PL173739B1

PL173739B1 - Kompozycja polimerowa materiału absorpcyjnego i sposób wytwarzania kompozycji polimerowej materiału absorpcyjnego

Info

Publication number: PL173739B1
Application number: PL93312293A
Authority: PL
Inventors: Helmut Klimmek; Uwe Günther; Helmut Brüggemann
Original assignee: Stockhausen Chem Fab Gmbh
Priority date: 1993-05-03
Filing date: 1993-05-03
Publication date: 1998-04-30
Also published as: HU9503132D0; KR100278393B1; BG62856B1; TW290571B; ES2107022T3; US5847031A; EP0700415A1; SK281991B6; FI955228A; HU220797B1; BG100174A; JP4032261B2; DE59307094D1; JPH08510487A; EP0700415B1; HUT75499A; AU4029593A; SK131495A3; AU681076B2; FI955228A0

Abstract

1 Kompozycja polimerowa materialu absorpcyjnego, znamienna tym, ze zawiera od 70 do 99,99% wagowych co najmniej jednego s kladnika A z rozpuszczalnych w wodzie polisacharydów 1 ich pochodnych, które zostaly ewentualnie zmodyfikowane w wyniku usieciowania (skladnik A) 1 od 0,01 do 30% wagowych co najmniej jednego skladnika B z peczniejacych w wodzie syntetycznych polimerów i/lub kopolimerów kwasu (met)akrylowego, (met)akrylomtrylu, (met)akryloamidu, octanu winylu, winylopirolidonu, winylopirydyny, kwasu (bezwodnika) maleinowego, kwasu (bezwodnika) itakonowego, kwasu fumarowego, kwasu winylosulfonowego i/lub kwasu 2-akryloamido-2-metylopropanosulfonowego, a takze amidów, N-alkilowych pochodnych, N,N'-dialkilowych pochodnych, zawierajacych grupy hydroksylowe estrów i zawierajacych grupy aminowe estrów tych kwasów zdolnych do polimeryzacji, przy czym od 0 do 98% grup kwasowych jest zobojetnionych i przy czym te polimery l/lub kopolimery sa usieciowane za pomoca co najmniej jednego zwiazku bifunkcyjnego (skladnik B), a takze od 0,1 do 30% wagowych, w przeliczeniu na skladniki polimerowe A 1 B, organicznego materialu matrycy o temperaturze topnienia lub temperaturze mieknienia ponizej 180°C w celu uniemozliwienia odmieszania i blokowania zelem, od 0,001 do 10% wagowych, w przeliczeniu na oba skladniki polimerowe A i B, jonowego i/lub kowalencyjnego srodka sieciujacego i od 0 do 50% wagowych, w przeliczeniu na skladniki polimerowe A lub B, co najmniej jednego srodka zapobiegajacego blokowaniu na podstawie wlókien naturalnych i/lub syntetycznych, i/lub materialów o duzej powierzchni 9 Sposób wytwarzania kompozycji polimerowej materialu absorpcyjnego, zawierajacej od 70 do 99,99% wagowych co najmniej jednego skladnika A z rozpuszczalnych w wodzie polisacharydów i ich pochodnych, które zostaly ewentualnie zmodyfikowane w wyniku usieciowania (skladnik A) 1 od 0,01 do 30% wagowych co najmniej jednego skladnika B z peczniejacych w wodzie syntetycznych polimerów i/lub kopolimerów kwasu (met)akrylowego, (met)akrylomtrylu, (met)akryloamidu, octanu winylu, winylopirolidonu, winylopirydyny, kwasu (bezwodnika) maleinowego, kwasu (bezwodnika) itakonowego, kwasu fumarowego, kwasu winylosulfonowego i/lub kwasu 2-akryloamido-2-metylopropanosulfonowego, a takze amidów, N-alkilowych pochodnych, N,N'-dialkilowych pochodnych, zawierajacych grupy hydroksylowe es- trów i zawierajacych grupy aminowe estrów tych kwasów zdolnych do polimeryzacji, przy czym od 0 do 98% grup kwasowych jest zobojetnionych i przy czym te polimery i/lub kopolimery sa usieciowane za pomoca co najmniej jednego zwiazku bifunkcyjnego (skladnik B), a takze od 0,1 do 30% wagowych, w przeliczeniu na skladniki polimerowe A 1 B, organicznego materialu matrycy o temperaturze topnienia lub temperaturze mieknienia ponizej 180°C w celu uniemozliwienia odmieszania i blokowania zelem, od 0,001 do 10% wagowych, w przeliczeniu na oba skladniki polimerowe A 1 B, jonowego i/lub kowalencyjnego srodka sieciujacego 1 od 0 do 50% wagowych, w przeliczeniu na skladniki polimerowe A plus B, co najmniej jednego srodka zapobiegajacego blokowaniu na podstawie wlókien naturalnych i/lub syntetycznych, i/lub materialów o duzej powierzchni, znamienny tym, ze najpierw miesza sie ze soba skladniki, az do uzyskania jednorodnosci, a nastepnie utrwala sie matryca srodek sieciujacy za pomoca koncowego wygrzewania PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest kompozycja polimerowa materiału absorpcyjnego, Utdrajest oparta przede wszystkim na surowcach odnawialnych i dzięki temu taUOe ulegają zasadniczo rozkładowi biologicznemu. Ze względu na przeważnie naturalne pochodzenie absorbery te nie zawierają wcale albo zawierają wyraźnie mniejsze ilości pozostających monomerów niO absorbery na podstawie poliakrylanu.

Absorbery według wynalazku mają porównywalnie duOą pojemność i szybkość pochłaniania, takoe pod ciśnieniem, wody i wodnych roztworów, nie wykazują tendencji do blokowania Oelem (blokowanie Oelem w zetknięciu z wodą zaklejają się zewnętrzne warstwy absorbera i uniemoOliwiają dalsze przechodzenie cieczy do absorbera) i są trwałe mechanicznie (w odniesieniu do odmieszania na poszczególne składniki). W stanie spęcznionym rozdzielają się na poszczególne cząstki, nie są uwodnione i wykazują bardzo dobrą trwałość Oelu.

Przedmiotem wynalazku jest ponadto sposób ich wytwarzania. Kompozycje polimerowe materiału absorpcyjnego mogą być zastosowane jako: włókna, folie, proszek lub granulat do absorpcji wody, wodnych roztworów lub wodnych zawiesin i płynów ciała ludzkiego w środkach higieny osobistej, takich jak tampony lub pieluszki i środkach do higieny zwierząt; w chemicznych wyrobach technicznych, takich jak np. materiałach opakowaniowych, szczególnie do mięsa i ryb; w naczyniach do uprawy, takOe do poprawy jakości gleby i jako osłony kabli.

Większość stosowanych obecnie materiałów absorpcyjnych, nazywanych takOe superabsorberami, które są zdolne do wchłaniania w ciągu krótkiego czasu d^ych ilości cieczy (wody, moczu), są to przede wszystkim słabo usiekiowane poliakrylany, a więc nie opierają się one na odnawialnych surowcach i w stosunkowo niedostatecznym stopniu albo wcale nie ulegają rozkładowi biologicznemu.

W trakcie prób oparcia superabsorberów na odnawialnych surowcach szczepiono kwas akrylowy, jak podano w opisie DE-C2612846, na polisacharydach, np. na skrobi kukurydzianej. MoOna było przy tym zastosować jednak tylko małe ilości polisacharydów (najweOej do 25%), poniewaO w przeciwnym razie uzyskiwano drastyczne pogorszenie właściwości absorpcyjnych.

