PL199348B1 - Urządzenie napinające, zwłaszcza do napinania pasów w pojazdach, wyposażone w mechanizm tłumiący - Google Patents

Abstract

Wynalazek dotyczy autonomicznego napr ezacza me- chanicznego pasa, który wytwarza t lumienie b edace funkcj a przy lozonego obci azenia na piast e poprzez efekt si l cier- nych, pochodz acych z po slizgu wzajemnie przeciwleg lych klinów. Pionowy klin lub sto zkowy t lok jest zawarty we- wn atrz obudowy. Sto zkowy t lok wspó lpracuje z drugim lub sto zkowym klinem. Powierzchnia sto zkowego klin slizga si e na wewn etrznej powierzchni obudowy. Sto zkowy klin jest rozszerzalny w kierunku prostopad lym do wewn etrznej powierzchni obudowy. Spr ezyna popycha sto zkowy klin do kontaktu ze sto zkowym t lokiem. Gdy ko lo pasowe jest obci azone, przyk ladowo obci azeniem impulsowym, wów- czas t lok przesunie si e do sto zkowego klina wzgl edem wewn etrznej powierzchni obudowy. Rozszerzenie sto zko- wego klina w obudowie zwi ekszy si le tarcia pomi edzy sto z- kowym klinem i obudow a. Efektem tego b eda ruchy t lumie- nia sto zkowego t loka i z kolei ko la pasowego. Im wi ekszy impuls, tym wi eksze rozszerzenie sto zkowego klina. Powo- duje to rezultat w postaci ruchu przeciwstawiaj acego si e sile tarcia pomi edzy sto zkowym klinem i obudow a. Gdy obci a- zenie zmierza do warto sci minimalnej, wówczas si la tarcia maleje do niewielkiego poziomu, umo zliwiaj ac latwe wyco- fanie t loka. PL PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest urządzenie napinające, zwłaszcza do napinania pasów w pojazdach, wyposażone w mechanizm tłumiący.

Większość silników, stosowanych w samochodach i tym podobnych, zawiera pewną liczbę napędzanych pasami dodatkowych systemów, które są niezbędne do prawidłowego działania pojazdu. Do takich dodatkowych systemów może należeć alternator, sprężarka klimatyzacji i pompa układu kierowniczego ze wspomaganiem.

Systemy dodatkowe są generalnie montowane na przedniej powierzchni silnika. Każdy system dodatkowy będzie posiadał koło pasowe, zamontowane na wale w celu odbierania mocy, pochodzącej z jakiegoś rodzaju napę du pasowego. We wczesnych systemach, każdy system dodatkowy napędzany był przez niezależny pas, który biegł pomiędzy systemem dodatkowym a wałem korbowym. Po udoskonaleniach technologii pasowej, stosowane są obecnie w większości zastosowań pojedyncze pasy serpentynowe. Systemy dodatkowe napędzane są przez jeden pas serpentynowy obiegający różne elementy dodatkowe. Pas serpentynowy napędzany jest przez wał korbowy silnika.

Ze względu na to, że pas serpentynowy musi być poprowadzony do wszystkich systemów dodatkowych, jest on generalnie dłuższy niż jego poprzednicy. Dla prawidłowego działania, pas ten instalowany jest z określonym naprężeniem. Podczas pracy ulega on nieznacznemu rozciągnięciu. Powoduje to spadek naprężenia pasa, co może spowodować jego ześlizgnięcie się. W konsekwencji, do utrzymania prawidłowego naprężenia pasa, w miarę jego rozciągania się w trakcie pracy, stosowany jest napinacz.

Podczas pracy napinacza pasa, biegnący pas może wzbudzać drgania w sprężynie napinacza. Drgania te są niepożądane, gdyż powodują przedwczesne zużycie pasa i napinacza. Z tego względu, do napinacza dodawany jest mechanizm tłumiący, służący do tłumienia drgań.

Opracowano rozmaite mechanizmy tłumiące. Należą do nich tłumiki drgań działające na bazie lepkiego płynu, mechanizmy działające w oparciu o cierne powierzchnie, ślizgające się lub współdziałające z sobą, a także tłumiki wykorzystujące szereg współdziałających sprężyn.

Przykładem stanu techniki jest zgłoszenie patentowe USA nr US 4 402 677 (1983) na rzecz Radocaj, które ujawnia napinacz, posiadający obudowę w kształcie litery L. Para płyt krzywkowych, posiadających powierzchnie krzywkowe, jest zamontowana przesuwnie w obudowie o kształcie litery L. Płyty krzywkowe dociskane są wzajemnie przez sprężynę naciskową. Kąt zawarty powierzchni krzywkowych równy 90° wraz z kątem pierwszej powierzchni krzywkowej, jest większy niż kąt drugiej powierzchni krzywkowej.

Przykładem stanu techniki jest również zgłoszenie US 5 951 423 (1999) na rzecz Simpson, które ujawnia mechaniczny napinacz tarciowy, posiadający obciążane sprężyną klinowe bloki oraz tłumienie tarciowe. Napinacz ten posiada klinowy tłok, który współdziała z dociskanymi przez sprężynę klinowymi blokami. Gdy tłok przesuwa się do wewnątrz, klinowe bloki wypychane są na zewnątrz w celu wywoł ania tł umienia tarciowego.

Urządzenia znane ze stanu techniki działają w oparciu o sprężyny lub inne elementy, z których każdy zorientowany jest na osiach, które są ustawione pod zadanym kątem względem siebie. Są one oparte także na pewnej liczbie sprężyn w celu uzyskania prawidłowej pracy elementów tłumiących oraz wymuszania kontaktu koła pasowego z pasem. Stan techniki nie opisuje elementów tłumiących, które pracują współosiowo. Ponadto, stan techniki nie opisuje wykorzystania rozszerzalnego korpusu krzywkowego. Nie obejmuje także zastosowania rozszerzalnego korpusu krzywkowego, który rozszerza się promieniowo, jak również zastosowania rozszerzalnego korpusu krzywkowego, który rozszerza się radialnie w odpowiedzi na ruch przeciwnie do tłoka. Nie obejmuje także zastosowania rozszerzalnego korpusu krzywkowego, który rozszerza się promieniowo w odpowiedzi na ruch przeciwnie do ruchu stożkowego tłoka.

Celem wynalazku jest opracowanie urządzenia napinającego, posiadającego współosiowy tłok oraz krzywkowy korpus, pracujące współosiowo. Zwłaszcza korpus krzywkowy rozszerzalny promieniowo w odpowiedzi na ruch przeciwnie do stożkowatego tłoka.

