PL191567B1

PL191567B1 - Zastosowanie tienylocykloheksyloaminy i produkt ją zawierający

Info

Publication number: PL191567B1
Application number: PL334103A
Authority: PL
Inventors: Guy Lallement; Pierre D'arbigny; Jean-Marc Kamenka
Original assignee: Sod Conseils Rech Applic
Priority date: 1996-12-06
Filing date: 1997-12-05
Publication date: 2006-06-30
Also published as: WO1998024434A1; RU2183456C2; NO992726D0; ATE251907T1; EP0956019B1; ES2206762T3; CZ296245B6; NO992726L; DE69725613D1; JP3859238B2; JP2001505217A; NO323695B1; TW482674B; DK0956019T3; EP0956019A1; SK285208B6; AR008536A1; TR199901237T2; PT956019E; AU734828B2

Abstract

1. Zastosowanie tienylocykloheksyloaminy o nazwie chemicznej 2-metylo-1-(1-piperydynylo)- -1-(2-tienylo)cykloheksan, w czystej postaci racemicznej, diastereoizomerycznej lub enancjome- rycznej, samodzielnie lub w polaczeniu z innymi aktywnymi farmaceutycznie substancjami zdolny- mi do ograniczania lub hamowania skutków spowodowanych produktami neurotoksycznymi lub zawierajacymi neurotoksyne, do wytwarzania leku przeznaczonego do ograniczania lub hamowa- nia skutków spowodowanych produktami neurotoksycznymi lub zawierajacymi neurotoksyne, przy czym produkty neurotoksyczne stanowia zwiazki fosforoorganiczne obecne w srodkach owadobój- czych lub pestycydach do uzytku domowego lub przemyslowego oraz w gazach trujacych, przezna- czonych do zastosowania w czasie dzialan wojennych. PL PL PL PL PL

Description

Opis wynalazku

Niniejszy wynalazek dotyczy zastosowania tienylocykloheksyloaminy samodzielnie, lub w połączeniu z innymi substancjami posiadającymi aktywność farmakologiczną, do wytwarzania leku przeznaczonego do ograniczania lub hamowania skutków spowodowanych przez produkty neurotoksyczne lub produkty zawierające neurotoksynę u naczelnych, a w szczególności u człowieka. Wynalazek dotyczy także produktu o wskazanym powyżej działaniu zawierającego tienylocykloheksyloaminę i co najmniej jedną substancję o aktywności farmakologicznej ograniczającej lub hamującej skutki spowodowane produktami neurotoksycznymi lub produktami zawierającymi neurotoksynę.

Rodzina produktów neurotoksycznych lub zawierających neurotoksynę zawiera takie produkty jak związki fosforoorganiczne, które można znaleźć na przykład w środkach owadobójczych lub pestycydach przeznaczonych do użytku domowego lub przemysłowego, a także w gazach trujących przeznaczonych do zastosowania w czasie działań wojennych takich jak soman, sarin, tabun lub VX. Żadna z istniejących metod leczenia mających na celu zwalczanie zatrucia tymi związkami, takich jak leczenie wielolekowe, nie zapobiega całkowicie pojawieniu się następstw neuropatologicznych.

Przedmiotem wynalazku jest zastosowanie tienylocykloheksyloaminy w czystej postaci racemicznej, diastereoizomerycznej lub enancjomerycznej, samodzielnie lub w połączeniu z innymi aktywnymi farmaceutycznie substancjami zdolnymi do ograniczania lub hamowania skutków spowodowanych produktami neurotoksycznymi lub zawierającymi neurotoksynę, do wytwarzania leku przeznaczonego do ograniczania lub hamowania skutków spowodowanych produktami neurotoksycznymi lub zawierającymi neurotoksynę. Produkty neurotoksyczne stanowią związki fosforoorganiczne obecne w środkach owadobójczych lub pestycydach do użytku domowego lub przemysłowego oraz w gazach trujących, przeznaczonych do zastosowania w czasie działań wojennych, korzystnie związki fosforoorganiczne obecne w gazach trujących.

Tienylocykloheksyloamina stosowana zgodnie z wynalazkiem odpowiada wzorowi 2-metylo-1-(1-piperydynylo)-1-(2-tienylo)cykloheksanu.

Tienylocykloheksyloamina, określona jak powyżej, jest opisana w patencie EP 396734. Uwzględniając istnienie 2 asymetrycznych atomów węgla, tienylocykloheksyloamina może występować w czystej formie racemicznej, diastereoizomerycznej lub enancjomerycznej.

Wytwarzanie diastereoizomerów 1-tienylocykloheksyloaminy obejmuje reakcję związku 2-bromo-tienylomagnezowego z 2-metylocykloheksanonem i traktowanie powstałego w ten sposób 2-metylo-1-(2-tienylo)cykloheksanolu NaN3, w celu otrzymania odpowiadającego azydku. Następnie redukuje się ten azydek do aminy i w końcu traktuje się go 1,5-halogenopentanem. Diastereoizomery cis i trans oddziela się za pomocą preparatywnej chromatografii na żelu krzemionkowym z zastosowaniem mieszaniny heksan/eter (w stosunku objętościowym 95/5). Pierwsza frakcja, odpowiadająca związkowi w formie trans, krystalizuje w temperaturze 40-41°C, a druga frakcja, odpowiadająca związkowi w formie cis, w temperaturze 80-81°C. Enancjomery można uzyskać za pomocą aktywnych optycznie kwasów takich jak kwas di-O,O'-4-toluoilowinowy.

