PL172942B1

PL172942B1 - Naped rolety PL

Info

Publication number: PL172942B1
Application number: PL93309042A
Authority: PL
Inventors: Siegfried Benthin
Original assignee: Benthin Ag
Priority date: 1992-11-25
Filing date: 1993-10-28
Publication date: 1997-12-31
Also published as: EP0670949B1; DE4239507C2; PL309042A1; HU214616B; LV11493B; HU9501510D0; RU2102574C1; EP0670949A1; CA2109453A1; ATE170255T1; LV11493A; WO1994012758A1; CA2109453C; DK0670949T3; DE4239507A1; US5443109A; HUT69574A

Abstract

1. Naped rolety z ulozyskowanym obroto- wo zespolem napedzajacym i z pakietem umieszczonym pomiedzy walkiem zwijania a nieruchomym czopem, zlozonym z wielu tarcz ciernych polaczonych sztywno obroto- wo na przemian albo z walkiem zwijania albo z czopem, znamienny tym, ze pomiedzy pakietem zlozonym z tarcz ciernych (1, 2) a zespolem napedzajacym (8, 10, 12) umiesz- czone sa dwa ruchome, usytuowane osiowo wzgledem czopu (9) elementy sprzeglowe (4,5), z których jeden (5) jest obrotowo polaczony z zespolem napedzajacym (8, 10, 12) w zada- nym zakresie katowym i, w stosunku do tego zespolu napedzajacego, jest obciazony slaba sprezyna (7) momentu obrotowego, nato- miast drugi element sprzeglowy (4) jest wy- konany na tarczy koncowej pakietu tarcz ciernych obrotowo polaczonej sztywno z walkiem zwijania (3). F i g . 1 PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest napęd rolety z ułożyskowanym obrotowo zespołem napędzającym i z pakietem umieszczonym pomiędzy wałkiem zwijania a nieruchomym czopem, złożonym z wielu tarcz ciernych połączonych sztywno obrotowo na przemian albo z wałkiem zwijania albo z czopem.

Napęd rolety o podobnych cechach znany jest z międzynarodowej publikacji opisu zgłoszeniowego nr WO 91/03619. W rozwiązaniu tym, tarcze hamulcowe są dociskane do siebie przez sprężynę śrubową działającą osiowo względem osi wałka zwijania, wytwarzając siły tarcia, które są większe niż ciężar prawie rozwiniętej zasłony. W celu przezwyciężenia tarcia pomiędzy kołem napędzającym a wałkiem zwijania wykonana jest krzywka osiowa, poprzez którą należy doprowadzić odpowiednio duże siły osiowe dla przezwyciężenia naprężenia sprężyny i która korzystnie jest niezauważalna przy uruchamianiu rolety.

172 942

W amerykańskim opisie patentowym nr 4 433 765 ujawniono napęd rolety, w którym kilka promieniowo naprężanych sprężyn umieszczonych jest pomiędzy dwoma zamontowanymi współosiowo, cylindrycznymi ele^nentami, przy czy^n powodują one samoczynnie sprzężenie pomiędzy członem napędzającym a częścią nieruchomą, tak że sprzężenie to może być wyzwalane przez obrót członu napędzającego.

Celem wynalazku było wykonanie napędu rolety wymienionego typu z możliwie prostych części, tak aby siła trzymania była wspomagana przez ciężar zasłony i aby napęd ten dawał się łatwo poruszać przy użyciu niewielkiej siły.

Według wynalazku napęd rolety z ułożyskowanym obrotowo zespołem napędzającym i z pakietem umieszczonym pomiędzy wałkiem zwijania a nieruchomym czopem, złożonym z wielu tarcz ciernych połączonych sztywno obrotowo na przemian albo z wałkiem zwijania albo z czopem, charakteryzuje się tym, że pomiędzy pakietem złożonym z tarcz ciernych a zespołem napędzającym umieszczone są dwa ruchome, usytuowane osiowo względem czopu elementy sprzęgłowe, z których jeden jest obrotowo połączony z zespołem napędzającym w zadanym zakresie kątowym i, w stosunku do tego zespołu napędzającego, jest obciążony słabą sprężyną momentu obrotowego, natomiast drugi element sprzęgłowy jest wykonany na tarczy końcowej pakietu tarcz ciernych obrotowo połączonej sztywno z wałkiem zwijania.

Korzystnie, napęd rolety według wynalazku pomiędzy oboma elementami sprzęgłowymi ma działające osiowo środki odpychające od siebie elementy sprzęgłowe i zwiększające swą długość osiową przy obrocie elementów sprzęgłowych względem siebie.

