PL204765B1 - Tuleja do mocowania części okucia na profilu skrzynkowym - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest tuleja do mocowania części okucia na profilu skrzynkowym.

Coraz powszechniej w drzwiach i oknach stosuje się ościeżnice z cienkościennych profili skrzynkowych, przy czym częściowo stosuje się profile z tworzyw sztucznych, osadzone celem wzmocnienia w profilach metalowych. Chodzi tutaj o tak zwane profile wielokomorowe, które dzięki odizolowanym od siebie komorom charakteryzują się bardzo dobrymi własnościami termoizolacyjnymi.

Mocowanie części okucia za pomocą prostej śruby nie nadaje się do profili cienkościennych, ponieważ znaczne siły przenoszone przez część okucia musiałyby być przejmowane przez profil, do czego nie jest on przystosowany. Mocowanie odbywa się zatem przykładowo poprzez skręcenie z profilem metalowym, usunię tym do powierzchni przylegania części okucia.

Przy takiej konstrukcji profili położone przed profilem metalowym, puste komory, musiałyby być w obszarze mocowania zawiasu wypeł nione odpowiednimi materiał ami (drewno, tworzywo sztuczne, metal i inne), aby komory nie odkształcały się przy skręcaniu. Takich wypełnień nie stosuje się, ponieważ profile skrzynkowe, zwłaszcza z tworzyw sztucznych, nie mogą być kalibrowane, w związku z czym wykazują znaczne odchylenia wymiarowe, które pociągałyby za sobą konieczność ciągłego dopasowania takich elementów wypełniających.

Z niemieckiego opisu patentowego nr DE 35 21 783 C1 znana jest tuleja dystansowa do mocowania części okucia na profilu skrzynkowym zaopatrzonym w część wysuniętą do przodu. Tuleja ta zawiera obracaną od przodu, przylegającą od wewnątrz do części okucia, tuleję gwintowaną i obracany od przodu, podwójny sworzeń, który przylega środkowym kołnierzem do przedniej powierzchni ścianki profilu skrzynkowego, wchodzi jedną gwintowaną częścią, wystającą z jednej strony z kołnierza i przechodzącą przez ściankę, w złączkę gwintowaną, zaś drugą gwintowaną częścią, współosiową względem pierwszej i wystającą z drugiej strony, wchodzi w gwintowaną tuleję. Wadę tej konstrukcji stanowi to, że gwintowana złączka musi być przy użyciu odpowiednich narzędzi umieszczana i przytrzymywana wewną trz profilu skrzynkowego w miejscu, w którym gwintowany otwór w złączce gwintowanej pokrywa się z otworem w przedniej ściance profilu skrzynkowego i otworem w wysuniętej do przodu części profilu.

Z niemieckiego opisu patentowego nr DE 196 07 029 C1 znane są , osadzane w oś cież nicy, tuleje nośne do mocowania okucia w ościeżnicy z profilu skrzynkowego. Tuleje nośne przechodzą przez ościeżnicę i osadzony w niej metalowy profil, przy czym gwintowane kołki okucia wkręca się w tuleje noś ne. Tuleje noś ne są przy tym unieruchomione w otworach oś cież nicy i metalowego profilu, w związku z czym unieruchamiają one również metalowy profil w ościeżnicy. Wadę tych tulei nośnych stanowi fakt, że muszą one przechodzić przez cały metalowy profil, w związku z czym zależnie od konstrukcji profilu skrzynkowego muszą mieć różną długość. Ponadto tuleje nośne stanowią potencjalne mostki cieplne, pogarszając izolację profilu wielokomorowego.

Celem wynalazku jest zaproponowanie niezawodnego i prostego mocowania okuć na profilach skrzynkowych.

