PL179442B1

PL179442B1 - Szybkonastawiany elastycznie sprzegany mechanizm srubowy PL PL

Info

Publication number: PL179442B1
Application number: PL95318678A
Authority: PL
Inventors: Chaolai Fan
Original assignee: Chaolai Fan
Priority date: 1994-08-18
Filing date: 1995-08-18
Publication date: 2000-09-29
Also published as: PL318678A1; BR9509067A; CA2198244A1; JPH10504374A; CA2198244C; EP0774599A4; EP0774599A1; EP0774599B1; JP3510895B2; AU704054B2; US5970812A; WO1996006292A1; AU3251695A; CN1117018A

Abstract

1. Szybkonastawiany elastycznie sprzegany me- c hanizm srubowy, w którego sklad wchodza: walek srubowy z gwintem zewnetrznym osadzony obrotowo w gniezdzie nosnym; co najmniej jedna dzielona na- kretka znajdujaca sie w sasiedztwie i umieszczona ru- chomo na obwodzie walka srubowego, której czesciowy gwint wewnetrzny jest usytuowany na mniej niz polowie obwodu walka zas w gniezdzie nos- nym znajduje sie otwór, w którym jest umieszczony walek srubowy oraz elementy prowadzace, w których sa umieszczone dzielone nakretki, znamienny tym, ze w jego sklad wchodzi ponadto urzadzenie otwie- rajace i zamykajace do automatycznego i synchro- nicznego przemieszczania pólnakretek (7, 8) pomiedzy pierwszym a drugim polozeniem, zawie-- rajace elementy (12; 11.2; 11.3) sprzegajace sie spre- zyscie z pólnakretkami (7, 8), sztywne elementy samoblokujace (11.2; 11.3) do blokowania co naj- mniej jednej pólnakretki (7, 8) w pierwszym poloze- niu, oraz elementy rozdzielajace (7.10; 8.10; 16A, 16B) do przemieszczania co najmniej jednej pólnakre- tki (7, 8) do drugiego polozenia przeciwdzialajac ele-- mentom (12) sprzegajacym sprezyscie. Fig. 4 PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest szybkonastawiany, elastycznie sprzęgany mechanizm śrubowy. Szybkonastawiany, elastycznie i automatycznie sprzęgający mechanizm śrubowy (określany dalej w skrócie mechanizmem śrubowym F) jest śrubowym mechanizmem napędowym nowego typu, który można stosować w takich zespołach nośnych jak śrubowe podnośniki samochodowe, imadła warsztatowe, imadła maszynowe, rusztowania architektoniczne, stoły ślizgowe obrabiarek i podobne, a także w innych środkach wymagających stosowania zespołu śruba i nakrętka jako napędowej pary kinematycznej ale w razie konieczności szybkiego omijania ruchu jałowego. Można go również stosować w roli środków do szybkiego ustawiania odległości i położenia umożliwiającego zadawanie regulacji i pozycjonowania.

Zgłaszający złożył wiele wniosków patentowych dotyczących szybko otwieranego i zamykanego mechanizmu śrubowego ze śrubą lub nakrętką o ruchu postępowo-zwrotnym w wielu krajach, uzyskując między innymi w Stanach Zjednoczonych Ameryki patenty nr 4 834 355; 4 923 185 i 5 282 392, a także inne związane z tym patenty, takie jak CN 2078210U, CN 1047466A, CN 2065969U, CN 2057131U, CN 1065514A. W patentach tych sprzężenie wierzchołków gwintu i bruzd gwintu śruby i nakrętki uzyskuje się w zasadzie za pomocą takich sztywno działających elementów roboczych jak różnorodne krzywki, połączenia, etc., do bezpośredniego i sztywnego wymuszania sprzężenia. Często występują problemy z awariami sprzężenia gwintów i niezdolnościąich do normalnego działania. W związku z tym występujądwie wady: jedną z nich jest niski procent liczby zwojów gwintu sprzężonych w stosunku do ich łącznej liczby. Powód jest oczywisty. Wierzchołek każdego gwintu trójkątnego lub trapezowego ma pewną szerokość, więc istnieje duże prawdopodobieństwo ich kolidowania ze sobą oraz nie sprzężenia ich ze sobą w przypadku sprzężeń sztywnych. Prawdopodobieństwo takiej sytuacji rośnie w miarę wzrostu szerokości wierzchołków gwintu. Drugą wadą jest mały procent liczby zwojów gwintu sprzężonych na pełną głębokość w stosunku do całkowitej liczby zwojów. Pełna głębokość gwintu jest odległością pomiędzy wierzchołkami a bruzdami gwintu w nakrętce i śrubie które powinny i mogą się ze sobą sprzęgnąć. W przypadku sprzęgania sztywnego, pełne sprzężenie gwintu a pełną głębokość można uzyskać tylko kiedy środek wierzchołka gwintu i środek bruzdy gwintu dzielonej nakrętki i śruby są dokładnie zsynchronizowane pozycyjnie ze sobą. Widać, że prawdopodobieństwo takiej sytuacji jest również bardzo małe, więc większość gwintów nie sprzęga się ze sobąna pełnągłębokość. Sąone co prawda sprzężone, ale głębokość tego sprzężenia nigdy nie jest idealna, czasami gwint pracuje kiedy sprzężenie gwintu wewnętrznego z zewnętrznym nie osiągnęło jeszcze wymaganej głębokości, co zmniejsza nośność i niezawodność gwintów.

Znane są również z opisu patentowego nr CN 2139872Y środki sprzęgające do samych dzielonych nakrętek, w których stosuje się sprężynę do elastycznego sprzęgania, ale rozłączenie takich dzielonych nakrętek trzeba wykonać za pomocą innej, ręcznie manewrowanej dźwigni. Taka opatentowana technika jest raczej prymitywna, ponieważ wymaga ręcznego otwierania i zamykania pary nakrętka-śruba bez żadnych mechanicznie zaprogramowanych i automatycznie regulowanych systemów. Nie należy ona do tego samego poziomu technicznego co niniejszy wynalazek i nie stosuje się w niej realizacji 5 kroków automatycznego otwierania i zamykania, w przeciwieństwie do niniejszego wynalazku.

Celem wynalazku jest szybkonastawiany, elastycznie sprzęgany mechanizm śrubowy.

Szybkonastawiany elastycznie sprzęgany mechanizm śrubowy, w którego skład wchodzą:

wałek śrubowy z gwintem zewnętrznym osadzony obrotowo w gnieździe nośnym; co najmniej jedna dzielona nakrętka znajdująca się w sąsiedztwie i umieszczona ruchomo na obwodzie wałka śrubowego, której częściowy gwint wewnętrzny jest usytuowany na mniej niż połowie obwodu wałka zaś w gnieździe nośnym znajduje się otwór, w którym jest umieszczony wałek śrubowy

179 442 oraz elementy prowadzące, w których sąumieszczone dzielone nakrętki, według wynalazku charakteryzuje się tym, że w jego skład wchodzi ponadto urządzenie otwierające i zamykające do automatycznego i synchronicznego przemieszczania półnakrętek pomiędzy pierwszym a drugim położeniem, zawierające elementy sprzęgające się sprężyście z półnakrętkami, sztywne elementy samoblokujące do blokowania co najmniej jednej półnakrętki w pierwszym położeniu, oraz elementy rozdzielające do przemieszczania co najmniej jednej półnakrętki do drugiego położenia przeciwdziałając elementom sprzęgającym sprężyście.

Korzystnie w skład urządzenia otwierającego i zamykającego wchodzi człon tulejowy, w którym co najmniej częściowo znajdują się elementy samoblokujące i elementy rozdzielające, gdzie element tulejowy jest osadzony obrotowo na wałku śrubowym przy czym w skład elementu tulejowego wchodzi element stopujący ograniczający ruch kątowy a ponadto element tulejowy jest połączony rozłącznie z wałkiem śrubowym za pomocą urządzenia przeciążeniowego.

Korzystnie rozłączalne połączenie pomiędzy elementem tulejowym a wałkiem śrubowym jest realizowane za pomocą zapadki dociskanej elementem sprężynowym do sprzężenia z rowkiem wpustowym w wałku śrubowym, przy czym w zapadce i rowku wpustowym znajduje się pochylony element ułatwiający wysprzęganie zapadki z rowka wpustowego po przyłożeniu momentu skrętnego o wartości progowej.

Korzystnie w elementach prowadzących gnieździe nośnym znaj duj e się ślizgowa prowadnica dla co najmniej jednej półnakrętki.

Korzystnie w prowadnicy ślizgowej znajduje się otwarty kanał w końcowej powierzchni gniazda nośnego, zaś element tulejowy jest sprzęgany z co najmniej jednąpółnakrętką w powierzchni końcowej gniazda nośnego.

Korzystnie w skład elementów rozdzielających wchodzi powierzchnia krzywkowa i popychacz, z których jedno znajduje się na elemencie tulejowym a drugie na co najmniej jednej półnakrętce.

Korzystnie powierzchnia krzywkowa znajduje się na co najmniej jednej półnakrętce, a popychacz znajduje się na elemencie ślizgowym.

Korzystnie powierzchnia krzywkowa znajduje się na elemencie ślizgowym a popychacz na co najmniej jednej półnakrętce.

Korzystnie w skład popychacza wchodzi element podobny do kołka.

Korzystnie w skład elementów do sprężystego sprzęgania i dociskania co najmniej jednej półnakrętki do pierwszego położenia wchodzi kołowy sprężysty element paskowy, który jest umieszczony zagłębieniu wokół gniazda nośnego i co najmniej jednej półnakrętki.