Urządzenie napinające, zwłaszcza do napinania pasów w pojazdach, wyposażone w mechanizm tłumiący, zawierający obciążone sprężyną bloki umieszczone wewnątrz obudowy, według wynalazku charakteryzuje się tym, że z powierzchnią obudowy jest przesuwnie połączona powierzchnia klina, przy czym klin wyznacza otwór, z którym współpracuje pierwszy koniec tłoka, zaś na końcu tłoka naprzeciwko pierwszego końca opiera się zakończenie ramienia obrotowego, dopasowanego przePL 199 348 B1 chylnie do powierzchni i posiadającego zaczopowane na drugim końcu koło pasowe, zaś do klina przylega ściśliwy element odchylający klin w kierunku tłoka, przez co ruch klina względem pierwszego końca powoduje promieniowe rozszerzenie się klina względem powierzchni obudowy, wywołując tłumienie ruchu tłoka.

Otwór klina jest otworem o kształcie stożka ściętego, a pierwszy koniec tłoka ma kształt stożka ściętego, i jest współdziałająco połączony z otworem klina o kształcie stożka ściętego.

Klin korzystnie posiada przynajmniej jedną szczelinę, która jest tak zorientowana, że obwód klina jest rozszerzalny promieniowo w odpowiedzi na ruch względem pierwszego końca tłoka.

Na końcu ściśliwego elementu oraz obudowy jest oparty nastawiacz, za pomocą którego można ustawiać wstępne obciążenie ściśliwego elementu.

Zewnętrzna powierzchnia klina ma kształt harmonijkowy, a wewnętrzna powierzchnia obudowy również ma kształt harmonijkowy, współdziałający z harmonijkowym kształtem zewnętrznej powierzchni klina.

Obudowa ma postać cylindra.

Powierzchnia klina zawiera materiał niemetaliczny.

Ściśliwy element zawiera sprężynę.

Druga postać wykonania urządzenia napinającego, zwłaszcza do napinania pasów w pojazdach, wyposażonego w mechanizm tłumiący, zawierającego obciążone sprężyną bloki umieszczone wewnątrz obudowy, według wynalazku charakteryzuje się tym, że ma pierwszą obudowę, posiadającą pierwszą wewnętrzną powierzchnię, drugą obudowę, posiadającą wewnętrzną powierzchnię oraz zewnętrzną powierzchnię, przy czym ta zewnętrzna powierzchnia połączona jest przesuwnie z wewnętrzną powierzchnią pierwszej obudowy, pierwszy ściśliwy element przeciwdziałający ruchowi pomiędzy pierwszą obudową a drugą obudową, tłok, posiadający pierwszy koniec i drugi koniec, przy czym pierwszy koniec jest przymocowany do pierwszej obudowy i jest zasadniczo równoległy do głównej osi pierwszej obudowy, klin, tworzący centralny otwór i posiadający powierzchnię, połączoną przesuwnie z drugą wewnętrzną powierzchnią drugiej obudowy, a także otwór, połączony przesuwnie z drugim końcem tłoka, oraz drugi ściśliwy element, dociskający korpus krzywkowy do drugiego końca tłoka, dzięki czemu klin jest rozszerzalny promieniowo względem drugiej wewnętrznej powierzchni.

Centralny otwór klina ma kształt stożka ściętego, zaś drugi koniec tłoka ma kształt stożka ściętego i jest połączony współdziałająco z otworem korpusu krzywkowego o kształcie stożka ściętego.

Klin zawiera przynajmniej jedną szczelinę tak zorientowaną, że obwód klina ulega zmianie w odpowiedzi na ruch wzglę dem drugiego końca tł oka.

Powierzchnia klina ma kształt harmonijkowy, zaś wewnętrzna powierzchnia obudowy ma kształt harmonijkowy, który współdziała z harmonijkowym kształtem powierzchni klina.

Pierwsza obudowa i druga obudowa ma postać cylindra.

Powierzchnia klina zawiera materiał niemetaliczny.

Drugi ściśliwy element opiera się na pierwszej obudowie.

Pierwszy ściśliwy element zawiera sprężynę, i drugi ściśliwy element zawiera sprężynę.

Do tłoka jest przymocowana powierzchnia nośna, która rozciąga się prostopadle do osi tłoka, zaś drugi ściśliwy element opiera się na tej powierzchni nośnej.

Trzecia postać wykonania urządzenia napinającego, zwłaszcza do napinania pasów w pojazdach, wyposażonego w mechanizm tłumiący, zawierającego obciążone sprężyną bloki umieszczone wewnątrz obudowy, według wynalazku charakteryzuje się tym, że z powierzchnią obudowy jest połączona przesuwnie powierzchnia klina, przy czym ten klin tworzy otwór, z którym współpracuje pierwszy koniec tłoka, zaś ściśliwy element dociska klin w kierunku tłoka, dzięki czemu ruch klina względem pierwszego końca tłoka powoduje promieniowe rozszerzenie się klina względem powierzchni obudowy, powodując tłumienie ruchu tłoka.

Otwór klina ma kształt stożka ściętego, zaś pierwszy koniec tłoka posiada kształt stożka ściętego, współdziałająco połączony z otworem klina.

Klin zawiera przynajmniej jedną szczelinę tak zorientowaną, iż obwód klina może rozszerzać się promieniowo w odpowiedzi na ruch względem pierwszego końca tłoka.

Powierzchnia klina ma kształt harmonijkowy, zaś powierzchnia obudowy ma kształt harmonijkowy, współdziałający z harmonijkowym kształtem powierzchni klina.

Obudowa jest w postaci cylindra.

Powierzchnia klina zawiera materiał niemetaliczny.

Ściśliwy element zawiera sprężynę.

PL 199 348 B1

Czwarta postać wykonania urządzenie napinającego, zwłaszcza do napinania pasów w pojazdach, wyposażonego w mechanizm tłumiący, zawierającego obciążone sprężyną bloki, umieszczone wewnątrz obudowy, według wynalazku charakteryzuje się tym, że ma pierwszą obudowę mającą pierwszą powierzchnię, klin tworzący otwór i posiadający powierzchnię, przeznaczoną do przesuwnego połączenia z pierwszą powierzchnią pierwszej obudowy, drugą obudowę połączoną współosiowo i przesuwnie z pierwszą obudową , tł ok posiadają cy pierwszy koniec oraz drugi koniec, przy czym pierwszy koniec tłoka połączony jest z centralnym otworem klina, zaś drugi koniec tłoka przymocowany jest do drugiej obudowy, pierwszy ściśliwy element, dociskający klin do pierwszego końca tłoka, oraz drugi ściśliwy element, odpychający pierwszą obudowę od drugiej obudowy.

Otwór klina ma kształt stożka ściętego, a pierwszy koniec tłoka ma również kształt stożka ściętego, współdziałająco połączony z otworem klina.

Klin zawiera przynajmniej jedną szczelinę, tak zorientowaną, że obwód klina rozszerza się promieniowo w odpowiedzi na ruch względem pierwszego końca tłoka.

Zewnętrzna powierzchnia klina ma kształt harmonijkowy, zaś powierzchnia obudowy ma kształt harmonijkowy, współdziałający z harmonijkowym kształtem powierzchni klina.

Pierwsza obudowa i druga obudowa ma postać cylindra.

Przynajmniej powierzchnia klina zawiera materiał niemetaliczny.

