PL200424B1 - Nitownica do nitów jednostronnie zamykanych - Google Patents

Abstract

Nitownica do nitów jednostronnie zamyka- nych, z lo zona z g lowicy zaopatrzonej w otwór ustalaj acy po lozenie trzpienia nitu oraz z pola- czonego z ni a uchwytu, a ponadto wyposa zona w uk lad zasysaj acy wytwarzaj acy podci snienie, utrzymuj ace trzpie n nitu w otworze oraz w urz a- dzenie steruj ace w laczaj ace i wy laczaj ace uk lad zasysaj acy, przy czym element urucha- miaj acy ten uk lad jest umieszczony w uchwy- cie, charakteryzuje si e tym, ze jej element uru- chamiaj acy (6) uk lad zasysaj acy (9) jest zaopa- trzony w blokuj ace ten element, wspó lpracuj ace ze sob a cz lony (21, 48) w pozycji w laczania. PL PL

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest nitownica do osadzania nitów jednostronnie zamykanych, wyposażona w głowicę zaopatrzoną w otwór ustalający trzpień oraz wyposażona w układ zasysający, wytwarzający podciśnienie, ustalające trzpień nitu w otworze, mająca ponadto urządzenie sterujące, włączające i wyłączające układ zasysający, połączone z głowicą, zaopatrzone w element uruchamiający z uchwytem.

Z europejskiego opisu patentowego nr EP 1 013 358 znana jest nitownica do jednostronnie zamykanych nitów, mająca umieszczony w uchwycie przycisk sterujący, poruszany środkowym palcem dłoni i służący do uruchamiania układu zasysającego. Przycisk sterujący może być także umieszczony w dźwigni układu sterującego, umożliwiając uruchamianie za pomocą trzech palców dłoni, to jest za pomocą palca środkowego, palca serdecznego i małego.

Gdy układ zasysający jest aktywny, podciśnienie utrzymuje trzpienie nitów w tulei nitownicy i zabezpiecza je przed wysunięciem nawet w przypadku, gdy nitownica jest skierowana do dołu. Natomiast w przypadku, gdy uchwyt jest zwolniony, układ zasysający jest wyłączony, eliminując niepotrzebne zużycie powietrza.

Rozwiązanie to ma taką niedogodność, że działanie nitownicy nie spełnia wymogów bezpieczeństwa i niezawodności.

Mianowicie, w celu wytworzenia wymaganego ciśnienia powietrza, należy najpierw uchwycić nitownicę i utrzymywać ją w żądanym położeniu, tak aby układ zasysający był włączony i cały czas aktywny, co wymaga wysokiej koncentracji obsługi. Aby nitownica spełniała bez zarzutu swą funkcję, wymagane jest zatem utrzymywanie przez cały czas, przynajmniej jednego palca na przycisku sterującym lub na dźwigni, co prowadzi do zmęczenia ramienia oraz często do dekoncentracji i zwolnienia uchwytu, a tym samym zakłócenia funkcji nitownicy, zwłaszcza wypadania nitów wtedy, gdy tuleja jest skierowana do dołu albo też przerwy w zasysaniu trzpieni nitów.

Ponadto tego rodzaju nitownica, używana do łączenia przez nitowanie dwóch lub kilku części, zmusza montera do dokładnego, wzajemnego pozycjonowania tych części, tak aby ich otwory przeznaczone do osadzania w nich nitów wzajemnie się pokrywały. Jednakże przy ręcznym manipulowaniu częściami, istnieje niebezpieczeństwo takiej zmiany uchwytu nitownicy, która spowoduje niezamierzone wyłączenie układu zasysającego i wypadnięcie nitów, znajdujących się w otworze tulei nitownicy. Powoduje to nie tylko konieczność wprowadzenia nowych nitów, ale i możliwość zakłócenia przebiegu nitowania przez nity, które wypadły z otworu tulei albo też zablokowanie kanału odprowadzającego resztki trzpieni z nitownicy.

Celem wynalazku jest ulepszenie znanych nitownic służących do jednostronnie zamykanych nitów i podniesienie komfortu ich obsługi.