Korzystnie w skład sztywnego elementu samohamownego wchodzi co najmniej jeden element blokujący usytuowany na elemencie tulejowym do sprzęgania z półnakrętką.

Korzystnie w skład mechanizmu śrubowego wchodzi para półnakrętek zaś w skład elementu tulejowego wchodzi odpowiednia para elementów blokujących.

Korzystnie mechanizm śrubowy zawiera elementy przeciwprzesuwne.

Korzystnie w skład sprężystych elementów sprzęgających wchodzi co najmniej jeden ściskany element sprężysty połączony z każdąpółnakrętką które to elementy sprężyste są zamknięte w obudowie otaczającej co najmniej jedną półnakrętkę i gniazdo nośne, zaś obudowa tworzy również element przeciwprzesuwny.

Korzystnie w skład elementów do sprężystego sprzęgania się z co najmniej jedną półnakrętką i dociskania jej do pierwszego położenia wchodzi okrągły sprężysty element paskowy, który jest umieszczony w zagłębieniu wokół gniazda nośnego i półnakrętki zaś w skład elementu oddzielającego wchodzi mechanizm łącznikowy łączący co najmniej jedną półnakrętkę z elementem tulejowym.

Korzystnie w skład mechanizmu łącznikowego wchodzi kołkowy element łącznikowy łączący element tulejowy z każdą półnakrętką przy czym w każdym elemencie łącznikowym znajduje się podłużna szczelina do łączenia z kołkiem na odpowiedniej półnakrętce, zaś każdy element łącznikowy jest usytuowany w przybliżeniu promieniowo względem podłużnej osi wałka śrubowego.

179 442

Korzystnie końcowy obszar wydłużonej szczeliny w każdym elemencie łącznikowym jest oparty o połączenie kołkowe na odpowiedniej dla niego półnakrętce w pierwszy położeniu.

Korzystnie w skład mechanizmu śrubowego wchodzi pojedyncza półnakrętka z okrągło ukształtowanym otworem, w którym jest umieszczony wałek śrubowy, który to okrągły otwór ma częściowo wewnętrzny gwint usytuowany wokół mniej niż połowy obwodu wałka śrubowego, zaś w skład elementu oddzielającego wchodzi powierzchnia krzywkowa usytuowana na bocznej powierzchni półnakrętki i popychacz usytuowany od tulej owego elementu urządzenia otwierającego i zamykającego.

Korzystnie powierzchnia krzywkowa półnakrętki jest promieniowym profilem krzywkowym na zewnętrznym obwodzie półnakrętki, a w skład popychacza wchodzi element płytkowy usytuowany od końca elementu tulej owego i zachodzący zakładkowo na półnakrętkę.

Korzystnie w skład elementów do sprężystego sprzęgania półnakrętki w pierwszym położeniu wchodzi ściskany element sprężysty usytuowany pomiędzy półnakrętką a gniazdem nośnym.

Korzystnie gniazdo nośne jest w zasadzie nieruchome względem wałka śrubowego.

Korzystnie w elemencie tulejowym urządzenia otwierającego i zamykającego znajduje się otwór, w którym jest umieszczony ruchomo wałek śrubowy i urządzenie przeciążeniowe oddziałujące na rozłączalne połączenie pomiędzy elementem tulejowym a wałkiem śrubowym.

Korzystnie mechanizm śrubowy ponadto zawiera urządzenie do zmiany prędkości.

Korzystnie w skład urządzenia zmieniającego prędkość wchodzi kołek usytuowany w gnieździe nośnym albo w elemencie tulejowym.

Reasumując, stosując technikę sterowanego programowo mechanicznego, elastycznego sprzęgania oraz automatycznego otwierania i zamykania pary nakrętka-śruba niniejszy wynalazek umożliwia realizację 5 kroków do automatycznego otwierania i zamykania, eliminując w ten sposób różne wady występujące we wspomnianych dokumentach i przynosi nowe koncepcje.

Wynalazek zapewnia szybki, elastycznie sprzęgany mechanizm śrubowy (określany dalej skrótowo jako układ nakrętkowy F złożony ze śruby, dzielonych nakrętek, podstawy nośnej i urządzenia zamykającego.

Dzięki mechanicznie sterowanemu programowo, elastycznemu sprzęganiu, automatycznemu otwieraniu i zamykaniu pary śrubowej wynalazek zapewnia niezawodny, prosty i praktyczny automatyczny system mechanicznego sterowania programowego. Dzięki temu systemowi dzielone nakrętki kolejno wykonują5 kroków automatycznego otwierania i zamykania według z góry określonej procedury ruchowej w cyklu roboczym obejmującym jeden obrót śruby w kierunku dodatnim lub w kierunku przeciwnym. Istotę wynalazku stanowi zastosowanie elastycznych elementów sprzęgających wewnętrzny gwint nakrętki z zewnętrznym gwintem śruby w sposób przypominający miękkie lądowanie. Natomiast po sprzężeniu nakrętki ze śrubą nakrętka samoczynnie hamuje się za pomocą sztywnego samohamownego urządzenia roboczego. W razie potrzeby odwrotnego postępowania dla rozłączenia gwintu wewnętrznego od zewnętrznego, stosuje się również sztywne automatyczne urządzenie odłączające, a zatem stosuje się w sposób kombinowany elementy sztywne i elastyczne, co zapewnia nie tylko 100% sprzężenie gwintów ze sobą, ale również 100% sprzężenie gwintów na całą głębokość. Równocześnie taka wspomniana już sprzężona para nakrętka-śruba silnie obciążona może zapewnić 100% niezawodności samohamowności.

Przedmiot wynalazku jest przedstawiony na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia zasadę działania śrubowego podnośnika samochodowego, w którym zastosowano mechanizm śrubowy według wynalazku, mający możliwość podnoszenia się i opuszczania z dwiema prędkościami (szybko i wolno); fig. 2 - mechanizm śrubowy według wynalazku w pierwszym przykładzie wykonania, złożony z dwóch dzielonych nakrętek, gdzie elastycznie sprzęgającym elementem jest chowana sprężyna płytkowa, sztywnym elementem samohamownym jest krzywka z krzywizną wewnętrzną, rozłączającym mechanizmem roboczym jest para krzywek czołowych znajdujących się na powierzchniach czołowych dzielonych nakrętek, przy czym śruba obraca się zgodnie z ruchem wskazówek zegara (kierunek M), przy czym gwint wewnętrzny j est sprzężony

179 442 z gwintem zewnętrznym; fig. 3 - przekrój poprzeczny mechanizmu śrubowego według wynalazku do jego rzutu głównego pokazanego na fig. 2; fig. 4 - jest rzutem głównym podobnym do pokazanego na fig. 2, ale śruba obraca się w kierunku przeciwnym do zegarowego (kierunek N), przy czym gwint wewnętrzny i zewnętrzny sąrozłączone; fig. 5 - urządzenie z fig. 2 w przekroju płaszczyzną A-A z widoczną śrubą obracającą się w kierunku M, dwiema dzielonymi nakrętkami poruszającymi się do środka pod wpływem chowanej sprężyny płytkowej, z rozłączonym gwintem wewnętrznym od zewnętrznego, fig. 6 - urządzenie z fig. 2 w przekroju płaszczyznąB-B, przedstawiająca, że po sprzężeniu ze śrubą dzielone nakrętki są samoczynnie hamowane przez krzywkę o profilu wewnętrznie zakrzywionym; fig. 7 - urządzenie z fig. 3 w przekroju płaszczyzną D-D, na którym widać, że śruba obraca się w kieiunku N, a gwinty wewnętrzny i zewnętrzny są rozłączone; fig. 8 - urządzenie z fig. 4 w przekroju płaszczyzna E-E, na którym widać, że dzielone nakrętki są zwolnione z blokady samohamownej i pod wpływem działania pary krzywek czołowych odłączają się odśrodkowo; fig. 9 - podstawę nośną z fig. 2 w rzucie perspektywicznym; fig. 10 - tuleję posuwisto-zwrotną z fig. 2; fig. 11 - górną i dolne dwie dzielone nakrętki z fig. 2, w rzucie perspektywicznym; fig. 12 - sprężysty element paskowy z fig 7 ; fig. 13 - mechanizm śrubowy według wynalazku w drugim przykładzie wykonania w rzucie głównym, gdzie elastycznie sprzęgającym elementem roboczym jest sprężysty drut stalowy, sztywnym elementem samohamownym i rozłączającym elementem roboczym są tarczowe profile krzywkowe znajdujące się na tulei posuwisto-zwrotnej, przy czym śruba obraca się w kierunku M, a gwint wewnętrzny i zewnętrzny są w stanie sprzężonym; fig. 14 - urządzenie z fig. 13 w przekroju płaszczyznąF-F; fig. 15 - urządzenie z fig. 13 w przekroju płaszczyzną G-G; fig. 16-mechanizm śrubowy według wynalazku w trzecim przykładzie wykonania, w rzucie głównym, gdzie elastycznie sprzęgającym elementem roboczym jest ściskana sprężyna, sztywny element samohamowny i rozłączający element roboczy sątakie same jak na fig. 13, natomiast dwubiegowe urządzenie zmieniające prędkość jest integralne z zapadką przy czym w tym przypadku śruba porusza się powoli, tj. może ona obracać się w kierunku M lub N, ale jest w stanie samohamownym, w którym nie można rozłączyć gwintów wewnętrznych od zewnętrznych; fig. 17 - urządzenie ż fig. 16 w jednym z przekrojów J-J, na którym widać, że zapadka jest odsunięta od śruby; fig. 18 urządzenie z fig. 16 w innym przekroju J-J, na którym widać, że zapadka jest opuszczona do położenia, w którym wchodzi w rowek wpustowy w śrubie; fig. 19 - urządzenie z fig. 16, w częściowym przekroju H-H; fig. 20 - mechanizm śrubowy, według wynalazku w czwartym przykładzie wykonania w rzucie głównym, gdzie elastycznie sprzęgającym elementem roboczym jest ściskana sprężyna, sztywnym elementem samohamownym jest para krzywek o krzywiźnie wewnętrznej, rozłączającym elementem roboczym jest para krzywek o krzywiźnie zewnętrznej, przy czym śruba obraca się w kierunku N, a gwint wewnętrzny i zewnętrzny są w stanie rozłączonym; fig. 21 - urządzenie z fig. 20 w przekroju płaszczyznąK-K; fig. 22 - mechanizm śrubowy, według wynalazku w piątym przykładzie wykonania, w rzucie głównym; na figurze tej wszystko jest takie same jak na fig. 21 z tym wyjątkiem, że rozłączającym urządzeniem roboczym j est mechanizm łączący, różny od mechanizmu z fig. 21, zaś śruba obraca się w kierunku N, a gwint wewnętrzny i zewnętrzny są w położeniu rozłączonym; fig. 23 - płytkę łączącą mechanizmu śrubowego z fig. 22; fig. 24 - mechanizm śrubowy, według wynalazku w szóstym przykładzie wykonania, w rzucie głównym, mający tylko jedną dzieloną nakrętkę, gdzie elastycznie sprzęgającym elementem roboczym jest ściskana sprężyna, sztywnym elementem samohamownym jest płytka posuwisto-zwrotna, rozłączającym elementem roboczym jest para krzywek promieniowych usytuowanych na zewnętrznym obwodzie dzielonej nakrętki, zaś śruba obraca się w kierunku M, a gwint wewnętrzny i zewnętrzny sąw stanie sprzężonym; fig. 25 - urządzenie z fig. 24; w jednym z przekrojów płaszczyznąP-P, na którym pokazano, że podczas obracania się śruby w kierunku M, gwinty wewnętrzne i zewnętrzne, sprężone ze sobąelastycznie, sązahamowane przez płytkę posuwisto-zwrotną; fig. 26 - urządzenie z fig. 24, w innym przekroju płaszczyzną P-P, na którym widać, że podczas obrotu śruby w kierunku N, gwinty wewnętrzne i zewnętrzne rozłączają się pod działaniem płytek posuwisto-zwrotnych przy krzywek; fig. 27 podstawę nośnąz fig. 24 w rzucie perspektywicznym; fig. 28 - dzieloną nakrętkę z fig. 24 w rzu8

