PL196224B1 - Nowe estry diarylowe kwasów 1-alkilo-1-alkiloksykarbonyloaminoalkilofosfonowych i sposób ich wytwarzania - Google Patents

Abstract

1. Nowe estry diarylowe kwasów 1-alkilo-1- alkiloksykarbonyloaminoalkilofosfonowych o wzorze 1, w którym R1 i R2 są takie same lub różne i oznaczają grupę alkilową, grupę cykloalkilową lub grupę arylową, ewentualnie podstawioną innymi grupami funkcyjnymi, takimi jak: atom fluorowca, grupa hydroksylowa, grupy alkoksylowe lub aryloksylowe, grupy tiolowe, acyloaminowe, karboksylowa i nitrowa, ewentualnie R1 i R2 tworzą razem łańcuch polimetylenowy o 2-7 atomach węgla, R oznacza grupę alkilową, zwłaszcza benzylową, natomiast A oznacza grupę arylową

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku są nowe estry diarylowe kwasów 1-alkilo-1-alkiloksykarbonyloaminoalkilofosfonowych, które są substratami do syntezy kwasów 1-alkilo-1-aminoalkiłofosfonowych oraz ich pochodnych. Przedmiotem wynalazku jest również sposób wytwarzania nowych estrów diarylowych kwasów 1-alkilo-1-alkiloksykarbonyloaminoalkilofosfonowych.

Wynalazek dotyczy związków o wzorze ogólnym 1, w którym R1i R2 są takie same lub różne i oznaczają grupę alkilową, grupę cykloalkilową lub grupę arylową, ewentualnie podstawioną innymi grupami funkcyjnymi, takimi jak: atom fluorowca, grupa hydroksylowa, grupy alkoksylowe lub aryloksylowe, grupy tiolowe, acyloaminowe, karboksylowa i nitrowa, ewentualnie R1i R2 tworzą razem łańcuch polimetylenowy o 2-7 atomach węgla, R oznacza grupę alkilową, zwłaszcza benzylową, natomiast A oznacza grupę arylową, zwłaszcza fenyl.

Estry diarylowe kwasów 1-alkilo-1-alkiloksykarbonyloaminoalkilofosfonowych znajdują zastosowanie w syntezie organicznej, zwłaszcza do syntezy kwasów 1-alkilo-1-aminoalkilofosfonowych oraz ich pochodnych, a ponadto są one analogami estrów diarylowych kwasów 1-alkiloksykarbonyloaminoalkilofosfonowych, które są silnymi inhibitorami proteaz.

Sposób wytwarzania estrów diarylowych kwasów 1-alkilo-1-alkiloksykarbonyloaminoalkilofosfonowych według wynalazku polega na tym, że co najmniej jedną część molową związku karbonylowego o wzorze ogólnym 2, w którym R1i R2 są takie same lub różne i oznaczają grupę alkilową, grupę cykloalkilową lub grupę arylową, ewentualnie podstawioną innymi grupami funkcyjnymi, takimi jak: atom fluorowca, grupa hydroksylowa, grupy alkoksylowe lub aryloksylowe, grupy tiolowe, acyloaminowe, karboksylowa i nitrowa, ewentualnie R1i R2 tworzą razem łańcuch polimetylenowy o 2-7 atomach węgla, poddaje się reakcji z jedną częścią molową fosforynu triarylowego i z co najmniej jedną częścią molową karbaminianu alkilu o wzorze 3, w którym R oznacza grupę alkilową, zwłaszcza benzylową, w temperaturze 250-400 K, w rozpuszczalniku organicznym, w obecności katalizatora kwaśnego typowego dla reakcji amidoalkilowania, aż do przereagowania substratów, po czym powstałą jako produkt pośredni sól 1-alkilo-1-alkiloksykarbonyloaminoalkilo(triaryloksy)fosfoniową poddaje się reakcji zastępczego podstawienia nukleofilowego na atomie fosforu przy pomocy co najmniej jednej części molowej wody, lub dowolnego alkoholu albo kwasu karboksylowego, na jedną część molową soli fosfoniowej, a następnie z mieszaniny poreakcyjnej wydziela się ester diarylowy kwasu 1-alkilo-1-alkiloksykarbonyloaminoalkilofosfonowego.

Katalizator kwaśny stosuje się w postaci dowolnego kwasu Broensteda, wybranego z grupy obejmującej: kwas tetrafluoroborowy, kwas nadchlorowy, kwas siarkowy, oleum, kwas metanosulfonowy, kwas p-toluenosulfonowy, kwas 2-naftalenosulfonowy, kwas trifluorometanosulfonowy, żywice sulfonowe, chlorowodór, kwas solny, kwas fosforowy, kwas polifosforowy, kwas trifluorooctowy i fluorowodór, w ilości od jednej setnej do dwóch dziesiątych części molowych.

W charakterze katalizatora kwaśnego stosuje się również dowolny kwas Lewisa, wybrany z grupy obejmującej: trifluorek boru, trichlorek glinu, tetrachlorek tytanu, tetrachlorek cyny, dichlorek cynku, trichlorek żelaza i sole kwasów sulfonowych z takimi kationami jak miedź i cynk, w ilości od jednej setnej do dwóch dziesiątych części molowych.

Katalizator kwaśny ma również postać dowolnego chlorku acylowego, zwłaszcza chlorku acetylu, użytego w ilości co najmniej jednej części molowej, a reakcję prowadzi się aż do przereagowania substratów, a następnie z mieszaniny poreakcyjnej wydziela się ester diarylowy kwasu 1-alkilo-1-alkiloksykarbonyloaminoalkilofosfonowego.

Przedmiot wynalazku przedstawiony jest na schemacie reakcji i w przykładach wykonania.

