PL198114B1 - Zamek bębenkowy z kluczem płaskim - Google Patents

Abstract

1. Zamek b ebenkowy z kluczem p laskim przy czym zamek b ebenkowy posiada obudow e b ebenka i obracaj acy si e w niej rdze n b ebenka, który posiada kana l klucza dla klucza p laskiego i elementy stykowe dla powierzchni steru- j acych klucza, jak równie z trzpienie rdzeniowe i elementy blokuj ace obrót rdzenia b ebenka lub odblokowuj ace go, przy czym w rdzeniu b ebenka, w p laszczy znie usytuowanej poprzecznie w stosunku do p laszczyzny osiowej zamka bebenkowego usytuowany jest suwliwie pazur ochronny, który przy w askim boku, przechodzi poprzecznie ramieniem zatrzaskowym, ponad kana lem klucza, przy czym rami e zatrzaskowe, przy ca lkowicie wsuni etym kluczu p laskim, usytuowane jest naprzeciwko wybrania zwalniaj acego klucza, znamienny tym, ze pazur ochronny (26) jest na- pr ezony wst epnie za pomoc a spr ezyny (35), przy czym rami e zatrzaskowe (27) pazura ochronnego w nieprzekr e- conej pozycji rdzenia b ebenka wsuni ete jest do wybrania zatrzaskowego (28) obudowy b ebenka i tym, ze p laski klucz posiada grzbiet blokuj acy (30), który si ega od wybra- nia zwalniaj acego (29) do wierzcho lka klucza, i tym ze pa- zur ochronny (26) usytuowany jest w p laszczy znie, której odleg losc (Z) od wewn etrznego zako nczenia zamka b e- benkowego jest zmienna, przy czym p laszczyzna ta jest usytuowana przed, patrz ac od strony zako nczenia wewn e- trznego obudowy b ebenka, pierwszym trzpieniem rdzenio- wym (9). PL PL PL PL

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest zamek bębenkowy z kluczem płaskim, wyposażony w elementy blokujące, które blokują obrót rdzenia klucza, lub zwalniają blokadę.

W zamkach bębenkowych, klucz włożony do zamka powinien być wyjmowany tylko w tak zwanej pozycji zerowej. Należy zapobiec temu, aby można było wyjąć klucz w każdej innej pozycji klucza, to znaczy w położeniu, gdy jest on przekręcony o pewien kąt w stosunku do pozycji zerowej, szczególnie o kąt 180° w stosunku do rdzenia bębenka. Dotychczas stosowane rozwiązania konstrukcyjne nie działają we wszystkich przypadkach.

Gdy rdzeń bębenka znajduje się w pozycji zerowej, powinna istnieć również możliwość wyjęcia klucza, gdy przy jego obracaniu, na klucz wywierana będzie siła skierowana na zewnątrz. Sytuacja ta występuje na przykład wtedy, gdy przy obracaniu klucza drzwi zostaną przyciągnięte i potem przy próbie dalszego ich przytrzymywania w tej pozycji, klucz jest wyjmowany. Przy używaniu zamków może się zdarzyć, że poprzez przyciąganie drzwi przy obracaniu klucza, elementy blokujące znajdujące się wewnątrz zamka zakleszczą się, tak że nie mogą znaleźć się w pozycji zwolnienia blokady lub dopiero potem, gdy klucz w krótkim okresie czasu zostanie wysunięty i potem wyjęty. Sytuacja taka jest często traktowana przez użytkowników jako wada konstrukcji zamka.

Przedmiotowy wynalazek powinien rozwiązać ten problem, to znaczy że klucz może być wyjęty tylko, gdy znajduje się on w dokładnie określonej pozycji zerowej a w przypadku obrócenia klucza, elementy blokujące usytuowane w zamku są odciążone od siły skierowanej na zewnątrz również wtedy, gdy na klucz ten taka siła obciążająca oddziałuje.

