajów warzyw.

Kompozycje związków czynnych stosowane zgodnie z wynalazkiem mogą występować zarówno jako mieszane preparaty tych dwóch składników, ewentualnie wraz z innymi substancjami czynnymi, dodatkami i/lub znanymi środkami pomocniczymi do stosowania przy formułowaniu, które to preparaty mogą być następnie w znany sposób rozcieńczane wodą przed użyciem, jak i w postaci tak zwanych mieszanek zbiornikowych wytwarzanych przez wspólne rozcieńczenie wodą oddzielnie sformułowanych lub częściowo oddzielnie sformułowanych składników.

Związki (A) i (B) lub ich kompozycje mogą być formułowane różnymi sposobami, w zależności od tego jakie parametry biologiczne i/lub fizykochemiczne chce się uzyskać. Odpowiednimi preparatami są na ogół proszki do zawiesin (WP), koncentraty do emulgowania (EC), roztwory wodne (SL), emulsje (EW), takie jak olej w wodzie i woda w oleju, roztwory lub emulsje opryskowe, dyspersje na bazie oleju lub wody, suspensjoemulsje, preparaty do opylania (DP), zaprawy, granulaty do nanoszenia

PL 208 648 B1 na glebę lub roztrząsania, granulaty dyspergowalne w wodzie (WG), ultramałoobjętościowe formy użytkowe (ULV), mikrokapsułki lub woski.

Poszczególne typy preparatów są w zasadzie znane i opisane np. w: Winnacker-Kiichler. „Chemische Technologie”. tom 7. C. Hauser Verlag Mϋnchen. wyd. 4.. 1986; van Valkenburg. „Pesticides Formulations”. Marcel Dekker N.Y.. 1973; K. Martens. „Spray Drying Handbook”. wyd. 3.. 1979. G. Goodwin Ltd.. Londyn.

Środki pomocnicze stosowane do formułowania. takie jak substancje obojętne. środki powierzchniowo czynne. rozpuszczalniki i inne substancje pomocnicze. są również znane i opisane np. w: Watkins. „Handbook of Insecticide Dust Diluents and Carriers”. wyd. 2.. Darland Books. Caldwell N.J.; H.v. Olphen. „Introduction to Clay Colloid Chemistry”; wyd. 2.. J. Wiley & Sons. N.Y.; C. Marsden. „Solvents Guide”. wyd. 2.. Interscience. N.Y. 1950; McCutcheon's. „Detergents and Emulsifiers Annual”. MC Publ. Corp.. Ridegewood N.J.; Sisley and Wood. „Encyclopedia of Surface Active Agents”. Chem. Publ. Co. Inc.. N.Y. 1964; Schonfeldt. „Grenzflachenaktive Athylenoxidaddukte”. Wiss. Verlagsgesellschaft. Stuttgart 1976. Winnacker-Kiichler. „Chemische Technologie”. tom 7. C. Hauser Verlag Mϋnchen. wyd. 4.. 1986.

Na bazie tych preparatów można wytworzyć kompozycje z innymi pestycydami. takimi jak inne herbicydy. fungicydy lub insektycydy. jak również środki zabezpieczające. nawozy i/lub regulatory wzrostu roślin. np. w postaci gotowej mieszanki lub mieszanki zbiornikowej.

Proszki do zawiesin są preparatami równomiernie dyspergowalnymi w wodzie. które obok związku czynnego. rozcieńczalnika lub substancji obojętnej zawierają jeszcze jonowe lub niejonowe środki powierzchniowo czynne (środki zwilżające. środki dyspergujące). np. polioksyetylowane alkilofenole. polioksyetylowane alkohole tłuszczowe. polioksyetylowane aminy tłuszczowe. alkanosulfoniany. alkilobenzenosulfoniany. ligninosulfonian sodu. 2.2'-dinaftylometano-6.6'-disulfonian sodu. dibutylonaftalenosulfonian sodu. a także oleoilometylotaurynian sodu.