P r z y k ł a d 1. 54% roztwór kwasu tetrafluoroborowego w eterze etylowym (0,35 g, 0,0040 mola) dodaje się w temperaturze 273 K, energicznie mieszając, do roztworu sporządzonego z fosforynu trifenylowego (6,2 g, 0,020 mola), karbaminianu benzylu (3,0 g, 0,020 mola), acetonu (3,5 g, 0,060 mola) i acetonitrylu (25 g), a następnie miesza się 1 godzinę w temperaturze 273 K i 20 godzin w temperaturze 293 K, aż do całkowitego przereagowania substratów (na podstawie pomiaru widma 31P NMR mieszaniny reakcyjnej stwierdzono ilościowe przereagowania fosforynu). Do mieszaniny poreakcyjnej dodaje się dichlorometanu (80 g), przemywa trzykrotnie nasyconym wodnym roztworem kwaśnego węglanu sodu (po 25 g) i trzykrotnie nasyconym wodnym roztworem chlorku sodu (po 25 g). Następnie warstwę organiczną suszy się nad siarczanem sodu (10 g), odparowuje się pod zmniejszonym ciśnieniem 20hPa w temperaturze 298 K i otrzymuje oleistą pozostałość zawierającą 62% molowych (obliczone na podstawie widma 31P NMR: 29,3 ppm [0,27], 28,2 ppm [0,13], 27,1

PL 196 224 B1 ppm [0,04], 22,5 ppm [0,05], 22,0 ppm [1,0], 18,7 ppm [0,09], 2,2 ppm [0,035]) estru difenylowego kwasu 1-benzyloksykarbonyloamino-1-metyloetylofosfonowego. Surowy produkt zadaje się eterem dietylowym (10 g) i heksanem (10 g), a następnie pozostawia do krystalizacji w temperaturze 253 K. Otrzymany krystaliczny osad sączy się pod zmniejszonym ciśnieniem, przemywa trzykrotnie zimną mieszaniną heksan-eter dietylowy 1/1 (po 5 g), suszy pod zmniejszonym ciśnieniem 20 hPa w temperaturze 298 K i otrzymuje w wyniku ester difenylowy kwasu 1-benzyloksykarbonyloamino-1-metyloetylofosfonowego (2,3 g, 27% wydajności), którego identyczność potwierdzają widma: 31P NMR {1H} (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 22,07; 1HNMR (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 1,87 d (6H, CH3, J=17,0), 5,12 s (2H, CH2), 5,3 bs (1H, NH), 7,15-7,21 m (6H, m+p-ArH), 7,29-7,37 m (4H, o-ArH), 7,40-7,42 m (5H,

PhCH2); IR (1% w KBr): 3254 (NH), 3064, 2996, 2977, 2936, 1732 (C=O), 1688, 1589, 1552, 1489, 1469, 1457, 1387, 1375, 1366, 1274, 1250 (P=O), 1205 (P-O-Ph), 1183 (P-O-Ph), 1162, 1080 (C-O-C), 1024, 1007, 969, 936 (P-O-Ph), 907 (P-O-Ph), 867, 772, 739, 696, 586, 534, 502, 485.

Przykład 2. Postępuje się jak w przykładzie 1, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się 3-pentanon (5,2 g, 0,060 mola), otrzymuje się w wyniku oleistą pozostałość zawierającą 61% molowych (obliczone na podstawie widma 31P NMR: 129,7 ppm [0,27], 128,6 ppm [0,06], 118,2 ppm [0,06], 21,6 ppm [1,0], 2,0 ppm [0,25]) estru difenylowego kwasu 1-benzyloksykarbonyloamino-1-etylopropylofosfonowego, z której w wyniku krystalizacji otrzymuje się ester difenylowy kwasu

1- benzyloksykarbonyloamino-1-etylopropylofosfonowego (6,5 g, 71% wydajności), którego identyczność potwierdzają widma: 31P NMR {1H} (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 21,59; 1HNMR (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 1,14 t (6H, CH3, J=7,5), 2,24 dxq (1H, CH3CH2, J=7,5, J=21,9), 2,29 dx (1H, CH3CH2, J=7,4, J=22,0), 2,37 dxq (1H, CH3CH2, J=7,4, J=23,3), 2,40 dxq (1H, CH3CH2, J=7,4, J=21,9),5,05 bd (1H, NH, J=3,3), 7,13-7,20 m (6H, m+p-ArH), 7,24-7,33 m (4H, o-ArH), 7,35-7,41 m (5H, PhCH2); IR (1% w KBr): 3304(NH), 3056, 2968, 2943, 2879, 1734 (C=O), 1590, 1535, 1491, 1455, 1288, 1237 (P=O), 1215 (P-O-Ph), 1201 (P-O-Ph), 1167, 1087 (C-O-C), 1071 (C-O-C), 1027, 951 (P-O-Ph), 937 (P-O-Ph), 729, 699, 687, 586, 510, 500.

Przykład 3. Postępuje się jak w przykładzie 1, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się

2- pentanon (5,2 g, 0,060 mola), otrzymuje się w wyniku oleistą pozostałość zawierającą 89% molowych (obliczone na podstawie widma 31P NMR: 29,2 ppm [0,06], 21,7 ppm[1,0], 1,2 ppm [0,06]) estru difenylowego kwasu 1-benzyloksykarbonyloamino-1-metylobutylofosfonowego, z której w wyniku krystalizacji otrzymuje się ester difenylowy kwasu 1 -benzyloksykarbonyloamino-1 -metylobutylofostonowego (6,5 g, 71% wydajności), którego identyczność potwierdzają widma: 31P NMR {1H} (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 21,72; 1H NMR (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 1,00 t (3H, CH3CH2, J=7,3), 1,55 ddq (2H, CH3CH2, J=7,2, J=7,2), 1,86 d (3H, CH3, J=17,6), 1,96-2,10 m (1H, CH3CH2CH2, J=nieozn), 2,242,38 m (1H, CH3CH2CH2, J=nieozn), 5,10 s (2H,CH2Ph), 5,13 bs (1H, NH), 7,13-7,20 m (6H, m+pArH), 7,27-7,35 m (4H, o-ArH), 7,36-7,40 m (5H, PhCH2); IR (1% w KBr): 3312(NH), 3056, 3039, 2940, 2871, 1732 (C=O), 1591, 1532, 1493, 1455, 1380, 1243 (P=O), 1214 (P-O-Ph), 1200 (P-O-Ph), 1164, 1091 (C-O-C), 1074 (C-O-C) 1025, 1014, 948 (P-O-Ph), 938 (P-O-Ph), 908, 771, 761, 752, 700, 689, 616, 606, 587, 526, 500, 477.