Przedmiotem wynalazku jest zamek bębenkowy z kluczem płaskim, przy czym zamek bębenkowy posiada obudowę bębenka i obracający się w niej rdzeń bębenka. Rdzeń ten wyposażony jest w kanał klucza dla klucza płaskiego i elementy stykowe dla powierzchni sterujących klucza, jak również trzpienie rdzeniowe i elementy blokujące lub odblokowujące obrót rdzenia bębenka. W rdzeniu bębenka, w płaszczyźnie usytuowanej poprzecznie w stosunku do płaszczyzny osiowej zamka bębenkowego usytuowany jest suwliwie pazur ochronny, który przy wąskim boku, przechodzi poprzecznie ramieniem zatrzaskowym, ponad kanałem klucza. Ramię zatrzaskowe, przy całkowicie wsuniętym kluczu płaskim, usytuowane jest naprzeciwko wybrania zwalniającego klucza.

Istota wynalazku polega na tym, że pazur ochronny jest naprężony wstępnie za pomocą sprężyny, przy czym ramię zatrzaskowe pazura ochronnego w nieprzekręconej pozycji rdzenia bębenka wsunięte jest do wybrania zatrzaskowego obudowy bębenka, natomiast płaski klucz posiada grzbiet blokujący, który sięga od wybrania zwalniającego do wierzchołka klucza. Poza tym pazur ochronny usytuowany jest w płaszczyźnie, której odległość od wewnętrznego zakończenia zamka bębenkowego jest zmienna, przy czym płaszczyzna ta jest usytuowana przed, patrząc od strony zakończenia wewnętrznego obudowy bębenka, pierwszym trzpieniem rdzeniowym.

Korzystnie, pazur ochronny posiada ramię prowadzące, zamocowane przesuwnie w otworze rdzenia bębenka i odstające od niego w bok, ramię zatrzaskowe.

W rdzeniu bębenka według wynalazku, usytuowana jest szczelina do prowadzenia i przesuwania pazura ochronnego. Ramię zatrzaskowe pazura ochronnego usytuowane jest pod pewnym kątem do linii prostopadłych do płaszczyzny osiowej, przy czym wielkość kąta odchylenia wynosi około 30°.

Korzystnie, ramię zatrzaskowe usytuowane jest prostopadle do płaszczyzny osiowej i posiada skośne żebro, które zazębione jest ze skośnym wybraniem zwalniającym klucza.

Przedmiotem wynalazku jest również klucz płaski do zamka bębenkowego, posiadający wręby klucza i inne elementy wariacyjne, jak profilowe rowki wzdłużne i boczne wybrania, przy czym klucz posiada wybranie zwalniające usytuowane w jego grzbiecie oraz znajdujący się obok niego grzbiet blokujący skierowany w kierunku wierzchołka klucza.

Istota wynalazku polega na tym, że usytuowanie wybrania zwalniającego, patrząc od strony wierzchołka klucza jest zmienne, i jest ono usytuowane przed pierwszym wrębem klucza.

Korzystnie, głębokość wybrania zwalniającego, mierzona od powierzchni grzbietu odpowiada wysokości ramienia zatrzaskowego, a wysokość wybrania zwalniającego mierzona od powierzchni grzbietu blokującego jest mniejsza niż wymiar głębokości wybrania zwalniającego, przy czym wybranie zwalniające usytuowane jest skośnie w grzbiecie klucza.

Cechy wynalazku przewidziane są dla dowolnej konstrukcji zamków, bez stosowania jakichkolwiek ograniczeń. Zaleta związana z odciążeniem elementów blokujących w zamku dotyczy wszystkich konstrukcji zamków tego typu.

PL 198 114 B1

Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia przekrój poprzeczny zamka bębenkowego o konstrukcji określonego rodzaju, która przedstawiona jest tylko przykładowo, fig. 2 przedstawia schematycznie przekrój wzdłużny części rdzenia bębenka z wsuniętym kluczem w pozycji zerowej, fig. 3 - rdzeń bębenka w pozycji po dokonaniu obrotu, fig. 4 - przekrój wzdłuż linii IV-IV na fig. 2, fig. 5 - widok z góry na rdzeń bębenka przy naciętej obudowie bębenka, przy czym nieistotne części zamka zostały pominięte, fig. 6 - widok z góry na inny przykład wykonania wynalazku i fig. 7 - widok z góry na grzbiet klucza w innym przykładzie wykonania.