Cel ten realizuje nitownica do nitów jednostronnie zamykanych, według wynalazku, która charakteryzuje się tym, że element uruchamiający układ zasysający jest zaopatrzony w blokujące ten element, współpracujące ze sobą człony w pozycji włączania.

Element uruchamiający korzystnie ma postać suwaka osadzonego przesuwnie w uchwycie.

Człony tego elementu blokujące suwak w położeniu włączania korzystnie składają się z popychacza zaworu oraz z wycięcia na wewnętrznej powierzchni suwaka, w które wchodzi popychacz w położeniu włączonego układu zasysania.

Suwak jest korzystnie w swym ruchu włączającym układ zasysający przesuwany do góry w kierunku głowicy.

Suwak korzystnie ma swym końcu, skierowanym w kierunku włączania, występ, który w położeniu włączania obejmuje wycięcie utworzone w występie korpusu, znajdującym się poniżej mechanizmu uruchamiającego.

Suwak korzystnie wystaje z uchwytu.

Suwak korzystnie ma wklęsłą powierzchnię zewnętrzną, zaopatrzoną we wgłębienia.

Suwak korzystnie ma długość wynoszącą od 1,5 cm do 3 cm.

Dolny, skierowany w kierunku wyłączania koniec suwaka jest korzystnie zaopatrzony w występ z odsadzeniem od powierzchni prowadzącej suwaka.

Powierzchnia wewnętrzna występu suwaka korzystnie styka się w dolnym położeniu suwaka z popychaczem zaworu.

Suwak jest korzystnie umieszczony w przedniej części uchwytu i przeznaczony do uruchamiania środkowym palcem dłoni obsługującego, utrzymującej ten uchwyt.

PL 200 424 B1

Suwak jest korzystnie umieszczony w tylnej części uchwytu i jest przesuwany przez zaciśnięcie dłoni obsługującego, względnie częścią dłoni między kciukiem i palcem wskazującym dłoni.

Nitownica jest korzystnie wyposażona w nastawni sterujący dopływem powietrza do układu zasysającego.

Dzięki opisanej konstrukcji nitownicy jej układ zasysający jest aktywizowany wraz z jej uchwyceniem. Wprawdzie monter musi przy tym zaktywizować układ zasysający, lecz nie musi mu poświęcać dalej zbyt wiele uwagi i nie musi z odpowiednią siłą przytrzymywać w sposób ciągły przycisk lub dźwignię, bowiem układ zasysania pozostaje aktywny, aż do momentu wyłączenia go przez montera. Praca jest zatem funkcjonalna i bezpieczna. Usytuowanie elementu uruchamiającego w uchwycie pozwala monterowi nie myśleć o wyłączaniu układu zasysającego, w przypadku zamierzonego zwolnienia uchwytu oraz uniknąć wysokich strat powietrza, ponieważ element uruchamiający nie jest utrzymywany w pozycji włączonej.

Element uruchamiający w postaci suwaka jest przesuwany równolegle do powierzchni uchwytu i wystaje nieco ponad nią, co zmniejsza siłę chwytania uchwytu przez montera. Natomiast wtedy, gdy uruchomienie układu zasysającego przez montera nie jest konieczne, suwak może pozostawać w położeniu wyłączania.

Dodatkową zaletą takiego rozwiązania jest samoczynne odblokowanie suwaka, gdy ustaje działanie sprężonego powietrza po zakończeniu montażu.

Korzystnym jest, że suwak w położenie włączania układu zasysającego jest przesuwany do góry w kierunku głowicy. Z reguły mechanizm do osadzania nitów zamykanych jednostronnie - głowica, jest usytuowany u góry, zaś pneumatyczno-hydrauliczny zespół napędowy - u dołu. Monter, chwytając nitownicę, musi przesunąć suwak do góry, aby aktywizować układ zasysający, lub też może uruchomić układ zasysający podczas swobodnego chwytania nitownicy. Monter poprzez swobodne chwytanie nitownicy może ją przesuwać do góry.

Monter, którego palec spoczywa na suwaku, może, wykorzystując praktycznie tylko ciężar nitownicy, doprowadzić do zablokowania suwaka w pozycji włączenia. Wprawdzie do wyłączenia układu zasysającego wymagane jest zawsze celowe działanie, mimo to monter musi, po zakończeniu działania, doprowadzić suwak do pozycji wyłączania. Monter może przesuwać nitownicę i uniemożliwić uruchomienie układu zasysającego, gdy nitownica jest zapakowana.