Przykład 4. Postępuje się jak w przykładzie 1, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się cyklopentanon (5,0 g, 0,06 mola), otrzymuje się w wyniku oleistą pozostałość zawierającą 69% molowych (obliczone na podstawie widma 31P NMR: 22,4ppm [1,0], 18,4ppm [0,35], 9,6 ppm [0,1]) estru difenylowego kwasu 1-benzyloksykarbonyloaminocyklopentylofosfonowego, z której w wyniku krystalizacji otrzymuje się ester difenylowy kwasu 1-benzyloksykarbonyloamino cyklopentylofosfonowego (2,9 g, 32% wydajności), którego identyczność potwierdzają widma: 31P NMR {1H} (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 22,4; 1H NMR (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 1,91 m (4H, 3,3-H, 4,4-H, J=nieozn), 2,32-2,50 m (4H, 2,2-H, 5,5-H, J=nieozn), 502 bs (1H, NH), 5,13 s (2H, CH2), 7,15-7,20 m (6H, m+p-ArH), 7,28-7,34 m (4H, o-ArH), 7,36-7,40 m (5H, PhCH2); IR (1% w KBr): 3302 (NH), 3057, 3031, 2955, 2871, 1730 (C=O), 1592, 1530, 1493, 1455, 1332, 1235 (P=O), 1215 (P-O-Ph), 1197 (P-O-Ph), 1164, 1104 (C-O-C), 1071 (C-O-C), 1025, 1004, 981, 946 (P-O-Ph), 931 (P-O-Ph), 905, 773, 761, 735, 697, 690, 617, 584, 517, 503, 482.

Przykład 5. Postępuje się jak w przykładzie 1, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się cykloheksanonon (5,8 g, 0,06 mola), otrzymuje się w wyniku oleistą pozostałość zawierającą 59% molowych (obliczone na podstawie widma 31P NMR: 28,9 ppm [0,04], 27,2 ppm [0,1], 21,5 ppm [0,18], 20,8 ppm [1,0], 17,6 ppm [0,07], 9,2 ppm [0,3]) estru difenylowego kwasu 1-benzyloksykarbonyloaminocykloheksylofosfonowego, z której w wyniku krystalizacji otrzymuje się ester difenylo4

PL 196 224 B1 wy kwasu 1-benzyloksykarbonyloaminocykloheksylofosfonowego (3,2 g, 35% wydajności), którego identyczność potwierdzają widma: 31P NMR {1H} (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 20,8; 1H NMR (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 1,28-1,43 m (1H, 6-H, J=nieozn), 1,55-1,80 m (5H, 4-H, 3,3-H, 5,5-H, J=nieozn), 2,0 ddt (2H, 4-H, 6-H, J=3,9, J=13,1), 2,65 m (2H, 2-H, J=nieozn), 4,96 bs (1H, NH), 5,13 s (2H, CH2),

7,1-7,20 m (6H, m+p-ArH), 7,26-7,32 m (4H, o-ArH), 7,35-7,40 m (5H, PhCH2); 1R (1% w KBr): 3247 (NH), 3058, 2937, 2856, 1727 (C=O), 1589, 1544, 1490, 1451, 1285, 1268, 1254 (P=O),1239, 1207 (P-O-Ph), 1192 (P-O-Ph), 1162, 1096 (C-O-C), 1070 (C-O-C), 1028, 980, 937 (P-O-Ph), 894, 766, 735, 690, 619, 604, 545, 517, 497, 490.

P r z y k ł a d 6. Postępuje się jak w przykładzie 1, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się

3- pentanon (5,2 g, 0,060 mola) oraz zamiast karbaminianu benzylu stosuje się karbaminian etylu (1,8 g, 0,020 mola), otrzymuje się w wyniku oleistą pozostałość zawierającą 81% molowych (obliczone na podstawie widma 31P NMR: 28,4 ppm [0,07], 22,7 ppm [0,07], 21,9 ppm [1,0], 2,1 ppm [0,1]) estru difenylowego kwasu 1-etoksykarbonyloamino-1-etylopropylofosfonowego, z której w wyniku krystalizacji otrzymuje się ester difenylowy kwasu 1-etoksykarbonyloamino-1-etylopropylofosfonowego (3,3 g, 42% wydajności), którego identyczność potwierdzają widma: 31P NMR {1H} (CDCl3, d [ppm], J [Hz]):

21,84; 1H NMR (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 1,14 t (6H, CH3, J=7,5), 1,26 t (3H, CH3CH2O, J=7,1), 2,23 dq (1H, CH3CH2, J=7,4, J=22,0), 2,28 dq (1H, CH3CH2, J=7,6, J=22,6), 2,36 dq (1H, CH3CH2, J=7,4, J=21,9), 2,39 dq (1H, CH3CH2, J=7,4, J=22,0), 4,1 q (2H, CH3CH2O, J=7,1), 4,98 bd (1H, NH, J=3,5), 7,14-7,20 m (6H, m+p-ArH), 7,28-7,36 m (4H, o-ArH); IR (1% w KBr): 3244 (NH), 3066, 2977, 2941, 2879, 1726 (C=O), 1591, 1550, 1490, 1465, 1444, 1389, 1379, 1365, 1264, 1238 (P=O), 1207 (P-O-Ph), 1183 (P-O-Ph), 1159, 1099 (C-O-C), 1070 (C-O-C), 1040, 1024, 1008, 937 (P-O-Ph), 891, 827, 773, 724, 691, 617, 607, 573, 555, 508, 489, 422.

P r z y k ł a d 7. Postępuje się jak w przykładzie 1, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się

4- metylo-2-pentanon (6,0 g, 0,060 mola), otrzymuje się w wyniku oleistą pozostałość zawierającą 76% molowych (obliczone na podstawie widma 31P NMR: 27,9 ppm [0,17], 21,5 ppm [1,0], 9,2 ppm [0,07], 6,6 ppm [0,07]) estru difenylowego kwasu 1-benzyloksykarbonyloamino-1,3-dimetylobutylofosfonowego, z której w wyniku krystalizacji otrzymuje się ester difenylowy kwasu 1-benzyloksykarbonyloamino-1,3-dimetylobutylofosfonowego (3,4 g, 37% wydajności), którego identyczność potwierdzają widma: 31P NMR {1H} (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 21,42; 1H NMR (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 1,04 d (3H, CH3CH, J-6,4), 1,05 d (3H, CH3CH, J=6,4), 1,93 d (3H, CH3, J=18,1), 2,0-2,22 m (3H, CH3CH+CH2, J=nieozn), 5,7 s+bs (3H,CH2Ph + NH), 7,12-7,21 m (6H, m+p-ArH), 7,27-7,33 m (4H, o-ArH), 7,367,42 m (5H, PhCH2).