Dokładnie tak samo w wyniku wprowadzenia polisacharydów do polimerezakyjnego Oelu poliaUrelandw, jak to podano w opisach DE-Ob 40 29 591,40 29 592 i 40 29 593, moOna zastąpić najwyOej do 25% poliaUrelandw bez wyraźnego pogorszenia zdolności pochłaniania i innych właściwości otrzymanych superabsorberów, takOe wtedy, gdy dodawano jeszcze róOne substancje pomocnicze, takie jak włókna i np. glinowe środki sieciujące. UwaOa się polisacharydy za części składowe absorberów, umoOliwiające uzyskanie jednostek ulegających rozkładowi biologicznemu.

W opisie DE-Pb 3132976 podano mieszanie pol^kwasu akrylowego) z polisacharydami w postaci proszku i w roztworze, przy czym otoczka cząstek absorbera tych mieszanin jest usieciowana za pomocą glinowych środków sieciujących, takich jak Al(OH)2OO CCH3 + 1/3 H3BO3. Jednak takOe tym sposobem nie moOna otrzymać superabsorberów, które zawierają ponad 60% odnawialnych surowców.

W opisanych dotychczas sposobach według stanu techniki nie mają polisacharydy decydującego znaczenia jako składnik absorpcyjny.

Liczne publikacje patentowe, jak np. DE-Ob 2634539, opisują wytwarzanie absorberów karboksemetelocelulozowech, a więc materiałów, . które w zasadzie ulegają rozkładowi biologicznemu, w wyniku usieciowania karboksemetelokzluloze róOnymi środkami sieciującymi w układzie wodnym. Jednak te absorbery wykazują silne blokowanie Oelem.

W opisie Ub-A-4 959 341 podano wytwarzanie absorbera na podstawie k2rbokse etylocelulozy, który składa się z mieszaniny karboksymetelocelulozy, włókien celulozowych, składnika hydrofobowego i Al(OH)2OO CH3 + 1/3 H3BO3 jako środka sieciującego, przy czym glinowy środek sieciujący powoduje usieciowanie k2rboksemetelocelulozy podczas pochłaniania cieczy. Te absorbery mają dobre właściwości absorpcyjne, jednak wykazują zjawiska blokowania.

Ponadto absorbery te, w wyniku obciążeń mechanicznych, takichjak odsiewanie lub przesyłanie, łatwo ulegają odmieszaniu i z tego powodu nie występują już w postaci jednorodnego produktu, co bardzo ogranicza możliwości ich stosowania.

W opisie EP-B 0 201 895 także podano wytwarzanie absorbera na podstawie karboksymetylocelulozy. Podczas wytwarzania tych absorberów pracuje się zwykle w roztworze wodnym, w którym karboksymetyloceluloza występuje jedynie w nieznacznym stężeniu. Ponadto, podczas wytwarzania zużywa się znaczne ilości rozpuszczalników organicznych. Wytwarzanie tych absorberów karboksymetylocelulozowych wymaga ponadto znacznego czasu. Same absorbery wykazują zjawiska blokowania i małą wytrzymałość żelu.

Celem niniejszego wynalazku było przygotowanie w prosty sposób kompozycji polimerowej materiału absorpcyjnego (zwanej dalej w skrócie absorberem), która nie ma opisanych powyżej wad i która ma następujące właściwości:

a) Absorber powinien składać się przeważnie ze składników pochodzenia naturalnego i tym samym ulegać także rozkładowi biologicznemu.

b) Absorbery powinny mieć dużą wytrzymałość mechaniczną, nie powinny rozdzielać się podczas przesiewania lub np. przesyłania za pomocą ślimaka, na poszczególne składniki.

c) Absorbery powinny mieć stosunkowo dużą szybkość i pojemność pochłaniania, także pod naciskiem, wody i roztworów wodnych.

d) Zawartość pozostających monomerów powinna być wyraźnie mniejsza niż w przypadku znanych absorberów na podstawie poliakrylanów.

e) Absorbery powinny wykazywać bardzo wysoką stabilność żelu w stanie spęcznionym, przy tym granule absorbera powinny być w postaci pojedynczych cząstek.

f) Nie powinny mieć tendencji do blokowania żelem.

Rozwiązaniem tego zadania według wynalazku jest kompozycja polimerowa materiału absorpcyjnego, która zawiera cztery składniki:

- składnik A, który opiera się na specjalnych odnawialnych surowcach polisacharydowych,

- składnik B, który składa się ze specjalnego polimeru pęczniejącego w wodzie,

- matrycę i

-jonowy lub kowalencyjny środek sieciujący, a także

- ewentualnie dodatek środka zapobiegającego blokowaniu.

Przedmiotem niniejszego wynalazku jest zatem kompozycja polimerowa materiału absorpcyjnego, która zawiera od 70 do 99,99% wagowych składnika A na podstawie rozpuszczalnych i/lub pęczniejących w wodzie polimerów na podstawie polisacharydów i ich pochodnych, które zostały ewentualnie zmodyfikowane w wyniku jonowego i/lub kowalencyjnego usieciowania, od 0,1 do 30% wagowych składnika B na podstawie pęczniejących w wodzie syntetycznych polimerów i/lub kopolimerów na podstawie kwasu (met)akrylowego, (met)akrylonitrylu, (met)akryloamidu, octanu winylu, winylopirolidonu, winylopirydyny, kwasu (bezwodnika) maleinowego, kwasu (bezwodnika) itakonowego, kwasu fumarowego, kwasu winylosulfonowego i/lub kwasu

2-akryloamido-2-metylopropanosulfonowego, a także amidów, N-alkilowych pochodnych i N,N'-dialkilowych pochodnych, zawierających grupy hydroksylowe estrów i zawierających grupy aminowe estrów tych kwasów zdolnych do polimeryzacji, przy czym od 0 do 98% grup kwasowych jest zobojętnionych, i przy czym te polimery i/lub kopolimery są usieciowane za pomocą co najmniej jednego co najmniej bifunkcyjnego związku, a także od 0,1 do 30% wagowych, w przeliczeniu na te składniki polimerowe, co najmniej jednego materiału matrycy o temperaturze topnienia lub temperaturze mięknienia poniżej 180°C w celu uniemożliwienia odmieszania i blokowania żelem, od 0,001 do 10% wagowych, w przeliczeniu na te składniki polimerowe, co najmniej jednego jonowego lub kowalencyjnego środka sieciującego i od 0 do 50% wagowych, w przeliczeniu na te składniki polimerowe, co najmniej jednego środka zapobiegającego blokowaniu na podstawie włókien naturalnych lub syntetycznych lub też inny materiał o dużej powierzchni.

Stwierdzono przy tym nieoczekiwanie, że nieznaczny dodatek składnika B do składnika A powoduje wyraźną poprawę właściwości absorpcyjnych. Ponieważ konieczne są tylko nieznaczne dodatki składnika B, to zawartość pozostającego monomeru, np. kwasu akrylowego, jest wyraźnie mniejsza niż w przypadku absorberów na podstawie poliakrylanu.

173 739

Ponadto stwierdzono nieoczekiwanie, że w wyniku dodania ciała stałego, które spełnia zadanie matrycy układu absorbera, w kombinacji z polimerowym środkiem absorpcyjnym, mieszaniną składników A i B, i z jonowym środkiem sieciującym i ewentualnie środkiem zapobiegającym blokowaniu, można wytworzyć środek absorpcyjny, który wykazuje dużą szybkość i pojemność pochłaniania wody i roztworów wodnych oraz większą wytrzymałość mechniczną względem odmieszania poszczególnych suchych cząstek. Ponadto, żele w tym układzie- absorbera występują oddzielnie w postaci pojedynczych cząstek.