Zgodnie z fig. 1, w obudowie 1 bębenka osadzony jest obrotowo rdzeń 2 bębenka. Obrót następuje wzdłuż walcowej powierzchni obrotu 3. W kanale 4 osadzony jest klucz 5, który jest kluczem płaskim, przy czym bródka 6 klucza posiada znane wręby. W osiowej płaszczyźnie 7 zamka usytuowany jest zarówno kanał 4 klucza z kluczem 5, jak i otwór 8 trzpienia rdzeniowego. W otworze 8 osadzony jest trzpień rdzeniowy 9 prowadzony karbami bródki 6 klucza do jego właściwego położenia.

Równolegle do otworu 8 trzpienia rdzeniowego, w rdzeniu 2 bębenka usytuowany jest kanał prowadzący 10, który przechodzi przez cały bębenek. W kanale prowadzącym 10 usytuowany jest człon prowadzący 11, osadzony bocznie w trzpieniu rdzeniowym 9. Człon prowadzący 11, po stronie 12 przeciwległej w stosunku do kanału klucza, posiada rowek uwalniający 13. Poza tym przy górnym zakończeniu członu prowadzącego 11 osadzona jest nakładka 14, która styka się ze sprężyną naciskową 15.

Z boku kanału prowadzącego 10, w wybraniu 16 znajduje się przesuwny element blokujący 17, który naprężony jest wstępnie za pomocą sprężyny 18 w kierunku wybrania zatrzaskowego 19 obudowy bębenka. W położeniu spoczynkowym rdzenia bębenka przedstawionym na fig. 1, nosek zatrzaskowy 20 elementu blokującego 17 jest zatrzaśnięty w wybraniu zatrzaskowym 19.

Element blokujący 17, przy wewnętrznym zakończeniu posiada usytuowany naprzeciwko każdego członu prowadzącego 11, czop stykowy 21, który ma takie wymiary, że może być wsunięty do rowka uwalniającego 13.

Działanie zamka bębenkowego jest następujące:

Przy wkładaniu klucza 5 trzpień rdzeniowy 9, za pomocą bródki 6 klucza jest naciskany w dół, do wyznaczonego położenia, przy pokonaniu oddziaływania sprężyny 15. Człon prowadzący 11 przesuwany jest wraz ze sprężyną, przy czym przy zastosowaniu właściwego klucza rowek uwalniający 13 przyjmuje przedstawione położenie tak, że jest on usytuowany naprzeciwko noska zatrzaskowego 20 elementu blokującego 17.

Zatem przy obrocie rdzenia bębenka, element blokujący 17 może być wyciśnięty wraz z noskiem zatrzaskowym 20 z wybrania zatrzaskowego 19, przy czym czop stykowy 21 wsuwany jest do rowka uwalniającego 13. Zatem rdzeń bębenka może się swobodnie obracać.

Przy wielokrotnym ustawieniu trzpieni rdzeniowych 9 i członu prowadzącego 11, elementy te muszą przyjmować wszystkie wyznaczone położenia, aby element blokujący 17 mógł dotrzeć do położenia odblokowania.

Gdy zastosuje się niewłaściwy klucz, trzpień rdzeniowy 9 i połączony z nim człon prowadzący 11 przyjmuje inne położenie, tak że czop stykowy 21 wystaje od strony 12 członu prowadzącego, dzięki czemu zamek jest zablokowany.