Pierwszy ściśliwy element zawiera sprężynę, i drugi ściśliwy element zawiera sprężynę.

Piąta postać wykonania urządzenia napinającego, zwłaszcza do napinania pasów w pojazdach, wyposażonego w mechanizm tłumiący, zawierającego obciążone sprężyną bloki umieszczone wewnątrz obudowy, według wynalazku charakteryzuje się tym, że ma pierwszą obudowę o pierwszej powierzchni i drugą obudowę o drugiej powierzchni, a także klin, posiadający powierzchnię, która współosiowo i przesuwnie połączona jest z powierzchnią pierwszej obudowy oraz przesuwnie połączona jest z powierzchnią drugiej obudowy, przy czym klin zawiera otwór, z wnętrzem którego połączona jest powierzchnia drugiej obudowy, zaś ściśliwy element odchyla klin w kierunku pierwszej obudowy, w wyniku czego ruch klina względem powierzchni pierwszej obudowy powoduje promieniowe ściśnięcie klina względem powierzchni drugiej obudowy, tłumiąc ruch pierwszej obudowy.

Otwór klina ma kształt cylindryczny.

Klin zawiera przynajmniej jedną szczelinę, tak zorientowaną, iż obwód klina jest ściskany promieniowo w odpowiedzi na ruch względem powierzchni pierwszej obudowy.

Otwór klina ma kształt harmonijkowy i powierzchnia drugiej obudowy ma kształt harmonijkowy, współdziałający z kształtem otworu klina.

Pierwsza obudowa i druga obudowa ma postać cylindra.

Powierzchnia otworu klina zawiera materiał niemetaliczny.

Ściśliwy element zawiera sprężynę.

Szósta postać wykonania urządzenia napinającego, zwłaszcza do napinania pasów w pojazdach, wyposażonego w mechanizm tłumiący, zawierający obciążone sprężyną bloki umieszczone wewnątrz obudowy, według wynalazku charakteryzuje się tym, że ma pierwszą obudowę mającą pierwszą powierzchnię, oraz tłok, a także klin, posiadający powierzchnię, która współosiowo i przesuwnie połączona jest z powierzchnią pierwszej obudowy oraz przesuwnie połączona jest z powierzchnią tłoka, przy czym klin zawiera otwór, z którego wnętrzem połączona jest powierzchnia tłoka, zaś pierwszy ściśliwy element dociska klin w kierunku pierwszej obudowy, w wyniku czego ruch klina względem powierzchni pierwszej obudowy powoduje promieniowe ściśnięcie klina o powierzchnię tłoka, tłumiąc ruch tego tłoka, natomiast drugi ściśliwy element odpycha pierwszą obudowę od tłoka.

Otwór klina ma kształt cylindryczny.

Klin zawiera przynajmniej jedną szczelinę, tak zorientowaną, że obwód klina jest promieniowo ściskany w odpowiedzi na ruch względem powierzchni pierwszej obudowy.

Powierzchnia otworu klina ma kształt harmonijkowy, i powierzchnia tłoka ma kształt harmonijkowy, współdziałający z harmonijkowym kształtem otworu klina.

Pierwsza obudowa ma postać cylindra.

Powierzchnia otworu klina zawiera materiał niemetaliczny.

Pierwszy ściśliwy element i drugi ściśliwy element zawiera sprężynę.

Powierzchnia pierwszej obudowy tworzy kształt stożka ściętego o kącie w zakresie od 0° do 30°.

Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia widok urządzenia napinającego według wynalazku w przekroju poprzecznym, fig. 2a widok z góry klina w przekroju 2a - 2a z fig. 3, fig. 2b - widok z boku klina w przekroju 2b - 2b z fig. 3,

PL 199 348 B1 fig. 3 - widok w przekroju poprzecznym mechanizmu tłumiącego, fig. 4 - widok perspektywiczny klina, fig. 5 widok perspektywiczny tłoka, fig. 6 - widok perspektywiczny obudowy, fig. 7a - schematyczny widok swobodnego mechanizmu tłumiącego w trakcie suwu ściskającego, fig. 7b - schematyczny widok swobodnego mechanizmu tłumiącego podczas suwu powrotnego, fig. 8 - widok w przekroju poprzecznym pierwszego alternatywnego przykładu wykonania wynalazku, fig. 9 - widok z góry klina w alternatywnym przykł adzie wykonania, fig. 10 - widok w przekroju poprzecznym obudowy w alternatywnym przykładzie wykonania, fig. 11 - widok w przekroju poprzecznym drugiego alternatywnego przykładu wykonania wynalazku, fig. 12 - widok w przekroju poprzecznym trzeciego alternatywnego przykładu wykonania wynalazku, fig. 13 - widok w przekroju poprzecznym wzdłuż osi A - A czwartego alternatywnego przykładu wykonania wynalazku, fig. 14 - widok w przekroju poprzecznym wzdłuż osi A - A piątego alternatywnego przykładu wykonania wynalazku, fig. 15 - widok napinacza z góry, fig. 16 - widok perspektywiczny rozebranego na części mechanizmu tłumiącego dla alternatywnego przykładu wykonania wynalazku, fig. 17 - widok z góry od czoła klina alternatywnego przykładu wykonania, fig. 18 - widok z góry od czoła cylindra według alternatywnego przykładu wykonania wynalazku, fig. 19 - widok z góry od czoła klina według alternatywnego przykładu wykonania, fig. 20 - widok z góry od czoła cylindra według alternatywnego przykładu wykonania, a fig. 21 - widok klina oraz cylindra w alternatywnym przykładzie wykonania.

Na fig. 1 przedstawiono widok urządzenia napinającego według wynalazku w przekroju poprzecznym. Pokazano liniowy napinacz, posiadający mechanizm tłumiący, który jest odmienny od sekcji osi przegubu/koła pasowego. Obudowa 1 zawiera elementy tłumiące, przeznaczone dla napinacza. Obudowa 1 w korzystnym przykładzie wykonania jest cylindryczna. Jednakże, obudowa 1 może mieć dowolny kształt, generalnie kompatybilny z poniżej opisanym działaniem urządzenia. Ramię obrotowe 3 połączone jest obrotowo z obudową 1. Koło pasowe 8 jest zaczopowane na ramieniu obrotowym 3. Koło pasowe 8 jest sprzęgnięte z napinanym pasem B. Śruba nastawcza 7 posiadająca kołnierz, wkręcana jest w koniec obudowy 1 i stosowana jest do regulacji lub dostrojenia wstępnej siły sprężyny, a więc siły tłumiącej, poprzez obrót zgodnie lub przeciwnie do wskazówek zegara, zgodnie z wymogami użytkownika.