Korzystnie na stykających się ze sobą powierzchniach obu elementów sprzęgłowych usytuowane są wzniesione krzywki osiowe.

Działające osiowo środki pomiędzy oboma elementami sprzęgłowymi korzystnie złożone są z elementów przechylnych, których oparcie na elementach sprzęgłowych ma różny odstęp od osi wzdłużnej czopu. Elementy przechylne korzystnie złożone są z cylindrycznych kołków, które swą osią wzdłużną są usytowane pod kątem do osi wzdłużnej czopu.

Alternatywnie napęd rolety według wynalazku przy elementach sprzęgłowych korzystnie ma części klinowe, które ostrzem klina są oparte na jednym elemencie sprzęgłowym a drugim końcem na drugim elemencie sprzęgłowym.

Alternatywnie napęd rolety według wynalazku charakteryzuje się tym, że pomiędzy pakietem złożonym z tarcz ciernych a zespołem napędzającym umieszczone są dwa ruchome, usytowane osiowo względem czopu elementy sprzęgłowe, z których jeden jest obrotowo połączony z zespołem napędzającym w zadanym zakresie kątowym, natomiast drugi element sprzęgłowy jest wykonany na tarczy końcowej pakietu tarcz ciernych obrotowo połączonej sztywno z wałkiem zwijania, przy czym ma człon powodujący moment obrotowy pomiędzy elementem sprzęgłowym a członem napędzającym złożony z hamulca o stosunkowo niewielkiej sile hamowania.

Napęd rolety według wynalazku nadaje się do zasłon o dużych ciężarach, ponieważ niezależnie od ciężaru zasłony wymaga on tylko niewielkich sił do uruchomienia go. Zwłaszcza na skutek tego, że osiowe siły sprzęgające elementów sprzęgłowych są wyzwalane przez słabą sprężynę momentu obrotowego lub hamulec w taki sposób, że ciężar zwisaj ącej zasłony w sposób wymuszony prowadzi do zwiększenia obrotowych sił sprzęgania.

Napęd rolety według wynalazku przedstawiony jest w kilku przykładach realizacji na rysunku, na którym kolejne fig. 12 i 3 przedstawiają trzy różne przykłady wykonania części do przetwarzania sił napędzających w osiowe siły sprzęgania na tarczach ciernych, ukazane w przekroju wzdłużnym w płaszczyźnie osiowej wałka zwijania rolety.

Napęd rolety jest zamontowany na jednym końcu rolety i jest uruchamiany przez łańcuch kulkowy 12, linkę itp. Łańcuch kulkowy 12 jest ułożony na kole łańcuchowym 10, które jest połączone sztywno obrotowo z członem napędzającym 8. Człon napędzający 8 jest obrotowo ułożyskowany na nieruchomo zakotwionym czopie 9, który jest umieszczony współosiowo w tulei służącej jako człon napędzany lub bezpośrednio w wałku zwijania 3. Czop 9 zakotwiczony jest za pomocą zamocowania ścianowego 11 itp. Na odsądzeniu nieruchomego czopa 9 wsparty jest element sprzęgłowy 5 w postaci tarczy, który współpracuje z elementem sprzęgłowym 4, również w postaci tarczy, ułożyskowanym osiowo przesuwnie i obrotowo na nieruchomym