P r z y k ł a d 8. Postępuje się jak w przykładzie 1, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się 3-metylo-2-butanon (5,2 g, 0,060 mola), otrzymuje się w wyniku oleistą pozostałość zawierającą 65% molowych (obliczone na podstawie widma 31P NMR: 28,8 ppm [0,07], 28,3 ppm [0,07], 22,8 ppm [0,2], 21,8 ppm [1,0], 2,0 ppm [0,14],16,0 ppm [0,06]) estru difenylowego kwasu 1-benzyloksykarbonyloamino-1,2-dimetylopropylofosfonowego, z której w wyniku krystalizacji otrzymuje się ester difenylowy kwasu 1-benzyloksykarbonyloamino-1,2-dimetylopropylofosfonowego (3,9 g, 43% wydajności), którego identyczność potwierdzają widma: 31P NMR {1H} (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 21,64; 1H NMR (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 1,15 d (3H,CH3CH, J=6,8), 1,20 d (3H, CH3CH, J=6,7), 1,85 d (3H, CH3, J=18,0), 2,68 m (3H, CH3CH, J=nieozn), 5,09 s+bs (3H,CH2Ph + NH), 7,12-7,19 m (6H, m+pArH), 7,25-7,31 m (4H, o-ArH), 7,36-7,42 m (5H, PhCH2).

P r z y k ł a d 9. Postępuje się jak w przykładzie 1, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się acetofenon (7,2 g, 0,060 mola), otrzymuje się w wyniku oleistą pozostałość zawierającą 35% molowych (obliczone na podstawie widma 31P NMR: 18,8 ppm [0,2], 18,3 ppm [0,7], 2,2 ppm [1,0]) estru difenylowego kwasu 1-benzyloksykarbonyloamino-1-fenyloetylofosfonowego, z której w wyniku krystalizacji otrzymuje się ester difenylowy kwasu 1-(N-benzyloksykarbonyloamino)-1-fenyloetylofosfonowego (0,9 g, 10% wydajności), którego identyczność potwierdzają widma: P31 NMR {H1} (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 18,30; H1 NMR (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 2,32 d (3H, CH3, J-17,5), 5,05 s (2H,CH2Ph), 6.07 d (1H NH, J=11,1, 6,79-6,89 m (4H, m-PhO), 7,06-7,11 m (2H, p-PhO), 7,15-7,22 m (4H, o-PhO), 7,26-7,37 m (8H, PhCH2 + m+p-Ph), 7,56-7,60 m (2H, o-Ph); IR (KBr): 3265(NH), 3155, 3052, 2936, 2871, 1709 (C=O), 1590, 1491, 1456, 1397, 1374, 1330, 1315, 1269 (P=O), 1209 (P-OPh), 1181 (P-O-Ph), 1164, 1132, 1069 (C-O-C), 1051 (C-O-C), 1027, 1006, 948 (P-O-Ph), 931 (P-OPh), 912, 779, 763, 738, 722, 696, 619, 598, 565, 525, 509, 492, 460.

PL 196 224 B1

P r z y k ł a d 10. Postępuje się jak w przykładzie 1, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się 2-butanon (4,3 g, 0,060 mola), otrzymując w wyniku oleistą pozostałość zawierającą około 74% molowych (obliczone na podstawie widma 31P NMR: 28,2 ppm [0,1] 22,6 ppm [0,1], 21,9 ppm [1,0],

9,2 ppm [0,15]) estru difenylowego kwasu 1-(N-etoksykarbonyloamino)-1-metylopropylofosfonowego, z której w wyniku krystalizacji otrzymuje się ester difenylowy kwasu 1-(N-etoksykarbonyloamino)-1-metylopropylofosfonowego (2,6 g, 30% wydajności), którego identyczność potwierdzają widma: P31

NMR {H1} (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 21,86; H1 NMR (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 1,09 t (3H, CH3CH2, J=7,4), 1,82 d (3H, CH3, J=17,5), 1,99-2,16 m (1H, CH3CH2, J=nieozn), 2,33-2,49 m (1H, CH3CH2, J=nieozn), 5,03 bs (1H, NH), 5,06 s (2H,CH2Ph), 7,12-7,19 m (6H, m+p-ArH), 7,23-7,30 m (4H, o-ArH), 7,35-7,43 m (5H, PhCH2); IR (1% w KBr): 3241 (NH), 3062, 2987, 2928, 2881, 1732 (C=O), 1591, 1551, 1491, 1455, 1377, 1313, 1272, 1244 (P=O), 1201 (P-O-Ph), 1182 (P-O-Ph), 1091 (C-O-C), 1052, 1027, 1007, 993, 940 (P-O-Ph), 920 (P-O-Ph), 907, 768, 738, 690, 616, 607, 594, 571, 537, 512, 504, 494, 457.

P r z y k ł a d 11. Postępuje się jak w przykładzie 1, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się 2-heksanon (6,0 g, 0,060 moIa), otrzymując w wyniku oIeistą pozostałość zawierającą około 74% moIowych (obIiczone na podstawie widma 31P NMR: 28,2 ppm [0,1], 22,5 ppm [0,1], 21,9 ppm [1,0],

9,3 ppm [0,15]) estru difenyIowego kwasu 1-(N-benzyIoksykarbonyIoamino)-1-metyIopentyIofosfonowego, z której w wyniku krystaIizacji otrzymuje się ester difenyIowy kwasu 1-(N-benzyIoksykarbonyIoamino)-1-metyIopentyIofosfonowego (4,2 g, 45% wydajności), którego identyczność potwierdzają widma: P31 NMR {H1} (CDCI3, d [ppm], J [Hz]): 21,76; H1 NMR (CDCI3, d [ppm], J [Hz]): 0,94 t (3H, CH3CH2, J=7,2), 1,37 sekstet (2H, CH3CH2, J=7,2), 1,45-1,55 m (2H, CH3CH2CH2, J=nieozn), 1,84 d (3H, CH3, J=17,6), 1,95-2,10 m (1H, CH2CH, J-nieozn), 2,23-2,34 m (1H, CH2CH, J=nieozn), 5,09 s+bs (3H, CH2Ph+NH), 7,10-7,19 m (6H, m+p-ArH), 7,25-7,30 m (4H, o-ArH), 7,357,43 m (5H, PhCH2); IR (1% w KBr): 3258 (NH), 3065, 2951, 2933, 1732 (C=O), 1689, 1591, 1551, 1489, 1453, 1432, 1375, 1262, 1244 (P=O), 1207 (P-O-Ph), 1186 (P-O-Ph), 1158, 1105 (C-O-C), 1089 (C-O-C), 1024, 1006, 978, 942 (P-O-Ph), 904, 834, 767, 737, 691, 616, 594, 519, 505, 494.

