PL184325B1

PL184325B1 - Sposób odzyskiwania chloru ze strumienia chlorowodoru

Info

Publication number: PL184325B1
Application number: PL96325836A
Authority: PL
Inventors: Ronald G. Minet; Sidney M. Benson; Max K. Mortensen; Theodore T. Tsotsis
Original assignee: Univ Southern California
Priority date: 1995-09-21
Filing date: 1996-09-20
Publication date: 2002-10-31
Also published as: EP0851834A1; PT851834E; JPH11511433A; NO981288D0; EP0851834A4; NO981288L; DE69612009D1; EP0851834B1; ES2157010T3; AU7249096A; WO1997011026A1; DE69612009T2; PL325836A1; CA2232598A1; US5639436A

Abstract

1. Sposób odzyskiwania chloru ze strumienia chlorowodoru, w którym strumien chlorowodoru i gazu zawierajacego tlen poddaje sie reakcji w zlozu fluidalnym z katali- zatora nosnikowego zawierajacego tlenek miedziowy, znamienny tym, ze doprowadza sie strumien chlorowodoru i gazu zawierajacego tlen do reaktora chlorowania i do reaktora utleniania, majacych zloze fluidalne katalizatora nosnikowego zawierajacego tlenek mie- dziowy i chlorek miedziowy, poddaje sie ten strumien w reaktorze chlorowania, w tem- peraturze 150-220°C, egzotermicznej reakcji z czescia tlenku miedziowego zawartego w katalizatorze, odprowadza sie strumien produktów zawierajacy chlor, tlen, gazy obojet- ne i wode, przeprowadza sie katalizator nosnikowy, zawierajacy chlorek miedziowy, hy- droksychlorek miedziowy i resztkowy tlenek miedziowy, z reaktora chlorowania do reak- tora utleniania, w którym, w temperaturze 300-400°C, w zlozu fluidalnym, prowadzi sie egzotermiczna reakcje pomiedzy chlorkiem miedziowym i hydroksychlorkiem miedzio- wym, zawartymi w katalizatorze nosnikowym, a doprowadzanym strumieniem chlorowo- doru i gazu zawierajacego tlen, katalizator nosnikowy opuszczajacy reaktor utleniania przeprowadza sie do reaktora chlorowania, zas górny strumien zawierajacy chlor, nieprze- reagowany chlorowodór, gazy obojetne i resztkowy tlen odprowadza sie równiez do reak- tora chlorowania. PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest sposób odzyskiwania chloru ze strumienia chlorowodoru.

Chlorowodór jest produktem ubocznym wielu procesów chemicznych, obejmujących wytwarzanie pigmentu z dwutlenku tytanu, poliuretanów, epichlorohydryny, chlorku winylu, chlorków organicznych i wielu innych użytecznych i ekonomicznie ważnych substancji. Chlorowodór, będący produktem ubocznym, jest zwykle traktowany jako substancja trująca środowisko i musi być zbierany i usuwany przez sprzedawanie po obniżonej cenie lub przez neutralizowanie jakąś postacią wapna lub substancji kaustycznej, zaś produkt neutralizacji musi być usuwany na wysypisko.

Chlor, używany w podstawowym procesie chemicznym, zazwyczaj jest dostarczany z dużych urządzeń elektrochemicznych, dowożony koleją, samochodami ciężarowymi lub barkami.

184 325

Jest znany sposób odzyskiwania chloru ze strumienia chlorowodoru, w którym strumień chlorowodoru i gazu zawierającego tlen poddaje się reakcji w złożu fluidalnym z katalizatora na nośniku, zawierającego tlenek miedziowy.