Szczególnym przedmiotem wynalazku jest zastosowanie tienylocykloheksyloaminy, określonej powyżej, z co najmniej jedną z substancji wybranych spośród substancji antycholinergicznych, przeciwdrgawkowych i substancji które reaktywują cholinoesterazy.

Szczególnym przedmiotem wynalazku jest zastosowanie tienylocykloheksyloaminy, określonej powyżej, z co najmniej jedną substancją antycholinergiczną, co najmniej jedną substancją przeciwdrgawkową i co najmniej jedną substancją, która reaktywuje cholinoesterazy.

Stosowane określenie „farmakologiczna” ma standardowe znaczenie, znane fachowcom w tej dziedzinie. Tak więc wśród substancji antycholinergicznych można wymienić: atropinę, skopolaminę, N-tlenek atropiny, diheksywerynę i metylosiarczan tiemonium. Wśród substancji o działaniu przeciwdrgawkowym można wymienić: fenobarbital, prymidon, etosuksymid, karbamazepinę, fenytoinę, walproinian sodu, progabid, gabapentynę, wigabatrynę, loprazolam, benzodiazepiny takie jak klonazepam, klobazam, diazepam i prodiazepam. Wśród substancji reaktywujących cholinoesterazy można wymienić pralidoksym, obidoksym, chlorek azoksymu (znany też jako HI-6).

Przedmiotem wynalazku jest także zastosowanie tienylocykloheksyloaminy, określonej powyżej, polegające na tym, że tienylocykloheksyloamina jest połączona z odwracalnym inhibitorem cholinoesterazy przeznaczonym do podawania przed ekspozycją na produkty neurotoksyczne lub produkty zawierające neurotoksynę. Spośród odwracalnych inhibitorów cholinoesterazy można wymienić pirydostygminę, fizostygminę.

PL 191 567 B1

Innym przedmiotem wynalazku jest zastosowanie tienylocykloheksyloaminy określonej powyżej, w którym tienylocykloheksyloamina nie jest połączona z odwracalnym inhibitorem cholinoesterazy, przeznaczonym do podawania przed ekspozycją na produkty neurotoksyczne lub zawierające neurotoksynę. W tym przypadku, w szczególności tienylocykloheksyloamina w czystej postaci racemicznej, diastereoizomerycznej lub enancjomerycznej może być podawana w ciągu 60 minut po zatruciu produktami neurotoksycznymi lub zawierającymi neurotoksynę, korzystnie w ciągu 40 minut, bardziej korzystnie w ciągu 30 minut.

Tienylocykloheksyloamina, określona powyżej, jak i aktywne farmakologicznie substancje, z którymi jest ewentualnie łączona, mogą być podawane standardowymi drogami podawania takimi jak droga doustna, domięśniowa, dootrzewnowa, podskórna lub dożylna. Mogą być one podawane jednocześnie lub oddzielnie, za pomocą jednakowej lub różnych dróg podawania. Korzystnie, tienylocyklo-heksyloamina jest podawana drogą dożylną, a farmakologicznie aktywne substancje z którymi jest opcyjnie łączona, takie jak substancje antycholinergiczne, przeciwdrgawkowe i substancje reaktywujące cholinoesterazy, są podawane drogą domięśniową (określaną dalej i.m.) lub dożylną (określaną dalej i.v.). W przypadku, gdy tienylocykloheksyloamina jest połączona z co najmniej jedną z farmakologicznie aktywnych substancji określonych powyżej, podawanie tienylocykloheksyloaminy względem tych lub innych substancji może być odsunięte w czasie.

Podanie tienylocykloheksyloaminy może także być przeprowadzone od chwili zatrucia do kilku godzin po zatruciu. Korzystnie, podawanie to jest przeprowadzone w czasie dwóch godzin zatrucia. Bardziej korzystnie, podawanie to może być przeprowadzone pomiędzy 10 a 45 minutami po zatruciu.

Wyniki przedstawione dalej w części eksperymentalnej ilustrują wysoką skuteczność uzupełniającego podawania cis-tienylocykloheksyloaminy w ciągu 10 do 45 minut po zatruciu.

Tak więc, szczególnym przedmiotem wynalazku jest opisane powyżej zastosowanie, polegające na tym, że 2-metylo-1-(1-piperydynylo)-1-(2-tienylo)cykloheksan w czystej racemicznej, diastereoizomerycznej lub enancjomerycznej postaci, jest podawany w ciągu dwóch godzin, korzystnie w ciągu jednej godziny, korzystniej w ciągu 40 minut, a jeszcze bardziej korzystnie w ciągu 30 minut po zatruciu produktami neurotoksycznymi lub zawierającymi neurotoksynę.

W korzystnym wykonaniu stosuje się tienylocykloheksyloaminę w formie diastereoizomeru cis.

Przedmiotem wynalazku jest ponadto produkt zawierający tienylocykloheksyloaminę w czystej postaci racemicznej, diastereoizomerycznej lub enancjomerycznej w połączeniu z innymi aktywnymi farmaceutycznie substancjami zdolnymi do ograniczania lub hamowania skutków spowodowanych produktami neurotoksycznymi lub zawierającymi neurotoksynę, do jednoczesnego lub osobnego, lub rozciągniętego w czasie zastosowania jako lek.

