PL181295B1 - Sposób otrzymywania konidiów powietrznych grzybów strzępkowych i/lub enzymów - Google Patents

Abstract

1. Sposób otrzymywania konidiówpowietrznych grzybów strzępkowych, w którymkultury grzybni wprowadza się na powierzchnię stałego nośnika nawilżonego pożywką organiczno-mineralną i w trakcie hodowli złoże napowietrza się, a po zakończeniu zarodnikowania oddziela się spory odpodłoża znamienny tym, że z inertnego nośnika o strukturze porowatej i powierzchni charakteryzującej się znaczną przyczepnością, korzystnie stanowiącego materiał nieorganiczny, tworzy się złoże głębokie, po czym na powierzchnię nośnika wprowadza się kultury grzybni, a po zakończeniu fazy wzrostu grzybni, wymusza się intensywne zarodnikowanie w drodze zwiększania ciśnienia osmotycznego w warstwie pożywki i/lub zmiany składu pożywki, zaś po zakończeniu fazy zarodnikowania wydziela się ze złoża spory i złoże ponownie nawilża się po czym prowadzi się kolejny proces wytwarzania konidiów.

Description

Przedmiotem wynalazku jest sposób otrzymywania konidiów powietrznych grzybów strzępkowych i/lub enzymów poprzez hodowlę grzybów na stałym nośniku.

Spory grzybów strzępkowych są przedmiotem coraz większego zainteresowania przemysłu biotechnologicznego. Wynika to z nowych kierunków zastosowań tych spor takich jak np. wykorzystanie spor grzybowych w procesach biotransformacji, przy produkcji związków zapachowych dla przemysłu spożywczego, przy produkcji steroidów, flawonidów i antybiotyków dla przemysłu farmaceutycznego, zastosowanie spor grzybów entomopatogennych jako podstawy do produkcji preparatów bioinsektycydowych i biopestycydowych, oraz jako materiału posiewowego, tzw. kultury starterowej do inokulo wania masy serowarskiej itp. Grzyby strzępkowe mogą tworzyć dwa typy zarodników: blastospory, uzyskiwane głównie w hodowlach na pożywkach ciekłych i konidia (spory powietrzne) otrzymywane w zasadzie w hodowli powierzchniowej przy czym każde z tych spor charakteryzują się innymi właściwościami. Spory w postaci konidiów powietrznych, ze względu na swe cechy technologiczne, są szczególnie przydatne dla wytwarzania preparatów bioinsektycydowych, oraz preparatów do inokulowania mas serowarskich. W literaturze opisanych jest wiele sposobów otrzymywania konidiów powietrznych w drodze hodowli na pożywkach, które generalnie podzielić można na hodowle wgłębne i hodowle powierzchniowe. Z opisu patentu czeskiego nr 105414 oraz opisu patentów ZSRR nr 301142 i 313531 znane są sposoby hodowli wgłębnej konidiów, w których wprowadza się materiał hodowlany do pożywek ciekłych zawierających rozpuszczalne składniki węglowodanowe i mineralne, po czym poddaje się go mieszaniu i napowietrzaniu, a po zakończeniu procesu sporulacji grzybnię i konidia oddziela się od płynu hodowlanego przez filtrację lub wirowanie.

W opisie patentu USA nr 3073749 ujawniona jest metoda produkcji zarodników mikroorganizmów entomopatogennych w podłożu półpłynnym składającym się z mieszaniny otrąb pszennych, perlitu, wody, mąki sojowej, dekstrozy, wapna i odpowiednich soli mineralnych. Podłoże jest napowietrzane powietrzem o wilgotności 95-99,99%. Końcowy produkt jest suszony, mielony i proszkowany. Znany jest także sposób otrzymywania konidiów metodą hodowli powierzchniowej w warstwie substratów stałych takich jak np. nawilżone otręby pszenne, mokre ziarna zbóż i inne. W tej metodzie hodowli po zakończeniu zarodnikowania konidia wymywa się z pożywki przez ekstrakcję wodną, zwykle połączoną z mieszaniem zawiesiny, a następnie oddziela się je na drodze wielostopniowej filtracji lub wirowania. Odseparowane konidia są albo suszone, albo zagęszczane do postaci syropu lub pasty, albo przechowywane w niskich temperaturach. Sposób taki ujawniony jest na przykład w publikacji E. Muller - i A. Samsinakova „Zur Massenkultur des insektenpathogenen Pilzes Beauveria bassiana ” (Vuill. Ezperientia 26:1400, 1970), zgodnie z którym zarodniki hoduje się na podłożu o konsystencji pasty, którego główny składnik stanowią kiełki pszenne.

