PL191873B1 - Narzędzie frezarskie - Google Patents

Abstract

1. Narzedzie frezarskie zawierajace korpus majacy zdolnosc obracania sie wokól srodkowej osi geometrycznej, i posiadajacy obrzezna powierzchnie obwiedniowa rozcia- gajaca sie pomiedzy przeciwleglymi skrajnymi powierzch- niami, w której to powierzchni obwiedniowej sa przewidzia- ne wneki zotwarciami zwróconymi na zewnatrz, kazda z tych wnek jest wyznaczona przez scianke przednia, scianke tylna i scianke denna, i kazda z nich jest przezna- czona do osadzania w niej elementu skrawajacego, który niesie na sobie wkladke tnaca, a takze przynajmniej jedne- go klina dociskajacego umieszczonego we wnece i sluza- cego do mocowania nieruchomo elementu skrawajacego, klin dociskajacy moze byc zaciskany za pomoca sruby zaciskajacej wspólpracujacej z gwintowanym otworem znajdujacym sie w korpusie, którego wylot znajduje sie w dennej sciance, tylna scianka wneki ma pierwsze zabko- wanie przeznaczone do wspólpracy z analogicznym drugim zabkowaniem znajdujacym sie na tylnym boku elementu skrawajacego, natomiast przednia scianka jest gladka i jest przewidziana do wspólpracy z podobnie gladka przednia powierzchnia klina dociskajacego, tylna kontaktowa po- wierzchnia klina dociskajacego i przednia kontaktowa powierzchnia elementu skrawajacego, obie sa gladkie, w celu pozwolenia na przemieszczanie sie klina dociskaja- cego wzgledem elementu skrawajacego, co jest zwiazane z zaciskaniem elementu skrawajacego, znamienne tym, ze denna scianka (10) poszczególnej wneki jest podzielona na przynajmniej dwie czesciowe scianki (10', 10") . . . . . . . . . . PL PL PL PL

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest narzędzie frezarskie.

Wynalazek ten odnosi się do narzędzia frezarskiego takiego typu, które zawiera korpus mający zdolność obracania się wokół środkowej osi geometrycznej, który to korpus posiada obrzeżną powierzchnię obwiedniową rozciągającą się pomiędzy przeciwległymi skrajnymi powierzchniami, w której to powierzchni obwiedniowej są przewidziane wnęki z otwarciami zwróconymi na zewnątrz, każda z tych wnęk jest wyznaczona przez ściankę przednią, ściankę tylną i ściankę denną, i każda z nich jest przeznaczona do osadzania w niej elementu skrawającego, który niesie na sobie wkładkę tnącą, a także przynajmniej jednego klina dociskającego umieszczonego we wnęce i służącego do mocowania nieruchomo elementu skrawającego, klin dociskający może być zaciskany za pomocą śruby zaciskającej współpracującej z gwintowanym otworem, którego wylot znajduje się w dennej ściance wnęki korpusu, tylna ścianka wnęki ma pierwsze ząbkowanie przeznaczone do współpracy z analogicznym drugim ząbkowaniem znajdującym się na tylnym boku elementu skrawającego, natomiast przednia ścianka wnęki korpusu jest gładka i jest przewidziana do współpracy z podobnie gładką przednią powierzchnią klina dociskającego, tylna kontaktowa powierzchnia klina dociskającego i przednia kontaktowa powierzchnia elementu skrawającego, obie są gładkie, w celu pozwolenia na przemieszczanie się klina dociskającego względem elementu skrawającego, konkretnie w kierunku promieniowym, co jest związane z zaciskaniem elementu skrawającego.