Tuleja do mocowania części okucia na profilu skrzynkowym za pomocą przechodzącego przez część okucia elementu mocującego, korzystnie śruby, przy czym pomiędzy pierwszą ścianką profilu skrzynkowego, stanowiącą powierzchnię podparcia części okucia, i drugą ścianką profilu skrzynkowego znajduje się przestrzeń pośrednia, zaś tuleja przylega jedną powierzchnią przylegania do profilu skrzynkowego w kierunku części okucia oraz powierzchnią przylegania do profilu skrzynkowego na tylnej powierzchnią drugiej ścianki profilu skrzynkowego, natomiast element mocujący wchodzi w wybranie tulei, zwłaszcza w gwint wewnętrzny, przy czym tuleja przechodzi przez przestrzeń pośrednią i wchodzi w ściankę profilu skrzynkowego, według wynalazku charakteryzuje się tym, że tuleja ma na swym zwróconym ku części okucia końcu obszar rozporowy, zaopatrzony w promieniowe szczeliny, i składa się z dwóch części, mianowicie dwóch tulei, wkładanych w siebie w kierunku osiowym, przy czym zewnętrzna tuleja ma na swym zwróconym ku części okucia końcu zaopatrzony w promieniowe szczeliny obszar z powierzchnią przylegania, rozpierającą ten obszar pod działaniem odpowiednich środków.

Korzystnie przechodzący przez część okucia element mocujący zawiera śrubę do rozpierania obszaru, zaopatrzonego w promieniowe szczeliny.

Korzystnie śruba ma ukośną, zwłaszcza stożkową, powierzchnię oddziaływania na powierzchnię przylegania.

Korzystnie wewnętrzny gwint jest przeznaczony do osadzenia śruby wewnątrz drugiej, wewnętrznej tulei.

PL 204 765 B1

Korzystnie tuleja jest na swym zwróconym ku części okucia końcu również zaopatrzona w gwint wewnętrzny.

Korzystnie tuleja ma na swym zewnętrznym obwodzie, na krawędzi zwróconej ku części okucia, występy wystające nieznacznie w kierunku promieniowym poza obwód zewnętrzny.

Korzystnie tuleja ma na swym zewnętrznym obwodzie, na krawędzi zwróconej ku tylnej powierzchni ścianki, występy wystające nieznacznie w kierunku promieniowym poza obwód zewnętrzny.

Korzystnie występy mają postać obwodowego rowkowania.

Korzystnie rowkowanie biegnie w kierunku osiowym.

Korzystnie pomiędzy tylną powierzchnię ścianki profilu skrzynkowego i następną powierzchnię przylegania wstawiona jest płytka mocująca.

Dzięki temu, że tuleja ma na swym zwróconym ku części okucia końcu obszar rozporowy, zwłaszcza zaopatrzony w promieniowe szczeliny, montaż części okucia można przeprowadzić w sposób niezawodny i łatwy. Znaczne siły, przenoszone przez część okucia, są przejmowane przez tuleję. Ta z kolei jest jednak dzięki rozpieraniu zamocowana na stałe w ściance profilu skrzynkowego.

Celem zamocowania wkłada się najpierw wewnętrzną, tylną tuleję w mający odpowiednie wymiary otwór w tylnej ściance profilu i tam się ją mocuje. Następnie drugą, zewnętrzną tuleję wkłada się od przodu w część okucia, po czym wkłada się śrubę i dociąga się ją w gwincie wewnętrznej tulei, wskutek czego zewnętrzna tuleja zostaje dociągnięta w kierunku tulei wewnętrznej aż do chwili, gdy jej powierzchnia przylegania dojdzie do części okucia. Gdy powierzchnia przylegania śruby dojdzie do odpowiedniej powierzchni przylegania zewnętrznej tulei względnie zacznie z nią współpracować, wówczas zaopatrzony w szczeliny obszar zewnętrznej tulei zostaje rozparty. Tuleja zostaje wówczas zamocowana w ściance i części okucia.

Jeżeli tuleja na swym końcu, zwróconym ku części okucia, jest również zaopatrzona w gwint wewnętrzny, wówczas można ją w celu demontażu wyciągnąć za pomocą odpowiedniego, włożonego w ten gwint narzę dzia.

Ponieważ tuleja ma na swym zewnętrznym obwodzie, na krawędzi zwróconej ku części okucia, występy, wystające nieznacznie w kierunku promieniowym poza obwód zewnętrzny, zaś na swym zewnętrznym obwodzie, na krawędzi zwróconej ku tylnej powierzchni ścianki, ma występy, wystające nieznacznie w kierunku promieniowym poza obwód zewnętrzny, możliwe jest zablokowanie obrotu tulei względnie dwóch tulei przy wkręcaniu śruby. Ponieważ tuleja jest ciasno osadzona w otworze, nie może ona również wypadać.

Cecha polegająca na tym, że występy powinny „nieznacznie wystawać, oznacza, że za pomocą nacisku ręki lub lekkich uderzeń młotka w kierunku osiowym tuleję można całkowicie wbić w ściankę profilu. Podczas tego wbijania odstępy ulegają odkształceniu lub zagłębiają się nieco w krawędź otworu.