Ściśliwy element 6 opiera się o klin 13. Klin 13 posiada zwężający się lub stożkowy otwór 15. Zewnętrzna powierzchnia 16 klina połączona jest przesuwnie z wewnętrzną powierzchnią 17 obudowy 1. Zewnętrzna powierzchnia 16 klina może zawierać materiał niemetaliczny, taki jak tworzywo sztuczne lub fenoplast. Tłok 14 ma kształt cylindryczny. Koniec 19 tłoka 14 posiada zwężający się lub stożkowy kształt, który współdziała z otworem 15 w klinie 13. Koniec 20 tłoka 14, przeciwległy do stożkowego końca, współdziała z punktem oparcia 18. Punkt oparcia 18 umożliwia nacisk ramienia obrotowego 3 na koniec 20 tłoka 14 bez nadmiernego silnego wzajemnego wiązania.

Na fig. 2a przedstawiono widok klina 13 z góry w przekroju 2a - 2a z fig. 3. Klin 13 zawiera szczeliny 40, 41. Szczeliny 40 biegną od zewnętrznej powierzchni klina w kierunku otworu 15. Szczeliny 41 biegną od otworu 15 w kierunku zewnętrznej powierzchni klina. Szczeliny 40, 41 umożliwiają promieniowe rozszerzenie oraz skurczenie się klina 13, co przedstawiono jako dwukierunkowe strzałki E, gdy napinacz pracuje zgodnie z następującym opisem. Należy zauważyć, że chociaż powierzchnię 16 przedstawiono na fig. 2a jako powierzchnię gładką i o kształcie kołowym, to powierzchnia 16 może mieć też inne kształty lub profile, opisane na innych figurach rysunku.

Na fig. 2b przedstawiono widok z boku klina 13 w przekroju 2b - 2b z fig. 3. Szczeliny 40 biegną od pierwszej powierzchni 44 klina, zaś szczeliny 41 biegną od przeciwległej powierzchni 45 względem pierwszej powierzchni 44. Szczeliny 40, 41 zawierają ponadto otwory 42, 43, które pozwalają na rozszerzenie się i skurczenie boków klina bez powodowania pęknięcia czy awarii na każdym z końców klina.

Na fig. 3 przedstawiono widok z boku w przekroju poprzecznym mechanizmu tłumiącego urządzenia z fig. 1. Ruch ramienia obrotowego 3 wpycha tłok 14 do wnętrza klina 13. Ściśliwy element 6 w postaci sprężyny wpycha klin 13 na tłok 14. Podczas pracy, tłok 14 wpychany jest w klin 13, powodując rozszerzenie się klina 13 względem powierzchni 17 obudowy 1. Siła tarcia między powierzchnią 16 klina a powierzchnią 17 obudowy tłumi ruch klina 13, a przez to i ruch tłoka 14. Należy zauważyć, że pomimo tego, iż powierzchnię 17 przedstawiono na fig. 3 jako powierzchnię cylindryczną, powierzchnia 17 może mieć inne kształty lub profile, jak pokazano na innych figurach rysunku.

Na fig. 4 przedstawiono widok perspektywiczny klina 13. Klin 13 posiada powierzchnię 16, która połączona jest przesuwnie z wewnętrzną powierzchnią 17 obudowy 1. Klin 13, a w szczególności powierzchnia 16, może mieć kształt harmonijkowy lub gwiaździsty. Kształt taki służy zwiększeniu sił

PL 199 348 B1 tarcia między powierzchnią 16 klina a wewnętrzną powierzchnią 17 obudowy. Wewnętrzna powierzchnia 17 obudowy i powierzchnia 16 klina mogą mieć dowolny kształt, o ile zdolne są one do prawidłowego sprzężenia w celu uzyskania maksymalnej powierzchni styczności między nimi oraz do wzajemnego ślizgania się wzdłuż wspólnej osi A bez zakleszczenia.

Na fig. 5 przedstawiono widok perspektywiczny tłoka 14. Tłok 14 posiada stożkowy koniec 19 oraz koniec 20. Stożkowy koniec 19 współdziała ze stożkowym otworem 15 w klinie 13. Punkt oparcia 18 opiera się na końcu 20. Chociaż powierzchnia 16 ma kształt gwiaździsty, stożkowy koniec 19 oraz stożkowy otwór 20 posiadają kształt stożka lub stożka ściętego. W korzystnym przykładzie wykonania, tłok 14 zawiera stal, chociaż dopuszczalny jest dowolny inny trwały materiał o podobnych własnościach ciernych i reakcji na ściskanie.

Na fig. 6 przedstawiono widok perspektywiczny obudowy 1. Obudowa 1 posiada wewnętrzną powierzchnię 17. Wewnętrzna powierzchnia ma profil harmonijkowy lub gwiaździsty, w celu współdziałania z powierzchnią 16 klina 13. W korzystnym przykładzie wykonania obudowa 1 zbudowana jest z aluminium, chociaż dopuszczalny jest dowolny inny trwały materiał o podobnych właściwościach ciernych i wytrzymałościowych. Obudowa 1 może być przymocowana do obudowy (nie pokazanej) jako część zespołu napinacza, jak pokazano na fig. 1.

Działanie napinacza jest następujące. Odwołujemy się teraz do fig. 7a, schematycznego widoku swobodnego mechanizmu tłumiącego w trakcie suwu ściskającego, obciążenie HC naciska na tłok 14, który oddziałuje na klin 13, co oznaczono symbolem R. Ruch stożkowego końca 19 do wnętrza otworu 15 powoduje zwiększenie zewnętrznego obwodu klina 13 i dociśnięcie powierzchni 16 o wewnętrzną powierzchnię 17. Ze względu na tarcie między bokami stożkowego końca 19 oraz bokami stożkowego otworu 15, ruch tłoka 14 w kierunku C powoduje ruch klina 13 także w kierunku C. Jednakże, ruch klina 13 w kierunku C hamowany jest przez sprężynę 6, której siła oznaczona jest jako Fs. Pomiędzy bokami stożkowego końca 19 a bokami stożkowego otworu 15 powstaje siła normalna, która rozkłada się między tymi bokami na siły normalne N1c i N2c. Siła tarcia działa między bokami stożkowego końca 19 a bokami stożkowego otworu 15, jak również między bokami klina i wewnętrznej powierzchni obudowy. Powstaje siła tarcia hamująca ruch klina w obudowie. Siłami tymi są μΝ_1ο oraz μΝ_2(;. Siła ta sumuje się z siłą sprężyny F_s, gdyż każda z nich działa w tym samym kierunku. W miarę wzrostu obciążenia zwiększeniu ulega siła HC. Wzrost siły HC powoduje zwiększenie sił N1c oraz N_2c, aż klin 13 rozpocznie ruch, który z kolei spowoduje wzrost sił tarcia μΝ₁ο oraz μΝ_2(;, przeciwdziałających ruchowi klina w obudowie. Należy zauważyć, że nie ma dalszego znaczącego wzrostu sił N1c i N2c, przy przesunięciu klina 13.