Narzędzie frezarskie, takiego rodzaju, o którym była mowa wyżej, jest już znane wcześniej z dokumentu SE 9103724-2. W tym przypadku, pojedynczy element skrawający, który jest w formie kasety posiadającej odejmowalną wkładkę tnącą, jest wkładany w dodatkową wnękę znajdującą się z którejkolwiek dwóch stron korpusu lub głowicy frezowej, a wymagane pozycjonowanie kasety odbywa się przy dokładnym ręcznym ustaleniu jej, przedtem zanim klin zaciskający zostanie ostatecznie zaciśnięty. Co prawda we wnętrzu kasety jest przewidywana możliwość zastosowania kołka ustalającego, przeznaczonego do wchodzenia w zazębienie z wgłębieniem, znajdującym się w dennej ściance wnęki, ale ponieważ to wgłębienie ma większą średnicę niż kołek ustalający, przy kasecie nie jest uzyskiwane dokładnie zdefiniowane, ustalone osiowe położenie wyjściowe, kiedy tę kasetę trzeba zamontować we wnęce. Czynności dokładnego ręcznego ustawiania kasety, w powiązaniu z montażem, są trudne i pracochłonne. Inną niedogodnością występującą w konstrukcji tego znanego narzędzia jest to, że ma tylko ograniczoną zdolność przeciwstawiania się awariom mniejszego typu, które łatwo mogą się pojawiać, kiedy kasety razem z wkładkami tnącymi są poddawane uderzeniom lub obciążeniom udarowym. Zatem, nawet jeśli można uniknąć ogólnej poważnej awarii, często pojawiają się tak duże uszkodzenia, przede wszystkim uszkodzenia kaset, że te kasety muszą być brakowane i wymieniane. Ponadto, każda poszczególna wkładka tnąca jest mocowana do pomocniczej kasety za pomocą śruby z łbem, stanowiącym ze śrubą jedną całość, przy czym śruba przechodzi przez otwór przelotowy, znajdujący się we wkładce tnącej, i jest mocowana w gwintowanym otworze znajdującym się w kasecie. Fakt, że konstrukcja nie tylko zawiera klin zaciskający do mocowania nieruchomo kasety, ale także specjalną śrubę zaciskającą do mocowania wkładki tnącej w kasecie, w praktyce oznacza, że łańcuch tolerancji wymiarowych pomiędzy, z jednej strony, korpusem narzędzia razem z jego osią obrotu, a z drugiej strony, każdej jednej z kilku wkładek tnących, staje się nadmiernie wydłużony. To powoduje, między innymi, że dokładność ustawienia wkładki tnącej w stosunku do korpusu narzędzia (przy której błąd ustawienia w praktyce nie powinien przekraczać 1/100 mm) może być łatwo utracona, lub staje się niezadowalająca, na przykład wtedy gdy wkładki tnące podlegają wymianie lub są przestawiane, albo kiedy kaseta z tego czy innego powodu musi być wymontowana i ponownie zamontowana.

Niniejszy wynalazek stawia sobie za cel zapobieganie wspominanym wyżej niedogodnościom, występującym we wcześniej znanym narzędziu frezarskim, oraz dostarczenie ulepszonego narzędzia frezarskiego. Dlatego też głównym zadaniem wynalazku jest dostarczenie narzędzia frezarskiego, w którym elementy skrawające, zwłaszcza takie elementy skrawające, które są w kształcie kaset posiadających odejmowalne wkładki tnące, mogą być umiejscawiane w związku z montażem, w sposób prosty i w dokładnie zdefiniowanej pozycji roboczej w stosunku do korpusu narzędzia. Inaczej mówiąc, powinno być możliwe szybkie montowanie elementów skrawających, bez konieczności ręcznego dokładnego ich ustawiania. Innym celem jest dostarczenie narzędzia frezarskiego z dobrą zdolnością do przeciwstawiania się przynajmniej mniejszym, mogącym się pojawić przypadkom, które powodowałyby awarie mające związek z uderzeniami lub obciążeniami udarowymi o charakterze chwilowym. W szczególności, element skrawający lub kaseta, powinny być zdolne do przeciwstawiania się takim

PL 191 873 B1 obciążeniom bez narażania się na poważne uszkodzenie lub na przemieszczenie ze swego podstawowego położenia roboczego. Innym celem wynalazku jest dostarczenie narzędzia frezarskiego, które nadaje się do pracy przy bardzo wysokich prędkościach obrotowych, na przykład w całym zakresie aż do przedziału 20000-30000 obrotów na minutę.

Narzędzie frezarskie zawierające korpus mający zdolność obracania się wokół środkowej osi geometrycznej, i posiadający obrzeżną powierzchnię obwiedniową rozciągającą się pomiędzy przeciwległymi skrajnymi powierzchniami, w której to powierzchni obwiedniowej są przewidziane wnęki z otwarciami zwróconymi na zewnątrz, każda z tych wnęk jest wyznaczona przez ściankę przednią, ściankę tylną i ściankę denną, i każda z nich jest przeznaczona do osadzania w niej elementu skrawającego, który niesie na sobie wkładkę tnącą, a także przynajmniej jednego klina dociskającego umieszczonego we wnęce i służącego do mocowania nieruchomo elementu skrawającego, klin dociskający może być zaciskany za pomocą śruby zaciskającej współpracującej z gwintowanym otworem znajdującym się w korpusie, którego wylot znajduje się w dennej ściance, tylna ścianka wnęki ma pierwsze ząbkowanie przeznaczone do współpracy z analogicznym drugim ząbkowaniem znajdującym się na tylnym boku elementu skrawającego, natomiast przednia ścianka jest gładka i jest przewidziana do współpracy z podobnie gładką przednią powierzchnią klina dociskającego, tylna kontaktowa powierzchnia klina dociskającego i przednia kontaktowa powierzchnia elementu skrawającego, obie są gładkie, w celu pozwolenia na przemieszczanie się klina dociskającego względem elementu skrawającego, co jest związane z zaciskaniem elementu skrawającego według wynalazku charakteryzuje się tym, że denna ścianka poszczególnej wnęki jest podzielona na przynajmniej dwie częściowe ścianki umieszczone w różnych odległościach od osi obrotu, które to częściowe ścianki są oddzielone od siebie przez pierwszą powierzchnię oporową rozciągającą się pod kątem względem ząbkowania w tylnej ściance wnęki, i przeznaczoną do współpracy z analogiczną drugą powierzchnią oporową znajdującą się na elemencie skrawającym, a dokładniej przeznaczoną do utrzymywania elementu skrawającego w dokładnie określonym położeniu względem korpusu narzędzia.