Produkty neurotoksyczne stanowią, jak określono powyżej, związki fosforoorganiczne obecne w środkach owadobójczych lub pestycydach do użytku domowego lub przemysłowego oraz w gazach trujących, przeznaczonych do zastosowania w czasie działań wojennych.

Korzystnie produkt zawiera tienylocykloheksyloaminę w połączeniu z co najmniej jedną substancją wybraną spośród substancji antycholinergicznych, przeciwdrgawkowych i substancji które reaktywują cholinoesterazy, a korzystniej w połączeniu z co najmniej jedną substancją antycholinergiczną, co najmniej jedną substancją przeciwdrgawkową i co najmniej jedną substancją, która reaktywuje cholinoesterazy.

Substancję antycholinergiczną może stanowić atropina, skopolamina, N-tlenek atropiny, diheksy-weryna lub metylosiarczan tiemonium.

Substancję przeciwdrgawkową może stanowić fenobarbital, primidon, karbamazepina, etosuk-symid, fenytoina, walproinian sodu, progabid, gabapentyna, wigabatryna, loprazolam lub benzodiazepiny takie jak klonazepam, klobazam, diazepam i prodiazepam.

Natomiast substancję reaktywującą cholinoesterazy może stanowić pralidoksym, obidoksym lub chlorek azoksymu (HI-6).

Produkt określony powyżej może dodatkowo zawierać inhibitor cholinoesterazy przeznaczony do podawania przed ekspozycją na produkty neurotoksyczne lub zawierające neurotoksynę.

Szczególnym przedmiotem wynalazku jest produkt, który zawiera tienylocykloheksyloaminę połączoną z odwracalnym inhibitorem cholinoesterazy przeznaczonym do podawania przed ekspozycją na produkty neurotoksyczne lub zawierające neurotoksynę.

Korzystnie odwracalny inhibitor cholinoesterazy jest wybrany spośród pirydostygminy i fizostygminy.

W korzystnym wykonaniu produkt zawiera tienylocykloheksyloaminę w formie diastereoizomeru cis.

PL 191 567 B1

Tienylocykloheksyloamina określona powyżej, może być podawana w dawce obejmującej od około 0,001 do 10 mg/kg, korzystnie pomiędzy 0,01 do 0,1 mg/kg. Substancje, które są ewentualnie z nią łączone, takie jak substancje antycholinergiczne, przeciwdrgawkowe lub substancje które reaktywują cholinoesterazy, znane w farmakologii, są podawane w dawkach zazwyczaj zalecanych w odnośnych dziedzinach farmakologicznych.

Następujące przykłady są przedstawione w celu ilustracji powyższych procedur i nie mogą być uważane za ograniczające zakres wynalazku.

CZĘŚĆ EKSPERYMENTALNA:

Badanie farmakologiczne

1) Pierwsza seria doświadczeń:

Protokół badania:

Dziewięciu małpom Cynomolgus na 1 godzinę przed zatruciem, podano pirydostygminę (0,2 mg/kg;

i.m.). Ta dawka pirydostygminy hamuje 30% plazmatycznych cholinoesteraz, co odpowiada standardom ochronnym akceptowanym w krajach NATO. Zwierzęta zatruto dawką 5 LD50 somanu, związku fosforoorganicznego (30 μg/kg; i.m.), a następnie 1 minutę po zatruciu leczono „koktailem terapeutycznym” składającym się z : siarczanu atropiny (0,5 mg/kg; i.m.) + valium (0,2 mg/kg; i.m.) + pralidoksymu (30 mg/kg; i.m.). Ta mieszanina 3 leków odpowiada doraźnemu leczeniu przygotowanemu dla personelu w formie strzykawek do autoiniekcji.

Dziesięć minut po zatruciu, zwierzęta otrzymywały cis-tienylocykloheksyloaminę drogą dożylną (0,01 ; 0,03 i 0,1 na kg, po 3 zwierzęta na dawkę).

Zwierzęta (bez ograniczenia ich ruchów) obserwowano. W czasie 17 okresów obserwacji rozciągających się od 2 minut do 3 tygodni po zatruciu, notowano objawy ostrej toksyczności i zdrowienia. Trzy tygodnie po zatruciu zwierzęta zostały uśmiercone. Mózg został pobrany i po trwającym 1 miesiąc zanurzeniu w formalinie, wykonano skrawki histologiczne (10 μm) barwione barwnikiem Luxol Fast Blue HEw celu poszukiwania możliwych następstw neuropatologicznych.

Podobne eksperymenty były przeprowadzane na zwierzętach kontrolnych, które nie otrzymywały cis-tienylocykloheksyloaminy. W ten sposób możliwe było określenie wpływu tego związku na objawykliniczneuzatrutychzwierzątinanastępstwaneuropatologiczne.

Wyniki:

Zwierzęta kontrolne (n=4):

U tych zwierząt zaobserwowano ciężkie objawy zatrucia (drgania włókienkowe mięśni, drżenie, przeżuwanie), które pojawiały się w czasie od jednej do 2 minut po podaniu somanu. Następnie uzwierząt wystąpiły drgawki toniczno-kloniczne połączone z opistotonusem. Wszystkie zwierzęta szybko, w ciągu 5 minut, zapadały w stan śpiączki która trwała od 20 do 40 minut. Po tej fazie śpiączki zwierzęta powoli powracały do normalnego stanu w ciągu 6 godzin po zatruciu, drżenie powoli zanikło. Jeden dzień po zatruciu wszystkie zwierzęta były zdolne do chodzenia, chwytania i wspinania się, ale powróciły do normalnej aktywności po 4 dniach od zatrucia. Trzy tygodnie po zatruciu, u wszystkich naczelnych badanie histopatologiczne tkanek mózgu wykazało znaczące zmniejszenie liczby neuronów w drugiej warstwie kory czołowo-ciemieniowej.