W praktyce oznacza to, że występy powinny wystawać w kierunku promieniowym poza obwód otworu w profilu na kilka dziesiątych części milimetra, aby tuleja po wbiciu siedziała ciasno w otworze.

Korzystnie występy są utworzone przez obwodowe rowkowanie. Zewnętrzna średnica tulei odpowiada przy tym nominalnej średnicy otworu, co pozwala łatwo wsuwać tuleję. Dzięki rowkowaniu następuje pewne powiększenie zewnętrznego obwodu styku w obszarze rowkowania, w związku z czym wierzchołki rowkowania wystają poza obwód otworu w profilu i przy wbijaniu powodują zakleszczenie. Efekt zablokowania przy jednoczesnym ułatwieniu wbijania jest najbardziej wyraźny wówczas, gdy rowkowanie biegnie w kierunku osiowym.

Aby osiągnąć jeszcze lepsze przejmowanie sił, pomiędzy tylną powierzchnię ścianki profilu skrzynkowego i następną powierzchnię przylegania można wstawić płytkę mocującą.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia fragment ramy drzwiowej z częścią okucia, zamocowaną na niej przy użyciu tulei według wynalazku, w widoku z góry, fig. 2 - ramę drzwiową z fig. 1 w przekroju poziomym wzdłuż linii I-I, fig. 3 - zewnętrzną tuleję w widoku z boku, fig. 4 - zewnętrzną tuleję z fig. 3 w widoku z przodu, fig. 5 zewnętrzną tuleję z fig. 4 w przekroju wzdłuż linii II-II, fig. 6 - tuleje wewnętrzne w widoku z boku, przy czym niewidoczne linie są częściowo przedstawione jako linie przerywane, fig. 7 - tuleje z fig. 6 w widoku z tył u, fig. 8 - ś rubę do osadzenia w tulei, w widoku z boku i częściowym przekroju, oraz fig. 9 - ś rubę z fig. 8 w widoku z góry.

Na fig. 1 ukazany jest w widoku z góry fragment profilu ramy drzwiowej z częścią okucia, zamocowaną na nim przy użyciu tulei według wynalazku, przy czym profil skrzynkowy ramy drzwiowej jest w całości oznaczony odnośnikiem 1. W przypadku części okucia chodzi o oznaczoną w całości odno4

PL 204 765 B1 śnikiem 2 część okucia od strony ramy, przeznaczoną do osadzenia skrzydła, nie przedstawionego na rysunku. Część zawiasu zawiera płytkę nośną 3, która za pomocą opisanych poniżej tulei 4 według wynalazku i śrub 5 jest zamocowana na ściance 11 profilu skrzynkowego 1. Płytka nośna 11 wchodzi z zagięciem o 90° w wybranie 6, które przy zamykaniu skrzydła służy do umieszczenia obracanej wokół niewidocznego sworznia zawiasu, uchylnej dźwigni 7. Uchylna dźwignia 7 obejmuje sworzeń 8, który za pomocą śruby mimośrodowej 9 jest przestawny poziomo względem uchylnej dźwigni 7 i służy do zawieszenia nie przedstawionego skrzydła.

Na fig. 2 przedstawiona jest rama drzwiowa z fig. 1 w poziomym przekroju wzdłuż linii I-I. Pomiędzy przednią ścianką 11 profilu skrzynkowego 1 i tylną ścianką 13 znajduje się odstęp 12, który należy pokryć tulejami. Same tuleje składają się z pierwszej tulei zewnętrznej 4 i drugiej tulei wewnętrznej 10. Tuleje wewnętrzne 10 są przełożone od tyłu przez ściankę 13 profilu skrzynkowego 1. Pomiędzy ich łbami 26 tulei, mającymi powiększone grzybkowo średnice, i ścianką 13 znajduje się płytka mocująca 14 dla lepszego przejmowania sił. Tuleje wewnętrzne 10 są wprowadzone tak daleko, że spoczywają utworzoną przez łby 26 powierzchnią przylegania 21 na płytce mocującej 14, która spoczywa płasko na tylnej powierzchni ścianki 13 profilu skrzynkowego 1. Następnie płytkę nośną 3 części okucia względnie części 2_zawiasu mocuje się za pomocą tulei zewnętrznych 4. W tym celu zewnętrzne tuleje 4 przekłada się luźno przez odpowiednie otwory w płytce nośnej 3 i nasadza na tuleje wewnętrzne 10, które wchodzą w przelotowe wybranie 15 zewnętrznej tulei 4. Następnie śrubę 5 wkręca się przez wybranie 15 zewnętrznej tulei 4 za pomocą jej gwintu 29 w odpowiedni gwint 17, przy czym gwint 17 jest umieszczony na wewnętrznej ściance przelotowego wybrania 16 wewnętrznej tulei 10. Występujące przy tym siły rozciągające powodują najpierw dociągnięcie zewnętrznej tulei 4 jej powierzchnią przylegania 20, utworzoną przez grzybkowy łeb 25 o powiększonej średnicy, do płytki nośnej 3.