W sposobie według wynalazku wykorzystano znaną technologię, w której kultury grzybni wprowadza się na powierzchnię stałego nośnika nawilżonego pożywką organiczno-mineralną i w trakcie hodowli złoże napowietrza się, a po zakończeniu zarodnikowania oddziela się spory od podłoża.

Zgodnie z wynalazkiem z inertnego nośnika o strukturze porowatej i powierzchni charakteryzującej się znaczną przyczepnością, korzystnie stanowiącego materiał nieorganiczny, tworzy się złoże głębokie po czym na powierzchnię nawilżonego pożywką nośnika wprowadza się kulturę grzybni. Jako nośnik stosuje się poliuretan, najkorzystniej w postaci kulistych lub nieforemnych bryłek o średnicy nie mniejszej niż 0,5 cm albo szkło spiekane o dowolnych profilach geometrycznych. Po zakończeniu fazy wzrostu grzybni, wymusza się intensywne zarodnikowanie albo w drodze redukcji aktywności wody, głównie poprzez zwiększanie ciśnienia osmotycznego w warstwie pożywki otaczającej bryłkę nośnika, albo przez zmianę składu pożywki, zwłaszcza przez zmianę w pożywce proporcji cukru i azotu.

Zwiększenie ciśnienia osmotycznego uzyskuje się poprzez wprowadzenie do pożywki substancji podnoszących jej ciśnienie osmo tyczne, najkorzystniej cukrów i soli mineralnych lub obu tych składników łącznie. Ciśnienie osmotyczne można też zwiększyć poprzez przepuszczanie przez złoże powietrza o wilgotności względnej pozwalającej na uzyskanie w złożu optymal

181 295 nej dla zarodnikowania aktywności wody i utrzymania jej na tym poziomie przez kilka godzin dzięki czemu następuje powolne suszenie złoża i tym samym zagęszczenie składników pożywki zaadsorbowanej na nośniku lub pożywki znajdującej się w jego cząstkach. Zmianę proporcji między cukrami i azotami w pożywce uzyskuje się przez zmniejszenie zawartości źródła azotu i/lub korzystniej zwiększenie stężenia cukrów gdyż uzyskuje się wówczas jednocześnie efekt zmiany aktywności wody i efekt zmiany składu pożywki. Po zakończeniu fazy zarodnikowania grzybni prowadzi się proces oddzielania spor od nośnika albo w drodze separacji powietrznej, albo separacj i wodnej. W pierwszym wariancie przez warstwę nośnika przepuszcza się strumień powietrza z szybkościąwymuszającąfluidyzację złoża. Odrywane spory sąporywane przez strumień powietrza, a następnie odzyskiwane bądź przez przepuszczanie powietrza z zarodnikami przez płuczkę wodną, bądź przez natrysk rozpylonych kropelek wody adsorbujących spory. Spory separuje się z fazy wodnej jedną ze znanych metod takich jak wirowanie, filtracja, separacja w hydrocyklonach itp. Przy zastosowaniu wodnej separacji konidiów złoże nośnika zawierające spory grzybowe zalewa się wodą lub wodnym roztworem detergentu, a następnie fazę ciekłą wprowadza się w ruch burzliwy w drodze intensywnego napowietrzania złoża i/lub wprowadzenia w ruch zbiornika zawierającego złoże. Zarodniki oddziela się z uzyskanej zawiesiny jedną ze znanych metod np. filtrację, wirowanie lub sedymentację. Pożywkę ciekłąpo spłynięciu przez warstwę złoża hodowlanego zawraca się w całości lub częściowo do ponownego spryskania warstwy złoża.

W odmianie wynalazku dla zwiększenia opłacalności procesu, po zakończeniu fazy wzrostu grzybni wprowadza się do pożywki płynnej, natryskiwanej na usypane złoże nośnika, właściwy dla hodowanego grzyba induktor syntezy enzymów, najlepiej w postaci rozpuszczalnej. Induktor wywołuje indukcję systemu enzymów przez hodowany grzyb dzięki czemu w procesie hodowli konidiów otrzymuje się równocześnie enzymy, które separuje się z pożywki w znany sposób np. w drodze ultrafiltracji membranowej.