Ponadto, absorbery te wykazują nieoczekiwanie, w kombinacji z podanymi powyżej właściwościami, wytrzymałość żelu, którajest znacznie wyższa niż w przypadku absorberów na podstawie poli(kwasu akrylowego).

Jako składnik A są odpowiednie rozpuszczalne i pęczniejące w wodzie polimery na podstawie polisacharydów i ich pochodne, takie jak guar, karboksymetyloguar, ksantan, alginiany, guma arabska, hydroksyetylo- i hydroksypropyloceluloza, karboksymetyloceluloza i inne pochodne celulozy, skrobia i pochodne skrobi, takie jak karboksymetyloskrobia, i mieszaniny poszczególnych polisacharydów. Korzystnymi polimerami są skrobia, guar i celuloza jak również anionowe pochodne skrobi, guaru i celulozy, przy czym szczególnie korzystnym materiałem jest karboksymetyloceluloza.

Przytoczone polimery składnika A mogą być zmodyfikowane za pomocą usieciowania w celu zmniejszenia ich rozpuszczalności w wodzie i uzyskania lepszych właściwości pęcznienia. Usieciowanie może mieć miejsce zarówno w całym polimerze, ale także tylko na powierzchni poszczególnych cząstek polimeru.

Reakcja polimerów może zachodzić z jonowymi środkami sieciującymi, np. ze związkami wapnia, glinu, cyrkonu i żelaza(III) i tytanu. Możliwa jest także reakcja z polifunkcyjnymi kwasami karboksylowymi, takimi jak kwas cytrynowy, kwas śluzowy, kwas winowy, kwas jabłkowy, kwas malonowy, kwas bursztynowy, kwas glutarowy, kwas adypinowy, z alkoholami, takimi jak poli(glikole etylenowe), gliceryna, pentaerytryt, propanodiole, sacharoza, z estrami kwasu węglowego, takimi jak węglan etylenu i propylenu, z aminami, takimi jak polioksypropylenoaminy, ze związkami epoksydowymi, takimi jak eter diglicydylowy glikolu etylenowego, eter di- lub -triglicydylowy glikolu i epichlorohydryna, z bezwodnikami kwasowymi, takimi jak bezwodnik kwasu bursztynowego i bezwodnik kwasu maleinowego, z aldehydami i z wielofunkcyjnymi (aktywowanymi) związkami olefinowymi, takimi jak kwas bis(akryloamido)octowy i metylenobisakryloamid. Wchodzą w grę także pochodne wymienionych związków, a także heterofunkcyjne związki zawierające różne grupy funkcyjne takie jak w wyżej wymienionych klasach związków.

Jako składnik B są odpowiednie pęczniejące w wodzie syntetyczne polimery i kopolimery na podstawie kwasu (met)akrylowego, a także na podstawie (met)akrylonitrylu, (met)akryloamidu, octanu winylu, winylopirolidonu, winylopirydyny, kwasu (bezwodnika) maleinowego, kwasu (bezwodnika) itakonowego, kwasu fumarowego, kwasu winylosulfonowego, kwasu

2-akryloamido-2-metylopropanosulfonowego, a także amidy, ich N-alkilowe pochodne i N,N'dialkilowe pochodne, zawierające grupy hydroksylowe estry i zawierające grupy aminowe estry kwasów zdolnych do polimeryzacji. Korzystne są usieciowane, częściowo zobojętnione poliakrylany.

Może być zobojętnionych do 90%, korzystnie od 50 do 80% grup kwasowych.

Polimery mogą być usieciowane za pomocą co najmniej bifunkcyjnego środka sieciującego.

Wytwarzanie powyższych polimerów odbywa się znanymi sposobami (opisy DE-C 27 06 135 i DE-A 40 15 085). Jako składnik B szczególnie korzystnym materiałem są poliakrylany, np. odmiany Favor^R produkowane przez firmę Chemische Fabrik Stockhausen GmbH.

Jako matryca odpowiednie są organiczne ciała stałe, które topią się lub miękną w temperaturze poniżej 180°C i w temperaturze pokojowej mają korzystnie miękką konsystencję, jak np. monostearynian trigliceryny lub specjalne estry woskowe. Odpowiednie są także ciecze o dużej lepkości, np. olej rącznikowy. Jako matryca nadają się korzystnie polikaprolaktony, takie jak Tone 0230 i 0240 firmy Union Carbide, które mogą być także modyfikowane, np. w wyniku reakcji z bezwodnikiem kwasu maleinowego.

Dzięki matrycy układ absorbera uzyskuje lepszą wytrzymałość mechaniczną, przypuszczalnie z powodu oddziaływań chemicznych i/lub fizycznych, co silnie ogranicza odmieszanie poszczególnych składników podczas różnych operacji przenoszenia, np. podczas używania

173 739 przenośnika ślimakowego lub podczas odsiewania. Dzięki temu można wytworzyć środek absorpcyjny, który ma nie tylko dobre właściwości absorpcyjne, lecz także, po konfekcjonowaniu lub przygotowaniu do danego zastosowania, występuje w postaci układu jednorodnego i dzięki temu skutecznego.

Ponadto, włączenie materiału absorpcyjnego do matrycy powoduje nieoczekiwanie wyraźne lub całkowite usunięcie blokowania żelem, co zapewnia dużą szybkość pochłaniania w całym absorberze. Matryca powoduje ponadto silne zamocowanie środka sieciującego na powierzchni poszczególnych cząstek absorbera. Granulowanie pyłów superabsorberów przy użyciu pomocniczych środków aglomerujących podano w przykładach opisów DE-PS 37 41 157 i DE-PS 39 17 646. Otrzymane w ten sposób produkty wykazują dużą szybkość pochłaniania wody i wodnych roztworów. Jednak produkty te składają się tylko z poliakrylanów i w związku z tym albo ulegają stosunkowo niewystarczającemu rozkładowi biologicznemu, albo nie ulegają mu w ogóle. Środki aglomerujące służą jedynie do granulowania produktu, a niejako materiał matrycy.

Środki zapobiegające blokowaniu zmniejszają także blokowanie żelem; powodują więc szybsze i lepsze pochłanianie wody i sprawiają, że żele występują osobno, tzn. w postaci poszczególnych cząstek. Znanymi odpowiednimi środkami zapobiegającymi blokowaniu (patrz opisy DE-PS 31 41 098 i DE-PS 33 13 344) są materiały włókniste i inne materiały o dużej powierzchni. Włóknami mogą być włókna naturalne lub syntetyczne, takie jak np. włókna wełniane, bawełniane, jedwabne i celulozowe, a także włókna poliamidowe, poliestrowe, poliakrylonitrylowe, poliuretanowe, włókna z olefin i produktów ich podstawienia, a także włókna z pollialkoholu winylowego) i ich pochodne. Jako przykłady materiałów nieorganicznych można podać bentonity, zeolity, aerosile i węgle aktywne.

Odpowiednimi środkami sieciującymi są takie związki, które przeprowadzają opisane polimery w taki stan, w którym zmniejsza się rozpuszczalność w wodzie, poprawia się chłonność i ograniczone są zjawiska blokowania.

Jako jonowe środki sieciujące odpowiednie są związki metali, które mogą oddziaływać z grupami funkcyjnymi polimerów. Szczególnie korzystne są związki magnezu, wapnia, glinu, cyrkonu, żelaza, tytanu i cynku, które mają bardzo dobrą rozpuszczalność w wodzie, a także sole kwasów karboksylowych i nieorganicznych.