179 442 cie perspektywicznym; fig. 29 - tuleję posuwisto-zwrotną z fig. 24 w rzucie perspektywicznym; fig. 30 - dzieloną nakrętkę z osią obrotu O_b w rzucie perspektywicznym, która to oś obrotu z fig. 24 jest połączona z elementem nośnym (podnośnikiem śrubowym), tutaj zmodyfikowana tak, że może znajdować się na dzielonej nakrętce dzięki odpowiedniemu przekształceniu; fig. 31 - mechanizm śrubowy według wynalazku w siódmym przykładzie wykonania, o konstrukcji podobnej do pary z fig. 24, z gwintami wewnętrznymi w podstawie nośnej, gdzie elastycznie sprzęgającym elementem roboczym jest ściskana sprężyna, natomiast elementem samohamownym i rozłączającym jest krzywka mimośrodowa; fig. 32 - mechanizm śrubowy według wynalazku w ósmym przykładzie wykonania, o konstrukcji podobnej do pary z fig. 24, z gwintami wewnętrznymi w krzywce mimośrodowej, gdzie elastycznie sprzęgającym elementem roboczym jest sprężyna skrętna; fig. 33 - przeciążeniowe urządzeni rozłączające mechanizmu otwierającego i zamykającego dzieloną nakrętkę, częściowo w rzucie głównym, będące stożkowym urządzeniem ciernym typu czołowego; fig. 34 - urządzenie z fig. 33 w przekroju płaszczyzną A-A; fig. 35 - przeciążeniowe urządzenie rozłączające mechanizmu otwierającego i zamykającego dzieloną nakrętkę, częściowo w rzucie głównym, będące pierścieniowym urządzeniem ciernym typu rozprężnego na zewnątrz; fig. 36 - urządzenie z fig. 35 w jednym z przekrojów B-B, na którym pokazano budowę ciernego pierścienia rozprężnego; fig. 3 7 - urządzenie z fig. 3 5 w innym przekroju B-B, na którym widać budowę ciernego pierścienia rozprężnego do wewnątrz; fig. 38 - przeciążeniowe urządzenie rozłączające mechanizmu otwierającego i zamykającego dzieloną nakrętkę, częściowo w rzucie głównym, będące osiowym urządzeniem prowadzącym typu łożyskowego (lub kulkowego); fig. 39 - przeciążeniowe urządzenie rozłączające mechanizmu otwierającego i zamykającego dzieloną nakrętkę, częściowo w rzucie głównym, będące promieniowym urządzeniem typu kulkowego (lub łożyskowego); fig. 40 - mechanizm śrubowy, według wynalazku zamontowany w elemencie nośnym w imadle warsztatowym; fig. 41 - szybkie środki regulujące odległość i pozycjonujące, schematycznie, w których zastosowano mechanizm śrubowy według wynalazku.

Na figurze 1 pokazano podnośnik śrubowy stosowany do wymiany kół samochodu, jak pokazano na fig. 1, którego główną częścią jest mechanizm śrubowy F. Mechanizm śrubowy F jest osadzony na obrotowej osi O_t z prawej strony podnośnika śrubowego.

W skład podnośnika śrubowego wchodzi podstawa dolna 6, podpora górna 2, cztery łączniki z sektorowymi kołami, lewa oś obrotowa O₂, prawa oś obrotowa O₁₅ łożysko płaskie, śruba 4 z uchwytem 1, oraz mechanizm śrubowy F według wynalazku, stanowiąca integralny element z prawą osią obrotowąOp Lewy koniec śruby 4 jest połączony z osią obrotu O₂, a jej prawy, gwintowany koniec wchodzi w mechanizm śrubowy F. Podczas pracy śruba 4 obraca się, skracając lub wydłużając, dzięki mechanizmowi śrubowemu F odległość pomiędzy dwiema osiami obrotu lewą i prawą odpowiednio O₃ i O₂, wskutek czego górna podpora 2 podnosi samochód lub opuszcza za pośrednictwem mechanizmu łączącego.

Na figurze 2 - fig. 12 przedstawiono pierwszy przykład wykonania (przykład A) urządzenia według wynalazku w postaci elementu nośnego. Na fig. 2 pokazano mechanizm śrubowy F według wynalazku, w rzucie głównym, gdzie śruba 4 obraca się w kierunku M, natomiast gwinty wewnętrzne i zewnętrzne są w normalnym stanie sprzężenia. W przykładzie tym zastosowano dwie dzielone nakrętki. Cechami jego roboczego mechanizmu otwierającego i zamykającego są: (1) elastycznie sprzęganym elementem roboczym dzielonej nakrętki jest sprężyna płytkowa 12 typu chowanego; (2) sztywnym elementem samohamownym jest para krzywek z krzywizną wewnętrzną (3) rozłączającym mechanizmem roboczym jest para krzywek czołowych znajdujących się na czole dzielonej nakrętki.

W skład konstrukcji tego przykładu wykonania wchodzi podstawa nośna 13, dwie dzielone nakrętki: góma i dolna, 7 i 8, chowana sprężyna płytkowa 12, tuleja posuwisto-zwrotna 11, palec prowadzący 16 krzywki, zapadka 10, opaska sprężysta 9, ograniczający kołek stopujący 14, płytka zaciskowa 15, urządzenie zmieniające prędkość 17 i śruba 4.

Ponieważ elementem nośnym mechanizmu śrubowego F jest podnośnik śrubowy, więc podstawa nośna 13 jest połączona z osią obrotową 13.1 (jak na fig. 9). Śruba 4 przechodzi przez

179 442 otwór nośny 13.2 podstawy nośnej 13 i otwór wewnętrzny 11.1 w tulei posuwisto-zwrotnej 11 oraz współpracuje z dzielonymi nakrętkami 7, 8 oraz z ich automatycznym urządzeniem otwierającym i zamykającym. Dwie powierzchnie zewnętrzne, przednie i tylne, 7.1, 7.2, 8.1, 8.2 dwóch dzielonych nakrętek 7 i 8, są osadzone z pasowaniem ruchowym w. wewnętrznych bocznych powierzchniach prowadzących 13.4; 13.5 podstawy nośnej 13; natomiast lewa i prawa powierzchnia końcowa 7.3, 8.3 i 7.8, 8.8 są osadzone z pasowaniem ruchowym, odpowiednio, w prawej prowadzącej powierzchni 13.3 podstawy nośnej 13 oraz w lewej prowadzącej powierzchni 11.4 tulei posuwisto-zwrotnej 11.

Jeżeli chodzi o robocze urządzenie rozłączające, to w tym przykładzie wykonania zastosowano czołowe rowki krzywkowe 7.10 i 8.10 na prawej powierzchni czołowej dzielonych nakrętek 7 i 8, współpracujące, odpowiednio, z krzywkowymi kołkami prowadzącymi 16A i 16B na lewej powierzchni czołowej 11.4 tulei posuwisto-zwrotnej 11, tworzące czołową parę krzywkową, tj. robocze urządzenie rozłączające.