Zwierzętaleczonetienylocykloheksyloaminą(n=3nadawkę):

Cis-tienylocykloheksyloamina była podawana dożylnie, według protokołu badania, w trakcie fazy śpiączki zwierzęcia. Obserwacja stanu klinicznego jest podsumowana w następującej tabeli:

Dawka cis-tienylocyklo-heksyloaminy (mg/kg)	Objawy ostrej toksyczności identyczne jak w grupie kontrolnej	Zapobieganie zaburzeniom oddechowym	Szybkie ustąpienie drżenia	Ataksja	Czas powrotu do stanu zdrowia (w grupie kontrolnej 4 dni)
0,1	X	X	X	X	4 dni
0,003	X	X	X		4 dni
0,01	X				24 godziny, bez nawrotu w ciągu 48 godzin

Trzy tygodnie po zatruciu, badanie histologiczne tkanek mózgu zwierząt leczonych tienylocyklo-heksyloaminą, wykazało prawidłową gęstość neuronów w II warstwie kory czołowo-ciemieniowej,

PL 191 567 B1 niezależnie od tego jaka dawka tienylocykloheksyloaminy została zastosowana. Obliczenia przeprowadzone w tym obszarze mózgu wskazują na istotną różnicę pomiędzy gęstością neuronów obserwowaną u zwierząt kontrolnych i u tych leczonych tienylocykloheksyloaminą. Zatem, istnieje efekt neuroprotekcyjny tienylocykloheksyloaminy, który ujawnia się przy zastosowaniu najniższej dawki.

Wniosek:

W warunkach eksperymentalnych, doraźne leczenie było podawane po jednej minucie po zatruciu. W tych warunkach, wyzwolony przez soman stan padaczkowy trwał tylko 3 do 5 minut. Niemniej jednak, następstwa neuropatologiczne utrzymywały się 3 tygodnie po zatruciu. Podanie cis-tienylocykloheksyloaminy dodatkowo do stosowanego doraźnie wielolekowego leczenia, przy zastosowaniu dawki 0,01 mg/kg i.v. pozwoliło na znaczący wzrost powrotu do stanu prawidłowego zatrutych zwierząt w 48 godzin po podaniu somanu i zapobiegało rozrzedzeniu neuronów obserwowanemu w okolicy czołowo-ciemieniowej u zwierząt kontrolnych.

2) Druga seria doświadczeń:

Seria doświadczeń opisanych dalej jest bliska rzeczywistej sytuacji. Przyjęty był następujący protokół:

Zwierzęta zatrute dawką 8 LD50 otrzymywały po 1 minucie od zatrucia tylko ekwiwalent pojedynczej strzykawki do autoiniekcji zawierającej siarczan atropiny, valium i pralidoksym. Cis-tienylocyklo-heksyloamina podawana była drogą dożylną 45 minut później. Założono, że to trwające 45 minut opóźnienie, odpowiada czasowi niezbędnemu do odszukania rannej osoby, następnie do jej transportu do stanowiska pierwszej pomocy, gdzie jej ubranie będzie odkażone przez specjalistyczny zespół i do przygotowania przez personel medyczny stanowiska do wstrzyknięć dożylnych.

Protokół badania:

Miesiąc przed doświadczeniem, 6 małp Cynomolgus było operowanych w celu umożliwienia implantacji elektrod korowych do zapisu EEG, zgodnie ze standardowym protokołem (Mistress i wsp., Sci. Tech. Anim. Lab., 1984, 9, 35-46). Przeprowadzana była odpowiednia opieka pooperacyjna (systemowa antybiotykoterapia przez 10 dni i miejscowe nakładanie środków antyseptycznych przez 5 dni).

W dniu poprzedzającym eksperyment zwierzęta były znieczulone (Imalgen, 3 mg/kg, i.m.) i umieszczone w ograniczającym ruch miejscu. Dwadzieścia cztery godziny później (czas niezbędny do eliminacji ponad 99% Imalgenu), naczelne były podłączone do rejestratora EEG (ALVAR 16 kanałów). Aktywność EEG zwierząt zapisywana była w sposób ciągły przez 6 godzin i przeprowadzono analizę rozkładu energii w pasmach częstotliwości po analizie FFT (pasmo delta 0,5-5 Hz, pasmo theta 5-10 Hz, pasmo alfa 10-16 Hz, pasmo beta 16-48 Hz), w celu umożliwienia wyliczenia wskaźnika EEG (%delta + theta/%beta). Na jedną godzinę przed zatruciem somanem, zwierzęta otrzymały piry-dostygminę (0,2 mg/kg, i.m.). Ta dawka pirydostygminy hamuje 30% plazmatycznych cholinoesteraz, co odpowiada standardom ochronnym akceptowanym w krajach NATO. Następnie zwierzęta były zatruwane dawką 8 LD₅₀ somanu, związku fosforoorganicznego (30 μg/kg; i.m.), po czym, 1 minutę po zatruciu, otrzymały mieszaninę : siarczanu atropiny (0,25 mg/kg, i.m.) + valium (0,1 mg/kg; i.m.) + pralidoksymu (15 mg/kg; i.m.). U naczelnych są to dawki odpowiadające podaniuczłowiekowi jednej strzykawki do autoiniekcji. Następnie zwierzęta były poddawane obserwacji i u każdego z nich zanotowano obecność lub brak 5 objawów ostrej toksyczności (drżenie, przełomy kloniczne lub kloniczno-toniczne, śpiączka, zaburzenia oddechowe, nadreaktywność na bodźce słuchowe lub dotykowe) jak również 4 objawów powrotu do stanu prawidłowego (odruch oczny, odruch kąsania, chwytanie i zdolność do podążania wzrokiem za ruchem). Objawy te były notowane w 2, 5, 10, 30 i 45 minucie po zatruciu.

