PL165253B1 - Sposób oczyszczania (-)-(2s)-2-[2-(aS)-(p-chloro-a-metylo-a-fenylobenzyloksy)etylo]-1· metylopirolidyny - Google Patents

Abstract

Sposób oczyszczania (-)-(2s)-2-[2- ( S)-(p-chloro- -metylo- -fenylobenzylo ksy)etylo]-1- metylopirolidyny, polegający na przeprowadzeniu jej w sól w reakcji z kwasem , -nienasyconym, na przykład fumarowym, a następnie krystalizacji z rozpuszczalnika organicznego, znamienny tym, że krystalizację przerywa się po uzyskaniu przez sól skręcalności właściwej nie większej niż minus dziesięć stopni.

Description

Przedmiotem wynalazku jest sposób oczyszczania (-)-(2s)-2-[2-( aS)-(p-chloro-α-metyloa- fenylobenzyloksy)etylo]-1-metylopirolidyny, tak zwanej aminy SS, o wzorze przedstawionym na rysunku. Izomer RR tego związku jest używany jako lek przeciwuczuleniowy pod nazwą Clemastina. Amina SS, razem z pewną ilością innych izomerów, występuje w jednym ze strumieni odpadowych produkcji leku i nie jest wykorzystywana.

Amina SS może znaleźć zastosowanie w procesach rozdzielania optycznie czynnych związków o charakterze kwaśnym. W tym celu trzeba jednak stosować aminę o wysokiej czystości enancjomerycznej.

Aminę SS można wydzielić w surowej postaci, o zawartości pożądanego izomeru około 70%. Dalsze oczyszczanie jest bardzo pracochłonne i skomplikowane. Po utworzeniu soli z kwasem o ściśle sprecyzowanej strukturze przestrzennej (na przykład z kwasem zawierającym w cząsteczce wiązanie podwójne), wydzieloną sól poddaje się wielokrotnej krystalizacji i na końcu hydrolizuje. Ilość krystalizacji zależy od stosowanego kwasu, rozpuszczalnika i warunków krystalizacji. Na ogół stosuje się od 3 do 5 krystalizacji. Wydajność procesu jest nikła około 15- 25%, a czystość optyczna uzyskanej aminy nie przekracza 80-90%.

Nieoczekiwanie okazało się, że można uniknąć wielokrotnej krystalizacji i otrzymać aminę SS o dużej czystości (96-99%) i z wysoką wydajnością - średnio dwukrotnie wyższą niż w metodzie tradycyjnej.

Sposób według wynalazku polega na tym, że surową aminę przeprowadza się sól w reakcji z kwasem α, β - nienasyconym, na przykład z kwasem fumarowym, a następnie tę sól krystalizuje się z rozpuszczalnika organicznego. Krystalizację przerywa się po uzyskaniu przez sól skręcalności właściwej [α]ο nie większej niż minus 10 stopni. W tej pierwszej fazie krystalizacji uzyskuje się czystą sól aminy SS, o zawartości 96- 99% izomeru SS. Po typowej hydrolizie uzyskuje się czystą aminę SS. Pozostała część kryształów soli jest prawie racemiczną mieszaniną izomerów SS i RR.

Sposób według wynalazku został bliżej przedstawiony w przykładach wykonania.

Przykład I. 110g surowej aminy, wydzielonej ze strumienia odpadowego z produkcji Clemastiny, o zawartości izomeru SS 69%, rozpuszcza się w 670 cm³ metanolu i dodaje się 36,3g kwasu fumarowego, mieszając do rozpuszczenia. Wydzielony z roztworu osad odsącza się, otrzymując 107,5g surowego wodorofumaranu aminy o skręcalności właściwej [α]2^ο = -7° (około 70% izomeru SS). Wodorofumaran rozpuszcza się w 107,5g metanolu. Roztwór sączy się po uzyskaniu przez sól skręcalności właściwej [ α ]D° = -16,5°, to jest po około 4 godzinach przetrzymywania roztworu w temperaturze pokojowej. Otrzymuje się 46g wodorofumaranu aminy SS z wydajnością 42,7%, o skręcalności właściwej [α]2° = -16,5° (99% izomeru SS). Czysty wodorofumaran hydrolizuje się, otrzymując 34,3g aminy SS o skręcalności właściwej [α]2^θ = -32,9° (99% izomeru SS). Wydajność w stosunku do izomeru SS zawartego w surowej aminie wynosi 44,7%.

165 253

Przykład II, porównawczy. 107,5g surowego wodorofumaranu aminy otrzymanego jak w przykładzie I krystalizuje się czterokrotnie z metanolu. Otrzymuje się 30, 1g soli o skręcalności właściwej [a]D° = -12° (85% izomeru SS), z wydajnością 28% w stosunku do surowego wodorofumaranu. Po hydrolizie otrzymuje się 22,5g aminy o zawartości 85% izomeru SS. Wydajność w stosunku do aminy SS zawartej w surowej aminie wynosi 25%.

165 253

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 10 000 zł

Claims (1)

1. Zastrzeżenie patentowe

   Sposób oczyszczania (-)-(2s)-2-[2-( α S)-(p-chloro-a-metylo-α-fenylobenzyloksy)etylo]1- metylopirolidyny, polegający na przeprowadzeniu jej w sól w reakcji z kwasem a, β-nienasyconym, na przykład fumarowym, a następnie krystalizacji z rozpuszczalnika organicznego, znamienny tym, że krystalizację przerywa się po uzyskaniu przez sól skręcalności właściwej nie większej niż minus dziesięć stopni.