Kąt pomiędzy pierwszą powierzchnia oporową i ząbkowaniem na tylnej ściance wnęki jest kątem prostym, oraz kąt pomiędzy drugą powierzchnią oporową i ząbkowaniem na elemencie skrawającym jest tak samo kątem prostym.

Pierwsza powierzchnia oporowa rozciąga się właściwie na całej szerokości wnęki w obszarze jej dna.

Narzędzie frezarskie według wynalazku zawiera taki układ żeby, jeśli istnieje taka potrzeba, umożliwiał on dokładne ustawianie położenia elementu skrawającego względem korpusu narzędzia, a dokładniej, żeby umożliwiał to ustawianie poprzez wzajemne osiowe przemieszczanie ząbkowań jednego względem drugiego, od położenia początkowego zajmowanego przez element skrawający kiedy dwie powierzchnie oporowe są we wzajemnym kontakcie jedna z drugą.

Układ zawiera otwór o przekroju poprzecznym kołowym, rozciągający się konkretnie w kierunku promieniowym i przechodzący na wylot przez element skrawający, jak również zawiera wgłębienie w dennej częściowej ściance, która jest usytuowana na największej odległości w kierunku promieniowym od osi obrotu, zawiera oddzielny element ustawczy mający wałek o kołowym przekroju poprzecznym i mimośrodowy trzpień przy swym swobodnym końcu, nadający się do wkładania w otwór, tak żeby -przy mimośrodowym trzpieniu wchodzącym we współpracę z wgłębieniem, i przy klinie zaciskającym tylko słabo zaciśniętym - przez przekręcanie elementu ustawczego względem otworu, gwarantował on osiowe przemieszczanie się elementu skrawającego, od położenia początkowego.

Na przedłużeniu elementu skrawającego w kierunku osiowym, jest umieszczony oddzielny element wsporczy z ząbkowaniem, które jest we wzajemnej współpracy z ząbkowaniem na tylnej ściance wnęki, tym, że do zaciskania elementu wsporczego jest przewidziany drugi klin zaciskający, oraz tym, że układ dokładnego ustawiania zawiera śrubę umieszczoną w gwintowanym przelotowym otworze znajdującym się w elemencie wsporczym.

Element wsporczy współpracuje z korpusem narzędzia za pośrednictwem mechanicznego złącza typu wtyk/gniazdo, które gwarantuje, że element wsporczy w połączeniu z możliwością dokładnego ustawiania elementu skrawającego może przyjmować stałe nieruchome położenie końcowe, niezależnie od stopnia zaciśnięcia drugiego klina zaciskającego.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia rozwinięty widok perspektywiczny, pokazujący fragment narzędzia frezarskiego według wynalazku, na którym pewna ilość kaset i wkładek tnących należących do narzędzia jest zilustrowana jako oddalona od korpusu narzędzia, fig. 2 - widok perspektywiczny pojedynczej wkładki tnącej wcho4

PL 191 873B1 dzącej w skład narzędzia, fig. 3 - widok perspektywiczny pokazujący alternatywny przykład wkładki tnącej, fig. 4 - schematyczny częściowy widok boczny pokazujący kasetę, wkładkę tnącą i klin zaciskający w pierwszym stanie funkcjonalnym, fig. 5 - widok odpowiadający widokowi z fig. 4, przedstawiający wymienione części składowe w drugim stanie funkcjonalnym, fig. 6 - trzeci widok boczny przedstawiający trzeci stan funkcjonalny, fig. 7 - rozwinięty widok perspektywiczny odpowiadający widokowi zfig. 1, przedstawiający alternatywną postać wynalazku, fig. 8 - powiększony widok szczegółu, ilustrujący elementy służące do dokładnego ustawiania kaset, przedstawione dokładniej w pierwszym położeniu a fig. 9 - widok szczegółu, odpowiadający widokowi z fig. 8, przedstawiający elementy służące do dokładnego ustawiania, w drugim stanie funkcjonalnym.