Z opisu patentowego US nr 4 959 202 jest znany dwuetapowy sposób odzyskiwania chloru ze strumienia chlorowodoru, w którym stosuje się katalizator na nośniku, zawierający tlenki lub chlorki manganu. Pierwszy etap, reakcję chlorowania prowadzi się w temperaturze 250-350°C, natomiast drugi etap procesu, endotermiczną reakcję utleniania, prowadzi się w temperaturze 400-450°C. Reakcja utleniania wymaga doprowadzania znacznej ilości ciepła, częściowo ze źródła zewnętrznego. Można również stosować tlenki i chlorki żelaza.

Celem wynalazku jest opracowanie ekonomicznego i zdrowego dla środowiska sposobu odzyskiwania chloru ze strumienia chlorowodoru, w celu wytworzenia chloru do zawrócenia do obiegu do podstawowego procesu chemicznego. Sposób ten powinien być prowadzony w warunkach egzotermicznych i powinien umożliwić odzyskiwanie chloru przy kosztach będących znacznie poniżej kosztu świeżego chloru.

Sposób odzyskiwania chloru ze strumienia chlorowodoru, w którym strumień chlorowodoru i gazu zawierającego tlen poddaje się reakcji w złożu fluidalnym z katalizatora nośnikowego zawierającego tlenek miedziowy, według wynalazku charakteryzuje się tym, że doprowadza się strumień chlorowodoru i gazu zawierającego tlen do reaktora chlorowania i do reaktora utleniania, mających złoże fluidalne katalizatora nośnikowego zawierającego tlenek miedziowy i chlorek miedziowy, poddaje się ten strumień, w reaktorze chlorowania, w temperaturze 150-220°C, egzotermicznej reakcji z częścią tlenku miedziowego zawartego w katalizatorze, odprowadza się strumień produktów zawierający chlor, tlen, gazy obojętne i wodę, przeprowadza się katalizator nośnikowy, zawierający chlorek miedziowy, hydroksychlorek miedziowy i resztkowy tlenek miedziowy, z reaktora chlorowania do reaktora utleniania, w którym, w temperaturze 300-400°C, w złożu fluidalnym, prowadzi się egzotermiczną reakcję pomiędzy chlorkiem miedziowym i hydroksychlorkiem miedziowym, zawartymi w katalizatorze nośnikowym, a doprowadzanym strumieniem chlorowodoru i gazu zawierającego tlen, katalizator nośnikowy opuszczający reaktor utleniania przeprowadza się do reaktora chlorowania, zaś górny strumień zawierający chlor, nieprzereagowany chlorowodór, gazy obojętne i resztkowy tlen odprowadza się również do reaktora chlorowania.

Korzystnie, odprowadza się ciepło wytworzone w reakcjach egzotermicznych. W szczególności, odprowadzone ciepło wykorzystuje się do wytwarzania przegrzanej pary wodnej.

Korzystnie, oddziela się chlor ze strumienia produktów.

Stosuje się katalizator nośnikowy zawierający, korzystnie, nośnik wybrany z grupy złożonej z tlenku glinowego, zeolitu, krzemionki i sita molekularnego.

Ewentualnie odprowadza się ciepło ze strumienia produktów.

Korzystnie, reguluje się doprowadzanie chlorowodoru i tlenu do reaktorów.

Ze strumienia produktów i z górnego strumienia zawierającego chlor, nieprzereagowany chlorowodór, gazy obojętne i resztkowy tlen ewentualnie usuwa się, działaniem siły odśrodkowej w oddzielaczach cyklonowych, materiał drobnoziarnisty pochodzący ze złóż fluidalnych.

Sposób według wynalazku nie wymaga paliwa z zewnątrz, zapewnia natomiast, w obu etapach, wytwarzanie ciepła i ewentualnie pary wodnej pod wysokim ciśnieniem, o jakości wystarczającej do zasilania sprężarek tlenowych, sprężarek chłodniczych i do wytwarzania energii elektrycznej do ogólnych procesów.