Jako kwasy karboksylowe korzystne są następujące kwasy: kwas octowy, mlekowy, salicylowy, propionowy, benzoesowy, kwasy tłuszczowe, kwas malonowy, bursztynowy, glutarowy, adypinowy, cytrynowy, winowy, jabłkowy i śluzowy. Korzystnymi anionami nieorganicznymi są chlorki, bromki, wodorosiarczany, siarczany, fosforany, borany, azotany, wodorowęglany i węglany. Ponadto odpowiednie są związki zawierające wielowartościowe metale, takie jak acetyloacetoniany i alkoholany, takie jak np. Fe(acac)3, Zr(acac)4, Ti(OBu)4 i Zr(oProp)4.

Rozpuszczalny w wodzie środek sieciujący powoduje usieciowanie składników A i B zarówno ze sobą, jak również między sobą, szczególnie na powierzchni, dzięki czemu, jak to podano w opisach DE-OS 31 32 976, DE-C 26 09 144 i US-A 4 959 341, poprawiają się właściwości absorpcyjne.

Jako kowalencyjne środki sieciujące odpowiednie są polifunkcyjne kwasy karboksylowe, alkohole, aminy, związki epoksydowe, bezwodniki kwasów karboksylowych i aldehydy, a także ich pochodne. Jako przykłady można podać kwas cytrynowy, śluzowy, winowy, jabłkowy, malonowy, bursztynowy, glutarowy, adypinowy, poli(glikole etylenowe), glicerynę, propanodiole, polioksypropylenoaminy, epichlorohydrynę, eter diglicydylowy glikolu etylenowego, eter diglicydylowy glikolu, bezwodnik kwasu bursztynowego, bezwodnik kwasu maleinowego, węglan etylenu i węglan propylenu. Wchodzą w grę także naturalne pochodne wymienionych związków, a także heterofunkcyjne związki zawierające różne grupy funkcyjne wyżej wymienionych klas związków.

Udział składnika A w stosunku składnika A do składnika B wynosi od 70 do 99,99% wagowych, korzystnie od 75 do 90% wagowych. Udział składnika B wynosi od 0,01 do 30% wagowych, korzystnie od 10 do 25% wagowych.

Dodatek, nawet w małych ilościach, składnika B powoduje znaczą poprawę właściwości absorpcyjnych, przede wszystkim chłonności. Można przez to uzyskać nieoczekiwanie wyraźną

173 739 poprawę właściwości absorpcyjnych w porównaniu z czystym materiałem karboksymetylocelulozowym (materiałem CMC).

Ilość środka zapobiegającego blokowaniu wynosi od 0,5 do 50% wagowych, korzystnie od 5 do 15% wagowych, w przeliczeniu na składniki A i B.

Ilość środka sieciującego w absorberze wynosi od 0,001 do 10% wagowych, korzystnie od 3 do 7% wagowych, w przeliczeniu na składniki A i B.

Dodatek materiału matrycy, w przeliczeniu na składniki A i B, powinien wynosić od 0,1 do 30% wagowych, korzystnie od 2,5 do 7,5% wagowych.

Matryca zapobiega rozpadowi materiału absorpcyjnego, jak to obserwowano w przypadku czysto fizycznych mieszanin, np. w opisie US-A-4 952 550, a ponadto zapobiega blokowaniu żelem.

Przedmiotem wynalazku jest również sposób wytwarzania kompozycji materiału absorpcyjnego charakteryzujący się tym, że najpierw miesza się za sobą składniki, aż do uzyskania jednorodności, a następnie utrwala się matrycą środek sieciujący za pomocą końcowego wygrzewania.

Poniżej opisano korzystny sposób wytwarzania materiału absorpcyjnego.

W celu wytworzenia materiału absorpcyjnego według wynalazku miesza się fizycznie składnik A i składnik B w suchej postaci, w temperaturze pokojowej. Materiał ten miesza się ze środkiem zapobiegającym blokowaniu i składnikiem matrycy, aż do uzyskania jednorodnej mieszaniny. Mieszanie składników odbywa się w odpowiednich mieszalnikach, takich jak mieszarka ślimakowa, mieszarka fluidalna, mieszarka tarczowa lub homogenizująca mieszarka ślimakowa.

Wygrzewanie odbywa się w temperaturze od 25 do 180°C, korzystnie od 100 do 120°. Czas ogrzewania wynosi od 5 do 60 minut, korzystnie od 20 do 40 minut. Do wygrzewania produktu stosuje się zwykłe suszarki lub piece (np. suszarki tarczowe, suszarnie taśmowe, suszarki fluidalne i suszarki promiennikowe). Następnie wprowadza się w temperaturze pokojowej jonowy środek sieciujący, korzystnie dihydroksyoctan glinu stabilizowany kwasem bornym. W celu związania środka sieciującego przez matrycę ogrzewa się matrycę ponownie w temperaturze od 25 do 180°C, korzystnie od 50 do 80°C, w ciągu od 5 do 60 minut, w celu roztopienia materiału matrycy.

Przed zmieszaniem można składniki A i B odsiać, korzystnie w zakresie od 90 do 630 gm.

Wprowadzenie składnika matrycy odbywa się korzystnie w temperaturze pokojowej, jednak można stosować składnik matrycy także w postaci stopionej. Przed termicznym modyfikowaniem można do mieszaniny dodać korzystnie mieszaninę wody i izopropanolu, aby mieć środek nadający rozpuszczalność, który powoduje termiczną modyfikację składnika A, a więc polisacharydu ale nie poli(kwasu akrylowego), między sobą, a także ze składnikiem matrycy i składnikiem B w obszarach brzegowych składnika A, co poprawia chłonność materiału absorpcyjnego. Zamiast mieszaniny wody i izopropanolu można także stosować wodę i inne mieszaniny wody z rozpuszczalnymi w wodzie rozpuszczalnikami organicznymi.

W opisie EP-PS 0 083 022 podano sieciowanie absorbera składającego się z poli(kwasu akrylowego) środkami sieciującymi, które zawierają co najmniej dwie grupy funkcyjne i mogą reagować z grupami karboksylowymi poliakrylanu. Reakcja zachodzi na powierzchni cząstek absorbera.

Opisy DE-PS 33 14 019 i DE-PS 35 23 617 podają również powierzchniowe sieciowanie poliakrylanów za pomocą środków sieciujących, które zawierają co najmniej dwie grupy funkcyjne. W przeciwieństwie do absorberów według wynalazku opisano w tych patentach tylko modyfikacje poliakrylanów, ale nie polisacharydów, w otoczce, przy czym w żadnym razie nie otrzymuje się absorberów, które ulegają w wystarczającym stopniu rozkładowi biologicznemu.

Wprowadzenie jonowego środka sieciującego może odbywać się także bezpośrednio do fizycznej mieszaniny składnika A, składnika B, środka zapobiegającego blokowaniu, dodatku reaktywnego i materiału matrycy, po czym ogrzewa się w temperaturze od 25 do 180°C, korzystnie od 100 do 120°C, w ciągu od 5 do 120 minut, korzystnie w ciągu od 20 do 60 minut.

Opisany powyżej etap z użyciem rozpuszczalnika może odbywać się w tym sposobie przed wprowadzeniem lub po wprowadzeniu środka sieciującego.