P r z y k ł a d 12. Postępuje się jak w przykładzie 1, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się 2-heptanon (6,9 g, 0,060 moIa), otrzymując w wyniku oIeistą pozostałość zawierającą około 99% moIowych (obIiczone na podstawie widma 31P NMR: 21,8 ppm [1,0], tyIko śIady przy 9,3 ppm i 28 ppm) estru difenyIowego kwasu 1-(N-benzyIoksykarbonyIoamino)-1-metyIoheksyIofosfonowego, z której w wyniku krystaIizacji otrzymuje się ester difenyIowy kwasu 1-(N-benzyIoksykarbonyIoamino)-1-metyIoheksyIofosfonowego (3,7 g, 38% wydajności), którego identyczność potwierdzają widma: P31 NMR {H1} (CDCI3, d [ppm], J [Hz]): 21,77; H1 NMR (CDCI3, d [ppm], J [Hz]): 0,91 t (3H, CH3CH2, J=6,7), 1,30-1,35m (4H, CH3CH2CH2, J=nieozn), 1,51 dxkwintet (2H, CH2CH2CH, J=7,2, JHCCP=nieozn), 1,84 d (3H, CH3, J=17,6), 1,94-2,09 m (1H, CH2CH, J=nieozn), 2,22-2,33 m (1H, CH2CH, J=nieozn), 5,07 bd (1H, NH, J=3,2), 5,09 s (2H, CH2Ph). 7,11-7,19 m (6H, m+p-ArH), 7,227,32 m (4H, o-ArH), 7,34-7,40 m (5H, PhCH2); 1R(1% w KBr): 3256 (NH), 3067, 2958, 2938, 2859, 1732 (C=O), 1592, 1554, 1489, 1454, 1432, 1377, 1266, 1241 (P=O), 1205 (P-O-Ph), 1185 (P-O-Ph), 1157, 1105 (C-O-C), 1085 (C-O-C) 1027, 1006, 981, 941 (P-O-Ph), 901, 767, 738, 692, 593, 519, 507, 494, 457.

P r z y k ł a d 13. Postępuje się jak w przykładzie 1, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się benzyIometyIo keton (8,0 g, 0,060 moIa), otrzymuje się w wyniku oIeistą pozostałość zawierającą około 71% moIowych (obIiczone na podstawie widma 31P NMR: 28,2 ppm [0,2], 21,2 ppm [1,0], 6,6 ppm [0,2]) estru difenyIowego kwasu 1-(N-benzyIoksykarbonyIoamino)-2-fenyIo-1-metyIoetyIofosfonowego.

P r z y k ł a d 14. Postępuje się jak w przykładzie 1, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się cykIopropyIometyIo keton (5,1 g, 0,060 moIa), otrzymuje się w wyniku oIeistą pozostałość zawierającą około 71% moIowych (obIiczone na podstawie widma 31P NMR: 29,91 ppm [0,08], 26,91 [0,13], 24,31 [0,13], 21,79 [0,15], 20,76 ppm [1,0], 17,36 ppm [0,08]) estru difenyIowego kwasu 1-(N-benzyIoksykarbonyIoamino)-1-cykIopropyIoetyIofosfonowego.

P r z y k ł a d 15. Postępuje się jak w przykładzie 1, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się 2-pentanon (5,2 g, 0,060 moIa) oraz zamiast karbaminianu benzyIu stosuje się karbaminian etyIu (1,8 g, 0,020 moIa), otrzymuje się w wyniku oIeistą pozostałość zawierającą około 50% moIowych (obIiczone na podstawie widma 31P NMR: 31,1 ppm [0,2], 25,7 ppm [0,3], 22,4 ppm [0,06], 21,9 ppm

PL 196 224 B1

[1,0], 9,2 ppm [0,4]) estru difenylowego kwasu 1-(N-etoksykarbonyloamino)-1-metylobutylofosfonowego.

Przykład 16. 54% roztwór kwasu tetrafluoroborowego w eterze dietylowym (około 0,35 g, 0,0020 mola) dodaje się w temperaturze około 273 K, energicznie mieszając, do roztworu sporządzonego z fosforynu trifenylowego (6,2 g, 0,020 mola), karbaminianu benzylu (3,0 g, 0,020 mola), acetonu (1,4 g, 0,024 mola) i acetonitryłu (25 g), a następnie miesza się 1 godzinę w temperaturze około 273 K i około 20 godzin w temperaturze pokojowej, aż do całkowitego przereagowania substratów (na podstawie pomiaru widma P31 NMR mieszaniny reakcyjnej stwierdza się ilościowe przereagowania fosforynu trifenylowego). Do mieszaniny poreakcyjnej dodaje się dichlorometan (80 g), przemywa trzykrotnie nasyconym roztworem kwaśnego węglanu sodu (po 25 g) i trzykrotnie nasyconym roztworem chlorku sodu (po 25 g), a następnie warstwę organiczną suszy się nad Na2SO4 (10 g), odparowuje się pod zmniejszonym ciśnieniem około 20hPa w temperaturze 298 K otrzymując oleistą pozostałość zawierającą około 37% molowych (obliczone na podstawie widma 31P NMR: 30,96 [0,04], 29,31 [0,14], 28,32 [0,14], 27,31 [0,03], 25,68 [0,09], 22,48 [0,04], 22,06 [1,00], 18,8 [0,1], 9,36 [1,07], 6,95 [0,11]) estru difenylowego kwasu 1-(N-benzyloksykarbonyloamino)-1 -metyloetylofosfonowego.

Przykład 17. Postępuje się jak w przykładzie 16, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się dietyloketon (2,1 g, 0,024 mola), otrzymuje się w wyniku oleistą pozostałość zawierającą około 53% molowych (obliczone na podstawie widma 31P NMR: 30,96 [0,09], 28,15 [0,13], 25,10 [0,17], 22,59 [0,07], 21,67 [1,00], 18,59 [0,1], 9,28 [0,33]) estru difenylowego kwasu 1-(N-benzyloksykarbonyloamino)-1-etylopropylofosfonowego, z której w wyniku krystalizacji otrzymuje się ester difenylowy kwasu 1-(N-benzyloksykarbonyloamino)-1-etylopropylofosfonowego (3,0 g, 33% wydajności), którego identyczność potwierdzają widma: P31 NMR {H1} (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 21,59; H1NMR (CDCI3, d [ppm], J [Hz]): 1,14 t (6H, CH3, J=7,5), 2,24 dxq (1H, CH3CH2, J=7,5, J=21,9), 2,29 dxq (1H, CH3CH2, J-7,4, J=22,0), 2,37 dxq (1H, CH3CH2, J=7,4, J=23,3), 2,40 dxq (1H, CH3CH2, J=7,4, J=21,9), 5,05 bd (1H, NH, J=3,3), 7,13-7,20 m (6H, m+p-ArH), 7,24-7,33 m (4H, o-ArH), 7,35-7,41 m (5H, PhCH2).

