PL166405B1 - Środek chwastobójczy - Google Patents

Abstract

Środek chwastobójczy zwłaszcza do zwalczania chwastów w rzepaku zawierający zwykle używane do produkcjiformużytkowych rozpuszczalniki, nośniki, wypełniacze iśrodki pomocnicze, znamienny tym, żejako substancję biologicznie aktywną zawieramieszaninę 2-chloro-2,6-dietyloN-metoksymetyloacetanilidu /alachlor/ i 2,6-dinitro-N,N-dipropyio-4-trifluorometyioaniliny /trifluralina/w proporcji 1 -4 części wagowych alachloru do4-1 części wagowych trifluraliny w łącznej ilości nie więcej niż 60% wagowych środka.

Description

Przedmiotem wynalazku jest środek chwastobójczy do zwalczania chwastów w rzepaku charakteryzujący się zwiększoną aktywnością w stosunku do uciążliwych chwastów dwuliściennych i niektórych gatunków chwastów jednoliściennych występujących w uprawach rzepaku. Środek przeznaczony jest do przedwschodowego stosowania.

Znane są środki chwastobójcze stosowane do tego celu takie jak: trifluralina /2,6-dinitroN,N-dipropylo-4-trifluorometyloanilina/ lub alachlor /2-chloro-2,6-dietylo-N-metoksymetyloacetanilid/. Są one również stosowane przedwschodowo, ale w zalecanych dawkach nie zwalczają lub zwalczają słabo wiele chwastów występujących w rzepaku takich jak np. mak polny, szarłat szorstki, żółtlicę drobnokwiatową, gatunki bardzo często występujące w uprawach rzepaku i obniżające jego plonowanie.

Trifluralina do zwalczania szarłatu szorstkiego musi być użyta w dawce powyżej 1000 g/ha i nie zwalcza maku polnego i żółtlicy drobnokwiatowej. Alachlor do zwalczania żółtlicy drobnokwiatowej wymaga zastosowania go w dawce powyżej 2000 g/ha. W dawce tej zwalcza słabo mak polny i szarłat szorstki.

Nieoczekiwanie stwierdzono, że mieszanina trifluraliny z alachlorem wykazuje efekt synergistyczny w zwalczaniu takich gatunków chwastów jak: mak polny, szarłat szorstki, żółtlica drobnokwiatowa, jeżeli zostanie zastosowana w proporcji 1-4 alachloru do 4-1 trifluraliny jako substancja aktywna środka chwastobójczego.

Przedmiotem wynalazku jest środek chwastobójczy do zwalczania chwastów w rzepaku zawierający jako substancję biologicznie aktywną mieszaninę 2,6-dinitro-N,N-dipropylo-4-trifluorometyloaniliny /trifluralina/ z 2-chloro-2,6-dietylo-N-metoksymetyloacetanilidem /alachlor/ w proporcji 4-1 części wagowych trifluraliny do 1-4 części wagowych alachloru.

W skład środka według wynalazku wchodzą obok substancji bilogicznie aktywnych znane nośniki lub rozpuszczalniki oraz inne substancje pomocnicze takie jak: emulgatory, dyspergatory, zwilżacze, środki przyczepne, przeciwpieniące, zagęszczające, środki buforujące, barwniki ^itp.

Jako nośniki stosuje się takie substancje mineralne jak: kaolin, talk, krzemionki, glinokrzemiany, bentonity.

Jako rozpuszczalniki stosuje się wodę oraz ciekłe substancje organiczne takie jak: węglowodory alifatyczne i aromatyczne, frakcje ropy naftowej, ketony, dwumetyloformamid, dwumetylosulfotlenek.

Jako środki powierzchniowo czynne stosuje się sole kwasów ligninosulfonowych, addukty tlenku etylenu i: alkilofenoli, kwasów tłuszczowych, olejów roślinnych, alkoholi tłuszczowych, amin alifatycznych, pochodnych N-metylotauryny, a także pochodne sorbitu i pentaerytrytu, kopolimery tlenku etylenu i tlenku propylenu, sole kwasów naftalenosulfonowych.