Poniżej opisano cechy charakterystyczne profilu krzywkowego wspomnianej powyżej pary krzywkowej (na przykładzie górnej dzielonej nakrętki 7, patrz fig. 6 i fig. 8). Załóżmy, że maksymalny promień (RII) wewnętrznego profilu krzywoliniowego krzywki jest w prawym rogu (w położeniu II) profilu krzywkowego, a minimalny promień (RI) w lewym rogu (w położeniu I), wiec różnica pomiędzy tymi dwoma promieniami jest drogą, jaką przebywa na zewnątrz dzielona nakrętka 7 w stanie rozłączonym, co pokazano na fig. 8.

Kiedy palec prowadzący 16A krzywki obraca się ze śrubą 4 i tuleją posuwisto-zwrotną 11 w kierunku N z położenia III, poprzez położenie II do położenia I, to gwinty wewnętrzne 7.9 i 8.9 dzielonych nakrętek 7 i 8 odłączają się od gwintów zewnętrznych 4.1 na śrubie 4. Oczywiście, w miarę jak tuleja posuwisto-zwrotna 11 obraca się w kierunku N, jej samohamowny krzywoliniowy profil krzywkowy również obraca się w kierunku N z położenia I do położenia III w odpowiedniej kolejności (patrz fig. 8). Elastycznie sprzęgającym się elementem roboczym w tym przykładzie wykonania, jest chowana sprężyna płytkowa 12 przekazująca miękko dzielonym nakrętkom swój powolny i równomierny sprężysty ruch chowający w kierunku dośrodkowym, za pośrednictwem krzywoliniowych powierzchni 7.4 i 8.4 na dnie rowka dzielonych nakrętek 7,8. Sztywny roboczy element samohamowny, tworzą wewnętrzne krzywoliniowe profile krzywkowe 11.2 i 11.3 znajdujące się na tulei posuwisto-zwrotnej 11. Zasadę ich działania można przedstawić następująco (na przykładzie górnej dzielonej nakrętki 7): podczas obracania się tulei posuwisto-zwrotnej 11 w kierunku M, palec prowadzący 16 A krzywki przesuwa się z położenia I do położenia II a następnie do położenia III, zatem w prowadnicy posuwisto-zwrotnej, a dzielona nakrętka 7, pod wpływem sprężyny płytkowej 12 przesuwa się dośrodkowe, miękko i elastycznym ruchem sprzęgającym do osiągnięcia standardowej głębokości sprzężenia, wynikającej z postaci gwintu, jak pokazano na fig. 5. W międzyczasie krzywoliniowa powierzchnia 7.7 górnej krzywki na górnej dzielonej nakrętce 7 również dochodzi do swojego położenia dolnego, a krzywoliniowy profil wewnętrzny 11.2 krzywki na tulei posuwisto-zwrotnej 11 dochodzi obrotowo do położenia II, sprzęgając się sztywno z zewnętrznym krzywoliniowym profilem krzywkowym 7.7 na dzielonej nakrętce 7, co umożliwia trzymanie się dzielonej nakrętki 7 na śrubie 4 bez rozłączania, nawet wtedy, gdy na dzielonąnakrętkę 7 działa duże obciążenie podczas pracy. W ten sposób osiąga się samohamowność.

Moment obracający tuleją posuwisto-zwrotną 11 w kierunku M lub N pochodzi od śruby 4 i jest przekazywany tulei posuwisto-zwrotnej 11 za pośrednictwem automatycznego synchronicznego przeciążeniowego urządzenia rozłączającego zamontowanego na tulei posuwisto-zwrotnej. W skład przeciążeniowego urządzenia rozłączającego wchodzi zapadka 10 osadzona w promieniowym otworze 11.6 w tulei posuwisto-zwrotnej 11 (z pasowaniem suwliwym), opaska sprężysta 9 oraz rowek wpustowy 4.2 na śrubie 4. W dolnym końcu zapadki 10 znajdują się dwie pochylnie 10.1, których części końcowe mogą być dociskane sprężyście przez opaskę sprężystą9 do zewnętrznego obwodu śruby 4 lub do wejścia w znajdujący się w śrubie 4 rowek wpustowy 4,2. W miarę obracania się śruby 4 w kierpnku M, boczne krawędzie 4.3 rowka wpustowego 4.2 w śrubie 4 stykają się z pochylniami 10.1 zapadki 10, popychają zapadkę lOitu

179 442 leję posuwisto-zwrotną 11 oraz obracająsię synchronicznie z tulejąposuwisto-zwrotną 11 w kierunku M, po czym każde urządzenie robocze na tulei posuwisto-zwrotnej naciska na dzielone nakrętki 7 i 8 zmuszając je do dośrodkowego ruchu sprzęgającego do chwili zetknięcia się płytki zaciskowej 15 na tulei posuwisto-zwrotnej 11 z ograniczającym kołkiem stopującym 14 na podstawie nośnej 13, co powoduje zatrzymanie obrotu. W międzyczasie śruba 4 nadal obraca się w kierunku M tak, że siła wywierana przez krawędź boczną4.3 rowka wpustowego 4.2 na pochylnię 10.1 zapadki 10 rośnie do chwili, kiedy skierowana ku górze składowa osiowa tej siły nie stanie się większa od skierowanego w dół ciśnienia, którym działa opaska sprężysta 9 na zapadce 10, co spowoduje wysunięcie pochylni 10.1 zapadki 10 z rowka wpustowego 4.3, tj. rozłączenie w wyniku przeciążenia, i śruba 4 może dalej obracać się w kierunku M podnosząc samochód. I na odwrót, kiedy śruba 4 obraca się w kierunku N, to moment obrotowy jest przekazywany w taki sam sposób na tuleję posuwisto-zwrotną 11 za pośrednictwem zapadki 10, wywołując obrót tulei posuwisto-zwrotnej ze śrubą 4, oraz za pośrednictwem każdego urządzenia roboczego zmuszając dzieloną nakrętkę do ruchu dośrodkowego i rozłączenia gwintów wewnętrznego i zewnętrznego (patrz fig. 4), co powoduje szybkie opadnięcie podnośnika śrubowego.

W razie konieczności realizacji powolnego opadania, na podstawie nośnej 13 można zamontować urządzenie zatrzaskowe 17, w którego skład wchodzi trzpień 17.5, sprężyna 17.4, gniazdo 17.3 na trzpień 17.5, oś 17.2 trzpienia 17.5 oraz mimośrodowy uchwyt 17.1, gdzie przedni koniec trzpienia 17.5 jest zsynchronizowany pozycyjnie z otworem zatrzaskowym 11.5 w tulei posuwisto-zwrotnej 11.

Zasada działania urządzenia zatrzaskowego 17 jest następująca: w razie konieczności powolnego chowania i wysuwania się śruby 4 (tj. powolnego podnoszenia lub opuszczania się podnośnika śrubowego), najpierw trzeba za pomocą uchwytu mimośrodowego 17.1 obrócić śrubę 4 w kierunku M, co spowoduje sprzężenie ze sobągwintów wewnętrznego i zewnętrznego, następnie należy przestawić rączkę uchwytu mimośrodowego 17.1 w położenie pionowe (j ak pokazano na fig. 2), w międzyczasie uchwyt mimośrodowy 17.1 znajdzie się w położeniu krótkiej osi (tj. dolna powierzchnia 17.7 mimośrodowego uchwytu 17.1 zetknie się z górną powierzchnią końcową 17.6 sprężystej podpory), trzpień 17.5 może wejść w otwór zatrzaskowy 11.5 tulei 11, i tuleja posuwisto-zwrotna 11 zostanie zablokowana i nie będzie mogła się obracać, wskutek czego gwinty wewnętrzne dzielonych nakrętek 7,8 sprzęgnąsię z gwintem zewnętrznym na śrubie 4, w taki sam sposób jak w konwencjonalnym śrubowym mechanizmie napędowym, dzięki czemu zostaną całkowicie zachowane pierwotne funkcje powolnego wysuwania się i chowania.

W razie konieczności szybkiego wysuwania się i chowania śruby 4, mimośrodowy uchwyt 17.1 można ustawić w położeniu, w którym strzałka leży poziomo, wskutek czego mimośrodowy uchwyt 17.1 znajdzie się w pozycji osi długiej (tj. boczna powierzchnia mimośrodowego uchwytu 17.1 zetknie się z górną powierzchnią końcową 17.6 sprężystej podpory), w międzyczasie koniec trzpienia 17.5 wyjdzie z otworu zatrzaskowego 11.5 w tulei posuwisto-zwrotnej 11 umożliwiając obrót tulei posuwisto-zwrotnej 11 przez śrubę 4 i zapadkę 10 w kierunku N, a tym samymumożliwiając rozłączenie wewnętrznych gwintów dzielonych nakrętek 7.8 od zewnętrznego gwintu śruby 4, w wyniku czego śruba 4 uzyska możliwość szybkiego przejścia przez skok jałowy.-Jeżeli elementem nośnym ma być podnośnik śrubowy, to takie rozwiązanie umożliwia jego szybkie podniesienie lub opuszczenie.