Zaletą wynalazku jest to, że łączy zalety hodowli wgłębnej i powierzchniowej. Prowadzenie hodowli powierzchniowej w złożu wgłębnym, pozwala uzyskiwać większą ilość materiału hodowlanego w jednej operacji roboczej przy zachowaniu wszystkich zalet hodowli powierzchniowej, gdyż wzrost grzybni odbywa się w cienkiej błonie otaczającej cząstki nośnika. Metoda hodowli według wynalazku przyspiesza proces zarodnikowania i umożliwia synchronizację tego procesu poprzez szybką zmianę aktywności wody w fazie ciekłej otaczającej bryłki nośnika. Dalszą zaletą metody jest to, że wykorzystuje wielokrotnie to samo podłoże i tę samą pożywkę mineralnoorganiczną dzięki czemu wyeliminowany zostaje uciążliwy w dotychczasowych metodach problem likwidacji odpadów stałych. Odmiana wynalazku umożliwia uzyskanie w jednej hodowli konidiów i enzymów co znacznie podnosi ekonomiczną wartość metody.

Wynalazek opisany jest szczegółowo w poniższych przykładach realizacji, które nie ograniczają zakresu jego zastosowania.

Przykład I

Z kulek poliuretanu o średnicy średnio 0,7 cm usypano w bioreaktorze kolumnowym z perforowanym dnem złoże głębokie o grubości 150 cm, które przez 3 godziny poddano sterylizacji parą wodną.

Materiał posiewowy grzyba Trichoderma viride lub Trichoderma harzianum uzyskano w hodowli wgłębnej na pożywce o następującym składzie w g/1: glukoza 5,0; serwatka 35,0; fosforan jednopotasowy 3,0 oraz siarczan amonu 10,0. Hodowlę prowadzono przy napowietrzaniu pożywki z szybkością? v/vm w temp. 28°C przy pH 4,5 przez okres 7 dni. Mycelium łącznie ze sporami zhomogenizowano przez szybkie mieszanie pożywki w bioreaktorze, odwirowano, zawieszono w świeżej pożywce i przepompowano do bioreaktora kolumnowego, nanosząc homogennąmasę na bryłki nośnika poliuretanowego poprzez rozprysk płynu na górną powierzchnię złoża. Hodowlę grzyba na nośniku prowadzono w temp. 30°C spryskując złoże pożywką Czapek-Doxa i utrzymując pH na poziomie 5,5. Aktywność wody w podłożu w trakcie wzrostu grzybni utrzymywano na poziomie 0,99. Przez pierwsze dwie doby hodowli złoże spryskiwano niewielką ilością pożywki i 2-3 razy na dobę lekko przedmuchiwano, zawsze w trakcie spryski

181 295 wania, dzięki czemu grzybnia przyczepiała się skutecznie do kulek nośnika. Po tym okresie rozpoczęto systematyczne spryskiwanie złoża świeżąpożywką co godzinę przez 10 minut, z szybkością 0,01 1/1 x Ih. oraz przedmuchiwano złoże sterylnym powietrzem nasyconym parą wodną. Po 10 dniach w celu przyspieszenia zarodnikowania grzybni podłoże spryskano pożywką o podniesionej zawartości sacharozy i stężeniu rosnącym stopniowo do 360 g/1 przy jednoczesnym, szybkim zmniejszeniu stężenia azotanu sodu do 0,1 g/1. Po uzyskaniu silnego zarodnikowania złoże nośnika przedmuchano w ciągu 20 minut suchym powietrzem z szybkością 1 -3 m/sek. wprowadzając warstwę złoża w stan fluidalny i uzyskując w ten sposób silnie pylenie konidiów, które wraz z powietrzem wyprowadzone zostały z bioreaktora do płuczki wodnej, gdzie były „wbijane” w powierzchnię wody. Następnie konidia odwirowano i przechowywano w postaci zawiesiny wodnej w temperaturze 18°C. Pozbawione konidiów złoże ponownie spryskano świeżą pożywką sporządzoną w pierwszym okresie z filtratu po oddzieleniu enzymów, zawierającego duże ilości sacharozy, a po wyczerpaniu tej pożywki stosowano klasyczną pożywkę Czapek-Doxa powtarzając cały proces. Otrzymane konidia wykorzystane zostały do produkcji preparatów biopestycydowych. Na skutek prowadzenia hodowli powierzchniowej w złożu głębokim otrzymano 5 razy więcej konidiów niż gdyby hodowla prowadzona była tradycyjnąmetodąpowierzchniową. Możliwość ponownego wykorzystania złoża wyeliminowała problem powstania uciążliwego do zniszczenia odpadu produkcyjnego.