Koncentraty do emulgowania wytwarza się przez rozpuszczenie związku czynnego w rozpuszczalniku organicznym. np. w butanolu. cykloheksanonie. dimetyloformamidzie. ksylenie lub wyżej wrzących związkach aromatycznych lub węglowodorach. z dodatkiem jednego lub większej liczby jonowych lub niejonowych środków powierzchniowo czynnych (emulgatorów). Jako emulgatory można np. stosować: sole wapniowe kwasów alkiloarylosulfonowych. takie jak dodecylobenzenosulfonian wapnia. lub emulgatory niejonowe. takie jak estry poliglikoli i kwasów tłuszczowych. etery alkiloarylowe poliglikoli. etery poliglikoli i alkoholi tłuszczowych. produkty kondensacji tlenku propylenu i tlenku etylenu. polietery alkilowe. estry sorbitanu i kwasów tłuszczowych. estry polioksyetylenosorbitanu i kwasów tłuszczowych lub estry polioksyetylenosorbitanu.

Preparaty do opylania otrzymuje się przez zmielenie związku czynnego z dobrze rozdrobnionymi substancjami stałymi. np. talkiem. naturalnymi iłami. takimi jak kaolin. bentonit i pirofilit. lub ziemią okrzemkową.

Granulaty można wytwarzać albo przez rozpylenie związku czynnego na chłonnym zgranulowanym materiale obojętnym. albo przez naniesienie koncentratów związku czynnego wraz ze środkami klejącymi. np. polialkoholem winylowym. poliakrylanem sodu lub olejami mineralnymi. na powierzchnię nośników. takich jak piasek. kaolinity i granulowane materiały obojętne. Odpowiednie związki czynne można także granulować znanymi sposobami stosowanymi przy wytwarzaniu granulowanych nawozów sztucznych. w razie potrzeby wraz z nawozami. Granulaty dyspergowalne w wodzie wytwarza się zazwyczaj bez użycia materiału obojętnego. takimi sposobami jak suszenie rozpyłowe. granulacja w złożu fluidalnym. granulacja talerzowa. mieszanie w mieszalnikach przy wysokich szybkościach mieszania i wytłaczanie bez stałego materiału obojętnego.

Preparaty agrochemiczne zwierają na ogół 0.1 - 99% wag.. a zwłaszcza 2 - 95% wag. związków czynnych typów (A) i/lub (B). przy czym zazwyczaj stosuje się następujące stężenia. w zależności od typu preparatów. Stężenie związku czynnego w proszkach do zawiesin wynosi np. około 10 - 95% wag.. a resztę do 100% wag. stanowią zwykłe składniki preparatu. W koncentratach do emulgowania stężenie związku czynnego wynosi np. od 5 do 80% wag. Preparaty pyłowe zawierają zazwyczaj od 5 do 20% wag. związku czynnego. a roztwory opryskowe od około 0.2 do 25% wag. związku czynnego.

W przypadku granulatów. takich jak granulaty dyspergowalne. zawartość związku czynnego zależy częściowo od tego. czy związek czynny występuje w postaci ciekłej. czy stałej i jakie zastosowano środki pomocnicze do granulacji i wypełniacze. Na ogół w granulatach dyspergowalnych w wodzie zawartość związku czynnego wynosi 10 - 90% wag.

PL 208 648 B1

Ponadto wymienione preparaty związków czynnych ewentualnie zawierają zwykłe środki adhezyjne, zwilżające, dyspergujące, emulgujące, konserwujące i przeciw zamarzaniu oraz rozpuszczalniki, wypełniacze, barwniki i nośniki, środki przeciwpieniące, środki hamujące odparowywanie i środki wpływające na wartość pH lub lepkość, środki zagęszczające i/lub nawozy, w każdym przypadku zwykle stosowane.

Przed użyciem preparaty w postaciach handlowych, np. proszki do zawiesin, koncentraty do emulgowania, dyspersje i granulaty dyspergowalne w wodzie, rozcieńcza się ewentualnie wodą znanym sposobem. Preparaty pyliste, granulaty doglebowe, granulaty do roztrząsania, jak również roztwory opryskowe zazwyczaj nie są przed stosowaniem rozcieńczane obojętnymi substancjami.

Kombinacje związków chwastobójczych można nanosić na rośliny, części tych roślin, nasiona tych roślin lub powierzchnię uprawną (glebę orną), korzystnie na zielone rośliny lub części tych roślin i w razie takiej potrzeby, na glebę orną.