Na figurze 1, korpus 1w kształcie głowicy frezowej ma zdolność obracania się wokół środkowej osi geometrycznej (nie pokazana). W przykładzie tym korpus 1ma kontur ustalony przez obrzeżną powierzchnię 2 mającą charakter obwiedni, która rozciąga się pomiędzy przeciwległymi do siebie skrajnymi powierzchniami 3, 4, z których pierwsza zawiera się w przednim boku, w sąsiedztwie którego jest umieszczona wkładka tnąca, podczas gdy druga zawiera się w tylnym boku, do którego jest przyłączony, w odpowiedni sposób, trzpień obrotowy lub temu podobny (nie pokazano), posiadający zdolność ruchu obrotowego.

W obrzeżnej powierzchni 2 są przewidziane wnęki 5, których otwarcie jest skierowane na zewnątrz, a zadaniem tych wnęk jest pomieścić kasety 6jak również i kliny zaciskające 7. Każda oddzielna wnęka 5 (patrz również na figury od 4 do 6) jest ograniczona przez ściankę przednią 8 ściankę tylną 9 i ściankę denną 10. Klin zaciskający 1 współpracuje ze śrubą 11i ma możliwość zaciskania się przy pomocy tej śruby, która wchodzi we wzajemną współpracę z otworem gwintowanym 12 otwartym w powierzchni dennej 10 wnęki 5. Dokładniej, śruba 11 jest takiego typu, że ma zarówno gwint prawoskrętny jak i gwint lewoskrętny. Z obu tych gwintów jeden współpracuje z otworem 12 znajdującym się w korpusie narzędzia, podczas gdy drugi współpracuje z gwintem przelotowego otworu 13 znajdującego się w klinie zaciskającym 7. Dwa gwinty zewnętrzne znajdujące się na śrubie 11 wykazują pewien luz w stosunku do gwintów wewnętrznych w otworach 12, 13. Istnienie dwóch części gwintowanych występujących na śrubie 11 umożliwia uzyskiwanie, w sposób znany sam przez się, takiego działania, że klin zaciskający 1 może być przemieszczany względem korpusu przy powiększonej, na przykład przy podwojonej, szybkości w porównaniu z ruchem obrotowym jednego pojedynczego gwintu śruby, przy każdym kierunku obrotów.

Ścianka tylna 9 wnęki 5 ma pierwsze ząbkowanie 14, które jest przewidziane do współpracy z analogicznym drugim ząbkowaniem 15 znajdującym się na tylnym boku kasety 6. W związku z tym, należy podkreślić, że pojęcia „przednia ścianka i „tylna ścianka, odpowiednio, są uzależnione od kierunku ruchu obrotowego narzędzia, który jest zaznaczony strzałką A. A zatem, patrząc w kierunku ruchu obrotowego narzędzia, ząbkowanie 15 jest przewidziane na tylnej stronie kasety, która jest odwrócona od strony przedniej z gniazdem 16 przewidzianym dla wkładki tnącej 17.

Ścianka przednia 8 poszczególnej wnęki 5 jest (przynajmniej częściowo) gładka i odpowiednio płaska, w celu umożliwienia jej współpracy z podobnie gładką i płaską przednią powierzchnią 18 znajdującą się na klinie zaciskającym 7. Tylna powierzchnia kontaktowa 19 (patrz także na figury od 4 do 6) znajdująca się na klinie zaciskającym 1 jest podobnie gładka i płaska tak żeby mogła współpracować z przednią, gładką i płaską, powierzchnią kontaktową 20na kasecie 6. Dzięki temu, że powierzchnie 8, 18, 19 i 20 są gładkie, klin zaciskający może bez przeszkód być przemieszczany, w rzeczywistości w kierunku promieniowym, względem korpusu narzędzia i względem kasety, tak żeby tę kasetę klinować.

Chociaż ząbkowania 14, 15są korzystnie takiego rodzaju, który jest znany, warto jest jednak podkreślić, że one są uformowane jako grzbiety, które są poprzedzielane łączącymi je ze sobą rowkami. Jak można zauważyć na fig. 1, w związku z fig. 4, pojedyncze ząbkowanie lub powierzchnia zębata zawiera więc długie, wąskie i wzajemnie równoległe grzbiety, które mogą zazębiać się z rowkami drugiego ząbkowania. Grzbiety, jak również i rowki, mają w przekroju poprzecznym kształt trójkątny, a swobodne zakrzywienia grzbietów są tak pościnane, żeby grzbiety nie dotykały dna rowków, z którymi współpracują, wtedy gdy te rowkowania są wprowadzane we wzajemne zazębianie się ze sobą. Znaczy to, że każdy poszczególny grzbiet jednego ząbkowania jest bardzo solidniezaklinowany pomiędzy parą obejmujących go grzbietów drugiego ząbkowania. Inaczej mówiąc, uzyskiwane są liczne połączenia klinowe pomiędzy kasetą i korpusem narzędzia, które powstają na zwróconych do siebie powierzchniach czołowych. Wpraktyce, kąt wierzchołkowy pomiędzy powierzchniami bocznymi poszczególnego grzbietu (i odpowiadający mu kąt pomiędzy powierzchniami bocznymi poszczególnePL 191 873 B1 go rowka) może wynosić w przybliżeniu 65°. Korzystnie - chociaż niekoniecznie rowkowanie 14 rozciąga się na całej osiowej długości wnęki 5, to jest pomiędzy skrajnymi powierzchniami 3, 4i w podobny sposób, ząbkowanie 15 rozciąga się wzdłuż całej długości kasety 6.