W płaszczyźnie obrotu członu prowadzącego 11 obudowa 1 bębenka posiada rowek pierścieniowy 22, otwarty w kierunku rdzenia 2 bębenka. Szerokość rowka pierścieniowego odpowiada szerokości członu prowadzącego, lub jest od niej większa. Dzięki rowkowi pierścieniowemu 22, zakończenie prowadzącego 11 i trzpienia rdzeniowego 9 pozostaje wolne, dzięki czemu z jednej strony zwiększa się skok, a z drugiej strony obydwa elementy konstrukcyjne mogą mieć większą długość, tak, że prowadzenie w kanale prowadzącym i w otworze 8 trzpienia rdzeniowego jest znacznie lepsze. Ponadto górne zakończenie członu prowadzącego zatrzaskuje się w rowku pierścieniowym 22, w czasie gdy klucz nie jest włożony do zamka, dzięki czemu rdzeń chroniony jest przed niepożądanym usunięciem z zamka. Rdzeń bębenka nie może być wyłamany znanym sposobem. Przy dotychczas opisanych cechach konstrukcyjnych zamka, klucz może odpowiadać każdemu nadającemu się do stosowania kluczowi płaskiemu, jeśli jest on odpowiedni dla dzielonych trzpieni zastawkowych. W przedstawionym przykładzie wykonania, klucz posiada wzdłużne rowki profiiowe 23 i boczne wybrania profilowe 24, które w znany sposób rozpoznawane są przez dodatkowe elementy stykowe 25 i umożliwiają wykorzystanie dodatkowych możliwości wariantowych.

PL 198 114 B1

Według fig. 1, obudowa bębenka posiada tradycyjny kształt i wyposażona jest w żebro 32. Jak to wynika z rysunku, w żebrze 32 nie są rozmieszczone żadne elementy zamka. W związku z tym żebro 32 albo można usunąć, gdy konieczne jest to dla uzyskania okrągłego bębenka albo można wykorzystać również tę przestrzeń do zastosowania dodatkowych elementów zamka lub elementów mocujących. Pokazany tu układ rowków pierścieniowych 22 został przedstawiony przykładowo, ale można i te rowki również usunąć.

Figura 2 przedstawia wycinek przekroju wzdłuż płaszczyzny osiowej przeprowadzonego przez część wewnętrznych (pozostających we wzajemnej współpracy) zakończeń zarówno rdzenia bębenka jak i obudowy bębenka. Klucz 5 jest całkowicie usunięty, tak że wszystkie, (tutaj nie przedstawione) trzpienie rdzeniowe, przyporządkowane poszczególnym wrębom 36 klucza, ustawione są w ten sposób, że rdzeń 2 bębenka może obrócić się względem obudowy 1 bębenka. W płaszczyźnie ustawionej poprzecznie w stosunku do płaszczyzny osiowej zamka bębenkowego zamocowany jest przesuwnie pazur ochronny 26, przechodzący ramieniem zatrzaskowym 27, poprzecznie ponad kanałem 4 klucza.

Jak to szczególnie wynika z fig. 4, górne zakończenie pazura ochronnego 26 w postaci ramienia zatrzaskowego 27 wchodzi w wybranie zatrzaskowe 28 obudowy 1 bębenka. Klucz 5, posiada wybranie zwalniające 29, usytuowane naprzeciwko ramienia zatrzaskowego 27. W wyniku zastosowania tego wybrania zwalniającego, rdzeń bębenka może się swobodnie obracać, ponieważ przy obrocie, ramię zatrzaskowe 27 wyciskane jest z wybrania zatrzaskowego 28 i przesuwane jest w kierunku do dołu, trafiając do wybrania zwalniającego. Ta możliwość ruchu pazura powstaje jednak tylko wtedy, gdy klucz jest w całości usunięty. Gdy klucz nie jest usunięty całkowicie, grzbiet blokujący 30 klucza usytuowany jest pod ramieniem zatrzaskowym 27, tak że ramię zatrzaskowe 27 nie może wysunąć się w kierunku do dołu i w związku z tym rdzeń bębenka nie może obrócić się.

Zależności wymiarowe są tak dobrane, że całkowita głębokość wybrania zwalniającego 29 (Y) jest równa całkowitej wysokości ramienia zatrzaskowego 27.

Głębokość X wybrania zatrzaskowego 28 odpowiada prawie głębokości wybrania zwalniającego 29 wykonanego naprzeciwko niego, w grzbiecie blokującym 30, przy wierzchołku klucza.