Sposób według wynalazku został przedstawiony, w przykładach wykonania, z wykorzystaniem rysunków, na których: fig. 1 przedstawia schemat blokowy układu reaktorów, fig. 2 schemat technologiczny urządzenia do realizacji sposobu według wynalazku, fig. 3 - układ odwadniania strumienia produktów, a fig. 4 przedstawia schemat doświadczalnego urządzenia laboratoryjnego.

W sposobie według wynalazku zastosowano katalizator na nośniku, zawierający tlenek miedziowy i chlorek miedziowy, którymi nasycona jest masa nośnika, taka jak tlenek glinowy, dwutlenek krzemu, zeolit lub materiał sita molekularnego o takiej postaci, aby nadawał się do stosowania w wielostopniowym układzie ze złożem fluidalnym. W procesie mają miejsce następujące reakcje chemiczne:

184 325

-> Cl₂(g) + H₂O(g) (ogólna reakcja) — Cu(OH)Cl(s)

-> Cu₂0 Cl₂(s) + H₂O(g)

-> CuO(s) + CuCl₂(s)

-> CuCl(s) + l/2Cl₂(g)

-> CuCl₂(s) + CuO(s)

1) 2HCl(g) + l/20₂(g)

2) CuO(s) + HCl (g)

3) 2Cu(OH)Cl(s)

4) Cu₂OCl₂(s)

5) CuCl₂(s)

6) 2CuCl(s) + 1/2 0₂(g)

Na fig. 1 przedstawiono przykładowy schemat blokowy układu reaktorów, przy czym reaktor chlorowania pracuje w temperaturze 200°C, zaś reaktor utleniania pracuje w temperaturze 400°C. Do układu reaktorów doprowadza się strumień 1 chlorowodoru oraz gazu zawierającego tlen i azot. Produkty reakcji odprowadza się strumieniem 3, zawierającym chlor, a ponadto tlen, azot i wodę. Górny strumień 2, opuszczający reaktor utleniania, zwierający chlor, nieprzereagowany chlorowodór, azot, tlen i wodę wprowadza się do reaktora chlorowania. Strumień A jest strumieniem katalizatora nośnikowego, zawierającym tlenek miedziowy i chlorek miedziowy, zaś strumień B jest strumieniem katalizatora nośnikowego zawierającym chlorek miedziowy, hydroksychlorek miedziowy oraz resztkowy tlenek miedziowy. W tabeli 1 zamieszczono bilans materiałowy procesu przebiegającego w tym układzie reaktorów, odniesiony do natężenia przepływu strumienia chlorowodoru wynoszącego 1000 kg/h.

Tabela 1

Składnik	Zasilanie kg/h	Strumień A*	Wyprowadzanie kg/h	Strumień B*	Produkt kg/h
HCl	1000		399	399
o₂	440	220	220		220
n₂	44		44		44
Cl2			974		974
h₂o			246		246
Razem	1484		1883		1484

♦Reprezentuje zawartość składnika przenoszonego przez katalizator w postaci stałej.

Wyżej podane reakcje zachodzą w następujących etapach:

Etap 1

Strumień 10 tlenu, powietrza i chlorowodoru bezwodnego albo zawierającego wodę i zanieczyszczenia procesu, które mogą być obecne, wprowadza się do reaktora chlorowania 11 poprzez złoże fluidalne 12 katalizatora na nośniku, złożonego z tlenków miedzi i chlorków miedzi z chlorkami sodu, osadzonych na odpowiednim nośniku w stosunku molowym 1:1. Jedynie chlorowodór reaguje z materiałem katalitycznym tworząc tlenochlorek miedziowy i inne kompleksowe związki miedzi. Reakcje 2, 3 i 4 tworzenia kompleksowych chlorków zachodzą w temperaturze utrzymywanej w zakresie 150-220°C, dzięki zastosowaniu układu 13 przenoszenia ciepła wewnątrz złoża 12, który to układ odprowadza egzotermiczne ciepło reakcji poprzez, korzystnie, wymiennik ciepła 14 wytwarzający parę 14a, aby polepszyć opłacalność procesu. Płyn przenoszący ciepło, używany w układzie 13 i wymienniku ciepła 14, jest zazwyczaj wodą do zasilania kotła, mającą żądaną czystość i ciśnienie.