Przy suwie powrotnym, zaznaczony na fig. 7b schemat swobodnego mechanizmu tłumiącego podczas suwu powrotnego, obciążenie zanika. Gdy obciążenie HR staje się mniejsze niż siła sprężyny F_s minus siła tarcia pN_1R, klin popychany będzie w kierunku B. Siły normalne N_1R oraz N_2R są mniejsze niż N1c i N2c. Ponadto, wektor siły tarcia skierowany jest przeciwnie w porównaniu do suwu ściskającego, μΝ·^ i μΝ_2Ρ>. Ta siła tarcia przeciwdziała pracy sprężyny, przesuwającej klin w kierunku B. Obciążenie HR, wymagane do utrzymania bloków w stanie równowagi ulega zmniejszeniu. Ze względu na zmniejszenie obciążenia, siły tarcia między klinem a wewnętrzną powierzchnią obudowy ulegają odpowiedniemu zmniejszeniu. Stąd też, tłumienie lub siła tarcia jest większa podczas suwu ściskającego niż podczas suwu powrotnego. Z tego względu, napinacz odznacza się tłumieniem asymetrycznym.

Na fig. 8 przedstawiono alternatywny przykład wykonania urządzenia według wynalazku. Tłumik 100 zawiera cylinder, połączony przesuwnie z innym cylindrem. Zewnętrzna obudowa 103 połączona jest przesuwnie z drugą obudową 108. Na obudowę 103 nałożona jest nakrywka 105. Na obudowę 108 nałożona jest nakrywka 110. Pomiędzy nakrywką 105 a końcem obudowy 108 rozciąga się ściśliwy element 102 w postaci sprężyny, rozpychając tym samym obydwie obudowy. Przesuwanie się między zewnętrzną obudową 103 a wewnętrzną obudową 108 ułatwia wykładzina z tworzywa sztucznego 106. Tłok 111 przymocowany jest do nakrywki 110 i położony jest równolegle do głównej osi obudów 103, 108. Z wewnętrzną powierzchnią 112 obudowy 108 połączony jest przesuwnie klin 109. Stożkowy koniec tłoka 104 połączony jest z otworem 113 w klinie 109. Klin 109 dociskany jest do tłoka 111 przez sprężynę 107. Sprężyna 107 opiera się na nakrywce 110 oraz klinie 109. Nakrywka 110 może być przymocowana do powierzchni montażowej, na przykład na korpusie napinacza, jak opisano na fig. 1.

Podczas pracy, nakrywka 105 przesuwa się w trakcie suwu ściskającego w kierunku C. W trakcie suwu powrotnego przesuwa się ona w kierunku R. Szczegółowy opis działania podano w odniePL 199 348 B1 sieniu do fig. 7a i 7b. Ponadto, podczas suwu ściskającego, klin 109 popychany jest w kierunku C, wywołując skutek, opisany na fig. 7b dla suwu powrotnego. Siła tłumiąca jest zwiększona podczas suwu powrotnego w kierunku R, gdyż wewnętrzna powierzchnia 112 przesuwa się tak, aby wcisnąć klin 109 na stożkowy koniec 104 tłoka. Opisano to na fig. 7a. Urządzenie opisane na fig. 8 zawiera mechanizm tłumiący, który może pracować w rozmaitych zastosowaniach, włączając w to napinacz pasa z kołem pasowym.

Na fig. 9 przedstawiono szczegół klina 109 z fig. 8. Klin 109 zawiera wypusty 114. Wypusty 114 sprzęgają wspólnie podobny kształt na wewnętrznej powierzchni 112 rury 101, jak pokazano na fig. 10. Klin 109 może posiadać biegnące radialnie szczeliny 115, które ułatwiają rozszerzanie się klina względem wewnętrznej powierzchni 112. Wypusty 114 mogą zawierać materiał niemetaliczny, na przykład tworzywo sztuczne lub fenoplast.

Na fig. 10 przedstawiono widok od czoła zewnętrznej rury. Rura 101 posiada wewnętrzną powierzchnię 112. Powierzchnia 112 tworzy harmonijkowy lub wielowypustowy profil, który sprzęga wypusty 114 na klinie 104. Powierzchnia 112 i wypusty 114 zawierają materiały, które mają pożądany współczynnik tarcia. Przykładowo, wypusty 114 mogą zawierać tworzywo sztuczne, fenoplast lub materiał niemetaliczny, podczas gdy powierzchnia 112 zawierać może podobne materiały. Korzystny przykład wykonania zawiera materiał niemetaliczny na wypustach 114 oraz materiał metaliczny na powierzchni 112, jak również powierzchni 112 (fig. 10), powierzchni 212 (fig. 11, 18), powierzchni 312 (fig. 20).

Na fig. 11 przedstawiono widok w przekroju poprzecznym następnego alternatywnego przykładu wykonania urządzenia według wynalazku. W tym przykładzie wykonania, ściśliwy element 202 w postaci sprężyny znajduje się w obudowie 201. Tł umik 200 zawiera cylinder, połączony przesuwnie z innym cylindrem. Zewnętrzna obudowa 201 połączona jest przesuwnie z obudową 208. Na obudowę 208 nałożona jest nakrywka 205. Na obudowę 201 nałożona jest nakrywka 210. Ściśliwy element 202 rozciąga się pomiędzy obudową 208 z nakrywką 210, rozchylając je wzajemnie na zewnątrz. Wykładzina 206 z tworzywa sztucznego ułatwia ruch przesuwny między zewnętrzną obudową 201 a obudową 208. Jeden koniec tłoka 211 przymocowany jest do nakrywki 210 i jest równoległy do głównej osi obudów 201, 208. Klin 209 połączony jest przesuwnie z wewnętrzną powierzchnią 212 obudowy 208. Stożkowy koniec tłoka 204 sprzęgnięty jest ze stożkowym otworem 213 klina 209. Klin 209 wciskany jest na stożkowy koniec 204 przez element 20 ściśliwy 207 w postaci sprężyny, która opiera się o nakrywkę 210 i klin 209. Nakrywka 210 przymocowana jest do powierzchni montażowej, tak jak na korpusie napinacza z fig. 1. Mechanizm opisany na fig. 11 przedstawia mechanizm tłumiący, który może pracować w innych zastosowaniach, włączając w to napinacz z kołem pasowym.

Podczas pracy, nakrywka 205 przesuwa się w trakcie suwu ściskającego w kierunku C. W trakcie suwu powrotnego, nakrywka 205 przesuwa się w kierunku R. Szczegółowy opis działania przedstawiono na fig. 7a, 7b i 8.

Na fig. 12 przedstawiono inny alternatywny przykład wykonania urządzenia 300. Elementy są generalnie takie same, jak opisane na fig. 11, z następującymi różnicami: do tłoka 211 przymocowana jest w określonym punkcie podkładka, pierścień lub powierzchnia nośna 308. Powierzchnia nośna 308 rozciąga się prostopadle do osi tłoka D. Na powierzchni nośnej 308 opiera się element ściśliwy lub sprężyna 307. Drugi koniec sprężyny 307 opiera się na korpusie krzywkowym lub klinie 309. Klin 309 ma zasadniczo taką samą postać jak klin 209 z fig. 11. Znawca zauważy, że mechanizm opisany na fig. 12 przedstawia mechanizm tłumiący, który może pracować w innych zastosowaniach, włączając w to napinacz z koł em pasowym.