Czterdzieści pięć minut po zatruciu, trzem zwierzętom podawano dożylnie cis-tienylocyklo-heksyloaminę w dawce 0,1 mg/kg. Trzy pozostałe zwierzęta nie były leczone. Następnie u każdego zwierzęcia, wymienione poprzednio objawy toksyczności i zdrowienia notowane były po 1godzinie, 1 godz. 15 minutach, 1godz. 30 minutach, po 2 godz., po 2 godz. 30 minutach, po 3 godz., 3 godz. 30 minutach, 4 godz., 4 godz. 30 minutach i po 5 godz. po zatruciu. Pięć godzin po zatruciu (tj.6 godzin po rozpoczęciu doświadczenia biorąc pod uwagę czas wstępnego leczenia pirydostygminą) zapis aktywności EEG zwierząt został zakończony. Naczelne zabrane były z miejsca ograniczającego ruch i przeniesione (bez znieczulenia) do klatki o dużych rozmiarach. Stan kliniczny zwierząt był następnie ocenianypo 5 godz., 5 godz. 30 minutach, po 6 godz, a następnie po 24 godz., 48 godz., po 3 dniach, 4 dniach, po 1tygodniu, 2 tygodniach, 3 tygodniach po zatruciu, w celu wykrycia tych samych jak wymienione powyżej objawów ostrej toksyczności i zdrowienia. Do objawów tych dodaje się obecność lub brak objawów krańcowego wyczerpania (objaw toksyczności) jak również zdolność do siadania, chodzenia, wspinania się oraz do przyjmowania pokarmu (objawy zdrowienia).

PL 191 567 B1

Trzy tygodnie po zatruciu zwierzęta były uśmiercone poprzez dożylne wstrzyknięcie pentobarbitalu. Mózg został szybko usunięty i umieszczony w 10% formalinie na okres 1 miesiąca (zmiana łaźni co tydzień). W końcu przeprowadzono badanie histologiczne tkanek mózgowych po zabarwieniu ich barwnikiem Hemalun-eozyna/luksol Fast-Blue.

Wyniki:

Pierwsze 45 minut po zatruciu:

(przed podaniem cis-tienylocykloheksyloaminy), okres P1)

Objawy kliniczne:

U wszystkich zwierząt stwierdzono kliniczne objawy ostrej toksyczności (drgania włókienkowe mięśni, drżenie, przeżuwanie), które pojawiły się w 2 do 3 minut po podaniu somanu. Następnie u wszystkich zwierząt wystąpiły drgawki toniczno-kloniczne połączone z opistotonusem. Okres utajenia drgawek wynosił około 3 do 4 minut. Podczas tej ostrej fazy zwierzęta były sine. Pięć spośród 6 zatrutych zwierząt zapadło w śpiączkę w czasie od 5 do 8 minut. Faza śpiączki trwała w przybliżeniu 30 minut. Złożoną nieregularność ruchów oddechowych (duszność) obserwowano u sześciu zwierząt. Obserwowano też silną wydzielinę. 45 minut po zatruciu jedno zwierzę było nadal w stanie śpiączki i tylko u jednego z 6 powrócił prawidłowy odruch powiekowy i zdolność do wzrokowego podążania za ruchem. W tym samym czasie u wszystkich zwierząt utrzymywały się drżenia połączone ze znaczącymi zaburzeniami rytmu oddychania.

Aktywność EEG:

Pojawieniu się wymienionych uprzednio przełomów toniczno-klonicznych towarzyszył stan padaczkowy (status epilepticus), który jest charakterystyczną cechą zatrucia związkami fosforoorganicznymi. Stan ten trwał około 5 minut, kończył się podczas fazy śpiączki a następnie pojawiał się ponownie (tj. trwał w przybliżeniu 30 minut po zatruciu). Analiza pasm częstotliwości wykazywała wzrost energii EEG w paśmie beta z towarzyszącym mu spadkiem energii związanej z pasmem delta zarówno w odprowadzeniach skroniowych jak i ciemieniowych. Ten wzrost względnej energii przy wysokich częstotliwościach jest typową cechą dla wstrzyknięcia zwierzętom diazepamu (Lipp, Arch. Int. Pharmacodyn., 1973, 202, 244-251). Wyliczenie wskaźnika EEG (delta + theta/beta) w ciągu pierwszych 45 minut po zatruciu wykazuje bardzo znaczne jego zmniejszenie względem okresu poprzedzającego wstrzyknięcie somanu. Demonstruje to, zgodnie z danymi z literatury, nadpobudliwość na poziomie mózgu (Nagymajtenyi i wsp., Neurotox. Teratology, 1988, 10, 429-434).