Możliwym zastosowaniem jest wspólne nanoszenie związków czynnych jako mieszanek zbiornikowych, w którym to przypadku stężone preparaty poszczególnych związków czynnych w postaci ich optymalnych preparatów miesza się wraz z wodą w zbiorniku i powstałą mieszankę opryskową nanosi się.

Łączny preparat chwastobójczy zawierający kompozycję związków czynnych (A) i (B) zgodnie z wynalazkiem ma tę zaletę, że łatwiej się go stosuje, ponieważ zawiera już składniki we właściwym stosunku. Ponadto poszczególne środki pomocnicze zawarte w preparacie są dobrane optymalnie, podczas gdy mieszanka zbiornikowa z różnych preparatów może zawierać niekorzystne kompozycje dodatków.

Ogólne przykłady preparatów

a) Preparat do opylania otrzymuje się przez zmieszanie 10 części wagowych związku czynnego/mieszaniny związków czynnych i 90 części wagowych talku jako substancji obojętnej oraz ich rozdrobnienie w młynie młotkowym;

b) Łatwo dyspergowalne w wodzie zwilżalne proszki otrzymuje się przez zmieszanie 25 części wagowych związku czynnego/mieszaniny związków czynnych, 64 części wagowych zawierającego kwarc kaolinu jako substancji obojętnej, 10 części wagowych lignosulfonianu potasu i 1 części wagowej oleoilometylotaurynianu sodu jako środka zwilżającego i dyspergującego oraz zmielenie całości w młynie palcowym;

c) Łatwo dyspergowalny w wodzie koncentrat zawiesinowy otrzymuje się przez zmieszanie 20 części wagowych związku czynnego/mieszaniny związków czynnych z 6 częściami wagowymi eteru alkilofenolu i poliglikolu etylenowego (®Triton X 207), 3 częściami wagowymi eteru izotridekanolu i poliglikolu etylenowego (8 EO) i 71 częściami wagowymi parafinowego oleju mineralnego (zakres wrzenia np. około 255°C do 277°C) i zmielenie mieszaniny w młynie kulowym do uzyskania uziarnienia poniżej 5 mikronów;

d) Koncentrat do emulgowania otrzymuje się z 15 części wagowych związku czynnego/mieszaniny związków czynnych, 75 części wagowych cykloheksanonu jako rozpuszczalnika i 10 części wagowych oksyetylenowanego nonylofenolu jako emulgatora;

e) Granulat dyspergowalny w wodzie otrzymuje się przez zmieszanie: 75 części wagowych związku czynnego/mieszaniny związków czynnych, 10 części wagowych lignosulfonianu wapnia, 5 części wagowych laurylosiarczanu sodu, 3 części wagowych polialkoholu winylowego i 7 części wagowych kaolinu, zmielenie całości w młynie palcowym i granulację proszku w złożu fluidalnym przez natryskiwanie wody jako cieczy granulującej;

f) Granulat dyspergowalny w wodzie można także otrzymać gdy: 25 części wagowych związku czynnego/mieszaniny związków czynnych, 5 części wagowych 2,2'-dinaftylometano-6,6'-disulfonianu sodu, 2 części wagowe oleoilometylotaurynianu sodu, 1 część wagową polialkoholu winylowego, 17 części wagowych węglanu wapnia i 50 części wagowych wody podda się homogenizacji i wstępnemu rozdrobnieniu w młynie koloidalnym, a następnie zmieli w młynie kulkowym i otrzymaną zawiesinę rozpyli się przez dyszę do podawania jednej substancji i wysuszy w wieży rozpyłowej.

Wynalazek ilustrują bliżej następujące nieograniczające go przykłady.