Kowalencyjny środek sieciujący można dodawać zamiast lub obok jonowego środka sieciującego do mieszaniny polimeru przed lub po dodaniu matrycy. Kowalencyjny środek

173 739 sieciujący rozpuszcza się korzystnie w mieszaninie ewentualnie alkoholu z wodą i wkrapla się go do mieszaniny polimeru, zjednoczesnym szybkim mieszaniem. Ilość rozpuszczalnika wynosi od 1 do 10% w przeliczeniu na mieszaninę polimeru. Następnie ogrzewa się w temperaturze od 25 do 180°C w ciągu od 5 do 120 minut. Jako rozpuszczalnik można stosować wodę i mieszaniny wody z rozpuszczalnymi w wodzie rozpuszczalnikami organicznymi.

Jako rozpuszczalnik stosuje się korzystnie mieszaninę wody z alkoholem zawierającym do 4 atomów węgla, korzystnie mieszaninę wody i izopropanolu.

Materiał absorpcyjny według wynalazku wykazuje dobrą zdolność do rozkładu biologicznego w porównaniu z produktami opartymi na poli(kwasie akrylowym), z jednoczesnym znacznie lepszym pochłaniaczem i chłonnością, w porównaniu ze znanymi materiałami absorpcyjnymi na podstawie surowców naturalnych, względem 0,9% roztworu soli kuchennej, z jednocześnie nieoczekiwanie dobrą wytrzymałością żelu.

Wytrzymałość żelu kilku absorberów według wynalazku oraz kilku znanych absorberów rynkowych.

Oznaczenia produktu	Wytrzymałość żelu (10 Hz), N/m²
Absorbery według wynalazku superabsorber z przykładu III	>10000
superabsorber z przykładu IV	>10000
superabsorber z przykładu X	>10(0)0
super absorber z przykładu XI	>10000
superabsorber z przykładu XIV	>10000
super absorber z przykładu XV	>10000
Znane absorbery rynkowe produkt A	2450
produkt B	4200
produkt C	3500
produkt D	2700
produkt E	4950
produkt F	3700
produkt G	1575

Produkty A, B, C, D, F i G: usieciowane, częściowo zobojętnione poliakrylany.

Produkt E: usieciowany, częściowo zobojętniony kopolimer szczepiony poliakrylan-skrobia.

Ponadto wyraźnie poprawiła się wytrzymałość mechaniczna (w odniesieniu do odmieszania na poszczególne składniki) w porównaniu z opisanymi uprzednio absorberami i na podstawie odnawialnych surowców.

Polimerowa kompozycja według wynalazku może być stosowana szczególnie jako materiał absorpcyjny w postaci włókna, błony, proszku lub granulatu, aby przyjmować wodę lub ciecze wodne, takie jak mocz i krew, i dzięki temu może znaleźć zastosowanie w takich środkach, jak tampony lub pieluszki, w wyrobach chirurgicznych, osłonach kabli, naczyniach do uprawy, materiałach opakowaniowych do mięsa i ryb oraz jako części ubrania.

Ponadto, materiał jest odpowiedni jako środek magazynujący substancje czynne w celu sukcesywnego uwalniania substancji czynnych, takich jak środki lecznicze, pestycydy (opisy US 4,818,534; US 4,983,389; US 4,983,390; US 4,985,251) i substancje zapachowe, z tą zaletą, że materiał magazynujący może ulegać rozkładowi.

Materiały magazynujące można wytwarzać w wyniku absorpcji korzystnie stężonych, wodnych lub zawierających wodę roztworów przez prawie suche absorbery, z ich ewentualnym ponownym suszeniem.

Substancję czynną można dodawać, albo bezpośrednio albo w postaci roztworu lub zawiesiny, na dowolnym etapie sposobu wytwarzania kompozycji absorpcyjnej.

Materiały magazynujące stosuje się w postaci proszku lub jako zawiesinę w środowiskach hydrofobowych, która może zawierać środki stabilizujące zawiesinę, takiejak emulgatory lub stabilizatory, lub w mieszaninie z innymi substancjami, takimi jak polisacharydy.

Przykładowo w wyniku dodatku takich zawierających środki bakteriobójcze materiałów magazynujących do produktów celulozowych, lub produktów na podstawie guaru lub skrobi, lub ich pochodnych, takichjak karboksymetyloceluloza, podczas składowania i stosowania tych materiałów w wodnych środowiskach można zapobiec w ciągu dłuższego czasu ich rozkładowi i przy czym, dzięki magazynującemu działaniu, można uniknąć pojawiania się większych ilości wolnej substancji czynnej w roztworze.

Metody badania: Próba z torebką na herbatę (TBT, od Teebeutel-Test).

W celu oznaczenia zdolności absorpcyjnej wykonywano próbę TBT. Jako roztwór próbny stosowano 0,9% wodny roztwór NaCl.

0,2 g badanej substancji (odsianej między 90 a 630 μπι) odważono do torebki na herbatę i pozostawiono do spęcznienia w roztworze próbnym w ciągu 10 lub 30 minut. Po 5-minutowym obciekaniu (wartość maksymalna) odwirowano w wirówce, np. w handlowej wirówce do bielizny, z szybkością 1400 obrotów na minutę. Pochłanianie wody oznaczano wagowo i przeliczano na 1 g substancji (wartość retencji).

Absorpcja pod naciskiem (AUL).

W celu oznaczenia zdolności pochłaniania wody pod naciskiem oznaczano absorpcję pod naciskiem (AUL), jak to podano w opisie EP-A-0 339 461.

0,16 g badanej substancji (odsianej między 300 i 600 μιη) pozostawiono do spęcznienia w wyniku działania kapilarnego w ciągu 60 minut pod naciskiem 1,55 kN/m², tj. 99,8 g/cal², w 0,9% roztworze NaCl. Pochłanianie cieczy oznaczano wagowo i przeliczano na 1 g substancji.

Wytrzymałość żelu (G')

W celu oznaczenia wytrzymałości żelu G' spęcznionego absorbera postępowano sposobem podanym w opisie EP-A 0 339 461. Aparat: Controlled Stress Rheometr CS 100 (reometr o regulowanym naprężeniu) firmy Carri-Med Ltd., Dorking, W. Brytania.

Warunki pomiaru: układ płytka-płytka, średnica 60 mm, odległość płytek 2 mm, temperatura 20°C, moment obrotowy 1000 - 4000 mNm, amplituda 1,5-5 mradianów, częstotliwość 10,0 Hz, 28 ml 0,9% NaCl na 1 g absorbera. Wyniki podawano w N/m².

Próba płynności (FT, od Fliesstest).

W próbie płynności oznaczano, jak szybko produkty pochłaniały próbną ciecz, czy wykazywały zjawiska blokowania, czy były spęcznione w całej masie i wszędzie zwilżone. Ponadto badano, czy żele są stałe czy kleiste lub czy występowały w postaci luźnych i oddzielnych cząstek.

W celu wykonania próby płynności nanoszono około 100 mg substancji na nasączony wodą ręcznik papierowy i śledzono, jak woda jest wsysana przez produkty. Wyniki absorpcji określano przy pomocy następującej skali ocen:

A - ciągnie szybko

B - ciągnie bardzo szybko

C - ciągnie w całej masie

D - po wchłonięciu wody żel ma postać oddzielnych cząstek

E - blokowanie żelem.