172 942 czopie 9. Element sprzęgłowy 5 wchodzi czopem zabierakowym 15 w segmentowe wycięcie członu napędzającego 8, tak że element sprzęgłowy 5 i człon napędzający 8 są ruchome względem siebie w zakresie kąta obrotu określonego przez to wycięcie. Słaba sprężyna 7, zapewniająca moment obrotowy, stale wywiera niewielki moment, jako siłę przytrzymującą, na element sprzęgłowy 5, tak że czop zabierakowy 15 znajduje się przy końcu segmentowego wycięcia. Element sprzęgłowy 4 stanowi końcową tarczę pakietu złożonego z wielu tarcz ciernych 11 2, które ściśle przylegają do siebie powierzchniami ciernymi swych stron czołowych. Tarcze cierne 1 i 2 są na przemian umieszczone tak, że tarcze cierne 1 są połączone sztywno obrotowo z wałkiem zwijania 3, a tarcze cierne 2 są połączone sztywno obrotowo z nieruchomym czopem 9. Połączenia tarcz ciernych 1 z wałkiem zwijania 3 i tarcz ciernych 2 z nieruchomym czopem 9 są jednak przesuwne osiowo. Na przeciwległym końcu pakiet złożony z tarcz ciernych 1 i 2 oparty jest na łożysku oporowym 14 umieszczonym nieruchomo na czopie 9. Pomiędzy oboma elementami sprzęgłowymi 4 i 5 umieszczonymi współosiowo na czopie 9 przewidziane są środki, dzięki którym przy obrocie elementów sprzęgłowych 4 i 5 względem siebie wywierane są siły osiowe na pakiet złożony z tarcz ciernych 1 i 2. W obu kierunkach obrotu te siły osiowe inicjowane są przez moment obrotowy pochodzący od słabej sprężyny 7. Przy obracaniu elementu sprzęgłowego 4 w kierunku przeciwnym przez moment obrotowy wywierany na człon napędzający 8 przez zwisającą zasłonę, wyzwalane są odpowiednie siły osiowe, które uniemożliwiają opuszczanie i odwijanie się zasłony. Przy podnoszeniu zasłony, a więc przy zwijaniu na wałek zwijania 3, siła hamująca zostaje wyłączona przez synchronizację tarcz ciernych 1 i 2 oraz obu elementów sprzęgłowych 4 i 5 i przez to likwidację siły osiowej. Przy podnoszeniu zasłony trzeba zatem tylko przezwyciężyć ciężar zasłony i stosunkowo niewielką siłę wspomagania wywieraną przez słabą sprężynę 7 momentu obrotowego. Przy opuszczaniu zasłony trzeba natomiast przezwyciężyć tylko siłę wspomagania wywieraną przez słabą sprężynę 7 momentu obrotowego i tarcia elementu sprzęgłowego 5. Siła tarcia tarcz ciernych 1 i 2 jest przezwyciężana przez ciężar zasłony po zmniejszeniu nacisku osiowego. Na skutek tego, nawet przy ciężkich zasłonach zapewniona jest niezmiennie łatwa obsługa wymagająca niewielkiego nakładu siły. W położeniu spoczynkowym niewielka siła sprężyny 7 momentu obrotowego wytwarza dużą siłę przytrzymywania. Siła wspomagania pochodząca od słabej sprężyny 7 momentu obrotowego ma jedynie funkcję zabezpieczającą.

W przykładzie wykonania napędu rolety przedstawionym na fig. 1 przetwarzanie sił napędzających w siły osiowe pomiędzy elementami sprzęgłowymi 5 i 4 następuje poprzez krzywki osiowe 13 na obu tarczowych elementach sprzęgłowych 4 i 5, które dotykają się wzajemnie, tak że na skutek obrotu obu elementów sprzęgłowych 4 i 5 względem siebie na pakiet z tarcz ciernych 1 i 2 działają siły osiowe.

W przykładzie wykonania napędu rolety przedstawionym na fig. 2 pomiędzy elementami sprzęgłowymi 4 i 5 umieszczone są cylindryczne kołki 16 w taki sposób, że ich osie wzdłużne z osią wzdłużną rolety tworzą pewien kąt, na skutek czego przy obrocie elementów sprzęgłowych 4 i 5 względem siebie również wyzwalane są siły osiowe.

Takie samo działanie można uzyskać również przez wpuszczane części klinowe 17, które przykładowo ostrzem klina opierają się o element sprzęgłowy 5 a przeciwległym końcem o element sprzęgłowy 4. Również w takim przypadku przy obrocie elementów sprzęgłowych 4 i 5 względem siebie osiowa składowa siły działa na element sprzęgłowy 4, a więc również na pakiet tarcz ciernych.

W odróżnieniu od umieszczeniawprzykładziewykonaniaprzedstawionymnafig 1, słabej sprężyny 7 zapewniającej moment obrotowy, w przykładach z fig. 2 i 3 zamiast takiej sprężyny dającej moment obrotowy przewidziano stały hamulec 18 o stosunkowo niewielkiej sile hamowania dla elementu sprzęgłowego 5, który to hamulec 18 uniemożliwia jego ruch obrotowy na nieruchomym czopie 9 w zakresie kąta obrotu określonym przez czop zabierakowy 15 w wycięciu. Na skutek tego, przy obrocie elementu sprzęgłowego 4 pod działaniem ciężaru zasłony osiągane jest przechylenie cylindrycznego kołka 16 lub wpuszczalnego klina 17, tak że na pakiet złozony z tarcz ciernych 1 i 2 działa siła osiowa.