Przykład II

Postępowano analogicznie jak w przykładzie I z tym, że do pożywki którą spryskiwano złoże wprowadzono 0,5% laktozy. Zużyta pożywka była filtrowana na ultrafiltrze, przy zastosowaniu membrany o punkcie odcięcia 10 kDa, skutkiem czego separowano enzymy celulolityczne wytworzone przez grzybnię. Enzymy te zbierano w retentacie i proces ultrafiltracji prowadzono do momentu uzyskania gęstości 15% s.m. Następnie zagęszczony roztwór enzymatyczny poddawano dalszemu zagęszczaniu do 30% s.m. w wyparce próżniowej cienkowarstwowej, stosując temperaturę nie przekraczającą 40°C. Uzyskany syrop enzymatyczny stabilizowano jedną ze znanych metod i wykorzystywano do celów paszowych dla zwiększenia strawności błonnika. Proces wytwarzania konidiów prowadzono jak w przykładzie I. Spory zebrane w formie gęstej suspensji zawierającej 10¹² spor/ml wykorzystywano jako biopestycydy do zwalczania chorób roślin poprzez oprysk plantacji zawiesiną spor.

Przykład III

W bioreaktorze kolumnowym z perforowanym dnem usypano 30 cm warstwę szkła spiekanego, na którą naniesiono warstwę kształtek plastikowych o grubości 10 cm i ponownie 20 cm warstwę szkła tworząc złoże hodowlane dla hodowli spor grzyba Penicillium rouąeforti. Materiał posiewowy grzyba dla szczepienia nośnika uzyskano zmywając spory z powierzchni pożywki stałej Sabouraud (2% agraru), porośniętej zarodnikującą grzybnią uzyskaną w hodowlach w butlach Roux. Hodowlę tę prowadzono przez 10 dni w temp. 30°C. Zawiesina spor i grzybni, po rozcieńczeniu pożywką hodowlaną została następnie wykorzystana do zaszczepienia złoża hodowlanego.

Po naniesieniu zawiesiny spor na górną warstwę nośnika rozpoczęto hodowlę natryskując na złoże pożywkę o składzie (g/1): sacharoza 40,0; ekstrakt drożdżowy 30,0; NaNO₃ 2,5; KCł 1,5; MgSO₄1,2; FeSO₄ 0,12; olej sojowy 0,05; hydrolizat kazeiny 1,0 oraz baktopepton 1,0. W zastosowanej pożywce olej sojowy pełnił rolę induktora produkcji lipaz, a hydrolizat kazeiny rolę induktora enzymów proteolitycznych. Natrysk świeżej pożywki prowadzono do momentu zaobserwowania widocznego wycieku nadmiaru pożywki na całym przekroju złoża. W tym momencie natrysk pożywki przerwano i prowadzono hodowlę stacjonarną przez trzy doby przepuszczając okresowo przez złoże powietrze o temperaturze 32°C, nasycone parą wodną. Po stwierdzeniu rozwoju strzępków grzybni na powierzchni bryłek nośnika rozpoczęto ciągłe zraszanie złoża świeżą pożywką z szybkością 0,01 l/lxh. Jednocześnie rozpoczęto napowietrzanie złoża sterylnym powietrzem bez regulacji jego wilgotności względnej, z szybkością 20 l/lxh. Hodowlę prowadzono pięć dni po czym dokonano indukcji zarodnikowania. Indukcję tę uzyskano stosując przerwy w dopływie świeżej pożywki oraz napowietrzania złoża sterylnym powietrzem