Na figurze 13 - fig. 15 przedstawiono w rzucie głównym drugi przykład wykonania mechanizmu śrubowego F. W tym przykładzie wykonania stosuje się równoważne przekształcenie ruchu względnego M, polegające na przeniesieniu profili krzywkowych samohamownych i rozłączających elementów roboczych z fig. 2 w pierwszym przykładzie wykonania na taką samą krzywkę na tulei posuwisto-zwrotnej, natomiast pozostałe elementy są takie same. Budowa urządzenia jest następująca: krzywkowe palce prowadzące 19 i 20 są zamontowane, odpowiednio, na prawych powierzchniach bocznych dzielonych nakrętek 21 i 22, które sąutwierdzone tak, że wykonują ruchy posuwisto-zwrotne jak również otwierające i zamykające w ramowej prowadnicy posuwisto-zwrotnej (takiej, jaka jest złożona z 4 powierzchni 23.1-23.4, patrz fig. 14, lub o innym kształcie, na przykład trapezowym, cylindrycznym, etc.) w podstawie nośnej 23.

179 442

Elastycznie sprzęgającym elementem roboczym dwóch dzielonych nakrętek 21, 22 jest opaska sprężysta 24. Samohamownymi sztywnymi elementami roboczymi, działającymi po sprzężeniu, są krzywoliniowe powierzchnie wewnętrzne 18.4 i 18.5 na tulei posuwisto-zwrotnej 18, które współpracują z krzywkowymi palcami prowadzącymi 19, 20 (patrz fig. 15), przy czym role rozłączającego elementu roboczego pełni również posuwisto-zwrotny profil krzywkowy 18.1 na tej samej tulei posuwisto-zwrotnej 18, który to profil krzywkowy 18.1 ze swoim promieniem minimalnym R, w miejscu 18.2 i promieniem maksymalnym R₂ w miejscu 18.3 współpracuje z krzywkowymi palcami prowadzącymi 19,20 tworząc pary krzywkowe realizujące ruch rozłączający. Ograniczenie przemieszczenia osiowego tulei posuwisto-zwrotnej 18 uzyskano za pomocą występów 19.1 i 20.1 na powierzchni końcowej krzywkowych palców prowadzących 19, 20 opierających się o prawą powierzchnię boczną 18.6 tulei posuwisto-zwrotnej 18.

Alternatywnie, efekt ten można uzyskać instalując dużą podkładkę z wystającą cylindryczną krawędzią lub obudowę na prawej bocznej powierzchni końcowej 18.6 posuwisto-zwrotnej tulei 18 i mocując do podstawy nośnej 23 (na przykład spawając lub łącząc śrubami, etc.), jak pokazano na fig. 16. Pominięto tu opis procedury sprzęgania, samohamowania i rozłączania, ponieważ jest ona dokładnie taka sama jak w pierwszym przykładzie wykonania, zarówno pod względem wykonawczym jak i zasady działania.

Na figurze 16 i fig. 19 pokazano rzut główny trzeciego przykładu wykonania mechanizmu śrubowego F. W tym przypadku przekształcono w pewnym stopniu niektóre elementy mechaniczne opisanego powyżej i pokazanego na fig. 13 drugiego przykładu wykonania, zastępując elastyczny element sprzęgający dwiema ściskanymi sprężynami 25, 26, zastępując środki zapobiegające ruchowi osiowemu tulei posuwisto-zwrotnej szczelnie zamkniętą przed pyłem obudową28, którąpołączono z podstawąnośną30 za pomocą śruby 29. Poza tym końcówkę palca wprowadzającego 17.5 i zapadkę 10 elementów zmieniających prędkość z fig. 2 połączono w nową zapadkę 31. Pozostałe elementy są takie same jak w drugim przykładzie wykonania, więc ich omówienie pominięto. Należy jednak wspomnieć o jednym punkcie, a mianowicie o tym, że to równoważne przekształcenie trzeciego przykładu wykonania nie tylko poprawia wyrób z produkcyjnego punktu widzenia, ale również zwiększa jego niezawodność, zwłaszcza ze względu na to, że nowe urządzenie do zmiany prędkości 31 ułatwia operację zmiany prędkości.

Przebieg procesu zmiany prędkości jest następujący: (1) przy zmianie, prędkości na mniejszą: załóżmy, że śruba 4 obraca się w kierunku M, a dwie dzielone nakrętki 36,37 są sprzężone ze śrubą4. Należy obrócić mimośrodo wy uchwyt 32 do położenia poziomego i włożyć go,w szczelinę 33.1 w płytce 33, jak pokazano na fig. 17 i 19, w wyniku czego część robocza 31.1 dolnej zapadki na pręcie zapadkowym zostanie uniesiona z rowka wpustowego 14.2 w śrubie 4 przez uchwyt 32 tak, że ta pierwsza nie może dalej się obracać, w wyniku czego dwie dzielone nakrętki 36,37 i śruba 29 sązawsze sprzężone ze sobą, czyli tak jak konwencjonalna nakrętka, więc mogą działać tylko przy małych prędkościach, (2) przy zmianie prędkości na większą: jedyną rzeczą, jaką trzeba zrobić jest uniesienie uchwytu 32 (wyjęcie go ze szczeliny), co pokazano na fig. 18, wyniku czego zwalnia się zapadkę 31, dzięki czemu część 31.1 zapadki 31 może wejść w rowek wpustowy 4.2 na śrubie 29, i w warunkach roboczych takich samych jak na fig. 3, trzeba tylko obrócić śrubę 4 w kierunku N, powodując wkrótce rozłączenie dzielonych nakrętek 36,37.

Na figurze 20 i fig. 21 przedstawiono czwarty przykład wykonania urządzenia według wynalazku, w którym konstrukcja urządzenia do otwierania i zamykania pochodzi z urządzenia pokazanego na fig. 2. Profile krzywkowe 7.6 i 8.6 (patrz fig. 6), pełniące rolę urządzeń roboczych rozłączających dzielone nakrętki 7, 8 przeniesiono na zewnętrzną cylindryczną powierzchnię 38.1,38.2 tulei posuwisto-zwrotnej 38 z fig. 20 oraz krzywkowe palce prowadzące 39, które pasujądo profili krzywek, połączono z dzielonymi nakrętkami 34 za pomocąprętów łączących 40. Natomiast końce krzywoliniowych rowków 38.3 i 38.4 na tulei posuwisto-zwrotnej 38 wykorzystano jako elementy ograniczające położenie obrotowe tulei posuwisto-zwrotnej 38. Zetknięcie się tych końców z prętami łączącymi 40 ogranicza obrót. Inne elementy, takie jakie element samohamowny, element do elastycznego sprzęgania oraz zasady ich działania, są takie same jak na fig. 2, w związku z czym ich opis pominięto.

179 442

Na figurze 22 i fig. 23 przedstawiono piąty przykład wykonania mechanizmu śrubowego według wynalazku, którego konstrukcję oparto na urządzeniu z fig. 20, zamieniając tylko dwa profile krzywkowe 8.5,8.6,7.5 i 7.6 na dwie płytki łączące 41 i 42, pokazane na fig. 22, pełniące rolę rozłączającego elementu roboczego i eliminuje krzywkowy palec prowadzący 16A, 16B na tulei posuwisto-zwrotnej 13 z fig. 2. Inne takie elastycznie sprzęgające elementy robocze oraz sztywne elementy samohamowne są w zasadzie identyczne. Co do sposobu, w jaki dwie płytki łączące 41 i 42 powodują sztywne rozłączanie dzielonych nakrętek, to mechanizm rozłączania jest następujący: biorąc za przykład otwieranie i zamykanie górnej dzielonej nakrętki 43, w płytkę łączącą 41 są włożone dwa obrotowe palce 47 i 46, gdzie palec 47 znajduje się na tulei posuwisto-zwrotnej 45, natomiast palec 46 jest na dzielonej nakrętce 43, oraz w płytce łączącej 41 znajduje się otwór na palec obrotowy, który pasuje do palca obrotowego 46, będący podłużnym otworem rowkowym 41.1.

Zasada działania jest następująca: podczas obrotu tulei posuwisto-zwrotnej 45 wraz z obrotowym palcem 47 w kierunku N dzięki temu, że dolny łuk końcowy 41.2 podłużnego otworu rowkowego 41.4 płytki łączącej 41 styka się z palcem obrotowym 46, dzielona nakrętka 43 przesuwa się wzdłuż osi 43.1 i rozłącza się. Kiedy tuleja posuwisto-zwrotna 45 obraca się w kierunku M, w górnej części podłużnego otworu rowkowego 41.1 płytki łączącej 41 powstaj e odpowiednia przestrzeń tak, że nie wstrzymuje to ani elastycznego ruchu sprzęgającego dzielone nakrętki 43 pod wpływem sprężyny 48 ani samohamowania dzielonej nakrętki 43 pod wpływem samohamującego profilu krzywkowego 45.1. Zgodnie z zasadąsamohamowania przy kącie martwym to znaczy takim gdy krzywka 47 samoczynnie blokuje się, kiedy kąt przeniesienia alfa=0°, dzielone nakrętki również mogąbyć samohamowne, co umożliwia eliminację samohamownego profilu krzywki, zatem podczas projektowania, kiedy alfa=0° górny łuk końcowy 41.3 podłużnego otworu rowkowego 41.1 wykonuje się tak, żeby stykał się z palcem obrotowym 46 sprzężonej dzielonej nakrętki i jego pozycja była ustalana przez blok stopujący.

Na figurze 24-30 przedstawiono szósty przykład wykonania mechanizmu śrubowego według wynalazku cechujący się tym, że jest tylko jedna dzielona nakrętka 50. W przykładzie tym elastycznie sprzęgającym elementem roboczym jest ściskana sprężyna 49, sztywnym roboczym elementem samohamownym jest płytka posuwisto-zwrotna 51.1 na tulei posuwisto-zwrotnej 51, a rozłączającym urządzeniem roboczym jest powierzchnia krzywkowa 50.1 o profilu promieniowym znajdująca się na zewnętrznym obwodzie dzielonej nakrętki 50. Kiedy śruba obraca się w kierunku M, gwint wewnętrzny jest sprzężony z gwintem zewnętrznym.