A co się tyczy formy, to zanim właściwości narzędzia charakterystyczne dla wynalazku zostaną opisane bardziej szczegółowo, należy podkreślić, że na fig. 1 są jednocześnie zilustrowane dwa różne przykłady wkładek tnących, które są przedstawione na fig. 2 i fig. 3. Dokładniej, wkładka tnąca 17 według fig. 2 jest przedstawiona razem z kasetą 6, która pod pewnym względem różni się od kasety 6 mieszczącej w sobie wkładkę tnącą 17' typu pokazanego na fig. 3. W praktyce tylko kasety razem z wkładkami tnącymi jednego i tego samego zunifikowanego typu są używane do narzędzia frezarskiego, ale ze względu na zajmowane miejsce na rysunku zostało to zmienione po to, by zilustrować dwa różne rodzaje wkładek tnących i kaset na jednej i tej samej figurze rysunku.

Według wynalazku, ścianka denna 10 poszczególnej wnęki 5 jest podzielona na przynajmniej dwie częściowe ścianki 10', 10 umiejscowione w różnych odległościach w kierunku promieniowym od osi obrotu korpusu narzędzia, które to częściowe ścianki są oddzielone od siebie pierwszą powierzchnią oporową 21 zwróconą w kierunku wkładki tnącej. Powierzchnia oporowa 21 rozciąga się pod kątem, właściwie prostopadle, do ząbkowania 14 znajdującego się w tylnej ściance wnęki i ma na celu współpracę z analogiczną, drugą powierzchnią oporową 22 na kasecie 6. Ta także się rozciąga prostopadle do częściowej ścianki 10'. Druga powierzchnia oporowa 22 rozciąga się odpowiednio, z jednej strony prostopadle do ząbkowania 15 kasety (ściśle mówiąc prostopadle do osiowego rozchodzenia się grzbietów i rowków), oraz z drugiej strony, prostopadle do pierwszej płaskiej powierzchni 23 od strony wnętrza, a także do jej drugiej płaskiej powierzchni 24 (patrz fig. 5). Pierwsza powierzchnia oporowa 21 rozciąga się wzdłuż całkowitej szerokości wnęki 15 w obszarze jej dna. W analogiczny sposób, druga powierzchnia oporowa 22 rozciąga się wzdłuż całej szerokości kasety od strony wnętrza.

W przedstawionym przykładzie, spodnia częściowa ścianka 10 przekształca się w pochyloną pod kątem częściową ściankę 10'. Ta pochylona pod kątem częściowa ścianka 10' rozciąga się prostopadle do przedniej ścianki 18 wnęki i jednocześnie jako częściowa ścianka 10 rozciąga się prostopadle do tylnej ścianki 9 wyposażonej w ząbkowanie 14. Kąt pomiędzy ściankami, przednią 8 i tylną 9, powinien w praktyce mieścić się w przedziale kątowym od 25° do 35°. Wynika z tego, że kąt pomiędzy częściowymi ściankami 10 i 10' jest zawarty w przedziale od 145° do 155°. Należy również wspomnieć, że otwór gwintowany 25 otwiera się w częściowej ściance 10', ten otwór jest przeznaczony dla śruby zaciskającej 26 drugiego klina zaciskającego 7a, który ma zaciskać tylko kasetę 6, ale nie zaciskać wkładki tnącej 17.