166 405

Środek według wynalazku może być wytwarzany i stosowany w postaci roztworów do emulgowania, roztworów do zamgławiania, proszków do zawiesin, proszków do opylania i innych form użytkowych.

Stosowanie środka według wynalazku do skutecznego zwalczania uciążliwych chwastów w rzepaku pozwala na obniżenie dawek substancji aktywnych wnoszonych do środowiska naturalnego, co oznacza obniżenie poziomu pozostałości w materiale roślinnym, glebie i pozostałych komponentach środowiska.

Środek według wynalazku charakteryzuje się niską toksycznością dla ludzi i zwierząt stałocieplnych i może być stosowany do przedwschodowego zwalczania chwastów w uprawach rzepaku zarówno ozimego jak i jarego.

Najbardziej istotnym efektem działania środka według wynalazku jest wysoce skuteczne zwalczanie szarłatu szorstkiego w łącznej dawce 760g/ha, podczas gdy dawki zalecane wynoszą: do stosowania trifluraliny 1000 g/ha, a alachloru 1700 g/ha i efekt zwalczania tego gatunku jest zazwyczaj niezadawalający.

W badaniach szklarniowych /tabela I/ stwierdzono, że trifluralina zastosowana w dawce 1040 g/ha skutecznie zwalcza tylko mak polny, natomiast alachlor w dawce 1720 g/ha skutecznie zwalcza zarówno mak polny jak i żółtlicę drobnokwiatową, praktycznie nie działając na szarłat szorstki.

Środek według wynalazku zastosowany w proporcji trifluraliny do alachloru jak 1:4 działał wysoce skutecznie na te trzy gatunki chwastów w dawkach 3-4-krotnie niższych w porównaniu z pojedynczo zastosowanymi substancjami czynnymi. Również łączna dawka obu substancji czynnych była znacznie niższa od dawki trifluraliny, a zwłaszcza alachloru.

Przykład skutecznego zwalczania szarłatu szorstkiego przy pomocy środka według wynalazku jest dowodem na poszerzenie spektrum zwalczanych gatunków chwastów w rzepaku i odnosi się również do szeregu innych gatunków słabo zwalczanych przy indywidualnym stosowaniu obu herbicydów. Należą tu: tasznik pospolity, gwiazdnica pospolita, rdesty i inne gatunki nagminnie występujące w rzepaku ozimym i jarym.

W badaniach polowych potwierdzono wysoką efektywność działania środka wg wynalazku w zwalczaniu tych gatunków. Skuteczność zwalczania wynosiła 90-100%.

T a b e 1 a I

Działanie chwastobójcze środka wg wynalazku na ważniejsze gatunki chwastów występujących w rzepaku /doświadczenia szklarniowe/.

Skala· 4 - całkowite zniszczenie; O - brak działania

L.p.	Preparat	Dawka g substancji czynnej/ha	Gatunki uciążliwych chwastów w rzepaku	Rzepak
żółtlica drobnokwiatowa	mak polny	szarłat szorstki
1	2	3	4	5	6	7
1		1040	2	4	1	0
2		780	0	2	0	0
3		520	0	0	0	0
4		260	0	0	0	0
5	Alachlor	1720	4	4	1	0
6		1290	2	3	0	0
7		860	0	1	0	0
8		430	0	0	0	0

1	2	3	4	5	6	7
9	Alachlor	600
	Trifluralina	160	4	4	4	0
	razem	760
10	Alachlor	300
	Trifluralina	80	3	2	2	0
	razem	380
11	Trifluralina	600
	Alachlor	160	3	3	4	0
	razem	760
12	Trifluralina	300
	Alachlor	80	2	2	3	0
	razem	380
13	Alachlor	380
	Trifluralina	380	4	3	4	0
	razem	760
14	Kontrola		0	0	0	0

Sposób wytwarzania środka według wynalazku ilustrują przykłady podane poniżej. Użyty skrót s.a. oznacza substancję bilogicznie aktywną.