Przykład 18. Postępuje się jak w przykładzie 16, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się cykIoheksanonon (2,3 g, 0,024 moIa), otrzymuje się w wyniku oIeistą pozostałość zawierającą około 47% moIowych (obIiczone na podstawie widma 31P NMR: 28,98 [0,11], 21,56 [0,1], 20,89 [1,00], 17,68 [0,1], 9,26 [0,6], 2,7 [0,2]) estru difenyIowego kwasu 1-(N-benzyIoksykarbonyIoamino)cykIoheksyIofosfonowego, z której w wyniku krystaIizacji otrzymuje się ester difenyIowy kwasu 1-(N-benzyIoksykarbonyIoamino)-1-cykIoheksyIofosfonowego (2,6 g, 28% wydajności), którego identyczność potwierdzają widma: P31 NMR {H1} (CDCI3, d [ppm], J [Hz]): 20,8; H1NMR (CDCI3, d [ppm], J[Hz]): 1,28-1,43 m (1H, 6-H, J=nieozn), 1,55-1,80 m (5H, 4-H, 3,3-H, 5,5-H, J=nieozn), 2,0 ddt (2H,

4-H, 6-H, J=3,9, J=13,1), 2,65 m (2H, 2-H, J=nieozn), 4,96 bs (1H, NH), 5,13 s (2H, CH2), 7,1-7,20 m (6H, m+p-ArH), 7,26-7,32 m (4H, o-ArH), 7,35-7,40 m (5H, PhCH2).

Przykład 19. Postępuje się jak w przykładzie 16, z tą różnicą, że zamiast 0,020 moIa 54% roztworu kwasu tetrafIuoroborowego w eterze dietyIowym dodaje się 0,020 moIa (3,5 g) tegoroztworu, otrzymuje się mieszaninę zawierającą około 8% oczekiwanego produktu, który daje sygnał przy 21,5 ppm (widmo 31P NMR: 32,82 [2,33], 28,62 [0,98], 26,27 [1,11], 21,5 [1,00], 8,55 [3,6], 6,2 [2,8], 1,34 [0,33].

Przykład 20. Postępuje się jak w przykładzie 16, z tą różnicą, że zamiast 0,020 moIa 54% roztworu kwasu tetrafIuoroborowego w eterze dietyIowym dodaje się 0,020 moIa (3,5 g) tego roztworu, a zamiast acetonu stosuje się 3-pentanon, otrzymuje się mieszaninę zawierającą około 15% oczekiwanego produktu, który daje sygnał przy 21,71 ppm (widmo 31P NMR: 32,58 [0,55], 28,4 [1,89], 25,5 [0,2], 22,73 [1,00], 21,71 [1,9], 21,18 [0,8], 18,86 [1,47], 16,6 [0,4], 14,97 [0,5], 12,89 [0,20], 11,8 [0,55], 7,78 [0,33], 1,24 [3,0], -16,14 [0,17].

Przykład 21. 70% roztwór wodny kwasu nadchIorowego (0,30 g, 0,0040 moIa) dodaje się w temperaturze 273 K, energicznie mieszając, do roztworu sporządzonego z fosforynu trifenyIowego (6,2 g, 0,020 moIa), karbaminianu benzyIu (3,0 g, 0,020 moIa), acetonu (3,5 g, 0,060 moIa) i acetonitryIu (25 g), a następnie miesza się 1godzinę w temperaturze 273 K i 20 godzin w temperaturze 293K, aż do całkowitego przereagowania substratów (na podstawie pomiaru widma 31P NMR mieszaniny reakcyjnej stwierdzono iIościowe przereagowania fosforynu). Do mieszaniny poreakcyjnej dodaje się dichIorometanu (80 g), przemywa trzykrotnie nasyconym wodnym roztworem kwaśnego węgIanu sodu (po 25 g) i trzykrotnie nasyconym wodnym roztworem chIorku sodu (po 25 g). NastępPL 196 224 B1 nie warstwę organiczną suszy się nad siarczanem sodu (10 g), odparowuje pod zmniejszonym ciśnieniem 20 hPa w temperaturze 298 K i otrzymuje oleistą pozostałość zawierającą 56% molowych (obliczone na podstawie widma 31P NMR: 29,3 ppm [0,04], 26,1 ppm [0,14], 22,5 ppm [0,4], 22,0 ppm [1,0], 7,2 ppm [0,2]) estru difenylowego kwasu 1-benzyloksykarbonyloamino-1-metyloetylofosfonowego. Surowy produkt zadaje się eterem dietylowym (10 g) i heksanem (10 g), po czym pozostawia do krystalizacji w temperaturze 273 K. Otrzymany osad sączy się pod zmniejszonym ciśnieniem, przemywa trzykrotnie zimną mieszaniną heksan-eter dietylowy (1/1, po 5 g), suszy pod zmniejszonym ciśnieniem 20 hPa w temperaturze 298 K i otrzymuje w wyniku ester difenylowy kwasu 1-benzyloksykarbonyloamino-1-metyloetylofosfonowego (2,2 g, 26% wydajności), którego identyczność potwierdzają widma: 31P NMR {1H} (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 22,07; 1H NMR (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 1,87 d (6H, CH3, J=17,0), 5,12 s (2H, CH2), 5,3 bs (1H, NH), 7,15-7,21 m (6H, m+p-ArH), 7,29-7,37 m (4H, o-ArH), 7,40-7,42 m (5H, PhCH2).

P r z y k ł a d 22. Postępuje się jak w przykładzie 21, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się 3-pentanon (5,2 g, 0,060 mola), otrzymuje się w wyniku ester difenylowy kwasu 1-benzyloksykarbonyloamino-1-etylopropylofosfonowego identyczny jak w przykładzie 2.

P r z y k ł a d 23. Postępuje się jak w przykładzie 21, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się 2-pentanon (5,2 g, 0,060 mola), otrzymuje się w wyniku ester difenylowy kwasu 1-benzyloksykarbonyloamino-1-metylobutylofosfonowego identyczny jak w przykładzie 3.

P r z y k ł a d 24. Postępuje się jak w przykładzie 21, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się cyklopentanon (5,0 g, 0,06 mola), otrzymuje się w wyniku ester difenylowy kwasu 1-benzyloksykarbonyloamino cyklopentylofosfonowego identyczny jak w przykładzie 4.

P r z y k ł a d 25. Postępuje się jak w przykładzie 21, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się cykloheksanonon (5,8 g, 0,06 mola), otrzymuje się w wyniku ester difenylowy kwasu 1-benzyloksykarbonyloaminocykloheksylofosfonowego identyczny jak w przykładzie 5.