Kiedy kaseta 6 jest montowana we wnęce 5, tak samo w szybki i prosty sposób może być ona pozycjonowana w ustalonej pozycji wyjściowej, po prostu przy prostym środku działania sprowadzonym do wzajemnego przesuwania się wzdłuż, ząbkowań 14, 15, aż powierzchnia oporowa 22 zostanie dociśnięta do powierzchni oporowej 21. Na skutek faktu, że powierzchnia oporowa 21 na korpusie narzędzia (także w przypadku, kiedy jest on wykonany z aluminium), jak również powierzchnia oporowa 22 na kasecie (najczęściej ze stali), mogą być kształtowane z wysoką dokładnością, kaseta może być montowana w prosty sposób w dokładnie określonym położeniu wyjściowym, co może być powtarzane z łatwością i dotyczy konsekwentnie wszystkich kaset i wszystkich wnęk narzędzia. Inną istotną korzyścią wynikającą z wynalazku jest to, że kaseta w stanie zaklinowanym lub zaciśniętym, według fig. 6, jest trzymana z nadzwyczajnie dobrą stabilnością, nie tylko przez liczne i obszerne powierzchnie czołowe złącz w ząbkowaniach 14, 15, ale także ze względu na fakt, że powierzchnie oporowe 21, 22 są względnie duże i znajdują się całkowicie we wzajemnym kontakcie powierzchniowym. Tak więc, ząbkowania 14, 15 przeciwdziałają w sposób efektywny tendencjom do przemieszczeń kasety w kierunku promieniowym, przy jednoczesnym przeciwdziałaniu klina zaciskającego tendencjom kasety do przechylania się, a powierzchnie oporowe 21, 22 przeciwdziałają tendencjom kasety do przekręcania się wokół teoretycznej osi geometrycznej, skierowanej promieniowo.

Narzędzie frezarskie może być wyposażone w układ umożliwiający dokładne ustawianie kasety w stosunku do korpusu. Na figurze 1 taki układ jest przedstawiony w przykładowej formie oddzielnego klucza 27, służącego jako element ustawczy, który jest wkładany w przelotowy otwór 28 znajdujący się w kasecie. Klucz zawiera ukształtowany cylindrycznie wałek 29, który przy końcu swobodnym przekształca się w trzon mimośrodowy 30, który może być wprowadzony we wzajemną współpracę z wydłużonym zagłębieniem 31 w spodniej częściowej ściance 10. W ten sposób, przez pokręcanie klucza, kaseta może być poddawana dokładnym osiowym przemieszczeniom względem korpusu narzędzia, podczas gdy dwa kliny zaciskające są umiarkowanie zaciśnięte. Możliwość dokładnego ustawia6

PL 191 873B1 nia kasety, na przykład w granicach tysięcznych części lub setnych części milimetra, ważna jest w takich przypadkach kiedy są napotykane odchylenia od tolerancji w związku z wykonawstwem, jak również w takich przypadkach, gdzie kaseta nieoczekiwanie przemieściłaby się od swego położenia wyjściowego, na przykład w konsekwencji obciążeń udarowych.

Na figurach od 4 do 6 jest zilustrowany zalecany przykład według wynalazku, w którym wkładka tnąca 17 jest montowana w gnieździe 16 kasety 6, z możliwością jej odejmowania. Dokładniej, wkładka tnącą może być zaciskana w gnieździe, jednym i tym samym klinem zaciskającym 1, który jest używany do mocowania kasety 6. W celu umożliwienia tego, klin zaciskający jest wyposażony w zewnętrzną pomocniczą powierzchnię kontaktową 32, która jest przemieszczona w tył względem wewnętrznej powierzchni kontaktowej 19 współpracującej z odpowiadającą jej powierzchnią kontaktową 20 kasety 6. Na figurze 4 klin zaciskający 1 jest przedstawiony w tymczasowo zaciśniętej pośredniej pozycji, w której wewnętrzna powierzchnia kontaktowa 19 klina zaciskającego wchodzi we współpracę z kontaktową powierzchnią 20 kasety. W tym stanie kaseta 6 jest mocowana w zadanym jej położeniu przez fakt, że ząbkowania 14, 15 są wzajemnie wklinowane w siebie. Jednakże, tutaj wkładka tnąca 17 jest wciąż jeszcze tylko luźno włożona w gniazdo 16. Na figurze 6 klin zaciskający 1 zajmuje finalne, zaciśnięte wewnętrzne położenie, w którym pomocnicza powierzchnia kontaktowa 32 została dociśnięta do płaskiego przedniego boku wkładki tnącej.

Wkładka tnąca 17' przedstawiona na fig. 3 różni się od prostszej wkładki tnącej z fig. 2 przez to, że posiada zagłębienie w swym przednim boku, o przekroju poprzecznym w postaci wyżłobienia 33 w kształcie litery V, z którym może się zazębiać wchodzący w nie występ (nie pokazany), przewidziany na klinie dociskającym posiadającym pomocniczą powierzchnię kontaktową 32. Na spodniej stronie wkładki tnącej jest przewidziane zagłębienie 34 o kształcie stożka ściętego. Z nim może być zazębiony wchodzący w nie człon 35 (patrz na prawo u góry, na fig. 1), posiadający mniejszą średnicę niż zagłębienie 34. Za pomocą wyżłobienia 33 i zagłębienia 34, razem z dwoma wystającymi członami wzajemnie współpracującymi z nimi, przy czym wkładka tnąca 17' jest zabezpieczona przed siłami odśrodkowymi. Innymi słowy, zapewnione jest to, że nie wystąpią warunki, w których wkładka tnąca zostanie wystawiona na ryzyko wyrwania jej z pomocniczego gniazda w takich przypadkach, kiedy narzędzie frezarskie jest napędzane przy bardzo wysokich prędkościach obrotowych.