Chlorowany katalizator na nośniku nieprzerwanie wyprowadza się, w postaci cząstkowej, przewodem 40, z reaktora chlorowania 11 i doprowadza się do złoża fluidalnego 15 w reaktorze utleniania 16, gdzie przebiega etap 2.

Para wodna może być usuwana, gdy gazy przechodzą pomiędzy tymi dwoma reaktorami, jednakże usuwanie to nie jest niezbędne, by proces przebiegał prawidłowo.

184 325

Etap 2

Strumień lOa tlenu, powietrza i chlorowodoru, bezwodnego albo zawierającego wodę i zanieczyszczenia procesu, doprowadza się do reaktora utleniania 16, poprzez złoże fluidalne 15 i przeprowadza się reakcje 2-6, w celu przetworzenia kompleksowych chlorków w tlenek miedziowy i chlorek miedziowy oraz uwolnienia gazowego chloru. Złoże fluidalne 15 w reaktorze utleniania 16 przedmuchuje się gazową mieszaniną lOa HC1 i tlenu oraz azotu w zakresie od 100% tlenu do 20% tlenu, doprowadzanego do reaktora w miejscu 17. Temperaturę reaktora utleniania 16 utrzymuje się w zakresie 300-400°C, za pomocą odprowadzania wytwarzanego egzotermicznie ciepła poprzez układ wymiennika ciepła 19 w złożu fluidalnym 15. Wymiana ciepła odbywa się w wymienniku 60, a para wodna jest odprowadzana przewodem 61. Płyn przenoszący ciepło, używany w wymiennikach 19 i 60, jest zazwyczaj wodą do zasilania kotła, mającą żądaną czystość i ciśnienie.

Skład gazu i katalizatora oraz temperatura w reaktorze utleniania 16 powodują ograniczoną przemianę w stanie równowagi chemicznej przez utlenianie chlorowodoru do chloru z pozostawieniem znacznej ilości chlorowodoru, który trzeba usuwać, aby polepszyć całkowitą przemianę doprowadzanego chlorowodoru w chlor i uniknąć zanieczyszczenia chloru jako produktu.

Usuwanie to przeprowadzane jest w etapie 3, gdzie odbywa się, przewodem 70, zawracanie do obiegu strumienia gazowego, zawierającego chlorowodór, do reaktora chlorowania 11. Ciągły strumień katalizatora na nośniku, zawierającego tlenek miedziowy i kompleksowe chlorki miedzi, jest odprowadzany przewodem 41 i zawracany do złoża 12 w reaktorze chlorowania 11.

Etap 3

Cały strumień gorącego gazu z reaktora utleniania 16, zawierający chlor, tlen, azot i nie przetworzony chlorowodór, jest zawracany do obiegu do reaktora chlorowania 11 i złoża fluidalnego 12, gdzie zawarty w nim chlorowodór reaguje z tlenkiem miedziowym zawróconym do obiegu z reaktora utleniania 16 poprzez przewód 41. W warunkach temperatury wybranych dla złoża fluidalnego 12, 150-220°C, reaguje tylko chlorowodór, a tlen, azot, woda i chlor przechodzą bez żadnej zmiany. Należy zauważyć, że reaktor chlorowania 11 i reaktor utleniania 16 są wyposażone w wewnętrzne odpylacze cyklonowe 21 i 22 dla usuwania katalitycznego pyłu z wyprowadzanych gazów i zawracania tego pyłu do złóż fluidalnych.