P r z y k ł a d 26. Postępuje się jak w przykładzie 21, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się 3-pentanon (5,2 g, 0,060 mola) oraz zamiast karbaminianu benzylu stosuje się karbaminian etylu (1,8 g, 0,020 mola), otrzymuje się w wyniku ester difenylowy kwasu 1-etoksykarbonyloamino-1-etylopropylofosfonowego identyczny jak w przykładzie 6.

P r z y k ł a d 27. Postępuje się jak w przykładzie 21, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się 4-metylo-2-pentanon (6,0 g, 0,060 mola), otrzymuje się w wyniku ester difenylowy kwasu 1-benzyloksykarbonyloamino-1,3-dimetylobutylofosfonowego identyczny jak w przykładzie 7.

P r z y k ł a d 28. Postępuje się jak w przykładzie 21, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się 3-metylo-2-butanon (5,2 g, 0,060 mola), otrzymuje się w wyniku ester difenylowy kwasu 1-benzyloksykarbonyloamino-1,2-dimetylopropylofosfonowego identyczny jak w przykładzie 8.

P r z y k ł a d 29. Postępuje się jak w przykładzie 21, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się acetofenon (7,2 g, 0,060 mola), otrzymuje się w wyniku ester difenylowy kwasu 1-(N-benzyloksykarbonyloamino)-1-fenyloetylofosfonowego identyczny jak w przykładzie 9.

P r z y k ł a d 30. Postępuje się jak w przykładzie 21, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się 2-butanon (4,3 g, 0,060 mola), otrzymując w wyniku ester difenylowy kwasu 1-(N-etoksykarbonyloamino)-1-metylopropylofosfonowego identyczny jak w przykładzie 10.

P r z y k ł a d 31. Chlorek acetylu (1,6 g, 0,020 mola) dodaje się w temperaturze 273 K, energicznie mieszając, do roztworu sporządzonego z fosforynu trifenylowego (6,2 g, 0,020 mola), karbaminianu benzylu (3,0 g, 0,020 mola), acetonu (3,5 g, 0,060 mola) i acetonitrylu (25 g), a następnie miesza się 1 godzinę w temperaturze 273 K i 20 godzin w temperaturze 293 K, aż do całkowitego przereagowania substratów (na podstawie pomiaru widma 31P NMR mieszaniny reakcyjnej stwierdzono ilościowe przereagowania fosforynu). Do mieszaniny poreakcyjnej dodaje się dichlorometanu (80 g), przemywa trzykrotnie nasyconym wodnym roztworem kwaśnego węglanu sodu (po 25 g) i trzykrotnie wodnym nasyconym roztworem chlorku sodu (po 25 g). Następnie warstwę organiczną suszy się nad Na2S04 (10 g), odparowuje pod zmniejszonym ciśnieniem 20 hPa w temperaturze 298 K otrzymując oleistą pozostałość zawierającą 55% molowych (obliczone na podstawie widma 31P NMR: 22,8 ppm [0,13], 22,0 ppm [1,0], 7,2 ppm [0,4], 2,1 ppm [0,3]) estru difenylowego kwasu 1-benzyloksykarbonyloamino-1-metyloetylofosfonowego. Surowy produkt zadaje się eterem dietylowym (10 g) i heksanem (10 g), po czym pozostawia do krystalizacji w temperaturze 273 K. Otrzymany osad sączy

PL 196 224 B1 się pod zmniejszonym ciśnieniem, przemywa trzykrotnie zimną mieszaniną heksan-eter dietylowy (1/1, po 5 g), suszy pod zmniejszonym ciśnieniem 20 hPa w temperaturze 298 K i otrzymuje w wyniku ester difenylowy kwasu 1-benzyloksykarbonyloamino-1-metyloetylofosfonowego (2,5 g, 29% wydajności), którego identyczność potwierdzają widma: 31P NMR {1H} (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 22,07; 1H NMR (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 1,87 d (6H, CH3, J=17,0), 5,12 s (2H, CH2), 5,3 bs (1H, NH), 7,15-7,21 m (6H, m+p-ArH), 7,29-7,37 m (4H, o-ArH), 7,40-7,42 m (5H, PhCH2).

P r z y k ł a d 32. Postępuje się jak w przykładzie 31, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się cykloheksanonon (5,8 g, 0,060 mola), otrzymuje się pozostałość, zawierającą około 56% molowych (obliczone na podstawie widma 31P NMR: 21,81 [0,52], 20,92 [1,00], 9,10 [0,2], 6,53 [0,07]) estru difenylowego kwasu 1-(N-benzyloksykarbonyloamino)-cykloheksylofosfonowego, z której w wyniku krystalizacji otrzymuje się ester difenylowy kwasu 1-(N-benzyloksykarbonyloamino)-1-cykloheksylofosfonowego (4,4 g, 47% wydajności), którego identyczność potwierdzają widma: 31P NMR {1H} (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 20,8; 1H NMR (CDCl3, d [ppm], J [Hz]): 1,28-1,43 m (1H, 4-H, J=nieozn), 1,55-1,80 m (5H, 4-H, 3,3-H, 5,5-H, J=nieozn), 2,0 ddt (2H, 4-H, 6-H, J=3,9, J=13,1), 2,65 rn (2H, 2H, J=nieozn), 4,96 bs (1H, NH), 5,13 s (2H, CH2), 7,1-7,20 m (6H, m+p-ArH,), 7,26-7,32 m (4H, o-ArH), 7,35-7,40 m (5H, PhCH2).

P r z y k ł a d 33. Postępuje się jak w przykładzie 31, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się 2-pentanon (5,2 g, 0,060 mola), otrzymuje się w wyniku oleistą pozostałość zawierającą 68% molowych (obliczone na podstawie widma 31P NMR: 22,7 ppm [0,15], 21,8 ppm [1,0], 6,9 ppm [0,16], 2,2 ppm [0,17]) estru difenylowego kwasu 1-benzyloksykarbonyloamino-1-metylobutylofosfonowego, z której w wyniku krystalizacji otrzymuje się ester difenylowy kwasu 1-benzyloksykarbonyloamino-1-metylobutylofosfonowego (3,7 g, 41% wydajności), którego identyczność potwierdzają widma: 31P

NMR {1H} (CDCI3, d [ppm], J [Hz]): 21,72; 1H NMR (CDCI3, d [ppm], J [Hz]): 1,00 t (3H, CH3CH2, J=7,3), 1,55 ddq (2H, CH3CH2, J=7,2, J=7,2), 1,86 d (3H, CH3, J=17,6), 1,96-2,10 m (1H, CH3CH2CH2, J=nieozn), 2,24-2,38 m (1H, CH3CH2CH2, J=nieozn), 5,10 s (2H,CH2Ph), 5,13 bs (1H, NH), 7,13-7,20 m (6H, m+p-ArH), 7,27-7,35 m (4H, o-ArH), 7,36-7,40 m (5H, PhCH2).