Występ na końcu suwaka stanowi podporę dla palców ręki i ułatwia mu manipulowanie nitownicą, zaś w pozycji włączenia występ wchodzi w wycięcie, utworzone na występie korpusu poniżej elementu uruchamiającego, zabezpieczając przed ewentualnymi zakłócającymi skoszeniami położenia nitownicy.

Suwak ponadto jest zaopatrzony we wgłębienia, umożliwiające pewne uchwycenie nitownicy palcom dłoni montera i uruchamianie jej w dowolnych położeniach, na przykład przy włączaniu lub aktywizacji układu zasysającego lub w pozycji wyłączania. W obydwu przypadkach wymagany jest tylko niewielki ruch ręki montera.

Powierzchnia robocza suwaka napędza równocześnie popychacz zaworu w taki sposób, że w trakcie przesuwania w kierunku pozycji włączania, powoduje ona wsuwanie się popychacza zaworu do uchwytu i otwarcie kanału, przez który doprowadzane jest sprężone powietrze do układu zasysającego, przy czym suwak zostaje zablokowany z określoną siłą w pozycji włączania, uniemożliwiając samoczynne wyłączanie układu zasysającego.

Nitownica, według wynalazku, jest ponadto korzystnie zaopatrzona w nastawnik, sterujący dopływem powietrza do układu zasysającego, co umożliwia nitowanie w płaszczyźnie skośnej lub pionowej w kierunku do dołu, bowiem podciśnienie wytworzone wówczas w układzie zasysającym zapobiega wypadaniu nitów.

Nitownica do nitów jednostronnie zamykanych, według wynalazku, w przykładowym rozwiązaniu konstrukcyjnym na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia nitownicę z nieaktywnym układem zasysającym, w przekroju podłużnym, fig. 2 - nitownicę z aktywnym układem zasysającym, przekroju podłużnym, a fig. 3 - fragment uchwytu nitownicy przedstawionej na rys. 2, w powiększonym przekroju podłużnym.

Nitownica 1, przedstawiona na fig. 1, jest złożona z głowicy 2, znajdującej się w jej górnej części oraz z umieszczonego poniżej uchwytu 3. Głowica 2 jest zapatrzona w znajdujący się w jej przedniej części otwór 4 oraz w przelotowy kanał 15, łączący otwór 4 z jej tylną częścią, w której jest osadzony pojemnik 16, połączony z nią za pomocą złącza bagnetowego 20.

PL 200 424 B1

Przelotowy kanał 15 jest częściowo otoczony rurą tłoczną 13, tworzącą wraz rurą wtryskową 14 dyszę 12, usytuowaną na końcu rury tłocznej 13. Dysza 12 jest elementem układu zasysającego 9, służącego do ustalania położenia nitu, wtedy gdy jego trzpień jest osadzony w otworze głowicy 2, przy czym nit jest utrzymywany w tym położeniu nawet wtedy, gdy głowica jest skierowana do dołu, a na nit działa siła jego ciężkości.

Uchwyt 3 jest zaopatrzony w suwak 6, umieszczony w jego przedniej części 7. W fig. 1 suwak 6 jest przedstawiony w położeniu wyłączania lecz może przesuwać się w kierunku głowicy 2, przy czym po całkowitym przesunięciu znajduje się on w pozycji włączania, przedstawionej na fig. 2.

Suwak 6 jest prowadzony w nie przedstawionych na rysunku prowadnicach i może się przesuwać między nimi, jednakże nie może się wysunąć z uchwytu 3.

Z zewnętrzną powierzchnią suwaka 6 styka się popychacz 21 zaworu, sterującego dopływem powietrza do dyszy 12, przy czym w pozycji suwaka 6 przedstawionej na fig. 1, dopływ powietrza do dyszy 12 jest włączony, zaś w jego pozycji przedstawionej na fig. 2 - jest włączony. Zawór wraz z popychaczem 21 jest umieszczony w kanale 10, połączonym poprzez nastawnik 8 z układem zasysającym 9. Popychacz 21 zaworu jest zaopatrzony w sprężynę zwrotną, dociskającą go do wewnętrznej powierzchni suwaka 6.