Przykład I. 8g CMC Walocel 40 000 (karboksymetyloceluloza sodowa, firmy Wolff Walsrode) silnie wymieszano z 2 g produktu Favor^R 953 (usieciowany, częściowo zobojętniony poliakrylan sodu firmy Stockhausen GmbH), 0,5 g produktu Tonę 230 (poliol na podstawie kaprolaktonu, ciężar molowy 1250 g/mol, firmy Union Carbide), 0,5 produktu Aerosil 200 (pirogeniczny kwas krzemowy, średnica cząstek: 12 nm; firmy Degussa) i 0,5 g Al(OH2)OOCCH3*l/3 H3BO3, z użyciem 2 ml izopropanolu i 1 ml wody i ogrzewano w piecu w ciągu 60 minut w temperaturze 120°C.

TBT (maks./ret.) = 45/g/g /33 g/g; AUL = 9,9 g/g; FT: B C D.

Przykład Π. 60 g CMC, Walocel 40 000 homogenizowano z 1,5 węglanu etylenu, 1,5 ml izopropanolu i 1,5 ml wody, a następnie ogrzewano w piecu w ciągu 1 godziny w temperaturze 120°C. 8 g tego produktu silnie wymieszano z 2 g produktu Favor^R 953, 0,5 g produktu Tonę 230, 0,5 g włókna BE 600/30 (celuloza, średnica 17 μιη, długość 30 μπι, firmy Rettenmaier) i 0,5 g

173 739

Al(OH)2OOCCH3*1/3 H3BO3 z użyciem 2 ml izopropaaolu i 1 ml wody i ogrzewano w piecu w ciągu 60 minut w temperaturze 120°C.

TBT (maks./ret.) = 46 g/g /29 g/g; AUL = 14,4 g/g; FT: B C D.

Przykład III. 15 g CMC, Walocel 40 000 homogenizowano z 3 g węglanu propylenu, 0,375 ml wody i 1,0 ml izopropanolu, a następnie ogrzewano w piecu w ciągu 60 minut w temperaturze 120°C. Do 8 g uzyskanego w ten sposób produktu dodano 2,0 g produktu Favor^R953 (firmy Stockhausen GmbH), 0,5 g produktu Tone 230 firmy Union Carbide, 1,0 g bentonitu wapnia (firmy Sudchemie) i 0,5 g Al(OH)2OOCCH3* 1/3 H3BO3, a także dodano 2 ml izopropanolu i 1 ml wody, homogenizowano i wygrzewano, tak jak poprzedni.

TBT(maks./ret.) = 43 g/g /27 g/g; AUL = 14,2 g/g; FT: B C D.

Przykład IV. Postępowano jak w przykładzie III, jednak wprowadzono do produktu dodatkowo 0,5 g włókna BE 600/30.

TBT(maks./ret.) = 42 g/g /25 g/g; AUL = 15,1 g/g; FT: B C D.

Przykład V. 2,0 g CMC, Walocel 40 000, 1 g poliakrylanowego superabsorbera (wytworzonego według opisu DE-P 40 15 085, przykład IV, nazywanego dalej SAB A; firmy Ch. F. Stockhausen GmbH), 0,25 g produktu Tone 230, 2,25 g włókna BE 600/30 i 0,25 g A1(OH)2OOCCH3* 1/3 H3BO3 silnie wymieszano z użyciem 2 ml izopropanolu i 1 ml wody i ogrzewano w piecu w ciągu 60 minut w temperaturze 120°C.

TBT (maks./ret.) = 33 g/g /20 g/g; AUL = 14,8 g/g; FT: A D.

Przykład VI. 2,5 g CMC, Walocel 40 000 silnie wymieszano z 2,5 g produktu Kelzan ( ksantan firmy Kelco), a także z 1 g produktu FavorR SAB 953, 0,25 g produktu Tone 230, 0,25 g włókna BE 600/30 i 0,25 g Al(OH)2OOCCH3* 1/3 H3BO3 z użyciem 1 ml izopropanolu i 0,5 ml wody i ogrzewano w piecu w ciągu 60 minut w temperaturze 120°C.

TBT (maks./ret.) = 39 g/g/ 22 g/g; AUL = 14,5 g/g; FT: C D.

Przykład VII. 2,5 g CMC, Walocel 30 000 silnie wymieszano z 2,5 g produktu Natrosol 250 MR (hydroksyetyloceluloza firmy Aqualon), 1,0 g SAB A, 0,5 g włókna BE 600/30, 0,25 g produktu Tone 230, 0,25 g Al(OH)2OOCCH3*1/3 H3BO3 i 1,675 ml mieszaniny woda/izopropanol (1:1) i następnie ogrzewano w piecu w ciągu 60 minut w temperaturze 120°C.

TBT(maks./ret.) = 29 g/g /19/g/g; AUL = 13,8 g/g; FT: A C D.

Przykład Vm. 2,5 g CMC 30 000 silnie wymieszano z 2,5 g produktu Natrosol 250 MR (Aqualon), 1,0 g SAB A, 0,5 g bentonitu wapnia, 0,25 g produktu Tone 230, 0,25 g Al(OH)2OO CCH3*1/3 H3BO3 i 1,675 ml mieszaniny woda/izopropanol (1:1) i następnie ogrzewano w piecu w ciągu 60 minut w temperaturze 120°C.

TBT (maks./ret.) = 27 g/g /23 g/g; AUL = 13,1 g/g; FT: A D.

Przykład IX. 4,0 g CMC Walocel 30 000, 0,1 kwasu cytrynowego, 1,0 g SABA, 0,25 g włókna BE 600/30, 0,25 g produktu Tone 230 i 1,675 ml mieszaniny woda/izopropanol (1:1) silnie wymieszano i następnie ogrzewano w piecu w ciągu 30 minut w temperaturze 120°C. Do tego produktu wprowadzono 0,25 g Al(OH)2OOCCH3*1/3 H3BO3 i ogrzewano w piecu w ciągu 60 minut w temperaturze 50°C. TBT (maks./ret.) = 44 g/g /32 g/g; AUL =11,0 g/g; FT: A CD.

Przykład X. Postępowano sposobem opisanym w przykładzie IX, jednak włókno BE 600/30 zastąpiono 0,25 g włókna na podstawie PES, 3,3 dtex, 0,55 mm, firmy Wilhelm GmbH & Co KG.

TBT(maks./ret.) = 44 g/g /34 g/g; AUL = 14,8 g/g; FT: A C.

Przykład XI. Postępowano sposobem opisanym w przykładzie VIII, jednak dodatkowo wprowadzono 0,5 włókna BE 600/30.

TBT(maks./ret.) = 27 g/g /21 g/g; AUL = 13,5 g/g; FT: A C D.

Przykłady XII i XIH. 4,0 g CMC Walocel 30 000 homogenizowano z 1 g SAB A, z 0,5 g włókna BE 600/30, z 0,25 g produktu Tone 230, a także z po 0,1 g związku podanego w poniższej tabeli z dodatkiem 1,675 ml mieszaniny woda/izopropanol (1:1) i ogrzewano w piecu w ciągu 30 minut w temperaturze 120°C. Do tych produktów wprowadzano po 0,25 g Al(OH)2OOCCH3* 1/3 H3BO3 i ogrzewano w piecu w ciągu 60 minut w temperaturze 60°C.

173 739

Nr przykładu	Związek	TBT maks./ret., g/g	AUL g/g	FT
Przykład XII	GTGE 1	39/27	15,6	AD
Przykład XIII	egdge²⁾	35/21	15,5	AD

^Triglicydylowy eter gliceryny 2)Diglicydylowy eter glikolu etylenowego

Przykład XIV. 8 g CMC 40 000 homogenizowano z 2 g produktu Favor.SAB 835 (usieciowany, częściowo zobojętniony poliakrylan sodu firmy Stockhausen GmbH), 0,5 g włókna (włókno BE 600/30 firmy Rettenmaier), 0,5 produktu Tone 230, 1 ml wody i 2 ml izopropanolu, a następnie ogrzewano w piecu w ciągu 30 minut w temperaturze 120°C. Następnie wprowadzono 0,4 g A1(OH)2OO CCH3*1/3 H3BO3 i ogrzewano w piecu w ciągu 60 minut w temperaturze 50°C.