Szczegółowa budowa urządzenia jest następująca: dzielona nakrętka 50 ma gwint wewnętrzny 50.2 na mniejszej niż połowa części swojego obwodu, okrągły otwór 50.3 o średnicy większej od średnicy śruby 4, oraz opadającą część profilu krzywkowego 50.1 na swojej powierzchni zewnętrznej. Śruba 4 przechodzi kolejno przez lewy otwór końcowy 52.1 w ramie nośnej 52, przez okrągły otwór 50.3 w dzielonej nakrętce 50, przez otwór 51.2 w tulei posuwisto-zwrotnej 51 i przez prawy otwór końcowy 50.2 w ramie nośnej. Elastycznie sprzęgającym elementem roboczym dzielonej nakrętki 50 jest ściskana sprężyna 49. Kiedy gwint wewnętrzny jest sprzężony z gwintem zewnętrznym płytka posuwisto-zwrotna 51.1 na tulei posuwisto-zwrotnej 51 obraca się wraz ze śrubą 4 i tuleją posuwisto-zwrotną 51 dochodząc do najwyższego swojego położenia, gdzie wsuwa się, zpasowaniem suwliwym,pomiędzy gómąpowierzchnię szczytową50.4 na zewnętrznym obwodzie dzielonej nakrętki 50, a gómąpowierzchnię spodnią52.3 komory wewnętrznej w ramie nośnej 52, realizując w ten sposób sztywną samohamowność. Kiedy śruba 4 obraca się w kierunku N (patrz fig. 26) tuleja posuwisto-zwrotna 51 obraca się wraz z nią dzięki zapadce 10, i para krzywkowa, którą tworzy wewnętrzna powierzchnia boczna 51.3 płytki posuwisto-zwrotnej oraz profil krzywkowy 50.1 na zewnętrznym obwodzie dzielonej nakrętki 50, zmuszają dzieloną nakrętkę 50 do ruchu w górę, co powoduje rozłączenie gwintu wewnętrznego i zewnętrznego 50.3 i 4.1 do chwili uderzenia wewnętrznej powierzchni bocznej 51.3 płytki posuwisto-zwrotnej 51.1 w dolną płaszczyznę 50.6 dzielonej nakrętki 50. Opisane powyżej urządzenie można na różne sposoby modyfikować, na przykład umieszczając profil krzywkowy na wewnętrznej powierzchni bocznej 51.3 płytki posuwisto-zwrotnej 51.1 na tulei posuwisto179 442

-zwrotnej 51; i znowu, oś obrotu Oj połączoną z elementem nośnym (podnośnikiem śrubowym) można przenieść na dzieloną nakrętkę. Innymi słowy, istnieje jeszcze wiele odmian, o których tu się nie mówi.

Na figurze 31 przedstawiono siódmy przykład wykonania urządzenia według wynalazku, którego konstrukcję oparto na rozwiązaniu pokazanym na fig. 24, przenosząc gwint wewnętrzny na podstawę nośną. Charakterystyczne jest to, że podstawa nośna jest ramąz prostokątnym otworem w środku. W lewej i prawej ściance bocznej ramy podstawy nośnej 55 znajdują się gwinty wewnętrzne 55.3, 55.4 zajmujące mniej niż połowę obwodu oraz okrągłe otwory 55.1, 55.2 o średnicach większych od średnicy śruby 4. Ponadto w skład urządzenia wchodzą rowki prowadzące 59, 60 (można je umieszczać również na elemencie nośnym) pozwalające śrubie poruszać się tylko w kierunku góra-dół. Pomiędzy gómąi dolną powierzchnią prostokątnego otworu w podstawie nośnej 55 znajduje się mimośrodowa tuleja krzywkowa, osadzona z pasowaniem ruchowym. Na mimośrodowej tulei krzywkowej znajduje się tylko opadająca część profilu krzywki (z części wznoszącej zrezygnowano dla uniknięcia zakłócania sprzęgającego działania ściskanej sprężyny 56). Śruba 4 przechodzi kolejno przez odpowiednie otwory według fig. 31. W przykładzie tym, w skład elastycznie sprzęgającego urządzenia roboczego wchodzi prowadzony pręt ustawiający 57, ściskana sprężyna 56 oraz półokrągła, zakrzywiona poduszka mająca półokrągły łuk 61.1 odpowiadaj ący zewnętrznemu obwodowi śruby, którego zadaniem j est przenoszenie ściskającej siły sprężyny na poruszającą się ruchem posuwisto-zwrotnym śrubę 4. Rolę urządzeń samohamownych i rozłączających urządzeń roboczych pełnią przeciążeniowe środki rozłączające (na przykład zapadka 10) i para krzywek, w której skład wchodzi mimośrodowa tuleja krzywkowa oraz równoległe płaszczyzny, górna i dolna, 55.5 i 55.6 prostokątnego otworu w podstawie nośnej 55.

Na figurze 32 pokazano ósmy przykład wykonania urządzenia według wynalazku będący kombinacją urządzeń pokazanych na fig. 24 i fig. 31. Gwint wewnętrzny znajduje się bezpośrednio w zakrzywionej powierzchni wewnętrznej komory w mimośrodowej tulei krzywkowej 63, przy czym budowa wspomnianej komory wewnętrznej 63.1 jest taka sama jak budowa komory wewnętrznej w dzielonej nakrętce 50 z fig. 24. Zewnętrzna konstrukcja mimośrodowej tulei krzywkowej 63 oraz prostokątnego otworu w podstawie nośnej 62 sąrównież w przybliżeniu takie same jak w urządzeniu z fig. 31. Przykład ten cechuje się tym, że gwint wewnętrzny 63.2 mimośrodowej tulei krzywkowej 63 oraz gwint zewnętrzny 4.1 na śrubie 4 są ze sobą sprzężone wzdłuż kierunku stycznego do zewnętrznego obwodu śruby (podczas gdy we wszystkich poprzednich przykładach wykonania sprzężenie było wzdłuż kierunku promieniowego) tak, że jako elastycznie sprzęgający element roboczy zastosowano sprężynę skrętną, której jedęn koniec 65.1 połączono z mimośrodowątulejąkrzywkową63, a drugi koniec 65.2 z podstawąnośną62. Zapadka 67 pełniąca rolę przeciążeniowego elementu rozłączającego jest osadzona bezpośrednio na mimośrodowej tulei krzywkowej 63.

Reasumując to co napisano powyżej, w mechanizmie śrubowym F według wynalazku można zastosować wiele równoważnych mechanizmów zastępczych. Przykładowo, zamiast czołowego mechanizmu krzywkowego z fig. 2 można zastosować spiralę Archimedesa i gwint czołowy, powszechnie stosowane w trzyszczękowych uchwytach samocentrujących w tokarkach; i znowu, można stosować jedną lub dwie dzielone nakrętki, a nawet więcej niż dwie. Wszystkie takie rozwiązania mieszczą się w zakresie wynalazku, więc pominięto kolejne ich wyliczanie.

Jeżeli chodzi o automatyczne, synchroniczne, przeciążeniowe urządzenie rozłączające według wynalazku, to oprócz przeciążeniowego urządzenia rozłączającego z fig. 2, w której skład wchodzi zapadka 10 i opaska sprężysta 9, można stosować wiele innych równoważnych przeciążeniowych urządzeń rozłączających. Co do formy, to mogą to być urządzenia jedno- lub dwukierunkowe, co do sposobu napędzania, mogą to być urządzenie elektromagnetyczne, hydrauliczne lub pneumatyczne, co do przeciążeniowego elementu rozłączającego, to stosuje się różnorodne rozwiązania, takie jak zapadki Jedno- lub dwukierunkowe), zęby, kulki, kolumny prowadzące, stożki cierne (tarcze, płytki, bloki, poduszki, oraz różnorodne elementy elastyczne

179 442 (takie jak sprężyny, elastycznie rozprężne pętle lub pierścienie, rozprężne tuleje). Poniżej wymieniono niektóre równoważne przeciążeniowe urządzenia rozłączające wynikające z fig. 2.

Na figurze 33, fig. 34 przedstawiono cierne przeciążeniowe urządzenie rozłączające z pierścieniem (albo stożkiem) ciernym. Pierścień (stożek) cierny 121 jest osadzony w tulei posuwisto-zwrotnej 3 A i ślizgowo otacza zewnętrzny obwód śruby 4. Powierzchnia (stożek) cierna 121 mocno naciska naprawąpowierzchnię cierną (stożek) 3 A. 10 na tulei posuwisto-zwrotnej 3 A pod wpływem działającej na nią ściskanej sprężyny 122. Pierścień (stożek) ciemy 121 jest połączony ze śrubą 4 za pośrednictwem wpustu prowadzącego 123. Kiedy śruba 4 obraca się, jej napędowy moment skrętny jest przenoszony przez rowek wpustowy 4.1, wpust prowadzący 123, powierzchnię cierną pierścienia (stożka) ciernego 121.1 na tuleję posuwisto-zwrotną 3 A, która wiruje wraz z nią do chwili zatrzymania się w wyniku zderzenia z elementami ograniczającymi skok ku górze, ale śruba obraca się nadal, wskutek czego w międzyczasie taka para cierna zostanie przeciążona i jej elementy ślizgają się względem siebie bez wstrzymywania obrotów śruby, dzięki czemu śruba może wykonać pracę, do jakiej jest przeznaczona. Wspomniane powyżej powierzchnie stykowe 121.1 i 3A.10 pierścienia (stożka) ciernego można zastąpić parą zębów, które mogą ślizgać się po sobie pod działaniem ściskanej sprężyny 122 w przypadku wystąpienia przeciążenia. Oczywiście, wielkość sprężystego odkształcenia ściskanej sprężyny musi być większa od głębokości, na jaką mogą zazębić się zęby.