Od 45 minut po zatruciu do końca zapisu EEG (5 godzin po zatruciu, okres P2)

Objawy kliniczne:

U 3 zwierząt które nie otrzymały cis-tienylocykloheksyloaminy przez wiele godzin utrzymywały się drżenia połączone z klonizmami, jak również zaburzenia rytmu oddechowego połączone ze złożoną nieregularnością ruchów brzucha. Ich powrót do stanu prawidłowego był bardzo powolny. Sześć godzin po zatruciu, tylko jedno z trzech zwierząt wykazywało odruchy kąsania i chwytania jak również zdolność wzrokową do podążania za ruchem. Podczas całego okresu P2 stwierdzano zaburzenia oddechowe połączone z nadmiernym wydzielaniem. Jedno ze zwierząt zmarło z powodu zespołu zaburzeń oddechowych 4 godziny po zatruciu.

U zwierząt, które otrzymały cis-tienylocykloheksyloaminę, 5 do 10 minut po dożylnym podaniu produktu obserwowano przerwanie klonizmów lub przełomów toniczno-klonicznych, jak również całkowity zanik zaburzeń oddechowych. Zwierzęta miały regularny oddech. Po początkowej fazie śpiączki, w czasie od 2 godzin do 2 godzin 30 min. po zatruciu, u 3 zwierząt które otrzymały cis-tienylo-cykloheksyloaminę powróciła zdolność do kąsania, chwytania i zdolność wzrokowa do podążania za ruchem. Żadne z trzech zwierząt leczonych cis-tienylocykloheksyloaminą nie zmarło podczas pierwszych 5 godzin po wstrzyknięciu somanu.

Aktywność EEG:

U zwierząt które nie otrzymały cis-tienylocykloheksyloaminy stwierdzano utrzymywanie się status epilepticus przez 2 godz. 30 min do 3 godz. po zatruciu. Następnie aktywność EEG zmniejszała się stopniowo z a) - przewagą względnej energii w niskich częstotliwościach (pasma delta) połączoną z b) - zmniejszeniem względnej energii w wysokich częstotliwościach (pasma beta). Wyliczenie wskaźnika EEG podczas okresu P2 wykazuje jego znaczny wzrost względem okresu poprzedzającego wstrzyknięcie somanu, zarówno w odprowadzeniach skroniowych jak i ciemieniowych. Ten wzrost wskaźnika wynikający ze wzrostu w odpowiednim paśmie delta i spadku w paśmie beta jest zapowiedzią następstw neuropatologicznych (Philipens i wsp., Pharmacol. Biochem. Behav., 1992, 42, 711-719).

PL 191 567 B1

U zwierząt które otrzymały cis-tienylocykloheksyloaminę stwierdzono, że status epilepticus zakończył się po 8 do 10 minutach po wstrzyknięciu dożylnym tego produktu. Zapis o wysokiej częstotliwości/wysokiej energii na około 1 godzinę zmieniał się na zapis fal wolnych (2-4 Hz) charakterystyczny dla cis-tienylocykloheksyloaminy. Następnie zapis EEG stopniowo powracał do normy bez nawrotu napadowej aktywności. Analiza pasma częstotliwości w czasie okresu P2 wykazuje rozkład energii w EEG równoważny zapisanemu w czasie poprzedzającym zatrucie. Wskaźnik EEG wyliczony w czasie tego okresu jest identyczny ze wskaźnikiem z okresu przed zatruciem.

Okres od pięciu godzin po zatruciu do uśmiercenia zwierząt: (3 tygodnie po doświadczeniu)

Dwa zwierzęta kontrolne, które przeżyły, po powrocie do swojej klatki powracały do zdrowia bardzo powoli. Jedno z dwóch zwierząt zmarło 48 godzin po doświadczeniu w stanie krańcowego wyczerpania (zwierzę nie było w stanie poruszać się i odżywiać). Jedyne zwierzę z grupy kontrolnej które przeżyło, od piątej godziny po zatruciu wykazywało znakomite cechy zdrowienia wykazując zarówno odruch oczny, chwytanie, kąsanie, chodzenie, wspinanie i odżywianie się.

U 3 zwierząt leczonych cis-tienylocykloheksyloaminą, całkowity kliniczny powrót do stanu prawidłowego był stwierdzany 5 godzin po zatruciu, za wyjątkiem zdolności do chodzenia i wspinania, które nie powróciły do normy aż do następnego dnia po doświadczeniu. Żadne z 3 zwierząt leczonych cis-tienylocykloheksyloaminą nie zmarło w czasie 3 tygodni obserwacji, a ich kliniczny powrót do zdrowia był całkowicie satysfakcjonujący.

Badanie histopatologiczne mózgu zwierząt, które przeżyły:

Badanie histopatologiczne mózgu jedynego zwierzęcia z grupy kontrolnej, które nie było leczone cis-tienylocykloheksyloaminą i które przeżyło, wykazało następstwa neuropatologiczne w obrębie hipokampa i kory czołowo-ciemieniowej. W obrębie hipokampa stwierdzono ogniska zmniejszonej liczby neuronów w obrębie warstwy piramidowej obszaru CA1 jak też ciężkie uszkodzenia w obrębie warstwy ziarnistej zakrętu zębatego. W obrębie kory czołowo-ciemieniowej stwierdzono rozrzedzenie neuronów w obrębie II-III warstwy.

U zwierząt leczonych cis-tienylocykloheksyloaminą nie stwierdzono zmian patologicznych.

Podsumowanie:

Patrz tabela poniżej.