TBT(maks./ret.) = 45 g/g/133 g/g; AUL = 11,4 g/g; FT: A C D.

Przykład porównawczy I. Postępowano sposobem opisanym w przykładzie XIV, jednak nie dodawano produktu Favo7 SAB 835.

TBT (maks./ret.) = 30 g/g /27 g/g; AUL = 10,0 g/g; FT: E.

Produkt ten jest nieodpowiedni jako materiał absorpcyjny.

Przykład XV. Postępowano sposobem opisanym w przykładzie XIV, jednak dodawano 0,7 g soli glinu.

TBT (maks./ret.) = 47 g/g / 36 g/g; AUL = 9,4 g/g; FT: A C D.

Przykład XVI. Postępowano sposobem opisanym w przykładzie XIV, jednak dodawano 0,5 g soli glinu i 1 g włókna.

TBT (maks./ret.) = 48 g/g /34 g/g: AUL = 9,6 g/g; FT: B C D.

Przykład XVII. Homogenizowano 8 g CMC 40 000, 2 g produktu Favor SAB 835, 0,5 włókna BE 600/30, 0,1 g Aerosilu R 972 (hydrofobizowany, pirogeniczny kwas krzemowy, średnica cząstek 16 nm, firmy Degussa AG), 1 g wody i 2 g izopropanolu. Potem wprowadzono 0,5 g stopionego produktu Tone 230 z końcowymi grupami kwasowymi i następnie ogrzewano w piecu w ciągu 30 minut w temperaturze 120°C. Produkt homogenizowano z 0,6 g podanej soli glinu i następnie ogrzewano w piecu w ciągu 60 minut w temperaturze 50°C.

TBT (maks./ret.) = 48 g/g / 35 g/g; AUL = 10,3 g/g; FT: B C D.

Przykład XVIII. Postępowano sposobem opisanym w przykładzie XVII, jednak zamiast produktu Favo7 SAB 835 zastosowano SAB A.

TBT(maks./ret.) = 50 g/g / 36 g/g; AUL = 11,0 g/g; FT: A C D.

Przykład XIX. Homogenizowano 8 g CMC, Walocel 40 000,2 g produktu Favor SAB 835,0,5 włókna BE 600/30,0,25 g produktu Tone 230,1 g wody i 2 g izopropanolu i następnie ogrzewano w piecu w ciągu 30 minut w temperaturze 120°C. Następnie wprowadzono 0,6 g A1(OH)2OOCCH3* 1/3 H3BO3 i ogrzewano w piecu w ciągu 60 minut w temperaturze 50°C.

TBT (maks./ret.) = 48 g/g / 32 g/g; AUL = 9,0 g/g; FT: A C D.

Przykład XX. Postępowano sposobem opisanym w przykładzie XIX, jednak wprowadzono tylko 0,1 g produktu Tone 230.

TBT (maks./ret.) = 45 g/g / 30 g/g; AUL = 8,6 g/g; FT: A D.

Przykład XXI. 100 g produktu otrzymanego w przykładzie I zmieszano ze 100 ml 0,125% roztworu chlorku 3,7-bis(dimetyloamino)fenotiazyniwego i następnie suszono w ciągu 2 godzin w suszarce z powietrzem obiegowym w temperaturze 60°C.

200 mg otrzymanego w ten sposób produktu przeniesiono do torebki na herbatę. Zawieszono ją w zlewce zawierającej 50 ml 0,2% roztworu soli kuchennej. Oceniano zabarwienie roztworu NaCl, a następnie powtarzano postępowanie przy użyciu świeżego roztworu NaCl. Po 1 godzinie wyjęto torebkę na herbatę. Nawee po 5. cc^ł^ll^i ηίεόίοχλίε zabarwienie roztworu sol^ kuchennej wskazuje na uwalnianie substancji czynnej z kompozycji polimerowej, działającej jako środowisko magazynujące.

Przykłady porównawcze II - V. Powtórzono wytwarzanie produktu z przykładów I, III, XI i XIX bez dodatku produktu Tone 230. Uzyskane produkty były niejednorodne, mogły być rozdzielone w wyniku przesiewania i powodowały blokowanie. Z powodu niejednorodności

173 739 produktu (odmieszanie podczas odsiewania) nie można było uzyskać powtarzalnych wyników próby TBT i AUL.

Przykład porównawczy VI.20g CMC, Walocel 30 000 z 8 g izopropanolu, 200 g wody, 0,4 g Al(OH)2OOCCH3*l/3 H3BO3 i 0,8 g kwasu octowego przetrzymywano w ciągu 4 godzin w temperaturze 50°C. Następnie wysuszono w temperaturze 80°C.

TBT (maks./ret.) = 16 g/g /11 g/g; AUL = 8,9 g/g; FT: E.

173 739

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz.