W wielu przypadkach ciśnienie powietrza doprowadzanego przez znajdujące się w dolnej części uchwytu 3 przyłącze 11 jest wystarczające do przesunięcia popychacza 21 zaworu do pozycji zamkniętej, nawet wtedy, gdy suwak 6 utrzymuje ten popychacz 21 w pozycji niecałkowitego otwarcia. Gdy suwak 6 osiągnie pozycję włączoną, popychacz 21 zaworu, na skutek działania ciśnienia powietrza, wytwarzającego stałą siłę zwrotną w kierunku suwaka 6, jest utrzymywany w zagłębieniu 48 na wewnętrznej powierzchni suwaka 6 (fig. 3). W celu utrzymania suwaka 6 w pozycji włączonej, obsługujący powinien zwolnić wywierany na niego nacisk. Aby przesunąć suwak 6 do pozycji wyłączonej, należy najpierw popychacz 21 zaworu wysunąć z zagłębienia 48. Wówczas suwak 6 może się swobodnie przesuwać.

Suwak 6 ma na swym górnym końcu nachyloną powierzchnię 44, oddziaływującą na popychacz 21 zaworu. Gdy suwak 6 przesuwa się, powierzchnia ta dociska popychacz 21 zaworu w kierunku do wnętrza uchwytu 3.

Suwak 6 jest ponadto zaopatrzony w wklęsłą powierzchnię wewnątrz wgłębienia 40, dostosowaną do kształtu środkowego palca ręki montera, trzymającego nitownicę. Suwak 6 ma również na swym górnym końcu występ 41, ułatwiający jego przesuwanie do pozycji włączenia, pokazanej na fig. 2. Monter, trzymający nitownicę, może za pomocą środkowego palca przesuwać suwak 6 do pozycji włączonej. Ujmując ręką uchwyt 3 palec wskazujący montera automatycznie obejmuje mechanizm uruchamiający 47, zaś palec środkowy może równocześnie przesuwać suwak 6. W przypadku, gdy monter ujmuje swobodnie uchwyt nitownicy, wykorzystuje jej siłę ciężkości, przy czym jego palec środkowy może przesuwać równocześnie suwak 6 ku górze, w położenie, w którym suwak 6 wsunie się w wycięcie 45 występu 46 korpusu nitownicy, znajdującego się poniżej mechanizmu uruchamiającego 47. Umożliwia to ostateczne uruchomienie przebiegu osadzania jednostronnie zamykanego nitu. Mechanizm uruchamiający 47 proces osadzania nitów ma postać znanego przełącznika wciskowego.

Wewnętrzna powierzchnia 44 stanowi powierzchnię włączającą, która przy przesuwaniu się suwaka 6 oddziałuje na zaokrągloną powierzchnię końcówki popychacza 21 zaworu, wskutek czego w trakcie przesuwania suwaka 6 popychacz 21 zaworu jest wciskany do wnętrza i otwiera wlot powietrza do kanału 10.

Wyłączanie układu zasysającego 9 następuje przez przesunięcie do dołu suwaka 6 przez montera w pozycję wyłączania (fig. 1). Aby zapobiec ześlizgnięciu się palca montera zewnętrzna powierzchnia suwaka 6 jest zaopatrzona w zagłębienia 40, a ponadto jego dolny koniec jest zaopatrzony w występ 42 z odsadzeniem 43 (fig. 3) od powierzchni prowadzącej suwaka 6, co zapobiega powstawaniu szczelin na zewnętrznej powierzchni uchwytu 3. W pozycji włączania, przedstawionej na fig. 2, górny koniec 41, suwaka 6 znajduje się w wycięciu 45 występu 46, usytuowanego poniżej mechanizmu uruchamiającego 47.

Suwak 6 ma długość wynoszącą od 1,5 cm do 3 cm. Długość suwaka dobiera się tak, aby jego przesuwanie było możliwe za pomocą tylko jednego palca, zwłaszcza dzięki temu unika się pomyłkowego niekontrolowanego przesuwania suwaka 6 za pomocą innych palców. W tylnej części przelotowego kanału 15 jest umieszczony bezpiecznik 17 z tarczą 19, wchodzącą częściowo w wewnętrzny przekrój 18 tego kanału.