181 295 o wilgotności względnej zmniejszającej się tak, że aktywność wody w złożu hodowlanym zmniej szyła się w ciągu doby o wartość 0,01 -0,05. Uzyskano w ten sposób zwiększenie ciśnienia osmotycznego we frakcji ciekłej pożywki związanej z bryłkami nośnika, a tym samym uzyskano zsynchronizowane, gwałtowne zarodnikowanie grzybni. Po dwóch dobach przetrzymywania grzybni przy aktywności wody 0,98 złoże zalano 0,1% roztworem wodnym Tween 80 i uruchomiono intensywne napowietrzanie wywołując burzliwy ruch cieczy wokół bryłek nośnika. Uzyskaną zawiesinę konidiów zlano i poddano filtracji membranowej stosując najpierw mikrofiltrację krzyżową(cross-flow) na filtrze o średnicy por wynoszącej 0,14 pm, a następnie z roztworu oddzielono enzymy poteolityczne i lipolityczne stosując ultrafiltrację przy punkcie odcięcia 10 kDa. Oddzielone konidia zawieszono w roztworze ochronnym i wykorzystano do produkcji kultury starterowej dla przemysłu mleczarskiego do produkcji serów. Enzymy poteolityczne i lipolitycze stanowiły drugi produkt końcowy opisanego procesu.

181 295

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz.

Cena 2,00 zł.

Claims (31)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Sposób otrzymywania konidiów powietrznych grzybów strzępkowych, w którym kultury grzybni wprowadza się na powierzchnię stałego nośnika nawilżonego pożywką organiczno-mineralną i w trakcie hodowli złoże napowietrza się, a po zakończeniu zarodnikowania oddziela się spory od podłoża znamienny tym, że z inertnego nośnika o strukturze porowatej i powierzchni charakteryzującej się znaczną przyczepnością korzystnie stanowiącego materiał nieorganiczny, tworzy się złoże głębokie, po czym na powierzchnię nośnika wprowadza się kultury grzybni, a po zakończeniu fazy wzrostu grzybni, wymusza się intensywne zarodnikowanie w drodze zwiększania ciśnienia osmotycznego w warstwie pożywki i/lub zmiany składu pożywki, zaś po zakończeniu fazy zarodnikowania wydziela się ze złoża spory i złoże ponownie nawilża się po czym prowadzi się kolejny proces wytwarzania konidiów.
2. 2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, żejako nośnik stosuje się poliuretan, najkorzystniej w postaci kulistych bryłek o średnicy nie mniejszej niż 0,5 cm.
3. 3. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, żejako nośnik stosuje się szkło spiekane o dowolnych profilach geometrycznych.
4. 4. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że zwiększa się ciśnienie osmotyczne w warstwie cieczy otaczającej granule nośnika działając na złoże suchym powietrzem.
5. 5. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że do złoża wprowadza się płynnąpożywkę o rosnącym ciśnieniu osmotycznym.
6. 6. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że ciśnienie osmotyczne zwiększa się przez wprowadzenie do płynnej pożywki większej ilości niskocząsteczkowych substancji wiążących wodę takich jak cukry i/lub sole i/lub alkohole polihydroksylowe, neutralne dla grzybni i zarodników.
7. 7. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że w fazie zarodnikowania nawilża się nośnik pożywką ciekłą o rosnącym stosunku cukrów do składników stanowiących źródło azotu.
8. 8. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że w fazie zarodnikowania do złoża wprowadza się pożywkę ciekłą o rosnącym ciśnieniu osmotycznym i zmniejszającej się zawartości azotu.
9. 9. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że po zakończeniu fazy sporulacji przez złoże przepuszcza się powietrze wprowadzając nośnik wraz z przyczepioną do niego zarodnikującą grzybnią w stan złoża fluidalnego, a następnie spory separuje się z powietrza.
10. 10. Sposób według zastrz. 9, znamienny tym, że strumień powietrza z zarodnikami wprowadza się do płuczki wodnej.
11. 11. Sposób według zastrz. 9, znamienny tym, że w strumień powietrza z zarodnikami wtryskuje się wodę, którą następnie oddziela się od zarodników.
12. 12. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że po zakończeniu fazy sporulacji nośnik wraz z przyczepioną do niego zarodnikującą grzybnią zalewa się wodąz dodatkiem detergentów po czym złoże wprowadza się w ruch, a następnie spory przemieszczone w trakcie ruchu nośnika do fazy ciekłej oddziela się jedną ze znanych metod.
13. 13. Sposób według zastrz. 12, znamienny tym, że zalane woda złoże wprowadza się w ruch przez napowietrzanie.
14. 14. Sposób według zastrz. 12, znamienny tym, że zalane wodą złoże wprowadza się w ruch poprzez ruch zbiornika zawierającego złoże.
15. 15. Sposób według zastz. 1, znamienny tym, że pożywka ciekła po spłynięciu przez warstwę złoża hodowlanego jest zawracana w całości lub częściowo do ponownego spryskania warstwy złoża.