Etap 4

Gazy odlotowe, opuszczające reaktor chlorowania 11 przewodem 23, złożone z chloru, wody, tlenu i azotu, są wyprowadzane do chłodnicy 89 i schładzacza 89a oraz do odwadniacza 50, w celu usunięcia wody, do schładzacza 51 i do układu usuwania chloru w miejscu 52 oraz gazowego chloru jako produktu w przewodzie 53 i ciekłego chloru w przewodzie 54. Przy działaniu w opisany sposób ponad 99% chlorowodoru 10 i 10a doprowadzanego do układu odzyskiwane jest jako chlorowy produkt przewodami 53 i 54, w postaci gazowej lub ciekłej, jak opisano w etapie 5.

Etap 5

Gazy opuszczające reaktor 11 chlorowania przechodzą przez chłodnicę 89 i schładzacz 89a, by obniżyć poziom temperatury przed wejściem do dehydratora 50, gdzie zastosowano system odzyskiwania z wielopunktowym kontaktem ze stałymi adsorbentami lub do dehydratorów 91 z ciekłym absorbentem, zależnie od tego, co zostanie wybrane w konkretnym przypadku. Aktywne dehydratory usuwają wodę z gazów niosących chlor, tlen i azot do późniejszego usunięcia z układu 92 z wykorzystaniem odpowiednich środków odzyskiwania ciepła 90. Schemat z fig. 3 ma jedynie ilustrować możliwy regeneracyjny układ odwadniania, który mógłby wykorzystywać parę wodną 14a wytwarzaną w częściach odzyskiwania ciepła reaktora chlorowania 11.

Jak pokazano na fig. 3, gazowy produkt 23 z sekcji katalitycznej wchodzi do układu 50 odwadniania poprzez rozgałęźny przewód zaworowy, który kieruje przepływ albo przez odwadmacz 91, albo przez oddzielacz wody 92, przez właściwe ustawienie automatycznych zaworów A, B, C, D, E, F, G i H, z przechodzeniem kolejno przez jeden lub inny ze zbiorników. Odwodniony gaz z 91 lub 92 przechodzi przez dodatkowy schładzacz 51. Woda usuwana z gazu jest

184 325 zatrzymywana w wielostopniowych materiałach adsorpcyjnych lub absorpcyjnych aż do regeneracji przez kontakt z ogrzanym gazem obojętnym przepuszczanym kolejno przez dwa zbiorniki w celu usunięcia wody przez wypuszczenie do środowiska i pozbycie się.

Schłodzony, odwodniony gaz 24 przechodzi przez schładzacz 51 i wchodzi do absorbera 52 chloru w miejscu 25, gdzie na skutek kontaktu z selektywnym rozpuszczalnikiem następuje absorpcja chloru w wieloetapowym układzie kontaktowym.

Gaz pozbawiony chloru, złożony zasadniczo z azotu i resztkowego tlenu, przechodzi przez złoża zabezpieczające 81 i 82 w celu przeprowadzenia adsorpcji śladowych ilości chloru, które są później usuwane. Gaz wyprowadzany ze złoża zabezpieczającego może być odprowadzany do atmosfery lub zawracany do obiegu, w celu wykorzystania pozostałego tlenu, jeżeli w procesie użyty był tlen o wysokiej czystości.

Z dna absorbera 52 rozpuszczalnik zawierający chlor jest pompowany pompą 82 poprzez wymiennik ciepła 83 i doprowadzany do oddzielacza 84, gdzie chlor jest oddzielany przez podwyższenie temperatury rozpuszczalnika za pomocą reboilera 85 ogrzewanego parą wodną Pozbawiony chloru rozpuszczalnik przepływa z dna oddzielacza i przechodzi przez wymiennik ciepła 83 z powrotem do absorbera 52 chloru w sposób ciągły. Chlor usunięty z rozpuszczalnika w oddzielaczu przepływa przewodem 55 do schładzacza 86, gdzie częściowo skroplona ciecz jest oddzielana w zbiorniku skroplin 87 i jest pompowana pompą 88 z powrotem do oddzielacza 84 wraz z częścią ciekłego chloru przepływającego do zbiornika produktu przewodem 54. Nieskroplony, gazowy chlor przewodem 53 jest odprowadzany w celu zawrócenia go do początkowego urządzenia zużywającego chlor, które wytwarzało chlorowodór, albo do alternatywnego wykorzystania chemicznego.