PL 200 424 B1

Posługiwanie się nitownicą przez montera wymaga uchwycenia jej ręką za uchwyt 3. Do utrzymywania nitów jednostronnie zamykanych w nitownicy, zwłaszcza w przypadku nitowania w położeniu nachylonym lub pionowym, niezbędne jest zaktywizowanie układu zasysającego. W tym celu monter musi przesunąć suwak 6 ku górze, w kierunku głowicy 1. Może także przesuwać sama nitownicę 1 małymi odcinkami, do dołu, przytrzymując środkowym palcem suwak 6 aż do osiągnięcia przez niego położenia w wycięciu 45 występu 46 korpusu. Suwak 6 przesuwa popychacz 21 zaworu i tym samym powoduje jego otwarcie i uruchomienie układu zasysającego 9.

Po otwarciu zaworu układ zasysający 9, poprzez kanał 10, połączony z króćcem dolotowym powietrza 11, powoduje przepływ powietrza pod ciśnieniem do rury wtryskowej 14 i dyszy 12. Wskutek tego w kanale przelotowym występuje zjawisko zasysania.

Dzięki temu monter wprowadza trzpienie nitów jednostronnie zamykanych do otworu 4, a wskutek zasysania są one utrzymywane w tym położeniu także wtedy, gdy głowica 2 jest skierowana do dołu.

Jeśli monter zwalnia uchwyt 3, przy czym nie dotyka suwaka 6, to działanie tego układu zasysającego 9 trwa nieprzerwane, ponieważ suwak 6 jest utrzymywany w pozycji załączania. Także wówczas, gdy monter wypuści z ręki nitownicę 1, na przykład przy zmianie nitowanych części, nie ma niebezpieczeństwa wypadnięcia nitu z otworu 4.

W celu przerwania procesu nitowania, a tym samym wyłączenia niepotrzebnego układu zasysającego monter przesuwa za pomocą palca środkowego suwak 6 do dołu 9, wyłączając ten układ.

W przypadku, gdy użytkownika nie używa układu zasysającego 9, ponieważ proces nitowania przebiega poziomo względnie pionowo w kierunku do góry, może wyłączyć układ zasysający za pomocą przesunięcia nastawnika 8, który zamyka kanał 10. W takim przypadku suwak 6 znajduje się w ergonomicznej pozycji, w której popychacz 21 jest wciśnięty a zawór znajduje się w położeniu otwartym, tak, że powietrze przepływa kanałem do układu zasysającego 9. Suwak 6 pozostaje przy tym zablokowany w pozycji włączania i nie musi być uruchamiany, w przypadku przerwania procesu nitowania. W przypadku, gdy monter chce ponownie uruchomić układ zasysający 9, może to uczynić za pomocą nastawnika 8. Wówczas kanał 10 jest otwarty, zaś układ zasysający 9 włącza się, względnie wyłącza przez przesunięcie suwaka 6. Usuwanie obciętych odcinków trzpieni następuje za pomocą powietrza używanego w procesie nitowania.

W przypadku zdejmowania zbiornika 16 z głowicy 2, uruchamia się bezpiecznik 17, współpracujący ze złączką bagnetową 20 zbiornika 16.

Gdy zbiornik 16 jest zdjęty, sprężyna jest zwolniona i tarcza 19 powraca do położenia wyjściowego, w którym zamyka przekrój poprzeczny 18 przelotowego kanału 15 tak długo, aż obcięte odcinki trzpieni nitów zostaną wydmuchane, dzięki czemu zapobiega się możliwym uszkodzeniom, przy czym jest taki dobór ilości sprężonego powietrza, aby przed bezpiecznikiem 17 nie powstało nadciśnienie. W związku z tym obcięte odcinki trzpieni nitów nie przedostają się do przedniej części głowicy.

W celu mocowania zbiornika 16 obraca się złączkę bagnetową 20, która przesuwa tarczę 19 bezpiecznika 17 z położenia wyjściowego i napina sprężynę.