Odnosimy się teraz do fig. 7, która ilustruje alternatywny przykład według wynalazku, w którym kaseta oznaczona odnośnikiem 6¢ współpracuje z oddzielnym elementem wsporczym 36 znajdującym się na przedłużeniu kasety. Element wsporczy 36 posiada taką długość, która (dla danej grubości głowicy tnącej) na ogół odpowiada różnicy długości pomiędzy wcześniej opisywaną kasetą 6i krótszą kasetą 6' według fig.7. Podobnie jak kaseta 6', element wsporczy 36 posiada tylne ząbkowanie 15 służące do zazębiania się z ząbkowaniem 14. Gwintowany przelotowy otwór 37 dla śruby 38 przechodzi w kierunku osiowym na wylot przez element wsporczy 36. Przy jego końcu zwróconym ku kasecie 6¢ znajduje się gniazdo, a śruba 38 posiada płaski łeb 39. Przy przeciwnym końcu śruby znajduje się gniazdo 40 mające przekrój poprzeczny wielokątny, do wkładania w nie klucza, na przykład klucza Allana. Na elemencie wsporczym 36 jest przewidziany odstrony wnętrza wystający człon 41, ma on kształt cylindrycznego słupka i jest przeznaczony do współpracy z zagłębieniem 42znajdującym się wczęściowej ściance 10. Dokładniej, to zagłębienie 42 ma wydłużony kształt.

Na figurze 8, śruba ustawcza 38 jest przedstawiona w stanie nieaktywnym, w którym łeb 9 śruby jest schowany we wgłębieniu 43, znajdującym się w końcowej powierzchni 44 elementu wsporczego, zwróconym ku, znajdującej się na przeciw, powierzchni końcowej 45 na kasecie 6'. W tym stanie powierzchnia oporowa 22 kasety jest dociskana do powierzchni oporowej 21 w dennej ściance wnęki, to znaczy, że kaseta zajmuje swoją pozycję wyjściową.

Jeżeli istnieje potrzeba dokonania dokładnego ustawienia kasety i wkładki tnącej 17 w niej się znajdującej, na przykład, w następstwie awarii lub podobnie, może być do tego celu użyta śruba 38. Podczas jej uaktywniania zapewnia ona, że słupek 41 wyraźnie opiera się o jeden brzeg gniazda 42 wtym samym czasie jak drugi klin dociskający 7a zaciska element wsporczy 36. Przy kasecie 6' tylko prowizorycznie zamocowanej -wskutek faktu, że pierwszy klin zaciskający 1 jest tylko słabo zaciśnięty -kaseta może być przemieszczana w kierunku osiowym przez pokręcanie śrubą 38. Na figurze9 jest to przedstawione w sposób wyolbrzymiony przez wzgląd na klarowność rysunku. Wpraktyce jednak, w większości przypadków wchodzi w rachubę przemieszczanie śruby w kierunku osiowym na odległości setnych lub dziesiętnych części milimetra, a dokładniej, przemieszczanie przy obracaniu śruby zaledwie o ułamki obrotu. Dla tego celu, śruba 38 powinna mieć niewielki skok gwintu. Kiedy kaseta została już ustawiona w wymaganym dokładnym położeniu, klin zaciskający 1 jest powtórnie zaciskaPL 191 873 B1 ny, tym razem ostatecznie, podczas mocowania kasety razem z wkładką tnącą w pomocniczym gnieździe.

Wynalazek nie jest wyłącznie ograniczony do przykładów opisywanych i przedstawionych na rysunku. Zatem, wynalazek ten można także stosować do takich elementów skrawających, które zawierają wkładki tnące 17, lub podobne do nich wkładane człony tnące, na przykład ostrza diamentowe, które są zintegrowane z nośnikiem podobnym do kasety. Inaczej mówiąc, wkładany człon tnący jest, w takich przypadkach, na stałe połączony z nośnikiem, na przykład przez przylutowanie. Istotne jednak jest to, że ten element skrawający zawiera krawędź tnącą.