Przykład I. Do mieszalnika fluidalnego załadowuje się 46 kg krzemionki syntetycznej, 30 kg alachloru /99,5% s.a./, 18,33 kg trifluraliny /96% s.a./ i zawartość miesza się przez 30 minut. Po tym czasie dodaje się 5,67 kg soli wapniowej kwasów ligninosulfonowych /klutan/, 0,7 kg kopolimeru blokowego tlenku etylenu i tlenku propylenu /Rokopolu 30p 160/, 0,3 kg soli sodowej kwasów alkilonaftalenosulfonowych /Nekalina S/ oraz 29 kg kaolinu i wszystkie składniki miesza się ponownie w ciągu 1 godziny. Następnie mieszaninę poddaje się mieleniu w młynie strumieniowym. Otrzymuje się proszek do sporządzania zawiesin wodnych zawierających 38% wagowych sumy substancji aktywnych użytych w proporcji alachloru do trifluraliny jak 3,75: 1.

Przykład II. Do mieszalnika z płaszczem grzejnym dozuje się 53,4 kg ksylenu technicznego, 25,3 kg alachloru /95% s.a/, 8,3 kg trifluraliny /96% s.a./, 8 kg mieszaniny soli wapniowej kwasów alkilobenzenosulfonowych i adduktu tlenku etylenu do oleju rącznikowego /Emulgator P-3/ oraz 5 kg adduktu tlenku etylenu do nonylofenolu /Rokafenol N-6/. Mieszaninę ogrzewa się do temperatury 40°C przy włączonym mieszadle, aż do rozpuszczenia się wszystkich składników. Następnie otrzymany roztwór chłodzi się. Otrzymuje się roztwór emulgujący zawierający 32% sumy substancji aktywnych w stosunku wzajemnym jak 3:1 /alachlor : trifluralina/.

Przykład III. Do mieszalnika dodaje się zmielone składniki 30 kg alachloru /99,5% s.a./ i 8,3 kg trifluraliny /95% s.a./ olej parafinowy w ilości 35 kg, ester d-sorbitu i nasyconego kwasu tłuszczowego/Rokwin 60/ w ilości 7 kg, 1,7 kg adduktu tlenku etylenu do estru d-sorbitu i kwasu tłuszczowego /Rokwinol 80/ oraz 18 kg wody destylowanej. Mieszaninę ogrzewa się do 35°C i miesza mieszadłem szybkoobrotowym aż do wytworzenia się trwałej emulgo-zawiesiny. Otrzymuje się preparat zawierający 38% wagowych sumy substancji aktywnych użytych w proporcji alachloru do trifluraliny jak 3,75 : 1.

Przykład IV. Do mieszalnika z płaszczem grzejnym dodaje się 50 kg ksylenu technicznego, 8,4 kg cykloheksanonu, 30 kg trifluraliny /98% s.a./, 10 kg alachloru /92% s.a/, 3 kg mieszaniny soli wapniowej kwasów alkilobenzenosulfonowych i adduktu tlenku etylenu do

166 405 nonylofenolu o zawartości 8 moli tlenku etylenu w cząsteczce związku /Emulgator P-2/ oraz 5 kg adduktu tlenku etylenu do alkoholu tłuszczowego o zawartości 10 moli tlenku etylenu w cząsteczce związku /Rokanol L-10/. Mieszaninę ogrzewa się do temperatury 40°C przy włączonym mieszadle, aż do rozpuszczenia się wszystkich składników. Następnie otrzymany roztwór chłodzi się. Otrzymuje się roztwór emulgujący zawierający 38,6% sumy substancji aktywnych w stosunku wzajemnym alachloru do trifluraliny jak 1:3,2.

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz.

Cena 1,00 zł.

Claims (1)

1. Zastrzeżenie patentowe

   Środek chwastobójczy zwłaszcza do zwalczania chwastów w rzepaku zawierający zwykle używane do produkcji form użytkowych rozpuszczalniki, nośniki, wypełniacze i środki pomocnicze, znamienny tym, że jako substancję biologicznie aktywną zawiera mieszaninę 2-chloro-2,6-dietyloN-metoksymetyloacetanilidu /alachlor/ i 2,6-dinitro-N,N-dipropylo-4-trifluorometyloaniliny /trifluralina/ w proporcji 1 -4 części wagowych alachloru do 4-1 części wagowych trifluraliny w łącznej ilości nie więcej niż 60% wagowych środka.