    181 295
16. 17. Sposób otrzymywania konidów powietrznych grzybów strzępkowych, w którym kultury grzybni wprowadza się na powierzchnię stałego nośnika nawilżonego pożywką organiczno-mineralną i w trakcie hodowli złoże napowietrza się, a po zakończeniu zarodnikowania oddziela się spory od podłoża znamienny tym, że z inertnego nośnika o strukturze porowatej i powierzchni charakteryzującej się znaczną przyczepnością, korzystnie stanowiącego materiał nieorganiczny, tworzy się złoże głębokie, po czym na powierzchnię nośnika wprowadza się kultury grzybni, a po zakończeniu fazy wzrostu grzybni, wprowadza się do pożywki właściwy dla hodowanego grzyba induktor syntezy enzymów po czym wymusza się intensywne zarodnikowanie poprzez zwiększanie ciśnienia osmotycznego w warstwie pożywki i/lub zmianę składu pożywki, a po zakończeniu fazy zarodnikowania wydziela się ze złoża spory oraz enzymy zaś złoże ponownie nawilża się i prowadzi się kolejny proces wytwarzania konidiów.
17. 18. Sposób według zastrz. 17, znamienny tym, że jako nośnik stosuje się poliuretan, najkorzystniej w postaci bryłek o średnicy nie mniejszej niż 0,5 cm.
18. 19. Sposób według zastrz. 17, znamienny tym, że jako nośnik stosuje się szkło spiekane o dowolnych profilach geometrycznych.
19. 20. Sposób według zastrz. 17, znamienny tym, że jako induktory stosuje się biopolimery, na które działa dana grupa enzymów.
20. 21. Sposób według zastrz. 17, znamienny tym, że zwiększa się ciśnienie osmotyczne w warstwie cieczy otaczającej granule nośnika działając na złoże suchym powietrzem.
21. 22. Sposób według zastrz. 17, znamienny tym, że do złoża wprowadza się płynną pożywkę o rosnącym ciśnieniu osmotycznym.
22. 23. Sposób według zastrz. 17, znamienny tym, że ciśnienie osmotyczne zwiększa się przez wprowadzenie do płynnej pożywki większej ilości niskocząsteczkowych substancji wiążących wodę takich jak cukry i/lub sole i/lub alkohole polihydroksylowe, neutralne dla grzybni i zarodników.
23. 24. Sposób według zastrz. 17, znamienny tym, że w fazie zarodnikowania nawilża się nośnik pożywkę ciekłą o rosnącym stosunku cukrów do składników stanowiących źródło azotu.
24. 25. Sposób według zastrz. 17, znamienny tym, że w fazie zarodnikowania do złoża wprowadza się pożywkę ciekłą o rosnącym ciśnieniu osmotycznym i zmniejszającej się zawartości azotu.
25. 26. Sposób według zastrz. 17, znamienny tym, że po zakończeniu fazy zarodnikowania przez złoże przepuszcza się powietrze wprowadzając nośnik wraz z przyczepioną do niego zarodnikującą grzybnią w stan złoża fluidalnego, a następnie spory separuje się z powietrza.
26. 27. Sposób według zastrz. 26, znamienny tym, że strumień powietrza z zarodnikami wprowadza się do płuczki wodnej.
27. 28. Sposób według zastrz. 26, znamienny tym, że do strumienia powietrza z zarodnikami wtryskuje się wodę, z której następnie wydziela się zarodniki.
28. 29. Sposób według zastrz. 17, znamienny tym, że po zakończeniu fazy zarodnikowania nośnik wraz z przyczepioną do niego zarodnikującągrzybniązalewa się wodąz dodatkiem detergentów po czym złoże wprowadza się w ruch, a następnie spory, przemieszczone w trakcie ruchu nośnika do fazy ciekłej, oddziela się jedną ze znanych metod.
29. 30. Sposób według zastrz. 29, znamienny tym, że zalane wodą złoże wprowadza się w ruch przez napowietrzanie.
30. 31. Sposób według zastrz. 29, znamienny tym, że zalane wodą złoże wprowadza się w ruch poprzez ruch zbiornika zawierającego złoże.
31. 32. Sposób według zastrz. 17, znamienny tym, że pożywka ciekła po spłynięciu przez warstwę złoża hodowlanego jest zawracana w całości lub częściowo do ponownego spryskania warstwy złoża.

    181 295