Claims (7)

1. Narzędzie frezarskie zawierające korpus mający zdolność obracania się wokół środkowej osi geometrycznej, i posiadający obrzeżną powierzchnię obwiedniową rozciągającą się pomiędzy przeciwległymi skrajnymi powierzchniami, w której to powierzchni obwiedniowej są przewidziane wnęki z otwarciami zwróconymi na zewnątrz, każda z tych wnęk jest wyznaczona przez ściankę przednią, ściankę tylną i ściankę denną, i każda z nich jest przeznaczona do osadzania w niej elementu skrawającego, który niesie na sobie wkładkę tnącą, a także przynajmniej jednego klina dociskającego umieszczonego we wnęce i służącego do mocowania nieruchomo elementu skrawającego, klin dociskający może być zaciskany za pomocą śruby zaciskającej współpracującej z gwintowanym otworem znajdującym się w korpusie, którego wylot znajduje się w dennej ściance, tylna ścianka wnęki ma pierwsze ząbkowanie przeznaczone do współpracy z analogicznym drugim ząbkowaniem znajdującym się na tylnym boku elementu skrawającego, natomiast przednia ścianka jest gładka i jest przewidziana do współpracy z podobnie gładką przednią powierzchnią klina dociskającego, tylna kontaktowa powierzchnia klina dociskającego i przednia kontaktowa powierzchnia elementu skrawającego, obie są gładkie, w celu pozwolenia na przemieszczanie się klina dociskającego względem elementu skrawającego, co jest związane z zaciskaniem elementu skrawającego, znamienne tym, że denna ścianka (10) poszczególnej wnęki jest podzielona na przynajmniej dwie częściowe ścianki (10', 10) umieszczone w różnych odległościach od osi obrotu, które to częściowe ścianki są oddzielone od siebie przez pierwszą powierzchnię oporową (21) rozciągającą się pod kątem względem ząbkowania (14) w tylnej ściance (9) wnęki (5), i przeznaczoną do współpracy z analogiczną drugą powierzchnią oporową (22) znajdującą się na elemencie skrawającym, a dokładniej przeznaczoną do utrzymywania elementu skrawającego w dokładnie określonym położeniu względem korpusu narzędzia (1).

2. Narzędzie według zastrz. 1, znamienne tym, że kąt pomiędzy pierwszą powierzchnia oporową (21) i ząbkowaniem na tylnej ściance (9) wnęki (5) jest kątem prostym, oraz kąt pomiędzy drugą powierzchnią oporową (22) i ząbkowaniem na elemencie skrawającym jest tak samo kątem prostym.

3. Narzędzie według zastrz. 1albo 2, znamienne tym, że pierwsza powierzchnia oporowa (21) rozciąga się właściwie na całej szerokości wnęki (5) w obszarze jej dna.

4. Narzędzie według zastrz. 2, znamienne tym, że zawiera taki układ (27, 38) żeby, jeśli istnieje taka potrzeba, umożliwiał on dokładne ustawianie położenia elementu skrawającego (6, 69 względem korpusu narzędzia (1), adokładniej, żeby umożliwiał to ustawianie poprzez wzajemne osiowe przemieszczanie ząbkowań (14, 15) jednego względem drugiego, od położenia początkowego zajmowanego przez element skrawający (6) kiedy dwie powierzchnie oporowe (21, 22) są we wzajemnym kontakcie jedna z drugą.

5. Narzędzie według zastrz. 4, znamienne tym, że wymieniony układ zawiera otwór (28) oprzekroju poprzecznym kołowym, rozciągający się konkretnie w kierunku promieniowym i przechodzący na wylot przez element skrawający (6), jak również zawiera wgłębienie (31) w dennej częściowej ściance(10), która jest usytuowana na największej odległości w kierunku promieniowym od osi obrotu, zawiera oddzielny element ustawczy (27) mający wałek (29) o kołowym przekroju poprzecznym i mimośrodowy trzpień (30) przy swym swobodnym końcu, nadający się do wkładania w otwór, tak żeby -przy mimośrodowym trzpieniu (30) wchodzącym we współpracę z wgłębieniem (31), i przy klinie zaciskającym (7) tylko słabo zaciśniętym -przez przekręcanie elementu ustawczego względem otworu, gwarantował on osiowe przemieszczanie się elementu skrawającego, od położenia początkowego.

6. Narzędzie według zastrz. 4, znamienne tym, że na przedłużeniu elementu skrawającego (6) w kierunku osiowym, jest umieszczony oddzielny element wsporczy (36) z ząbkowaniem (15), które jest we wzajemnej współpracy z ząbkowaniem (14) na tylnej ściance (9) wnęki (5), tym, że do zaci8

PL 191 873B1 skania elementu wsporczego jest przewidziany drugi klin zaciskający (7a), oraz tym, że układ dokładnego ustawiania zawiera śrubę (38) umieszczoną w gwintowanym przelotowym otworze (37) znajdującym się w elemencie wsporczym (36).

7. Narzędzie według zastrz. 6, znamienne tym, że element wsporczy (36) współpracuje z korpusem narzędzia (1) za pośrednictwem mechanicznego złącza typu wtyk/gniazdo (41, 42), które gwarantuje, że element wsporczy w połączeniu z możliwością dokładnego ustawiania elementu skrawającego (6) może przyjmować stałe nieruchome położenie końcowe, niezależnie od stopnia zaciśnięcia drugiego klina zaciskającego (7a).