Gdy powierzchnia przylegania 19 śruby 5 dochodzi do powierzchni przylegania 18 zewnętrznej tulei 4, zostaje ona rozparta w swym obszarze 24, zaopatrzonym w szczelinę. W ten sposób zewnętrzna tuleja 4 zostaje na stałe zakleszczona w ściance 11 profilu skrzynkowego 1. Jednocześnie siły rozciągające, przenoszone przez śrubę 5, dociągają łeb 25 zewnętrznej tulei 4 do płytki nośnej 3, a tę z kolei do przedniej ścianki 11 profilu skrzynkowego 1. Powierzchnia przylegania 20 łba 25 dociska przy tym płytkę nośną 3.

Śruba ma w swym łbie 30 sześciokątne wgłębienie 31, umożliwiające jego przestawianie za pomocą odpowiedniego narzędzia. Aby przy przestawianiu śruby 5 wraz z nią nie obracała się wewnętrzna tuleja 10, ma ona rowkowany obszar 23. Przy wbijaniu wewnętrznej tulei 10 obszar ten „wżera się w odpowiednio mniejszy otwór w ściance 13 profilu skrzynkowego 1. Dzięki temu po pierwsze wewnętrzna tuleja 10 nie może się obracać razem ze śrubą, nie może też wypadać. Odpowiednio rowkowany obszar 22 znajduje się również w zewnętrznych tulejach 4. Tam służy on po pierwsze do lepszego zamocowania zewnętrznej tulei przy rozpieraniu. Po drugie zewnętrzna tuleja może w przedłużonym obszarze powierzchni przylegania 18 mieć krótki gwint, aby można ją było wyciągnąć za pomocą odpowiedniego narzędzia, współpracującego z tym gwintem. Tuleja 4 nie może się oczywiście również w tym wypadku obracać.

Jak wynika z fig. 3 do 5, zewnętrzna tuleja 4 ma w przybliżeniu cylindryczny kształt i jest zaopatrzona w grzybkowy łeb 25 o powiększonej średnicy. Bezpośrednio pod tym łbem 25 znajduje się rowkowany obszar 22. Powierzchnia przylegania 18 zewnętrznej tulei 4, która w niniejszym przykładzie ma postać powierzchni stożkowej, znajduje się w obszarze łba 25 w przednim odcinku przelotowego wybrania 15. Na tę powierzchnię przylegania, jak opisano powyżej, działa śruba 5 swoją odpowiednią powierzchnią przylegania 19. Aby zewnętrzna tuleja 4 mogła być z łatwością rozpierana, zawiera ona, jak również wspomniano powyżej, zaopatrzony w szczelinę obszar 24. Obszar ten rozciąga się od łba i kończy się tuż pod powierzchnią przylegania 18. W niniejszym przykładzie wykonania łeb jest zaopatrzony w sześć, biegnących promieniowo do wzdłużnego środka symetrii tulei, szczelin 27, rozmieszczonych symetrycznie, to znaczy rozdzielonych łukami koła o wartości około 60°. Na swej dolnej powierzchni łeb 25 stanowi osiową powierzchnię przylegania 20, którą oddziałuje na płytkę nośną 3.