Cena 4,00 zi

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Kompozycja polimerowa materiału absorpcyjnego, znamienna tym, że zawiera od - 70 do 99,99% wagowych co najmniej jednego składnika A z rozpuszczalnych w wodzie polisacharydów i ich pochodnych, które zostały ewentualnie zmodyfikowane w wyniku usieciowania (składnik A) i od 0,01 do 30% wagowych co najmniej jednego składnika B z pęczniejących w wodzie syntetycznych polimerów i/lub kopolimerów kwasu (met)akrylowego, (met)akrylonitrylu, (met)akryloamidu, octanu winylu, winylopirolidonu, winylopirydyny, kwasu (bezwodnika) maleinowego, kwasu (bezwodnika) itakonowego, kwasu fumarowego, kwasu winylosulfonowego i/lub kwasu 2-akryloamido-2-metylopropanosulfonowego, a także amidów, N-alkilowych pochodnych, N,N'-dialkilowych pochodnych, zawierających grupy hydroksylowe estrów i zawierających grupy aminowe estrów tych kwasów zdolnych do polimeryzacji, przy czym od 0 do 98% grup kwasowych jest zobojętnionych i przy czym te polimery i/lub kopolimery są usieciowane za pomocą co najmniej jednego związku bifunkcyjnego (składnik B), a także od 0,1 do 30% wagowych, w przeliczeniu na składniki polimerowe A i B, organicznego materiału matrycy o temperaturze topnienia lub temperaturze mięknienia poniżej l80°C w celu uniemożliwienia odmieszania i blokowania żelem, od 0,001 do 10% wagowych, w przeliczeniu na oba składniki polimerowe A i B, jonowego i/lub kowalencyjnego środka sieciującego i od 0 do 50% wagowych, w przeliczeniu na składniki polimerowe A lub B, co najmniej jednego środka zapobiegającego blokowaniu na podstawie włókien naturalnych i/lub syntetycznych, i/lub materiałów o dużej powierzchni.
2. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera od 75 do 90% wagowych składnika A, od 10 do 25% wagowych składnika B, jako składniki polimerowe i od 2,5 do 7,5% wagowych, w przeliczeniu na te składniki, co najmniej jednego materiału matrycy, od 3 do 7% wagowych, w przeliczeniu na te składniki, co najmniej jednego jonowego lub kowalencyjnego środka sieciującego, od 0,5 do 50% wagowych, korzystnie od 0,5 do 15% wagowych co najmniej jednego środka zapobiegającego blokowaniu.
3. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że jako składnik A zawiera rozpuszczalne i/lub pęczniejące w wodzie polimery na podstawie polisacharydów i ich pochodne, zwłaszcza pochodne skrobi, guaru lub celulozy.
4. Kompozycja według zastrz. 3, znamienna tym, że jako składnik A zawiera anionową pochodną celulozy, korzystnie karboksymetylocelulozę.
5. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że materiał matrycy w temperaturze pokojowej ma konsystencję cieczy o dużej lepkości lub konsystencję miękkiego wosku.
6. Kompozycja według zastrz. 5, znamienna tym, że jako materiał matrycy zawiera monostearynian trigliceryny, olej rącznikowy, i/lub polikaprolaktony, które są ewentualnie modyfikowane w wyniku reakcji z bezwodnikiem kwasu maleinowego.
7. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że jako jonowe środki sieciujące zawiera związki metali, korzystnie związki magnezu, wapnia, glinu, cyrkonu, żelaza, tytanu i cynku, w postaci ich soli z kwasami organicznymi i nieorganicznymi.
8. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że jako kowalencyjne środki sieciujące zawiera polifunkcyjne kwasy karboksylowe, alkohole, aminy, związki epoksydowe, bezwodniki kwasów karboksylowych i/lub aldehydy, a także ich pochodne, a także ich heterofunkcyjne związki zawierające różne grupy funkcyjne wyżej wymienionych klas związków.
9. Sposób wytwarzania kompozycji polimerowej materiału absorpcyjnego, zawierającej od 70 do 99,99% wagowych co najmniej jednego składnika A z rozpuszczalnych w wodzie polisacharydów i ich pochodnych, które zostały ewentualnie zmodyfikowane w wyniku usieciowania (składnik A) i od 0,01 do 30% wagowych co najmniej jednego składnika B z pęczniejących w wodzie syntetycznych polimerów i/lub kopolimerów kwasu (met)akrylowego, (met)akrylo173 739 nitrylu, (met)akryloamidu, octanu winylu, winylopirolidonu, winylopirydyny, kwasu (bezwodnika) maleinowego, kwasu (bezwodnika) itakonowego, kwasu fumarowego, kwasu winylosulfonowego i/lub kwasu 2-akryloamido-2-metylopropanosulfonowego, a także amidów, N-alkilowych pochodnych, N,N'-dialkilowych pochodnych, zawierających grupy hydroksylowe estrów i zawierających grupy aminowe estrów tych kwasów zdolnych do polimeryzacji, przy czym od 0 do 98% grup kwasowych jest zobojętnionych i przy czym te polimery i/lub kopolimery są usieciowane za pomocą co najmniej jednego związku bifunkcyjnego (składnik B), a także od 0,1 do 30% wagowych, w przeliczeniu na składniki polimerowe A i B, organicznego materiału matrycy o temperaturze topnienia lub temperaturze mięknienia poniżej 180°C w celu uniemożliwienia odmieszania i blokowania żelem, od 0,001 do 10% wagowych, w przeliczeniu na oba składniki polimerowe A i B, jonowego i/lub kowalencyjnego środka sieciującego i od 0 do 50% wagowych, w przeliczeniu na składniki polimerowe A plus B, co najmniej jednego środka zapobiegającego blokowaniu na podstawie włókien naturalnych i/lub syntetycznych, i/lub materiałów o dużej powierzchni, znamienny tym, że najpierw miesza się ze sobą składniki, aż do uzyskania jednorodności, a następnie utrwala się matrycą środek sieciujący za pomocą końcowego wygrzewania.
10. Sposób według zastrz. 9, znamienny tym, że zmieszaniu poddaje się składniki kompozycji zawierającej od 75 do 90% wagowych składnika A, od 10 do 25% wagowych składnika B, jako składniki polimerowe i od 2,5 do 7,5% wagowych, w przeliczeniu na te składniki co najmniej jednego materiału matrycy, od 3 do 7% wagowych, w przeliczeniu na te składniki, co najmniej jednego jonowego lub kowalencyjnego środka sieciującego i od 0,5 do 50% wagowych, korzystnie od 0,5 do 15% wagowych, w przeliczeniu na składniki polimerowe A i B, co najmniej jednego środka zapobiegającego blokowaniu.
11. Sposób wytwarzania kompozycji według zastrz. 9, znamienny tym, że zmieszaniu poddaje się składnik A stanowiący rozpuszczalne i/lub pęczniejące w wodzie polimery na podstawie polisacharydów i ich pochodne, zwłaszcza pochodne skrobi, guaru lub celulozy.
12. Sposób według zastrz. 11, znamienny tym, że jako składnik A stosuje się anionową pochodną celulozy, a zwłaszcza karboksymetylocelulozę.
13. Sposób według zastrz. 9, znamienny tym, że stosuje się materiał matrycy, który w temperaturze pokojowej ma konsystencję cieczy o dużej lepkości lub konsystencję miękkiego wosku.
14. Sposób według zastrz. 13, znamienny tym, że jako materiał matrycy stosuje się monostearynian trigliceryny, olej rącznikowy, specjalne estry woskowe i polikaprolaktony, które są ewentualnie modyfikowane w wyniku reakcji z bezwodnikiem kwasu maleinowego.
15. Sposób według zastrz. 9, znamienny tym, że jako jonowe środki sieciujące stosuje się związki metali, korzystnie rozpuszczalne w wodzie związki magnezu, wapnia, glinu, cyrkonu, żelaza i cynku, w postaci ich soli z kwasami organicznymi i nieorganicznymi.
16. Sposób według zastrz. 9, znamienny tym, że jako kowalencyjne środki sieciujące stosuje się polifunkcyjne kwasy karboksylowe, alkohole, aminy, związki epoksydowe, bezwodniki kwasów karboksylowych i/lub aldehydy, a także ich pochodne, a także ich heterofunkcyjne związki zawierające różne grupy funkcyjne wyżej wymienionych klas związków.
17. Sposób według zastrz. 9, znamienny tym, że składniki A i B odsiewa się przed zmieszaniem na wielkość ziarna od 90 mm do 630 gm.
18. Sposób według zastrz. 9 albo 10, znamienny tym, że najpierw miesza się składniki A i B, następnie miesza się ze środkiem zapobiegającym blokowaniu i materiałem matrycy aż do uzyskaniajednorodności, przy czym poddaje się tę mieszaninę wygrzewaniu w temperaturze od 25°C do 180°C, korzystnie od 100°C do 120°C, a po dodaniu środka sieciującego utrwala się go na matrycy w temperaturze od 25°C do 180°C, korzystnie w temperaturze od 50°C do 80°C.
19. Sposób według zastrz. 9, znamienny tym, że najpierw miesza się fizycznie wszystkie składniki, a następnie wykonuje się wygrzewanie w temperaturze od 25°C do 180°C, korzystnie w temperaturze od 100°C do 120°C, w celu utrwalenia środka sieciującego przez matrycę.
20. Sposób według zastrz. 9, znamienny tym, że przed końcowym wygrzewaniem dodaje się do składników hydrofilowy rozpuszczalnik, korzystnie w ilości od 1 do 10% wagowych, w przeliczeniu na mieszaninę polimerową.

173 739
21. Sposóbwedhigzas^tnt.20, znamienny tym, żejako rozpuszczalnikstosuje ós? wodę lub mieszaninę wude z rozpuszczalnym w wodzie rozpuszczalnikiem organicznym, Uurzeetniz tlUuhulzm zawierającym do 4 atomów węgla korzystnie mieszaninę wody i izopropanolu.