Jak to wynika z fig. 2, położenie grzbietu blokującego 30 stanowi pewne obniżenie powierzchni względem grzbietu 31 klucza. Obniżenie to umożliwia przesunięcie wierzchołka klucza pod ramieniem zatrzaskowym 27. Obniżenie takie stanowi również dodatkowe zabezpieczenie klucza, ponieważ tradycyjne klucze płaskie, bez obniżenia tego rodzaju nie mogą być całkowicie wsunięte do kanału klucza.

Działanie urządzenia polega na tym, że grzbiet blokujący 30 na krótko przed całkowitym wsunięciem klucza do kanału przechwytuje ramię zatrzaskowe 27 i zapobiega wcześniejszemu obrotowi rdzenia bębenka. W związku z powyższym nie występuje również boczne obciążenie trzpieni rdzenia, które zatem odciążone są od wszelkich obciążeń pochodzących od ruchu obrotowego, ponieważ obrót umożliwiony jest dopiero wtedy, gdy klucz wsunięty jest całkowicie.

Figura 3 przedstawia położenie klucza po obrocie, przy całkowitym jego wsunięciu, przy czym ramię zatrzaskowe 27 utrzymuje klucz sztywno w jego położeniu, tak że nie może on być wyjęty z zamka.

Jak to wynika z fig. 4, pazur ochronny 26 posiada ramię prowadzące 33, które wsunięte jest do otworu 34 i podparte sprężyną 35.

Zewnętrzna powierzchnia 39 ramienia zatrzaskowego 27, która przylega do wybrania zatrzaskowego ma taką szerokość, że ramię zatrzaskowe 27 nie może być zatrzaśnięte w innym wybraniu zatrzaskowym 19, aby uniknąć przeszkód w ruchu obrotowym rdzenia bębenka.

Jak to dalej wynika z fig. 2, pazur ochronny 26, korzystnie usytuowany jest przed pierwszym wrębem 36 klucza, patrząc od strony jego wierzchołka.

Odległość 2 jest zasadniczo zmienną, tak że pazur ochronny może być również bardziej oddalony od wierzchołka klucza.

Odległość Z od wierzchołka klucza może się zmieniać, dzięki czemu ilość wariacji może się zwiększyć, co stanowi dodatkową zaletę rozwiązania według wynalazku.

W rozwiązaniach przedstawionych na fig. 2 do 5, ramię zatrzaskowe 27 jest usytuowane poprzecznie do zamka, podobnie jak wybranie zwalniające 29 wykonane w grzbietach kluczy, tak że obydwa te elementy, w korzystnym rozwiązaniu, są usytuowane prostopadle do płaszczyzny osiowej 7. Ustawienie ich może być skośne, co wynika z fig. 6 i 7.

Figura 5 przedstawia pazur ochronny 26 w widoku z góry na rdzeń bębenka. Otwory 8 trzpieni rdzeniowych zostały zaznaczone schematycznie bez oznaczania znajdujących się w nich trzpieni.

PL 198 114 B1

Dzięki szczelinie 37 w rdzeniu bębenka, zapewniona jest przestrzeń odpowiedniej wielkości, potrzebna w przypadku przemieszczania się ramienia zatrzaskowego 27, co wynika z fig. 4.

Ustawienie pazura ochronnego i ukształtowanie klucza w dużej mierze jest niezależne od innych szczegółów konstrukcyjnych zamka.

Według fig. 6 zamek bębenkowy może mieć tak zmienioną konstrukcję, że ramię zatrzaskowe 27 pazura ochronnego 26 jest usytuowane skośnie do płaszczyzny osiowej 7 zamka. W wyniku tego również szczelina 37 rdzenia bębenka jest usytuowana skośnie. Kąt odchylenia od pionu został na tej figurze przedstawiony jako trochę powiększony, ale w praktyce jego miara wynosi około 30°. Odpowiednio do tego, wybranie zwalniające 29 wykonane w grzbiecie klucza jest również usytuowane skośnie, co przedstawiono na fig. 7 i co służy do zwiększenia wariantowości i podwyższenia skuteczności działania zamka.