Na fig. 6 i 7 przedstawione są wewnętrzne tuleje 10, przy czym częściowo zakryte linie są oznaczone w postaci linii przerywanych. Wewnętrzna tuleja 10 ma również grzybkowy łeb 26 o powiększonej średnicy, który na spodzie ma powierzchnię przylegania 21. Służy ona do dociągania płytki mocującej 14. Bezpośrednio pod łbem 26 znajduje się, analogicznie do tulei zewnętrznej 4, rowkowany obszar 23. W dalszej części wewnętrznej tulei 10 znajduje się odsądzenie 28, począwszy od którego średnica wewnętrznej tulei 10 jest dopasowana do wewnętrznej średnicy wybrania 15 zewnętrznej

PL 204 765 B1 tulei 4, to znaczy jest odpowiednio zmniejszona. Wewnętrzna tuleja 10 ma również przelotowe wybranie 16, które w obszarze z gwintem 17 jest przystosowane do współpracy z gwintem 29 śruby 5.

Śruba 5, jak wynika z fig. 8 i 9, ma postać śruby stożkowej, wskutek czego łeb 30 śruby 5 tworzy powierzchnię przylegania 19, która zbiega się stożkowo wzdłuż śruby. Ta powierzchnia przylegania 19 naciska na powierzchnię przylegania 18 zewnętrznej tulei rozpierając ją przy dokręcaniu. W łbie śruby znajduje się sześciokątne wgłębienie 31 do przyłożenia odpowiedniego narzędzia obrotowego.

Claims (10)

1. Tuleja do mocowania części okucia na profilu skrzynkowym za pomocą przechodzącego przez część okucia elementu mocującego, korzystnie śruby, przy czym pomiędzy pierwszą ścianką profilu skrzynkowego, stanowiącą powierzchnię podparcia części okucia, i drugą ścianką profilu skrzynkowego znajduje się przestrzeń pośrednia, zaś tuleja przylega jedną powierzchnią przylegania do profilu skrzynkowego w kierunku części okucia oraz drugą powierzchnią przylegania do profilu skrzynkowego na tylnej powierzchni drugiej ścianki profilu skrzynkowego, natomiast element mocujący wchodzi w wybranie tulei, zwłaszcza w gwint wewnętrzny, przy czym tuleja przechodzi przez przestrzeń pośrednią i wchodzi w ściankę profilu skrzynkowego, znamienna tym, że tuleja (4, 10) ma na swym zwróconym ku części (2) okucia końcu obszar rozporowy (24), zaopatrzony w promieniowe szczeliny, i składa się z dwóch części, mianowicie dwóch tulei (4, 10), wkładanych w siebie w kierunku osiowym, przy czym zewnętrzna tuleja (4) ma na swym zwróconym ku części (2) okucia końcu zaopatrzony w promieniowe szczeliny obszar (24) z powierzchnią przylegania, rozpierającą ten obszar pod działaniem odpowiednich środków.

2. Tuleja według zastrz. 1, znamienna tym, że przechodzący przez część (2) okucia element mocujący zawiera śrubę (5) do rozpierania obszaru (24), zaopatrzonego w promieniowe szczeliny.

3. Tuleja według zastrz. 2, znamienna tym, że śruba ma ukośną, zwłaszcza stożkową, powierzchnię (19) oddziaływania na powierzchnię przylegania.

4. Tuleja według zastrz. 2, znamienna tym, że wewnętrzny gwint (17) jest przeznaczony do osadzenia śruby (5) wewnątrz drugiej, wewnętrznej tulei (10).

5. Tuleja według zastrz. 1, znamienna tym, że tuleja (4) jest na swym zwróconym ku części (2) okucia końcu również zaopatrzona w gwint wewnętrzny.

6. Tuleja według zastrz. 1, znamienna tym, że tuleja (4, 10) ma na swym zewnętrznym obwodzie, na krawędzi zwróconej ku części okucia, występy wystające nieznacznie w kierunku promieniowym poza obwód zewnętrzny.

7. Tuleja według zastrz. 1, znamienna tym, że tuleja (4, 10) ma na swym zewnętrznym obwodzie, na krawędzi zwróconej ku tylnej powierzchni ścianki (13), występy wystające nieznacznie w kierunku promieniowym poza obwód zewnętrzny.

8. Tuleja według zastrz. 6 albo 7, znamienna tym, że występy mają postać obwodowego rowkowania (22, 23).

9. Tuleja według zastrz. 8, znamienna tym, że rowkowanie (22, 23) biegnie w kierunku osiowym.

10. Tuleja według zastrz. 1, znamienna tym, że pomiędzy tylną powierzchnię ścianki (13) profilu skrzynkowego (1) i następną powierzchnię przylegania (21) wstawiona jest płytka mocująca (14).