W napędzie rolety według wynalazku istotne jest działanie elementów sprzęgłowych w połączeniu z działaniem tarcz ciernych, przy czym ich osiowe siły sprzęgające są wyzwalane w

172 942 taki sposób przez stosunkowo słabą sprężynę zapewniającą moment obrotowy, że ciężar zwisającej zasłony w sposób wymuszony prowadzi do wspomagania osiowych sił sprzęgania pomięzj ry v r Z, ι-r 9*\ ł V 1 . ł<—I ΓΎ ΤΎ*Ί ł Z—1 1 z, . .> T V> , F”\ Zn <~1 ^»z—k 1 9 k z—k zn . zn zł zn ·» z> z^nr » Zi z^ z-b l^-» v r * » ’ z^ «—1 t^-- - —— — — — — — 1 — __1 __ _ dzy poszczególnymi laiczami ciernymi. Napęd rolety posiadający cechy według wyuaidzku nadaje się zatem zwłaszcza do dużych ciężarów zasłon, ponieważ do swego uruchomienia, niezależnie od ciężaru zasłony, wymaga tylko niewielkich sił.

m 942

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 2,00 zł

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Napęd rolety z ułożyskowanym obrotowo zespołem napędzającym i z pakietem umieszczonym pomiędzy wałkiem zwijania a nieruchomym czopem, złożonym z wielu tarcz ciernych połączonych sztywno obrotowo na przemian albo z wałkiem zwijania albo z czopem, znamienny tym, że pomiędzy pakietem złożonym z tarcz ciernych (1, 2) a zespołem napędzającym (8,10,12) umieszczone są dwa ruchome, usytuowane osiowo względem czopu (9) elementy sprzęgłowe (4, 5), z których jeden (5) jest obrotowo połączony z zespołem napędzającym (8, 10, 12) w zadanym zakresie kątowym i, w stosunku do tego zespołu napędzającego, jest obciążony słabą sprężyną (7) momentu obrotowego, natomiast drugi element sprzęgłowy (4) jest wykonany na tarczy końcowej pakietu tarcz ciernych obrotowo połączonej sztywno z wałkiem zwijania (3).

2. Napęd według zastrz. 1, znamienny tym, że pomiędzy oboma elementami sprzęgłowymi (4,5) ma działające osiowo środki odpychające od siebie elementy sprzęgłowe i zwiększające swą długość osiową przy obrocie elementów sprzęgłowych względem siebie.

3. Napęd według zastrz. 2, znamienny tym, że na stykających się ze sobą powierzchniach obu elementów sprzęgłowych (4, 5) usytuowane są wzniesione krzywki osiowe (13).

4. Napęd według zastrz. 2, znamienny tym, że działające osiowo środki pomiędzy oboma elementami sprzęgłowymi (4, 5) złożone są z elementów przechylnych, których oparcie na elementach sprzęgłowych ma różny odstęp od osi wzdłużnej czopu (9).

5. Napęd według zastrz. 4, znamienny tym, że elementy przechylne złożone są z cylindrycznych kołków (16), które swą osią wzdłużną są usytuowane pod kątem do osi wzdłużnej czopu (9).

6. Napęd według zastrz. 2, znamienny tym, że przy elementach sprzęgłowych (4, 5) ma części klinowe (16), które ostrzem klina są oparte na jednym elemencie sprzęgłowym (5) a drugim końcem na drugim elemencie sprzęgłowym (4).

7. Napęd rolety z ułożyskowanym obrotowo zespołem napędzającym i z pakietem umieszczonym pomiędzy wałkiem zwijania a nieruchomym czopem, złożonym z wielu tarcz ciernych połączonych sztywno obrotowo naprzemian albo z wałkiem zwijania albo z czopem, znamienny tym, ze pomiędzy pakietem złożonym z tarcz ciernych (1, 2) a zespołem napędzającym (8,10,12) umieszczone są dwa ruchome, usytuowane osiowo względem czopu (9) elementy sprzęgłowe (4, 5), z których jeden (5) jest obrotowo połączony z zespołem napędzającym (8, 10, 12) w zadanym zakresie kątowym, natomiast drugi element sprzęgłowy (4) jest wykonany na tarczy końcowej pakietu tarcz ciernych obrotowo połączonej sztywno z wałkiem zwijania (3), przy czym ma człon powodujący moment obrotowy pomiędzy elementem sprzęgłowym (5) a członem napędzającym (8) złożony z hamulca (18) o stosunkowo niewielkiej sile hamowania.