Odwołanie do fig. 11 i 12 ilustruje także zmianę długości L1 i L2 podczas pracy urządzenia według wynalazku. Długości ulegają zwiększeniu podczas suwu powrotnego R (L2) a zmniejszają się podczas suwu ściskającego C (L1).

Na fig. 13 przedstawiono widok w przekroju poprzecznym wzdłuż osi A - A jeszcze jednego alternatywnego przykładu wykonania wynalazku. Pierwsza obudowa lub nakrywka 405 posiada pierwszą powierzchnię obudowy lub bok 408. Druga obudowa lub rura 401 posiada zewnętrzną powierzchnię 412. Bok 408 jest stożkowy z kątem α do głównej osi A w zakresie od 0° do 30°. Bok 408 może mieć dowolną postać wymaganą przez użytkownika, włączając w to kształt harmonijkowy. Klin 409 suwa się między bokiem 408 a zewnętrzną powierzchnią 412. Sprężyna 402 dociska klin 409 do boku 408 i zewnętrznej powierzchni 412. W miarę dociskania klina 409 o powierzchnię 412, ulega on radialnemu ściśnięciu. Radialne ściśnięcie klina 409 następuje w wyniku obecności szczelin, zgodnie z tym co opisano na fig. 2 i 21. Sprężyna 402 opiera się o podstawę 410, która przymocowana jest do

PL 199 348 B1 rury 410. Nakrywka 405 przesuwa się w kierunku C podczas suwu ściskającego oraz w kierunku R podczas suwu powrotnego. Do urządzenia może zostać przyłożone w punkcie nośnym 418 obciążenie L. Znawca zauważy, iż mechanizm opisany na fig. 13 przedstawia mechanizm tłumiący, który może pracować w innych zastosowaniach, włączając w to napinacz z kołem pasowym.

Na fig. 14 przedstawiono widok w przekroju poprzecznym wzdłuż osi A - A jeszcze innego alternatywnego przykładu wykonania wynalazku. Pierwsza obudowa lub rura 501 posiada powierzchnię pierwszej obudowy lub bok 508 oraz koniec 510. Bok 508 ma kształt stożkowy z katem β względem głównej osi A w zakresie od 0° do 30°. Bok 508 może posiadać dowolny profil, wymagany przez użytkownika, włączając w to kształt harmonijkowy. Klin 509 suwa się między powierzchnią pierwszej obudowy lub bokiem 508 a zewnętrzną powierzchnią 516 tłoka 514. Klin 509 ma taką samą postać, jak klin 409 na fig. 21. Korpus 519 i powierzchnie 516 mają taką samą postać jak powierzchnia 412 na fig. 21. Sprężyna 502 opiera się na końcu 510 i tłoku 514. Sprężyna 502 przeciwdziała osiowemu ruchowi tłoka 514. Element ściśliwy lub sprężyna 502 opiera się także na podstawie 510 przeciwnie do tłoka 514. Element ściśliwy lub sprężyna 507 dociska klin 509 do boku 508 i zewnętrznej powierzchni 516 tłoka 514. Gdy klin 509 jest dociskany do powierzchni 516, ulega on radialnemu ściśnięciu. Radialne ściśnięcie klina 509 następuje dzięki obecności szczelin, jak przedstawiono na fig. 2 i 21. Tłok 514 przesuwa się w kierunku C podczas suwu ściskającego oraz w kierunku R podczas suwu powrotnego. Osiowe obciążenie L może zostać przyło żone do urządzenia w punkcie nośnym 518. Znawca zauważy, że mechanizm opisany na fig. 14 przedstawia mechanizm tłumiący, który może pracować w innych zastosowaniach, włączając w to napinacz z koł em pasowym.

Na fig. 15 przedstawiono widok z góry zespołu tłumika napinacza. Tłumik 600, tak jak opisano na poprzednich figurach 8, 11 - 14, połączony jest z kołem pasowym luźnym 610 za pośrednictwem wału 620. Wał 620 może być połączony z podstawą (nie pokazaną), która łączy koło pasowe luźne z bież niami 615. Koł o pasowe luź ne przesuwa się wzdł u ż równoległ ych bież ni 615. Na kole pasowym luźnym 610 nawinięty jest pas B.

Na fig. 16 przedstawiono widok perspektywiczny rozebranego mechanizmu tłumiącego według alternatywnego przykładu wykonania. Fig. 16 opisuje generalnie budowę mechanizmu tłumiącego dla przykładu wykonania z fig. 8, 11 i 12. Numery na fig. 16 odnoszą się do fig. 8. Powierzchnie 114 połączone są przesuwnie z powierzchniami 112. Stożkowy koniec 104 połączony jest z otworem 113. Szczeliny 115 pozwalają na radialne rozszerzenie się klina 109, w miarę jak stożkowy koniec 104 wsuwa się osiowo do wnętrza klina 109. Klin 109 może zawierać materiał niemetaliczny, taki jak tworzywo sztuczne lub fenoplast.

Na fig. 17 przedstawiono widok z góry od czoła alternatywnego przykładu wykonania. Ten alternatywny przykład wykonania przedstawiono na fig. 11. Wypusty klina 214 mogą zawierać materiał niemetaliczny, na przykład tworzywo sztuczne lub fenoplast.

Na fig. 18 przedstawiono widok z góry od czoła alternatywnego przykładu wykonania. Ten przykład wykonania przedstawiono na fig. 11.

Na fig. 19 przedstawiono widok z góry od czoła klina alternatywnego przykładu wykonania. Ten alternatywny przykład wykonania przedstawiono na fig. 12. Wypusty klina 314 mogą zawierać materiał niemetaliczny, na przykład tworzywo sztuczne lub fenoplast.

Na fig. 20 przedstawiono widok z góry czoła rury według alternatywnego przykładu wykonania. Ten alternatywny przykład wykonania jest przedstawiony na fig. 12.

Na fig. 21 przedstawiono widok rozebrany klina i rury według alternatywnego przykładu wykonania. Ten alternatywny przykład wykonania jest przedstawiony na fig. 13. Na fig. 21 przedstawiono także klin 509 oraz powierzchnię tłoka 516 dla przykładu wykonania z fig. 14. Szczeliny 415 umożliwiają radialne ściśnięcie klina 409 względem powierzchni 412. Klin 409 może zawierać materiał niemetaliczny, taki jak tworzywo sztuczne lub fenoplast.

Pomimo iż opisano w niniejszym jedną postać wynalazku, oczywiste będzie dla znawcy, że w budowie i rozmieszczeniu elementów dokonane mogą być rozmaite zmiany, bez odchodzenia od idei i zakresu wynalazku.