Na figurze 35 i fig. 36 przedstawiono przeciążeniowe urządzenie rozłączające w postaci rozprężnego pierścienia, którego powierzchnia zewnętrzna jest powierzchnią cierną. W przykładzie tym zastosowano pierścień rozprężny 125 z fig. 35 z zewnętrzną powierzchnią cierną, zamiast pierścienia ciernego 121 i ściskanej sprężyny 122, przy czym pierścień ten jestnadal trzymany za pomocą pierścienia kontrolnego 124. W cylindrycznym korpusie rozprężnego pierścienia 125 jest osiowy otwór szczelinowy 125.1. Kiedy rozprężny pierścień jest stanie swobodnym, jego średnica zewnętrzna 125.2 jest większa niż średnica wewnętrzna wewnętrznego otworu 3 A. 11 w tulei posuwisto-zwrotnej 3A. Podczas montażu otwarta szczelina kurczy się, natomiast po włożeniu w otwór wewnętrzny 3 A. 11 pierścień rozpręża się, zatem pod wpływem sprężystości zewnętrzny obwód 125.2 pierścienia rozprężnego 125 rozszerza się i styka z wewnętrzną ścianką wewnętrznego otworu 3A.11 w tulei posuwisto-zwrotnej, w wyniku czego powstaje pewna siła tarcia. Wewnętrzna średnica pierścienia rozprężnego jest nieco większa niż zewnętrzna średnica śruby, przy czym ta pierwsza jest połączona z drugą za pośrednictwem wpustu prowadzącego 123. Zasada działania tego urządzenia jest taka sama jak pierścienia ciernego z fig. 33, a jedyną różnicą jest to, że powierzchnia cierna, która może ślizgać się podczas przenoszenia przeciążenia z jednej powierzchni końcowej (lub powierzchni stożkowej) na zewnętrzny obwód pierścienia rozprężnego.

Na figurze 37 przedstawiono przeciążeniowe urządzenie rozłączające typu pierścienia rozprężnego, którego wewnętrzny otwór jest powierzchnią cierną. Zasada działania tego urządzenia jest zbliżona do działania urządzenia z fig. 36. W jego pierścieniu rozprężnym 126 również znajduje się otwarta szczelina osiowa 126.1. W stanie swobodnym wewnętrzna średnica jego otworu wewnętrznego jest nieco mniejsza niż zewnętrzna średnica 4.9 śruby 4. Po włożeniu śruby w otwór wewnętrzny, otwór ten obejmuje sprężyście zewnętrzny obwód cylindra śruby 4 w wyniku czego powstaje pewna siła tarcia (w tym przypadku na śrubie nie ma rowka wpustowego). Zewnętrzna średnica kurczącego się do środka pierścienia 126 jest nieco mniejsza niż wewnętrzna średnica otworu wewnętrznego w tulei posuwisto-zwrotnej 3A. Moment napędowy śruby jest przenoszony za pośrednictwem kołka przenoszącego 127 na tuleję posuwisto-zwrotną 3 A. Zasada działania jest taka sama jak w urządzeniu z fig. 36, z tym wyjątkiem, że rolę powierzchni ciernej, która może ślizgać się pod obciążeniem, pełni bezpośrednio powierzchnia cierna leżąca pomiędzy zewnętrznym obwodem śruby 4 a wewnętrznym otworem pierścienia rozprężnego.

Na figurze 38 przedstawiono przeciążeniowe urządzenie rozłączające z osiowo biegnącym trzpieniem prowadzącym (lub prętem stalowym). Jego zasada działania jest następująca: na lewej powierzchni końcowej tulei ślizgowej 128 otaczającej śrubę 4, sąpromieniowe małe otworki, w których są osadzone małe ściskane sprężynki 129 oraz trzpień prowadzący 130 (lub kulka

179 442 stalowa). Zespół ten sprzęga się z wytrzymałymi małymi stożkowymi zagłębieniami 3A. 12 znajdującymi się na prawej powierzchni końcowej tulei posuwisto-zwrotnej 3A. Zasada działania tego urządzenia jest zbliżona do urządzenia z fig. 33, z tym wyjątkiem, że czyste tarcie powierzchniowe z fig. 33 zastąpiono pokazanym na fig. 17 małymi stożkowymi zagłębieniami odpornymi na działania trzpienia prowadzącego (lub kulki stalowej). Urządzenie z fig. 39 jest równoważne mechanizmowi pokazanemu na fig. 3 8, z tym wyjątkiem, że osiowo biegnąc otwory w trzpieniu prowadzącym z fig. 38 zastąpiono otworami biegnącymi promieniowo z fig. 39, gdzie 3 A. 13 oznacza szczelinę biegnącą osiowo.

Reasumując to co przedstawiono powyżej - opis wynalazku powiązano z elementem nośnym w postaci podnośnika śrubowego, który może poruszać się szybko lub wolno w górę lub w dół, ale istotę wynalazku stanowi mechanizm śrubowy F. Mechanizm ten ma olbrzymie możliwości zastosowań w urządzeniach nośnych. Jeżeli urządzeniem, w którym go się stosuje, jest podnośnik śrubowy, to wtedy podnośnik śrubowy jest dwubiegowym podnośnikiem śrubowym.

Jeżeli elementem nośnym jest imadło warsztatowe, to wtedy wynalazek jest szybko lub wolno otwierającym i zamykającym imadłem warsztatowym. Przykładowo, na fig. 40 przedstawiono przykład wykonania, w którym zastosowano mechanizm śrubowy F z fig. 2, ale w zastosowaniu do imadła warsztatowego a nie podnośnika śrubowego. Sposób modyfikowania jest bardzo prosty, trzeba tylko zmienić część łączącąpomiędzy odpowiednim elementem nośnym a mechanizmem śrubowym F, np. pominąć oś obrotu Oj na podstawie nośnej 1A z fig. 2, a dolną powierzchnię 1ΑΊ i pionowąpowierzchnię 1A'2 na podstawie nośnej 1A'wykorzystać do bezpośredniego zetknięcia z odpowiednimi płaszczyznami ustalającymi aj i a₂ na stałym korpusie ”a” imadła warsztatowego, natomiast śruby „h” zastosować do mocowania. Natomiast śruba 4 musi być tylko połączona z ruchomym korpusem imadła warsztatowego, reszta pozostaje bez zmian.

Można ponadto skonstruować jeszcze wiele innych urządzeń do jeszcze innych celów, np. na fig. 41 pokazano urządzenie skonstruowane w oparciu o urządzenie z fig. 2 poprzez zastąpienie zapadki 10 wpustem prowadzącym 70, oraz dodanie klocka stopującego 74.1 na zewnętrznym obwodzie na lewej stronie obwodu zewnętrznego tulei posuwisto-zwrotnej, dodanie klocka pozycjonującego 71 na podstawie nośnej 72, oraz zmianę sposobu łączenia podstawy nośnej z elementem nośnym, natomiast pozostałe elementy sątakie samejaknafig. 2. Zatem urządzenie z fig. 41 staje się szybkim urządzeniem ustawiającym, w którym zastosowano mechanizm śrubowy F. Urządzenie pozycjonujące tego typu można wykorzystać na co najmniej dwa sposoby: Jednym z nich jest zamocowanie podstawy nośnej, umożliwienie śrubie dowolnego ruchu w kierunku osiowym, po czym, po jej dojściu do wymaganego miejsca, obrócenie śruby w kierunku M o jeden obrót, co natychmiast da położenie. Rozwiązanie to można stosować w szybkich imadłach warsztatowych, trzeba tylko dodać śrubę napędową na tylnym końcu śruby urządzenia; innym sposobem jest zamocowanie śruby - w tym przypadku podstawa nośna musi obracać się przeciwnie, w kierunku N o jeden obrót, po czym może obrócić się dowolnie, kiedy dojdzie do wymaganego położenia, dalej obraca się o około jeden obrót w kierunku M, przy czym w tym przypadku podstawa nośna może być zablokowana w pewnym położeniu na śrubie. Rozwiązanie to można stosować w blokach stopujących o stałym skoku, gdzie siła osiowa jest znacząco duża i położenie osiowe musi być często regulowane.

W podsumowaniu, zgłoszone urządzenie, tzn. użytkowy element nośny w formie szybkiego, automatycznego, synchronicznie otwierającego i zamykającego urządzenia z dzieloną nakrętką według wynalazku, oprócz podnośnika śrubowego, może być ponadto używane do imadeł warsztatowych, imadeł maszynowych, imadeł do rur, stołów ślizgowych do obrabiarek, koników w tokarkach, rusztowań architektonicznych, których wysokość można regulować, oraz wszelkich innych wymagających stosowania śruby z parą nakrętek jako elementów napędowych i stanowiące nowy mechanizm; wszystkie urządzenia tego typu mieszcząsię w zakresie wynalazku.

179 442

A Β

179 442

13.7

13.6

11.5

8.7

179 442

41.3

179 442

Fig. 24

179 442

50'. 1

Π9 442

Fig. 31

Q

Fig. 32

63.3

179 442

Fig. 37

127

179 442

Fig- 1

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 70 egz.