Ponieważ zarówno jednostopniowy etap utleniania jak i etapy chlorowania są egzotermiczne, nie jest wymagane żadne zewnętrzne źródło ciepła, przez co oszczędza się znaczne ilości paliwa i nakłady inwestycyjne. Ciepło dostępne z reaktorów zazwyczaj powoduje wymuszony przepływ energii w postaci przegrzanej pary wodnej pod wysokim ciśnieniem, która może być wykorzystywana do napędzania sprężarek i do wytwarzania energii elektrycznej potrzebnej dla pomp i innych układów, co powoduje ogólne zmniejszenie kosztów eksploatacyjnych.

W tabeli 2 przedstawiono wskaźniki ekonomiczne procesu prowadzonego sposobem według wynalazku, dla urządzenia przetwarzającego 60000 ton rocznie bezwodnego chlorowodoru. Koszty eksploatacyjne określono przyjmując zerową wartość chlorowodoru doprowadzanego jako produkt uboczny.

Tabela 2

Inwestycja urządzenia	min USD
Sekcja nośnika katalitycznego	5,0
Odzyskiwanie chloru	2,5
Wytwarzanie pary wodnej w celu odzyskiwania ciepła odpadowego	2,0
Różne	3,0
Razem wewnętrzne koszty graniczne bateni	12,5

Koszty eksploatacyjne	USD na tonę Cl₂ stanowiącego produkt
1	2
Koszty kapitałowe przy 20%	42
Zasilanie (opal, energia, tlen)	16
Środki chemiczne i katalizatory	4

184 325

c.d. tabeli 2

1	2
Robocizna i koszty ogólne	6
Konserwacja przy 5% kapitału	10
Razem koszt wytwarzania	78

Koszt odzyskiwania chloru wynosi 78 USD na tonę Cl₂ (dane z 1995 r.), przy cenie sprzedaży chloru na rynku wynoszącej 230 USD na tonę.

Figura 4 przedstawia schemat doświadczalnego urządzenia laboratoryjnego o wydajności 4 kg/h chloru. Urządzenie jest połączone z wyposażeniem umożliwiającym analizę gazów wlotowych i wylotowych.

Urządzenie jest złożone z dwóch reaktorów kwarcowych 300 i 301 25 mm połączonych z rurami transportowymi 302 i 303 z przepływem do góry, do przemieszczania katalizatora zeo litowego pomiędzy etapem utleniania wtemperaturze 400°C w reaktorze 301 a etapem chlorowania w temperaturze 200°C w reaktorze 300. Każdy reaktor jest zasilany regulowanym strumieniem chlorowodoru, tlenu i azotu (przewody 304 i 305). Temperatura jest utrzymywana na żądanym poziomie przez elektryczne taśmy grzejne 306 i 307 o kontrolowanej temperaturze. Przepływ katalizatora pomiędzy reaktorami powodowany jest przez wprowadzanie azotu w wielu punktach przewodami 308 i 309 w rury transportowe. Gazy wypływające przewodami 310 i 311 z reaktorów 300 i 301 przechodzą przez odpylające zbiorniki 312 i 313 i dalej przewodami 313 i 314 są przesyłane do analizy chlorowodoru i chloru oraz do kołpaka odpowietrzającego w celu usunięcia. Do każdego reaktora dopływ gazu doprowadzany jest z całkowitym natężeniem przepływu rzędu 500 ml/min. Zazwyczaj stosuje się natężenia przepływu cyrkulacji ciał stałych 5-20 g/min.

Otrzymane dane doświadczalne przedstawiono w tabeli 3.