Claims (47)

1. Urządzenie napinające, zwłaszcza do napinania pasów w pojazdach, wyposażone w mechanizm tłumiący, zawierający obciążone sprężyną bloki umieszczone wewnątrz obudowy, znamienne tym, że z powierzchnią obudowy (1) jest przesuwnie połączona powierzchnia klina (13), przy czym klin (13) wyznacza otwór (15), z którym współpracuje pierwszy koniec (19) tłoka (14), zaś na końcu tłoka (14) naprzeciwko pierwszego końca opiera się zakończenie ramienia obrotowego (3), dopasowanego przechylnie do powierzchni i posiadającego zaczopowane na drugim końcu koło pasowe (8), zaś do klina (13) przylega ściśliwy element (6) odchylający klin w kierunku tłoka, przez co ruch klina (13) względem pierwszego końca powoduje promieniowe rozszerzenie się klina (13) względem powierzchni obudowy (1), wywołując tłumienie ruchu tłoka (14).

2. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że otwór (15) klina (13) jest otworem o kształcie stożka ściętego, a pierwszy koniec (19) tłoka (14) ma kształt stożka ściętego, i jest współdziałająco połączony z otworem (15) klina o kształcie stożka ściętego.

3. Urządzenie według zastrz. 2, znamienne tym, że klin (13) posiada przynajmniej jedną szczelinę (40, 41), która jest tak zorientowana, że obwód klina (13) jest rozszerzalny promieniowo w odpowiedzi na ruch względem pierwszego końca (19) tłoka.

4. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że na końcu ściśliwego elementu (6) oraz obudowy jest oparty nastawiacz, za pomocą którego można ustawiać wstępne obciążenie ściśliwego elementu (6).

5. Urządzenie według zastrz. 3, znamienne tym, że zewnętrzna powierzchnia (16) klina (13) ma kształt harmonijkowy, a wewnętrzna powierzchnia (17) obudowy (1) również ma kształt harmonijkowy, współdziałający z harmonijkowym kształtem zewnętrznej powierzchni (16) klina (13).

6. Urządzenie według zastrz. 5, znamienne tym, że obudowa (1) ma postać cylindra.

7. Urządzenie według zastrz. 5, znamienne tym, że powierzchnia (16) klina (13) zawiera materiał niemetaliczny.

8. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że ściśliwy element (6) zawiera sprężynę.

9. Urządzenie napinające, zwłaszcza do napinania pasów w pojazdach, wyposażone w mechanizm tłumiący, zawierający obciążone sprężyną bloki umieszczone wewnątrz obudowy, znamienne tym, że ma pierwszą obudowę (103), posiadającą pierwszą wewnętrzną powierzchnię, drugą obudowę (108), posiadającą wewnętrzną powierzchnię (112) oraz zewnętrzną powierzchnię, przy czym ta zewnętrzna powierzchnia połączona jest przesuwnie z wewnętrzną powierzchnią pierwszej obudowy (103), pierwszy ściśliwy element (102) przeciwdziałający ruchowi pomiędzy pierwszą obudową (103) a drugą obudową (108), tłok (111), posiadający pierwszy koniec i drugi koniec (104), przy czym pierwszy koniec jest przymocowany do pierwszej obudowy (103) i jest zasadniczo równoległy do głównej osi pierwszej obudowy (103), klin (109), tworzący centralny otwór (113) i posiadający powierzchnię, połączoną przesuwnie z drugą wewnętrzną powierzchnią drugiej obudowy (108), a także otwór, połączony przesuwnie z drugim końcem (104) tłoka (111), oraz drugi ściśliwy element (107), dociskający korpus krzywkowy (109) do drugiego końca (104) tłoka, dzięki czemu klin (109) jest rozszerzalny promieniowo względem drugiej wewnętrznej powierzchni.

10. Urządzenie według zastrz. 9, znamienne tym, że centralny otwór (113) klina (109) ma kształt stożka ściętego, zaś drugi koniec (104) tłoka (111) ma kształt stożka ściętego i jest połączony współdziałająco z otworem (113) korpusu krzywkowego (109) o kształcie stożka ściętego.

11. Urządzenie według zastrz. 9, znamienne tym, że klin (109) zawiera przynajmniej jedną szczelinę (115) tak zorientowaną, że obwód klina (109) ulega zmianie w odpowiedzi na ruch względem drugiego końca (104) tłoka (111).

12. Urządzenie według zastrz. 11, znamienne tym, że powierzchnia klina (109) ma kształt harmonijkowy, zaś wewnętrzna powierzchnia (112) obudowy ma kształt harmonijkowy, który współdziała z harmonijkowym kształ tem powierzchni klina (109).

13. Urządzenie według zastrz. 9, znamienne tym, że pierwsza obudowa i druga obudowa ma postać cylindra.

14. Urządzenie według zastrz. 11, znamienne tym, że powierzchnia klina (109) zawiera materiał niemetaliczny.

15. Urządzenie według zastrz. 9, znamienne tym, że drugi ściśliwy element (107) opiera się na pierwszej obudowie.

PL 199 348 B1

16. Urządzenie według zastrz. 9, znamienne tym, że pierwszy ściśliwy element (102) zawiera sprężynę, i drugi ściśliwy element (107) zawiera sprężynę.

17. Urządzenie według zastrz. 9, znamienne tym, że do tłoka (111) jest przymocowana powierzchnia nośna, która rozciąga się prostopadle do osi tłoka (111), zaś drugi ściśliwy element (107) opiera się na tej powierzchni nośnej.

18. Urządzenie napinające, zwłaszcza do napinania pasów w pojazdach, wyposażone w mechanizm tłumiący, zawierający obciążone sprężyną bloki umieszczone wewnątrz obudowy, znamienne tym, że z powierzchnią obudowy (101) jest połączona przesuwnie powierzchnia klina (109), przy czym ten klin (109) tworzy otwór (113), z którym współpracuje pierwszy koniec (104) tłoka (111), zaś ściśliwy element (102) dociska klin (109) w kierunku tłoka (111), dzięki czemu ruch klina (109) względem pierwszego końca (104) tłoka (111) powoduje promieniowe rozszerzenie się klina (109) względem powierzchni obudowy (101), powodując tłumienie ruchu tłoka (111).

19. Urządzenie według zastrz. 18, znamienne tym, że otwór klina (109) ma kształt stożka ściętego, zaś pierwszy koniec (104) tłoka (111) posiada kształt stożka ściętego, współdziałające połączony z otworem klina (109).

20. Urządzenie według zastrz. 19, znamienne tym, że klin (109) zawiera przynajmniej jedną szczelinę (115) tak zorientowaną, iż obwód klina (109) może rozszerzać się promieniowo w odpowiedzi na ruch względem pierwszego końca (104) tłoka (111).

21. Urządzenie według zastrz. 20, znamienne tym, że powierzchnia klina (109) ma kształt harmonijkowy, zaś powierzchnia obudowy (101) ma kształt harmonijkowy, współdziałający z harmonijkowym kształtem powierzchni klina (109).