	Przełomy toniczno-kloniczne	EEG	Zaburzenia oddechowe	Śpiączka	Kliniczny powrót do stanu prawidłowego	Przeżycie w czasie 48 godzin	Histologia po 3 tygodniach
Okres Pi Pierwsze 45 minut po zatruciu i wstrzyknięciu mieszaniny atropina/pralinoksym/diazepam	Gwałtowne, 3 do 4 min. po zatruciu	Stan padaczkowy 3-4 minuty po zatruciu Pasmo delta 4 Pasmo beta f Wskaźnik EEG β	Bardzo nasilona duszność połączona z nadmierną wydzieliną	5-8 min. po zatruciu u 5 zwierząt	Faktycznie nie istnieje
Okres P2 po 45 min. po zatruciu	Zwierzęta kontrolne	Utrzymujące się przez kilka godzin	Wznowienie stanu padaczkowego w czasie wychodzenia ze śpiączki na około 3 godziny a następnie zaburzony zapis Pasmo delta f Pasmo beta 4 Wskaźnik EEG ft	Utrzymujące się przez kilka godzin	Do 30 min. po zatruciu	Powrót odruchów i zdolności wzrokowej do podążania za ruchem bardzo powolny > 6 godzin	1/3	Uszkodzenia w hipokampie i korze czołowo-ciemieniowej
	Zwierzęta leczone cis-tienylocyklo- -heksylaminą	Ustają 5 do 10 minut po wstrzyknięciu cis-tienylo-cykloheksylaminy	Stan padaczkowy ustępuje w ciągu 10 minut. Fale wolne przez 1 godz. a następnie zapis EEG prawidłowy. Wskaźnik EEG prawidłowy.	Ustają 5 do 10 min. po wstrzyknięciu cis-tienylocyklo-heksylaminy	Do 30 min. po zatruciu	Powrót odruchów i zdolności wzrokowej do podążania za ruchem w czasie od 2 do 2 godz. 30 min. po zatruciu	3/3	Bez uszkodzeń

PL 191 567 B1

Wniosek:

W drugiej serii doświadczeń, przeprowadzonych w warunkach zbliżonych do rzeczywistej sytuacji, było możliwe wykazanie, że podanie cis-tienylocykloheksyloaminy wraz ze strzykawką do autoiniekcji,

a)- bardzo wyraźnie poprawia przeżycie zatrutych zwierząt

b)- ułatwia kliniczny powrót do zdrowia

c) - szybko normalizuje aktywność EEG

d)- całkowicie zapobiega pojawieniu się następstw neuropatologicznych.

Tak więc uzyskane przez nas wyniki wyraźnie demonstrują korzyści terapeutyczne związane z podaniem cis-tienylocykloheksyloaminy ciężko zatrutej osobie, która będzie jedynie w stanie podać sobie pojedynczą strzykawkę z trzema przedziałami, nawet jeśli podanie cis-tienylocykloheksyloaminy jest przeprowadzone po 45 minutach po doraźnym leczeniu.

Kompozycja:

Preparat do wstrzyknięć roztworu cis-tienylocykloheksyloaminy

- liofilizat cis-tienylocykloheksyloaminy 0,5 mg

- mannitol 25,0 mg

- chlorek sodu 85,5 mg

- woda do wstrzyknięć: q.s. 10,0 ml

Substancje ewentualnie łączone z tienylocykloheksyloaminą są stosowane w zwykle używanych w odpowiednich dziedzinach farmakologii postaciach.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Zastosowanie tienylocykloheksyloaminy o nazwie chemicznej 2-metylo-1-(1-piperydynylo)-1-(2-tienylo)cykloheksan, w czystej postaci racemicznej, diastereoizomerycznej lub enancjomerycznej, samodzielnie lub w połączeniu z innymi aktywnymi farmaceutycznie substancjami zdolnymi do ograniczania lub hamowania skutków spowodowanych produktami neurotoksycznymi lub zawierającymi neurotoksynę, do wytwarzania leku przeznaczonego do ograniczania lub hamowania skutków spowodowanych produktami neurotoksycznymi lub zawierającymi neurotoksynę, przy czym produkty neurotoksyczne stanowią związki fosforoorganiczne obecne w środkach owadobójczych lub pestycydach do użytku domowego lub przemysłowego oraz w gazach trujących, przeznaczonych do zastosowania w czasie działań wojennych.
2. Zastosowanie według zastrz. 1, znamienne tym, że produkty neurotoksyczne stanowią związki fosforoorganiczne obecne w gazach trujących.
3. Zastosowanie według zastrz. 1, znamienne tym, że tienylocykloheksyloamina jest połączona z co najmniej jedną substancją wybraną spośród substancji antycholinergicznych, przeciwdrgawkowych i substancji które reaktywują cholinoesterazy.
4. Zastosowanie według zastrz. 3, znamienne tym, że tienylocykloheksyloamina jest połączona z co najmniej jedną substancją antycholinergiczną, co najmniej jedną substancją przeciwdrgawkową i co najmniej jedną substancją, która reaktywuje cholinoesterazy.
5. Zastosowanie według zastrz. 3 albo 4, znamienne tym, że substancja antycholinergiczna jest wybrana z grupy obejmującej atropinę, skopolaminę, N-tlenek atropiny, diheksywerynę i metylosiarczan tiemonium.
6. Zastosowanie według zastrz. 3 albo 4, znamienne tym, że substancja przeciwdrgawkowa jest wybrana z grupy obejmującej: fenobarbital, primidon, benzodiazepiny, karbamazepinę, etosuksymid, fenytoinę, walproinian sodu, progabid, gabapentynę, wigabatrynę i loprazolam.
7. Zastosowanie według zastrz. 6, znamienne tym, że substancja przeciwdrgawkowa jest benzodiazepiną wybraną z grupy obejmującej klonazepam, klobazam, diazepam i prodiazepam.
8. Zastosowanie według zastrz. 3 albo 4, znamienne tym, że substancja która reaktywuje cholinoesterazy jest wybrana z grupy obejmującej: pralidoksym, obidoksym i chlorek azoksymu (HI-6).
9. Zastosowanie według zastrz. 1, znamienne tym, że tienylocykloheksyloamina jest połączona z odwracalnym inhibitorem cholinoesterazy przeznaczonym do podawania przed ekspozycją na produkty neurotoksyczne lub zawierające neurotoksynę.
10. Zastosowanie według zastrz. 9, znamienne tym, że, odwracalny inhibitor cholinoesterazy jest wybrany spośród pirydostygminy i fizostygminy.