PL 208 648 B1

Przykłady biologiczne P r z y k ł a d 1:

Działanie powschodowe na chwasty i selektywność w pszenicy ozimej (próby polowe)

Pszenicę ozimą hodowano na zewnętrznych poletkach w naturalnych warunkach i wysiano w niej nasiona typowych szkodliwych roślin. Traktowanie mieszaniną fenoksapropu-P etylowego (37,3 g s.c./ha) i mefenpiru dietylowego (10 g s.c./ha), z użyciem standardowych preparatów substancji czynnych, przy dawce nanoszenia 300 l wody na hektar, prowadzono po wzejściu szkodliwych roślin, gdy pszenica ozima była w stadium pomiędzy 3. i 5. liściem. Działanie kompozycji oceniono w 112 dni po zabiegu wizualnie, w porównaniu z nietraktowanymi poletkami kontrolnymi. Wyniki zsumowane w tabeli 2 wykazują polepszone działanie zwalczające chwasty wobec Alopecurus myosuroides obok działania zabezpieczającego pszenicę ozimą.

T a b e l a 2

Związek nr	Dawka nanoszenia (g s.c./ha)	Zwalczanie chwastów (%) ALOMY	Fitotoksyczność w (%) TRZAW
(A5)	37,3	69	10
(B1)	10	0	0
(A5) + (B1)	37,3 + 10	90	0

Skróty stosowane w tabeli 2: g s.c./ha = gramów substancji czynnej (= związku) na ha TRZAW = Triticum aestivum (pszenica ozima)

ALOMY = Alopecurus myosuroides (A5) = fenoksaprop-P etylowy (B1) = mefenpir dietylowy

Liczby w dwóch kolumnach z prawej strony to odpowiednio procentowe zwalczenie chwastów lub uszkodzenie roślin użytkowych.

P r z y k ł a d y 2 i 3:

Działanie powschodowe na chwasty i selektywność w pszenicy jarej (próby polowe)

Pszenicę jarą hodowano na zewnętrznych poletkach w naturalnych warunkach i wysiano w niej nasiona typowych szkodliwych roślin. Traktowanie mieszaniną herbicydu (hetero)aryloksyfenoksypropionianowego i środka zabezpieczającego, mefenpiru dietylowego, z użyciem standardowych preparatów substancji czynnych, przy dawce nanoszenia 300 l wody na hektar, prowadzono po wzejściu szkodliwych roślin, gdy pszenica jara była w stadium od 3. do 5. liścia. Działanie kompozycji oceniono w 4 tygodnie po zabiegu wizualnie w porównaniu z nietraktowanymi poletkami kontrolnymi. Wyniki zsumowane w tabeli 3 wykazują polepszone działanie zwalczające chwasty obok działania zabezpieczającego pszenicę jarą.

T a b e l a 3

Związek nr	Dawka nanoszenia (g s.c./ha)	Zwalczanie chwastów (%) SETLU	Fitotoksyczność w (%) TRZAS
(A1)	112	68	20
(B1)	28	0	0
(A1) + (B1)	112 + 28	98	10
(A3)	1680	45	12
(B1)	28	0	0
(A3) + (B1)	1680 + 28	68	3

PL 208 648 B1

Skróty stosowane w tabeli 3:

g s.c./ha = gramów substancji czynnej (= związku) na ha; TRZAS = Triticum aestivum (pszenica jara);

SETLU = Setaria lutescens;

(A1) = chlodynafop propargilowy;

(A3) = dichlofop metylowy;

(B1) = mefenpir dietylowy.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Zastosowanie związku o wzorze (I) lub jego soli (związki (B)):

gdzie:

(R¹)n oznacza n grup R¹. gdzie R¹ są jednakowe lub różne i oznaczają atom fluoru. atom chloru. atom bromu lub CF3. n oznacza 2 lub 3.

R² oznacza atom wodoru lub (C1-C4)alkil.