22. Urządzenie według zastrz. 21, znamienne tym, że obudowa (101) jest w postaci cylindra.

23. Urządzenie według zastrz. 22, znamienne tym, że powierzchnia klina (109) zawiera materiał niemetaliczny.

24. Urządzenie według zastrz. 18, znamienne tym, że ściśliwy element (102) zawiera sprężynę.

25. Urządzenie napinające, zwłaszcza do napinania pasów w pojazdach, wyposażone w mechanizm tłumiący, zawierający obciążone sprężyną bloki, umieszczone wewnątrz obudowy, znamienne tym, że ma pierwszą obudowę (208) mającą pierwszą powierzchnię, klin (209) tworzący otwór i posiadający powierzchnię, przeznaczoną do przesuwnego połączenia z pierwszą powierzchnią pierwszej obudowy (208), drugą obudowę (201) połączoną współosiowo i przesuwnie z pierwszą obudową (208), tłok (211) posiadający pierwszy koniec oraz drugi koniec, przy czym pierwszy koniec tłoka (211) połączony jest z centralnym otworem klina (209), zaś drugi koniec tłoka (211) przymocowany jest do drugiej obudowy (201), pierwszy ściśliwy element (207), dociskający klin (209) do pierwszego końca tłoka (211), oraz drugi ściśliwy element (202), odpychający pierwszą obudowę (208) od drugiej obudowy (201).

26. Urządzenie według zastrz. 25, znamienne tym, że otwór klina (209) ma kształt stożka ściętego, a pierwszy koniec tłoka (211) ma również kształt stożka ściętego, współdziałająco połączony z otworem klina (209).

27. Urządzenie według zastrz. 25, znamienne tym, że klin (209) zawiera przynajmniej jedną szczelinę, tak zorientowaną, że obwód klina (209) rozszerza się promieniowo w odpowiedzi na ruch względem pierwszego końca tłoka (211).

28. Urządzenie według zastrz. 25, znamienne tym, że zewnętrzna powierzchnia klina (209) ma kształt harmonijkowy, zaś powierzchnia obudowy (201) ma kształt harmonijkowy, współdziałający z harmonijkowym kształ tem powierzchni klina (209).

29. Urządzenie według zastrz. 25, znamienne tym, że pierwsza obudowa (208) i druga obudowa (201) ma postać cylindra.

30. Urządzenie według zastrz. 28, znamienne tym, że przynajmniej powierzchnia klina (209) zawiera materiał niemetaliczny.

31. Urządzenie według zastrz. 25, znamienne tym, że pierwszy ściśliwy element (207) zawiera sprężynę, i drugi ściśliwy element (202) zawiera sprężynę.

32. Urządzenie napinające, zwłaszcza do napinania pasów w pojazdach, wyposażone w mechanizm tłumiący, zawierający obciążone sprężyną bloki umieszczone wewnątrz obudowy, znamienne tym, że ma pierwszą obudowę (405) o pierwszej powierzchni i drugą obudowę (401) o drugiej powierzchni, a także klin (409), posiadający powierzchnię, która współosiowo i przesuwnie połączona jest z powierzchnią pierwszej obudowy (405) oraz przesuwnie połączona jest z powierzchnią drugiej obudowy (401), przy czym klin (409) zawiera otwór, z wnętrzem którego połączona jest powierzchnia

PL 199 348 B1 drugiej obudowy (401), zaś ściśliwy element (402) odchyla klin (409) w kierunku pierwszej obudowy (405), w wyniku czego ruch klina (409) względem powierzchni pierwszej obudowy (405) powoduje promieniowe ściśnięcie klina (409) względem powierzchni drugiej obudowy (401), tłumiąc ruch pierwszej obudowy (405).

33. Urządzenie według zastrz. 32, znamienne tym, że otwór klina (409) ma kształt cylindryczny.

34. Urządzenie według zastrz. 32, znamienne tym, że klin (409) zawiera przynajmniej jedną szczelinę, tak zorientowaną, iż obwód klina (409) jest ściskany promieniowo w odpowiedzi na ruch względem powierzchni pierwszej obudowy (405).

35. Urządzenie według zastrz. 32, znamienne tym, że otwór klina (409) ma kształt harmonijkowy i powierzchnia drugiej obudowy (401) ma kształt harmonijkowy, współdziałający z kształtem otworu klina (409).

36. Urządzenie według zastrz. 32, znamienne tym, że pierwsza obudowa (405) i druga obudowa (401) ma postać cylindra.

37. Urządzenie według zastrz. 32, znamienne tym, że powierzchnia otworu klina (409) zawiera materiał niemetaliczny.

38. Urządzenie według zastrz. 37, znamienne tym, że ściśliwy element (402) zawiera sprężynę.

39. Urządzenie napinające, zwłaszcza do napinania pasów w pojazdach, wyposażone w mechanizm tłumiący, zawierający obciążone sprężyną bloki umieszczone wewnątrz obudowy, znamienne tym, że ma pierwszą obudowę (501) mającą pierwszą powierzchnię, oraz tłok (519), a także klin (509), posiadający powierzchnię, która współosiowo i przesuwnie połączona jest z powierzchnią pierwszej obudowy (501) oraz przesuwnie połączona jest z powierzchnią tłoka (519), przy czym klin (509) zawiera otwór, z którego wnętrzem połączona jest powierzchnia tłoka (519), zaś pierwszy ściśliwy element (507) dociska klin (509) w kierunku pierwszej obudowy (501), w wyniku czego ruch klina (509) względem powierzchni pierwszej obudowy (501) powoduje promieniowe ściśnięcie klina (509) o powierzchnię tłoka (519), tłumiąc ruch tego tłoka, natomiast drugi ściśliwy element (502) odpycha pierwszą obudowę (501) od tłoka (519).

40. Urządzenie według zastrz. 39, znamienne tym, że otwór klina (509) ma kształt cylindryczny.

41. Urządzenie według zastrz. 40, znamienne tym, że klin (509) zawiera przynajmniej jedną szczelinę, tak zorientowaną, że obwód klina (509) jest promieniowo ściskany w odpowiedzi na ruch względem powierzchni pierwszej obudowy (501).

42. Urządzenie według zastrz. 40, znamienne tym, że powierzchnia otworu klina (509) ma kształt harmonijkowy, i powierzchnia tłoka (519) ma kształt harmonijkowy, współdziałający z harmonijkowym kształtem otworu klina (509).

43. Urządzenie według zastrz. 39, znamienne tym, że pierwsza obudowa (501) ma postać cylindra.

44. Urządzenie według zastrz. 39, znamienne tym, że powierzchnia otworu klina (509) zawiera materiał niemetaliczny.

45. Urządzenie według zastrz. 39, znamienne tym, że pierwszy ściśliwy element (507) i drugi ściśliwy element (502) zawiera sprężynę.

46. Urządzenie według zastrz. 32, znamienne tym, że powierzchnia pierwszej obudowy (405) tworzy kształt stożka ściętego o kącie w zakresie od 0° do 30°.

47. Urządzenie według zastrz. 39, znamienne tym, że powierzchnia pierwszej obudowy (501) tworzy kształt stożka ściętego o kącie w zakresie od 0° do 30°.