Cena 4,00 zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Szybkonastawiany elastycznie sprzęgany mechanizm śrubowy, w którego skład wchodzą: wałek śrubowy z gwintem zewnętrznym osadzony obrotowo w gnieździć nośnym; co najmniej jedna dzielona nakrętka znajdująca się w sąsiedztwie i umieszczona ruchomo na obwodzie wałka śrubowego, której częściowy gwint wewnętrzny jest usytuowany na mniej niż połowie obwodu wałka zaś w gnieździe nośnym znajduje się otwór, w którym jest umieszczony wałek śrubowy oraz elementy prowadzące, w których są umieszczone dzielone nakrętki, znamienny tym, że w jego skład wchodzi ponadto urządzenie otwierające i zamykające do automatycznego i synchronicznego przemieszczania półnakrętek (7, 8) pomiędzy pierwszym a drugim położeniem, zawierające elementy (12; 11.2; 11.3) sprzęgające się sprężyście z półnakrętkami (7, 8), sztywne elementy samoblokujące (11.2; 11.3) do blokowania co najmniej jednej półnakrętki (7, 8) w pierwszym położeniu, oraz elementy rozdzielające (7.10; 8.10; 16A, 16B) do przemieszczania co najmniej jednej półnakrętki (7,8) do drugiego położenia przeciwdziałając elementom (12) sprzęgającym sprężyście.
2. Mechanizm śrubowy według zastrz. 1, znamienny tym, że w skład urządzenia otwierającego i zamykającego (12; 11.2; 11.3) wchodzi człon tulejowy (11), w którym co najmniej częściowo znajdują się elementy samoblokujące (11.2; 11.3) i elementy rozdzielające (7.10; 8.10; 16A, 16B), gdzie element tulejowy (11) jest osadzony obrotowo na wałku śrubowym (4) przy czym w skład elementu tulejowego (11) wchodzi element stopujący (15) ograniczający ruch kątowy a ponadto element tulejowy (11) jest połączony rozłącznie z wałkiem śrubowym (4) za pomocą urządzenia przeciążeniowego (10; 9).
3. Mechanizm śrubowy według zastrz. 2, znamienny tym, że rozłączalne połączenie pomiędzy elementem tulejowym (11) a wałkiem śrubowym (4) jest realizowane za pomocą zapadki (10) dociskanej elementem sprężynowym (9) do sprzężenia z rowkiem wpustowym (4.2) w wałku śrubowym (4), przy czym w zapadce (10) i rowku wpustowym (4.2) znajduje się pochylony element ułatwiający wysprzęganie zapadki (10) z rowka wpustowego (4.2) po przyłożeniu momentu skrętnego o wartości progowej.

3. Mechanizm śrubowy według zastrz. 3, znamienny tym, że w elementach prowadzących (13.4; 13.5) w gnieździe nośnym (13) znajduje się ślizgowa prowadnica (13.4; 13.5) dla co najmniej jednej półnakrętki (7, 8).
5. Mechanizm śrubowy według zastrz. 4, znamienny tym, że w prowadnicy ślizgowej (13.4; 13.5) znajduje się otwarty kanał w końcowej powierzchni gniazda nośnego (13), zaś element tulejowy (11) jest sprzęgany z co najmniej jednąpółnakrętką (7,8) w powierzchni końcowej gniazda nośnego (13).
6. Mechanizm śrubowy według zastrz. 2, znamienny tym, że w skład elementów rozdzielających (7.10; 8.10; 16A, 16B) wchodzi powierzchnia krzywkowa (7.6,8.6) i popychacz (16A, 16B), z których jedno znajduje się na elemencie tulejowym (11) a drugie na co najmniej jednej półnakrętce (7, 8).
7. Mechanizm śrubowy według zastrz. 6, znamienny tym, że powierzchnia krzywkowa znajduje się na co najmniej jednej półnakrętce (7,8), a popychacz znajduje się na elemencie ślizgowym (Π).
8. Mechanizm śrubowy według zastrz. 6, znamienny tym, że powierzchnia krzywkowa znajduje się na elemencie ślizgowym (11) a popychacz na co najmniej jednej półnakrętce (7,8).
9. Mechanizm śrubowy według zastrz. 7 albo 8, znamienny tym, że w skład popychacza (16A; 16B) wchodzi element podobny do kołka.
10. Mechanizm śrubowy według zastrz. 1, znamienny tym, że w skład elementów do sprężystego sprzęgania i dociskania co najmniej jednej półnakrętki (7, 8) do pierwszego położenia

179 442 wchodzi kołowy sprężysty element paskowy (12), który jest umieszczony w zagłębieniu wokół gniazda nośnego (13) i co najmniej jednej półnakrętki (7, 8).
11. Mechanizm śrubowy według zastrz. 1, znamienny tym, że w skład sztywnego elementu samohamownego wchodzi co najmniej jeden element blokujący (11.2; 11.3) usytuowany na elemencie tulejowym (11) do sprzęgania z półnakrętką (7, 8).
12. Mechanizm śrubowy według zastrz. 11, znamienny tym, że w j ego skład wchodzi para półnakrętek (7, 8) zaś w skład elementu tulejowego (11) wchodzi odpowiednia para elementów blokujących (11.2; 11.3).
13. Mechanizm śrubowy według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera elementy przeciwprzesuwne (19.1; 20.1).
14. Mechanizm śrubowy według zastrz. 13, znamienny tym, że w skład sprężystych elementów sprzęgających wchodzi co najmniej jeden ściskany element sprężysty (25, 26) połączony z każdą półnakrętką (7, 8), które to elementy sprężyste (25, 26) są zamknięte w obudowie otaczającej co najmniej jednąpółnakrętkę (7,8) i gniazdo nośne (13), zaś obudowa tworzy również element przeciwprzesuwny.
15. Mechanizm śrubowy według zastrz. 1, znamienny tym, że w skład elementów do sprężystego sprzęgania się z co najmniej jedną półnakrętką (7, 8) i dociskania jej do pierwszego położenia wchodzi okrągły sprężysty element paskowy (12), który jest umieszczony w zagłębieniu (13.6) wokół gniazda nośnego (13) i półnakrętki (7, 8) zaś w skład elementu oddzielającego wchodzi mechanizm łącznikowy łączący co najmniej jednąpółnakrętkę (7,8) z elementem tulejowym (11).
16. Mechanizm śrubowy według zastrz. 15, znamienny tym, że w skład mechanizmu łącznikowego wchodzi kołkowy element łącznikowy (16) łączący element tulejowy (11) z każdą półnakrętką (7,8), przy czym w każdym elemencie łącznikowym znajduje się podłużna szczelina do łączenia z kołkiem na odpowiedniej półnakrętce (7, 8), zaś każdy element łącznikowy jest usytuowany w przybliżeniu promieniowo względem podłużnej osi wałka śrubowego (4).
17. Mechanizm śrubowy według zastrz. 16, znamienny tym, że końcowy obszar wydłużonej szczeliny w każdym elemencie łącznikowym jest oparty o połączenie kołkowe na odpowiedniej dla niego półnakrętce (7, 8) w pierwszy położeniu.
18. Mechanizm śrubowy według zastrz. 1, znamienny tym, że w jego skład wchodzi pojedyncza półnakrętką (50) z okrągło ukształtowanym otworem (50.3), w którym jest umieszczony wałek śrubowy (4), który to okrągły otwór (50.3) ma częściowo wewnętrzny gwint usytuowany wokół mniej iż połowy obwodu wałka śrubowego (4), zaś w skład elementu oddzielającego wchodzi powierzchnia krzywkowa (50.1) usytuowana na bocznej powierzchni półnakrętki (50) i popychacz (51.1) usytuowany od tulejowego elementu (51) urządzenia otwierającego i zamykającego.
19. Mechanizm śrubowy według zastrz. 18, znamienny tym, że powierzchnia krzywkowa (50.1) półnakrętki (50) jest promieniowym profilem krzywkowym na zewnętrznym obwodzie półnakrętki (50), a w skład popychacza (51.1) wchodzi element płytkowy usytuowany od końca elementu tulejowego (51) i zachodzący zakładkowe na półnakrętkę (50).
20. Mechanizm śrubowy według zastrz. 18 albo 19, znamienny tym, że w skład elementów do sprężystego sprzęgania półnakrętki (50) w pierwszym położeniu wchodzi ściskany element sprężysty (49) usytuowany pomiędzy półnakrętką (50) a gniazdem nośnym (52).
21. Mechanizm śrubowy według zastrz. 1, znamienny tym, że gniazdo nośne (13; 52) jest w zasadzie nieruchome względem wałka śrubowego (4).
22. Mechanizm śrubowy według zastrz. 1, znamienny tym, że w elemencie tulejowym (11,51) urządzenia otwierającego i zamykającego znajduje się otwór (11.1), w którym jest umieszczony ruchomo wałek śrubowy (4) i urządzenie przeciążeniowe (10; 9) oddziałujące na rozłączalne połączenie pomiędzy elementem tulejowym (11, 51) a wałkiem śrubowym (4).
23. Mechanizm śrubowy według zastrz. 1, znamienny tym, że ponadto zawiera urządzenie do zmiany prędkości (17).

179 442
24. Mechanizm śrubowy według zastrz. 23, znamienny tym, że w skład urządzenia (17) zmieniającego prędkość wchodzi kołek (17.5) usytuowany w gnieździe nośnym (13) albo w elemencie tulejowym (11).

* * *