Tabela 3 Reaktor chlorowania

Temperatura °C	200	200	200
Przepływ azotu, ml/min	450	450	450
Przepływ tlenu, ml/min	85	85	85
Przepływ HCl, ml/min	70	70	70
Wypływ HCl, ml/min	0	0	0
% odzyskiwania HCl	100	100	100

Reaktor utleniania

Temperatura °C	400	400	400
Czas próbkowania, mm	30	30	30
Przepływ HCl, ml/min	150	150	150
Przepływ tlenu, ml/min	75	100	150
Przepływ azotu, ml/mrn	325	300	250
Wypływ chloru, mole	0,11	0,12	0,12
Wypływ HCl, mole	0,091	0,082	0,065

184 325

% odzyskiwania HC1	71	75	79
Razem moli HC1	0,311	0,322	0,305
Wypływ HC1, ml/min	68	61	48,5

Sposób według wynalazku zapewnia zasadniczo 100% przemiany chlorowodoru w chlor. Chlor, będący produktem, może być wytwarzany jako strumień cieczy lub gazu o czystości ponad 99%. Nie są wytwarzane żadne toksyczne łub szkodliwe strumienie materiałów, które byłyby wypuszczane do atmosfery lub usuwane do wód gruntowych. Wymagania energetyczne są mniejsze niż 30% energii potrzebnej w standardowym procesie elektrochemicznym, jak również znacznie mniejsze niż zużycie w znanych sposobach odzyskiwania chloru.

184 325

Fig. 4

Fig. 1

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz.

Cena 2,00 zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Sposób odzyskiwania chloru ze strumienia chlorowodoru, w którym strumień chlorowodoru i gazu zawierającego tlen poddaje się reakcji w złożu fluidalnym z katalizatora nośnikowego zawierającego tlenek miedziowy, znamienny tym, że doprowadza się strumień chlorowodoru i gazu zawierającego tlen do reaktora chlorowania i do reaktora utleniania, mających złoże fluidalne katalizatora nośnikowego zawierającego tlenek miedziowy i chlorek miedziowy, poddaje się ten strumień w reaktorze chlorowania, w temperaturze 150-220°C, egzotermicznej reakcji z częścią tlenku miedziowego zawartego w katalizatorze, odprowadza się strumień produktów zawierający chlor, tlen, gazy obojętne i wodę, przeprowadza się katalizator nośnikowy, zawierający chlorek miedziowy, hydroksychlorek miedziowy i resztkowy tlenek miedziowy, z reaktora chlorowania do reaktora utleniania, w którym, w temperaturze 300-400°C, w złożu fluidalnym, prowadzi się egzotermiczną reakcję pomiędzy chlorkiem miedziowym i hydroksychlorkiem miedziowym, zawartymi w katalizatorze nośnikowym, a doprowadzanym strumieniem chlorowodoru i gazu zawierającego tlen, katalizator nośnikowy opuszczający reaktor utleniania przeprowadza się do reaktora chlorowania, zaś górny strumień zawierający chlor, nieprzereagowany chlorowodór, gazy obojętne i resztkowy tlen odprowadza się również do reaktora chlorowania.
2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że odprowadza się ciepło wytworzone w reakcjach egzotermicznych.
3. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że odprowadzone ciepło wykorzystuje się do wytwarzania przegrzanej pary wodnej.
4. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że oddziela się chlor ze strumienia produktów.
5. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że stosuje się katalizator nośnikowy zawierający nośnik wybrany z grupy złożonej z tlenku glinowego, zeolitu, krzemionki i sita molekularnego.
6. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że odprowadza się ciepło ze strumienia produktów.
7. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że reguluje się doprowadzanie chlorowodoru i tlenu do reaktorów.
8. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że ze strumienia produktów i z górnego strumienia zawierającego chlor, nieprzereagowany chlorowodór, gazy obojętne i resztkowy tlen usuwa się, działaniem siły odśrodkowej w oddzielaczach cyklonowych, materiał drobnoziarnisty pochodzący ze złóż fluidalnych.