Claims (21)

1. Nitownicą do nitów j ednostronniezamykanych, złożona z głowicy zaopatrzonej w otwór ustalający położenie trzpienia nitu oraz z połączonego z nią uchwytu, a ponadto wyposażona w układ zasysający wytwarzający podciśnienie, utrzymujące trzpień nitu w otworze oraz w urządzenie sterujące włączające i wyłączające układ zasysający, przy czym element uruchamiający ten układ jest umieszczony w uchwycie, znamienna tym, że jej element uruchamiający (6) układ zasysający (9) jest zaopatrzony w blokujące ten element, współpracujące ze sobą człony (21,48) w pozycji włączania.

2. Nitownicą według ζ33ϋτζ. 1, zr^^imi^r^n^ tym, że element uruchamiający ma possaćsuwaka (6), osadzonego przesuwnie w uchwycie (3).

3. Ntownicawedług zassi^. j, znamienna tym, że j ego czzony blokujące suwakj6) w pcoożeniu włączania składają się z popychacza (21) zaworu oraz z wycięcia (48) na wewnętrznej powierzchni suwaka (6), w które wchodzi popychacz (21) w położeniu włączonego układu zasysania (9).

4. Nitownicą według zas^z. 2, znamienna tym. że suwak (6) jess w swym ruchu włączającym układ zasysający (9) przesuwany do góry w kierunku głowicy (2).

PL 200 424 B1

5. Nitownica według zastrz. 2, znamienna tym, że suwak (6) ma na swym końcu, skierowanym w kierunku włączania, występ (44), który w położeniu włączania obejmuje wycięcie (45), utworzone w występie (46) korpusu, znajdującym się poniżej mechanizmu uruchamiającego (47).

6. Nitownica według zastrz. 2, znamienna tym, że suwak (6) wystaje z uchwytu (3).

7. Nitownicc weeług zzstrz. 2, zznmieenn tym, żż suwak (6) ma wklęęłą ppwierzzhnię zzwnętrzną, zaopatrzoną we wgłębienia. (40).

8. Nitownicc weeług zzstrz. 2, z znmieenn tym, żż suweS (3) η^ΰΚ^έό wenosuąch ooi ,5cm do 3 cm.

9. Nitownicc weeług zzstrz. (, z znmieenntym. zż ddlny, ηSierzwekyw klerzukkwełącczkia, koniec suwaka (6) jest zaopatrzony w występ (42) z odsądzeniem (43) od powierzchni prowadzącej suwaka (6).

10. Nitownica weeług zzstrz. 2, zznmieenn tym, żż ppwierzzhnia wewnytrzny westoęu (44) suwaka styka się w dolnym położeniu suwaka z popychaczem (21) zaworu.

11. Nt^t^o^r^^^a weeług zzstrz. 2, zznmieenn tym, żż 5^*^ (^6 ( ess umiesuzczny w częóci uchwytu (3) i przeznaczony do uruchamiania środkowym palcem dłoni obsługującego, utrzymującej ten uchwyt.

12. Nitowniccweeług zastrz.2, z znmieenntym. żż suweS(6) j ees umiesuzczny w nylny-cczśόi uchwytu i jest przesuwany przez zaciśnięcie dłoni obsługującego, względnie częścią dłoni między kciukiem i palcem wskazującym.

13. Nitowniccweeługzzstrz.1 1 zznmieenntym. żż -est weypsuażnyw nystawnik(8), sterujecc dopływem powietrza do układu zasysającego.

Wykaz oznaczeń

1. nitownica

2. głowica nitownicy

3. uchwyt nitownicy

4. otwór w głowicy 2

6. element uruchamiający, stanowiący suwak osadzony przesuwnie w uchwycie

7. przednia część suwaka

8. nastawnik

9. układ zasysający

10. kanał

11. króciec dolotowy powietrza

12. dysza

13. rura tłoczna

14. rura wtryskowa

15. przelotowy kanał

16. pojemnik

17. bezpiecznik

18. wewnętrzny przekrój kanału

19. tarcza

20. złącze bagnetowe

21. popychacz zaworu

40. wgłębienie

41. występ

42. występ

43. zakładka pompa

44. powierzchnia robocza

45. wycięcie

46. występ korpusu

47. mechanizm uruchamiający

48. zagłębienie.