R³ oznacza atom wodoru. (C1-C4)alkil. (C2-C4)alkenyl lub (C2-C4)alkinyl. a

R⁴ oznacza atom wodoru lub (C1-C8)alkil. do zwiększania działania zwalczającego chwasty jednego lub większej liczby herbicydów aryloksyfenoksypropionianowych (związki A) lub ich dopuszczalnych w rolnictwie soli.
2. Zastosowanie według zastrz. 1. znamienne tym. że związkiem (B) jest 1-(2.4-dichlorofenylo)-5-(etoksykarbonylo)-5-metylo-2-pirazolino-3-karboksylan etylu.
3. Zastosowanie według zastrz. 1 albo 2. znamienne tym. że jeden lub większa liczba związków (A) są wybrane z grupy obejmującej: chlodynafop propargilowy. cyhalofop butylowy. dichlofop. dichlofop metylowy. fenoksaprop-P etylowy. fenoksaprop-P. fenoksaprop etylowy. fenoksaprop. fluazyfop. fluazyfop butylowy. fluazyfop-P butylowy. haloksyfop. haloksyfop etotylowy. haloksyfop-P metylowy. propachizafop. chizalofop. chizalofop etylowy. chizalofop-P. chizalofop-P etylowy i chizalofopP tefurylowy lub dopuszczalne w rolnictwie sole tych związków kwasowych.
4. Zastosowanie według zastrz. 1-3. znamienne tym. że związkiem (A) jest fenoksaprop-P etylowy.
5. Zastosowanie według zastrz. 1-3. znamienne tym. że związek (A) jest wybrany z grupy obejmującej chlodynafop propargilowy. cyhalofop butylowy. dichlofop metylowy. fenoksaprop-P etylowy. fluazyfop butylowy. fluazyfop-P butylowy. haloksyfop etotylowy. haloksyfop-P metylowy. propachizafop. chizalofop etylowy. chizalofop-P etylowy i chizalofop-P tefurylowy .
6. Zastosowanie według zastrz. 1. znamienne tym. że związkiem (A) jest chlodynafop propargilowy. a związkiem (B) jest mefenpir dietylowy.
7. Zastosowanie według zastrz. 1. znamienne tym. że związkiem (A) jest cyhalofop butylowy. a związkiem (B) jest mefenpir dietylowy.
8. Zastosowanie według zastrz. 1. znamienne tym. że związkiem (A) jest dichlofop metylowy. a związkiem (B) jest mefenpir dietylowy.
9. Zastosowanie według zastrz. 1. znamienne tym. że związkiem (A) jest fenoksaprop-P etylowy. a związkiem (B) jest mefenpir dietylowy.
10. Zastosowanie według zastrz. 1. znamienne tym. że związkiem (A) jest fluazyfop butylowy. a związkiem (B) jest mefenpir dietylowy.
11. Zastosowanie według zastrz. 1. znamienne tym. że związkiem (A) jest fluazyfop-P butylowy. a związkiem (B) jest mefenpir dietylowy.

PL 208 648 B1
12. Zastosowanie według zastrz. 1, znamienne tym, że związkiem (A) jest haloksyfop etotylowy, a związkiem (B) jest mefenpir dietylowy.
13. Zastosowanie według zastrz. 1, znamienne tym, że związkiem (A) jest haloksyfop-P metylowy, a związkiem (B) jest mefenpir dietylowy.
14. Zastosowanie według zastrz. 1, znamienne tym, że związkiem (A) jest propachizafop, a zwią zkiem (B) jest mefenpir dietylowy.
15. Zastosowanie według zastrz. 1, znamienne tym, że związkiem (A) jest chizalofop etylowy, a zwią zkiem (B) jest mefenpir dietylowy.
16. Zastosowanie według zastrz. 1, znamienne tym, że związkiem (A) jest chizalofop-P etylowy, a związkiem (B) jest mefenpir dietylowy.
17. Zastosowanie według zastrz. 1, znamienne tym, że związkiem (A) jest chizalofop-P tefurylowy, a związkiem (B) jest mefenpir dietylowy.
18. Zastosowanie według zastrz. 1, znamienne tym, że związek (A) stanowi połączenie fenoksapropu-P etylowego i dichlofopu metylowego, a związek (B) stanowi mefenpir dietylowy.
19. Zastosowanie według zastrz. 1-18, znamienne tym, że związki czynne (A) i (B) stosuje się w stosunku wagowym od 1 : 10 do 100 : 1.
20. Zastosowanie według zastrz. 19, znamienne tym, że związki czynne (A) i (B) stosuje się w stosunku wagowym od 1 : 2 do 20 : 1.
21. Zastosowanie według zastrz. 1 - 20, znamienne tym, że chwasty zwalcza się w uprawach roślin użytkowych.