Alternatywnie, prostopadłe ustawienie ramienia zatrzaskowego 27 według fig. 2 może być połączone ze skośnym ustawieniem wybrania zwalniającego 29 w grzbiecie klucza, podczas gdy ramię zatrzaskowe 27 jest wyposażone w skośne żebro, które styka się z wybraniem zwalniającym.

Claims (9)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Zamek bębenkowy z kluczem płaskim przy czym zamek bębenkowy posiada obudowębębenka i obracający się w niej rdzeń bębenka, który posiada kanał klucza dla klucza płaskiego i elementy stykowe dla powierzchni sterujących klucza, jak również trzpienie rdzeniowe i elementy blokujące obrót rdzenia bębenka lub odblokowujące go, przy czym w rdzeniu bębenka, w płaszczyźnie usytuowanej poprzecznie w stosunku do płaszczyzny osiowej zamka bębenkowego usytuowany jest suwliwie pazur ochronny, który przy wąskim boku, przechodzi poprzecznie ramieniem zatrzaskowym, ponad kanałem klucza, przy czym ramię zatrzaskowe, przy całkowicie wsuniętym kluczu płaskim, usytuowane jest naprzeciwko wybrania zwalniającego klucza, znamienny tym, że pazur ochronny (26) jest naprężony wstępnie za pomocą sprężyny (35), przy czym ramię zatrzaskowe (27) pazura ochronnego w nieprzekręconej pozycji rdzenia bębenka wsunięte jest do wybrania zatrzaskowego (28) obudowy bębenka i tym, że płaski klucz posiada grzbiet blokujący (30), który sięga od wybrania zwalniającego (29) do wierzchołka klucza, i tym że pazur ochronny (26) usytuowany jest w płaszczyźnie, której odległość (Z) od wewnętrznego zakończenia zamka bębenkowego jest zmienna, przy czym płaszczyzna ta jest usytuowana przed, patrząc od strony zakończenia wewnętrznego obudowy bębenka, pierwszym trzpieniem rdzeniowym (9).
2. 2. Zamek według zastrz. 1, znamienny tym, że pazur ochronny (26) posiada ramię prowadzące (33) zamocowane przesuwnie w otworze (34) rdzenia bębenka i odstające od niego w bok, ramię zatrzaskowe (27).
3. 3. Za mek według zastrz. 1 albo 2, tym, że w rdzeniu (2) bębenka usytuowana jest szczelina (37) do prowadzenia i przesuwania pazura ochronnego (26).
4. 4. Zamek według zastrz. 2, znamienny tym, że ramię zatrzaskowe (27) usytuowane jest pod pewnym kątem do linii prostopadłych do płaszczyzny osiowej (7).
5. 5. Zamek według zastrz. 4, znamienny tym, że wielkość kąta odchylenia wynosi około 30°.
6. 6. Zamek według z^^sr^^. 1 albo 2, tym, że ramię zatrzaskowe(27) usytuowane jess prostopadle do płaszczyzny osiowej (7) i posiada skośne żebro, które zazębione jest ze skośnym wybraniem zwalniającym (29) klucza.
7. 7. Klucz ppaski do zamka bębenkowego, posiadający kucza i inne elementy wariacyjne, jak profilowe rowki wzdłużne i boczne wybrania, przy czym klucz posiada wybranie zwalniające usytuowane w jego grzbiecie oraz znajdujący się obok niego grzbiet blokujący skierowany w kierunku wierzchołka klucza, znamienny tym, że usytuowanie wybrania zwalniającego (29), patrząc od strony wierzchołka klucza jest zmienne, i jest ono usytuowane przed pierwszym wrębem klucza.
8. 8. Klucz według 7, znamienny tym. że głębokość (Ύ z\^^ll^n^j^(^^ę^o (^^) mierzona od powierzchni grzbietu odpowiada wysokości ramienia zatrzaskowego (29), a wysokość (X) wybrania zwalniającego (29) mierzona od powierzchni grzbietu blokującego (30) jest mniejsza niż wymiar (Y).
9. 9. Klucz według zastrz. 7 albo 8, znamienny tym, że wybranie zwalniające (29) usytuowane jest skośnie w grzbiecie klucza (38).