PL 191 567 B1
11. Zastosowanie według zastrz. 1, znamienne tym, że tienylocykloheksyloamina w czystej postaci racemicznej, diastereoizomerycznej lub enancjomerycznej jest podawana w ciągu dwóch godzin, a korzystnie w ciągu jednej godziny po zatruciu produktami neurotoksycznymi lub zawierającymi neurotoksynę.
12. Zastosowanie według zastrz. 1, znamienne tym, że tienylocykloheksyloamina nie jest połączona z odwracalnym inhibitorem cholinoesterazy, przeznaczonym do podawania przed ekspozycją na produkty neurotoksyczne lub zawierające neurotoksynę.
13. Zastosowanie według zastrz. 12, znamienne tym, że tienylocykloheksyloamina w czystej postaci racemicznej, diastereoizomerycznej lub enancjomerycznej jest podawana w ciągu 60 minut po zatruciu produktami neurotoksycznymi lub zawierającymi neurotoksynę, korzystnie w ciągu 40 minut, bardziej korzystnie w ciągu 30 minut.
14. Zastosowanie według zastrz. 1, znamienne tym, że tienylocykloheksyloamina w czystej postaci racemicznej, diastereoizomerycznej lub enancjomerycznej jest podawana w ciągu 60 minut po zatruciu produktami neurotoksycznymi lub zawierającymi neurotoksynę, korzystnie w ciągu 40 minut, bardziej korzystnie w ciągu 30 minut.
15. Zastosowanie według zastrz. 1 albo 3, albo 4, albo 9, znamienne tym, że tienylocyklohek-syloamina jest w formie diastereoizomeru cis.
16. Produkt zawierający tienylocykloheksyloaminę w czystej postaci racemicznej, diastereoizomerycznej lub enancjomerycznej w połączeniu z innymi aktywnymi farmaceutycznie substancjami zdolnymi do ograniczania lub hamowania skutków spowodowanych produktami neurotoksycznymi lub zawierającymi neurotoksynę, przy czym produkty neurotoksyczne stanowią związki fosforoorganiczne obecne w środkach owadobójczych lub pestycydach do użytku domowego lub przemysłowego oraz w gazach trujących, przeznaczonych do zastosowania w czasie działań wojennych, do jednoczesnego lub osobnego, lub rozciągniętego w czasie zastosowania jako lek.
17. Produkt według zastrz. 16, znamienny tym, że zawiera tienylocykloheksyloaminę w połączeniu z co najmniej jedną substancją wybraną spośród substancji antycholinergicznych, przeciwdrgawkowych i substancji które reaktywują cholinoesterazy.
18. Produkt według zastrz. 17, znamienny tym, że zawiera tienylocykloheksyloaminę połączoną z co najmniej jedną substancją antycholinergiczną, co najmniej jedną substancją przeciwdrgawkową i co najmniej jedną substancją, która reaktywuje cholinoesterazy.
19. Produkt według zastrz. 17 albo 18, znamienny tym, że zawiera substancję antycholinergiczną wybraną z grupy obejmującej atropinę, skopolaminę, N-tlenek atropiny, diheksywerynę i metylosiarczan tiemonium.
20. Produkt według zastrz. 17 albo 18, znamienny tym, że zawiera substancję przeciwdrgawkową wybraną z grupy obejmującej: fenobarbital, primidon, karbamazepinę, etosuksymid, fenytoinę, walproinian sodu, progabid, gabapentynę, wigabatrynę, loprazolam i benzodiazepiny takie jak klonazepam, klobazam, diazepam i prodiazepam.
21. Produkt według zastrz. 17 albo 18, znamienny tym, że zawiera substancję reaktywującą cholinoesterazy wybraną z grupy obejmującej pralidoksym, obidoksym, chlorek azoksymu (HI-6).
22. Produkt według zastrz. 16, znamienny tym, że zawiera tienylocykloheksyloaminę połączoną z odwracalnym inhibitorem cholinoesterazy przeznaczonym do podawania przed ekspozycją na produkty neurotoksyczne lub zawierające neurotoksynę.
23. Produkt według zastrz. 22, znamienny tym, że zawiera odwracalny inhibitor cholinoesterazy wybrany spośród pirydostygminy i fizostygminy.
24. Produkt według zastrz. 16 albo 17, albo 18, albo 22, znamienny tym, że tienylocykloheksylo-amina jest w formie diastereoizomeru cis.