P r z y k ł a d 34. Postępuje się jak w przykładzie 31, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się 3-pentanon (5,2 g, 0,060 moIa), otrzymuje się w wyniku oIeistą pozostałość zawierającą 85% moIowych (obIiczone na podstawie widrna 31P NMR: 22,9 ppm [0,1], 21,7 ppm [1,0], 2,2 ppm [0,07]) estru difenyIowego kwasu 1-benzyIoksykarbonyIoamino-1-etyIopropyIofosfonowego, z której w wyniku krystaIizacji otrzymuje się ester difenyIowy kwasu 1-benzyIoksykarbonyIoamino-1-etyIopropyIofosfonowego (3,9 g, 43% wydajności), którego identyczność potwierdzają widma: 31P NMR {1H} (CDCI3, d [ppm], J [Hz]): 21,59; 1H NMR (CDCI3, d [ppm], J [Hz]): 1,14 t (6H, CH3, J=7,5), 2,24 dxq (1H, CH3CH2, J=7,5, J=21,9), 2,29 dx (1H, CH3CH2, J=7,4, J=22,0), 2,37 dxq (1H, CH3CH2, J=7,4, J=23,3), 2,40 dxq (1H, CH3CH2, J=7,4, J=21,9), 5,05 bd (1H, NH, J=3,3), 7,13-7,20 m (6H, m+p-ArH), 7,24-7,33 m (4H, o-ArH), 7,35-7,41 m (5H, PhCH2).

P r z y k ł a d 35. Postępuje się jak w przykładzie 31, z tą różnicą, że zamiast acetonu stosuje się acetofenon (7,2 g, 0,060 moIa), otrzymuje się w wyniku oIeistą pozostałość zawierającą 30% moIowych (obIiczone na podstawie widma 31P NMR: 18,3 ppm [0,6], 7,0 ppm [0,4], 2,2 ppm [1,0]) estru difenyIowego kwasu 1-benzyIoksykarbonyIoamino-1-fenyIoetyIofosfonowego.

Claims (5)

1. Nowe estry diaryIowe kwasów 1-aIkiIo-1-aIkiIoksykarbonyIoaminoaIkiIofosfonowych o wzorze1, w którym R1 i R2 są takie same Iub różne i oznaczają grupę aIkiIową, grupę cykIoaIkiIową Iub grupę aryIową, ewentuaInie podstawioną innymi grupami funkcyjnymi, takimi jak: atom fIuorowca, grupa hydroksyIowa, grupy aIkoksyIowe Iub aryIoksyIowe, grupy tioIowe, acyIoaminowe, karboksyIowa i nitrowa, ewentuaInie R1 i R2 tworzą razem łańcuch poIimetyIenowy o 2-7 atomach węgIa, R oznacza grupę aIkiIową, zwłaszcza benzyIową, natomiast A oznacza grupę aryIową.

2. Sposób wytwarzania nowych estrów diaryIowych kwasów 1-aIkiIo-1-aIkiIoksykarbonyIoaminoaIkiIofosfonowych, przedstawionych wzorem ogóInym 1, w którym R1 i R2 są takie same Iub różne i oznaczają grupę aIkiIową, grupę cykIoaIkiIową Iub grupę aryIową, ewentuaInie podstawioną innymi grupami funkcyjnymi, takimi jak: atom fIuorowca, grupa hydroksyIowa, grupy aIkoksyIowe Iub aryIoksyIowe, grupy tioIowe, acyIoaminowe, karboksyIowa i nitrowa, ewentuaInie R1 i R2 tworzą razem łańPL 196 224 B1 cuch polimetylenowy o 2-7 atomach węgla, R oznacza grupę alkilową, zwłaszcza benzylową, natomiast A oznacza grupę arylową, znamienny tym, że co najmniej jedną część molową związku karbonylowego o wzorze ogólnym 2, w którym R1 i R2 są takie same lub różne i oznaczają grupę alkilową, grupę cykloalkilową lub grupę arylową, ewentualnie podstawioną innymi grupami funkcyjnymi, takimi jak: atom fluorowca, grupa hydroksylowa, grupy alkoksylowe lub aryloksylowe, grupy tiolowe, acyloaminowe, karboksylowa i nitrowa, ewentualnie R1 i R2 tworzą razem łańcuch polimetylenowy o 2-7 atomach węgla, poddaje się reakcji z jedną częścią molową fosforynu triarylowego i z co najmniej jedną częścią molową karbaminianu alkilu o wzorze 3, w którym R oznacza grupę alkilową, zwłaszcza benzylową, w temperaturze 250-400 K, w rozpuszczalniku organicznym, w obecności katalizatora kwaśnego typowego dla reakcji amidoalkilowania, po czym powstałą jako produkt pośredni sól 1-alkilo-1-alkiloksykarbonyloaminoalkilo(triaryloksy)fosfoniową poddaje się reakcji zastępczego podstawienia nukleofilowego na atomie fosforu przy pomocy co najmniej jednej części molowej wody, lub dowolnego alkoholu albo kwasu karboksylowego, na jedną część molową soli fosfoniowej, a następnie z mieszaniny poreakcyjnej wydziela się ester diarylowy kwasu 1-alkilo-1-alkiloksykarbonyloaminoalkilofosfonowego.

3. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że katalizatorem kwaśnym jest kwas Broensteda, wybrany z grupy obejmującej: kwas tetrafluoroborowy, kwas nadchlorowy, kwas siarkowy, oleum, kwas metanosulfonowy, kwas p-toluenosulfonowy, kwas 2-naftalenosulfonowy, kwas trifluorometanosulfonowy, żywice sulfonowe, chlorowodór, kwas solny, kwas fosforowy, kwas polifosforowy, kwas trifluorooctowy i fluorowodór, w ilości od jednej setnej do dwóch dziesiątych części molowych.

4. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że jako katalizator kwaśny stosuje się dowolny kwas Lewisa, taki jak: trifluorek boru, trichlorek glinu, tetrachlorek tytanu, tetrachlorek cyny, dichlorek cynku, trichlorek żelaza i sole kwasów sulfonowych z takimi kationami jak miedź i cynk, w ilości od jednej setnej do dwóch dziesiątych części molowych.

5. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że katalizator kwaśny jest w postaci dowolnego chlorku acylowego, zwłaszcza chlorku acetylu.